Załącznik do zarządzenia nr R/0210/117/11 z dn r.

Załącznik do zarządzenia nr R/0210/117/11 z dn. 20.12.2011 r. Zasady konstruowania programów kształcenia zgodnie z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego obowiązującymi dla programów kształcenia w roku akademickim 2012/2013 oraz kompletowania dokumentacji dla programów w AP w Słupsku PODSTAWY PRAWNE Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym z dnia 27 lipca 2005 z późn. zmianami (U_PSW) (dz. U. Nr 164, poz. 1365 ze zm.). Rozporządzenie MNiSW z dnia 14 września 2011 w sprawie warunków i trybu przenoszenia zajęć zaliczonych przez studenta (R_WPZ) (Dz. U. Nr 201, poz. 1187). Rozporządzenie MNiSW z dnia 29 września 2011 w sprawie warunków oceny programowej i oceny instytucjonalnej (R_OPI) (Dz. U. Nr 207, poz. 1232). Rozporządzenie MNiSW z dnia 2 listopada 2011 w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji, w tym efektów kształcenia dla obszarów kształcenia (R_KRK) (Dz. U. Nr 253, poz. 1520). Rozporządzenie MNiSW z dnia 4 listopada 2011 w sprawie wzorcowych efektów kształcenia (R_WEK) (dz. U. Nr 253, poz. 1521). Rozporządzenie MNiSW z dnia 5 października 2011 w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (R_WPS) (Dz. U. Nr 243, poz. 1445). DEFINICJE Użyte w tekście niniejszego dokumentu pojęcie program kształcenia obejmuje opis zakładanych efektów kształcenia oraz program studiów, stanowiący opis procesu kształcenia prowadzący do uzyskania tych efektów (R_WPS). Pojęcie program studiów zastępuje dotychczas obowiązujące w regulacjach prawnych określenie plany i programy nauczania. DOKUMENTACJA ZWIĄZANA Z PROGRAMEM KSZTAŁCENIA POWINNA SKŁADAĆ SIĘ Z NASTĘPUJACYCH CZĘŚCI: I. Ogólna charakterystyka prowadzonych studiów (R_WPS). II. Opis zakładanych efektów kształcenia (R_KRK, R-WEK). III. Opis programu studiów (U_PSW, R_WPS, R_OPI). IV. Opis warunków prowadzenia studiów i sposoby realizacji kształcenia. V. Opis wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia. W celu umożliwienia ewentualnej korekty poszczególnych elementów dokumentacji proponuje się nie łączyć jej w jednolitą oprawę, tylko użyć segregator bądź skoroszyt. I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROWADZONYCH STUDIÓW Obejmuje następujące informacje: 1. Nazwę kierunku studiów. 2. Poziom kształcenia (studia I/II stopnia.) 3. Profil kształcenia (ogólnoakademicki/praktyczny.) 4. Formę studiów (stacjonarne/niestacjonarne). 5. Tytuł zawodowy uzyskiwany przez absolwenta.

6. Przyporządkowanie do jednego lub większej liczby obszarów kształcenia. 7. Wskazanie dziedzin nauki lub sztuki i dyscyplin naukowych lub artystycznych, do których odnoszą się efekty kształcenia. 8. Wskazanie związku z misją Uczelni i jej strategią rozwoju. 9. Ogólne cele kształcenia oraz możliwości zatrudnienia (typowe miejsca pracy, jeśli można je wskazać) i kontynuacji kształcenia przez absolwentów studiów. Ad 6. przyporządkowanie kierunku do kilku obszarów oznacza, że dla każdego z tych obszarów kształcenia zdefiniowano podzbiór efektów kształcenia, które są istotne z punktu widzenia kształcenia na rozpatrywanym kierunku, a które są unikatowe dla tego obszaru (nie występują w pozostałych przypisanych kierunkowi obszarach). II. OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Określając efekty kształcenia dla danego programu studiów jednostka prowadząca studia może: przyjąć wzorcowe efekty kształcenia dla tego kierunku, poziomu i profilu kształcenia, które zostały dotychczas opublikowane przez MNiSW, opracować własny projekt kierunkowych efektów kształcenia, wzorując się na obszarowych opisach efektów kształcenia (R-KRK). Zakładane efekty powinny być (R-WPS): -wyrażone w kategoriach wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, -uwzględniać właściwe dla danego kierunku efekty kształcenia, wybrane ze wszystkich efektów kształcenia dla obszaru kształcenia lub obszarów kształcenia wyróżnionych w opisie R-KRK, przyporządkowanych rozpatrywanemu programowi (w przypadku studiów inżynierskich efekty definiowane przez uczelnię muszą uwzględniać pełny zakres efektów kształcenia dla tego typu kwalifikacji). Koncepcja cech efektów kształcenia wg klasyfikacji SMART (T. Saryusza Wolskiego) S specific szczegółowość, konkretność efekty kształcenia powinny być szczegółowo opisane, dotyczyć konkretnych oczekiwań co do tego jaką wiedzę i umiejętności student powinien osiągnąć po zakończeniu modułu (przedmiotu). M measurable mierzalność do każdego zdefiniowanego efektu kształcenia muszą być dostosowane jasne kryteria oceny, czy i jakim stopniu został osiągnięty. A acceptable/accurate akceptowalność/trafność prowadzący przedmiot powinien umieć wskazać odniesienie swoich efektów kształcenia do matrycy efektów kształcenia zdefiniowanej dla całego programu studiów a także do odpowiednich poziomów Krajowych Ram Kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego i efektów kształcenia dla odpowiednich obszarów studiów. R realistic realistyczny możliwy do osiągnięcia w trakcie realizacji przedmiotu. T time-scaled efekty kształcenia dla danego przedmiotu powinny być osiągalne w określonym czasie realizacji przedmiotu. Nauczyciel akademicki powinien realnie oszacować obciążenie pracą studenta potrzebne do osiągnięcia każdego efektu kształcenia oraz wszystkich razem i na tej podstawie ocenić możliwość ich osiągnięcia w ramach liczby punktów ECTS, które zostały przewidziane dla danego przedmiotu. Efekty kształcenia na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych na danym kierunku muszą być takie same dla obu tych form studiów. Wszystkie efekty kształcenia muszą być mierzalne odpowiednie procedury stanowiące element realizacji procesu kształcenia muszą umożliwiać sprawdzenie, czy wszystkie efekty kształcenia zostały osiągnięte przez studenta.

Dla studiów I stopnia, gdy kierunek studiów został przyporządkowany do jednego obszaru kształcenia, należy dążyć do tego, aby efekty kierunkowe pokrywały wszystkie efekty obszarowe. W przypadku gdy kierunek został przyporządkowany do kilku obszarów kształcenia, należy wyróżnić obszar dominujący (co najmniej 75% ECTS), a jeśli nie jest to możliwe, stworzyć wirtualny obszar odniesienia, stanowiący kompilację kilku obszarów kształcenia wyróżnionych w R_KRK (patrz: AK, str.35-36). Dla studiów II stopnia pogłębienie efektów kształcenia (bardziej zaawansowana wiedza i umiejętności), ale mogą one dotyczyć węższego obszaru. Dla studiów II stopnia- efekty kierunkowe nie muszą pokrywać wszystkich efektów obszarowych (odwrotnie, niż w przypadku studiów I stopnia). UWAGA: W Uchwale rekrutacyjnej na rok akademicki 2015/16, którą Senat AP przyjmie w roku akademickim 2013/2014, należy uwzględnić efekty kształcenia dla kandydatów na studia II stopnia, jako podstawę przyjęcia na studia (kwiecień 2014 r.). WYMAGANA DOKUMENTACJA OKREŚLAJĄCA ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA OBEJMUJE: 1. Tabelę odniesień efektów kierunkowych do efektów obszarowych (tabela odniesień efektów kształcenia) z komentarzami (R_WPS, par. 4 ust.1;r_opi, par.2 pkt 1b, patrz więcej: AK, str.37-39). UWAGA: zbędna dla kierunków pedagogika, filozofia, matematyka, jeśli kierunki te skorzystają z R_WEK.. 2. Tabelę pokrycia obszarowych efektów kształcenia przez kierunkowe efekty kształcenia (tabela pokrycia efektów kształcenia) z komentarzami (R_WPS, par. 4 ust.1; R_OPI, par.2 pkt 1b, patrz więcej: AK, str.40-41). UWAGA: zbędna dla kierunków pedagogika, filozofia, matematyka, jeśli kierunki te skorzystają z R_WEK. 3. Tabelę pokrycia kompetencji inżyniera przez kierunkowe efekty kształcenia z komentarzami. UWAGA: zbędna, jeśli kierunek został przyporządkowany wyłącznie do obszaru kształcenia w zakresie nauk technicznych, a efekty kierunkowe pokrywają wszystkie efekty obszarowe) (R_WPS, par.4 ust.2, patrz więcej: AK, str. 42). Wskazówki praktyczne: Definiowane efekty kształcenia powinny uwzględniać realne możliwości osiągnięcia tych efektów przez najsłabszego studenta, który powinien uzyskać dyplom poświadczający uzyskanie określonych kwalifikacji I lub II stopnia. Zbyt duża liczba efektów kształcenia ogranicza inwencję nauczyciela akademickiego oferującego moduły kształcenia, utrudnia dokonanie ewentualnych zmian w programach studiów, zbyt szczegółowy opis może być mało czytelny dla pracodawców, kandydatów na studia oraz może utrudnić konstrukcję matryc, tabel (duża ilość wierszy). Zbyt mała liczba efektów kształcenia może doprowadzić do opisu mało konkretnego, niespójnego, niepokrywającego pewnych elementów wiedzy lub umiejętności. Proponuje się opracowywać zestawy efektów kształcenia dla kierunku obejmujące 45-60 pozycji.

Kwalifikacje absolwentów powinny być mocno nasycone umiejętnościami i kompetencjami społecznymi, a nie jak to dotychczas było praktykowane zdominowane przez efekty w kategorii wiedza. Użycie odpowiednich czasowników (np. czasowników opisujących czynność, działanie, stanowiących podstawę taksonomii celów nauczania Benjamina Blooma student potrafi wymienić, student analizuje ) w procesie definiowania efektów kształcenia wskazuje, w jaki sposób student powinien zademonstrować osiągnięcie danego efektu. Wyrażenia opisujące efekty kształcenia można też formułować w sposób opisowy (student ma wiedzę, student zna i rozumie ) (więcej patrz: AK). III. OPIS PROGRAMU STUDIÓW (oddzielnie dla stacjonarnych i niestacjonarnych) Obejmuje następujące elementy: 1. Liczbę punktów ECTS konieczną do uzyskania kwalifikacji (tytułu zawodowego) (U_PSW,R_WPS). 2. Liczbę semestrów (U_PSW, R_WPS). 3. Opis poszczególnych modułów kształcenia (R_WPS, R_OPI). 4. Wymiar, zasady i formę odbywania praktyk (R_WPS, R_OPI). 5. Matrycę efektów kształcenia (R-WPS). 6. Opis sposobu sprawdzenia efektów kształcenia (dla programu) z odniesieniem do konkretnych modułów kształcenia (przedmiotów), form zajęć i sprawdzianów (R_WPS, R_OPI). 7. Plan studiów z zaznaczeniem modułów podlegających wyborowi przez studenta (R-WPS). 8. Sumaryczne wskaźniki charakteryzujące program studiów (R-WPS). Ad 1 i 2. Studia I stopnia trwają 6 semestrów i pozwalają studentowi na zdobycie 180 punktów ECTS. Przyjmuje się, że w AP studia II stopnia trwają 4 semestry i pozwalają studentowi na zdobycie 120 punktów ECTS. Ad 5. Efekty kształcenia zdefiniowane przez Instytut, Katedrę są nadrzędne wobec programu studiów, stanowiącego opis procesu kształcenia, który ma doprowadzić do osiągnięcia tych efektów. Program studiów powinien niejako wynikać z tychże efektów. W praktyce efekty kształcenia i program studiów wzajemnie na siebie oddziałują i stanowią nierozłączną całość. Dlatego też konieczne jest porównanie opracowanego wcześniej zestawu efektów kształcenia dla programu kształcenia (efekty kierunkowe) z efektami kształcenia dla poszczególnych przedmiotów (modułów). Porównanie to należy opracować przy użyciu matrycy efektów kształcenia (patrz więcej: AK, str.50-53, obligatoryjnie matryca efektów kształcenia, rys. 10, ewentualnie dodatkowo matryca oparta na wykorzystaniu do opisu efektów kształcenia czasowników opisujących działanie, rys. 11). Matryca efektów kształcenia określa relację między efektami kierunkowymi i przedmiotowymi (modułowymi). Analiza matrycy pozwala na upewnienie się, że wszystkie efekty kształcenia są możliwe do osiągnięcia w trakcie realizacji studiów w dostatecznym stopniu - nie są ani nadmiernie wyeksponowane, ani zbyt słabo (należy zwrócić uwagę na puste wiersze matrycy, słabo i mocno wypełnione wiersze matrycy) oraz pozwala zidentyfikować moduły mało przydatne z punktu widzenia osiągania założonych dla programu efektów kształcenia (słabo wypełniona kolumna matrycy). Ad 6. Dokumentacja przedmiotu (modułu) musi określać - dla każdego efektu umieszczonego na liście efektów kształcenia metody sprawdzenia, czy i w jakim stopniu został on osiągnięty przez studenta. Metody weryfikacji umiejętności powinny odwoływać się do tych form zajęć, które umożliwiają studentowi wykazanie się tymi umiejętnościami (zadania projektowe, ćwiczenia laboratoryjne). Nadmierne eksponowanie egzaminów, stosowanych jako narzędzie sprawdzające wiedzę, traktowanie przedmiotów objętych egzaminem jako ważniejszych, (szczególnie na wyższych semestrach studiów, kiedy to student opanował już podstawową wiedzę) wydaje się nieuzasadnione.

Sprawdzian umiejętności jest już najczęściej sprawdzianem wiedzy, która jest niezbędna do właściwej realizacji zadań o charakterze praktycznym. Całościowa ocena stopnia osiągnięcia przez studenta założonych efektów kształcenia stanowi podstawę do wystawienia oceny z przedmiotu stosując skalę ocen od 2 do 5 (rezygnacja z zaliczeń bez oceny). Ad 7. Plan studiów jest elementem programu studiów. Plan studiów określa: -zestaw modułów kształcenia (przedmiotów i grup przedmiotów), -usytuowanie modułów w poszczególnych semestrach, -w przypadku przedmiotów podstawowe formy prowadzenia zajęć i wymiar tych zajęć. Plan studiów powinien być skonstruowany w taki sposób, aby: -liczba punktów ECTS przypisanych modułom kształcenia realizowanych w każdym roku studiów wynosiła 60, -liczba punktów ECTS przypisanych modułom kształcenia realizowanych w każdym semestrze studiów wynosiła 30 lub była bliska tej wartości. Program studiów powinien umożliwiać studentowi wybór co najmniej 30% punktów ECTS. W przypadku kierunków, które w programie kształcenia określiły wybór specjalności/specjalizacji po pierwszym semestrze bądź pierwszym roku studiów, w/w wybór już się zawiera. Dodatkowo można zapewnić w ofercie wybieralne moduły kształcenia oraz przedmioty. Kierunki, które nie określiły co najmniej dwóch specjalności w ofercie kształcenia, muszą zapewnić 30 % wybór wyłącznie z oferty modułowej, przedmiotowej. MODUŁ (PRZEDMIOT) - jako wyodrębniona jednostka w programie studiów i w dokumentacji przebiegu studiów (także w suplemencie do dyplomu), która może obejmować różne formy (typy) zajęć dydaktycznych (wykład, ćwiczenia audytoryjne, seminaria, zajęcia laboratoryjne, zajęcia projektowe itp.), którą charakteryzują efekty kształcenia i przypisane punkty ECTS. KOŃCZY SIĘ OCENĄ JEDNĄ DLA PRZEDMIOTU, NIEZALEŻNIE OD ZWIĄZANYCH Z NIM FORM PROWADZENIA ZAJĘC ORAZ SPOSOBÓW SPRAWDZANIA EFEKTÓW. Moduły mogą kończyć się w dowolnym momencie semestru, czasem ze względów merytorycznych mogą warunkować wejście kolejnego modułu. Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest osiągnięcie w minimalnym akceptowalnym stopniu określonych dla tego przedmiotu wszystkich efektów kształcenia. Student, który zaliczył przedmiot, uzyskuje przypisaną temu przedmiotowi liczbę punktów ECTS. To, w jakim stopniu te efekty zostały osiągnięte, nie ma wpływu na liczbę uzyskanych punktów ECTS, ma natomiast wpływ na uzyskaną ocenę. Wybór następuje wtedy, kiedy jeden moduł można zastąpić innym, a w przypadku, kiedy nie ma możliwości zastąpienia danego modułu innym modułem, wówczas jego zawartość powinna podlegać wyborowi, np.: a) moduł lub moduły prowadzące do przygotowania pracy dyplomowej, projektu dyplomowego, seminaria, pracownie dyplomowe, b) moduł lub moduły odpowiadające praktykom lub praktyce (jeśli występują w programie studiów), c) przedmiot o określonych efektach kształcenia realizowany w dwóch wersjach, różniący się zestawem prowadzących zajęcia oraz metodami kształcenia, d) moduł odpowiadający specjalności, specjalizacji oferowany w kilku wymiennych wariantach (każdy wariant zawiera różny zestaw przedmiotów), przypisana jest ta sama liczba punktów ECTS i opisany jest podobnymi efektami kształcenia,

e) moduł ograniczonego wyboru podobne efekty kształcenia dla kilku przedmiotów, z których student wybiera pewien podzbiór o określonej ilości punktów ECTS. f) moduł swobodnego wyboru student wybiera podzbiór przedmiotów o określonej łącznie liczbie punktów ECTS. Moduł swobodnego wyboru będzie modułem realizowanym w AP jako zbiór wykładów z oferty kierunkowej i ogólnouczelnianej. Student AP będzie zobowiązany do uzyskania w czasie trwania studiów minimum 1 punktu ECTS z zajęć wychowania fizycznego oraz 2 punktów ECTS z oferty kierunkowej i ogólnouczelnianej, w związku z tym każdy student realizując moduł swobodnego wyboru uzyska obowiązkowo 3 punkty ECTS. Punkty te muszą zostać przypisane do każdego programu studiów w dowolnym semestrze. Na studiach niestacjonarnych dopuszczalne jest uzyskanie punktów ECTS z oferty kierunkowej i ogólnouczelnianej, zamiast zajęć wychowania fizycznego. Moduł swobodnego wyboru będzie realizowany za pośrednictwem systemu HMS Wirtualny Dziekanat. Do 30 czerwca 2012 r. Instytuty i Katedry prowadzące kierunki studiów przedstawią na piśmie Pełnomocnikowi Rektora ds. HMS Wirtualny Dziekanat ofertę kierunkową i ogólnouczelnianą (1-2 wykłady w wymiarze 15 godzin- wykład za 2 punkty ECTS), przy czym wykład kierunkowy należy opatrzyć informacją o ilości studentów, którzy będą uczestniczyć w wykładzie w ramach prowadzonego kierunku, natomiast wykłady ogólnouczelniane będą odbywać się poza ofertą kierunkową i będą mogli z niej skorzystać wszyscy studenci. Zaliczanie wykładów z modułu swobodnego wyboru będzie odbywać się na jednakowych zasadach dla wszystkich studentów (z kierunku i spoza kierunku). Wykłady z modułu swobodnego wyboru będą odbywać się w godzinach popołudniowych, również w piątek tak, aby mogli w nich uczestniczyć studenci studiów niestacjonarnych. Z możliwości wybierania przez studentów modułów kształcenia za pośrednictwem HMS Wirtualny Dziekanat mogą korzystać wszystkie Instytuty i Katedry, projektując swoje moduły kształcenia. W tej sprawie należy kontaktować się z Pełnomocnikiem Rektora ds. HMS Wirtualny dziekanat, najpóźniej do 30 czerwca 2012 r. OKREŚLANIE LICZBY PUNKTÓW ECTS Liczba punktów ECTS przypisanych przedmiotowi odzwierciedla nakład pracy studenta związany z uzyskaniem określonych efektów kształcenia i potwierdzeniem uzyskania tychże efektów zaliczeniem przedmiotu. 1 punkt ECTS = 25-30 godzin pracy studenta - w tym godziny kontaktowe (N) z nauczycielem akademickim i praca samodzielna przeciętnego studenta (S) (R-WPZ). Przyjmuje się, że w roku akademickim 2012/2013 poszczególne przedmioty w programach kształcenia będą określone maksymalną liczbą punktów ECTS, jaką można przypisać do przedmiotu, w zależności od formy zajęć, a co za tym idzie nakładu pracy własnej studenta. Dla uproszczenia wyliczeń przyjmuje się, że 1 ECTS = 30 godz. pracy studenta, jednakże ilość ta może być regulowana zgodnie z R_WPZ (25-30 godz.). STUDIA STACJONARNE Ćwiczenia (i wszystkie pozostałe zajęcia w małych grupach o charakterze ćwiczeniowym, laboratoryjnym): 10 godz. N + 20 godz. S = 30 godz. (1 ECTS) i wielokrotność (np. 30 godz. N + 60 godz. S = 90 godz. 3 ECTS) Wykłady: 15 godz. N + 45 godz. S = 60 godz. (2 ECTS)

i wielokrotność (np. 30 godz. N + 90 godz. S = 120 godz. (4 ECTS) Seminarium, praca dyplomowa: 30 godz. N + 150 godz. S = 180 godz. (6 ECTS) 60 godz. N + 300 godz. S = 360 godz. (12 ECTS) STUDIA NIESTACJONARNE Ćwiczenia: 20 godz. N + 60 godz. S = 80 godz. (~3 ECTS) Wykłady: 20 godz. N + 100godz. S = 120 (4 ECTS) Seminarium, praca dyplomowa: 30 godz. N + 150 godz. S = 180 godz. (6 ECTS) 60 godz. N + 300 godz. S = 360 godz. (12 ECTS) Czas, który powinien być ujęty w punktacji ECTS (poza kontaktem z wykładowcą), to czas na samodzielne uczenie się przygotowywanie się studenta do zajęć, wykonywanie zadań, które mogą być realizowane poza uczelnią, wykonanie projektów, przygotowanie esejów, pracy dyplomowej oraz czas poświęcony na weryfikację efektów kształcenia (egzaminy, kolokwia). Ułamkowe wartości ECTS zaokrąglamy do całych liczb. Student ma prawo zdobyć bezpłatnie 30 punktów ECTS, poza programem kształcenia. Może je zdobywać korzystając z: -oferty ogólnouczelnianej i kierunkowej (moduł swobodnego wyboru ), -zajęć wychowania fizycznego (korzystając z wolnych miejsc w grupach ćwiczeniowych w ramach oferty kierunkowej), -zajęć językowych (korzystając z wolnych miejsc w grupach ćwiczeniowych w ramach oferty kursowej), -uzupełniania różnic programowych (tylko dla studentów przenoszących się z innej uczelni), -jednego darmowego semestru w ramach realizowanej drugiej specjalności. Ad 8. Sumaryczne wskaźniki ilościowe charakteryzujące program studiów to: 1. Łączna liczba punktów ECTS, którą student musi uzyskać na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich -to suma wartości analogicznych wskaźników określonych dla wszystkich modułów kształcenia występujących w planie studiów (S.) Dla większości kierunków (nie objętych standardami,tak jak pielęgniarstwo) żadne regulacje w odróżnieniu od wcześniej obowiązujących standardów nie precyzują minimalnej liczby godzin zajęć prowadzonych na uczelni (godzin kontaktowych). Jedyne ograniczenie wynika z U_PSW, z definicji studiów stacjonarnych, stwierdzającej, że w przypadku tej formy studiów co najmniej połowa programu kształcenia jest realizowana w postaci zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich. Wskaźnik pomocniczy S, będący sumą punktów ECTS dla zajęć wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich, wylicza się w sposób następujący: I. W całości wlicza się do S punkty ECTS przypisane typowemu modułowi (przedmiotowi), który w trakcie realizacji zakłada bezpośredni udział nauczycieli akademickich. II. W przypadku modułów kształcenia takich jak praktyka, przygotowanie pracy dyplomowej itp. do S wlicza się tylko tę część punktów ECTS, która odpowiada obciążeniom nauczycieli akademickich lub innych osób prowadzących zajęcia.. III. W przypadku modułu kształcenia obejmującego zestaw przedmiotów, do S wliczana jest liczba punktów ECTS przyporządkowanych takiemu modułowi, jeśli każdy z przedmiotów

spełnia warunek I. lub odpowiednio zmniejszona liczba punktów, jeśli warunek ten nie został spełniony. ABY OKREŚLIĆ, JAKA CZĘŚĆ PROGRAMU KSZTAŁCENIA JEST REALIZOWANA W POSTACI ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH WYMAGAJĄCYCH BEZPOŚREDNIEGO UDZIAŁU NAUCZYCIELI AKADEMICKICH DZIELIMY WSKAŹNIK POMOCNICZY S PRZEZ LICZBĘ PUNKTÓW ECTS PRZYPORZĄDKOWANYCH ROZPATRYWANEMU PROGRAMOWI KSZTAŁCENIA. 2. Łączna liczba punktów ECTS, którą student musi uzyskać w ramach zajęć z zakresu zajęć nauk podstawowych, do których odnoszą się efekty kształcenia dla określonego kierunku, poziomu i profilu kształcenia -wartość tego wskaźnika to suma liczby punktów ECTS przypisanych tym modułom kształcenia, których efekty kształcenia pokrywają kierunkowe efekty kształcenia opisujące wiedzę i umiejętności w zakresie nauk podstawowych dla danego kierunku. 3. Łączna liczba punktów ECTS, którą student musi uzyskać w ramach zajęć o charakterze praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych -sposób wyznaczania wartości tego wskaźnika jest analogiczny jak w przypadku określania liczby punktów ECTS, którą student musi uzyskać na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich. 4. Minimalna liczba punktów ECTS, którą student musi zdobyć, realizując moduły kształcenia oferowane w formie zajęć ogólnouczelnianych lub na innym kierunku studiów - 2 punkty ECTS z oferty kierunkowej lub ogólnouczelnianej (wykład 15 godz.)- moduł swobodnego wyboru, -12 punktów ECTS z oferty SPNJO (kształcenie językowe do osiągnięcia wymaganego poziomu B2 na studiach I stopnia (R_KRK). 5. Minimalna liczba punktów ECTS, którą student musi zdobyć na zajęciach z wychowania fizycznego -1 punkt ECTS (ćwiczenia 10 godz.)- na studiach stacjonarnych obligatoryjnie, a na studiach niestacjonarnych(lub w przypadku niemożności zdobycia punktów z wychowania fizycznego na studiach stacjonarnych) z możliwością zamiany na wykład z oferty modułu swobodnego wyboru. IV.OPIS WARUNKÓW PROWADZENIA STUDIÓW I SPOSOBY REALIZACJI KSZTAŁCENIA Dokumentacja w zakresie warunków prowadzenia studiów i sposobu realizacji kształcenia powinna uwidaczniać, czy spełnione są warunki formalne, określone w R_WPS. W szczególności powinna dotyczyć: - zasobów kadrowych (minimum kadrowe z określonymi przyporządkowaniami poszczególnych osób do dyscyplin naukowych/artystycznych i obszarów kształcenia; proporcja liczby nauczycieli akademickich stanowiących minimum kadrowe do liczby studiujących: opis działalności badawczej w odpowiednim obszarze wiedzy w przypadku studiów prowadzących do uzyskania dyplomu magisterskiego), - zasobów materialnych infrastruktury dydaktycznej (sale dydaktyczne, laboratoria, pracownie, biblioteka), - sposobu prowadzenia niektórych form zajęć (dotyczy kierunków o profilu praktycznym). V.OPIS WEWNĘTRZNEGO SYSTEMU ZAPEWNIANIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA Zgodnie z R_WPS Wewnętrzny System Zapewniania Jakości Kształcenia powinien odnosić się do wszystkich etapów i aspektów procesu dydaktycznego i uwzględniać w szczególności:

-wszystkie formy weryfikowania efektów kształcenia osiąganych przez studenta w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, -dokonywane przez studentów oceny nauczycieli akademickich w zakresie wypełniania przez nich obowiązków dydaktycznych, -wnioski z monitorowania karier zawodowych absolwentów uczelni. Dziekani Wydziałów zobowiązani są (na mocy R_WPS) do przedkładania corocznie Radom Wydziałów oceny efektów realizowanego procesu kształcenia. Ocena ta będzie dokonywana po zasięgnięciu opinii powołanych w Instytutach i Katedrach Komisji ds. WSZJK (zespołów nauczycieli akademickich zaliczanych do minimum kadrowego). Dziekani, przewodnicząc pracom Komisji dydaktycznych, powołanych na Wydziałach, dokonują analizy i określają sposoby doskonalenia procesu kształcenia.