PROGRAM BADAŃ BIEGŁOŚCI I N D U S T R Y

PROGRAM BADAŃ BIEGŁOŚCI I N D U S T R Y Edycja nr 1 Opracował: Zatwierdził: Imię i Nazwisko Przemysław Domoradzki Krzysztof Wołowiec Data 17 lutego 2014 17 lutego 2014 Podpis Niniejszy dokument jest własnością Przedsiębiorstwa Geologicznego Sp. z o.o. i jego powielanie bez zgody jest zabronione

Przedsiębiorstwo Geologiczne Sp. z o. o. Strona 2 z 10 Spis treści 1. Wstęp... 3 1.1. Dokumenty odniesienia... 3 1.2. Informacje ogólne... 3 2. Cel i charakter programu... 3 2.1. Zasady programu... 3 2.2. Cel programu... 4 3. Program badań... 4 3.1. Nazwa i adres Organizatora badań biegłości:... 4 3.2. Koordynator programu badań biegłości :... 4 3.3. Podwykonawstwo badań... 4 3.4. Kryteria uczestnictwa... 5 3.5. Rodzaj obiektów badań i wielkości mierzonych... 6 3.6. Potencjalne źródła błędów... 7 3.7. Sposób pozyskania i przygotowania obiektów badań... 7 3.8. Zapobieganie zmowie i fałszowaniu wyników... 7 3.9. Harmonogram badań... 7 3.10. Koszty udziału, istotne terminy... 7 3.11. Metody badawcze... 8 3.12. Jednorodność i stabilność obiektów badań... 8 3.13. Dystrybucja obiektów badań... 8 3.14. Raportowanie wyników... 8 3.15. Ocena wyników metody statystyczne... 8 3.16. Sprawozdanie z badań... 9 3.17. Postępowanie w przypadku zaginięcia lub uszkodzenia próbek... 9 3.18. Porozumiewanie się z Uczestnikami programu...10 3. Wykaz formularzy... 10 4. Dokumenty związane... 10

Przedsiębiorstwo Geologiczne Sp. z o. o. Strona 3 z 10 1. Wstęp 1.1. Dokumenty odniesienia opracowany został w oparciu o: Normę PN-EN ISO/IEC 17043:2011 Ocena zgodności. Ogólne wymagania dotyczące badania biegłości Normę PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących Dokument PCA DAPT-01 Akredytacja organizatorów badań biegłości. Wymagania szczegółowe. 1.2. Informacje ogólne 1.2.1 Organizatorem badań biegłości jest Przedsiębiorstwo Geologiczne Sp. z o.o. z siedzibą w Kielcach. 1.2.2. Organizator funkcjonuje w ramach wdrożonego sytemu zarządzania jakością, środowiskiem oraz bezpieczeństwem i higieną pracy. 1.2.3. Organizator posiada w swoich strukturach Laboratorium Badań Środowiskowych funkcjonujące w ramach wdrożonego systemu zarządzania wg aktualnego wydania normy PN-EN ISO/IEC 17025. Laboratorium jest akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji w zakresie określonym w załączniku do akredytacji nr AB 1010. 2. Cel i charakter programu 2.1. Zasady programu 2.1.1. jest Programem ciągłym o częstotliwości rund określonej w Harmonogramie badań biegłości poprzez porównania międzylaboratoryjne dla programu określonym na Formularzu nr F-01/PT-01. 2.1.2. Zasada badań biegłości programu oparta jest na porównywaniu wyników otrzymanych przez podmioty uczestniczące w danej rundzie programu. 2.1.3. obejmuje swym zakresem badania fizycznych oraz mechanicznych właściwości kruszyw, kamienia naturalnego oraz gruntów.

Przedsiębiorstwo Geologiczne Sp. z o. o. Strona 4 z 10 2.2. Cel programu 2.2.1. Celem programu badań biegłości jest: umożliwienie laboratoriom wykonującym rutynowe badania sprawdzenie jakości swojej pracy dostarczenie dowodów umożliwiających potwierdzenie kompetencji technicznych dostarczenie dodatkowych elementów zaufania do laboratorium jego klientom. 3. Program badań 3.1. Nazwa i adres Organizatora badań biegłości: Przedsiębiorstwo Geologiczne Sp. z o.o. Ul. Hauke Bosaka 3A, 25-214 Kielce Tel.: 041 365 10 00, faks:041 365 10 10 info@badaniabieglosci.pl www.badaniabieglosci.pl 3.2. Koordynator programu badań biegłości : Przemysław Domoradzki Tel.: 041 365 10 00, 505 273 072 Faks: 041 365 10 10 info@badaniabieglosci.pl 3.3. Podwykonawstwo badań 3.3.1. W ramach programu badań biegłości Organizator nie korzysta z podwykonawstwa

Przedsiębiorstwo Geologiczne Sp. z o. o. Strona 5 z 10 3.4. Kryteria uczestnictwa 3.4.1. ma charakter otwarty. 3.4.2. Kryterium uczestnictwa w programie jest przyjęcie warunków programu przedstawionych w niniejszym dokumencie oraz zgłoszenie udziału za pośrednictwem Formularza zgłoszeniowego Formularz nr F-02/PT-01. 3.4.3. Wypełniony formularz zgłoszeniowy należy przesłać na jeden z poniższych sposobów: pocztą na adres Organizatora Przedsiębiorstwo Geologiczne Sp. z o. o, ul. Hauke Bosaka 3A, 25-214 Kielce faksem, na numer: 041 365 10 10 drogą elektroniczną, na adres: info@badaniabieglosci.pl w terminie określonym w Skróconym opisie programu dokument F-01/IND. 3.4.4. Każdy Uczestnik może zgłosić swój udział w dowolnej liczbie rund dostępnych w programie badań biegłości. 3.4.5. Udział w programie badań biegłości jest płatny. 3.4.6. Koszty udziału w poszczególnych rundach określone zostały w punkcie 3.10 Opisu programu. 3.4.7. Koszty udziału nie obejmują dostarczania obiektów badań do Uczestników. 3.4.8. Płatność za udział w danej rundzie następuje na podstawie faktury VAT dostarczonej Uczestnikowi wraz z dystrybucją próbek. 3.4.9. Organizator programu zastrzega sobie możliwość wstrzymania przekazania Uczestnikowi sprawozdania do momentu uregulowania płatności za udział w rundzie.

Przedsiębiorstwo Geologiczne Sp. z o. o. Strona 6 z 10 3.5. Rodzaj obiektów badań i wielkości mierzonych 3.5.1. Rodzaj obiektów badań i wielkości mierzonych przedstawia Tabela 1 3.5.2. Obiekty badań są naturalnymi materiałami środowiskowymi. Tabela 1 Wykaz rund programu Oznaczenie rundy Obiekt badania biegłości Opis programu Badana cecha 1/IND Oznaczanie odporności na rozdrabnianie kruszywa naturalnego w bębnie Los Angeles Odporność na rozdrabnianie Metoda: Los Angeles 2/IND Oznaczanie odporności na ścieranie kruszywa naturalnego w bębnie mikro-deval Odporność na ścieranie Metoda: mikro-deval 3/IND Oznaczanie składu ziarnowego kruszywa naturalnego metodą przesiewania Skład ziarnowy Metoda przesiewania 4/IND Grunt Badanie uziarnienia dla określenia rodzaju gruntu budowlanego Analiza sitowa 5/IND Oznaczanie gęstości ziarn i nasiąkliwości kruszywa naturalnego przy zastosowaniu metody piknometrycznej Gęstość i nasiąkliwość Metoda: piknometryczna 6/IND Badanie odporności kruszywa naturalnego na działanie czynników atmosferycznych Mrozoodporność w wodzie 7/IND Badanie geometrycznych właściwości kruszywa naturalnego poprzez ocenę zawartości drobnych cząstek wykonując badanie wskaźnika piaskowego Zawartość drobnych cząstek Wskaźnik piaskowy 8/IND Kamień naturalny Oznaczanie nasiąkliwości kamienia naturalnego przy ciśnieniu atmosferycznym Nasiąkliwość kamienia

Przedsiębiorstwo Geologiczne Sp. z o. o. Strona 7 z 10 3.6. Potencjalne źródła błędów niejednorodność materiału postępowanie niezgodne z wytycznymi zawartymi w odpowiedniej normie badawczej wadliwa aparatura wykorzystana w trakcie wykonywania badania wystąpienie zmowy wśród uczestników. 3.7. Sposób pozyskania i przygotowania obiektów badań 3.7.1. Obiekty badań pozyskiwane są od sprawdzonych producentów. 3.7.2. Przygotowanie przeprowadzane jest w Laboratorium Badań Środowiskowych przez wykwalifikowany personel w sposób zapewniający jednorodność oraz stabilność obiektów badań. 3.7.3. Pakowanie próbek dokonywane jest tak aby ich właściwości fizyko-mechanicze do chwili dostarczenia do Uczestnika nie ulegały zmianom. 3.8. Zapobieganie zmowie i fałszowaniu wyników 3.8.1. Rundy programu są tak projektowane, aby zapewnić jak najmniejszą możliwość zmowy i fałszowania wyników. 3.8.2. Organizator przy okazji różnych kontaktów z Uczestnikami porusza temat zmowy i apeluje o etyczne zachowania w tym względzie. 3.8.3. Każdy Uczestnik programu pozostaje anonimowy a jego identyfikacja odbywa się za pomocą indywidualnie przypisanego oznaczenia kodowego. 3.8.4. W przypadku stwierdzenia zmowy i/lub fałszowania wyników, rezultaty Uczestnika /Uczestników nie zostaną uwzględnione w raporcie. 3.9. Harmonogram badań 3.9.1. Harmonogram rund programu tworzony jest na dany rok kalendarzowy i przedstawiany na formularzu nr F-01/PT-01 Harmonogram badań biegłości poprzez porównania międzylaboratoryjne na rok dla programu 3.9.2. Organizator dopuszcza dodatkowe rundy w zakresie objętym niniejszym programem badań biegłości. 3.10. Koszty udziału, istotne terminy 3.10.1. Koszty udziału oraz terminy dla rund programu zawiera dokument F-01/IND Skrócony opis programu.

Przedsiębiorstwo Geologiczne Sp. z o. o. Strona 8 z 10 3.11. Metody badawcze 3.11.1. Uczestnicy danej rundy badania biegłości zobowiązani są wykonać badania zgodnie z odpowiednią normą wskazaną w dokumencie F-01/IND Skrócony opis programu. 3.11.2. Uczestnicy zobowiązani są postępować z obiektami badań w sposób rutynowo stosowany w swojej codziennej praktyce. 3.12. Jednorodność i stabilność obiektów badań 3.12.1. Wszystkie obiekty badań, przed przekazaniem do wysyłki, podlegają sprawdzeniu jednorodności, zgodnie z Procedurą ogólną PT-01 Organizacja badań biegłości. 3.12.2. Ocena jednorodności polega na zbadaniu współczynnika zmienności dla wyznaczonych parametrów, w losowo wybranych próbkach z partii przygotowanej do wysyłki i porównaniu uzyskanych wartości z wartościami dopuszczalnymi. 3.13. Dystrybucja obiektów badań 3.13.1. Obiekty badań rozsyłane są do Uczestników w dniu wynikającym z przyjętego harmonogramu. 3.13.2. Obiekty badań dostarczane są do Uczestników za pośrednictwem firmy spedycyjnej. 3.13.3. Uczestnicy ponoszą koszty związane z dystrybucją obiektów badań. 3.14. Raportowanie wyników 3.14.1. Raportowanie wyników odbywa się wyłącznie przy użyciu formularza F-02/IND. 3.14.2. Uzyskane wyniki należy przedstawiać z dokładnością wskazaną przez Organizatora. 3.14.3. Wyniki należy dostarczyć w terminie określonym dla każdej rundy. 3.14.4. Wyniki dostarczone po upływie wskazanego terminu nie będą poddane ocenie. 3.15. Ocena wyników metody statystyczne 3.15.1. Rezultaty działania uczestników oceniane są w oparciu o wskaźnik z-score, wg następujących kryteriów:

Przedsiębiorstwo Geologiczne Sp. z o. o. Strona 9 z 10 /z/2,0 2,0/z/3,0 /z/3,0 wynik zadowalający wynik wątpliwy wynik niezadowalający 3.16. Sprawozdanie z badań 3.16.1. Każdy z Uczestników otrzyma Sprawozdanie z programu badania biegłości zawierające: zakres i cel programu liczbę Uczestników zestawienie osiągniętych wyników Uczestników obliczenia statystyczne dla osiągniętych wyników wykresy dla uzyskanych wyników ocenę wykonanych badań wnioski i podsumowanie. 3.16.2. Warunkiem uzyskania Sprawozdania jest uregulowanie należności wynikającej z uczestnictwa w danej rundzie programu. 3.17. Postępowanie w przypadku zaginięcia lub uszkodzenia próbek 3.17.1. Uczestnicy programu znają harmonogram i terminy realizacji poszczególnych rund. 3.17.2. Obiekty badań dostarczane są Uczestnikom za pośrednictwem przesyłki kurierskiej. 3.17.3. Uczestnicy zobowiązani są do sprawdzenia stanu i zawartości przesyłki przed jej odbiorem. 3.17.4. Organizator nie odpowiada za stan obiektu badania od momentu odebrania go przez Uczestnika. 3.17.5. W przypadku nie otrzymania obiektu badania w spodziewanym terminie, otrzymania uszkodzonej przesyłki lub otrzymania obiektu badania w stanie budzącym wątpliwość co do możliwości przeprowadzenia badań należy ten fakt niezwłocznie zgłosić Koordynatorowi programu. 3.17.6. Koordynator programu podejmuje decyzję o możliwości ponownego wysłania obiektu badań.

Przedsiębiorstwo Geologiczne Sp. z o. o. Strona 10 z 10 3.18. Porozumiewanie się z Uczestnikami programu 3.17.1 Wszelkie pytania dotyczące szczegółów organizacji badań, uczestnictwa, zakresu, metod badań, należy kierować do Koordynatora badań drogą mailową na adres: info@badaniabieglosci.pl lub telefonicznie (41) 365 10 00. 3.17.2. W wypadku jakichkolwiek zmian dotyczących założeń bądź działań Programu, Koordynator powiadamia niezwłocznie wszystkich uczestników o zaistniałej zmianie. 3. Wykaz formularzy F-01/IND Skrócony opis programu F-02/IND Karta wyników 4. Dokumenty związane PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących PN-EN ISO/IEC 17043:2011 Ocena zgodności Ogólne wymagania dotyczące badania biegłości ISO/DIS 13528:2005 Statistical methods for use in proficiency testing by interlaboratory comparisions DA-05 wyd. 5 z 17.11.11 r. Polityka dotycząca uczestnictwa w badaniach biegłości DA-06 wyd. 4 z 17.11.11 r. Polityka dotycząca zapewnienia spójności pomiarowej DAPT-01 wyd. 3 z 04.08.11 r. Akredytacja organizatorów badań biegłości. Wymagania szczegółowe