Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Szemudzie Sprawozdanie z działalności Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szemudzie za rok 2008 marzec 2009
Sprawozdanie zawiera opis najważniejszych działań podejmowanych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Szemudzie w 2008 roku. Całokształt działań realizowany był poprzez: I. Pomoc społeczną, II. III. Świadczenia rodzinne, Postępowanie wskazane w ustawie o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych i zaliczki alimentacyjnej, IV. Zadania wynikające z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentacji, V. Projekt współfinansowany z EFS w ramach PO KL VI. VII. VIII. IX. Politykę kadrową i organizację pracy Ośrodka, Zainicjowane przez GOPS inne zadania, Wnioski Raport dotyczący Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Szemud za 2008r. I. POMOC SPOŁECZNA Zasadniczym celem działania Ośrodka jest zgodnie z ustawą o pomocy społecznej umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Istotną rolę zgodną zarazem z polityką społeczną państwa odgrywa praca socjalna w połączeniu ze wsparciem finansowym lub rzeczowym. To pracownicy socjalni są pierwszymi osobami, które mają bezpośredni kontakt z rodziną w środowisku jej zamieszkania. Przeprowadzając wywiady środowiskowe dokonują diagnozy problemów i określają indywidualne plany pomocy. Według stanu na dzień 31 grudnia 2008r. Gminę Szemud zamieszkiwało 13.832 mieszkańców. Spośród nich Ośrodek Pomocy Społecznej objął wsparciem 362 rodziny, w których żyło 1.376 osób, co stanowi 9,95% ogółu mieszkańców naszej gminy. Wykres nr1 2
Powyższy wykres ilustruje procentowy udział świadczeniobiorców pomocy społecznej do ludności Gminy. Można wnioskować, że w okresie pięciu lat w 2008 roku liczba osób korzystających z pomocy ośrodka zmniejszyła się. Najczęstszym powodem takiego stanu rzeczy było podjęcie przez klientów pracy lub uzyskanie własnych świadczeń emerytalnorentowych. Wykres 2 Jak wynika z powyższego wykresu w dalszym ciągu dominującym problemem świadczeniobiorców Ośrodka jest ubóstwo. Mimo podjęcia pracy część osób pozostała w systemie pomocy społecznej z uwagi na osiągane niskie dochody. Liczba osób bezrobotnych zmniejszyła się. Jednak w pozostałych przypadkach odnotowano wzrost liczby osób: niepełnosprawnych, bezradnych i długotrwale chorujących. Wykres 3 3
Powyższy wykres pokazuje spadek bezrobocia w naszej Gminie co jest zjawiskiem bardzo pozytywnym i oczekiwanym. W 2008 roku struktura wydatków na pomoc społeczną przedstawiała się następująco: Tabela nr 1 Zadania własne FORMA POMOCY Zasiłki celowe na dożywianie: dożywianie dzieci w szkołach zasiłki celowe na zakup żywności /pomoc państwa w zakresie dożywiania/ Zasiłki celowe różne: ILOŚĆ OSÓB 461 269 KWOTA WYDATKOWANIA (zł) 97.770 35.230 zakup odzieży, obuwia, opału, żywności artykułów szkolnych, drobne remonty, leki, świadczenia medyczne itp. 184 74.280 Zdarzenie losowe 15 23.000 Schronienie 1 1.320 Zasiłek okresowy 42 57.500 Pomoc w formie usług opiekuńczych 15 44.064 Tabela nr 2 Zadania zlecone FORMA POMOCY ILOŚĆ OSÓB KWOTA WYDATKOWANIA (zł) Zasiłki stałe 60 206.834 Składki na ubezpieczenie zdrowotne za podopiecznych 48 15.422 Pracownicy socjalni wykonali następujące czynności: Przeprowadzono 980 wywiadów środowiskowych na potrzeby własne jak i innych instytucji. Wydano 909 decyzji w tym 4 odmowne. Na potrzeby urzędu do spraw kombatantów wydano 9 postanowień w sprawie pomocy kombatantom. 4
LICZBA URODZEŃ Pracą socjalną objęto 70 rodzin. Polegała ona na udzielaniu specjalistycznych porad, pomocy w załatwianiu spraw urzędowych oraz informowaniu klientów o działalności różnych instytucji. Wdrożono nową metodę pracy socjalnej z klientem jaką jest kontrakt socjalny. Pracownicy socjalni podejmowali działania w celu pomocy osobom dotkniętym przemocą domową zakładając Niebieską Kartę i informując ofiarę przemocy o przysługujących prawach. Pracownicy socjalni realizując przypisane ustawą zadania na bieżąco współpracowali z różnymi instytucjami: Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, szkołami, organizacjami pozarządowymi, parafiami, sądami, kuratorami, komornikami, instytucjami służb zdrowia, PCPR, PUP, policją, prokuraturą, urzędem do spraw kombatantów, KRUS, ZUS. II. REALIZACJA ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH Ośrodek Pomocy Społecznej w Szemudzie w roku 2008 kontynuował realizację świadczeń rodzinnych, które mają na celu wsparcie rodziny poprzez częściowe pokrywanie wydatków na utrzymanie dziecka. Od 2005r. notujemy zwiększającą się liczbę urodzeń. Co obrazuje wykres 4. Wykres 4 250 200 150 LICZBA URODZEŃ W GMINIE SZEMUD w latach 20042008 175 184 185 204 223 100 50 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 LATA W ramach świadczeń rodzinnych Ośrodek wypłacał: zasiłek rodzinny wraz z siedmioma dodatkami świadczenia opiekuńcze, tj. zasiłek pielęgnacyjny oraz świadczenia pielęgnacyjne jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka. 5
Tabela nr 3 Liczba rodzin otrzymujących świadczenia rodzinne oraz kwota świadczeń wypłaconych w 2008r. Lp. Rodzaj świadczenia Liczba rodzin Liczba świadczeń Kwota (zł) 1 Zasiłki rodzinne 1.143 29.287 1 778.512 Dodatki do zasiłku rodzinnego: urodzenia dziecka, 153 153.000 opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, 922 354.443 samotnego wychowywania dziecka, kształcenia i rehabilitacji dziecka, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia nauki w szkole poza miejscem zamieszkania, 1.028 1.071 1.641 4.626 174.760 83.080 164.100 232.940 wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, 8.530 682.400 3 Zasiłki pielęgnacyjne 387 4.334 663.102 4 Świadczenia pielęgnacyjne 45 532 221.984 5 Składki na ubezpieczenia emerytalnorentowe 31 308 32.665 6 Składki na ubezpieczenia zdrowotne 5 50 1.859 7 Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka 232 232 232.000 8 Jednorazowa zapomoga z Rady Gminy 134 136 68.000 Ogółem 4.842.845 W roku 2008 wydano łącznie 1868 decyzji administracyjnych w zakresie świadczeń rodzinnych, w tym: 1253 w sprawie zasiłków rodzinnych (w tym 53 odmowne), 186 w sprawie świadczeń opiekuńczych, 232 w sprawie jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka, 140 w sprawie jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka z Rady Gminy (w tym 6 decyzji odmownych), Ośrodek prowadził 57 postępowań w zakresie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych oraz 4 postępowania w związku z odwołaniem do organu wyższej instancji (z czego 2 zakończone zostały na korzyść Ośrodka, 2 oczekują na rozstrzygnięcie). Przyjęto 1.742 wnioski. Liczba rodzin otrzymujących świadczenia rodzinne wynosi 1.143. 6
Aby zapewnić profesjonalność obsługi świadczeń rodzinnych pracownicy ds. świadczeń rodzinnych na bieżąco uczestniczyli w szkoleniach tematycznych. Właściwa realizacja procesu przyznawania i wypłacania świadczeń była możliwa dzięki stałej współpracy z urzędami skarbowymi, sądami, komornikami sądowymi i ościennymi ośrodkami pomocy społecznej, PCPR, PUP, KRUS, ZUS. III. REALIZACJA USTAWY O POSTĘPOWANIU WOBEC DŁUŻNIKÓW ALIMENTACYJNYCH ORAZ ZALICZCE ALIMENTACYJNEJ Działania wykonywane w związku z ustawą o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych i zaliczce alimentacyjnej obejmowały kompletowanie wniosków, przygotowanie decyzji administracyjnych, realizację wypłat oraz współpracę z komornikami sądowymi. Ośrodek kontynuował wypłatę zaliczek w 2008 roku wypłacono 23 rodzinom 288 świadczeń na łączną kwotę 59.840zł zgodnie z tabelą nr 4. Tabela nr 4 Rodzaj świadczenia Ilość rodzin Ilość świadczeń Kwota (zł) Zaliczka alimentacyjna 23 288 59.840 IV. OD 01.10.2008r. ZACZĘŁĄ OBOWIĄZYWAĆ NOWA USTAWA Z DNIA 7 WRZEŚNIA 2007 ROKU O POMOCY OSOBOM UPRAWNIONYM DO ALIMENTÓW. W okresie od października do grudnia 2008r. liczba wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wyniosła 111 na kwotę 59.840 zł. Z funduszu alimentacyjnego skorzystały 23 rodziny co obrazuje tabela nr 5. Tabela nr 5 Rodzaj świadczenia Ilość rodzin Ilość świadczeń Kwota (zł) Świadczenia z funduszu alimentacyjnego 23 111 29.160 Wydano 23 decyzje w sprawie świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego w tym 1 odmowną. Pozostałe czynności to: Pisma do komornika w sprawie rozliczenia wypłaconych zaliczek 18 Wysłane decyzje do komorników 23 Przeprowadzenie wywiadów z dłużnikami 5 Pisma do komorników w sprawie dłużników 5 Pisma do dłużników alimentacyjnych 45 7
Liczba dłużników zamieszkujących na terenie gminy wobec których podjęto działania 13 Liczba wystawionych wniosków o podjęciu działań wobec dłużników alimentacyjnych 23 Realizacja założeń ustawowych to nie tylko wypłata należnych świadczeń. Pracownik Ośrodka jest zobowiązany do stałej współpracy z komornikami, instytucjami wymiaru sprawiedliwości, urzędami państwowymi i Ośrodkami Pomocy Społecznej w celu skutecznej egzekucji zobowiązań alimentacyjnych od dłużników. Jest to praca żmudna, czasochłonna, ze względu na niechęć dłużników do podejmowania współpracy i trudne ustalenie miejsca pobytu i sytuacji materialnej. V. PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO W RAMACH PO KL W roku 2008 zrealizowany został projekt SZANSA Aktywizacja zawodowa i społeczna osób bezrobotnych z gminy Szemud, który był skierowany do osób bezrobotnych z Gminy Szemud w wieku aktywności zawodowej. Celem projektu była aktywizacja zawodowa klientów pomocy społecznej, podniesienie poziomu samooceny, kwalifikacji zawodowych i aktywności w poszukiwaniu pracy, a także nabycia umiejętności niezbędnych do podjęcia i utrzymania pracy. Projekt realizowany był od 1 stycznia 2008r. do 31 grudnia 2008r. Wartość projektu wyniósła 90.076zł w tym wkład własny 8.900zł. W ramach programu beneficjenci uczestniczyli w warsztatach umiejętności społecznych, warsztatach aktywizacji zawodowej i warsztacie prawnym. Ponadto beneficjenci podnieśli swoje kwalifikacje zawodowe poprzez uczestnictwo w kursach zawodowych. Przez cały czas trwania projektu osoby te otrzymały wsparcie psychologa, doradcy zawodowego, prawnika i pracowników Ośrodka. Tabela nr 6 Szkolenia lp Nazwa szkolenia Czas trwania szkolenia 1 Moja Kariera Moja Przyszłość 104 h 2 Zajęcia z doradcą zawodowym 12 h 3 Zajęcia z prawnikiem 5 h 4 Zajęcia z psychologiem (grupowe) Porady z psychologiem (indywidualne) 6 h 6h 5 Kurs obsługi kasy fiskalnej z minimum sanitarnym 35 h 6 Kurs obsługi wózków jezdniowych z napędem silnikowym 67 h 7 ABC Przedsiębiorczości 20 h lekcyjnych 8
VI. POLITYKA KADROWA I ORGANIZACYJNA PRACY OŚRODKA Zadania powierzone Ośrodkowi obsługiwała kadra w liczbie 9 pracowników w ramach pełnego etatu, w tym 4 pracowników socjalnych pracujących w środowisku. Usługi opiekuńcze pełniło 9 opiekunek w ramach 3,5 etatu. W roku ubiegłym Ośrodek umożliwił 3 osobom odbycie stażu absolwenckiego. Wychodząc z założenia, że jedynie dobrze przygotowana kadra może realizować powierzone zadania, pracownicy Ośrodka nadal podwyższali swoje kwalifikacje zawodowe studiując oraz uczestnicząc w szkoleniach o różnym profilu, które aktualizowały ich wiedzę tak merytoryczną jak i prawną. VII. ZAINICJOWANE PRZEZ GOPS INNE ZADANIA: Ośrodek zorganizował pomoc wakacyjną w formie koloni dla 14 dzieci z rodzin najuboższych. Dzieci wyjechały na kolonie do miejscowości Rowy. Wójt zabezpieczył dzieciom bezpłatny dowóz i powrót. Koszt uczestnictwa pokryło Kuratorium Oświaty w Gdańsku. Ośrodek zapewnił dzieciom odzież i niezbędne rzeczy osobiste. Współpracując z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Ośrodek wytypował z rodzin zagrożonych alkoholizmem 33 dzieci na wyjazdy na basen. W okresie jesiennozimowym pracownicy socjalni we współpracy z Policją prowadzili działania prewencyjne w stosunku do osób bezdomnych. W wyniku których 1 osobę skierowano do schroniska. Ośrodek realizował program wieloletni Pomoc państwa w zakresie dożywiania programem objęto 730 osób, w tym 461 dzieci współpracując z 13 placówkami oświatowymi. GOPS wspólnie z PCK i Klubem Seniora udzielił pomocy żywnościowej dla najuboższych mieszkańców naszej gminy. Wydano ok. 5 ton żywności ( cukier, kawa, makaron, mąka, płatki kukurydziane, ser topiony, dżemy) oraz 3708 litrów mleka. Żywność otrzymało 170 osób. Zorganizowano paczki świąteczne dla 60 osób samotnych, niepełnosprawnych, które częściowo były sponsorowane przez Fundację Pomocy Społecznej przy Banku Spółdzielczym Rumia. Pracownicy socjalni osobiście dostarczyli paczki podopiecznym. Pracownicy socjalni zorganizowali spotkanie noworoczne dla podopiecznych Ośrodka, osób samotnych i niepełnosprawnych. Z porad prawnika i psychologa skorzystało 13 Klientów Ośrodka będących w trudnej sytuacji życiowej. Przygotowano zmianę statutu GOPS w związku z reorganizacją Ośrodka. Ośrodek opracował Program Aktywności Lokalnej Gminy Szemud na lata 20082013. Stanowi on podstawę podjęcia działań na rzecz środowiska lokalnego. 9
Ośrodek w ramach współpracy z PUP w Wejherowie zawarł porozumienie określające zasady współpracy w zakresie realizacji zadań na rzecz aktywnej integracji. W miesiącu lipiecwrzesień 2008 roku trwały prace przygotowawcze do wdrożenia ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Opracowano i utworzono stronę internetową Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szemudzie. Ośrodek jest partnerem i bierze czynny udział w partnerstwie pt.: Rozwój Partnerstwa na Rzecz Zatrudnienia i Spójności Społecznej w Powiecie Wejherowskim. Partnerstwo ma na celu: rozwój dialogu, partnerstwa publicznospołecznego i współpracy na rzecz rozwoju zasobów ludzkich w Powiecie Wejherowskim. Pracę Ośrodka znacznie polepszyło otrzymanie do dyspozycji dwa razy w tygodniu samochodu. Decyzja Wójta Gminy bardzo usprawniła naszą pracę w terenie. VIII. WNIOSKI: Przy zmniejszającej się ilości rodzin korzystających z pomocy społecznej zauważamy jest wzrost środowisk wieloproblemowych. Rodziny te wymagają nie tylko pomocy materialnej, ale także zaangażowania w prowadzeniu szeroko rozumianej pracy socjalnej. W dalszym ciągu doskonalono nową formę i metodę pracy tj. kontrakt socjalny. Istotą kontraktu socjalnego jest pisemne zobowiązanie do określonych działań zarówno przez Ośrodek jaki i przez zainteresowanego. Złamanie reguł współpracy przez klienta skutkuje wstrzymaniem lub ograniczeniem pomocy. Wzrasta ilość realizowanych programów aktywizujących i edukacyjnych skierowanych do klientów pomocy społecznej. Programy te są współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego. Wzrosła liczba osób starszych wymagających pomocy usługowej. Nastąpił spadek osób bezrobotnych. Wysokie wymagania spowodowane zmianami w pomocy społecznej ukierunkowanymi na zmianę stylu pracy, nastawienie na niematerialne formy pomocy zwłaszcza na pracę socjalną stwarzają konieczność stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników. Ważnym dla działalności Ośrodka był wzrost aktywności mieszkańców gminy oferujących pomoc rzeczową na rzecz naszych klientów. W tym miejscu chciałam poinformować państwa o inicjatywie naszego mieszkańca obecnie mieszkającego w Niemczech, który nieodpłatnie przekazał sprzęt ortopedyczny na potrzeby osób niepełnosprawnych naszej gminy, za co w imieniu podopiecznych wyrażam głęboką wdzięczność. Pracownicy socjalni po rozpoznaniu potrzeb środowiskowych przekazali sprzęt najbardziej potrzebującym. Wsparcie ze strony Wójta Gminy Szemud, władz samorządowych, sołtysów miało zasadniczy wpływ na podejmowanie przez Ośrodek działań, nowych inicjatyw i realizację nowych zadań. 10
IX. RAPORT DOTYCZĄCY STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY SZEMUD ZA 2008r. ZAŁOŻENIA STRATEGII Cel Nr 1: Zmniejszenie niekorzystnych skutków bezrobocia dla osób i rodzin dotkniętych tą dysfunkcją. PODEJMOWANE DZIAŁANIA Realizacja projektu systemowego SZANSA Aktywizacja zawodowa i społeczna osób bezrobotnych z gminy Szemud współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego mającego na celu aktywizacje zawodową bezrobotnych. Współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Wejherowie dotycząca aktywizacji osób bezrobotnych. WNIOSKI Zmniejszenie bezrobocia w Gminie Szemud. Zamieszczanie na tablicy ogłoszeń ofert pracy. Praca z klientami długotrwale bezrobotnymi metodą kontraktu socjalnego. Cel nr 2: Zbudowanie systemu oparcia społecznego dla osób długotrwale chorych i niepełnosprawnych Pozyskiwanie informacji o ilości osób niepełnosprawnych w gminie w celu tworzenia bazy danych osób niepełnosprawnych. Utworzenie Klubu Seniora w Szemudzie. Organizacja domowej pomocy opieki w formie usług opiekuńczych. Wzrost liczby osób niepełnosprawnych i długotrwale chorych. Współpraca z organizacjami pozarządowymi, placówkami służby zdrowia i innymi instytucjami w celu poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych. Realizacja świadczeń opiekuńczych w celu zapewnienia niepełnosprawnym opieki i pomocy finansowej. Pomoc w uzyskaniu sprzętu rehabilitacyjnego, dofinansowanie turnusu rehabilitacyjnego oraz sprzętu medycznego. Informowanie osób niepełnosprawnych o przysługujących im prawach. Cel nr 3: Wzmocnienie rodziny stanowiącej najważniejszą grupę oparcia społecznego dla osób w trudnej sytuacji życiowej. Cel nr 4: Objęcie szczególną opieką i poradą dzieci, które żyją w rodzinach znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej z powodu ubóstwa, bezrobocia Realizacja świadczeń rodzinnych i Funduszu Alimentacyjnego mająca na celu wsparcie rodzin poprzez pokrywanie wydatków na utrzymanie dziecka. Punkt konsultacyjny świadczy pomoc psychologiczną i udziela porad prawnych w sprawach rodzinnych. Praca socjalna z rodziną oraz wsparcie finansowe i rzeczowe. Organizowanie wypoczynku letniego i wyjazdów na basen. Zmniejszenie ubóstwa. Przyrost naturalny. Osoba sporządzająca sprawozdanie: Barbara Kowalewska Kierownik GOPS 11