Warszawa, Maj 2011 POLACY O INDYWIDUALNYCH KONTACH ZABEZPIECZENIA EMERYTALNEGO I INNYCH DOBROWOLNYCH FORMACH OSZCZĘDZANIA NA EMERYTURĘ Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku
Informacja o badaniu Uchwalone niedawno zmiany w systemie emerytalnym z początkiem 2012 r. m.in. wprowadzają nowy produkt umożliwiający dodatkowe oszczędzanie na emeryturę, czyli IKZE Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. Badanie na temat stopnia poinformowania Polaków o IKZE - Indywidualnych Kontach Zabezpieczenia Emerytalnego, zainteresowania korzystaniem z IKZE oraz postrzeganej ich atrakcyjności na tle IKE - Indywidualnych Kont Emerytalnych, a także zainteresowania uczestnictwem w Pracowniczych Programach Emerytalnych przeprowadziła Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) na zlecenie Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami. Badanie zrealizowano w dniach 5 11 maja 2011 roku na liczącej 1189 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkaoców Polski. Było ono częścią majowego omnibusa CBOS. Próba została wylosowana z systemu PESEL. Wywiady zrealizowano metodą face-to-face przy zastosowaniu CAPI (Computer Assisted Personal Interviewing). 2
Stopień społecznego poinformowania o IKZE Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego, czyli IKZE, zgodnie z uchwalonymi niedawno zmianami w systemie emerytalnym mają zacząd funkcjonowad z początkiem 2012 roku. Będzie to nowy produkt umożliwiający dodatkowe oszczędzanie na emeryturę. Informacja o planach wprowadzenia IKZE dotarła do nieco ponad jednej piątej Polaków (21%), przy czym większośd z tej grupy deklaruje, że słyszała o IKZE, ale nie wie, jak można z niego korzystad (14% ogółu badanych). Wiedzę o IKZE oraz znajomośd zasad korzystania z tego produktu deklaruje jedynie 7% respondentów. Rysunek 1 Czy słyszał(a) Pan(i) o Indywidualnym Koncie Zabezpieczenia Emerytalnego IKZE i o tym w jaki sposób można z niego korzystać? Tak, słyszałe(a)m o IKZE i wiem jak można z niego korzystać 7% Tak, słyszałe(a)m o IKZE, ale nie wiem jak można z niego korzystać 14% Nie, nie słyszałe(a)m 79% Poziom społecznego poinformowania o IKZE Indywidualnym Koncie Zabezpieczenia Emerytalnego wykazuje związek z wykształceniem respondentów i najwyższy jest wśród badanych z wyższym wykształceniem, chod nawet w grupie absolwentów wyższych uczelni jedynie 30% ankietowanych deklaruje, iż słyszało o IKZE, z czego mniej niż połowa (14%) deklaruje jednocześnie, że wie, jak z tego produktu korzystad. 3
Analizy pokazują także, że ponadprzeciętnym poziomem poinformowania o IKZE charakteryzują się osoby pracujące na własny rachunek poza rolnictwem oraz pracownicy administracyjno-biurowi. Wśród przedsiębiorców i innych samozatrudnionych oraz w grupie pracowników administracyjno-biurowych nieomal dwie piąte (po 39%) deklarują, że słyszały o IKZE, chod jednocześnie w większośd z tych grup mówi, że nie zna zasad korzystania z tego produktu. Warto też zauważyd, że poziom poinformowania o IKZE związany jest z poziomem zamożności badanych poinformowanie o IKZE najczęściej deklarują badani deklarujący najwyższe dochody oraz dobrze oceniający swoje warunki materialne. Należy jednak pamiętad, że poziom zamożności wiąże się z wykształceniem ankietowanych. Mniejszy wpływ na poziom poinformowania o IKZE ma wiek respondentów, jednak warto zauważyd, iż najwięcej osób, które deklarują, że słyszały o tym produkcie, jest w grupie wiekowej 45-54 lata (26% tej grupy). Biorąc pod uwagę wielkośd miejscowości można zauważyd, że najwięcej osób deklarujących, iż słyszeli o IKZE jest wśród mieszkaoców największych miast (liczących 500 tysięcy i więcej mieszkaoców) 1. 1 Patrz tabela nr 1 w aneksie. 4
Deklarowane zainteresowanie oszczędzaniem w IKZE Respondentom, którzy nie są obecnie na emeryturze bądź rencie, zadano pytanie, czy zamierzają oszczędzad w IKZE na swoją przyszłą emeryturę. Deklarowane przez badanych zainteresowanie tym produktem nie jest duże. Spośród osób, które obecnie nie są na emeryturze, ani na rencie, jedynie 16% deklaruje, że zamierza oszczędzad w IKZE na swoją przyszłą emeryturę, przy czym jedynie 2% wyraża zdecydowane zainteresowanie takim oszczędzaniem. Nieomal dwie trzecie (65%) spośród osób niebędących na emeryturze lub rencie twierdzą natomiast, że nie zamierzają oszczędzad w IKZE, przy czym większośd z tej grupy (35% ogółu) jest o tym zdecydowanie przekonana. Rysunek 2 Uchwalone niedawno zmiany w systemie emerytalnym z początkiem 2012 r. wprowadzają nowy produkt umożliwiający dodatkowe oszczędzanie na emeryturę. Będzie to IKZE Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. IKZE, czyli Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego są sposobem dodatkowego oszczędzania na emeryturę w ramach tzw. trzeciego, dobrowolnego w odróżnieniu od obowiązkowych pierwszego (ZUS) i drugiego (OFE) filaru. IKZE będzie można założyć, podpisując umowę z towarzystwem funduszy inwestycyjnych, towarzystwem ubezpieczeniowym, bankiem, domem maklerskim lub otwartym funduszem emerytalnym, ale tylko tym, którego jest się klientem w ramach drugiego filaru. Na IKZE będzie można wpłacać do 4 procent podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne za rok poprzedni, czyli w przypadku osób pracujących na podstawie umowy o pracę, 4% wynagrodzenia brutto z ubiegłego roku. Wpłaty te będzie można odliczyć od podstawy opodatkowania. Zyski z IKZE nie będą opodatkowane tzw. podatkiem Belki, ale przy wypłacie środków trzeba będzie zapłacić od nich podatek dochodowy. Czy zamierza Pan(i) oszczędzać w IKZE na swoją przyszłą emeryturę? Odpowiedzi osób, które nie są emerytami lub rencistami (N=855) Trudno powiedzieć/ odmowa odpowiedzi 19% Zdecydowanie tak 2% Raczej tak 14% Raczej nie 30% Zdecydowanie nie 35% 5
Odsetek deklaracji dotyczących zamiaru oszczędzania w IKZE związany jest z wiekiem badanych im jest on niższy, tym większy jest odsetek deklarujących zamiar takiego oszczędzania na przyszłą emeryturę, ale nawet wśród najmłodszych badanych nie stanowią oni większości (w grupie osób w wieku 18-24 lata zainteresowanych oszczędzaniem w IKZE jest 27% badanych). Należy jednak pamiętad, iż te deklaracje na ogół nie świadczą o zdecydowaniu respondentów o przystąpieniu do oszczędzania w IKZE (zdecydowana większośd zainteresowanych oszczędzaniem w IKZE, na pytanie o zamiar oszczędzania, odpowiada raczej tak ). Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego relatywnie największe zainteresowanie budzą także wśród badanych o najwyższych dochodach i mających w dobre warunki materialne, ale nawet wśród tych badanych poziom zainteresowana IKZE nie przekracza 20% 2. Wyniki badania pokazują, iż poziom zainteresowania oszczędzaniem w IKZE związany jest z deklarowaną przez badanych wiedzą o tym produkcie wśród osób, które nie tylko słyszały o IKZE, ale także o tym, jak z niego korzystad, poziom zainteresowania korzystaniem z tego produktu jest zdecydowanie wyższy niż wśród osób, które o nim nie słyszały lub słyszały, ale nie znają na jego temat bliższych szczegółów (tabela 1). Tabela 1 Czy zamierza Pan(i) oszczędzać w IKZE na swoją przyszłą emeryturę? Czy słyszał(a) Pan(i) o Indywidualnym Koncie Zabezpieczenia Emerytalnego - IKZE i o tym w jaki sposób można z niego korzystać? Tak, słyszałe(a)m o IKZE i wiem jak można z niego korzystać Tak, słyszałe(a)m o IKZE, ale nie wiem jak można z niego korzystać Nie, nie słyszałe(a)m Zdecydowanie tak 11% 1% 1% Raczej tak 24% 13% 13% Raczej nie 29% 28% 30% Zdecydowanie nie 28% 39% 35% Trudno powiedzieć 8% 19% 21% Razem 100% 100% 100% 2 Patrz tabela nr 2 w aneksie. 6
Porównanie atrakcyjności IKE i IKZE Wszystkich respondentów poprosiliśmy o porównanie funkcjonującego od kilku lat produktu umożliwiającego dodatkowe oszczędzanie na przyszłą emeryturę, czyli IKE Indywidualnego Konta Emerytalnego oraz nowego produktu, który ma się pojawid na rynku od przyszłego roku, czyli IKZE Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego. Rysunek 3 Proszę porównać dwa produkty, które można stosować jako sposób dodatkowego oszczędzania na emeryturę 1) IKZE Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, które cechują: ulga podatkowa możliwość odpisania wpłacanych kwot od podstawy opodatkowania, limit wpłat 4% wynagrodzenia, brak podatku Belki, opodatkowanie podatkiem dochodowym przy wypłacie 2) IKE Indywidualne Konto Emerytalne, które cechują: brak ulgi podatkowej, limit wpłat trzykrotność średniego wynagrodzenia, brak podatku Belki, brak podatku dochodowego przy wypłacie środków Który z tych dwóch produktów wydaje się Panu(i) bardziej atrakcyjny? IKZE - Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego 29% IKE - Indywidualne Konto Emerytalne 22% Trudno powiedzieć/ odmowa odpowiedzi 49% 7
Pomimo przedstawienia najważniejszych cech IKZE i IKE nieomal połowa badanych (49%) nie potrafiła zająd stanowiska w kwestii atrakcyjności obu produktów. Odsetek osób, które nie potrafiły wskazad bardziej atrakcyjnego - ich zdaniem - produktu jest tym wyższy, im bardziej zaawansowany jest wiek badanych i o ile w grupie wiekowej 18-24 lata jedynie 32% nie potrafiło wskazad bardziej atrakcyjnego produktu, to wśród osób, które ukooczyły 65 rok życia jest ich aż 74%. Podobna zależnośd występuje w przypadku poziomu wykształcenia badanych im jest on niższy tym więcej osób nie potrafi wskazad, który z dwóch produktów jest bardziej atrakcyjny. Spośród osób, które potrafiły ocenid te produkty nieco więcej za bardziej atrakcyjne uznaje IKZE (29%) niż IKE (22%). O przewadze IKZE nad IKE w oczach opinii publicznej najprawdopodobniej zdecydowała ulga podatkowa, polegająca na możliwości odpisania wpłacanych kwot od podstawy opodatkowania. Świadczyd o tym może chodby znacząca przewaga zwolenników IKZE nad IKE wśród respondentów z najwyższej grupy dochodowej oraz dobrze oceniających warunki materialne swoich gospodarstw domowych (przykładowo wśród osób, których miesięczne dochody osobiste netto przekraczają 2000 43% za bardziej atrakcyjne uznaje IKZE, a tylko 24% IKE) 3. 3 Patrz tabela 3 w aneksie. 8
Zainteresowanie oszczędzaniem w PPE Jedną z form dobrowolnego oszczędzania na emeryturę w ramach III filaru są Pracownicze Programy Emerytalne (PPE). Zapytaliśmy Polaków, czy gdyby ich obecny lub przyszły pracodawca, zamiast podwyżki, zaoferował im uczestnictwo w Pracowniczym Programie Emerytalnym skorzystaliby z takiej oferty, czy też nie. Wyniki badania pokazują, iż zainteresowani uczestnictwem w PPE stanowią znacznie mniejszą grupę badanych (19%) niż osoby, które nie zgodziłby się na rezygnację z podwyżki w zamian za uczestnictwo w PPE (42%). Rysunek 4 Pracownicze programy emerytalne (PPE) są jedną z form dobrowolnego oszczędzania na emeryturę w ramach III filaru. Zakładają je pracodawcy dla swoich pracowników, którzy są uczestnikami PPE. Tym samym pracodawcy zobowiązują się do wpłacania regularnych składek na konta PPE swoich pracowników. Czy, gdyby Pana(i) pracodawca lub przyszły pracodawca zamiast podwyżki zaoferował Panu(i) uczestnictwo w Pracowniczym Programie Emerytalnym, to skorzystał(a)by Pan(i) z niego, czy też nie? Raczej tak 15% Raczej nie 20% Zdecydowanie tak 4% Nie dotyczy (emeryci, renciści, przedsiębiorcy, inne) 19% Zdecydowanie nie 22% Trudno powiedzieć/ odmowa odpowiedzi 19% Uczestniczę już w PPE 1% 9
Analizy pokazują, iż we wszystkich grupach społeczno-demograficznych zwolennicy otrzymania podwyżki od pracodawcy dominują nad osobami, które skłonne byłyby zrezygnowad z podwyżki, gdyby pracodawca w zamian zaproponował im uczestnictwo w Pracowniczym Programie Emerytalnym. 4 Największy odsetek skłonnych zrezygnowad z podwyżki na rzecz uczestnictwa w PPE jest wśród badanych poniżej 25 roku życia (32%), jednak nawet w tej grupie wiekowej większa częśd (39%) wolałaby otrzymad podwyżkę. Im starsza grupa wiekowa, tym odsetek deklarujących zainteresowanie udziałem w PPE jest mniejszy. 4 Patrz tabela 4 w aneksie. 10
Podsumowanie Zainteresowanie Polaków dodatkowym oszczędzaniem na emeryturę nie jest duże. Wskazuje na to relatywnie niska skłonnośd do rezygnacji z ewentualnej podwyżki wynagrodzenia na rzecz udziału w Pracowniczym Programie Emerytalnym oraz niezbyt duże zainteresowanie oszczędzaniem przy pomocy Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego. Jednym z powodów braku zainteresowania oszczędzaniem w IKZE może byd niska wiedza Polaków o tym produkcie. Potencjalnych zainteresowanych oszczędzaniem w IKZE najwięcej jest wśród osób dobrze sytuowanych oraz najmłodszych roczników badanych. Za atrakcyjnością tego produktu dla potencjalnych klientów przemawiad może ulga podatkowa. Częstsze wskazywanie IKZE niż IKE jako produktu bardziej atrakcyjnego oraz skłonnośd do wybierania natychmiastowej podwyżki wynagrodzenia zamiast udziału w PPE wydają się wskazywad, że obecnie dla polskiego społeczeostwa korzyści, które można osiągnąd w krótkim terminie (podwyżka wynagrodzenia, ulga podatkowa od bieżących dochodów) mają większe znaczenie, niż gromadzenie dodatkowych oszczędności na przyszłą emeryturę. Opracowała: Barbara BADORA 11
Aneks 12
Tabela 1 Czy słyszał(a) Pan(i) o Indywidualnym Koncie Zabezpieczenia Emerytalnego - IKZE i o tym w jaki sposób można z niego korzystać? Tak, słyszałe(a)m o IKZE i wiem jak można z niego korzystać Tak, słyszałe(a)m o IKZE, ale nie wiem jak można z niego korzystać Nie, nie słyszałe(a)m Odmowa odpowiedzi Liczba osób % % % % Ogółem 7 14 79 1 1189 Płeć Mężczyźni 7 14 77 1 563 Kobiety 7 14 80 0 626 Wiek 18-24 lata 2 8 89 0 153 25-34 8 15 78 238 35-44 8 16 75 1 192 45-54 11 15 73 1 187 55-64 7 16 76 0 210 65 lat i więcej 4 12 82 1 209 Miejsce zamieszkania Wieś 6 10 84 1 463 Miasto do 20 tys. 4 18 77 153 20-100 tys. 6 18 75 1 221 101-500 tys. 10 13 77 201 501 tys. i więcej 10 18 71 1 151 mieszk. Wykształcenie Podstawowe 4 7 88 1 286 Zasadnicze zawodowe 6 14 80 1 294 Średnie 6 18 76 0 402 Wyższe 14 16 70 1 207 Grupa społ.-zaw. Kadra kier., spec. z 10 15 75 99 pracujący wyższym wykszt. Średni personel, 4 24 72 39 technicy Pracownicy adm.- 18 21 60 1 66 biurowi Pracownicy usług 7 12 80 1 93 Robotnicy 7 15 77 1 138 wykwalifikowani Robotnicy 4 11 85 55 niewykwalifik. Rolnicy 7 10 83 61 Pracujący na własny 17 22 61 66 rach. Bierni zawodowo Renciści 1 14 84 1 77 Emeryci 6 12 81 1 257 Uczniowie i studenci 4 8 88 99 Bezrobotni 5 14 80 71 Gospodynie domowe i 4 12 84 68 inni Pracuje w: inst. państw., publicznej 8 18 74 162 spółce właścicieli 8 15 76 1 102 prywatnych i państwa sekt. pryw. poza rolnict. 11 16 72 1 289 prywatnym gosp. 8 6 87 52 rolnym Ciąg dalszy tabeli na następnej stronie 13
Tabela 1 c.d. Czy słyszał(a) Pan(i) o Indywidualnym Koncie Zabezpieczenia Emerytalnego - IKZE i o tym w jaki sposób można z niego korzystać? Tak, słyszałe(a)m o IKZE i wiem jak można z niego korzystać Tak, słyszałe(a)m o IKZE, ale nie wiem jak można z niego korzystać Nie, nie słyszałe(a)m Odmowa odpowiedzi Liczba osób % % % % Ogółem 7 14 79 1 1189 Dochody osobiste Brak dochodów 4 10 86 176 Do 750 4 12 83 1 155 Od 751 do 1000 2 10 88 110 Od 1001 do 1450 4 13 82 0 161 Od 1451 do 2000 6 17 76 0 213 Powyżej 2000 15 20 65 188 Trudno powiedzieć 11 14 69 5 54 Odmowa odpowiedzi 11 11 78 131 Dochody na jedną osobę Ocena własnych war. mater. Udział w prakt. religijnych Do 500 zł 6 10 83 1 189 501-750 3 11 85 1 165 751-1000 5 10 84 0 193 1001-1500 5 20 75 199 Powyżej 1500 zł 13 23 64 0 167 Złe 3 15 81 1 177 Średnie 7 12 81 0 553 Dobre 9 15 75 1 459 Kilka razy w tygodniu 8 18 75 66 Raz w tygodniu 7 11 81 1 554 1-2 razy w miesiącu 8 14 77 1 179 Kilka razy w roku 7 18 76 274 W ogóle nie 5 15 79 1 116 uczestniczy Poglądy polityczne Lewica 7 18 74 0 182 Centrum 9 13 77 1 371 Prawica 7 13 79 1 359 Trudno powiedzieć 4 13 83 276 Województwo Dolnośląskie 2 17 82 91 Kujawsko-pomorskie 8 14 73 4 64 Lubelskie 5 17 78 67 Lubuskie 8 8 84 31 Łódzkie 3 22 71 4 80 Małopolskie 13 15 72 102 Mazowieckie 10 14 76 163 Opolskie 2 10 88 33 Podkarpackie 8 9 83 64 Podlaskie 3 5 92 37 Pomorskie 3 8 88 1 68 Śląskie 8 18 75 147 Świętokrzyskie 7 7 86 40 Warmińsko-mazurskie 2 5 92 44 Wielkopolskie 9 16 75 105 Zachodniopomorskie 8 16 76 53 14
Tabela 2 Czy zamierza Pan(i) oszczędzać w IKZE na swoją przyszłą emeryturę? Liczba Zdecydowanie tak tak nie wanie nie powiedzieć odpowiedzi Raczej Raczej Zdecydo- Trudno Odmowa osób % % % % % % Ogółem 2 14 30 35 19 0 855 Płeć Mężczyźni 3 16 26 37 17 1 424 Kobiety 1 12 33 32 21 431 Wiek 18-24 lata 2 25 21 18 33 1 153 25-34 2 17 37 21 24 237 35-44 3 13 35 31 19 181 45-54 2 8 31 51 9 169 55-64 3 3 18 73 3 93 65 lat i więcej 3 7 57 25 7 22 Miejsce zamieszkania Wieś 2 14 28 39 16 0 335 Miasto do 20 tys. 2 12 33 33 20 111 20-100 tys. 2 12 29 36 21 1 151 101-500 tys. 3 13 32 28 23 1 147 501 tys. i więcej mieszk. 3 17 30 30 20 111 Wykształcenie Podstawowe 2 20 20 39 19 125 Zasadnicze 1 10 27 44 17 0 221 zawodowe Średnie 3 14 30 33 19 1 318 Wyższe 1 14 39 23 23 191 Grupa społ.-zaw. Kadra kier., spec. z 1 16 35 25 22 99 pracujący wyższym wykszt. Średni personel, 3 5 32 49 11 39 technicy Pracownicy adm.- 2 12 37 24 25 66 biurowi Pracownicy usług 4 17 37 25 17 1 93 Robotnicy 14 27 42 16 1 138 wykwalifikowani Robotnicy 2 9 27 46 16 55 niewykwalifik. Rolnicy 3 7 21 63 6 61 Pracujący na 4 12 43 26 15 66 własny rach. Bierni zawodowo Uczniowie i 2 31 14 17 35 1 99 studenci Bezrobotni 6 6 28 38 21 71 Gospodynie 1 6 29 46 18 68 domowe i inni Pracuje w: inst. państw., 1 10 37 33 19 158 publicznej spółce właścicieli 4 11 23 41 22 101 prywatnych i państwa sekt. pryw. poza 2 19 35 28 15 0 285 rolnict. prywatnym gosp. 4 10 24 57 6 50 rolnym Ciąg dalszy tabeli na następnej stronie 15
Tabela 2 c.d. Czy zamierza Pan(i) oszczędzać w IKZE na swoją przyszłą emeryturę? Liczba Zdecydowanie tak tak nie wanie nie powiedzieć odpowiedzi Raczej Raczej Zdecydo- Trudno Odmowa osób % % % % % % Ogółem 2 14 30 35 19 0 855 Dochody osobiste Brak dochodów 2 16 23 31 27 1 175 Do 750 6 10 33 42 9 75 Od 751 do 1000 2 16 21 48 13 47 Od 1001 do 1450 16 36 32 16 92 Od 1451 do 2000 2 14 36 32 16 1 154 Powyżej 2000 2 17 28 31 21 159 Trudno powiedzieć 5 12 23 32 28 49 Odmowa odpowiedzi 6 34 43 17 1 104 Dochody na jedną osobę Ocena własnych war. mater. Udział w prakt. religijnych Do 500 zł 3 12 33 37 15 138 501-750 3 22 25 30 18 1 108 751-1000 1 16 33 31 18 137 1001-1500 2 10 31 44 13 115 Powyżej 1500 zł 3 17 33 27 20 1 128 Złe 2 6 23 58 12 94 Średnie 1 14 29 37 19 1 365 Dobre 3 16 32 27 21 0 396 Kilka razy w tygodniu 16 39 30 16 30 Raz w tygodniu 2 12 35 34 16 0 385 1-2 razy w miesiącu 4 13 26 32 25 134 Kilka razy w roku 2 18 22 38 20 218 W ogóle nie 1 9 27 35 25 2 88 uczestniczy Poglądy polityczne Lewica 1 10 26 43 19 136 Centrum 2 17 35 29 16 1 288 Prawica 1 15 30 34 19 247 Trudno powiedzieć 4 10 25 37 24 1 183 Województwo Dolnośląskie 5 19 24 33 18 73 Kujawsko-pomorskie 6 19 20 44 11 45 Lubelskie 9 17 34 40 47 Lubuskie 6 34 24 21 14 23 Łódzkie 3 11 40 31 15 53 Małopolskie 4 19 28 30 19 77 Mazowieckie 2 10 22 52 14 111 Opolskie 67 14 19 22 Podkarpackie 24 37 21 18 44 Podlaskie 33 47 20 27 Pomorskie 2 10 35 33 17 3 56 Śląskie 1 16 35 33 15 99 Świętokrzyskie 4 19 19 22 35 27 Warmińskomazurskie 15 32 19 35 30 Wielkopolskie 11 34 34 21 1 79 Zachodniopomorskie 1 8 26 46 18 41 16
Tabela 3 Proszę spojrzeć na ekran i porównać dwa produkty, które można stosować jako sposób dodatkowego oszczędzania na emeryturę. Który z tych dwóch produktów wydaje się Panu(i) bardziej atrakcyjny? IKZE - Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego IKE - Indywidualne Konto Emerytalne Trudno powiedzieć Odmowa odpowiedzi Liczba osób % % % % Ogółem 29 22 46 3 1189 Płeć Mężczyźni 29 22 45 4 563 Kobiety 28 22 47 2 626 Wiek 18-24 lata 38 28 32 3 153 25-34 35 27 36 2 238 35-44 42 27 31 1 192 45-54 31 22 46 2 187 55-64 20 21 54 4 210 65 lat i więcej 10 10 74 7 209 Miejsce zamieszkania Wieś 29 19 49 3 463 Miasto do 20 tys. 33 18 46 3 153 20-100 tys. 27 22 49 2 221 101-500 tys. 26 27 43 4 201 501 tys. i więcej 30 27 37 5 151 mieszk. Wykształcenie Podstawowe 15 19 62 5 286 Zasadnicze zawodowe 29 16 52 3 294 Średnie 32 26 40 2 402 Wyższe 41 28 28 3 207 Grupa społ.-zaw. Kadra kier., spec. z 42 23 32 3 99 pracujący wyższym wykszt. Średni personel, 30 30 41 39 technicy Pracownicy adm.- 35 29 33 3 66 biurowi Pracownicy usług 33 32 31 3 93 Robotnicy 29 23 47 1 138 wykwalifikowani Robotnicy 41 21 36 2 55 niewykwalifik. Rolnicy 24 13 64 61 Pracujący na własny 39 26 31 5 66 rach. Bierni zawodowo Renciści 16 19 61 4 77 Emeryci 15 15 65 6 257 Uczniowie i studenci 40 25 32 3 99 Bezrobotni 31 20 46 3 71 Gospodynie domowe i 28 29 43 68 inni Pracuje w: inst. państw., publicznej 32 24 40 4 162 spółce właścicieli 35 17 47 2 102 prywatnych i państwa sekt. pryw. poza rolnict. 38 30 30 2 289 prywatnym gosp. 27 9 63 52 rolnym Ciąg dalszy tabeli na następnej stronie 17
Tabela 3 c.d. Proszę spojrzeć na ekran i porównać dwa produkty, które można stosować jako sposób dodatkowego oszczędzania na emeryturę. Który z tych dwóch produktów wydaje się Panu(i) bardziej atrakcyjny? IKZE - Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego IKE - Indywidualne Konto Emerytalne Trudno powiedzieć Odmowa odpowiedzi Liczba osób % % % % Ogółem 29 22 46 3 1189 Dochody osobiste Brak dochodów 33 25 39 3 176 Do 750 26 20 51 3 155 Od 751 do 1000 16 17 65 2 110 Od 1001 do 1450 32 20 44 3 161 Od 1451 do 2000 25 29 43 3 213 Powyżej 2000 43 24 31 2 188 Trudno powiedzieć 26 14 56 4 54 Odmowa odpowiedzi 19 17 59 6 131 Dochody na jedną osobę Ocena własnych war. mater. Udział w prakt. religijnych Do 500 zł 30 22 44 5 189 501-750 32 25 41 2 165 751-1000 28 22 48 2 193 1001-1500 26 22 49 2 199 Powyżej 1500 zł 38 29 30 2 167 Złe 18 13 64 5 177 Średnie 26 25 47 3 553 Dobre 36 23 38 3 459 Kilka razy w tygodniu 23 16 57 4 66 Raz w tygodniu 29 21 47 4 554 1-2 razy w miesiącu 32 21 45 1 179 Kilka razy w roku 28 23 46 2 274 W ogóle nie 27 31 40 3 116 uczestniczy Poglądy polityczne Lewica 35 25 39 1 182 Centrum 32 27 39 2 371 Prawica 28 21 45 6 359 Trudno powiedzieć 21 15 63 2 276 Województwo Dolnośląskie 29 20 49 3 91 Kujawsko-pomorskie 27 25 45 3 64 Lubelskie 18 27 53 2 67 Lubuskie 49 19 31 31 Łódzkie 21 20 54 5 80 Małopolskie 37 21 41 1 102 Mazowieckie 30 15 48 7 163 Opolskie 22 13 65 33 Podkarpackie 41 23 36 64 Podlaskie 8 38 54 37 Pomorskie 37 29 28 6 68 Śląskie 35 30 32 3 147 Świętokrzyskie 11 26 63 40 Warmińsko-mazurskie 20 9 71 44 Wielkopolskie 23 18 54 5 105 Zachodniopomorskie 30 23 43 3 53 18
Liczba osób Tabela 4 Pracownicze programy emerytalny (PPE) są jedną z form dobrowolnego oszczędzania na emeryturę w ramach III filaru. Zakładają je pracodawcy dla swoich pracowników, którzy są uczestnikami PPE. Tym samym pracodawcy zobowiązują się do wpłacania regularnych składek na konta PPE swoich pracowników. Czy, gdyby Pana(i) pracodawca lub przyszły pracodawca zamiast podwyżki zaoferował Panu(i) uczestnictwo w Pracowniczym Programie Emerytalnym, to skorzystał(a)by Pan(i) z niego, czy też nie? Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Uczestniczę już w PPE Trudno powiedzieć Odmowa odpowiedzi Nie dotyczy % % % % % % % % Ogółem 4 15 20 22 1 18 1 20 1189 Płeć Mężczyźni 3 15 21 23 1 17 2 18 563 Kobiety 4 15 19 21 0 18 1 22 626 Wiek 18-24 lata 3 29 22 17 22 6 153 25-34 5 18 33 21 0 20 0 3 238 35-44 7 20 25 24 1 12 1 10 192 45-54 4 15 24 30 1 18 2 7 187 55-64 2 6 10 25 1 17 1 38 210 65 lat i więcej 1 5 5 15 18 4 52 209 Miejsce zamieszkania Wieś 2 16 18 20 0 18 1 25 463 Miasto do 20 tys. 4 13 19 29 1 16 1 16 153 20-100 tys. 5 16 20 24 1 18 0 16 221 101-500 tys. 7 14 23 21 1 21 4 12 201 501 tys. i więcej mieszk. 2 13 22 23 13 2 25 151 Wykształcenie Podstawowe 2 9 11 19 22 2 36 286 Zasadnicze 3 13 20 24 20 1 19 294 zawodowe Średnie 5 18 25 21 0 15 2 15 402 Wyższe 5 20 24 26 2 14 0 9 207 Grupa społ.- Kadra kier., spec. 5 22 26 27 2 14 1 3 99 zaw. pracujący z wyższym wykszt. Średni personel, 14 35 29 5 12 6 39 technicy Pracownicy adm.- 7 11 37 23 3 18 2 66 biurowi Pracownicy usług 9 24 27 19 18 1 3 93 Robotnicy 2 14 32 37 12 2 2 138 wykwalifikowani Robotnicy 23 21 37 16 2 1 55 niewykwalifik. Rolnicy 3 14 9 16 20 38 61 Pracujący na 5 13 19 27 14 1 21 66 własny rach. Bierni Renciści 3 3 10 12 23 4 45 77 zawodowo Emeryci 1 5 8 15 16 2 52 257 Uczniowie i 3 27 20 14 28 8 99 studenci Bezrobotni 9 21 18 27 20 5 71 Gospodynie 5 20 23 19 24 9 68 domowe i inni Pracuje w: inst. państw., 3 15 29 30 2 17 2 3 162 publicznej spółce właścicieli 4 14 34 25 2 17 1 3 102 prywatnych i państwa sekt. pryw. poza 6 20 26 27 0 13 1 7 289 rolnict. prywatnym gosp. 15 8 18 24 36 52 rolnym Ciąg dalszy tabeli na następnej stronie 19
Liczba osób Tabela 4 c.d. Pracownicze programy emerytalny (PPE) są jedną z form dobrowolnego oszczędzania na emeryturę w ramach III filaru. Zakładają je pracodawcy dla swoich pracowników, którzy są uczestnikami PPE. Tym samym pracodawcy zobowiązują się do wpłacania regularnych składek na konta PPE swoich pracowników. Czy, gdyby Pana(i) pracodawca lub przyszły pracodawca zamiast podwyżki zaoferował Panu(i) uczestnictwo w Pracowniczym Programie Emerytalnym, to skorzystał(a)by Pan(i) z niego, czy też nie? Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Uczestniczę już w PPE Nie dotyczy % % % % % % % % Ogółem 4 15 20 22 1 18 1 20 1189 Dochody Brak dochodów 6 24 22 16 23 9 176 osobiste Do 750 2 10 12 22 23 3 28 155 Od 751 do 1000 1 6 20 16 14 2 40 110 Od 1001 do 1450 4 15 17 21 17 2 24 161 Od 1451 do 2000 3 17 27 20 13 2 18 213 Powyżej 2000 5 20 27 27 3 8 1 9 188 Trudno 4 13 7 21 31 1 22 54 powiedzieć Odmowa 3 6 14 32 26 1 20 131 odpowiedzi Dochody na Do 500 zł 2 14 27 16 18 2 21 189 jedną osobę 501-750 3 18 14 25 18 1 22 165 751-1000 4 16 26 18 2 12 1 21 193 1001-1500 4 14 19 25 1 15 2 20 199 Powyżej 1500 zł 4 19 24 23 1 12 0 16 167 Ocena własnych war. mater. Udział w prakt. religijnych Poglądy polityczne Złe 2 7 13 26 22 2 27 177 Średnie 2 16 19 20 0 19 0 24 553 Dobre 6 17 24 23 1 15 2 12 459 Kilka razy w 2 13 13 14 19 38 66 tygodniu Raz w tygodniu 3 15 19 21 1 18 2 21 554 1-2 razy w 5 15 22 22 18 1 18 179 miesiącu Kilka razy w roku 4 15 21 26 0 17 1 16 274 W ogóle nie 4 16 22 24 19 1 15 116 uczestniczy Lewica 5 14 25 21 1 17 1 17 182 Centrum 2 18 25 22 1 14 0 18 371 Prawica 3 15 17 26 1 17 3 19 359 Trudno 6 12 13 18 24 1 26 276 powiedzieć Trudno powiedzieć Odmowa odpowiedzi Województwo Dolnośląskie 8 20 12 14 1 18 27 91 Kujawskopomorskie 7 8 9 37 28 2 10 64 Lubelskie 13 19 15 32 2 19 67 Lubuskie 10 28 30 8 3 4 17 31 Łódzkie 4 8 21 19 21 3 25 80 Małopolskie 2 14 20 22 16 25 102 Mazowieckie 2 7 21 30 12 1 27 163 Opolskie 2 20 32 25 2 11 7 33 Podkarpackie 10 23 25 7 3 10 22 64 Podlaskie 20 19 17 4 30 2 8 37 Pomorskie 17 27 20 2 23 4 8 68 Śląskie 4 17 18 31 9 1 20 147 Świętokrzyskie 20 12 14 21 32 40 Warmińskomazurskie 12 24 10 45 3 6 44 Wielkopolskie 3 10 21 24 20 1 21 105 Zachodniopomorskie 5 29 22 26 7 1 9 53 20
21