Zakażenia bakteriami otoczkowymi Polsce epidemiologia, możliwości profilaktyki Anna Skoczyńska KOROUN, Narodowy Instytut Leków
Liczba izolatów/pcr+ Liczba przypadków zakażeń inwazyjnych potwierdzonych w KOROUN, 1997-2016 700 600 500 N. meningitidis S. pneumoniae H. influenzae 400 300 200 100 0 Dane KOROUN
Inwazyjna choroba meningokokowa
Liczba przypadków IChM potwierdzonych w KOROUN hodowlą i metodą niehodowlaną (PCR), 2010-16 2016 113 47 2015 154 46 2014 137 44 2013 173 73 Hodowla PCR 2012 164 70 2011 213 81 2010 159 49 0% 20% 40% 60% 80% 100%
Zapadalność/100 000 Zapadalność na inwazyjną chorobę meningokokową w grupach wiekowych, 2010-2016 18,00 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Grupa wiekowa
Zapadalność/100 000 Zapadalność na inwazyjną chorobę meningokokową w grupach wiekowych, 2016 14,00 12,00 11,87 10,00 8,00 6,00 5,61 4,00 3,79 2,00 0,00 1,03 0,76 0,24 0,33 0,51 0,46 0,17 0,16 0,10 0,42 Grupa wiekowa
Zapadalność (n/100000) na IChM u dzieci <1r.ż. poszczególnych województwach, 2016 Ogółem zachodniopomorskie wielkopolskie warmińsko-mazurskie świętokrzyskie śląskie pomorskie podlaskie podkarpackie opolskie mazowieckie małopolskie łódzkie lubuskie lubelskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie 0,00 0,00 11,87 6,75 9,78 12,39 9,43 5,19 5,83 9,24 5,20 10,66 7,79 15,60 19,57 22,26 32,35 0,00 5,00 10,00 15,00 20,00 25,00 30,00 35,00
Dystrybucja serogrup wśród meningokoków odpowiedzialnych za IChM, 2010-2016 (NO nieokreślona serogrupa) B C W Y NO 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 62 59 46 43 88 91 94 171 141 114 107 109 164 131 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Dystrybucja serogrup wśród inwazyjnych meningokoków, 2016 (n=160) 8; 5% 2; 1% B 43; 27% C W 107; 67% Y
Zapadalność (n/100000) Zapadalność na IChM wywołaną przez meningokoki określonej serogrupy w grupach wiekowych, 2016 B C W Y Ogółem 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 0-11m 1-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-44 45-64 65+ ogółem Grupa wiekowa
Liczba przypadków IChM ze znanym zejściem CFR (%) Współczynnik śmiertelności (%) związany z IChM, 2016 (przypadki ze znanym zejściem zakażenia, n=123; 77%) 40 n CFR 80,0 35 70,0 30 60,0 25 50,0 20 40,0 15 30,0 10 5 20,0 10,0 Ogólny CFR 18,7% 0 0,0
Przewidywane pokrycie szczepionką białkową p/menb Vogel i wsp., Lancet Infect Dis 2013, 13:416-25 Polska 2010-11: 83,7% MenB Waśko i wsp., Vaccine 2016, 13:416-25
Neisseria meningitidis podsumowanie Meningokoki stanowią istotny czynnik etiologiczny pozaszpitalnych zakażeń inwazyjnych. Najwięcej zakażeń występuje wśród niemowląt. W ostatnich latach, za 50-70% zakażeń odpowiadają meningokoki serogrupy B. Należy wzmocnić laboratoryjne monitorowanie IChM, zwłaszcza w województwach, które nie raportują przypadków u niemowląt.
Inwazyjna choroba pneumokokowa
POLSKA 2017r. szczepienia p/pneumokokom w obowiązkowym PSO
Wykrywalność (n/100 000) Wykrywalność inwazyjnej choroby pneumokokowej, Polska, 2015r. (n=700) 6,00 5,00 4,00 4,08 4,83 3,00 2,00 2,75 2,36 1,82 1,00 0,00 0,84 0,17 0,10 0,24 0,67 Grupa wiekowa Dane KOROUN
Wykrywalność IChP u dzieci <5r.ż. w województwach, 2015 Polska zachodniopomorskie wielkopolskie warmińsko-mazurskie świętokrzyskie śląskie pomorskie podlaskie podkarpackie opolskie mazowieckie małopolskie łódzkie lubuskie lubelskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie 0,00 0,00 0,00 1,38 1,58 0,97 1,45 3,25 2,48 2,86 2,79 4,06 3,89 3,87 4,73 6,91 6,89 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 8,00 Dane KOROUN
Współczynnik śmiertelności związany z inwazyjną chorobą pneumokokową w grupach wiekowych, 2015 (zakażenia ze znanym zejściem, n=517) Ogółem 35,8 65+ 46,0 45-64 36,2 25-44 28,3 20-24 0,0 15-19 0,0 10-14 0,0 5-9 0,0 2-4 0,0 <2 5,3 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 Współczynnik śmiertelności (%)
Dystrybucja serotypów pneumokoków odpowiedzialnych za IChP < 5.r.ż., 2016 (n=60) 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
Dystrybucja izolatów szczepionkowych u dzieci <5 r.ż. (n=294), 2012-2016 PCV10/13 3 6A 19A NVT 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Przewidywane pokrycie szczepionkowe* PCV10 i PCV13 u dzieci <5r.ż., 2012-2016 PCV10 PCV13 100% 80% 78,0% 78,7% 76,4% 75,0% 75,0% 76,5% 60% 57,6% 55,3% 52,8% 53,6% 55,0% 54,8% 40% 20% 0% 2012 2013 2014 2015 2016 2012-16 * Przewidywane na podstawie antygenów zawartych w szczepionce i wyników serotypowania KOROUN
Odsetki izolatów serotypów szczepionkowych odpowiedzialnych za IChP u dzieci <2r.ż., Polska 2012-16 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% NVT 6A 3 19A 18C 1 9V 4 23F 19F 14 6B 0% 2012 2013 2014 2015 2016 NVT serotypy nieszczepionkowe
Dystrybucja serotypów pneumokoków odpowiedzialnych za IChP < 2.r.ż., 2016 (n=35) 7 6 5 4 3 2 1 0 19F 6B 9V 14 19A 10A 15B/C 23A 38 1 3 12F 18C 23F
Dystrybucja izolatów szczepionkowych u dzieci <2 r.ż. (n=158), 2012-2016 PCV10/13 3 6A 19A NVT 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2012 2013 2014 2015 2016
Przewidywane pokrycie szczepionkowe* PCV10 i PCV13 u dzieci < 2r.ż., 2012-2016 PCV10 PCV13 100% 80% 78,6% 75,9% 74,4% 67,9% 82,1% 68,6% 75,5% 60% 60,7% 58,6% 48,7% 57,1% 57,9% 40% 20% 0% 2012 2013 2014 2015 2016 2012-16 * Przewidywane na podstawie antygenów zawartych w szczepionce i wyników serotypowania KOROUN
Przewidywane pokrycie szczepionkowe* PCV10 i PCV13 u dzieci <2r.ż. i <5r.ż., 2012-16 PCV10 PCV13 100% 80% 75,5% 76,5% 60% 57,9% 54,8% 40% 20% 0% <2 (n=159) <5 (n=294) * Przewidywane na podstawie antygenów zawartych w szczepionce i wyników serotypowania KOROUN
Liczba izolatów CFR (%) Wskaźnik śmiertelności (CFR) vs serotyp*, 2011-2015 (przypadki ze znanym zejściem, n=1918) n CFR 400 70,0 350 60,0 300 50,0 250 40,0 200 150 30,0 Ogółem 29,8% 100 20,0 50 10,0 0 0,0 <5r.ż.: 6B (n=2), 23F (n=2), 10A, 18C, 19A, 19F PCV10/13 PCV13 *serotypy reprezentowane przez 20 izolatów
% izolatów niewrażliwych Odsetki izolatów niewrażliwych na antybiotyki i MDR, u dzieci <2r.ż., <5r.ż. i w pozostałej populacji, 2015 100 <2r.ż. <5r.ż. 5+ 90 80 75,0 70 60 57,1 55,4 57,1 50 40 30 20 10 39,3 19,8 28,6 16,1 10,2 26,6 37,5 16,9 0 penicylina cefalosporyny 3 gen. erytromycyna MDR MDR izolaty wielolekooporne; niewrażliwe na co najmniej 3 klasy antybiotyków Dane KOROUN
3 14 22F 4 19A 19F 9N 6B 9V 7F 23F 1 10A 8 12F 11A 23B 6A 18C 23A 6C 15B/C 35F 38 15A 31 33F 20 34 7C 17A 35B Liczba izolatów % izolatów MDR danego serotypu Liczba izolatów i odsetek izolatów wielolekoopornych (MDR) danego serotypu*, 2015 n % MDR 140 90,0 120 100 80 80,0 70,0 60,0 50,0 60 40 20 40,0 30,0 20,0 10,0 0 0,0 *dane dla serotypów reprezentowanych przez 2 izolaty Dane KOROUN
Przewidywane pokrycie szczepionkowe* PCV10 i PCV13 izolatów niewrażliwych na wybrane antybiotyki i MDR, 2015 100 80 60 62,9 84,3 75,0 100,0 71,4 97,1 PCV10 50,0 100,0 PCV13 65,8 85,3 81,0 100,0 68,9 91,0 75,0 100,0 40 20 0 All <2 All <2 All <2 All <2 Ogółem Ogółem Ogółem Ogółem penicylina cefalosporyny 3 gen. erytromycyna MDR MDR izolaty wielolekooporne; niewrażliwe na co najmniej 3 klasy antybiotyków * na podstawie wyników serotypowania KOROUN Dane KOROUN
Streptococcus pneumoniae podsumowanie Jeden z najczęstszych i najbardziej niebezpiecznych patogenów bakteryjnych człowieka. Wysoka zapadalność i śmiertelność. Narastająca oporność na antybiotyki. Niezbędne ciągłe monitorowanie zakażeń pneumokokowych i cech tego drobnoustroju. SZCZEPIENIA W POLSCE
Inwazyjna choroba wywoływana przez Haemophilus influenzae
liczba izolatów Zakażenia inwazyjne H. influenzae Polska, 1997-2016 rozpoczęcie szczepień obowiązkowych 60 50 40 30 20 10 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Hib NTHI ogółem (H.influenzae serotyp B) (H.influenzae bezotoczkowe)
% izolatów Zakażenia inwazyjne H. influenzae dystrybucja serotypów (%), 1997-2016 100% 80% 60% 40% 20% 0% 1997-2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2008-2016 Hib Hif Hie NTHI (H.influenzae serotyp B) (H.influenzae serotyp F) (H.influenzae serotyp E) (H.influenzae bezotoczkowe)
liczba izolatów Zakażenia inwazyjne H. influenzae w zależności od wieku, 1997-2016 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 0-4 5-9 10
% izolatów Zakażenia inwazyjne H. influenzae postać kliniczna, 1997-2016 100% 90% inne 80% 70% zapalenie płuc 60% 50% sepsa 40% 30% bakteriemia 20% 10% ZOMR 0% 1997-2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2008-2016
liczba izolatów Zakażenia inwazyjne H. influenzae u dzieci < 5 r.ż., 1997-2016 35 Hib (H.influenzae serotyp B) 30 25 NTHI (H.influenzae bezotoczkowe) Hif (H.influenzae serotyp F) 20 15 10 5 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Haemophilus influenzae podsumowanie Po wprowadzeniu szczepień przeciw Haemophilus influenzae typu b (Hib) do kalendarza szczepień obowiązkowych, obserwuje się w Polsce spadek liczby zakażeń wywoływanych przez Hib
Wyniki uzyskano dzięki działalności sieci BINet i KOROUN Podziękowania dla wszystkich uczestników sieci BINet i osób, które przesyłają szczepy i materiał do KOROUN Badania zostały częściowo sfinansowane przez Ministerstwo Zdrowia w ramach programu polityki zdrowotnej NPOA, przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach specjalnego urządzenia badawczego pn. Mikrobank 2 oraz nieograniczonego grantu firmy GSK i Pfizer. Zespół KOROUN: Waleria Hryniewicz Alicja Kuch Izabela Waśko Agnieszka Gołębiewska Patrycja Ronkiewicz Marlena Kiedrowska Izabela Wróbel Anna Skoczyńska www.koroun.edu.pl