Załącznik do Uchwały Nr Rady Miejskiej Leszna z dnia MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH na lata 2014-2016 1
OPIS PROBLEMU Niepełnosprawność, zgodnie z treścią ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełnienia ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Opracowana przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Diagnoza problemów społecznych w mieście Lesznie wykazała, że niepełnosprawność jest dominującym problemem społecznym i stanowi 45% wśród zdiagnozowanych wszystkich problemów społecznych występujących w lokalnej społeczności. Osoby niepełnosprawne napotykają w swoim codziennym życiu na różnorodne bariery, które ograniczają możliwość ich aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym co niesie za sobą utratę poczucia bezpieczeństwa wśród osób dotkniętych tym problemem. W związku z tym, aby zminimalizować społeczne konsekwencje niepełnosprawności należy prowadzić działania w zakresie wyrównywania szans pomiędzy osobami niepełnosprawnymi a sprawnymi w życiu społeczno zawodowym. Nie podjęcie tego typu działań przyczyni się do pogłębienia izolacji środowiska osób niepełnosprawnych oraz pogorszenia ich kondycji psychospołecznej. 2
CELE Zwiększenie ilości i podniesienie jakości działań wspierających osoby niepełnosprawne i ich rodziny. Zwiększenie dostępności do kompleksowej informacji o prawach i uprawnieniach osób niepełnosprawnych. Zwiększenie czynnego uczestnictwa środowiska osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i zawodowym miasta Leszna. Zwiększenie dostępu do rehabilitacji fizycznej i psychospołecznej Rozszerzenie zakresu rehabilitacji fizycznej, społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych. Pobudzenie współpracy pomiędzy instytucjami samorządowymi, organizacjami pozarządowymi, instytucjami charytatywnymi i innymi działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych. Zwiększenie dostępności środowiska (w tym dostępności obiektów użyteczności publicznej, kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych) Podniesienie świadomości lokalnej społeczności na temat zróżnicowania występującego pomiędzy osobami niepełnosprawnymi oraz różnych form ich dyskryminacji. 3
ZADANIA Lp. Zadanie Instytucja realizująca 1. Prowadzenie pracy socjalnej w środowisku osób niepełnosprawnych - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Zespół pracy środowiskowej w tym Zespół ds. Niepełnosprawności, - Środowiskowy Dom Samopomocy - Organizacje pozarządowe dysponującą odpowiednią kadrą 2. Udzielanie pomocy materialnej i niematerialnej w tym: dowóz osób niepełnosprawnych do instytucji zajmujących się działaniami na rzecz osób niepełnosprawnych, urzędów, szkół, przedszkoli w celu integracji i rehabilitacji społecznej i zawodowej - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie - Zespół pracy środowiskowej w tym Zespół ds. Niepełnosprawności, - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, - Środowiskowy Dom Samopomocy, - Usługi opiekuńcze, - Dom Pomocy Społecznej, - Miejski Zakład Komunikacji, - Organizacje pozarządowe, 4
3. Udzielanie dofinansowania do rehabilitacji społecznej w tym do: - uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych; - zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych; - sportu, kultury i turystyki osób niepełnosprawnych, - rehabilitacji dzieci i młodzieży - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie 4. a) Likwidacja barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych b) Rozpoznanie występujących barier architektonicznych i urbanistycznych w obiektach użyteczności publicznej : - obiekty opieki zdrowotnej - obiekty edukacyjne - pozostałe i podejmowanie działań zmierzających do ich likwidacji - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, - Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności, - Wydział Organizacyjny Urzędu Miasta Leszna - Miejski Zarząd Dróg i Inwestycji - Miejski Zakład Budynków Komunalnych 5
5. Udzielanie dofinansowania w ramach pilotażowego programu Aktywny Samorząd a) Likwidacja barier utrudniających aktywizację społeczną i zawodową. b) Pomoc w uzyskaniu wykształcenia na poziomie wyższym. - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie 6. Prowadzenie wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie 7. Integracja środowiska osób niepełnosprawnych z lokalną społecznością organizowanie wspólnych imprez, wystaw, konferencji, spotkań informujących o problemach osób niepełnosprawnych, szkoleń, wyjazdów itp. - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie - Zespół ds. Niepełnosprawności, - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Środowiskowy Dom Samopomocy, - Dom Seniora, - Dom Pomocy Społecznej, - Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy, - Ośrodek Wczesnej Interwencji, - Klub Terapii Zajęciowej, - Organizacje pozarządowe 6
8. Prowadzenie szeroko pojętej rehabilitacji fizycznej, zdrowotnej i psychospołecznej między innymi poprzez: - zakup sprzętu rehabilitacyjnego, -organizowanie zajęć z rehabilitacji fizycznej i zdrowotnej - organizowanie zajęć z rehabilitacji psychospołecznej 9. Prowadzenie szeroko pojętej profilaktyki różnych schorzeń oraz różnego rodzaju akcji prozdrowotnych - Jednostki samorządu terytorialnego, - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Środowiskowy Dom Samopomocy, - Dom Pomocy Społecznej, - Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy, - Ośrodek Wczesnej Interwencji, - Klub Terapii Zajęciowej, - Zakłady Opieki Zdrowotnej, - Organizacje pozarządowe - - Jednostki samorządu terytorialnego - Organizacje pozarządowe 10. Prowadzenie wszelkich działań mających na celu aktywizację zawodową osób niepełnosprawnych - Powiatowy Urząd Pracy 7
11. Prowadzenie rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia poprzez aktywizację osób niepełnosprawnych między innymi w formie: - udzielania pomocy finansowej osobom niepełnosprawnym rozpoczynającym działalność gospodarczą, - dofinansowania do oprocentowania kredytów bankowych dla osób niepełnosprawnych prowadzących działalność gospodarczą, - pomocy pracodawcom w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, - realizacji programów PFRON mających na celu aktywizację zawodową osób niepełnosprawnych, - Powiatowy Urząd Pracy - Powiatowa Rada Zatrudnienia - Powiatowa Społeczna Rada do Spraw osób Niepełnosprawnych 12. Szkolenia podnoszące kwalifikacje osób niepełnosprawnych oraz prowadzenie doradztwa zawodowego - Powiatowy Urząd Pracy - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie 13. Orzekanie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności - Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności 14. Organizowanie i prowadzenie przedszkolnego oddziału integracyjnego - Placówki Oświatowe Przedszkola Publiczne i Niepubliczne 8
15. Organizowanie i prowadzenie klas integracyjnych - Placówki Oświatowe Szkoły Publiczne i Niepubliczne 16. Przeprowadzanie szkoleń dla wolontariuszy - Organizacje pozarządowe 17. Rozpoznanie środowiska osób niepełnosprawnych zamieszkujących w mieście Lesznie / analiza wieku, schorzeń, stopnia niepełnosprawności, zatrudnienia/ 18. Cykliczne przekazywanie poprzez lokalne media, informacji dotyczących praw osób niepełnosprawnych, możliwości zatrudnienia oraz ulg przysługujących pracodawcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne - Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności, - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie - Zespół ds. Niepełnosprawności, - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Środowiskowy Dom Samopomocy, - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, - Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy, - Ośrodek Wczesnej Interwencji - Organizacje pozarządowe - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, - Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności 9
19. Przekazywanie organizacjom pozarządowym działającym na rzecz osób niepełnosprawnych informacji z zakresu ustawowych praw przysługujących osobom niepełnosprawnym oraz możliwość samozatrudnienia - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, - Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności 20. Szeroko pojęte informowanie osób niepełnosprawnych i ich rodzin w zakresie możliwości otrzymania pomocy od poszczególnych jednostek służb społecznych oraz organizacji pozarządowych oraz podnoszenie jakości obsługi osób niepełnosprawnych w jednostkach administracji poprzez zwiększanie kwalifikacji i umiejętności urzędników 21. Współpraca z Powiatową Społeczną Radą ds. Osób Niepełnosprawnych przekazywanie informacji dotyczących programów, dofinansowań z zakresu rehabilitacji społecznej i zawodowej - Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności, - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie - Zespół ds. Niepełnosprawności, - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Środowiskowy Dom Samopomocy, - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, - Powiatowy Urząd Pracy, - Organizacje pozarządowe - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie - Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności - Powiatowy Urząd Pracy 10
22. Opracowanie informatora o służbach społecznych wspierających osoby niepełnosprawne w mieście (zbiorowy i indywidualny). - Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności, - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie - Zespół ds. Niepełnosprawności, - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Środowiskowy Dom Samopomocy, - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, - Powiatowy Urząd Pracy, - Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy, - Ośrodek Wczesnej Interwencji, - Klub Terapii Zajęciowej, - Organizacje pozarządowe 23. Rozpoczęcie działań w kierunku przeprowadzenia badań i pozyskania danych statystycznych dotyczących ilości osób niepełnosprawnych i rodzajów ich dysfunkcji - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, - Wyższa Szkoła Humanistyczna, - Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, - Powiatowy Urząd Pracy - Organizacje pozarządowe 11
24. Rozpoczęcie działań w kierunku utworzenia Warsztatów Terapii Zajęciowej - Jednostki samorządu terytorialnego, - Organizacje pozarządowe, - Zespół Szkół Specjalnych 25. Promocja zdrowia psychicznego - Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie - Środowiskowy Dom Samopomocy, - Jednostki służb społecznych i Organizacje pozarządowe 12
EFEKTY usamodzielnienie osób niepełnosprawnych zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych osobom niepełnosprawnym nie mogącym podjąć pracy dofinansowanie do rehabilitacji społecznej w tym: do zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych dofinansowania na zakup sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych; do likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych; do uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych; do sportu, kultury i turystyki osób niepełnosprawnych; dofinansowanie do rehabilitacji zawodowej, imprezy, konferencje, spotkania informujących o problemach osób niepełnosprawnych, przeprowadzone szkolenia, terapie indywidualne i grupowe przeprowadzona rehabilitacja fizyczna przy różnych rodzajach schorzeń oraz rehabilitacja psychospołeczna minimalizowanie inwalidztwa promocja dorobku artystycznego osób niepełnosprawnych prowadzenie bazy danych o osobach niepełnosprawnych korzystających ze wsparcia Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie dostęp do sprzętu rehabilitacyjnego dla osób, których nie stać na jego zakup uzyskanie przez osoby niepełnosprawne informacji oraz specjalistycznej pomocy w rozwiązywaniu dotykających ich problemów informator(-y) o służbach społecznych wspierających osoby niepełnosprawne przeszkolona grupa ludzi młodych przygotowanych przez profesjonalistów do pomagania osobom niepełnosprawnym funkcjonowanie przedszkolnego oddziału integracyjnego i klas integracyjnych w szkole podstawowej i gimnazjum stworzenie określonej liczby miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych wsparcie przedsiębiorczości osób niepełnosprawnych podniesienie kwalifikacji osób niepełnosprawnych uczestniczących w szkoleniach 13
zapoznanie lokalnej społeczności z problemami osób niepełnosprawnych udział osób niepełnosprawnych w życiu miasta szerszy dostęp do informacji osób o możliwościach otrzymania pomocy od poszczególnych jednostek służb społecznych oraz organizacji pozarządowych poszerzenie wiedzy członków organizacji pozarządowych działającym na rzecz osób niepełnosprawnych z zakresu ustawowych praw przysługujących osobom niepełnosprawnym oraz możliwość samozatrudnienia poszerzenie wiedzy osób niepełnosprawnych i lokalnej społeczności dotyczącej praw osób niepełnosprawnych, możliwości zatrudnienia oraz ulg przysługujących pracodawcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne uzyskanie przez osoby niepełnosprawne orzeczenia o stopniu niepełnosprawności liczba osób, które skorzystały z wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego ADRESACI Osoby niepełnosprawne z terenu miasta Leszna Organizacje pozarządowe prowadzące działania na rzecz osób niepełnosprawnych INSTYTYCJE REALIZUJĄCE Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, Środowiskowy Dom Samopomocy, Biuro Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych, Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności, Powiatowy Urząd Pracy, Wydział Edukacji Urzędu Miasta Leszna, Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy, Ośrodek Wczesnej Interwencji, Klub Terapii Zajęciowej, Zespół Szkół Specjalnych, Szkoły Podstawowe, Gimnazja i Szkoły Ponadgimnazjalne, Przedszkola Publiczne i Niepubliczne, Szkoły Wyższe, Organizacje pozarządowe skupiające osoby niepełnosprawne 14