Jesteś na urlopie wychowawczym? Poznaj swoje ubezpieczenia
Jakimi ubezpieczeniami jesteś objęty Na urlopie wychowawczym jesteś objęty obowiązkowo: t ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, jeśli nie masz ustalonego prawa do emerytury lub renty albo innych tytułów do ubezpieczeń społecznych, t ubezpieczeniem zdrowotnym, jeśli urlop wychowawczy jest Twoim jedynym tytułem. WAŻNE! Jeśli na urlopie wychowawczym np.: t zaczniesz prowadzić działalność gospodarczą, t podejmiesz pracę na podstawie umowy o pracę lub zlecenia, t uzyskasz prawo do emerytury lub renty, poinformuj o tym pracodawcę. Jakie obowiązki ma Twój płatnik składek Twoim płatnikiem składek jest pracodawca, który udzielił Ci urlopu. Jego obowiązkiem jest rozliczyć należne składki na Twoje ubezpieczenia. WAŻNE! Jeśli jesteś na urlopie wychowawczym u dwóch lub więcej pracodawców, każdy z nich powinien rozliczyć za Ciebie składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Natomiast składkę na ubezpieczenie zdrowotne rozlicza ten pracodawca, który jako pierwszy udzielił Ci urlopu. Jeśli rozpocząłeś urlop wychowawczy w tym samym czasie u kilku pracodawców, poinformuj jednego z nich o konieczności rozliczenia za Ciebie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Kto finansuje składki Składki na Twoje ubezpieczenia finansuje w całości budżet państwa. Płatnik składek powinien sporządzić i wysłać do ZUS dokumenty rozliczeniowe z wyszczególnieniem należnych składek. 2
Na urlopie wychowawczym składki na Twoje ubezpieczenia finansuje w całości budżet państwa. Od jakiej kwoty (podstawy wymiaru) płatnik składek rozliczy za Ciebie składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe Płatnik rozliczy za Ciebie składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od Twojego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających Twój urlop. Ustalona w ten sposób podstawa wymiaru składek nie może jednak być w 2017 r.: t wyższa niż 2557,80 zł, tj. 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, które w 2017 r. wynosi 4263 zł, t niższa niż 1500 zł, tj. 75% minimalnego wynagrodzenia miesięcznego, które w 2017 r. wynosi 2000 zł. Ustalając podstawę wymiaru składek dla tej osoby, płatnik uwzględnia wynagrodzenie tylko z tytułu pracy u siebie. Obliczając przeciętne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy, uwzględnia wszystkie składniki przychodu uzyskiwane ze stosunku pracy, które nie zostały wyłączone z podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe. Płatnik pomniejsza podstawę wymiaru składek, jeśli rozpoczęłaś lub zakończyłaś urlop w trakcie miesiąca albo tylko przez część miesiąca spełniasz warunki do objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym z powodu np. rozpoczęcia działalności gospodarczej. 3
Kwota, do której płatnik może rozliczać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę przebywającą na urlopie wychowawczym w 2017 r. może wynieść 127 890 zł rocznie. Od jakiej kwoty (podstawy wymiaru) Twój płatnik obliczy za Ciebie składkę na ubezpieczenie zdrowotne Składkę na ubezpieczenie zdrowotne płatnik oblicza od kwoty, która odpowiada wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego. W 2017 r. jest to 520 zł miesięcznie. WAŻNE! Płatnik nie pomniejsza tej kwoty jeśli rozpoczęłaś lub zakończyłaś urlop w trakcie miesiąca. Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna. Jaka jest wysokość składek Wysokość składek wynosi: t na ubezpieczenie emerytalne 19,52% kwoty, od której płatnik oblicza składkę, t na ubezpieczenia rentowe 8%, t na ubezpieczenie zdrowotne 9%. Co dają Ci ubezpieczenia społeczne Dzięki ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym możesz otrzymać jednorazowe, okresowe lub stałe świadczenia w razie niezdolności do pracy. Z ubezpieczeń emerytalnego i rentowych Tobie lub Twoim bliskim przysługują: t emerytura przysługuje Ci po osiągnięciu wieku emerytalnego, t renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje Ci z tytułu niezdolności do pracy, t renta szkoleniowa przysługuje Ci z tytułu niezdolności do pracy, t renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom Twojej rodziny po Twojej śmierci, 4
t zasiłek pogrzebowy przysługuje Twoim bliskim po Twojej śmierci lub Tobie po śmierci członka Twojej rodziny; zasiłek ten przysługuje także osobie niespokrewnionej lub instytucji, które pokryły koszty Twojego pogrzebu. WAŻNE! Jeśli otrzymujesz emeryturę lub rentę, a zostałeś uznany za całkowicie niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji albo ukończyłeś 75 lat, przysługuje C i dodatek pielęgnacyjny. Do renty rodzinnej przysługuje dodatek dla sierot zupełnych. Jeśli w okresie urlopu wychowawczego urodzisz kolejne dziecko albo przyjmiesz na wychowanie dziecko w wieku do 7 lat (lub do 10 lat, jeśli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny), przysługuje Ci zasiłek macierzyński. Podstawa prawna t Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.), t Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1793, z późn. zm.), t Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666, z późn. zm.), t Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 887, z późn. zm.). Ulotka ma charakter informacyjny i nie stanowi wykładni prawa. Warszawa, kwiecień 2017 r. Zdjęcie na okładce i stronie 3: vrstudio Fotolia.com Skład: Poligrafia ZUS w Warszawie. Zam. nr 1129/17 Druk: Wydz. Poligr. ZUS w XXXXX. Nakł. 00 000 egz. Zam. nr 000/17 5
Warto wiedzieć więcej Jeste pracownikiem? Poznaj swoje ubezpieczenia Pracujesz za granic poza UE, EOG lub Szwajcari? Pracujesz za granic w UE, EOG lub Szwajcarii? Prowadzisz dzia alno gospodarcz za granic w UE, EOG lub Szwajcarii? Sprawd, gdzie jeste ubezpieczony Sprawd, gdzie jeste ubezpieczony Sprawd, gdzie jeste ubezpieczony Zosta e delegowany do pracy za granic w UE, EOG lub Szwajcarii? Jeste zleceniobiorc? Poznaj swoje ubezpieczenia Opiekujesz si dzieckiem i chcesz mie ubezpieczenia? Pobierasz lub b dziesz pobiera zasi ek macierzy ski? Sprawd, gdzie jeste ubezpieczony Sprawd, czy b dziesz ubezpieczony Pracujesz jako niania? Poznaj ubezpieczenia osób Prowadzisz lub b dziesz prowadzi dzia alno gospodarcz? Zg osi e rodzin do ubezpieczenia zdrowotnego? wykonuj cych umow uaktywniaj c? Poznaj swoje ubezpieczenia 6
ABC Ubezpieczonego Sprawdź, czy pracodawca (zleceniodawca) zgłosił Cię do ubezpieczeń społecznych. Jeżeli tego nie zrobił, a zachorujesz lub będziesz miał wypadek w pracy, możesz mieć problem z otrzymaniem świadczeń z ZUS. Zadbaj o zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego Twoich najbliższych współmałżonka i dzieci jeżeli nie mają innego tytułu do ubezpieczenia. Jeżeli nabędą samodzielnie prawo do ubezpieczenia, pamiętaj, by ich wyrejestrować. Sprawdź, czy pracodawca odprowadza za Ciebie składki od właściwej podstawy, czy nie zaniża jej. Składki od niższego wynagrodzenia, niż faktycznie otrzymujesz, to niższe świadczenia dziś (zasiłek chorobowy czy macierzyński) oraz w przyszłości (emerytura lub renta). Bez wychodzenia z domu możesz zapoznać się z danymi zapisanymi na Twoim indywidualnym koncie w ZUS. Sprawdź to sam na Platformie Usług Elektronicznych www.zus.pl. Jeśli pracujesz za granicą, sprawdź, w którym kraju powinieneś być ubezpieczony. Jeżeli Twoje dane identyfikacyjne, adresowe lub ewidencyjne się zmieniły, poinformuj o tym swojego pracodawcę, a jeśli pracodawca już nie istnieje, możesz zgłosić zmianę za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych www.zus.pl. Sprawdź, czy pracodawca zgłosił Cię do ubezpieczenia zdrowotnego. Jeżeli tego nie zrobił, nie będziesz mógł korzystać z publicznej opieki zdrowotnej ani nie otrzymasz recepty na leki refundowane. Gdy otrzymasz informację o stanie konta ubezpieczonego w ZUS, zweryfikuj zawarte w niej dane w trosce o Twoją przyszłą emeryturę. Dzięki dostępowi do konta ubezpieczonego w portalu www.zus.pl możesz na podstawie zgromadzonych tam danych i prognozowanych przez siebie przyszłych dochodów wyliczyć wysokość hipotetycznej emerytury. Pamiętaj, że jeśli przestaniesz pracować, do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych możesz przystąpić dobrowolnie.
www.zus.pl Zakład Ubezpieczeń Społecznych ul. Szamocka 3, 5 01-748 Warszawa Platforma Usług Elektronicznych: www.zus.pl PUE to nowoczesna i wygodna forma kontaktu z ZUS, dzięki której możesz zrealizować większość spraw związanych z ubezpieczeniami społecznymi bez wychodzenia z domu przez internet. W ten sposób możesz sprawdzić swoje dane zapisane na indywidualnym koncie w ZUS, przesyłać dokumenty, śledzić stan swoich spraw, a także rezerwować wizyty w jednostce ZUS. Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS: 22 560 16 00* * koszt połączenia według umowy klienta z operatorem telekomunikacyjnym Skype: zus_centrum_obslugi_tel e-mail: cot@zus.pl