Podejście Leader w nowym okresie programowania 2014-2020 Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego Poznań, 15 października 2014
Umowa Partnerstwa Umowa Partnerstwa jest dokumentem określającym kierunki interwencji w latach 2014-2020 trzech polityk unijnych w Polsce Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybołówstwa. 23 maja 2014 roku Umowa Partnerstwa została przyjęta przez Komisję Europejską.
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020
PROW 2014-2020 Głównym celem PROW 2014-2020 będzie wzrost konkurencyjności rolnictwa z uwzględnieniem celów środowiskowych. Będzie on realizowany poprzez: 1. Poprawę konkurencyjności rolnictwa 2. Zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi i działania w dziedzinie klimatu 3. Zrównoważony rozwój terytorialny obszarów wiejskich
PROW 2014-2020 13,5 mld euro środki łączne 8,6 mld euro środki unijne 4,9 mld euro środki krajowe BUDŻET PROW na lata 2014-2020
Scalanie gruntów Zakres: opracowanie projektu scalenia: - do 650 euro/ha województwo wielkopolskie. zagospodarowanie poscaleniowe: - do 1900 euro/ha województwo wielkopolskie. Wsparcie: do 100% kosztów kwalifikowalnych operacji. Beneficjenci: starosta
Poddziałania: Działania wdrażane przez SW Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich 1. Inwestycje związane z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii. 2. Badania i inwestycje związane z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społeczno-gospodarczych orazśrodków w zakresieświadomościśrodowiskowej. 3. Inwestycje w tworzenie, ulepszanie lub rozwijanie podstawowych usług lokalnych dla ludności wiejskiej, w tym rekreacji i kultury oraz powiązanej infrastruktury
Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Wsparcie z EFRROW w ramach działania wynosi maksymalnie 63,63% kosztów kwalifikowalnych projektu. Wymagany krajowy wkład środków publicznych, w wysokości co najmniej 36,37% kosztów kwalifikowalnych projektu, pochodzi ze środków własnych beneficjenta. Wsparcie operacji realizowanych w miejscowościach wiejskich i miastach do 5 tys. mieszkańców (z wyjątkiem targowisk). Wsparcie targowisk (poddziałanie 3) w miejscowościach do 200 tys. mieszkańców.
LEADER RLKS LEADER LEADER rozwój lokalny kierowany przez społeczność (RLKS) wspierany ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)
Przepisy wspólnotowe: LEADER rozporządzenie nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 320) w szczególności art. 32-35 rozporządzenie nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Funduszu Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 487) w szczególności art. 42-44
Przepisy krajowe: LEADER Projekt ustawy o rozwoju lokalnym kierowanym przez społeczność (ustawa RLKS) oraz rozporządzenie Rady Ministrów ustanawiające szczegółowe warunki, tryb i kryteria wyboru lokalnych strategii rozwoju Projekt ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 (ustawa PROW 2014-2020) oraz rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi ustanawiające szczegółowe warunki i tryb przyznawania, wypłaty i zwracania pomocy w ramach poszczególnych poddziałań LEADER
Wybór LGD/LSR Wybór dokonywany przez komisje utworzone przez poszczególne SW Jednolite kryteria dostępu i wyboru w całym kraju Jednakowy termin ogłoszenia konkursu w całym kraju Wsparcie eksperckie do oceny LSR Możliwość poprawy LSR zgodnie ze wskazaniami ekspertów Wybór nie później niż 2 lata po zatwierdzeniu przez KE Umowy Partnerstwa
Założenia ustawy o RLKS Rola samorządu województwa jako podmiotu wybierającego LSR i nadzorującego jej realizację Komisja wybierająca, w składzie SW i przedstawiciele społeczno-gospodarczy i eksperci, mogą brać udział przedstawiciele MRiRW i MIR Forma prawna LGD stowarzyszenie specjalne, nowość nadzór Zarządu na prawidłowością funkcjonowania Rady LEADER będzie realizowany na obszarach wiejskich definiowanych jako obszar całego kraju z wyłączeniem obszaru miast o liczbie mieszkańców większej niż 20 000 w kryteriach wyboru LGD przewidzi w przypadku projektów infrastrukturalnych preferencję dla operacji realizowanych w miejscowościach poniżej 5 tys. mieszkańców Jedna LSR będzie realizowana na obszarze zamieszkanym przez min. 30 000 mieszkańców obszarów wiejskich i max. 150 000 mieszkańców i obejmować obszar przynajmniej 2 gmin z obszarów wiejskich
LEADER Zadania LGD rozwijanie zdolności podmiotów lokalnych do opracowywania i realizowania operacji, opracowanie niedyskryminującej i przejrzystej procedury i kryteriów wyboru operacji, które pozwalają uniknąć konfliktów interesów, gwarantują, że co najmniej 50 % głosów w decyzjach dotyczących wyboru pochodzi od partnerów spoza sektora publicznego i umożliwiają wybór w drodze procedury pisemnej, zapewnianie spójności ze strategią rozwoju lokalnego podczas wyboru operacji poprzez uszeregowanie ich pod względem ważności w zależności od ich wkładu w realizację celów strategii,
LEADER Zadania LGD opracowanie i publikowanie zaproszeń do składania wniosków, w tym określanie kryteriów wyboru, przyjmowanie i dokonywanie oceny wniosków o dofinansowanie, wybór operacji i ustalanie kwoty wsparcia oraz, w stosownych przypadkach, przedkładanie wniosków do organu odpowiedzialnego za ostateczną weryfikację kwalifikowalności przed ich zatwierdzeniem, monitorowanie realizacji strategii rozwoju lokalnego i operacji będących przedmiotem wsparcia oraz przeprowadzanie szczegółowych działań ewaluacyjnych związanych z tą strategią.
Wybór operacji zgodnie z ustawą o RLKS Ogłoszenie publikowane przez LGD Wnioski o przyznanie pomocy składane do LGD Ocena zgodności z LSR i warunkami brzegowymi w Programie - LGD Przekazanie wniosków zgodnych z LSR do SW Kontrola administracyjna wniosków o przyznanie pomocy SW Przekazanie wniosków pozytywnie rozpatrzonych do LGD Wybór operacji przez Radę (zgodnie z kryteriami wyboru określonymi w LSR) w tym ustalenie kwoty wsparcia Przekazanie wniosków wybranych do SW wraz z listą rankingową Podpisywanie umów przyznania pomocy zgodnie z listą rankingową
Wybór operacji zgodnie z ustawą o RLKS Planuje się: generator wniosków o przyznanie pomocy limitowanie liczby wniosków składanych w ramach danego naboru (np. zamykanie naboru gdy osiągnie 120-150% limitu na nabór) nieprzekazywanie wniosków niezgodnych i niewybranych do SW, pozostają w LGD powiązanie wypłat w ramach kosztów bieżących z doradztwem świadczonym przez LGD zamiast małych projektów projekty grantowe (parasolowe) - nazewnictwo dostosowane do ustawy o realizacji polityki spójności
LEADER Poddziałania: 1. Wsparcie przygotowawcze. 2. Realizacja operacji w ramach lokalnych strategii rozwoju (LSR). 3. Wdrażanie projektów współpracy. 4. Wsparcie kosztów bieżących i aktywizacji.
WSPARCIE PRZYGOTOWAWCZE Cel: przygotowanie lokalnych strategii, które będą realizowane w okresie 2014-2020 oraz utrzymanie potencjału administracyjnego istniejących LGD lub zbudowanie potencjału na obszarach dotąd nieobjętych podejściem Leader. Forma wsparcia: płatność ryczałtowa. Kwota i wielkość wsparcia: zostanie określona na podstawie przeprowadzonej analizy kosztów. Beneficjenci: stowarzyszenie, fundacja lub związki stowarzyszeń, z wyłączeniem stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego. Warunku przyznania pomocy: obszar LSR jest obszarem wiejskim lub zawiera obszar wiejski (obejmuje przynajmniej 2 gminy i jest zamieszkiwany przez nie mniej niż 30 tys. i nie więcej niż 150 tys. mieszkańców); członkami (partnerami) są przynajmniej po jednym przedstawicielu z każdego sektora (społecznego, gospodarczego i publicznego) z każdej gminy, której obszar zaliczany jest do obszaru wiejskiego, stanowiącego lub zawierającego się w obszarze objętym działalnością wnioskodawcy, na którym realizowana ma być LSR. Uruchomienie: I kwartał 2015 roku
Zakres wsparcia: REALIZACJA OPERACJI W RAMACH LSR Wzmocnienie kapitału społecznego, Rozwój przedsiębiorczości (bez świadczenia usług rolniczych), Dywersyfikacja źródeł dochodu, w tym tworzenie inkubatorów przetwórstwa lokalnego tj. infrastruktury służącej przetwarzaniu produktów rolnych w celu udostępniania jej lokalnym producentom, Podnoszenie kompetencji osób z obszaru LSR w powiązaniu z rozwojem przedsiębiorczości lub dywersyfikacją źródeł dochodów, lub podejmowaniem zatrudnienia, w szczególności rolników i osób długotrwale pozostających bez pracy, Rozwój produktów lokalnych, Rozwój rynków zbytu, z wyłączeniem targowisk, Zachowanie dziedzictwa lokalnego, Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej, technicznej, w tym z zakresu gospodarki wodno-ściekowej oraz budowy lub modernizacji dróg lokalnych.
REALIZACJA OPERACJI W RAMACH LSR Beneficjent (w zależności od zakresu operacji): osoba fizyczna, osoba prawna: gmina, powiat, kółka rolnicze, organizacje pozarządowe, kościoły, związki wyznaniowe i inne, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną. W przypadku projektów parasolowych beneficjentem jest Lokalna Grupa Działania (LGD) a odbiorcami realizującymi mikro-projekt są: osoba fizyczna, inne niż LGD osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną. Odbiorcami realizującymi mikro-projekt mogą być również grupy nieformalne, tj. np. koła gospodyń wiejskich. Rodzaj wsparcia: Pomoc ma formę refundacji.
Intensywność pomocy REALIZACJA OPERACJI W RAMACH LSR Od 50 % do 100% kosztów kwalifikowalnych operacji, w zależności od charakteru operacji i rodzaju beneficjenta Maksymalna kwota pomocy dla operacji ustalana przez LGD: 2 mln zł w przypadku beneficjenta w zakresie infrastruktury technicznej do 500 000 zł na inkubatory przetwórstwa lokalnego, do 400 000 zł na projekty parasolowe, jednostki sektora finansów publicznych do 500 000 zł na jedną miejscowość w zakresie innym infrastruktura techniczna, do 300 000 zł dla pozostałych beneficjentów, mikro-projekty w ramach projektów parasolowych do 50 000 zł (maksymalnie 100 000 zł na jedną nieformalną grupę), minimalna całkowita wartość operacji realizowanych poza projektem parasolowym 50 000 zł.
REALIZACJA OPERACJI W RAMACH LSR OPERACJE PARASOLOWE LGD jako beneficjent ubiegający się o wsparcie przed podmiotem wdrażającym Operacja parasolowa (o max. wartości 400 000 PLN) składa się z szeregu komplementarnych mikro-projektów (o całkowitej wartości nieprzekraczającej 50 000 PLN) realizowanych przez podmioty działające na obszarze objętym LSR Poza koniecznością poddania się ewentualnej kontroli realizator mikro-projektu nie ma styczności z podmiotem wdrażającym, a jedynie z LGD LGD określa warunki dostępu i wyboru dla projektu parasolowego Nie więcej niż 20% budżetu danej OP dla jednostek sektora finansów publicznych Mikro-projekty mogą być realizowane przez sformalizowane grupy nieposiadające osobowości prawnej (np. KGW) na zasadzie użyczania osobowości prawnej.
Zakres pomocy: WDRAŻANIE PROJEKTÓW WSPÓŁPRACY Przygotowanie projektu współpracy i realizacja projektu współpracy. Projekty współpracy mogą dotyczyć współpracy międzyterytorialnej (pomiędzy LGD w ramach jednego województwa lub z różnych województw) lub międzynarodowej. Wsparcie: całkowity planowany koszt jednego projektu międzyterytorialnego wynosi minimum 50 000 zł, intensywność pomocy do 100 % limit pomocy na LGD: do 5% wsparcia kierowanego z Programu na daną LSR w ramach poddziałań Realizacja operacji, oraz Wsparcie kosztów bieżących. Beneficjent: LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji i finansowania ześrodków Programu. Kryteria wyboru: jednolite dla całego kraju
Rodzaj wsparcia: WSPARCIE KOSZTÓW BIEŻĄCYCH I AKTYWIZACJI Pomoc ma formę dotacji, która w zależności od rodzaju kosztów oraz decyzji LGD może być przyjąć formę: zwrotu kosztów kwalifikowalnych, płatności ryczałtowych lub finansowania ryczałtowego określonego przez zastosowanie wartości procentowej do jednej lub kilku kategorii kosztów. Beneficjent: LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji i finansowania ześrodków Programu. Intensywność pomocy: Do 95% kosztów kwalifikowanych operacji, chyba że w danym województwie w ramach innego programu uwzględniającego RLKS przewiduje się niższą intensywność Koszty kwalifikowalne: administracyjne LGD, w tym koszty personelu; szkolenia; związane z kształtowaniem wizerunku; finansowe; związane z tworzeniem sieci kontaktów; związane z monitorowaniem i ewaluacją LSR; niezbędne do prowadzenia procesu aktywizacji.
Dziękuję za uwagę