LEADER w ramach rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność. Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Transkrypt

1 LEADER w ramach rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

2 LEADER a RLKS RLKS LEADER LEADER rozwój lokalny kierowany przez społeczność (RLKS) wspierany ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)

3 Podstawy prawne LEADER i RLKS przepisy wspólnotowe rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) przepisy krajowe (ustawy i rozporządzenia wykonawcze)

4 Wspólnotowe akty prawne rozporządzenie nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z , str. 320) w szczególności art rozporządzenie nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Funduszu Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz. Urz. UE L 347 z , str. 487) w szczególności art

5 Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (działanie LEADER) Wsparcie przygotowawcze Realizacja operacji w ramach LSR Wdrażanie projektów współpracy Koszty bieżące i aktywizacja

6 Krajowe dokumenty Umowa partnerstwa zaakceptowana przez KE w dniu 23 maja 2014 r. Projekt ustawy o rozwoju lokalnym kierowanym przez społeczność (ustawa RLKS) oraz rozporządzenie Rady Ministrów ustanawiające szczegółowe warunki, tryb i kryteria wyboru lokalnych strategii rozwoju Projekt ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (ustawa PROW ) oraz rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi ustanawiające szczegółowe warunki i tryb przyznawania, wypłaty i zwracania pomocy w ramach poszczególnych poddziałań LEADER

7 Rozporządzenie 1303/2013 Co to jest RLKS Jakie fundusze UE mogą wspierać RLKS (EFSI) Koordynacja wsparcia RLKS z EFSI Fundusz wiodący Elementy LSR Komisja wybierająca LSR Wybór w terminie 2 lat od przyjęcia umowy ramowej 23 maja 2014 r. + 2 lata dodatkowe LSR do 31 grudnia 2017 r. Zadania LGD LGD jako beneficjent wsparcia w ramach LSR Poddziałania RLKS Ograniczenie 25% na koszty bieżące i aktywizację

8 Rozporządzenie 1305/2013 Zaliczki Pakiet startowy LEADER nieuwzględniony w PROW Szczegółowe regulacje dotyczące projektów współpracy

9 ZADANIA LGD (art. 34 ust. 3 rozporządzenia ramowego) rozwijanie zdolności podmiotów lokalnych do opracowywania i realizowania operacji (plan komunikacyjny), opracowanie niedyskryminującej i przejrzystej procedury i kryteriów wyboru operacji, które pozwalają uniknąć konfliktów interesów, gwarantują, że co najmniej 50 % głosów w decyzjach dotyczących wyboru pochodzi od partnerów spoza sektora publicznego i umożliwiają wybór w drodze procedury pisemnej, zapewnianie spójności ze strategią rozwoju lokalnego podczas wyboru operacji poprzez uszeregowanie ich pod względem ważności w zależności od ich wkładu w realizację celów strategii,

10 Zadania LGD - cd opracowanie i publikowanie zaproszeń do składania wniosków lub trwająca procedura składania projektów, w tym określanie kryteriów wyboru, przyjmowanie i dokonywanie oceny wniosków o dofinansowanie, wybór operacji i ustalanie kwoty wsparcia oraz, w stosownych przypadkach, przedkładanie wniosków do organu odpowiedzialnego za ostateczną weryfikację kwalifikowalności przed ich zatwierdzeniem, monitorowanie realizacji strategii rozwoju lokalnego i operacji będących przedmiotem wsparcia oraz przeprowadzanie szczegółowych działań ewaluacyjnych związanych z tą strategią.

11 Projekt ustawy RLKS Dotyczy wszystkich funduszy EFSI Rola samorządu województwa jako podmiotu wybierającego LSR i nadzorującego jej realizację Komisja wybierająca, w składzie SW i przedstawiciele społeczno-gospodarczy i eksperci, mogą brać udział przedstawiciele MRiRW i MIR Forma prawna LGD stowarzyszenie specjalne, nowość nadzór Zarządu na prawidłowością funkcjonowania Rady LEADER będzie realizowany na obszarach wiejskich definiowanych jako obszar całego kraju z wyłączeniem obszaru miast o liczbie mieszkańców większej niż w kryteriach wyboru LGD przewidzi w przypadku projektów infrastrukturalnych preferencję dla operacji realizowanych w miejscowościach poniżej 5 tys. mieszkańców Jedna LSR będzie realizowana na obszarze zamieszkanym przez min mieszkańców obszarów wiejskich i max mieszkańców i obejmować obszar przynajmniej 2 gmin z obszarów wiejskich

12 Wybór LSR Wybór LSR delegacja do rozporządzenia Rady Ministrów Kryteria dotyczyć będą: Struktury LGD Doświadczenie LGD (lub jej członków w przypadku połączenia) Jakości diagnozy obszaru i celów Oddolnego opracowania LSR Innowacyjnego charakteru LSR Zintegrowania Zasad funkcjonowania LGD i wyboru operacji Zasad monitorowania i oceny realizacji LSR Poziomu zaangażowania w realizację LSR środków innych nich przewidziane w programie Premiowanie LSR na obszarach o niekorzystnej sytuacji społecznogospodarczej oraz zawierających projekty współpracy Zatwierdzenie wyboru podpisanie umowy ramowej pomiędzy SW i LGD

13 Podstawowe zasady realizacji RLKS W ustawie o RLKS jedynie wspólne zasady dla wszystkich programów realizujących RLKS W ustawach funduszowych (np. PROW) szczegółowe zasady przyznawania pomocy Fundusz wiodący we wsparciu przygotowawczym oraz dla kosztów bieżących i aktywizacji

14 Wybór operacji w ramach LSR uszczegółowienie w ustawie o RLKS Ogłoszenie publikowane przez LGD Wnioski o przyznanie pomocy składane do LGD Ocena zgodności z LSR i warunkami brzegowymi w Programie LGD Przekazanie wniosków zgodnych z LSR do SW Kontrola administracyjna wniosków o przyznanie pomocy SW Przekazanie wniosków pozytywnie rozpatrzonych do LGD Wybór operacji przez Radę (zgodnie z kryteriami wyboru określonymi w LSR) w tym ustalenie kwoty wsparcia Przekazanie wniosków wybranych do SW wraz z listą rankingową Podpisywanie umów przyznania pomocy zgodnie z listą rankingową

15 Usprawnienia procesu wyboru operacji przez LGD Planuje się: generator wniosków o przyznanie pomocy limitowanie liczby wniosków składanych w ramach danego naboru (np. zamykanie naboru gdy osiągnie % limitu na nabór) Nieprzekazywanie wniosków niezgodnych i niewybranych do SW, pozostają w LGD Powiązanie wypłat w ramach kosztów bieżących z doradztwem świadczonym przez LGD Zamiast małych projektów projekty grantowe (parasolowe) -nazewnictwo dostosowane do ustawy o realizacji polityki spójności

16 Projekt ustawy PROW Podstawowe zasady przyznawania pomocy w ramach LEADER delegacja do rozporządzeń Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi

17 Wsparcie przygotowawcze w PROW Warunki kwalifikowalności Obszar objęty działalnością beneficjenta jest obszarem wiejskim lub zawiera obszar wiejski (2 gminy, tys. mieszkańców). Członkowie - po jednym przedstawicielu z każdego sektora z każdej gminy. Beneficjenci Stowarzyszenie, fundacja lub związek stowarzyszeń, z wyłączeniem stowarzyszeń JST (liczba beneficjentów - 105% liczby planowanych LGD). Kryteria wyboru Dotyczyć będą m.in. doświadczenia wnioskodawcy w zakresie realizacji projektów z wykorzystaniem funduszy unijnych, pracy ze społecznościami lokalnymi. Ponadto ocenie podlegać będzie koncepcja rozwoju lokalnego obszaru objętego swoją działalnością. Rodzaj wsparcia Dotacja w formie zryczałtowanej płatności Wsparcie nie może być łączone ze wsparciem przygotowawczym w ramach innych programów współfinansowanych ze środków funduszy EFSI Uruchomienie I kwartał 2015

18 Realizacja operacji w ramach LSR w PROW Rodzaj wsparcia Refundacja kosztów Intensywność pomocy Od 50 % do 100% kosztów kwalifikowalnych operacji, w zależności od charakteru operacji i rodzaju beneficjenta Kryteria wyboru kryteria wyboru zostaną określone przez LGD w LSR i będą podlegały ocenie podczas konkursu na wybór LSR, zmiana kryteriów wyboru będzie wymagała zgody SW z którym LGD podpisała umowę na realizację LSR.

19 Realizacja operacji w ramach LSR w PROW (zakres wsparcia) Wzmocnienie kapitału społecznego, w tym z wykorzystaniem rozwiązań innowacyjnych i wspieranie partycypacji społeczności lokalnej w realizacji LSR; Rozwój przedsiębiorczości, z wyłączeniem świadczenia usług rolniczych; Dywersyfikacja źródeł dochodu, w tym tworzenie i rozwój inkubatorów przetwórstwa lokalnego tj. infrastruktury służącej przetwarzaniu produktów rolnych w celu udostępniania jej lokalnym producentom (produkty objęte i nieobjęte załącznikiem nr 1 do TFUE), z wyłączeniem świadczenia usług rolniczych; Podnoszenie kompetencji osób z obszaru LSR w powiązaniu z rozwojem przedsiębiorczości lub dywersyfikacją źródeł dochodów lub podejmowaniem zatrudnienia w szczególności rolników i osób długotrwale pozostających bez pracy;

20 Realizacja operacji w ramach LSR (zakres wsparcia) Rozwój produktów lokalnych; Rozwój rynków zbytu, z wyłączeniem targowisk; Zachowanie dziedzictwa lokalnego; Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury: turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej, technicznej w tym z zakresu gospodarki wodnościekowej oraz budowy lub modernizacji dróg lokalnych

21 Realizacja operacji w ramach LSR (beneficjenci) Osoby fizyczne. Osoby prawne, w tym m.in. kółka rolnicze, JST z wyłączeniem województw, ich związki bądź ich jednostki organizacyjne, organizacje pozarządowe, spółdzielnie, kościoły, związki wyznaniowe. Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną.

22 Realizacja operacji w ramach LSR (operacje parasolowe) LGD jako beneficjent ubiegający się o wsparcie przed podmiotem wdrażającym LGD jako beneficjent operacji parasolowej, operacji własnych (realizowane samodzielnie przez LGD), animacji, kosztów bieżących max 40% budżetu LSR Operacja parasolowa (o max. wartości PLN) składa się z szeregu komplementarnych mikro-projektów (o całkowitej wartości nieprzekraczającej PLN) realizowanych przez podmioty działające na obszarze objętym LSR Poza koniecznością poddania się ewentualnej kontroli realizator mikroprojektu nie ma styczności z podmiotem wdrażającym, a jedynie z LGD LGD określa warunki dostępu i wyboru dla projektu parasolowego Nie więcej niż 20% budżetu danej OP dla jednostek sektora finansów publicznych Mikro-projekty mogą być realizowane przez sformalizowane grupy nieposiadające osobowości prawnej (np. KGW) na zasadzie użyczania osobowości prawnej.

23 Realizacja operacji w ramach LSR (Wysokość wsparcia) Maksymalna kwota pomocy dla danego rodzaju operacji będzie ustalona przez LGD do 2 mln zł /beneficjenta - infrastruktura techniczna do 500 tys. zł/miejscowość - inne operacje realizowane przez jednostki z sektora finansów publicznych (pomoc udzielona jednostkom sektora finansów publicznych nie może przekroczyć 50% możliwej do udzielenia pomocy w ramach tego poddziałania) do 500 tys. zł. /beneficjenta w okresie realizacji Programu - utworzenie inkubatorów przetwórstwa lokalnego do 300 tys. zł/ beneficjenta/ okres realizacji Programu (poza jednostkami sektora finansów publicznych) (Przy określaniu tego limitu będzie brana pod uwagę także pomoc, jaką dany beneficjent uzyskał w związku z realizacją mikroprojektu w ramach operacji parasolowej. W przypadku podmiotu, który będzie ubiegać się o wsparcie na rzecz sformalizowanej grupy nieposiadającej osobowości prawnej, limit pomocy jest liczony odrębnie na każdą sformalizowaną grupę.) do 100 tys. zł /na odbiorcę realizującego mikroprojekt (sformalizowaną grupą nieposiadającą osobowości prawnej ) w ramach operacji parasolowej w przypadku operacji parasolowych całkowita wartość mikroprojektu wynosi do 50 tys. zł, a całkowita wartość operacji parasolowej 400 tys. zł w przypadku operacji w partnerstwie limit pomocy każdego z partnerów jest pomniejszany proporcjonalnie w przypadku operacji realizowanych poza operacją parasolową całkowita wartość operacji jest większa niż 50 tys. zł

24 Projekty współpracy Rodzaj operacji Przygotowanie i realizacja projektu współpracy Beneficjenci LGD wybrane do realizacji LSR Kryteria wyboru Jednolite dla całego kraju opiniowane przez Komitet Monitorujący Rodzaj wsparcia Refundacja Intensywność pomocy Do 100% kosztów kwalifikowalnych operacji. Wysokość wsparci 50 tys. zł - minimalna wartość projektu międzyterytorialnego limit pomocy na LGD do 5% wsparcia kierowanego na daną LSR w ramach poddziałań Realizacja operacji w ramach lokalnych strategii rozwoju oraz Wsparcie kosztów bieżących i aktywizacji.

25 Projekty współpracy (koszty kwalifikowalne) zakup dóbr, usług, roboty budowlane, organizacja i przeprowadzanie spotkań/wyjazdów/wydarzeń itp., najem, dzierżawa lub zakup oprogramowania, sprzętu, narzędzi, urządzeń, maszyn, materiałów lub przedmiotów, przygotowanie badań, analiz, opracowań, dokumentacji, tłumaczenia, najem lub dzierżawa pomieszczeń, obiektów lub gruntu, promocja i informacja, wynagrodzenie za pracę oraz usługi świadczone w związku z przygotowaniem lub realizacją projektu współpracy, inne koszty związane z realizacją operacji. Koszty dotyczące animacji współpracy, w tym koszty związane z poszukiwaniem partnerów projektu współpracy, nie są kosztem kwalifikowalnym działania. Zadania w tym zakresie mogą podlegać finansowaniu ze środków KSOW.

26 Projekty współpracy (warunki kwalifikowalności) Projekt współpracy: jest zgodny z LSR wszystkich wnioskujących LGD, jest realizacją wspólnego przedsięwzięcia, przyczyni się do osiągnięcia wskaźników określonych w LSR wszystkich wnioskujących LGD (tych wskaźników, których osiągnięcie zaplanowano poprzez projekt współpracy)

27 Projekty współpracy a LSR Projekt współpracy może być zawarty w LSR. Jeśli projekt jest w LSR zawarty, musi to mieć odzwierciedlenie we wskaźnikach. Wskaźnik powinien mieć określoną wartość wyjściową i docelową. Wymagany poziom osiągnięcia wskaźnika na koniec realizacji LSR: minimum 50%. Jeśli projekt nie jest zawarty w LSR, jego realizacja będzie możliwa jeżeli do LSR zostaną dodane nowe wskaźniki lub zostanie podwyższony poziom obecnych, ze wskazaniem, że zostaną osiągnięte poprzez projekt współpracy. Pozostałe zasady analogiczne jak w przypadku projektu od początku zawartego w LSR.

28 Koszty bieżące i aktywizacja Beneficjenci LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji i finansowania ze środków Programu Możliwość uzyskania wsparcia zapewniona jest dla wszystkich LGD wybranych do realizacji LSR Rodzaj wsparcia W zależności od rodzaju kosztów oraz decyzji LGD może przyjąć formę: zwrotu kosztów kwalifikowalnych, płatności ryczałtowych lub finansowania ryczałtowego określonego przez zastosowanie wartości procentowej do jednej lub kilku kategorii kosztów. Prawdopodobnie ryczałt zgodnie ze stawkami określonymi w ekspertyzie Intensywność pomocy Do 95% kosztów kwalifikowanych operacji, chyba że w danym województwie w ramach innego programu uwzględniającego RLKS przewiduje się niższą intensywność

29 Główne uwagi KE Nacisk na uwzględnienie celów przekrojowych (środowisko, klimat, innowacje) Nacisk na walkę z ubóstwem i wykluczeniem Nakładanie się wsparcia w ramach działania LEADER z działaniem Podstawowe usługi Tworzenie miejsc pracy podniesienie kwoty, od której jest to obowiązkowe (obecnie 25 tys. PLN) Dookreślenie roli KSOW w projektach współpracy Doprecyzowanie zasad wyboru LSR oraz zasad ustalania kryteriów wyboru w poszczególnych poddziałaniach Doprecyzowanie jakie działalności będą wspierane w ramach LSR albo wskazanie listy negatywnej

30 Dziękuję za uwagę