Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Gorzowie Wlkp. Poradnik stażysty zebrała i opracowała: Elżbieta Rostkowska 2011
Ustawy i rozporządzenia awans zawodowy nauczyciela 1. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty. Tekst jednolity (Dz U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 oraz Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781 z 2005r. Nr 17, poz. 141 oraz Nr 122 poz. 1020 ze zm.)obowiązuje od dnia 25 października 1991 r. 2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. - Karta Nauczyciela tekst jednolity (Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) obowiązuje od dnia 1 lutego 1982 r. 3. Ustawa z dnia 19 lutego 2004r. o systemie informacji oświatowej (Dz.U. z 2004r. Nr 49, poz. 463 ze zm., obowiązuje do 30 kwietnia 2012) 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. z 8 grudnia 2004 r. Nr 260, poz.2593; Dz. U. z 2007 r. Nr 214, poz. 1580 ze zm.) 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 4 września 2008 r. w sprawie Kapituły do Spraw Profesorów Oświaty (Dz. U. Nr 163, poz. 1017) 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Nr 50, poz. 400) 2
Zadania opiekuna stażu wobec nauczyciela stażysty i kontraktowego Główne zadania 1. Pomoc w przygotowaniu projektu planu rozwoju zawodowego 2. Pomoc w realizacji planu rozwoju zawodowego 3. Opracowanie projektu oceny dorobku zawodowego z uwzględnieniem: 4. Udział w pracach komisji kwalifikacyjnej Sposób realizacji zapoznanie się z obowiązkami opiekuna stażu, zawarcie kontraktu z nauczycielem, zapoznanie nauczyciela stażysty i kontraktowego z zadaniami i wymaganiami awansu zawodowego udzielanie wskazówek do napisania projektu planu rozwoju zawodowego zapoznanie nauczyciela stażysty i kontraktowego z: organizacją szkoły, ze szkolą dokumentacją oraz aktami prawnymi dotyczącymi systemu oświaty i działania szkoły, obserwacja i analiza zajęć nauczyciela stażysty i kontraktowego, prowadzenie własnych zajęć oraz prezentacja własnego warsztatu pracy nauczycielowi stażyście i kontraktowemu, pomoc w doskonaleniu zawodowym pomoc w przygotowaniu dokumentacji załączanej do wniosku o postępowanie kwalifikacyjne i egzaminacyjne kryteriów ustalonych w kontrakcie, wyników realizacji planu rozwoju zawodowego, postępów w rozwoju kompetencji dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, sposobu dokumentowania i rodzaju dokumentacji dorobku zawodowego, udział w rozmowie kwalifikacyjnej, dokonanie oceny punktowej dorobku zawodowego nauczyciela 3
Kontrakt (nie jest obowiązkowy) Dotyczy warunków współpracy pomiędzy nauczycielami: opiekunem stażu -... stażystą (lub nauczycielem kontraktowym) -... Cel współpracy: rozwój zawodowy i uzyskanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela (stażysty lub kontraktowego) Zadania dla opiekuna stażu: 1. Pomoc w przygotowaniu projektu planu rozwoju zawodowego. 2. Pomoc w realizacji planu rozwoju zawodowego. 3. Opracowanie projektu oceny dorobku zawodowego za okres stażu. 4. Udział w pracach komisji kwalifikacyjnej (pomoc w przygotowaniu się do rozmowy kwalifikacyjnej bądź egzaminu). Zadania dla stażysty: 1. Przygotowanie projektu planu rozwoju zawodowego. 2. Realizacja planu rozwoju zawodowego. 3. Sporządzenie sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego. 4. Udział w rozmowie kwalifikacyjnej (lub egzaminacyjnej). Formy współpracy: 1. Spotkania informacyjne, diagnostyczne, konsultacyjne, poświęcone doskonaleniu oraz omawianiu wykonywanych zadań, nabywanych doświadczeń i napotykanych trudności podczas pracy w szkole. 2. Obserwacja zajęć prowadzonych przez opiekuna i ich omawianie 3. Udział stażysty w zajęciach prowadzonych przez opiekuna i ich omawianie. Normy współpracy: 1. Obie strony przestrzegają ustalonych terminów spotkań. 2. Opiekun stażu jest rzecznikiem stażysty. 3. Stażysta uwzględnia w swojej pracy uwagi i wskazówki opiekuna. 4. Obie strony na bieżąco prowadzą dokumentację. 5. Obie strony prowadzą zajęcia zgodnie z harmonogramem. Kontrakt został zawarty na czas określony od:...do... (do zakończenia pracy w komisji kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej)....(miejscowość),...r. Podpis stażysty (nauczyciela kontraktowego) Podpis opiekuna stażu...... Zał. Harmonogram zajęć prowadzonych i obserwowanych Na podstawie: Sowińska D., Warsztat pracy opiekuna stażu i stażysty, 4
Nauczyciel stażysta - procedura awansu na stopień nauczyciela kontraktowego Nauczyciel kontraktowy - procedura awansu na stopień nauczyciela mianowanego Rozpoczęcie stażu (14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć) Opracowanie projektu planu rozwoju zawodowego (20 dni od dnia rozpoczęcia zajęć) Przydzielenie opiekuna stażu Przedkłada wniosek o rozpoczęcie stażu i projekt planu rozwoju zawodowego (po przeprowadzeniu w szkole co najmniej 2 lat od dnia nadania poprzedniego stopnia awansu zawodowego, 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć) Zatwierdzenie projektu planu rozwoju zawodowego (30 dni od dnia rozpoczęcia zajęć) Realizacja planu rozwoju zawodowego (9 miesięcy) Realizacja planu rozwoju zawodowego (2 lata i 9 miesięcy) Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego (30 dni od dnia zakończenia stażu) Ocena dorobku zawodowego za okres stażu (ustalona przez dyrektora w terminie nie dłuższym niż 21 od dnia złożenia sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego, pozytywna lub negatywna) opinia rady rodziców projekt oceny dorobku zawodowego za okres stażu (opiekun stażu, w terminie 14 dni od dnia zakończenia stażu przez nauczyciela) odwołanie się, wniosek o dodatkowy staż w przypadku oceny negatywnej Wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego (w roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu) Komisja kwalifikacyjna (jesteś powiadomiony o niej na co najmniej 14 dni przed datą posiedzenia) przedstawiasz sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego odpowiadasz na pytania członków komisji kwalifikacyjnej dotyczące wymagań określonych w 6 ust.2 (rozmowa kwalifikacyjna) akceptacja komisji kwalifikacyjnej po przeprowadzonej rozmowie Wniosek o dodatkowy staż w przypadku braku akceptacji komisji kwalifikacyjnej Nadanie przez dyrektora szkoły stopnia nauczyciela kontraktowego Wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego (w roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu) Komisja egzaminacyjna (jesteś powiadomiony o niej na co najmniej 14 dni przed datą posiedzenia) dokonujesz prezentacji dorobku zawodowego odpowiadasz na pytania członków komisji egzaminacyjnej dotyczące wymagań określonych w 7 ust.2 (egzamin) zdanie egzaminu przed komisją egzaminacyjną Wniosek o dodatkowy staż w przypadku braku akceptacji komisji egzaminacyjnej Nadanie przez organ prowadzący szkołę stopnia nauczyciela mianowanego 5
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. z 8 grudnia 2004 r. Nr 260, poz.2593; Dz. U. z 2007 r. Nr 214, poz. 1580 ze zm.) Fragment dotyczący wymagań na stopień nauczyciela kontraktowego NAUCZYCIEL STAŻYSTA 6. 1. Nauczyciel stażysta ubiegający się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego w okresie odbywania stażu powinien w szczególności: 1) poznawać organizację, zadania i zasady funkcjonowania szkoły, w tym: a) przepisy związane z funkcjonowaniem szkoły, b) sposób prowadzenia dokumentacji obowiązującej w szkole, c) przepisy dotyczące zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków nauki i pracy; 2) uczestniczyć jako obserwator w zajęciach prowadzonych przez opiekuna stażu lub innych nauczycieli, w wymiarze co najmniej jednej godziny zajęć w miesiącu, oraz omawiać z prowadzącym obserwowane zajęcia; 3) prowadzić zajęcia z uczniami, w obecności opiekuna stażu lub dyrektora szkoły, w wymiarze co najmniej jednej godziny zajęć w miesiącu, oraz omawiać je z osobą, w obecności której zajęcia zostały przeprowadzone; 4) uczestniczyć w wewnątrzszkolnych formach doskonalenia zawodowego nauczycieli. 2. Wymagania niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego obejmują: 1) znajomość organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż; 2) umiejętność prowadzenia zajęć w sposób zapewniający właściwą realizację statutowych zadań szkoły, w której nauczyciel odbywał staż; 3) znajomość środowiska uczniów, ich problemów oraz umiejętność współpracy ze środowiskiem uczniów; 4) umiejętność omawiania prowadzonych i obserwowanych zajęć. 6
Planowanie rozwoju zawodowego I. Na konstruowanie planu rozwoju zawodowego nauczyciela mają wpływ następujące elementy: 1. Specyfika i potrzeby szkoły. 2. Wiedza, umiejętności 3. Zadania wynikające z prawa oświatowego. 4. Zadania i wymagania na dany stopień awansu zawodowego. II. Ponadto przy planowaniu rozwoju zawodowego należy zwrócić uwagę na relację z podstawowymi dokumentami jak: 1. Statut szkoły. 2. Program rozwoju szkoły. 3. Wizja i misja szkoły. 4. Szkolny plan doskonalenia zawodowego nauczycieli. 5. Szkolny program wychowawczy. 6. Wewnątrzszkolny system oceniania. 7. Zestaw szkolnych programów nauczania. 8. Inne programy przyjęte przez szkołę. 7
III. Przykład konstrukcji projektu planu rozwoju zawodowego (forma planu może być dowolna, to jest przykład układu w tabeli) Plan rozwoju zawodowego na stopień nauczyciela kontraktowego... (imię i nazwisko nauczyciela... (nazwa szkoły)... (zajmowane stanowisko)... (imię i nazwisko opiekuna stażu).. (data rozpoczęcia stażu)... (przewidywana data zakończenia stażu) Cel podstawowy podejmowanego stażu: realizacja wymagań i uzyskanie stopnia awansu nauczyciela kontraktowego 6. 2. pkt. 1) znajomość organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż; Zadanie szczegółowe Forma realizacji Termin realizacji 1.Poznanie procedury awansu zawodowego i ustalenie zasad współpracy z opiekunem stażu spotkanie z opiekunem i ustalenie zasad współpracy 2. Poznanie przepisów związanych z funkcjonowaniem szkoły 3. Poznanie statutu szkoły, programu wychowawczego i innych funkcjonujących w zebranie i analiza podstawowych przepisów dotyczących funkcjonowania szkoły (miejsca pracy) sporządzenie wykazu przepisów 8
szkole 4.Poznanie przepisów prawa dotyczących zasad bezpieczeństwa nauki, pracy w szkole i poza nią podczas zajęć z uczniami 5. Poznanie regulaminów rady pedagogicznej, rady rodziców, rady szkoły, samorządu uczniowskiego 6. Zapoznanie się z rodzajem i sposobem wypełniania szkolnej dokumentacji 6. 2. pkt. 2) umiejętność prowadzenia zajęć w sposób zapewniający właściwą realizację statutowych zadań szkoły, w której nauczyciel odbywał staż; Zadanie szczegółowe Forma realizacji Termin realizacji 1.Analiza podstawy programowej... 2. Poznanie WSO sformułowanie i przekazanie wymagań edukacyjnych uczniom 3. Opracowanie planu działań dydaktycznych na dany rok szkolny 4.Przygotowanie i analiza scenariuszy zajęć 5.Prowadzenie zajęć 6.Udział w WDN 6. 2. pkt. 3) znajomość środowiska uczniów, ich problemów oraz umiejętność współpracy ze środowiskiem uczniów ; Zadanie szczegółowe Forma realizacji Termin realizacji 1.Poznanie sposobów gromadzenia informacji o środowisku uczniów 2. Poznanie instytucji wspomagających pracę szkoły w dziedzinie opiekuńczej i wychowawczej 3.Gromadzenie i analiza informacji o uczniach 9
6. 2. pkt. 4) umiejętność omawiania prowadzonych i obserwowanych zajęć. Zadanie szczegółowe Forma realizacji Termin realizacji 1.Analiza obserwowanych i prowadzonych zajęć z opiekunem stażu 2. Obserwacja zajęć po kątem realizacji zamierzonych celów Zatwierdzam do realizacji...... miejscowość, data podpis i pieczęć dyrektora szkoły (miejscowość i data ) 10
(imię i nazwisko) (adres zamieszkania) Pan mgr Jan Nowak Dyrektor Gimnazjum nr 1 w Gorzowie Wlkp. Na podstawie art.9c ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (TJ. Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.) oraz 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. Nr 260, poz. 2593 ze zm.) przedkładam Panu do zatwierdzenia plan rozwoju zawodowego na stopień nauczyciela kontraktowewgo. (data, podpis nauczyciela) W załączeniu Plan rozwoju zawodowego na stopień nauczyciela kontraktowego 11
Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela stażysty na stopień nauczyciela kontraktowego (forma sprawozdania może być dowolna, to jest przykład bez tabeli) imię i nazwisko... miejsce pracy... stanowisko pracy... imię i nazwisko opiekuna stażu... czas trwania stażu od... do... Część I. Wstęp Ogólne informacje na temat przebiegu stażu Część II. Sposób realizacji podjętych zadań np. Zadanie 1.... (z planu rozwoju zawodowego) - opis realizacji zadania (sposoby, czas trwania) - uzyskane efekty (z odniesieniem do zaplanowanych) - wnioski z realizacji zadania Przeanalizować realizację wszystkich, umieszczonych w planie zadań Część III. Posumowanie stażu 1. Największe osiągnięcia 2. Wnioski kierunki dalszej pracy Podpis nauczyciela 12
(imię i nazwisko) (miejscowość i data ) (adres zamieszkania) Pan mgr Jan Nowak Dyrektor Gimnazjum nr 1 w Gorzowie Wlkp. W związku z zakończeniem odbywanego stażu na stopień nauczyciela kontraktowego, zgodnie z art.9c ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (TJ. Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.) oraz 4 ust. 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. Nr 260, poz. 2593 ze zm.) składam Panu sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego. (data, podpis nauczyciela) W załączeniu Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego 13
Postępowanie kwalifikacyjne 1. Wniosek nauczyciela skierowany do dyrektora szkoły 2. Nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie odpowiednio postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego do dnia 30 czerwca danego roku, właściwy organ wydaje decyzję o nadaniu lub o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego w terminie do dnia 31 sierpnia danego roku. 3. Nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie odpowiednio postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego do dnia 31 października danego roku, właściwy organ wydaje decyzję o nadaniu lub o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego w terminie do dnia 31 grudnia danego roku. 4. Nauczyciel stażysta składa wniosek o podjęcie odpowiednio postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego w roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu. 5. W przypadku niedotrzymania terminów złożenia wniosków nauczyciele i obowiązani są do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze Komisja kwalifikacyjna dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego (powołuje dyrektor szkoły) 1. Dyrektor (wicedyrektor), jako jej przewodniczący. 2. Przewodniczący zespołu przedmiotowego (wychowawczego), a jeżeli zespół taki nie został w tej szkole powołany - nauczyciel mianowany lub dyplomowany zatrudniony w szkole, a w przypadku przedszkola, szkoły lub placówki, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 KN, w których nie są zatrudnieni nauczyciele mianowani lub dyplomowani - nauczyciel kontraktowy. 3. Przedstawiciel wskazanego we wniosku związku zawodowego na wniosek nauczyciela. 4. Opiekun stażu. 5. W pracach komisji, o ile nie wchodzi w ich skład, może brać również udział w charakterze obserwatora przedstawiciel organu prowadzącego szkołę i organu sprawującego nadzór pedagogiczny. 14
(imię i nazwisko) (miejscowość i data ) (adres zamieszkania) Dyrektor...... (nazwa szkoły i adres szkoły) WNIOSEK o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela kontraktowego Na podstawie art. 9d ust. 7 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (TJ. DZ.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.) wnoszę o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela kontraktowego Do wniosku załączam zgodnie z 9, ust.1 rozporządzenia MENiS z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. Nr 260, poz. 2593 ze zm.): 1. Poświadczone kopie dokumentów potwierdzające kwalifikacje zawodowe. 2. Zaświadczenie dyrektora szkoły o: a) wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć w dniu wydania zaświadczenia oraz w okresie odbywania stażu; w przypadku nauczyciela, który w okresie odbywania stażu zmienił miejsce zatrudnienia, oraz nauczyciela zatrudnionego w kilku szkołach, w każdej w wymiarze niższym niż połowa obowiązkowego wymiaru zajęć, łącznie w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć, należy załączyć zaświadczenia ze wszystkich szkół, w których nauczyciel był zatrudniony w okresie stażu, b) dacie zatwierdzenia planu rozwoju zawodowego nauczyciela, c) dacie złożenia przez nauczyciela sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego, d) uzyskanej przez nauczyciela ocenie dorobku zawodowego za okres stażu oraz dacie jej dokonania, a w przypadku nauczyciela, który w okresie obywania stażu zmienił miejsce zatrudnienia także o ocenie stażu odbytego w poprzednim miejscu zatrudnienia (podpis nauczyciela) 15
Nauczyciel kontraktowy refleksyjny (zna statut i regulaminy pracy szkoły w poszczególnych zakresach) 1. Zna strukturę organizacyjną szkoły. 2. Zdobywa doświadczenie zawodowe. 3. Współpracuje z członkami rady pedagogicznej i rodzicami. 4. Jest akceptowany przez rodziców i uczniów. 5. Umie pełnić rolę wychowawcy klasy potrafi rozwiązywać problemy. 6. Umie ocenić swoja wiedzę i zaplanować doskonalenie. 7. Jest dobrze metodycznie przygotowany do prowadzenia zajęć. 8. Sprawnie korzysta ze środków dydaktycznych. 9. Podejmuje próby działalności pozalekcyjnej. 10. Potrafi korzystać z różnych źródeł wiedzy. 11. Ma umiejętności dokumentowania swojego dorobku. 12. Ma umiejętności wyboru odpowiedniego programu. 16