9.2. Dofinansowanie do likwidacji barier funkcjonalnych, tj. architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych

Spis treści I. RODZINNA PIECZA ZASTĘPCZA... 3 1.1. Informacje ogólne... 3 1.2. Świadczenia przyznawane rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka oraz wynagrodzenia dla rodzin zastępczych i prowadzących rodzinne domy dziecka oraz osób zatrudnionych do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich... 5 1.3. Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w poszczególnych formach rodzinnej pieczy zastępczej... 8 II. OPŁATY ZA POBYT DZIECKA W PIECZY ZASTĘPCZEJ... 9 2.1. Opłata za pobyt w pieczy zastępczej ustalana rodzicom biologicznym, opiekunom prawnym i pełnoletnim wychowankom... 9 2.2. Porozumienia zawarte z innymi powiatami w sprawie wysokości wydatków na utrzymanie dziecka w pieczy zastępczej... 11 2.3. Wydatki za pobyt dziecka w pieczy zastępczej ponoszone przez gminę... 12 2.4. Dotacja na realizację zadania w ramach Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok 2016... 14 2.5. Powództwa o zasądzenie świadczeń alimentacyjnych... 14 III. ŚWIADCZENIA DLA USAMODZIELNIANYCH WYCHOWANKÓW... 14 3.1. Instytucjonalna piecza zastępcza... 14 3.2. Rodzinna piecza zastępcza... 15 IV. CUDZOZIEMCY... 15 V. MIESZKANIE CHRONIONE... 16 VI. SPECJALISTYCZNE PORADNICTWO PSYCHOLOGICZNE... 17 VII. POWIATOWY ZESPÓŁ DO SPRAW ORZEKANIA O NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI... 19 7.1. Orzekanie niepełnosprawności... 19 7.2. Orzekanie o stopniu niepełnosprawności... 19 7.3. Legitymacje osób niepełnosprawnych... 20 7.4. Karty parkingowe... 20 7.5. Zestawienie liczbowe orzeczeń wydanych przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Oławie w latach 2014-2016... 21 VIII. PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W RODZINIE... 22 8.1. Realizacja projektu,,przełamać NIEMOC... 22 8.2. Szkolenie kadr... 23 8.3. Program oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie... 24 IX. REHABILITACJA SPOŁECZNA... 25 9.1. Dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym... 25 1

9.2. Dofinansowanie do likwidacji barier funkcjonalnych, tj. architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych... 25 9.3. Dofinansowanie do kosztów nabycia przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych i sprzętu rehabilitacyjnego dla osób niepełnosprawnych... 26 9.4. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki... 27 9.5. Dofinansowanie usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika... 27 9.7. Spartakiada osób niepełnosprawnych... 29 9.8. Realizacja pilotażowego programu Aktywny Samorząd... 29 9.9. Warsztaty terapii zajęciowej... 30 X. DOM POMOCY SPOŁECZNEJ... 30 XI. WYKAZ POTRZEB... 31 2

I. RODZINNA PIECZA ZASTĘPCZA 1.1. Informacje ogólne W 2016 roku na terenie Powiatu Oławskiego funkcjonowało łącznie 96 rodzin zastępczych i 6 rodzinnych domów dziecka, w których przebywało 172 dzieci (wraz z pełnoletnimi wychowankami, którzy pozostali w pieczy zastępczej do czasu ukończenia nauki), w tym: 51 rodzin zastępczych spokrewnionych - 65 dzieci, 32 rodzin zastępczych niezawodowych - 41 dzieci, 4 rodzin zastępczych zawodowych - 11 dzieci, 2 rodziny zastępcze zawodowe specjalistyczne - 7 dzieci, 1 rodzina zastępcza zawodowa o charakterze pogotowia rodzinnego - 2 dzieci, 6 rodzinnych domów dziecka - 46 dzieci. (stan na 31.12. 2016 r.) W trakcie minionego roku utworzono nowe rodziny zastępcze: 7 spokrewnionych, 6 niezawodowych. Jedna rodzina zastępcza niezawodowa została przekształcona w rodzinę zawodową, a jedna zawodowa przekształciła się w rodzinny dom dziecka. W trakcie roku rozwiązano również 5 rodzin zastępczych spokrewnionych (dzieci z tych rodzin się usamodzielniły, a jedno powróciło do rodziny biologicznej). W 2016 r., na podstawie postanowień sądu, do rodzinnej pieczy zastępczej przyjęto 38 dzieci, (11 w rodzinach spokrewnionych, 8 w niezawodowych, 7 w zawodowych i 12 w rodzinnych domach dziecka). W minionym roku rodzinną pieczę zastępczą opuściło 20 dzieci/dorosłych wychowanków pieczy, w tym: 12 powróciło do rodziny biologicznej, 3 zostało przysposobionych, 1 zostało umieszczone w innej rodzinnej pieczy zastępczej, 3 usamodzielniło się, 1 odeszło z innych przyczyn. Natomiast do instytucjonalnej pieczy zastępczej przyjęto 11 dzieci. Wykres 1. przedstawia liczbę dzieci przyjętych do rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej na przełomie lat 2011 2016. Spośród dzieci, które trafiły do poszczególnych rodzinnych form pieczy zastępczej w 2016 r. funkcjonujących na terenie Powiatu Oławskiego, z terenu innego powiatu pochodziło 3 dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej oraz 6 dzieci umieszczonych w instytucjonalnej pieczy zastępczej (Wykres 2). Dodatkowo w rodzinnej pieczy zastępczej na terenie innych powiatów umieszczono 10 dzieci pochodzących z terenu Powiatu Oławskiego, natomiast w instytucjonalnej pieczy zastępczej na terenie innego powiatu w 2016 r. nie umieszczono żadnego dziecka pochodzącego z Powiatu Oławskiego. 3

Wykres 1. Liczba przyjętych dzieci do pieczy zastępczej w latach 2011 2016 45 41 40 38 35 30 27 28 25 20 19 22 17 liczba dzieci (piecza rodzinna 15 10 5 9 3 7 13 11 liczba dzieci (piecza instytucjonalna) 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Wykres 2. Dzieci przyjęte do pieczy zastępczej w 2016 r. w podziale na dzieci pochodzące z terenu Powiatu Oławskiego oraz innych Powiatów 40 3 35 30 inne Powiaty 25 20 15 35 Powiat Oławski 10 6 5 5 0 instytucjonalna piecza zastępcza rodzinna piecza zastępcza 4

1.2. Świadczenia przyznawane rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka oraz wynagrodzenia dla rodzin zastępczych i prowadzących rodzinne domy dziecka oraz osób zatrudnionych do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich Rodzinom zastępczym i rodzinnym domom dziecka wypłacono świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania 189 podopiecznych wraz z dodatkami dla 22 posiadających orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności z tytułu zwiększonych kosztów ich utrzymania, w łącznej wysokości 1 864 433,62 zł. Ponadto przyznano 49 jednorazowych świadczeń na pokrycie niezbędnych kosztów związanych z potrzebami przyjmowanych dzieci do rodziny zastępczej i rodzinnego domu dziecka, w łącznej kwocie 49 500,00 zł. Liczbę jednorazowych świadczeń przyznanych w tatach 2011 2016 przedstawia Wykres 3. Wykres 3. Liczba przyznanych świadczeń na pokrycie niezbędnych kosztów związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka w latach 2011 2016 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 49 37 31 23 23 8 2011 2012 2013 2014 2015 2016 liczba jednorazowych świadczeń 1 kwietnia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2016 r. poz. 195), na mocy której rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka dodatkowo na każde umieszczone dziecko w wieku do ukończenia 18. roku życia przysługuje dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego, zwany dodatkiem wychowawczym. Dodatek wychowawczy przysługuje w kwocie 500,00 zł miesięcznie na dziecko. W związku z powyższym Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Oławie otrzymało dotację celową z budżetu państwa, na realizację zadania wynikającego z tej ustawy, tj. na wypłatę dodatku wychowawczego dla dzieci przebywających w rodzinnych formach pieczy zastępczej, w wysokości 659 084,00 zł oraz 6 590,00 zł na obsługę tego zadania, co stanowi 1% 5

otrzymanej dotacji. W ramach otrzymanych środków wypłacono, w okresie od 1.04.2016 r. do 31.12.2016 r., 1 327 dodatków wychowawczych w kwocie 656 042,69 zł. Prowadzącym rodzinne domy dziecka oraz rodzinom zastępczym zawodowym wypłacono 99 561,47 zł na pokrycie kosztów utrzymania domu jednorodzinnego ponoszonych na: czynsz, opłaty za energię elektryczną i cieplną, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne. Kwota tych kosztów jest porównywalna do tych poniesionych w latach 2013 r. 2015 r., a ewentualne różnice wynikają z wahań w liczbie rodzin zastępczych zawodowych, którym świadczenie to przysługuje obligatoryjnie w momencie umieszczenia w nich powyżej 3. dzieci. Porównanie wydatków na utrzymanie domów jednorodzinnych oraz lokalów mieszkalnych w latach 2012 2016 stanowi Wykres 4. Wykres 4. Kwota przyznanych świadczeń na utrzymanie domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego w latach 2012 2016 120 000,00 zł 105 193,27 zł 99 561,47 zł 100 000,00 zł 83 559,04 zł 94 044,11 zł 80 000,00 zł 60 000,00 zł 40 000,00 zł 41 185,63 zł kwota świadczeń 20 000,00 zł 0,00 zł 2012 r. 2013 r. 2014 r. 2015 r. 2016 r. Dodatkowo w 2016 r. przyznano pięciu Rodzinnym Domom Dziecka świadczenie na pokrycie kosztów związanych z przeprowadzeniem niezbędnego remontu domu jednorodzinnego w łącznej kwocie 10 000,00 zł oraz czterem Rodzinnym Domom Dziecka środki finansowe na pokrycie innych niezbędnych i nieprzewidzianych kosztów związanych z opieką i wychowaniem dziecka lub funkcjonowaniem rodzinnego domu dziecka w kwocie 4 000,00 zł. Trzem rodzinom zastępczym i jednemu rodzinnemu domowi dziecka, które sprawują pieczę zastępczą nad dziećmi pochodzącymi z innych powiatów, za zgodą tych powiatów, przyznano dofinansowanie do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka w łącznej kwocie 6

2 400,00 zł (po 600,00 zł na dziecko). Całość tej kwoty została pokryta z dotacji celowej otrzymanej na podstawie porozumień zawartych z innymi powiatami. Rodzinom zastępczym zawodowym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka, z tytułu pełnionej przez nich funkcji, przysługuje wynagrodzenie, określone w umowach z nimi zawartymi. W przypadku zatrudnienia w rodzinie zastępczej zawodowej lub rodzinnym domu dziecka osoby do pomocy przy sprawowaniu opieki na dziećmi i przy pracach gospodarskich, osobie tej również przysługuje wynagrodzenie. W 2016 r. na podstawie zawartych umów o prowadzenie rodzinnego domu dziecka lub o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej, na terenie Powiatu Oławskiego funkcjonowało: a) rodzin zastępczych zawodowych do 30.06.2016 r. 4, od 01.07.2016 r. do 31.08.2016 r. 5, od 01.09.2016 r. 4; b) rodzin zastępczych zawodowych specjalistycznych 2; c) rodzin zastępczych zawodowych pełniących funkcję pogotowia rodzinnego 1; d) rodzinnych domów dziecka do 31.08.2016 r. 5, od 01.09.2016 r. 6. W trakcie całego 2016 roku w powyżej wymienionych rodzinach zastępczych i rodzinnych domach dziecka zatrudniono do pomocy 10. osób (liczba ta wahała się w ciągu roku, w zależności od liczby dzieci umieszczonych w poszczególnej rodzinie bądź rodzinnym domu dziecka, zgodnie z ustawą Starosta obligatoryjnie zatrudnia osobę do pomocy gdy liczba dzieci w rodzinie zastępczej przekroczy 3. a w rodzinnym domu dziecka 4.). Łącznie w 2016 r. na wynagrodzenia dla osób sprawujących pieczę zastępczą oraz osób zatrudnionych do pomocy wydano kwotę 601 024,49 zł. W 2016 r. można zaobserwować wzrost wypłaconych świadczeń oraz wynagrodzeń (Tabela 1, Wykres 5) w stosunku do roku poprzedniego. Wzrost wynagrodzeń spowodowany jest utworzeniem od 01.07.2016 r. nowej rodziny zastępczej zawodowej a także zatrudnieniem większej liczby osób do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich (w 2014 r. w 5. rodzinnych domach dziecka oraz w 2. rodzinach zastępczych zawodowych, w 2015 r. w 5. rodzinnych domach dziecka, w 3. rodzinach zastępczych zawodowych i 1. rodzinie zastępczej niezawodowej, a w 2016 r. w 6. rodzinnych domach dziecka i 4. rodzinach zastępczych zawodowych). Natomiast wypłacone świadczenia uległy wzrostowi przede wszystkim w związku z wejściem w życie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu 7

dzieci i co za tym idzie z wypłacaniem od 1.04.2016 r. dodatku wychowawczego, a także dużą liczbą dzieci, które zostały przyjęte do pieczy zastępczej w 2016 r. 38. dzieci (Wykres 1). Tabela 1. Wynagrodzenia i świadczenia wypłacane w latach 2010-2016 Lata 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Wynagrodzenia [w zł] 135 635 147 454 359 157 465 962,86 491 180,31 574 613,91 601 024,49 Świadczenia [w zł] 1 282 311 1 263 294 1 643 794 1 806 352,63 1 961 105,97 2 048 027,65 2 685 937,78 Wykres 5. Wynagrodzenia i świadczenia piecza zastępcza (w tym usamodzielniani wychowankowie) w latach 2011 2016 3 000 000 zł 2 685 938 2 500 000 zł 2 000 000 zł 1 643 794 1 806 353 1 961 106 2 048 028 1 500 000 zł 1 000 000 zł 1 263 294 wynagrodzenia świadczenia 500 000 zł 147 454 359 157 465 963 491 180 574 614 601 024 0 zł 2011 r. 2012 r. 2013 r. 2014 r. 2015 r. 2016 r. 1.3. Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w poszczególnych formach rodzinnej pieczy zastępczej Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w poszczególnych formach rodzinnej pieczy zastępczej w 2016 r. przedstawia Tabela 2. Na koszt ten składają się wszystkie świadczenia wypłacane rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka, tj.: 8

świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka, w tym dodatek do świadczenia, dodatek wychowawczy, świadczenie na pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka, dofinansowanie do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka, świadczenie na pokrycie kosztów związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych mających wpływ na jakość sprawowanej opieki, świadczenie na pokrycie kosztów związanych z przeprowadzeniem niezbędnego remontu, środki finansowe na utrzymanie lokalu lub domu jednorodzinnego, wynagrodzenie wraz z pochodnymi dla zawodowej rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka, wynagrodzenie wraz z pochodnymi dla osób zatrudnionych w rodzinnym domu dziecka. Tabela 2. Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej w 2016 r. Forma pieczy zastępczej Średni miesięczny koszt [zł] Rodzina zastępcza spokrewniona 1 080,00 Rodzina zastępcza niezawodowa 1 451,00 Rodzina zastępcza zawodowa 2 485,00 Rodzina zastępcza zawodowa specjalistyczna Rodzina zastępcza zawodowapełniąca funkcję pogotowia 2 812,00 2 676,00 Rodzinny Dom Dziecka 2 150,00 II. OPŁATY ZA POBYT DZIECKA W PIECZY ZASTĘPCZEJ 2.1. Opłata za pobyt w pieczy zastępczej ustalana rodzicom biologicznym, opiekunom prawnym i pełnoletnim wychowankom W przypadku umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej rodzice biologiczni ponoszą odpłatność za ich pobyt w pieczy. Starosta w określonych w Uchwale Rady Powiatu przypadkach, może min. odstąpić od tej opłaty, umorzyć w części lub całości tą opłatę. W związku z powyższym zadaniem w 2016 roku wydano: 27 decyzji ustalających opłatę, 137 decyzji odstępujących od ustalenia opłaty, 9

2 decyzje umarzające należności z tytułu ustalonej opłaty w całości lub w części łącznie z odsetkami, 3 decyzje wygaszające, 3 decyzje zmieniające, 1 decyzję o rozłożeniu na raty należności z tytułu ustalonej opłaty, 6 decyzji odmawiających odstąpienie od ustalenia opłaty, 6 decyzji umarzających postępowanie w sprawie ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej wobec odstąpienia od jej ustalenia w odrębnym postępowaniu. Od 2012 r. ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nakłada na jednostki realizujące zadania na jej podstawie, egzekwowanie od rodziców biologicznych dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej należności pieniężnych za ustalony faktyczny koszt utrzymania dziecka. W związku z powyższym w 2016 r. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie skierowało do Urzędów Skarbowych na terenie całej Polski 47. tytułów wykonawczych na kwotę 407 864 zł celem egzekucji komorniczej. Ponadto Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, zgodnie z zadaniami ustawowymi, przekazuje dane o dłużnikach do biura informacji gospodarczej (BIG). Zamieszczane są tam informacje o powstałych zobowiązaniach dłużników z tytułu nieponoszenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej po okresie 12 miesięcy od powstania zaległości. W 2016 roku do rejestru dłużników ERIF przekazano i ujawniono dane 37 dłużników, których dług łącznie wyniósł 902 109,80 zł. Należności wynikające z decyzji o naliczeniu odpłatności za pobyt dziecka w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej (wraz z kosztami upomnień i odsetkami) wynoszą na dzień 31.12.2016 r. 3 498 116,29 zł w tym: rodzinna piecza zastępcza 3 314 574,80 zł, instytucjonalna piecza zastępcza 183 541,49 zł. Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej miesięczną opłatę w wysokości przyznanych świadczeń na pokrycie kosztów utrzymania dziecka oraz dodatku na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej oraz rodzinnym domu dziecka, ponoszą rodzice. W związku z powyższym w 2016 r. dokonano naliczeń na kwotę 906 451,09 zł, z czego 159 640,68 zł to naliczone odsetki, a 1 009,20 zł to koszty upomnień. W 2016 r. rodzice wnieśli opłatę za pobyt dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej wraz ze zwrotem kosztów upomnień i odsetek w wysokości 3 654,28 zł. Za pobyt dziecka w placówce opiekuńczo- wychowawczej, rodzice ponoszą miesięczną opłatę w wysokości średnich miesięcznych wydatków przeznaczonych na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej. W związku z czym w 2016 r. dokonano naliczeń na kwotę 10

9 676,85 zł, z czego 9 633,25 zł to naliczone odsetki a 43,60 zł to koszty upomnień. W 2016 r. wniesiono opłaty za pobyt dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej w wysokości 342,24 zł. W 2016 r. umorzono zobowiązania rodzicom biologicznym za pobyt dzieci w pieczy zastępczej na kwotę 85 159,96 zł. 2.2. Porozumienia zawarte z innymi powiatami w sprawie wysokości wydatków na utrzymanie dziecka w pieczy zastępczej W przypadku umieszczenia dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej na terenie innego powiatu, powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem go po raz pierwszy w pieczy zastępczej ponosi wydatki na jego opiekę i wychowanie na podstawie zawartego porozumienia. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Oławie w 2016 r. otrzymało od innych powiatów środki finansowe w postaci dotacji celowej na pokrycie wydatków na opiekę i wychowanie 30. podopiecznych pochodzących z terenu innych powiatów a umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej na terenie Powiatu Oławskiego, w łącznej kwocie 380 739,75. Natomiast za 39. dzieci pochodzących z Powiatu Oławskiego a umieszczonych w rodzinach zastępczych na terenie innych powiatów, PCPR w Oławie przekazało kwotę 440 386,13 zł. W roku ubiegłym na podstawie porozumień z innymi powiatami, PCPR przekazało na utrzymanie 1. dziecka w instytucjonalnej pieczy zastępczej środki finansowe w kwocie 22 554,32 zł a otrzymało od innych powiatów środki na utrzymanie 20. dzieci w placówce opiekuńczo wychowawczej w kwocie 559 082,56 zł. 11

380 739,75 559 082,56 440 386,13 22 554,32 Wykres 6. Stosunek dochodów do wydatków z tytułu zawartych Porozumień w 2016 r. 900 000,00 zł 800 000,00 zł 700 000,00 zł 600 000,00 zł 500 000,00 zł 400 000,00 zł wydatki dochody 300 000,00 zł 200 000,00 zł 100 000,00 zł 0,00 zł rodzinna instytucjonalna 2.3. Wydatki za pobyt dziecka w pieczy zastępczej ponoszone przez gminę Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nałożyła na gminę obowiązek współfinansowania pobytu dziecka w pieczy zastępczej. W związku z tym 2016 r. gminy właściwe ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem go po raz pierwszy w pieczy zastępczej współfinansowały (w wysokości 10 %, 30 % lub 50% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka / średnich miesięcznych wydatków przeznaczonych na utrzymanie dziecka) pobyt 120. dzieci w pieczy zastępczej. Wystawiono 714. not księgowych na łączną kwotę 514 787,26 zł, z czego: 60 864,93 zł dotyczyło dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczowychowawczych a 453 922,33 zł dotyczyło dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej. Wykres 7. przedstawia udział poszczególnych gmin w współfinansowaniu pobytu dzieci w pieczy zastępczej, natomiast Wykres 8. ukazuje wzrost współfinansowania pobytu dzieci w pieczy zastępczej w latach 2012 2016. 12

Wykres 7. Współfinansowanie przez poszczególne gminy pobytu dzieci w pieczy zastępczej w latach 2013 2016 200 000,00 180 000,00 181 852,10 184 918,19 180 317,60 160 000,00 140 000,00 120 000,00 100 000,00 123 606,31 93 414,22 94 353,03 2013 r. 2014 r. 2015 r. 80 000,00 60 000,00 58 485,34 56 572,69 42 596,29 65 481,56 50 235,57 57 863,16 2016 r. 40 000,00 20 000,00 21 906,66 25 790,65 32 293,56 11 242,62 0,00 Gmina Domaniów Miasto i Gmina Jelcz- Laskowice Miasto Oława Gmina Oława 13

Wykres 8. Współfinansowanie przez gminy pobytu dzieci w pieczy zastępczej w latach 2012 2016 600 000,00 zł 514 787,26 500 000,00 zł 422 960,35 400 000,00 zł 300 000,00 zł 233 785,63 200 000,00 zł 107 813,80 100 000,00 zł 22 615,21 0,00 zł 2012 r. 2013 r. 2014 r. 2015 r. 2016 r. 2.4. Dotacja na realizację zadania w ramach Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok 2016 W 2016 r. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Oławie złożyło zapotrzebowanie na dofinansowanie kosztów zatrudnienia koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej w ramach Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok 2016, dzięki czemu Powiat Oławski otrzymał dotację w kwocie 41 736,00 zł. Cała kwota została wykorzystana na wynagrodzenia dla koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej. 2.5. Powództwa o zasądzenie świadczeń alimentacyjnych Dyrektor PCPR wytacza na rzecz dzieci przebywających w pieczy zastępczej powództwa o zasądzenie świadczeń alimentacyjnych. W postępowaniu przed sądem do kierownika stosuje się odpowiednio przepisy o udziale prokuratora w postępowaniu cywilnym. W 2016 r. wytoczono 21 powództw o zasądzenie świadczeń alimentacyjnych na rzecz dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej. III. ŚWIADCZENIA DLA USAMODZIELNIANYCH WYCHOWANKÓW 3.1. Instytucjonalna piecza zastępcza W roku 2016 udzielono pomocy pieniężnej 23. pełnoletnim wychowankom opuszczającym placówki opiekuńczo-wychowawcze, w postaci wypłaty świadczeń na kontynuowanie nauki. 14

Razem wypłacono im 154. świadczenia w wysokości 76 895,62 zł. Udzielono również pomocy pieniężnej na usamodzielnienie 6. wychowankom opuszczającym placówkę opiekuńczowychowawczą i zakłady poprawcze w kwocie 33 204,00 zł. Pełnoletniemu wychowankowi Domu Dziecka przyznano kwotę 2 667,10 zł na pokrycie opłat związanych z zakwaterowaniem. Udzielono także 6. wychowankom opuszczającym Dom Dziecka pomocy pieniężnej na zagospodarowanie w kwocie 7 500,00 zł oraz na zagospodarowanie w formie rzeczowej w kwocie 5 166,00 zł. 3.2. Rodzinna piecza zastępcza W 2016 roku wypłacono usamodzielnianym wychowankom z rodzinnej pieczy zastępczej: 6 świadczeń o równowartości 26388,00 zł w formie pomocy na usamodzielnienie, 260 świadczeń pieniężnych na kontynuowanie nauki dla 30 pełnoletnich wychowanków, w wysokości 129 725,00 zł, 1 świadczenie na zagospodarowanie w formie rzeczowej, w wysokości 4929,29 zł, 7 świadczeń na zagospodarowanie w wysokości 10 500,00 zł. IV. CUDZOZIEMCY Do zadań z zakresu administracji rządowej realizowanych przez powiat należy m.in. pomoc cudzoziemcom, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy. W 2016 r. udzielono wsparcia sześciu uchodźcom pochodzenia syryjskiego. Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej oraz rozporządzeniem w sprawie udzielania pomocy cudzoziemcom, przyznano świadczenia pieniężne na: utrzymanie, pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego, oraz opłacano składki na ubezpieczenie zdrowotne. Wysokość środków ujętych w planie budżetu na to zadanie wynosiła 73 656,00 zł kwota ta obejmowała wydatki na świadczenia społeczne z przeznaczeniem na utrzymanie, pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego 63 919,80 zł oraz na wynagrodzenie pracownika socjalnego wraz z pochodnymi 8 376,51 zł. Pracownik socjalny w ramach tych środków wykonywał zadania związane z udzielaniem pomocy cudzoziemcom, polegające min. na wspieraniu procesu integracji na podstawie oceny ich sytuacji życiowej oraz sytuacji rodziny. Środki w ramach tego rozdziału zostały wykonane w 100 %. Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy dotacja przyznana na to zadanie w kwocie 1 359,00 15

zł wydatki na dzień 31.12.2016 r.- 434,88 zł. Cudzoziemcy objęci programem podjęli zatrudnienie, w ramach którego zgłosili do ubezpieczenia także członków swojej rodziny. Łącznie na realizację zadania z budżetu państwa wydatkowano kwotę 72 731,19 zł. V. MIESZKANIE CHRONIONE Na terenie powiatu oławskiego funkcjonuje jedno mieszkanie chronione nadzorowane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Oławie. Mieszkanie chronione jest formą pomocy społecznej przygotowującą osoby tam przebywające, pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia lub zastępują pobyt w placówce zapewniającej całodobową opiekę. Obecnie mieszkają tu osoby, które opuściły pieczę zastępczą. Mieszkanie przeznaczone dla 4 osób (jednej płci). Składa się z dwóch, 2-osobowych pokoi. Lokal jest w pełni przystosowany do zamieszkania, wyposażony w niezbędne meble oraz podstawowy sprzęt gospodarstwa domowego. Średni miesięczny koszt utrzymania lokalu w I półroczu 2016r. wyniósł 719,94 zł, natomiast w II półroczu 2016r. wyniósł 632,97 zł. Zatrudniono pracownika socjalnego oraz dwóch opiekunów, którzy zapewniają wsparcie mieszkańcom przez cały tydzień. Inne udzielone wsparcie : 1. Poradnictwo psychologiczne mieszkańcy mieszkania chronionego mogą korzystać ze wsparcia psychologicznego w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. W 2016r. w związku ze zgłaszanymi potrzebami przez 2 mieszkańców, odbyło się 10 indywidualnych spotkań z psychologiem. 2. Poradnictwo prawne -w 2016r. mieszkańcy mieszkania chronionego nie zgłaszali potrzeby korzystania z porad prawnych. 3. Pomoc w ubieganiu się o mieszkanie socjalne w 2016 r. złożony zostały 2 wnioski o przydział mieszkania: z zasobów miasta Oława i gminy Jelcz-Laskowice, dwóch mieszkańców samodzielnie ubiegało się o przydział mieszkania przed skierowaniem do pobytu w mieszkaniu chronionym. Sprawy są w toku. 4. Pomoc w ubieganiu się o alimenty w 2016r. z pomocą pracownika socjalnego został złożony 1 pozew o zasądzenie alimentów od rodziców biologicznych na rzecz mieszkańca mieszkania chronionego. Alimenty zostały zasądzone. W 2016 r. wydano 1 decyzję kierującą do zamieszkania w mieszkaniu chronionym, 1 decyzję wygaszającą pobyt (w związku z opuszczeniem mieszkania), oraz 1 decyzję przedłużającą pobyt. Mieszkańcy ponoszą odpłatność za pobyt, a wysokość opłaty jest ustalana na podstawie decyzji administracyjnej, z uwzględnieniem sytuacji osobistej i dochodowej. Wydano 3 decyzje ustalające odpłatność i 1 decyzję odstępującą od ustalenia odpłatności za pobyt w mieszkaniu chronionym. 16

W 2016 r. w mieszkaniu chronionym przebywały 3 osoby w tym: 1 były wychowanek Domu Dziecka oraz 2 byłych wychowanków z rodzinnej pieczy zastępczej. Na dzień 31.12.2016r. w mieszkaniu chronionym przebywały 2 osoby. W ciągu roku 1 mieszkaniec opuścił lokal powrócił do domu rodzinnego. W okresie sprawozdawczym zakończono generalny remont, łącznie z modernizacją instalacji gazowej i elektrycznej. Sukcesywnie dokonuje się wymiany zużytego lub zepsutego sprzętu gospodarstwa domowego będącego na wyposażeniu mieszkania chronionego. W 2016 r. min. zakupiono: kuchenkę gazowo elektryczną, pralkę, kuchenkę mikrofalową, drobne AGD, dwa fotele z funkcją spania, telewizor, komputer oraz pozyskano sponsora bezpłatnego dostępu do Internetu dla potrzeb mieszkańców - firmę RONUS. Plan na realizację tego zadania wyniósł 49 414,00 zł. Wydatki na dzień 31.12.2016 r. to kwota 45 783,52 zł tj. 92,65 %. VI. SPECJALISTYCZNE PORADNICTWO PSYCHOLOGICZNE W 2016 roku z pomocy psychologicznej w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie skorzystało 118 osób. Osoby zainteresowane pomocą psychologiczną zgłaszały się najczęściej z własnej inicjatywy, rzadziej na polecenie, zalecenie Sądu, lekarza czy pracowników instytucji opiekuńczo-społecznych, w tym 27 osób zgłaszanych przez pracowników Rodzinnej Pieczy Zastępczej. Zgłaszający się, częściej niż w latach poprzednich podejmowali systematyczną pracę terapeutyczną. Na rozmowy z psychologiem zgłosiło się: dorośli - 85 osób młodzież w wieku 13-18 lat 18 osób, dzieci w wieku 6-12 lat 15 osób. Podobnie jak w poprzednich latach pomoc psychologiczna prowadzona była w dwóch formach, tj. porad i konsultacji oraz terapii. Podstawowym narzędziem pracy psychologa była rozmowa mająca na celu poszerzenie wglądu danej osoby w zgłaszany problem, analiza sytuacji, poszukiwanie właściwych rozwiązań i wsparcie emocjonalne. Merytoryczną podstawą oddziaływań terapeutycznych było podejście humanistyczne, psychodynamiczne. Problemy, z którymi najczęściej zgłaszano się po poradę: doraźne problemy wychowawcze takie jak: brak właściwego kontaktu z dzieckiem, zachowania agresywne lub lękowe, problemy typowe dla okresu dojrzewania, zagrożenie demoralizacją: - zgłosiło się 42 osoby (rodzice, rodzice z dziećmi, młodzież gimnazjalna), odbyło się z nimi 40 spotkań. Spotkania terapeutyczne prowadzone były z jedną osobą; 17

praca z rodzinami: prowadzono terapię 6-ciu rodzin (16 osób), odbyło się 39 spotkań. Z 5-cioma rodzinami (12 osób) przeprowadzono jednorazowe konsultacje. Rodziny zgłaszały się z problemami braku dobrej komunikacji, agresji w rodzinie, problemami wychowawczymi; ciężka i przewlekła choroba mająca negatywny wpływ na funkcjonowanie całej rodziny: zgłosiło się 7 osób - odbyły się 52 spotkania, w tym w terapii brał udział trzy osoby; niepowodzenia szkolne dzieci i młodzieży - problem dotyczył 16 osób: odbyło się 39 spotkań konsultacyjnych, z dwoma osobami podjęto systematyczne spotkania terapeutyczne; przemoc w rodzinie: z problemem przemocy w rodzinie zgłosiło się 23 osoby z 11 rodzin, ogółem problem dotyczył 35 osób członków tych rodzin, odbyto z nimi 31 spotkań, w tym w systematycznej terapii uczestniczyły 3 osoby; uzależnienie od alkoholu, narkotyków, inne uzależnienia: zgłosiło się 25 osób, byli to najczęściej bliscy osób uzależnionych i 3 osoby uzależnione, odbyło się z nimi 36 spotkań; ogółem problem dotyczył ok. 40 osób z 15 rodzin, były to głównie spotkania konsultacyjne; bezrobocie, ubóstwo nie zgłaszano problemu; rozwód, rozbicie rodziny, kryzys rodziny - zgłosiło się 18 osób z 10 rodzin, odbyto 29 spotkań ; terapię podjęły 3 osoby; zagrożenie demoralizacją osoby nieletniej - 3 osoby (młodzież) z rodzicami, odbyło się 27 spotkań; 1 osoba pozostawała w systematycznej terapii; niepełnosprawność z 3 osobami odbyło się 35 spotkań, dwie z nich uczestniczyły w systematycznej terapii; problemy wieku podeszłego- zgłosiło się 7 osób, odbyło się 41 spotkań, z dwoma prowadzono systematyczną pracę terapeutyczną; usamodzielnianie się wychowanków pieczy - 2 osoby: 9 spotkań; dysfunkcja wychowawcza przeprowadzono 16 spotkań z 10 - ma rodzicami biologicznymi dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej. Terapię podejmowały zazwyczaj osoby, których problemy obejmowały kilka powyższych kategorii. Ogółem, w systematycznej terapii uczestniczyły 22 osoby. Zasadniczo nie prowadzono terapii sprawców przemocy. Kilka osób zgłosiło się po jednorazową poradę w związku z problemem niekontrolowania agresji. W ramach współpracy z pracownikami Zespołu ds. rodzinnej pieczy zastępczej psycholog uczestniczył w 31. posiedzeniach Zespołu oceniającego sytuacje dzieci umieszczonych w pieczy oraz, w miarę potrzeby konsultował się z pracownikami Pieczy w sprawach podopiecznych. 18

VII. POWIATOWY ZESPÓŁ DO SPRAW ORZEKANIA O NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI 7.1. Orzekanie niepełnosprawności W 2016 roku do Zespołu wpłynęło 161. wniosków w sprawie ustalenia niepełnosprawności dzieciom, które nie ukończyły 16. roku życia. Wydano 166 orzeczeń w tym: o niezaliczeniu do osób niepełnosprawnych 2, o zaliczeniu do osób niepełnosprawnych 161, o odmowie ustalenia niepełnosprawności 3. 7.2. Orzekanie o stopniu niepełnosprawności W 2016 roku wpłynęło 1321 wniosków dotyczących ustalenia stopnia niepełnosprawności u osób powyżej 16 r. ż. Jako cel orzekania dla przyjętych wniosków określono: ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego 352, odpowiednie zatrudnienie 299, konieczność zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze 210, korzystanie z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji 153, korzystanie z kary parkingowej 197, inne 89. Wydano 1 274 orzeczenia w tym: o odmowie ustalenia stopnia niepełnosprawności 26, o niezaliczeniu do osób niepełnosprawnych - 19, o zaliczeniu do stopnia niepełnosprawności 1 229. Wśród orzeczeń o zaliczeniu do stopnia niepełnosprawności określono: stopień lekki 197 osobom, stopień umiarkowany 651 osobom, stopień znaczny 380 osobom. Zatrudnienie wśród osób niepełnosprawnych, które w 2016 r. uzyskały orzeczenie o stopniu niepełnoprawności: osoby zatrudnione 216, osoby niezatrudnione 1 012. 19

7.3. Legitymacje osób niepełnosprawnych Legitymacje wydaje Starosta wyłącznie na podstawie orzeczenia wydanego przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. W 2016 roku wydano 542. legitymacji dokumentujących niepełnosprawność, w tym 106. dla dzieci niepełnosprawnych. 7.4. Karty parkingowe W związku ze zmianą przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, ze zm.) od dnia 1 lipca 2014 r. przewodniczący powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności wydaje karty parkingowe uprawnionym osobom niepełnosprawnym oraz placówkom zajmującym się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych mających znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Szczegółowe zasady wydawania kart parkingowych zostały określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2014 r., w sprawie wzoru oraz trybu wydawania i zwrotu kart parkingowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 870 z późn. zm.). W 2016 roku do Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności wpłynęło 357 wniosków o wydanie karty parkingowej. Wydano 348. kart parkingowych dla osób niepełnosprawnych. 20

7.5. Zestawienie liczbowe orzeczeń wydanych przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Oławie w latach 2014-2016 Wykres 9. Liczba orzeczeń o niepełnosprawnośc i stopniu niepełnosprawności wydanych przez PZdSoON w Oławie w latach 2014-2016 1692 1693 1440 2014 rok 2015 rok 2016 rok Liczba wydanych orzeczeń w latach 2014-2016 Na funkcjonowanie Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności ostatecznie w 2016 r. przyznano kwotę 250 080,00 zł, która w całości stanowiła środki z budżetu państwa. Na funkcjonowanie Zespołu wykorzystano 249 280,56 zł. 21

Wykres 10. Wykorzystane środki finansowe przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Oławie w latach 2010 2016 300 000,00 zł 257 103,50 zł 262 773,04 zł 249 280,56 zł 250 000,00 zł 200 000,00 zł 187 504,26 zł 200 422,24 zł 219 408,54 zł 213 433,27 zł 150 000,00 zł wykorzystane środki 100 000,00 zł 50 000,00 zł 0,00 zł 2010 r. 2011 r. 2012 r. 2013 r. 2014 r. 2015 r. 2016 r. VIII. PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W RODZINIE 8.1. Realizacja projektu,,przełamać NIEMOC Powiat Oławski w 2016 r. w ramach ogłoszonego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej konkursu, przystąpił do realizacji Programu Osłonowego Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Priorytet II Zwiększenie jakości i dostępności usług świadczonych na rzecz osób zagrożonych i doznających przemocy w rodzinie. Program realizowany był przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w okresie od 24.06.2016 r. do 31.12.2016 r. Przy realizacji powyższego zadania została wykonana,,diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie na terenie powiatu oławskiego (ilość egzemplarzy 400), w oparciu o dane pozyskane z 10 instytucji i organizacji pomocowych oraz o ankietę środowisk zagrożonych i doznających przemocy w rodzinie z terenu powiatu oławskiego. Zadbano o rozwój infrastruktury instytucji pomocowych. Przeprowadzone zostały dwa szkolenia dla 20 specjalistów z terenu powiatu oławskiego zajmujących się przemocą w rodzinie 22

(ze szczególnym uwzględnieniem zespołów interdyscyplinarnych), w liczbie 20 h dydaktycznych, w tym: 2 szkolenia po 10 godzin dydaktycznych, tj. szkolenie z interwencji kryzysowej: 2 dni szkolenia po 5 godzin dydaktycznych dla 10 osób; szkolenie z przeciwdziałania przemocy w rodzinie: 2 dni szkolenia po 5 godzin dydaktycznych dla 10 osób. Uczestnikami szkoleń byli pracownicy ośrodków pomocy społecznej i organizacji pozarządowej z terenu powiatu oławskiego, tj.: MOPS Oława, GOPS Oława, M-GOPS Jelcz-Laskowice, GOPS Domaniów, Punku Interwencji Kryzysowej (PIK) w Oławie prowadzonego przez Fundację,,Pomaluj mi Świat. Została przeprowadzona kampania społeczna - Stop przemocy domowej. Przygotowano,,Informator o instytucjach świadczących pomoc ofiarom przemocy w rodzinie z terenu powiatu oławskiego oraz ulotki i plakaty informacyjne. Liczba egzemplarzy informatora w formie broszurki - 600 szt.; Liczba egzemplarzy ulotek - 4 000 sztuk; Liczba egzemplarzy plakatów - 200 sztuk. Zapewniono wsparcie specjalistyczne osób zagrożonych i doznających przemocy domowej. Ze wsparcia skorzystało 115 osób. Zapewniono: indywidualne poradnictwo psychologiczne, prawne, pedagogiczne; spotkania terapeutyczne; grupy wsparcia; grupy samopomocowe, działania mediacyjne, pomoc mobilną i warsztaty kompetencji społecznych. Przeprowadzone zostały działania szkoleniowo-edukacyjne w postaci 10 godzin warsztatów kompetencji wychowawczych dla 10 małoletnich i młodych rodziców zagrożonych i doznających przemocy domowej. Liczba uczestników to 11 osób. Liczba godzin przeprowadzonych warsztatów - 10h dydaktycznych, w tym: 2 dni warsztatów po 5 godzin dydaktycznych. Zorganizowano warsztaty aktywnej integracji dla 40 dzieci zagrożonych i doznających przemocy domowej pt.,,strefa radości - hipoterapia warsztaty odbywały się na,,ranczu Gać i,,mikołajkowy Basen (zabawy ruchowe) warsztaty odbywały się w Oławie: Baseny Miejskie Termy Jakuba w Oławie. W ramach otrzymanej dotacji wydano kwotę 49 875,54 zł. tj. 99,75 %, wkład własny wykorzystano w wysokości 21 676,00 zł. tj. 98,63 %. 8.2. Szkolenie kadr Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Oławie przy współpracy z Dolnośląskim Ośrodkiem Polityki Społecznej we Wrocławiu w dniach 17-18.11.2016 r. zorganizowało dwudniowe szkolenie pt. "Przemoc w rodzinie podstawowy algorytm postępowania". 23

Adresatami szkolenia byli kuratorzy sądowi, policjanci, pedagodzy, psycholodzy, pracownicy socjalni, pracownicy punktu interwencji kryzysowej, asystenci rodziny oraz koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej z terenu powiatu oławskiego - łącznie wzięło udział 40 osób. W trakcie dwudniowej pracy o charakterze wykładowym i warsztatowym uczestnicy uzyskali i pogłębili wiedzę m.in. na temat psychologicznych aspektów przemocy domowej, także odnośnie jej sprawców, procedury Niebieskiej Karty oraz pracy i komunikacji z dorosłą i małoletnią ofiarą przemocy. Spotkanie było również okazją do wymiany doświadczeń pomiędzy przedstawicielami wymiaru sprawiedliwości, Policji i służb socjalnych, a także zapoznania się ze specyfiką ich pracy w obszarze przeciwdziałania przemocy domowej. 8.3. Program oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Oławie, działając w oparciu o art. 6 ust. 4 pkt 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, opracowało i realizowało w 2016 r. program oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie. Głównym złożeniem programu było zaprzestanie stosowania przemocy domowej, poprawa jakości aktualnych relacji rodzinnych, utrzymanie rodziny jako całości lub uniknięcie rozpadu kolejnego związku. Celem programu była zmiana zachowań i postaw osób stosujących przemoc w rodzinie. Przebieg programu: - podstawowym warunkiem przyjęcia do grupy było uznanie przez kandydata faktu stosowania przez niego przemocy w rodzinie i deklaracja, że poszukuje on pomoc w redukcji zachowań agresywnych, a docelowo w zastąpieniu ich zachowaniami społecznie akceptowalnymi, - przeprowadzono, dla każdego z kandydatów do odbycia szkolenia, wstępne dwie indywidualne konsultacje z psychologiem prowadzącym program, miały one na celu diagnozę zaburzeń i zmotywowanie do pracy w ramach grupy (zapoznanie z programem, założeniami, zapoznanie z cyklem przemocy, stworzenie planu bezpieczeństwa, podpisanie kontraktu i inne informacje wstępne), - z zakwalifikowanych kandydatów do szkolenia stworzono grupę korekcyjno-edukacyjną, która liczyła 8 osób, realizowano spotkania raz lub dwa razy w tygodniu. Program ukończyły trzy osoby. - nawiązano kontakt telefoniczny z partnerkami uczestników programu a także z pracownikami ośrodków pomocy społecznej, zwłaszcza gdy była prowadzona procedura Niebieskiej Karty - stworzono plany bezpieczeństwa - kwestionariusze odpowiedzialności za własne zachowanie związane z używaniem przemocy dla każdego z uczestników grupy. Na realizację programu korekcyjno-edukacyjnego wykorzystano dotację celową w wysokości 10 422,03 zł otrzymaną z Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu. 24

IX. REHABILITACJA SPOŁECZNA 9.1. Dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym W 2016 r. do Centrum wpłynęło 335. wniosków o dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych dla osób niepełnosprawnych, z czego 127. wniosków dotyczyło uczestnictwa opiekunów osób niepełnosprawnych. Z dofinansowania do uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych skorzystały 34. osoby, w tym: dorośli 7 osób niepełnosprawnych, kwota dofinansowania: 8 082,00 zł, opiekunowie osób dorosłych 4 osoby, kwota dofinansowania: 3 164,00 zł, dzieci i młodzież niepełnosprawna 13 osób, kwota dofinansowania: 15 690,00 zł, opiekunowie dzieci i młodzieży niepełnosprawnej 10 osób, kwota dofinansowania: 7 960,00 zł. Wnioski pozostałych osób, w związku z ograniczoną ilością środków finansowych przekazanych przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, w stosunku do istniejących potrzeb, zostały rozpatrzone odmownie. Wykres 11. Wydatki na dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych w 2016 r. 18 000,00 zł 15 000,00 zł 12 000,00 zł 9 000,00 zł 6 000,00 zł 3 000,00 zł DOROŚLI NIEPEŁNOSPRAWNI 8 082,00 zł DZIECI I MŁODZIEŻ NIEPEŁNOSPRAWNA 15 690,00 zł OPIEKUNOWIE DOROSŁYCH OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 3 164,00 zł OPIEKUNOWIE DZIECI I MŁODZIEŻY NIEPEŁNOSPRAWNEJ 7 960,00 zł PRACOWNICY ZPCH 0,00 zł 0,00 zł 9.2. Dofinansowanie do likwidacji barier funkcjonalnych, tj. architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych W 2016 r. wpłynęło 38. wniosków dotyczących likwidacji barier funkcjonalnych, z czego zrealizowano 22. wnioski (w tym 7. dla dzieci i młodzieży) na łączną kwotę 80 000,00 zł tj.: 25

bariery architektoniczne 3, wydatkowana kwota: 27 687,00 zł, bariery w komunikowaniu się 4, wydatkowana kwota: 4 567,00 zł, bariery techniczne 15, wydatkowana kwota: 47 746,00 zł. Pozostałych wniosków nie rozpatrzono lub zostały rozpatrzone negatywnie z różnych przyczyn m.in. braku ustawowych przesłanek do ich pozytywnego rozpoznania, niewystarczającej ilości środków finansowych pochodzących z PFRON, rezygnacji czy też zgonu wnioskodawcy. Wykres 12. Wydatki na likwidację barier funkcjonalnych w 2016 r. 70 000 zł 47 746,00 60 000 zł 50 000 zł 40 000 zł 6 245,00 30 000 zł 20 000 zł 4 567,00 10 000 zł 0 zł bariery techniczne bariery architektoniczne bariery w komunikowaniu się 9.3. Dofinansowanie do kosztów nabycia przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych i sprzętu rehabilitacyjnego dla osób niepełnosprawnych W 2016r. od osób niepełnosprawnych wpłynęło 416. wniosków dotyczących zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane zgodnie z określonym limitem przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Wypłacono 217. dofinansowań na łączną kwotę 422 120,00 zł, w tym: dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej 37. wnioski; kwota dofinansowania 57 730,00 zł. Ponadto w 2016 r. od osób niepełnosprawnych wpłynęło 6. wniosków dotyczących zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny. Wypłacono 3. dofinansowania na łączną kwotę 3060,00 zł. Natomiast w 2015 r. został złożony jeden wniosek o dofinansowanie sprzętu rehabilitacyjnego dla osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, przeznaczony na realizację w 2016 r. kwota dofinansowanie wyniosła 2287,00 zł. Ze względu na ograniczone środki finansowe pochodzące z PFRON w stosunku do istniejących potrzeb nie zrealizowano 139. wniosków. 26

Wykres 13. Wydatki na dofinansowanie przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych wg poszczególnych grup w 2016 r. 250 000 zł 197 923 zł 200 000 zł 150 000 zł 6 245 zł 100 000 zł 57 730 zł 50 000 zł 0 zł dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej dla mieszkańców wsi dla kobiet 9.4. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki W 2016 r. zrealizowano 8 wniosków (złożonych w 2015 r.) na kwotę 3 197,00 zł. 9.5. Dofinansowanie usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika Z tej formy pomocy w 2016 r. nikt nie korzystał, gdyż nie wpłynął żaden wniosek o dofinansowanie do ww. formy pomocy. 9.6. Zestawienie wykorzystanych środków PFRON 27

Wykres 14. Wysokość środków PFRON wykorzystanych na realizację zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej w 2016 r. 500 000 zł 422120 400 000 zł 300 000 zł 200 000 zł 80000 100 000 zł 3197 34896 5347 0 zł dof. do Sportu, kultury, rekreacji i turystyki dof. do turnusów rehabilitacyjnych dof. do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne dof. do barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych dof. zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny Na realizację zadań z zakresu rehabilitacji społecznej i zawodowej przyznano Powiatowi Oławskiemu zgodnie z obowiązującym algorytmem kwotę 545 321,00 zł, z czego nie wykorzystano 529,45 zł. Wykres 15. Wysokość środków PFRON przekazanych na realizację zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej w latach 2011-2016 1 000 000 zł 900 000 zł 848 041 800 000 zł 700 000 zł 600 000 zł 500 000 zł 434 896 470 173 585 991 603 370 545 321 400 000 zł 300 000 zł 200 000 zł 100 000 zł 0 zł 2011 2012 2013 2014 2015 2016 28

9.7. Spartakiada osób niepełnosprawnych W dniu 11 czerwca 2016 r. na terenach zielonych oławskiego Ośrodka Kultury odbyła się XIV Spartakiada Osób Niepełnosprawnych. Organizatorami imprezy byli: Starostwo Powiatowe w Oławie, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Oławie, Dom Pomocy Społecznej w Oławie, Zespół Szkół Specjalnych w Oławie, Koło Polskiego Związku Niewidomych w Oławie, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków w Oławie, Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Tęcza", Terenowy Ośrodek Rehabilitacji i Wsparcia Społecznego Niesłyszących, Fundacja Krok po kroku", Stowarzyszenie Korab, Środowiskowy Dom Samopomocy w Oleśnicy Małej, Fundacja Pomaluj mi Świat oraz Stowarzyszenie Iskierka Nadziei. 9.8. Realizacja pilotażowego programu Aktywny Samorząd Rok 2016 to kolejny, w którym Powiat Oławski realizuje (od 2012 roku) program Aktywny Samorząd finansowany ze środków PFRON. Jednostką realizującą program, jest Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. Obecnie program realizowany jest w dwóch modułach: Moduł I - obejmuje likwidację barier utrudniających aktywizację społeczną i zawodową osób niepełnosprawnych, Moduł II to pomoc w uzyskaniu wykształcenia na poziomie wyższym. W 2016 roku ogółem do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie wpłynęło 60 wniosków osób niepełnosprawnych na kwotę 265 038,98zł. Zrealizowano 51 wniosków, wypłacając 167 903,20 zł, tj. 87,00 % środków przyznanych na realizację programu. Negatywnie pod względem formalnym zweryfikowano 2 wnioski oraz 1 wnioskodawca zrezygnował z dofinansowania. Wykres 16. Liczba Beneficjentów, którym zostało wypłacone dofinansowanie wg stopnia niepełnosprawności w poszczególnych modułach w 2016 r. 20 15 16 14 13 moduł I 10 moduł II 5 0 2 0 0 Znaczny Umiarkowany dzieci do 16r. ż 29

W ramach realizacji programu w Modułach I i II z dofinansowania skorzystało: Moduł I dofinansowanie w kwocie 89 048,00 zł: - 1 osoba z dofinansowania do pomocy w zakupie i montażu oprzyrządowania do posiadanego samochodu 4 999,00 zł; - 10 osób z dofinansowania do pomocy w zakupie sprzętu elektronicznego lub jego elementów oraz oprogramowania 65 162,00 zł; - 3 osoby z dofinansowania do szkoleń w zakresie obsługi nabytego w ramach programu sprzętu elektronicznego i oprogramowania 4 887,00 zł; - 1 osoba z dofinansowania do pomocy w zakupie protezy kończyny, w której zastosowano nowoczesne rozwiązania techniczne, tj. protezy co najmniej na III poziomie jakości 14 000 zł. Moduł II: - 36. osób otrzymało dofinansowanie do pomocy w uzyskaniu wykształcenia na poziomie wyższym - 78 855,20 zł. Wypłata dofinansowań obejmuje rok następny i trwa do 15 kwietnia 2017 r. 9.9. Warsztaty terapii zajęciowej Powiat, którego mieszkańcy są uczestnikami rehabilitacji w warsztacie działającym na terenie innego powiatu, jest obowiązany do pokrywania kosztów uczestnictwa, w części nieobjętej dofinansowaniem ze środków PFRON, w wysokości i na zasadach określonych w porozumieniu zawartym z powiatem, na terenie którego działa warsztat. W ramach tego zadania opłacono różnicę w rozliczeniu porozumienia obejmującą udział jednej osoby w warsztatach terapii zajęciowej za I i II kwartał 2016 roku kwocie 66,66 zł oraz udział jednej osoby za III I IV kwartał 2016 w wysokości 888,66 zł. Dotacja na ten cel zaplanowana została w kwocie 1 644,00 zł (wykorzystano 58,11%). X. DOM POMOCY SPOŁECZNEJ Dom Pomocy Społecznej w Oławie jest placówką przeznaczoną dla osób przewlekle somatycznie chorych. Na dzień 31 grudnia 2016 r. przebywało w niej 106. mieszkańców. W ciągu roku wydano 27 decyzji o umieszczeniu osób wymagających całodobowej opieki w DPS. Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w 2016 r. wynosił 3 039,83 zł. 30

XI. WYKAZ POTRZEB W celu pełnej realizacji zadań nałożonych na powiat z zakresu pomocy społecznej, pieczy zastępczej, przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych, istnieje potrzeba zabezpieczenia środków finansowych na: podstawową działalność Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, wydatki związane z opieką i wychowaniem dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej (zadania fakultatywne oraz tworzenie nowych rodzinnych domów dziecka i zawodowych rodzin zastępczych), utworzenie i prowadzenie ośrodka interwencji kryzysowej oraz ośrodka wsparcia, celem zapewnienia osobom dotkniętym przemocą w rodzinie m.in. schronienia, szkolenia i doskonalenie zawodowe kadr pomocy społecznej, doradztwo metodyczne dla kierowników i pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz realizację programów osłonowych, zadania z zakresu rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych. 31