Technologia elementów optycznych

Technologia elementów optycznych dr inż. Michał Józwik pokój 507a jozwik@mchtr.pw.edu.pl Część 5 rysunek elementu optycznego

Polskie Normy PN-ISO 10110-1:1999 Optyka i przyrządy optyczne -- Przygotowywanie rysunków części i układów optycznych -- Wymagania ogólne Zastępuje: PN-89/N-01630 PN-ISO 10110-2:1999 Optyka i przyrządy optyczne -- Przygotowywanie rysunków części i układów optycznych -- Wady materiałowe -- Dwójłomność naprężeniowa Zastępuje: BN-72/6862-03 PN-ISO 10110-3:1999 Optyka i przyrządy optyczne -- Przygotowywanie rysunków części i układów optycznych -- Wady materiałowe -- Pęcherze i wtrącenia Zastępuje: BN-86/6862-01 PN-ISO 10110-4:2000 Optyka i przyrządy optyczne -- Przygotowywanie rysunków części i układów optycznych -- Wady materiałowe -- Niejednorodność i smużystość PN-ISO 10110-5:2001 Optyka i przyrządy optyczne -- Przygotowywanie rysunków części i układów optycznych -- Część 5: Tolerancje kształtu powierzchni PN-ISO 10110-6:2001 Optyka i przyrządy optyczne -- Przygotowywanie rysunków części i układów optycznych -- Część 6: Tolerancje centralności

Rysunek elementu optycznego 2 3 1

Rysunek elementu optycznego 1 Masa części Symbol dokumentacji Nazwa i znak przedsiębiorstwa Nr Treść zmiany zmiany Rysował Konstruował Sprawdził Data Podpis Podziałka Rodzaj materiału Zastąpiony przez rys. nr Zastępuje rys. nr Nazwa części, zespołu lub układu Nr części, zespołu lub schematu

Rysunek elementu optycznego 2 Wymagania materiałowe dot. powierzchni wg BN-88/6862-06 ozn. A B n d N (n f - n c ) N Z R wz D κ K Cz S P Obróbka powierzchniowa Wchodzi do Sprzętu Zs Pozostałe wymagania Parametry oblicz.

Rysunek elementu optycznego Oznaczenia parametrów na rysunkach optycznych L.p. Nazwa parametru Oznaczenie 1 Dopuszczalna odchyłka współczynnika załamania n d 2 Dopuszczalna odchyłka dyspersji średniej (n f - n c ) 3 Dopuszczalna odchyłka współczynnika dyspersji ν d 4 Dopuszczalny stopień zabarwienia Z 5 Dopuszczalna dwójłomność D 6 Dopuszczalna odchyłka współczynnika absorpcji K 7 Dopuszczalny stopień zasmużenia S 8 Dopuszczalna wielkość i liczba pęcherzy P 9 Dopuszczalna odchyłka powierzchni kulistej lub płaskiej N od powierzchni sprawdzianu, w prążkach interferencyjnych 10 Dopuszczalna opalizacja prążków równa różnicy prążków N w dwóch przekrojach głównych 11 Dokładność wykonania sprawdzianu R wz 12 Czystość powierzchni Cz

Wady materiałowe Dwójłomność naprężeniowa wynik naprężeń resztkowych wewnątrz półfabrykatu szkła, powstałych wskutek nierównomiernego chłodzenia podczas procesów formowania i/lub odprężania, albo procesów wytwarzania. Podawane na rysunku w postaci 0/A, gdzie A jest maksymalną dopuszczalną dwójłomnością wyrażoną w nm na cm grubości próbki. Dopuszczalna różnica drogi optycznej (OPD) na cm grubości szkła < 2 5 10 20 Bez wymagań Typowe zastosowania Przyrządy polaryzacyjne Przyrządy interwencyjne Optyka precyzyjna Optyka astronomiczna Optyka fotograficzna Optyka mikroskopowa Lupy Optyka celownicza Optyka oświetleniowa

Wady materiałowe Pęcherze przestrzenie gazowe w bloku materiału, zazwyczaj o kołowym przekroju poprzecznym, pojawiające się w szkle w wyniku procesu produkcji Inne wtrącenia wszelkie zlokalizowane wady bloku materiału przeważnie o kołowym przekroju poprzecznym, także smugi, małe kamienie, piasek i kryształy Wymagania podawane są w postaci N x A, gdzie N jest liczbą pęcherzy i wtrąceń, natomiast A zmierzonym wymiarem od 0,006 do 4 mm. Niejednorodność stopniowa zmiana współczynnika załamania wewnątrz części optycznej, definiowana jako różnica między wartością maksymalną a minimalną. Smuga niejednorodność o małej rozciągłości przestrzennej Określane kategoriami od 0 : ±50 10-6 do 5: ±0,5 10-6 maksymalnej dopuszczalnej zmiany współczynnika załamania wewnątrz części

Przedstawianie i wymiarowanie Światło wchodzące pada z lewej strony Oś optyczna powinna być pozioma Składniki rysowane w przekroju poprzecznym i kreskowane skokowo: linia krótka-długakrótka Tylne krawędzie i linie niewidoczne zaleca się pomijać Podzespoły klejone powinny być kreskowane w zmieniających się kierunkach

Przedstawianie i wymiarowanie Soczewki z powierzchniami cylindrycznymi i torycznymi, mające dwie osie symetrii, powinny być rysowane w dwu przekrojach odpowiadających osiom. Oś obrotu i linie środkowe Oś optyczna Linie odniesienia powinny mieć na końcu kropkę, gdy kończą się wewnątrz zarysu części, lub grot strzałki, gdy kończą się na zarysie Należy wskazać obszary sprawdzania lub powierzchnie optycznie czynne.

Wymiarowanie Wymiary odnoszą się do stanu gotowego i obejmują obróbkę powierzchniową, tj. malowanie i/lub nakładanie powłoki Promienie krzywizny powierzchni kulistych z tolerancjami Grubość na osi oraz grubość całkowita w nawiasach Średnica Φ i średnica czynna Φ e Kształt krawędzi, fazek i fazek ochronnych Długości nominalne Kąty

Wymiarowanie Φ 22 Φ e 20 R R 35±1 +

Wymiarowanie obszarów czynnych

Wymiarowanie

Schemat optyczny wymagania ogólne Rysunek schematu powinien pokazywać położenia wzajemne wszystkich składników kompletnego układu optycznego oraz wyszczególniać: Pozycję odniesienia lub spis numerów odniesienia części Podstawową wymiarową oś (odniesienia) Odstępy wraz z odchyłkami Powiększenie Odległość przedmiotu lub zakres odległości przedmiotu Całkowite pole widzenia w przestrzeni przedmiotowej Aperturę numeryczną lub liczbę otworową Położenie i wielkości przysłon pola Położenie i wielkości źrenic Wymiary otworów czynnych i fizycznych wymiarów części wymiary i wielkości płaszczyzn ogniskowych Spektralne pasmo przepuszczania Ruchy wymagane do ustawienia powiększenia i ostrości Dane montażowe dotyczące współdziałania Dane do centrowania Uwagi specjalne, odnoszące się do zespołów i sposobów sprawdzania Inne charakterystyczne wymagania

Rysunek elementu optycznego

Schemat układu optycznego