KBF 4114-02-01/2013 I/13/001 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę Kontrolerzy Jednostka kontrolowana Kierownik jednostki kontrolowanej I/13/001 Prawidłowość postępowań urzędów skarbowych w zakresie zwrotu nadpłaty podatku dochodowego od osób fizycznych oraz przekazywania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego Najwyższa Izba Kontroli Departament Budżetu i Finansów 1. Jolanta Balcerkiewicz, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr 85345 z dnia 12 czerwca 2013 r. (dowód: akta kontroli str. 1-2) 2. Jerzy Kukurba, doradca ekonomiczny, upoważnienie do kontroli nr 85347 z dnia 12 czerwca 2013 r. (dowód: akta kontroli str. 3-4) Urząd Skarbowy Warszawa-Wawer, ul. Ludwika Mycielskiego 21, 04-379 Warszawa Jan Szostak, Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa-Wawer (dowód: akta kontroli str. 8) Ocena ogólna Uzasadnienie oceny ogólnej Opis stanu faktycznego II. Ocena kontrolowanej działalności Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie 1 działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie. Urząd rzetelnie wywiązywał się z obowiązku zwrotu nadpłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych i terminowo przekazywał kwoty zadeklarowane przez podatników na rzecz organizacji pożytku publicznego. Stwierdzonych pięć przypadków opóźnień w przekazywaniu zwrotów nadpłat za 2011 i 2012 r. stanowiło 0,01% zwrotów zrealizowanych do dnia zakończenia kontroli (67.234). Opóźnienia bądź nieprzekazanie kwot 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego dotyczyło jedynie sześciu wniosków na kwotę 9,8 tys. zł, tj. 0,26% kwot przekazanych za 2011 r. na rzecz opp. III. Opis ustalonego stanu faktycznego 1. Prawidłowość dokonywania zwrotów nadpłat podatku dochodowego od osób fizycznych W zeznaniach za 2011 r. podatnicy wykazali 36.913 nadpłat na kwotę 49.626,1 tys. zł. W wyniku złożonych korekt liczba nadpłat zwiększyła się o 162 (o 0,3%), a kwota o 141,6 tys. zł (o 0,4%). Po uwzględnieniu korekt podatnicy wykazali 37.075 nadpłat na kwotę 49.767,7 tys. zł. W związku z rozliczeniem zeznań za 2011 r. Urząd wypłacił 46.883,0 tys. zł, tj. 94,2% kwoty nadpłat. Pozostała kwota 1 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 2
Ustalone nieprawidłowości Opis nieprawidłowości, działalności Ocena cząstkowa zawie Opis stanu faktycznego nadpłat została rozliczona w inny sposób. Nie zostały zwrócone kwoty nadpłat wynikające z błędnych zeznań, których podatnicy do dnia zakończenia kontroli nie skorygowali (470,7 tys. zł). W zeznaniach za 2012 r. podatnicy wykazali 37.491 nadpłat na kwotę 49.451,0 tys. zł. Ich liczba i kwota w wyniku złożonych korekt wzrosła odpowiednio o 0,2% (o 81) i o 0,1% (o 31,9 tys. zł). Po uwzględnieniu korekt podatnicy wykazali 37572 nadpłaty na kwotę 49.482,9 tys. zł, z której Urząd do dnia zakończenia kontroli wypłacił 77,6% (38.396,9 tys. zł). Według danych na dzień 8 lipca 2013 r. Urząd zweryfikował na niekorzyść podatników ( nadpłata uległa zmniejszeniu lub przekształciła się w do zapłaty ) 335 nadpłat PIT na kwotę 860,2 tys. zł wykazanych w zeznaniach za 2011 r. oraz 192 nadpłat PIT na kwotę 1.435,6 tys. zł zadeklarowanych przez podatników w zeznaniach za 2012 r. (dowód: akta kontroli str. 100-102) Stwierdzono pięć przypadków zwrotów nadpłat wykazanych w zeznaniach za 2011 r. i 2012 r. z naruszeniem 3-miesięcznego terminu i wypłacono odsetki, w tym cztery zwroty dotyczyły nadpłat za 2011 r. i jeden zwrot nadpłaty za 2012 r. Dla ww. przypadków zwroty nastąpiły z opóźnieniem od jednego do ośmiu dni. Wysokość odsetek za zwłokę wynosiła od 53 zł do 114 zł. Łącznie Urząd wypłacił podatnikom 420 zł odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowego zwrotu nadpłat w podatku dochodowym od osób fizycznych. Przyczynami dokonywania zwrotów po terminie były przeoczenia upływu terminu zwrotów przez pracowników działu rachunkowości, opóźnienia w weryfikacji i zatwierdzaniu zeznań przez pracowników referatu wymiarowego oraz przypadek zagubienia oryginału zeznania podatnika (zwrot został dokonany na podstawie duplikatu, po udokumentowaniu złożenia zeznania przez podatnika). (dowód: akta kontroli str. 109-122) Stwierdzono nieprawidłowości polegające na przekazaniu pięciu zwrotów nadpłat podatku dochodowego od osób fizycznych po upływie 3-miesięcznego terminu od dnia złożenia zeznania przez podatnika. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie. Ze względu na niewielką liczbę opóźnień w dokonywaniu zwrotów nadpłat oraz uregulowanie odsetek nie było podstaw do obniżenia oceny. 2. Prawidłowość działań urzędów skarbowych w zakresie przekazywania kwot 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. W 2012 r. 2 podatnicy złożyli 34.010 wniosków w sprawie przekazania kwoty 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego (opp), z czego Urząd pozytywnie rozpatrzył 94,9% (32.269 wniosków) i przekazano 3.705,2 tys. zł na rzecz opp. W 2013 r. złożono 37.491 wniosków, z których pozytywnie rozpatrzono 95,5% (37.572 wniosków) i do dnia zakończenia kontroli przekazano 61,1 tys. zł na rzecz opp. Doboru próby 50 wniosków w sprawie przekazania kwoty 1% podatku na rzecz opp na kwotę 102,8 tys. zł dokonano z raportu zawierającego odpisy, dla których przelewy nie zostały utworzone 3 i z zestawienia wniosków złożonych w 2012 r. 2 Według stanu na dzień 8 lipca 2013 r. 3 Sporządzonego na dzień 12 lipca 2012 r., zawierającego 701 pozycji na kwotę 154,4 tys. zł. 3
Ustalone nieprawidłowości o przekazanie 1% podatku na rzecz opp, w przypadku których Urząd przekazał środki po 31 lipca 2012 r. 4. W wyniku badania próby ww. 50 wniosków ustalono, że: w 44 przypadkach (27 przekazania wnioskowanych kwot na rzecz opp i 17 nieprzekazania) postępowanie Urzędu było zgodne z przepisami obowiązującymi w tym zakresie 5 ; w sześciu przypadkach (pięć przekazania wnioskowanych kwot na rzecz opp i jeden nieprzekazania) Urząd działał niezgodnie z postanowieniami art. 45c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stwierdzone w wyniku badania próby nieprawidłowe działania Urzędu w szczególności polegały na: dopuszczeniu do nieterminowego przekazania na rzecz opp kwoty 9,2 tys. zł wnioskowanej przez pięciu podatników o następujących numerach dokumentu [ ] 6. W tych przypadkach podatnicy terminowo złożyli zeznania i zapłacili należny podatek. Zeznania nie zawierały błędów. Kwota 1% podatku dochodowego została przekazana z opóźnieniem od 58 do 131 dni; nieprzekazaniu kwoty 636,0 zł na rzecz opp pomimo zaakceptowania wniosku podatnika. W tym przypadku podatnik terminowo złożył zeznanie, a następnie prawidłowo skorygował zeznanie [ ] 7. W wykazie opp, o którym mowa w ustawie o działalności pożytku publicznego 8, zaktualizowanym na dzień 10 sierpnia 2011 r., znajdowała się organizacja wskazana w zeznaniu przez podatnika oraz podany był rachunek bankowy. W styczniu 2012 r. opp jednak zaprzestała działalności i po tym terminie przekazanie środków było niemożliwe. Podatnik nie został poinformowany o tym, że wnioskowana kwota nie została przekazana na rzecz wskazanej przez niego organizacji pożytku publicznego. (dowód: akta kontroli str. 233-234, 264-299, 300-368) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie stwierdzono pięć przypadków nieterminowego przekazywania wnioskowanych kwot 1% podatków na rzecz organizacji pożytku publicznego oraz jeden przypadek nieprzekazania 1% podatku na rzecz opp pomimo spełnienia kryteriów ustawowych zawartych w art. 45c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ocena cząstkowa Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie prawidłowość i terminowość przekazywania 1% kwot przekazywanych przez Naczelnika US Warszawa-Wawer na rzecz organizacji pożytku publicznego. Stwierdzone nieprawidłowości na kwotę 9,8 tys. zł stanowiły 0,26% kwot przekazanych za 2011 r. na rzecz opp oraz 9,5% wartości zbadanych przypadków. Ze względu na niski udział kwot przekazanych z opóźnieniem bądź nieprzekazanych z winy Urzędu w kwotach przekazanych na rzecz opp nie było podstaw do obniżenia oceny w tym zakresie. 4 Sporządzonego na dzień 26 czerwca 2013 r., zawierającego 326 przypadków na łączną kwotę 101,1 tys. zł. 5 Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). 6 Wyłączenie dokonano przez NIK na podstawie art. 5 ust. 1 uodip. 7 Wyłączenie dokonano przez NIK na podstawie art. 5 ust. 1 uodip. 8 Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz.U. z 2010 r., Nr 234, poz. 1536 ze zm.). 4
Wnioski pokontrolne Prawo zgłoszenia zastrzeżeń Obowiązek poinformowania NIK o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków IV. Wnioski Przedstawiając powyższe oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 9, wnosi o podjęcie działań w celu wyeliminowania przypadków nieterminowego przekazywania kwot 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego oraz opóźnień w ich przekazywaniu. V. Pozostałe informacje i pouczenia Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli. Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do dyrektora Departamentu Budżetu i Finansów Najwyższej Izby Kontroli. Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli, w terminie 21 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosku pokontrolnego oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań. W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego. Warszawa, dnia lipca 2013 r. Kontroler Jerzy Kukurba doradca ekonomiczny Najwyższa Izba Kontroli Departament Budżetu i Finansów Dyrektor Waldemar Długołęcki...... Podpis podpis 9 Dz.U. z 2012 r., poz.82 ze zm. 5