RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 210526 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 381290 (51) Int.Cl. F15B 13/02 (2006.01) E21D 23/16 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 14.12.2006 (54) Rozdzielacz ręczny czterodrogowy (43) Zgłoszenie ogłoszono: 23.06.2008 BUP 13/08 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.01.2012 WUP 01/12 (73) Uprawniony z patentu: PYSZNY PIOTR PRO-TECH, Rybnik, PL (72) Twórca(y) wynalazku: JAKUB PYSZNY, Rybnik, PL WOJCIECH PYSZNY, Rybnik, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Jolanta Woźniak PL 210526 B1
2 PL 210 526 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest rozdzielacz ręczny czterodrogowy, trzypołożeniowy sterowany ręcznie za pomocą dźwigni, przeznaczony zwłaszcza do systemu sterowania bezpośredniego przyległego w układach hydraulicznych zestawów zmechanizowanych obudów górniczych. Rozdzielacze według wynalazku służą do zmiany kierunku przesuwu tłoków siłowników hydraulicznych za pomocą przepływającego czynnika roboczego pod ciśnieniem. Rozdzielacze wykonawcze czterodrogowe trzypołożeniowe, w zależności od potrzeb ilości sekwencji roboczych w układzie hydraulicznym, wraz z płytą rozdzielczą tworzą rozdzielacz blokowy. Znany jest z polskiego opisu patentowego nr 164957 układ hydrauliczny do przesuwania sekcji obudowy górniczej, będący w stałym kontakcie ze stropem podziemnego wyrobiska górniczego. Znany układ zawiera hydrauliczny odbiornik zaopatrzony w blok zaworowy i połączony poprzez rozdzielacz hydrauliczny z magistralą zasilającą. Przestrzeń podtłokowa stojaka łączy się ze spływem poprzez zawór progowy i zawór zwrotny sterowany rozdzielaczem hydraulicznym. Z polskiego opisu zgłoszenia patentowego P-354941 znany jest rozdzielacz wykonawczy sterowany elektrohydraulicznie stosowny zwłaszcza do układów hydraulicznych i elektrohydraulicznych, do przyległego sterowania sekcjami ścianowej obudowy zmechanizowanej. Znany rozdzielacz ma budowę modułową korpusu oraz osiowy przepływ cieczy roboczej od i do odbiornika poprzez wspólny osiowy kanał przepływowy, który stanowi wnętrze przesuwnej tulei zasilającego zaworu. Również znany jest rozdzielacz wykonawczy czterodrogowy, trzypołożeniowy z opisu zgłoszenia patentowego P-376207, który składa się z części hydraulicznej i rozłącznie z nią ustalonej części sterującej. Korpus znanego rozdzielacza ma wydrążone równolegle nieprzelotowe otwory, w których osadzone są jeden po drugim po dwa zawory hydrauliczne jeden zawór zwrotny zasilający a drugi zawór spływowy, przy czym zawór zasilający składa się z siedliska osadzonego w tulejce i stożka zaworowego, który na średnicy zewnętrznej prowadzi pakiet sprężyn talerzowych opartych o stożek oraz w części tulejowej od czoła ma gniazdo zaworu spływowego i promieniowe ukośne otwory dla połączenia odbiornika ze spływem, zaś zawór spływowy składa się ze stożka tłoczka różnicowego i w części tulejowej gniazda stożka zasilania, przy czym tłoczek różnicowy na średnicy zewnętrznej prowadzi sprężynę powodującą samoczynny powrót dźwigni sterowniczej do położenia wyjściowego, a drugi koniec tłoczka różnicowego zakończony jest końcówką kulistą, w osi tłoczka różnicowego znajduje się kanał, który łączy promieniowymi otworami komorę odciążającą dźwignię sterowniczą. Rozdzielacz ręczny czterodrogowy według wynalazku składa się z części hydraulicznej i części sterującej połączonych rozłącznie, część hydrauliczna ma korpus w kształcie prostopadłościanu z dwoma wydrążonymi równoległymi nieprzelotowymi otworami, w których osadzone są dwa zawory hydrauliczne trójdrożne charakteryzuje się tym, że każdy zawór trójdrożny posiada suwak ze sprężyną osadzoną wewnątrz jego tulei, który współpracuje z tłoczkiem wyposażonym w dodatkowy zawór zwrotny sterowany mechanicznie dźwignią sterowniczą, przy czym zawór zwrotny posiada kulisty element zamykający oraz kołnierz zabezpieczający. Dźwignia sterownicza jest osadzona w pokrywie części sterującej, która jednocześnie zabezpiecza kołnierz zaworu zwrotnego. Zamykanie kanałów odbywa się przez styk powierzchni kulistej z powierzchnią stożkową współpracujących ze sobą elementów ruchowych o osiowym przemieszczaniu tworzących styk punktowy. Rozdzielacz ma część sterującą ustaloną rozłącznie z korpusem części hydraulicznej, która spełnia rolę pokrywy, a jednocześnie ustawia założone wstępnie ugięcie pakietu sprężyn oraz zawiera dźwignię sterowniczą naciskową, współpracującą od czoła z końcówką kulistą zaworu zwrotnego. Dźwignia sterownicza jest rozłączna i obustronnego działania wychylana w zależności od potrzeb w lewe lub prawe położenie. Zawór zasilający służy do przepuszczania lub zamykania przepływu medium roboczego przez kanał w korpusie do odbiornika a zawór spływowy służy do przepuszczania lub odcięcia przepływu medium roboczego z odbiornika poprzez kanał spływowy w korpusie do magistrali spływowej. Przedmiot wynalazku przedstawiony został w przykładowym wykonaniu na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia go w półprzekroju i półwidoku, fig. 2 ukazuje przyłącze hydrauliczne w widoku od dołu i fig. 3 ukazuje styk powierzchni kulistej ze stożkową elementów ruchowych (1, 2, 3) rozdzielacza według wynalazku. Część hydrauliczna rozdzielacza według wynalazku ma korpus w kształcie prostopadłościanu z dwoma wydrążonymi równoległymi otworami nieprzelotowymi, w których osadzone są dwa zawory
PL 210 526 B1 3 trójdrożne (I i II). Dźwignia 4 sterownicza, przesterowana w jednym kierunku powoduje zadziałanie jednego zaworu trójdrożnego I a wtedy drugi zawór II znajduje się w stanie położenia spoczynkowego. Dźwignia 4 sterownicza powoduje mechaniczne przemieszczenie tłoczka 2 poprzez zawór 3 zwrotny zamykając odpływ medium kanalikiem 11 do kanału spływowego T. Tłoczek 2 odcina kanał odbiornika A od kanału spływowego T i przemieszcza suwak 1 powodując otwarcie kanału zasilającego P. Medium z kanału zasilającego przepływa do kanału odbiornika A i jednocześnie kanalikiem 12 zasila komorę wspomagania znajdującą się pomiędzy uszczelnieniami 7 i 13 zmniejszając siłę oddziaływania na dźwignię 4 sterowniczą. Zwolnienie dźwigni 4 sterowniczej powoduje natychmiastowe otwarcie zaworu 3 zwrotnego i rozładowanie ciśnienia w komorze wspomagania między uszczelnieniami 7, 13, tłoczka 2 poprzez kanalik II do kanału spływowego T, wtedy tłoczek 2 zwalnia suwak 1 i otwiera przepływ medium z kanału odbiornika A do kanału spływowego T. Zwolniony suwak 1 natychmiast odcina przepływ medium z kanału P do odbiornika A. Przyłącze hydrauliczne odbywa się na jednej powierzchni poprzez uszczelnione w znany sposób kanały i mocowane jest za pomocą 2 śrub - otwory montażowe 10 śrub ukazuje fig. 2 w widoku z dołu. Zastrzeżenia patentowe 1. Rozdzielacz ręczny czterodrogowy składający się części hydraulicznej i części sterującej połączonych rozłącznie, którego część hydrauliczna ma korpus w kształcie prostopadłościanu z dwoma wydrążonymi równoległymi nieprzelotowymi otworami. w których osadzone są dwa zawory hydrauliczne trójdrożne, znamienny tym, że każdy zawór trójdrożny (I i II) posiada suwak (1) ze sprężyną (8) osadzoną wewnątrz jego tulei, który współpracuje z tłoczkiem (2) wyposażonym w dodatkowy zawór (3) zwrotny sterowany mechanicznie dźwignią (4) sterowniczą, przy czym zawór (3) zwrotny posiada kulisty element (6) zamykający oraz w górnej części kołnierz (5) zabezpieczający. 2. Rozdzielacz według zastrz. 1, znamienny tym, że dźwignia (4) sterownicza jest osadzona w pokrywie (9) części sterującej, która jednocześnie zabezpiecza kołnierz (5) zaworu (3) zwrotnego. 3. Rozdzielacz według zastrz. 1, znamienny tym, że zamykanie kanałów odbywa się przez punktowy styk powierzchni kulistej z powierzchnią stożkową współpracujących ze sobą elementów ruchowych (1, 2, 3) o osiowym przemieszczaniu.
4 PL 210 526 B1 Rysunki
PL 210 526 B1 5
6 PL 210 526 B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)