Community Health Services Owrzodzenie odleżynowe (odleżyny) co należy zrobić, aby zapobiegać ich powstawaniu Ulotka informacyjna dla pacjentów Wskazówki dla pacjentów, członków ich rodzin i opiekunów Integralność skóry Odżywianie SSKIN Powierzchnia Niekontrolowanie czynności fizjologicznych Utrzymanie aktywności Jak często dochodzi do powstawania odleżyn?... 2 Spodziewane wyniki... 2 Objawy na co należy zwrócić uwagę.3 Stopnie odleżyn... 4 Przyczyny powstawania odleżyn... 5 Czynniki ryzyka... 6 Spis treści Diagnoza/ocena... 7 Zapobieganie powstawaniu odleżyn wyjaśnienie diagramu SSKIN... 9 Leczenie...12 Komplikacje...14 Z kim należy się skontaktować...15 1
Wprowadzenie Owrzodzenie odleżynowe określane jest również mianem odleżyn. Odleżyny powstają w wyniku uszkodzenia skóry i znajdujących się pod nią tkanek. W skrajnych przypadkach może także dojść do uszkodzenia tkanek mięśniowych i kości. Odleżyny powstają często u osób, które na skutek choroby, paraliżu lub zaawansowanego wieku nie są w stanie poruszać określonymi częściami lub całym ciałem. Opiekujący się Państwem pracownicy służby zdrowia przeprowadzą właściwą ocenę, aby sprawdzić, czy w Państwa przypadku istnieje ryzyko powstawania odleżyn. W czasie trwania oceny zostaną Państwo poddani badaniom oraz poproszeni o udzielenie informacji na kilka pytań. Dalsze informacje znajdą Państwo na stronie 7. Stan Państwa skóry powinien być regularnie sprawdzany, aby możliwe było zidentyfikowanie wczesnych objawów odleżyn. To, jak często kontrolowany jest stan skóry zależy od poziomu ryzyka i Państwa ogólnego stanu zdrowia. Jak często dochodzi do powstawania odleżyn? Odleżyny stanowią niezwykle powszechną formę powikłań, jednak zdają się często być lekceważonym problemem zdrowotnym, np. w Wielkiej Brytanii szacuje się, że u 4 10 % wszystkich hospitalizowanych pacjentów dojdzie do powstania przynajmniej jednej odleżyny. W przypadku osób starszych cierpiących z powodu ograniczonej mobilności ryzyko to wynosi 70%. Celem podejmowanych przez nas działań jest zapewnienie, że pacjenci znajdujący się pod naszą opieką nie będą musieli zmagać się z odleżynami, jakich można było uniknąć. Nawet przy zastosowaniu możliwie jak najlepszej opieki medycznej, zapobieganie powstawaniu odleżyn jest bardzo trudne, szczególnie u osób z grupy wysokiego ryzyka. Spodziewane wyniki W niektórych przypadkach odleżyny stanowią jedynie niewielki problem, jaki może być skutecznie leczony dzięki zastosowaniu prostych sposobów. Czasami jednak pacjenci doświadczają znacznego uszkodzenia skóry oraz infekcji zagrażających ich życiu. Aby zapobiegać postępowaniu owrzodzenia odleżynowego, niezwykle ważne jest, aby rozpocząć właściwe leczenie jak tylko zaobserwowane będą pierwsze objawy odleżyn. Celem prowadzonego leczenia jest zmniejszenie nacisku na dotkniętą część ciała. Aby to osiągnąć, stosuje się specjalistyczny sprzęt, jak materace lub opatrunki przeciwodleżynowe. 2
Objawy na co należy zwrócić uwagę Odleżyny najczęściej powstają na tych częściach ciała, na których warstwa tkanki tłuszczowej jest niewielka i które bezpośrednio przylegają do podłoża, np. łóżka lub krzesła. I tak na przykład, jeżeli dużo Państwo leżą, odleżyny mogą powstać na: ramionach lub łopatkach; łokciach i klatce piersiowej; tylnej części głowy; krawędziach uszu; kolanach, kostkach, piętach i palcach; części krzyżowej pleców lub biodrach; pośladkach i udach; genitaliach (u mężczyzn) Jeżeli poruszają się Państwo na wózku inwalidzkim lub znajdują się w pozycji siedzącej przez dłuższy czas, odleżyny mogą powstawać na: pośladkach; kości ogonowej na końcowym odcinku kręgosłupa; kręgosłupie; łopatkach, a także tylnej części rąk i nóg. 3
Wczesne objawy Czerwone plany na skórze u osób o jasnym kolorze skóry i purpurowe plamy na skórze o osób o ciemnym kolorze skóry, które nie znikają. Pęcherze lub uszkodzenia skóry Obrzęk Obszary z gorącą skórą Obszary z twardą skórą Obszary z zimną skórą Jeżeli Państwo lub Państwa opiekun zauważy oznaki uszkodzenia skóry, należy niezwłocznie poinformować o tym zespół medyczny zapewniający Państwu opiekę jedną z pielęgniarek, jeżeli przebywają Państwo w szpitalu lub domu opieki, lub pielęgniarkę społeczną czy lekarza rodzinnego, jeżeli są Państwo w domu. Stopień zaawansowania odleżyn Pracownicy służby zdrowia kategoryzują odleżyny w oparciu o stopień ich zaawansowania. Poniżej znajdą Państwo informacje na temat każdego z nich. Odleżyny I stopnia Odleżyny I stopnia oznaczają najbardziej powierzchowne uszkodzenie skóry. Zmieniony obszar skóry sprawia wrażenie przebarwionego skóra jest zaczerwieniona u osób o jasnym kolorze skóry i purpurowa u osób o ciemnym kolorze skóry. W przypadku odleżyn I stopnia skóra pozostaje nienaruszona, ale może być bolesna lub swędzącą. Ponadto, mogą mieć Państwo wrażenie, że skóra jest ciepła, miękka lub twarda w dotyku. Odleżyny II stopnia W przypadku odleżyn II stopnia dochodzi do uszkodzenia skóry (epidermy) lub głębszej warstwy skóry (skóry właściwej), co prowadzi do jej utraty. Odleżyny przypominają otwarte rany lub pęcherze. Naskórek Skóra właściwa Tkanka podskórna Kość Naskórek Skóra właściwa Tkanka podskórna Kość 4
Odleżyny III stopnia W przypadku odleżyn III stopnia mamy do czynienia z całkowitą utratą skóry oraz znacznym uszkodzeniem tkanek podskórnych. Tkanki mięśniowe i kość nie ulegają uszkodzeniu. Odleżyna może wyglądem przypominać głęboką ranę jamistą. Naskórek Skóra właściwa Tkanka podskórna Kość Odleżyny IV stopnia Odleżyny IV stopnia stanowią najpoważniejszy typ odleżyn. W przypadku tych odleżyn dochodzi do poważnego uszkodzenia skóry oraz obumierania tkanek (martwicy). Tkanki mięśniowe lub kości również mogą ulec uszkodzeniu. Osoby cierpiące z powodu odleżyn IV stopnia są zagrożone rozwojem infekcji bezpośrednio zagrażających ich życiu. Naskórek Skóra właściwa Tkanka podskórna Kość Przyczyny powstawania Odleżyny powstają wówczas, gdy utrzymujący się nacisk uniemożliwia dopływ krwi do różnych części ciała. Krew transportuje tlen oraz inne substancje odżywcze niezbędne do utrzymania tkanek w dobrej kondycji. Brak stałego dopływu krwi prowadzi do uszkodzenia tkanek, a w konsekwencji do ich obumierania. Odleżyny nie powstają u osób posiadających pełną zdolność poruszania się, ponieważ ich ciało automatycznie wykonuje setki ruchów, które zapobiegają powstawaniu odleżyn na jakiejkolwiek części ciała, np. może się Państwu wydawać, że w czasie snu ciało pozostaje nieruchome, ale w rzeczywistości mogą Państwo zmieniać pozycję nawet dwadzieścia razy w ciągu nocy. Jeżeli nie są Państwo w stanie regularnie się poruszać, np. ze względu na chorobę, doznany uraz lub paraliż, istnieje ryzyko, że w szybkim czasie, czasami w ciągu zaledwie kilku godzin, może dojść do powstania odleżyn. Niezwykle ważne jest, aby możliwie jak najszybciej zasięgnąć pomocy medycznej. 5
Rodzaje uszkodzeń, które mogą prowadzić do powstawania odleżyn Istnieją cztery główne przyczyny powstawania odleżyn. Zaliczamy do nich: Nacisk ciężar ciała powoduje, że skóra zaczyna mocno przylegać do powierzchni. Rozdarcie skóry kolejne warstwy skóry ocierają się o siebie lub głębiej położone tkanki, np. przesuwają się Państwo w górę lub w dół łóżka lub krzesła, lub przenoszą się Państwo z i na wózek inwalidzki. Tarcie do tarcia dochodzi wówczas, gdy coś, jak choćby materac lub odzież, ociera się o skórę. Wilgoć to kolejny czynnik mający wpływ na powstawanie odleżyn. Wilgoć może powodować podrażnienie skóry oraz zwiększać ryzyko powstawania jej uszkodzeń. Dlatego właśnie osoby cierpiące z powodu schorzeń układu moczowego lub niekontrolujące czynności fizjologicznych są bardziej podatni na powstawanie odleżyn. Czynniki ryzyka wpływające na powstawanie odleżyn Znane czynniki ryzyka wpływające na powstawanie odleżyn zostały wyszczególnione poniżej: Ograniczona mobilność trudności z poruszaniem się lub niezdolność do zmiany pozycji bez pomocy osób trzecich. Niezdolność do odczuwania bólu w poszczególnych lub wszystkich częściach ciała wynikająca z uszkodzenia nerwów. Niekontrolowanie czynności fizjologicznych długotrwały kontakt z wilgocią może prowadzić do podrażnienia skóry i zwiększenia ryzyka powstawania odleży into odleżyn (patrz str. 10). Zła dieta brak odpowiednich wartości odżywczych może prowadzić do osłabienia układu immunologicznego i hamować proces gojenia ran (patrz str. 11). Nadwaga Palenie wyrobów tytoniowych zmniejsza zdolność krwi do transportowania tlenu (patrz str. 11). Istniejące problemy zdrowotne choroby, jakie mogą mieć wpływ na krążenie krwi, jak np. cukrzyca lub miażdżyca (stwardnienie żył). Utrata masy ciała lub tkanki mięśniowej zmniejszona warstwa tkanki tłuszczowej i mięśniowej sprawia, że na skórę wywierany jest większy nacisk. 6
Zaawansowany wiek osoby w podeszłym wieku mają częściej cieńszą skórę i mniejszą ilość tkanki mięśniowej i tłuszczowej; Istniejące problemy medyczne schorzenia takie, jak np. porażenie mózgowe, które wywołują skurcze lub sztywnienie mięśni, wiążą się z większym ryzykiem występowania rozdarć skóry i tarciem. Uszkodzenie rdzenia kręgowego oznaczające, że nie się Państwo w stanie poruszać określonymi partiami lub całym ciałem. Choroby wszelkie choroby fizyczne lub psychiczne mające wpływ na zdolność poruszania się, apetyt oraz sen, np. infekcja w obrębie klatki piersiowej lub depresja. Wszelkie choroby ograniczające Państwa świadomość konieczności poruszania się lub zmuszające do wykonywania ruchów zwiększających ryzyko tarcia lub nacisku, jak np. demencja starcza, choroba Huntingtona lub choroba Parkinsona. Trudności w przyswajaniu wiedzy osoby cierpiące z powodu poważnych i licznych upośledzeń, np. skoliozy (skrzywienie kręgosłupa), problemów rdzeniowych i zwichniętych stawów są bardziej narażone na ryzyko. Niektóre zachowania i upośledzenie kognitywne kojarzone z trudnościami w przyswajaniu wiedzy może także zwiększać ryzyko. Diagnoza Ocena ryzyka Odleżyny mogą być zdiagnozowane podczas badania wzrokowego. Naszym celem jest jednak zapobieganie powstawania odleżyn. Niezwykle ważną częścią diagnozy jest ocena stopnia ryzyka ich powstawania. W ramach prowadzonej oceny stopnia ryzyka, opiekujący się Państwem zespół medyczny sprawdzi: ogólny stan zdrowia; zdolność poruszania się; obecność jakichkolwiek schorzeń lub chorób, które mogą wpływać na zdolność zachowania właściwej postawy ciała; obecność jakichkolwiek objawów wskazujących na infekcję; stan zdrowia psychicznego; występowanie odleżyn w przeszłości; zdolność kontrolowania czynności fizjologicznych; dietę; oraz funkcjonowanie układu krążenia. 7
W ramach prowadzonej oceny zostaną Państwo poproszeni o poddanie się badaniom diagnostycznym krwi i moczu. Badanie krwi pozwala ocenić ogólny stan Państwa zdrowia oraz ustalić, czy stosowana dieta dostarcza Państwu niezbędnych substancji odżywczych. Badanie moczu może służyć do sprawdzenia funkcjonowania nerek oraz ustalenia, czy nie cierpią Państwo z powodu infekcji układu moczowego (infekcji nerek, pęcherza moczowego lub cewki moczowej). Obecność takich infekcji może być bardzo niepokojąca, jeżeli cierpią Państwo z powodu niekontrolowania czynności fizjologicznych lub doznali Państwo urazu rdzenia kręgowego. Powinni Państwo (i, gdzie jest to stosowne, Państwa opiekun) otrzymać pełne informacje na temat opieki i być zaangażowani w podejmowanie decyzji odnoszących się do stosownych metod leczenia. Samoocena Jeżeli w toku prowadzonej oceny uznano, że ryzyko powstawania odleżyn jest w Państwa przypadku duże i nie przebywają Państwo w szpitalu lub domu opieki, mogą być Państwo proszeni o prowadzenie codziennych kontroli mających na celu rozpoznanie wczesnych objawów odleżyn (patrz również str. 4). Opiekujący się Państwem pracownicy służby zdrowia będą w pełni szanować i uwzględniać Państwa wiedzę i doświadczenia, szczególnie, jeżeli od dłuższego czasu są Państwo narażeni na powstanie odleżyn. Jeżeli Państwo lub Państwa opiekun potrzebujecie wskazówek praktycznych i porad, jak prowadzić samoocenę lub zapobiegać powstawaniu odleżyn, prosimy porozmawiać z pielęgniarką. Korzystanie z lusterka może być pomocne podczas oceny miejsc trudnych do zobaczenia, jak np. pleców lub pośladków. Jeżeli zauważą Państwo oznaki uszkodzenia skóry, nawet, jeśli nie sądzą Państwo, że doszło do powstania odleżyn, prosimy niezwłocznie skontaktować się z pielęgniarką lub zespołem medycznym. Jeżeli nie przebywają Państwo w szpitalu lub domu opieki, właściwe dane kontaktowe znajdą Państwo na odwrocie niniejszej ulotki. 8
Zapobieganie powstawaniu odleżyn wyjaśnienie diagramu SSKIN W ramach planu leczenia, zespół medyczny omówi z Państwem najlepszy sposób zapobiegania powstawaniu odleżyn, jaki bazować będzie na Państwa indywidualnej sytuacji oraz metodzie SSKIN. Integralność skóry Odżywianie SSKIN Powierzchnia Niekontrolowanie czynności fizjologicznych Utrzymanie aktywności Integralność skóry Należy regularnie kontrolować stan skóry pod kątem jej uszkodzeń lub przebarwień. Jeżeli cokolwiek wzbudzi Państwa niepokój, prosimy niezwłocznie nas o tym poinformować. Powierzchnia Członkowie zespołu medycznego udzielą Państwu informacji, jak dostosować powierzchnie, jak materace, krzesła, prześcieradła i poduszki, do Państwa indywidualnych potrzeb oraz zgodnie z Państwa oceną ryzyka powstawania odleżyn. Dostępny jest szereg specjalnych materacy i poduszek mających na celu zminimalizowanie nacisku na wrażliwe części ciała. Zespół medyczny przedyskutuje z Państwem, jaki typ materaca i poduszek jest dla Państwa najlepszy. Osoby narażone na powstawanie odleżyn oraz pacjenci cierpiący z powodu odleżyn I i II stopnia czerpią zazwyczaj korzyści z odpoczywania na specjalnych materacach piankowych, które minimalizują poziom nacisku wywieranego na ich ciało. 9
Utrzymanie aktywności Regularna i częsta zmiana pozycji jest jedną z najskuteczniejszym metod zapobiegania powstawaniu odleżyn. Jako zasada ogólna, osoby korzystające z wózków inwalidzkich powinny zmieniać pozycję przynajmniej co 15 30 minut. Osoby obłożnie chore powinny zmieniać pozycję przynajmniej co dwie godziny. Jeżeli nie są Państwo w stanie samodzielnie zmienić pozycji, konieczne będzie zwrócenie się o pomoc do opiekuna lub członka rodziny. Regularne poruszanie się i zmiana pozycji stanowi jeden z najlepszych sposobów zapobiegania powstawaniu odleżyn, a także zmniejszenia nacisku w przypadku odleżyn I i II stopnia. Po przeprowadzeniu oceny ryzyka, opiekujący się Państwem zespół medyczny przygotuje harmonogram zmiany pozycji, w którym określone zostanie, jak często należy Państwa ruszyć. W przypadku niektórych osób może to być co 15 minut, podczas gdy inne osoby mogą zmieniać pozycję co dwie godziny. Pielęgniarka lub fizjoterapeuta może udzielić Państwu praktycznych wskazówek i porady na temat: prawidłowej pozycji podczas siedzenia i leżenia; zasad dostosowania pozycji siedzenia i leżenia; częstotliwości zmiany pozycji; najlepszego wsparcia dla stóp; zasad utrzymania prawidłowej postawy ciała; oraz zasad korzystania ze specjalnego sprzętu. Niekontrolowanie czynności fizjologicznych Długotrwały kontakt z wilgocią może zwiększać wrażliwość skóry. Należy stosować do mycia łagodne mydło, aby minimalizować ryzyko występowania podrażnień (najlepiej takie, którego ph wynosi 5.5), i delikatnie osuszać skórę. Członkowie zespołu medycznego poradzą Państwu, czy konieczne jest stosowanie jakichkolwiek kremów, np. kremów ochronnych, czy też używanie do mycia kremu Hydromol. 10
Odżywianie Prawidłowy sposób odżywiania i przyjmowanie wystarczającej ilości płynów jest niezwykle ważne. Zdrowa dieta zawierająca odpowiednią ilość protein, witamin i minerałów może chronić skórę przed uszkodzeniami oraz wspomagać proces gojenia. Niektóre suplementy diety, jak np. proteiny, cynk i witamina C, są znane ze swoich zdolności do przyspieszania gojenia ran. Jeżeli Państwa dieta jest uboga w te witaminy i minerały, Państwa skóra może być bardziej podatna na powstawanie odleżyn. W takim przypadku mogą Państwo otrzymać skierowanie do dietetyka, który opracuje specjalny plan diety. Jeżeli w związku z doświadczanymi problemami zdrowotnymi cierpią Państwo z powodu braku apetytu, prosimy postarać się jeść mniejsze posiłki przez cały dzień zamiast dwóch lub trzech dużych posiłków. Przygotowanie harmonogramu określającego czas spożywania kolejnych posiłków, zamiast czekanie na moment, kiedy odczuwają Państwo głód, pozwoli zapewnić, że przyjmują Państwo wszelkie niezbędne substancje odżywcze, jakich potrzebuje organizm. ograniczyć ilość płynów spożywanych podczas posiłków, ponieważ mogą one sprawić, że czują się Państwo pełniejsi, niż są w rzeczywistości. Prosimy ograniczyć się do spożycia płynów 30 60 minut przed posiłkiem. przyjmować specjalne odżywki, zmiksowane pokarmy oraz zupy, jeżeli mają Państwo trudności z przełykaniem. Jeżeli są Państwo wegetarianami, niezwykle ważne jest przyjmowanie produktów spożywczych bogatych w białko. Quorn (mykoproteiny), ser, jogurty, masło orzechowe, budyń, fasola i orzechy stanowią dobre źródło białka. Rzucenie palenia Jeżeli są Państwo osobami palącymi, rzucenie palenia jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania powstawaniu odleżyn. Palenie tytoniu powoduje zmniejszenie ilości tlenu we krwi, a także osłabia system immunologiczny, zwiększając tym samym ryzyko powstawania odleżyn. Aby uzyskać bezpłatną, poufną pomoc, prosimy porozmawiać z członkami zespołu medycznego lub zadzwonić pod numer 0845 045 2828. 11
Leczenie Państwa zespół medyczny Odleżyny powstają w wyniki działania wielu czynników, dlatego w skład opiekującego się Państwem zespołu mogą wchodzić przedstawiciele z różnych dziedzin medycyny. Zespół ten określa się czasami mianem zespołu multidyscyplinarnego (MDT). W zespole multidyscyplinarnym mogą znaleźć się pielęgniarki, doradcy ds. niekontrolowania czynności fizjologicznych, fizjoterapeuci, dietetycy i lekarze specjaliści. W czasie trwania leczenia możemy poprosić Państwa o zgodę na sfotografowanie odleżyn. Pomoże to nam monitorować proces. Poruszanie się zmiana pozycji Jeżeli cierpią Państwo z powodu odleżyn, należy unikać leżenia lub siedzenia na nich, ponieważ wpływa to na pogorszenie sytuacji. Regularne zmiany pozycji pozwolą na zagojenie odleżyn oraz uniknięcie powstawania dalszych uszkodzeń skóry. Materace i poduszki Prosimy zapoznać się z informacjami na temat powierzchni, jakie znajdują się na stronie 9. Osoby, u których stwierdzono obecność odleżyn III lub IV stopnia wymagają zastosowania specjalistycznych materacy lub łóżek, np. istnieją materace, które mogą być na stałe podłączone do pompy, która automatycznie reguluje ciśnienie w komorach, aby zredukować nacisk zgodnie z potrzebą. Opatrunek Dostępne są specjalnie opracowane opatrunki i bandaże, które pozwalają zabezpieczać odleżyny i przyspieszać proces gojenia. Członkowie opiekującego się Państwem zespołu medycznego wskażą, co jest dla Państwa najlepsze. Podciśnienie miejscowe (Topical Negative Pressure, TNP) W niektórych przypadkach, gdy dochodzi do powstania dużych lub bardzo głębokich ran, lub ran produkujących znaczne ilości płynów, członkowie opiekującego się Państwem zespołu medycznego mogą zasugerować zastosowanie podciśnienia miejscowego. Jest to mechaniczna metoda leczenia ran, która wykorzystuje podciśnienie miejscowe, aby wspomagać i przyspieszać proces gojenia. Leczenie polega na założeniu niewielkiego drenu przytwierdzonego do pompy. Pompa znajduje się w worku przenośnym, dlatego leczenie nie będzie ograniczało Państwa mobilności. Taka forma leczenia stosowana jest zarówno u pacjentów przebywających w domu, jak i w szpitalu. 12
Antybiotyki Jeżeli dojdzie do zakażenia bakteryjnego odleżyn, mogą Państwo otrzymać terapię antybiotykową. Antybiotyki mogą być również stosowane jako środek zapobiegawczy powstawania wtórnych infekcji. Istnieje także możliwość zastosowania bezpośrednio na odleżynę opatrunku przeciwbakteryjnego, który pozwala zniszczyć wszelkie bakterie istniejące w obrębie rany. Dieta Prosimy zapoznać się z informacjami na temat zasad odżywiania się, jakie zamieszczone zostały na stronie 11. Usuwanie uszkodzonej skóry W niektórych przypadkach konieczne może okazać się usunięcie uszkodzonej skóry w obrębie odleżyny, aby stymulować proces gojenia. Zabieg ten określa się mianem chirurgicznego oczyszczania rany (debridement). Jeżeli mamy do czynienia z niewielką ilością uszkodzonej skóry, może ona zostać usunięta za pomocą specjalnego opatrunku i maści. Większe ilości uszkodzonej skóry mogą zostać usunięte przez zastosowanie środków mechanicznych. Jeżeli będzie to konieczne, zostaną Państwo skierowani do innej placówki medycznej świadczącej usługi w tym zakresie. Do niektórych metod mechanicznego oczyszczania rany zaliczamy: oczyszczanie i irygacja pod ciśnieniem kiedy martwe tkanki usuwane są dzięki zastosowaniu strumienia wody pod wysokim ciśnieniem; ultradźwięki kiedy martwe tkanki usuwane są dzięki zastosowaniu fal o niskiej częstotliwości; laser kiedy martwe komórki usuwane są dzięki zastosowaniu skupionych wiązek świetlnych. Larwoterapia Larwoterapia (określana również mianem terapii larwami) stanowi metodę oczyszczania rany, ponieważ larwy odżywiają się martwą i zakażoną tkanką, pomijając tkanki zdrowe. Larwy stosowane w terapii znajdują się w opatrunku i pomagają zwalczyć infekcję poprzez wydzielanie substancji, które niszczą bakterie i stymulują proces leczenia. 13
Leczenie operacyjne W niektórych przypadkach odleżyny III lub IV stopnia nie goją się i konieczne może być przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego w celu oczyszczenia lub zamknięcia rany, a także zapobiegania dalszemu uszkodzeniu tkanek. Jeżeli okaże się to konieczne, otrzymają Państwo stosowne informacje na ten temat. Często stosowaną metodą chirurgicznego leczenia odleżyn jest tzw. rekonstrukcja z zastosowaniem płatów skórnych. W czasie tego zabiegu chirurg używa skalpela, aby usunąć wszelkie martwe tkanki z odleżyny. Komplikacje Nawet przy zapewnieniu możliwie jak najlepszej opieki medycznej odleżyny III i IV stopnia mogą prowadzić do komplikacji (jakie czasami są groźne dla życia). Do komplikacji tych zaliczamy: Cellulitis bakteryjna infekcja głębszych warstw skóry (skóry właściwej), tkanki tłuszczowej i tkanek miękkich (podskórnych). Infekcja może prowadzić do zaczerwienienia, obrzęku i bolesności skóry. Cellulitis nie jest tym samym, co cellulit. Zatrucie bakteryjne krwi. Zakażenie kości i stawów. Martwicze zapalenie powięzi (zwane również mięsożerną bakterią). Zgorzel gazowa rzadka, ale niezwykle poważna forma infekcji, do której dochodzi w wyniku zakażenia odleżyny bakterią clostridium. Każda otwarta rana jest podatna na infekcje, w tym MRSA. 14
Wczesne objawy na co należy zwrócić uwagę: Czerwone plany na skórze u osób o jasnym kolorze skóry i purpurowe plamy na skórze o osób o ciemnym kolorze skóry, które nie znikają. Pęcherze lub uszkodzenia skóry Obrzęk Obszary z gorącą skórą Obszary z twardą skórą Obszary z zimną skórą Z kim należy się skontaktować? Jeżeli Państwo lub Państwa opiekun zauważy oznaki uszkodzenia skóry, należy niezwłocznie poinformować o tym zespół medyczny zapewniający Państwu opiekę jedną z pielęgniarek, jeżeli przebywają Państwo w szpitalu lub domu opieki, lub pielęgniarkę społeczną czy lekarza rodzinnego, jeżeli są Państwo w domu. Numery kontaktowe Pielęgniarka społeczna: Lekarz rodzinny: Numery kontaktowe poza godzinami przyjęć Pielęgniarka społeczna: Opieka lekarska poza godzinami przyjęć: 15
eed this information in another languagein another language If you need this information mat please telephone 020 7253telephone 7700 or 020 7253 7700 or or format please l: Patient.Information@leicspart.nhs.uk email: Patient.Information@leicspart.nhs.uk Arabic Bengali Traditional Traditional Chinese Traditional Chinese Chinese Traditional Traditional Chinese Chinese Gujarati Hindi Polski Punjabi Somali Urdu ur website: www.leicspart.nhs.uk Data publikacji marzec 2014 r. Data aktualizacji marzec 2016 r. Nr ulotki 89, wydanie 4 Zastępuje wydanie 3 opublikowane w marcu 2011, wydanie 2 październik 2012 i wydanie 3 lipiec 2013 16