Rynek pracy w powiecie sanockim z perspektywy działalności Powiatowego Urzędu Pracy w Sanoku raport syntetyczny.

Rynek pracy w powiecie sanockim z perspektywy działalności Powiatowego Urzędu Pracy w Sanoku raport syntetyczny. Kraków Sanok, wrzesień 2006 r. 1

Spis treści: I. Wstęp... 3 II. Bezrobocie w powiecie sanockim... 5 2.1 Wielkość bezrobocia... 5 2.2 Struktura bezrobocia... 11 III. Potencjał Powiatowego Urzędu Pracy... 17 3.1 Struktura organizacyjna PUP w Sanoku... 17 3.2 Działalność PUP w zakresie działań podejmowanych na rzecz poprawy sytuacji na rynku prac... 22 3.3 Identyfikacja powiatowych programów związanych z rozwojem gospodarczym i rynkiem pracy, rozwojem przedsiębiorczości, tworzeniem miejsc pracy... 46 IV. Pozostałe instytucje rynku pracy... 51 V. Obsługa klienta w Powiatowych Urzędach Pracy na podstawie raportu z obserwacji i przeprowadzonych wywiadów... 54 5.1 Rejestracja... 54 5.2 Pośrednictwo pracy... 56 5.3 Badania pracowników Powiatowego Urzędu Pracy w Sanoku metodą... 58 wywiadu kwestionariuszowego... 58 5.3.1 Analiza wyników wywiadów z pracownikami Powiatowego Urzędu Pracy w Sanoku... 59 Spis tabel... 63 Spis wykresów... 64 2

I. Wstęp Niniejszy raport, dotyczący charakterystyki funkcjonowania Powiatowego Urzędu Pracy w Sanoku w kontekście lokalnego rynku pracy, jest opracowaniem powstałym w ramach i na potrzeby projektu pn. Matryca Kurcmana nowy instrument rynku pracy, realizowanego przez Centrum Doradztwa Strategicznego s.c. Dagmara Bieńkowska, Cezary Ulasiński, Justyna Szymańska z Krakowa w okresie od czerwca 2006 do lutego 2008 roku. Projekt jest realizowany w ramach Działania 1.1 Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) i finansowany ze środków Unii Europejskiej (Europejski Fundusz Społeczny). Celem projektu Matryca Kurcmana nowy instrument rynku pracy jest poprawa efektywności funkcjonowania Powiatowych Urzędów Pracy (PUP) poprzez dostosowanie ich oferty do potrzeb rynku pracy. W efekcie - dzięki opracowaniu i wdrożeniu nowego instrumentu rynku pracy tj. Matrycy Kurcmana, podniesione zostaną standardy obsługi klientów Powiatowych Urzędów Pracy. Projekt skierowany jest do dziewięciu PUP z trzech województw: województwo małopolskie (PUP: Chrzanów, Olkusz i Oświęcim) powiaty o charakterze przemysłowym; województwo podkarpackie (PUP: Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne) powiaty o charakterze turystycznym; województwo świętokrzyskie (PUP: Staszów, Opatów, Jędrzejów) powiaty o charakterze rolniczym. Dobór beneficjentów do projektu dokonano w sposób celowy, aby po jego zakończeniu umożliwić multiplikację nowego narzędzia we wszystkich PUP w Polsce. Prezentowany raport jest podsumowaniem prac diagnostycznych, od których rozpoczęto realizację projektu, a które trwały od czerwca do września 2006 r., prowadzonych na terenie powiatu sanockiego przez zatrudnionego w projekcie koordynatora powiatowego. Celem diagnozy było wstępne rozpoznanie obecnej sytuacji oraz problemów powiatowego rynku 3

pracy, zapoznanie się z działalnością i funkcjonowaniem Powiatowego Urzędu Pracy w Sanoku, oraz stosowanej procedury obsługi osób bezrobotnych. Osobne miejsce poświęcono nowym formom pomocy dla bezrobotnych, które wprowadziła w życie w 2004 roku nowa ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Ponadto w raporcie dokonano wstępnej charakterystyki pozostałych instytucji rynku pracy działających na terenie powiatu sanockiego, przy czym należy zaznaczyć, iż szczegółowa analiza powiatowych instytucji rynku pracy i ich ofert dla bezrobotnych będzie przedmiotem prac w dalszym etapie projektu. Bardzo ważnym elementem działań diagnostycznych podjętych w pierwszym etapie projektu było rozpoznanie opinii pracowników Powiatowego Urzędu Pracy na temat prowadzenia segmentacji bezrobotnych pod kątem posiadanych kwalifikacji i motywacji do pracy. Informacje te, uzyskane w drodze przeprowadzonych wywiadów indywidualnych, dały wiedzę o: obecnie stosowanych (lub nie) miernikach do pomiaru kwalifikacji i motywacji bezrobotnych oraz o możliwych potencjalnych barierach i obawach związanych z wprowadzeniem narzędzia do segmentacji bezrobotnych. Ponadto uzyskano propozycje stanowisk, w ramach których narzędzie do segmentacji powinno być stosowane, aby zapewnić jak najwyższą efektywność działania PUP w odniesieniu do obsługi i wsparcia osób bezrobotnych. Informacje zawarte w niniejszym raporcie zostały uzyskane z dwóch źródeł. Po pierwsze z danych źródłowych uzyskanych m.in.: z Powiatowego Urzędu Pracy w Sanoku oraz danych dostępnych na stronach internetowych Głównego Urzędu Statystycznego (dane statystyczne). Natomiast drugim źródeł informacji były wywiady indywidualne przeprowadzane z pracownikami PUP w Sanoku, oraz obserwacje uczestniczące w odniesieniu do: procesu rejestracji osoby bezrobotnej oraz wizyty u pośrednika pracy. 4

II. Bezrobocie w powiecie sanockim 2.1 Wielkość bezrobocia Powiat sanocki jest mniejszy, niż ten 26 lat temu. Zajmuje 1225 km 2, aktualnie tworzy go 107 miejscowości w tym dwa miasta: Sanok i Zagórz. Wchodzą one w skład ośmiu gmin. W Powiatowym Urzędzie Pracy w Sanoku na koniec 2005 roku ogółem było zarejestrowanych 6807 osób, natomiast na koniec sierpnia 2006 roku ogółem zarejestrowanych było 6114 osób. Stopa bezrobocia na koniec grudnia 2005 roku wynosiła 18,5%, a na koniec lipca 2006 roku - 16,9%. Sytuacja powiatu sanockiego pod względem stopy bezrobocia poprawiła się w ciągu ostatnich lat. W porównaniu do stanu na koniec 2004 roku bezrobocie spadło o 5,4%. Ponadto powiat sanocki korzystnie prezentuje się na tle całego podregionu krośnieńsko przemyskiego, gdzie bezrobocie na koniec 2005 roku wyniosło 20,7%. Również w porównaniu do stopy bezrobocia całego województwa podkarpackiego bezrobocie w tutejszym powiecie kształtuje się na podobnym poziomie. W ewidencji osób bezrobotnych na koniec 2005 roku wśród ogółu było 3923 kobiet, co stanowiło 58% wszystkich bezrobotnych. Natomiast 86,9% ogółu bezrobotnych stanowiły osoby bez prawa do zasiłku. Jeśli chodzi o bezrobotne kobiety to w miesiącu sierpniu 2006 roku ich liczba wyniosła 3639 osób, natomiast osoby bezrobotne bez prawa do zasiłku stanowiły aż 93,70% ogółu bezrobotnych. Z zebranych danych wynika, że wśród osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Sanoku, wg stanu na miesiąc sierpień 2006 roku, większość stanowią mieszkańcy wsi 56,1% ogółu bezrobotnych. Rok Tabela nr 1. Stopa bezrobocia w% (stan na 31 grudnia każdego roku). Województwo Region krośnieńsko Powiat Polska podkarpackie - przemyski sanocki 2002 18,1 16,9 --- 19,4 2003 18,0 16,7 --- 19,6 2004 19,1 19,1 21,4 22,3 2005 17,6 18,4 20,7 18,5 2006 * 15,7 16,6 19,0 16,9 Źródło: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej *dane wg stanu na 31 lipca 2006 roku. 5

Tabela nr 2. Poziom bezrobocia w powiecie sanockim w latach 2000 2006 (stan na 31 grudnia każdego roku). 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 * Liczba osób 8602 9532 9130 9087 8329 6807 6114 Źródło: dane PUP w Sanoku * dane wg stanu na 31 sierpnia 2006 roku. Analiza bezrobotnych na podstawie wielkich grup klasyfikacji zawodów pokazuje, że największy odsetek stanowi grupa Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 28,2% ogółu bezrobotnych. Następnie w kolejności malejącej są: pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 19,3%; pracownicy przy pracach prostych 16%; technicy i inny średni personel 13,6%; specjaliści 7,2%; operatorzy i monterzy 6,9%; pracownicy biurowi 5,2%; rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 3,1%; przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,5%. Analizując bezrobotnych mieszkańców powiatu sanockiego wg zawodów można zauważyć, że spośród całej grupy bezrobotnych, 1466 osób to osoby bez zawodu, w tym 938 kobiet. Osoby te stanowią prawie 24% ogółu bezrobotnych. Wśród ogólnej liczby bezrobotnych najliczniejszą grupę zawodową stanowili przedstawiciele następujących zawodów: sprzedawca 706 osób ( w tym 632 kobiety); robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 244 osoby (w tym 122 kobiety); ślusarz 176 osób (w tym 13 kobiet); krawiec 168 osób (w tym 166 kobiet); kucharz 160 osób (w tym 145 kobiet); technik mechanik 154 osoby (w tym 13 kobiet); robotnik budowlany 149 osób (w tym 4 kobiety;) sprzątaczka 148 osób (w tym 144 kobiety); pracownik biurowy 136 osób (w tym 125 kobiet); 6

murarz 125 osób; robotnik placowy 114 osób (w tym 28 kobiet); asystent ekonomiczny 113 osób (w tym 106 kobiet); szwaczka 113 osób (w tym 112 kobiet); fryzjer 104 osoby (w tym 103 kobiety); mechanik samochodowy 97 osób (w tym 1 kobieta); piekarz 89 osób (w tym 36 kobiet); robotnik leśny 77 osób (w tym 44 kobiety); technik budownictwa 70 osób (w tym 17 kobiet); magazynier 65 osób (w tym 23 kobiety). Na koniec 2005 roku zarejestrowanych było 465 osób do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. Grupa ta stanowiła 6,8% ogółu bezrobotnych. Wśród tej populacji najliczniejszą grupę stanowiły osoby bez wyuczonego zawodu (109 osób, w tym 77 kobiet), w większości po liceum ogólnokształcącym. Wśród osób legitymujących się wyuczonym zawodem największą grupę stanowili absolwenci następujących zawodów: asystent ekonomiczny 34 osoby (w tym 32 kobiety); technik mechanik 29 osób (w tym 1 kobieta); technik żywienia i gospodarstwa domowego 13 osób (wszystkie kobiety); specjalista administracji publicznej 11 osób (w tym 6 kobiet); technik technologii żywności 9 osób (wszystkie kobiety); pedagog 8 osób (w tym 6 kobiet); technik budownictwa 7 osób (w tym 1 kobieta); technik rolnik 7 osób (w tym 3 kobiety); cukiernik 7 osób (wszystkie kobiety); fryzjer 6 osób (wszystkie kobiety); ekonomista 6 osób (w tym 5 kobiet); specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 6 osób (w tym 3 kobiety); kulturoznawca 6 osób (w tym 3 kobiety); 7

pozostali pracownicy do spraw finansowo statystycznych 7 osób (w tym 6 kobiet); pozostali inżynierowie i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani 6 osób (w tym 5 kobiet). Na koniec sierpnia 2006 roku zarejestrowanych było 318 osób do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. Grupa ta stanowiła 5,2% ogółu bezrobotnych. Kolejną grupą osób według zawodów w powiecie sanockim byli bezrobotni pozostający bez pracy powyżej 12 miesięcy. Ogółem na koniec 2005 roku było zarejestrowanych 2979 osób (w tym 1859 kobiet). Stanowili oni 43,8% ogółu bezrobotnych. Analizując bezrobotnych mieszkańców powiatu sanockiego pozostających bez pracy dłużej niż 12 miesięcy, najliczniejszą grupę stanowili: sprzedawca 457 osób (w tym 416 kobiet); robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 143 osoby (w tym 79 kobiet); sprzątaczka 117 osób (w tym 114 kobiet); robotnik budowlany 83 osoby (w tym 4 kobiety); robotnik placowy 80 osób (w tym 22 kobiety); szwaczka 79 osób (wszystkie kobiety); ślusarz 75 osób; pracownik biurowy 71 osób (w tym 66 kobiet); murarz 61 osób; kucharz 60 osób (w tym 56 kobiet); krawiec 55 osób (wszystkie kobiety); robotnik leśny 45 osób (w tym 29 kobiet); piekarz - 43 osoby (w tym 29 kobiet). Na koniec sierpnia 2006 roku zarejestrowanych było 4111 osób długotrwale bezrobotnych (w tym 2614 kobiet). Grupa ta stanowiła ponad 67% ogółu bezrobotnych. Dość dużą grupę wśród ogółu bezrobotnych stanowiły osoby po 50 roku życia 12,5% (766 osób). 8

Tabela nr 3. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie sanockim wg gmin (stan na 31.12.2002 r.). Liczba mieszkańców Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety Miasto Sanok 42 011 3 494 1 859 Miasto Zagórz 4 981 510 270 Gmina Sanok --- 1 714 869 Gmina Zagórz 7 781 809 437 Gmina Besko 4 354 443 219 Gmina Bukowsko --- 484 249 Gmina Komańcza 5 515 581 308 Gmina Tyrawa Wołoska 2 060 234 114 Gmina Zarszyn 9 258 861 453 Razem --- 9 130 4778 Źródło: dane PUP w Sanoku Tabela nr 4. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie sanockim wg gmin (stan na 31.12.2003). Liczba mieszkańców Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety Miasto Sanok 41 633 3 436 1 850 Miasto Zagórz 5 011 500 259 Gmina Sanok 16 775 1 731 889 Gmina Zagórz 7 821 833 459 Gmina Besko 4 348 460 241 Gmina Bukowsko 5 304 471 252 Gmina Komańcza 5 382 534 300 Gmina Tyrawa Wołoska 2 064 244 118 Gmina Zarszyn 9 377 878 488 Razem 97 715 9 087 4856 Źródło: dane PUP w Sanoku 9

Tabela nr 5. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie sanockim wg gmin (stan na 31.12.2004 r.). Liczba mieszkańców* Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety Miasto Sanok 41 633 3 174 1 770 Miasto Zagórz 5 011 440 245 Gmina Sanok 16 775 1 549 840 Gmina Zagórz 7 821 784 437 Gmina Besko 4 348 417 228 Gmina Bukowsko 5 304 444 251 Gmina Komańcza 5 382 498 272 Gmina Tyrawa Wołoska 2 064 221 119 Gmina Zarszyn 9 377 802 458 Razem 97 715 8 329 4 620 Źródło: dane PUP w Sanoku * Dane na dzień 31.12.2004, łącznie pobyt stały i czasowy Tabela nr 6. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie sanockim wg gmin. (stan na 31.12.2005 r.). Liczba mieszkańców* Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety Miasto Sanok 41 350 2 564 1 495 Miasto Zagórz 5 071 370 197 Gmina Sanok 16 988 1 255 707 Gmina Zagórz 7 879 624 373 Gmina Besko 4 342 361 210 Gmina Bukowsko 5 331 372 208 Gmina Komańcza 5 380 368 211 Gmina Tyrawa Wołoska 2 064 174 99 Gmina Zarszyn 9 258 719 423 Razem 97 645 6 807 3 923 Źródło: dane PUP w Sanoku * Dane na dzień 31.12.2004, łącznie pobyt stały i czasowy 10

Tabela nr 7. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie sanockim wg gmin (stan na 31.08.2006 r.). Liczba mieszkańców* Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety Miasto Sanok 41 211 2 350 1 400 Miasto Zagórz 5 094 334 190 Gmina Sanok 17 283 1 132 659 Gmina Zagórz 7 902 544 338 Gmina Besko 4 408 294 185 Gmina Bukowsko 5 374 328 197 Gmina Komańcza 5 486 330 177 Gmina Tyrawa Wołoska 2 037 163 94 Gmina Zarszyn 9 461 639 399 Razem 98 256 6 114 3 639 Źródło: dane PUP w Sanoku * Dane na dzień 31.12.2004, łącznie pobyt stały i czasowy Jak wynika z powyższego zestawienia procent osób bezrobotnych w stosunku do ogółu mieszkańców powiatu sanockiego jest dość znaczny. W 2003 roku bezrobotni stanowili 9,30% ogółu mieszkańców, w 2004 roku 8,52%, a w 2005 roku 6,97%, a na koniec sierpnia 2006 roku 6,22%. W 2005 roku wyrejestrowało się 7707 osób, z tego z powodu podjęcia pracy 3479 osób. 2.2 Struktura bezrobocia Wśród osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sanoku największą grupę (34,54%) stanowią osoby posiadające wykształcenie zasadnicze zawodowe oraz policealne i średnie zawodowe (25,58%) i niższe (25,13%). Osoby z wykształceniem wyższym stanowi zaledwie 6,72% ogółu bezrobotnych. 11

Wiek Wykształcenie Staż pracy Tabela nr 8. Bezrobotni wg wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy (stan na 31.12.2000 r.). Liczba bezrobotnych ogółem Liczba bezrobotnych kobiet 15 17 3 2 18 24 2 740 1 454 25 34 2 470 1 488 35 44 2 097 1 183 45 54 1 232 588 55 59 54 14 60-64 6 --- Wyższe 201 124 Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Podstawowe i niepełne podstawowe Do 1 roku 1 5 5 10 10 20 20 30 30 lat i więcej Bez stażu 2 150 449 3 559 2 243 920 1 944 1 312 1 644 760 30 1 992 1 446 368 1 672 1 119 572 1 020 674 950 307 7 1 199 OGÓŁEM 8 602 4 729 Źródło: dane PUP w Sanoku Wiek Tabela nr 9. Bezrobotni wg wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy (stan na 31.12.2001 r.). Liczba bezrobotnych ogółem Liczba bezrobotnych kobiet 15 17 0 0 18 24 2 899 1 469 25 34 2 798 1 549 35 44 2 232 1 228 45 54 1 529 725 55 59 70 21 60-64 4 --- 12

Wyższe 282 158 Wykształcenie Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe 2 477 505 3 809 1 588 393 1 682 Podstawowe i niepełne podstawowe 2 459 1 171 Do 1 roku 986 587 1 5 2 141 1 076 5 10 1 420 688 10 20 1 845 1 016 20 30 887 333 30 lat i więcej 39 5 Bez stażu 2 214 1 287 OGÓŁEM 9 532 4 992 Źródło: dane PUP w Sanoku Staż pracy Wiek Tabela nr 10. Bezrobotni wg wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy (stan na 31.12.2002 r.). Liczba bezrobotnych ogółem Liczba bezrobotnych kobiet 15 17 1 0 18 24 2 616 1 273 25 34 2 824 1 634 35 44 2 137 1 162 45 54 1 461 686 55 59 83 23 60-64 8 --- Wyższe 324 199 Wykształcenie Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe 2 402 476 3 605 1 473 361 1 649 Staż pracy Podstawowe i niepełne podstawowe Do 1 roku 1 5 5 10 10 20 20 30 30 lat i więcej Bez stażu 2 323 976 2 092 1 422 1 697 811 44 2 088 1 096 589 1 065 717 925 293 5 1 184 OGÓŁEM 9 532 4 778 Źródło: dane PUP w Sanoku 13

Wiek Tabela nr 11. Bezrobotni wg wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy (stan na 31.12.2003 r.). Liczba bezrobotnych ogółem Liczba bezrobotnych kobiet 15 17 0 0 18 24 2 447 1 233 25 34 2 895 1 678 35 44 2 087 1 158 45 54 1 524 750 55 59 124 39 60-64 10 --- Wyższe 373 230 Wykształcenie Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe 2 448 506 3 500 1 355 385 1 615 Staż pracy Podstawowe i niepełne podstawowe 2 260 1 071 Do 1 roku 954 592 1 5 2 009 1 021 5 10 1 409 716 10 20 1 634 924 20 30 827 301 30 lat i więcej 41 7 Bez stażu 2 213 1 295 OGÓŁEM 9 532 4 856 Źródło: dane PUP w Sanoku Wiek Tabela nr 12. Bezrobotni wg wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy (stan na 31.12.2004 r.). Liczba bezrobotnych ogółem Liczba bezrobotnych kobiet 15 17 0 0 18 24 2 089 1 126 25 34 2 623 1 584 35 44 1 904 1 091 45 54 1 533 763 55 59 162 39 60-64 18 --- 14

Wyższe 433 287 Wykształcenie Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe 2 217 519 3 500 1 435 379 1 508 Staż pracy Podstawowe i niepełne podstawowe 2 101 1 011 Do 1 roku 902 589 1 5 1 800 970 5 10 1 309 681 10 20 1 454 841 20 30 745 291 30 lat i więcej 52 5 Bez stażu 2 067 1 243 OGÓŁEM 8 329 4 620 Źródło: dane PUP w Sanoku Wiek Tabela nr 13. Bezrobotni wg wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy ( stan na 31.12.2005 r.). Liczba bezrobotnych ogółem Liczba bezrobotnych kobiet 15 17 0 0 18 24 1 607 919 25 34 2 093 1 319 35 44 1 552 919 45 54 1 358 700 55 59 176 66 60-64 21 --- Wyższe 434 289 Wykształcenie Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe 1 785 500 2 405 1 180 373 1 246 Staż pracy Podstawowe i niepełne podstawowe 1 683 835 Do 1 roku 789 517 1 5 1 390 754 5 10 1 074 592 10 20 1 224 712 20 30 573 208 30 lat i więcej 47 7 Bez stażu 1 710 1 133 OGÓŁEM 6 807 3 923 Źródło: dane PUP w Sanoku 15

Wiek Tabela nr 14. Bezrobotni wg wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy (stan na 1.08.2006 r.). Liczba bezrobotnych ogółem Liczba bezrobotnych kobiet 15 17 0 0 18 24 1 411 555 25 34 1 832 1 237 35 44 1 359 1 067 45 54 1 288 1 076 55 59 199 156 60-64 20 20 Wyższe 411 160 Wykształcenie Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe 1 564 490 2 112 937 240 1 581 Podstawowe i niepełne podstawowe 1 537 1 193 Do 1 roku 713 520 1 5 1 243 812 5 10 944 630 10 20 1 075 854 20 30 520 368 30 lat i więcej 51 25 Bez stażu 1 568 852 OGÓŁEM 6114 1 411 Źródło: dane PUP w Sanoku Staż pracy Wysokim poziomem bezrobocia charakteryzuje się grupa osób pomiędzy 25 a 34 rokiem życia. Na dzień 31.08.2006 r. osoby te stanowiły 29,96% ogółu bezrobotnych (dla porównania na dzień 31.12.2005 r. osoby te stanowiły 30,8%, a na dzień 31.12.2004 r. - 31,5% ogółu bezrobotnych). 16

III. Potencjał Powiatowego Urzędu Pracy 3.1 Struktura organizacyjna PUP w Sanoku Powiatowy Urząd Pracy w Sanoku ma swoją siedzibę w dwóch budynkach A i B. Podstawową komórką organizacyjną jest dział. Zajmuje się określoną problematyką i działalnością w sposób kompleksowy lub kilkoma pokrewnymi zagadnieniami, których realizacja w jednej komórce organizacyjnej ułatwia prawidłowe zarządzanie. Każdym działem kieruje kierownik. W PUP tworzy się następujące komórki organizacyjne: Dział Rynku Pracy (PP); Dział Ewidencji, Świadczeń i Informacji (PES); Dział Finansowo - Księgowy (PF); Dział Organizacyjno Administracyjny (PO); Radca Prawny (PR) samodzielne stanowisko pracy. Bezpośredni kontakt z klientem w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sanoku mają pracownicy dwóch działów: Działu Rynku Pracy i Działu Ewidencji, Świadczeń i Informacji. Do zakresu działań Działu Rynku Pracy należy między innymi: 1. Pozyskiwanie i gospodarowanie środkami EFS; 2. Udzielanie pomocy bezrobotnym i poszukującym pracy w uzyskaniu zatrudnienia. 3. Pozyskiwanie ofert pracy; 4. Udzielanie pracodawcom informacji o kandydatach do pracy, w związku ze zgłoszoną ofertą pracy; 5. Informowanie bezrobotnych i poszukujących pracy oraz pracodawców o aktualnej sytuacji i przewidywanych zmianach na lokalnym rynku pracy; 6. Inicjowanie i organizowanie kontaktów bezrobotnych i poszukujących pracy z pracodawcami; 7. Świadczenie usług z zakresu sieci EURES; 8. Przyjmowanie i analiza wniosków, negocjowanie warunków organizacji miejsc pracy, 17

przygotowywanie dokumentacji do finansowego rozliczenia i oceny, przygotowywanie umów w ramach: prac interwencyjnych, robót publicznych oraz staży i przygotowania zawodowego w miejscu pracy; 9. Zwrot kosztów przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia określonych w ustawie; 10. Ocena efektywności realizowanych programów i szkoleń; 11. Udzielanie porad indywidualnych; 12. Sporządzanie sprawozdań i informacji dla potrzeb statystyki i analiz rynku pracy; 13. Kwalifikowanie bezrobotnych do grup osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy; 14. Współudział w przygotowaniu i realizacji projektów lokalnych na rzecz aktywizacji bezrobotnych; 15. Udzielanie porad z wykorzystaniem standaryzowanych metod ułatwiających wybór zawodu, zmianę kwalifikacji, podjęcie lub zmianę zatrudnienia, a także badanie zainteresowań i uzdolnień zawodowych; 16. Inicjowanie, organizowanie i prowadzenie grupowych porad dla bezrobotnych i poszukujących pracy; 17. Współpraca ze szkołami oraz poradniami psychologiczno pedagogicznymi; 18. Organizacja i planowanie szkoleń dla osób niepełnosprawnych; 19. Inicjowanie i wspieranie lub prowadzenie Klubu Pracy dla osób bezrobotnych, poszukujących pracy; 20. Prowadzenie spraw z zakresu refundacji wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne młodocianych pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, do czasu wygaśnięcia obowiązku realizacji tych zadań przez PUP; 21. Współpraca z PCPR w zakresie realizacji zadań wynikających z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. Do zakresu zadań Działu Ewidencji, Świadczeń i Informacji należy między innymi: 1. Rejestrowanie osób bezrobotnych i poszukujących pracy oraz prowadzenie ewidencji tych osób; 2. Przyznawanie i wypłacanie uprawnionym osobom zasiłku dla bezrobotnych, dodatku 18

szkoleniowego, dodatku aktywizacyjnego, stypendium z tytułu szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy oraz z tytułu podjęcia dalszej nauki w szkole ponadpodstawowej lub ponadgimnazjalnej dla dorosłych albo w szkole wyższej w systemie studiów wieczorowych lub zaocznych; 3. Wyznaczanie bezrobotnym terminów zgłoszenia się w Urzędzie w celu potwierdzenia gotowości do podjęcia zatrudnienia i kontrolowanie wywiązania się bezrobotnych z tego obowiązku; 4. Wydawanie decyzji: uznaniu lub odmowie uznania danej osoby za bezrobotną oraz utracie statusu osoby bezrobotnej; przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku, dodatku szkoleniowego albo stypendium; obowiązku zwrotu nienależnie pobranego zasiłku, dodatku szkoleniowego, stypendium; odroczeniu terminu spłaty, rozłożeniu na raty lub umorzeniu części albo całości nienależnie pobranego świadczenia. 5. Realizowanie zadań związanych z podejmowaniem pracy za granicą i opłacaniem składek na Fundusz Pracy; 6. Informowanie bezrobotnych i innych zarejestrowanych osób o przysługującym im prawach i obowiązkach. Do zakresu zadań Działu Finansowo Księgowego należy między innymi: 1. Planowanie wydatków budżetowych i realizacja budżetu; 2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych budżetu, Funduszu Pracy i Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami; 3. Sporządzanie list płatniczych oraz dokumentacji dotyczącej ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych i podatkowych pracowników PUP; 4. Obsługa finansowo- kasowa budżetu, Funduszu Pracy i ZFŚS; 5. Sporządzanie sprawozdań finansowych. 19

20

Do zakresu działań Działu Organizacyjno Administracyjnego należy między innymi: 1. Opracowywanie projektów regulaminów wewnętrznych PUP i projektów regulaminu pracy PUP; 2. Opracowywanie i nadzór nad funkcjonowaniem systemu obiegu informacji w PUP; 3. Obsługa narad i spotkań organizowanych przez Dyrektora Urzędu oraz obsługa kancelaryjna PUP; 4. Obsługa finansowa, kancelaryjna Powiatowej Rady Zatrudnienia; 5. Obsługa Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych; 6. Kontrola dyscypliny pracy; 7. Prowadzenie spraw osobowych pracowników Urzędu; 8. Organizowanie praktyk zawodowych uczniów i studentów; 9. Opracowywanie obowiązującej sprawozdawczości statystycznej, analiz i informacji dotyczącej całokształtu działania Urzędu; 10. Prowadzenie spraw związanych z zamówieniami publicznymi; 11. Archiwizacja dokumentów dotyczących bezrobotnych oraz związanych z funkcjonowaniem urzędu; 12. Prowadzenie strony internetowej urzędu oraz strony BIP. Do zakresu zadań Radcy Prawnego należy realizacja postanowień ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. Nr 19, poz. 145 z późniejszymi zmianami), a w szczególności: obsługa prawna PUP oraz prowadzenie spraw w imieniu Dyrektora PUP przed organami wymiaru sprawiedliwości. 21

3.2 Działalność PUP w zakresie działań podejmowanych na rzecz poprawy sytuacji na rynku prac. Działania wynikające z Funduszu Pracy. PUP w Sanoku realizuje swoje zadania w zakresie przeciwdziałania bezrobociu wspierając powstawanie nowych miejsc pracy, a także stosując aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu takie jak staże zawodowe, szkolenia, prace interwencyjne itp. PUP w Sanoku w 2005 r. dysponował na te cele łączną kwotą 4 648 100 złotych, z czego najwięcej (1 278 400 złotych stypendia i składka ZUS) przeznaczono na staże oraz na jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej (1 031 800 złotych). Z aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu skorzystało 1305 osób (łącznie z osobami skierowanymi na powstałe wakaty), co stanowi około 20% ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Sanoku w 2005 roku. Z aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu do końca sierpnia 2006 roku skorzystało 1645 osób, co stanowi około 27% ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Sanoku. Tabela nr 15. Zestawienie wydatków na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu w latach 2000 2006. 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* Prace interwencyjne 252 000 270 500 378 200 544 200 487 300 681 100 213 902 Roboty publiczne 339 000 204 300 134 600 471 800 283 300 650 800 90 149 Szkolenia bezrobotnych Pożyczki na utworzenie dodatkowego miejsca Pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej Refundacja zatrudnienia absolwentów 167 000 110 000 174 800 230 800 277 200 287 000 193 333 130 000 18 000 252 000 370 000 90 000 --- --- 725 500 519 000 446 000 609 000 140 000 --- --- 325 600 233 900 327 300 376 200 266 600 --- --- 22

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* Staż absolwencki 616 400 373 200 373 700 941 200 977 200 (w tym 4 900 przygotowanie zawodowe) 1 278 400 627 324 Programy Specjalne Refundacja składki ZUS Pożyczki szkoleniowe --- --- --- --- --- --- --- 6 600 12 900 1 500 26 100 --- --- --- 2 900-1 000 3 200 1 500 1 200 --- Badania lekarskie 8 000 6 300 7 100 10 500 21 800 15 300 16 168 Dojazdy (staż, szkolenia, przygotowanie zawodowe)* --- --- --- --- --- 101 000 40 552 Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy Jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej Refundacje doposażenia / wyposażenia miejsca pracy Przygotowanie zawodowe młodocianych --- --- --- --- --- 51 200 34 505 --- --- --- --- 286 900 1 031 800 902 200 --- --- --- --- 56 400 458 400 375 303 505 500 474 100 520 300 302 100 194 700 64 500 --- RAZEM 3 078 500 2 222 200 2 616 500 3 885 100 3 082 900 4 620 700 2 493 436 W tym ze zobowiązania z poprzedniego roku oraz wydatki na programy bieżące --- 397 300 329 000 --- --- --- --- 3 078 500 1 679 400 2 132 400 3 885 100 3 082 900 4 620 700 2 493 436 Przygotowanie zawodowe --- 145 500 155 100 --- --- --- --- młodocianych Źródło: dane PUP w Sanoku sprawozdania finansowe Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej * dane wg stanu na 31 sierpnia 2006 roku 23

Pośrednictwo Pracy systematycznie utrzymywało i nawiązywało kontakty z zakładami pracy. Pracownicy Pośrednictwa Pracy kontynuowali działania w zakresie bezpośredniego docierania pośredników pracy do pracodawców. Podstawowym celem kontaktów było: nawiązanie współpracy i pozyskanie nowych ofert pracy; przekazanie informacji o zasadach i możliwościach uzyskania wsparcia finansowego w tworzeniu miejsc pracy dla bezrobotnych; rozeznanie potrzeb szkoleniowych oraz zatrudnieniowych. Przy realizacji zadań Pośrednictwo Pracy wykorzystało współpracę z prasą regionalną. W prasie przekazywano informację o wolnych miejscach pracy. Pośrednicy pracy inicjowali również bezpośrednie kontakty bezrobotnych z pracodawcami organizując giełdy pracy. W 2005 r. zorganizowano 17 giełd pracy, w których uczestniczyło 491 osób, a do sierpnia 2006 roku zorganizowano 16 giełd pracy, w których uczestniczyło 211 osób. Prace interwencyjne Tabela nr 16. Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu liczba skierowanych w latach 2000 2006. 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 207 130 199 306 248 197 80 Roboty publiczne 104 61 42 156 92 141 48 Szkolenia bezrobotnych /staż Pożyczki na utworzenie dodatkowego miejsca pracy (liczba stanowisk) Pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej (liczba pożyczek) 374(w tym 136 osób na stażu) 224(w tym 91 osób na stażu) 370(w tym 162 osób na stażu) 501 (w tym 270 osób na stażu) 463 (w tym 279 osób na stażu) 658 (w tym 365 osób na stażu) 510 (w tym 273 osoby na stażu) 5 1 15 15 6 --- --- 38 27 30 45 10 --- --- 24

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* Refundacja zatrudnienia absolwentów 123 41 122 126 56 --- --- Program socjalny --- --- --- --- --- --- --- Refundacja składki ZUS Pożyczki szkoleniowe Roboty publiczne w ramach SAPARD Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej (liczba udzielonych dotacji) Refundacja doposażenia/ wyposażenia miejsca pracy (liczba stanowisk pracy) Przygotowanie zawodowe młodocianych 20 --- --- --- --- --- --- --- --- --- 2 1 2 0 --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- 8 11 13 --- --- --- --- 28 101 89 --- --- --- --- 9 68 415 --- --- --- 326 189 74 13 Kluby Pracy 57 57 11 0 0 0 0 Poradnictwo zawodowe grupowe i indywidualne Zatrudnienie niesusydiowane 731 562 839 652 587 668 476 2451 2574 2658 3055 3207 2910 468 Oferty pracy 1602 1518 1844 2439 1872 1745 1015 Źródło: dane PUP w Sanoku * dane wg stanu na 31 sierpnia 2006 roku 25

W ciągu 2005 roku ogółem w PUP w Sanoku zgłoszono 1745 ofert pracy, zaś do końca sierpnia 2006 roku ofert tych zgłoszono 1015. Spośród wszystkich zgłoszonych ofert pracy w 2005 roku było 369 ofert stażu, stanowiły one 21,1% wszystkich ofert. Należy zauważyć, że w zawodach pracownik administracyjny oraz pracownik biurowy zdecydowana większość stanowiły oferty stażu dla absolwentów. Wg stanu z końca sierpnia 2006 roku spośród wszystkich ofert pracy zgłoszonych było 273 oferty stażu, co stanowiło 26,8% wszystkich ofert. Na terenie powiatu sanockiego występują charakterystyczne dla tego regionu produkcja drzewna i przetwórstwo drzewne. Ponadto istnieją trzy duże zakłady produkcyjne, obejmujące przemysł gumowy, samochodowy oraz naftowy. Analizując oferowane stanowiska pracy pod względem branż pracodawców można zauważyć, że odzwierciedlają one koniunkturę gospodarki powiatu sanockiego. Na terenie powiatu sanockiego działa wiele firm, z których tylko część składa do PUP informacje o poszukiwanych pracownikach. Na obecnym rynku pracy publiczne pośrednictwo pracy traktowane jest jako alternatywny sposób poszukiwania pracowników. PUP w Sanoku działa w kierunku pozyskiwania nowych pracodawców i podtrzymywania kontaktów już nawiązanych. W PUP w Sanoku wspierana jest mobilność na krajowym i regionalnym rynku pracy poprzez udzielanie informacji o aktualnych ofertach pracy spoza terenu powiatu sanockiego. Prowadzona jest nauka aktywnych metod poszukiwania pracy, promocja elastycznych form zatrudnienia. Wdrażany jest także system EURES - informacja o możliwości podjęcia pracy na europejskich rynkach pracy. Jeden z pośredników pracy jest jednocześnie asystentem EURES, dzięki temu bezrobotni mogą skorzystać z jego pomocy przy sporządzaniu odpowiednich dokumentów. W ogólnej liczbie 365 osób skierowanych na staż w 2005 roku, zdecydowana większość to osoby w wieku do 25 lat 319 osób. Natomiast 46 osób to bezrobotni z wyższym wykształceniem w wieku do 27 lat. Spośród stażystów nieco ponad połowę stanowili 26

bezrobotni zamieszkali na wsi 184 osoby, natomiast w mieście 181 osoby. Na staż w roku ubiegłym skierowano 263 kobiety oraz 102 mężczyzn. Wśród nich było 31 osób, które pozostawały bez pracy dłużej niż 12 miesięcy. W ramach zawartych umów o prace interwencyjne w 2005 roku skierowano do pracy 197 osób bezrobotnych. Wśród skierowanych największą grupę - 135 osób (68,5%) stanowiły osoby długotrwale bezrobotne, pozostające bez pracy dłużej niż 12 miesięcy; 5 osób to bezrobotni powyżej 50 roku życia; pozostałe 57 osób to osoby wieku do 25 lat. W 2005 roku organizatorem robót publicznych był powiat sanocki, a także organizacje pozarządowe zajmujące się problematyką oświaty, sportu i turystyki, opieki zdrowotnej oraz pomocy społecznej. W 2005 roku powiat sanocki złożył 33 wnioski, w których wskazał 14 pracodawców do zawarcia umów o roboty publiczne. Na podstawie złożonych przez powiat sanocki wniosków Powiatowy Urząd Pracy w Sanoku zawarł ze wskazanymi pracodawcami 44 umowy o zatrudnienie 101 osób bezrobotnych. W większości zawarte umowy dotyczyły zatrudnienia osób bezrobotnych przy pracach związanych w remontem dróg gminnych oraz pracach remontowo-budowlanych i porządkowo - pielęgnacyjnych przy obiektach użyteczności publicznej. Pracę w ramach robót publicznych przy wykonywaniu remontów bieżących dróg i ulic powiatowych otrzymało 4 bezrobotnych w Powiatowym Zarządzie Dróg w Sanoku. Roboty publiczne zorganizowano również w Muzeum Historycznym w Sanoku dla 2 osób bezrobotnych oraz w Samodzielnym Publicznym Zespole Podstawowej Opieki Zdrowotnej w Zagórzu, który zorganizował roboty publiczne dla 1 osoby bezrobotnej. Na podstawie złożonych wniosków przez organizacje pozarządowe Powiatowy Urząd Pracy w Sanoku zawarł 7 umów o roboty publiczne, w ramach których zatrudnienie znalazło 10 osób bezrobotnych. W 2005 roku finansowano również zatrudnienie 10 osób bezrobotnych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sanoku przy realizacji zadań z zakresu obsługi bezrobotnych. Ogółem w 2005 r. skierowano do robót publicznych (łącznie z osobami zatrudnionymi na powstałych wakatach) 141 osób z tego: 27

32 osoby bezrobotne do 25 roku życia; 18 osób powyżej 50 roku życia; 57 osób długotrwale bezrobotnych. Tabela nr 17. Działania podejmowane w ramach pośrednictwa pracy w latach 2002 2006. 2002 2003 2004 2005 2006* Oferty pracy - ogółem 1844 2439 1872 1745 1015 Oferty pracy niesubsydiowanej 1045 1310 1111 861 468 Oferty pracy w ramach form subsydiowanych ( w tym staż) Liczba osób bezrobotnych zatrudnionych za pośrednictwem PUP(bez stażu)) na podstawie wydanych kart referencyjnych Organizowane Giełdy Pracy Liczba osób uczestniczących w Giełdach Pracy Liczba ofert w ramach stażu 799 (w tym 174 oferty pracy w ramach stażu) Źródło: dane PUP w Sanoku * dane wg stanu na 31 sierpnia 2006 roku 1129 (w tym 259 ofert pracy w ramach stażu) 761 (w tym 297 oferty pracy w ramach stażu) 884 (w tym 369 ofert pracy w ramach stażu) 547 (w tym 273 oferty pracy w ramach stażu) 1719 2121 1514 1143 526 14 21 11 17 16 180 326 161 491 211 174 259 297 369 273 W 2005 roku z usług indywidualnego poradnictwa zawodowego skorzystało 244 osoby, w tym 214 osób posiadało status osoby bezrobotnej, 7 - osób ze statusem poszukujący pracy, 23 - inna kategoria (w tym pracodawcy). W grupie osób obsłużonych przez doradcę zawodowego w ramach indywidualnych rozmów 49 osób posiadało orzeczenia o stopniu niepełnosprawności z tego: 2 osoby skierowano na staże na stanowiska: archiwista i stolarz, sprzedawca, 28

pracownik socjalny w ramach programu JUNIOR - program aktywizacji zawodowej niepełnosprawnych absolwentów - finansowany ze środków PFRON; 1 osobę skierowano na kurs księgowość na podstawie uprawdopodobnienia zatrudnienia; 5 osób uczestniczyło w kursie księgowość komputerowa a; 2 osoby uczestniczyły w kursie operatora wózków widłowych (również finansowany ze środków PFRON). W wyniku udzielonych porad grupowych 91 osób podjęło zatrudnienie, 5 osób wyjechało za granicę. Dodatkowo w Sali Informacji Zawodowej są udzielane także indywidualne informacje zawodowe. Głównie osobami korzystającymi z indywidualnych informacji zawodowej to bezrobotni. W roku 2005 informacji udzielono 172 osobom, w tym: 114 to osoby bezrobotne, 6 osób to osoby poszukujące pracy, 52 to osoby nie zarejestrowane. Urząd współpracuje również ze szkołami z terenu powiatu sanockiego. W ramach profilaktyki bezrobocia, organizowane są zajęcia dla młodzieży ostatnich klas szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Spotkania z młodzieżą szkolną obejmują zagadnienia z zakresu planowania kariery zawodowej, tendencji panujących na obecnym rynku pracy, wyboru określonego zawodu (zawodu przyszłości), określonych wymagań, jakie należy spełnić, aby być poszukiwanym na rynku pracy. Uczniowie korzystają z teczek informacji o zawodach. W grupowych spotkaniach informacyjnych zorganizowanych dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych uczestniczyło w 2005 roku - 1372 uczniów. Zajęcia przeprowadzono w 47 grupach. Powiatowy Urząd Pracy udzielał wsparcia na rzecz osób bezrobotnych planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej w postaci organizowania i finansowania szkoleń przygotowujących do podjęcia działalności gospodarczej. W 2005 roku w szkoleniach z tego zakresu uczestniczyło 67 osób bezrobotnych. Ogółem w analizowanym okresie 117 bezrobotnych uzyskało jednorazowe środki na podjęcie własnej działalności gospodarczej. Udzielone dotacje finansowane były z dwóch źródeł: z Funduszu Pracy oraz 29

współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego w związku z realizacją projektów, w których zaplanowano działania z zakresu promocji przedsiębiorczości. Celem zwiększenie stopnia przygotowania zawodowego do uzyskania zatrudnienia przez osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności i mające największe trudności z wejściem na rynek pracy, Urząd organizował szkolenia osób niepełnosprawnych w ramach środków PFRON. W 2005 roku Powiatowy Urząd Pracy w Sanoku dysponował kwotą 9 000 zł przeznaczeniem na realizację szkoleń dla osób niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy. Na ten cel wydatkowano kwotę 8 584 zł. Zaplanowano i zrealizowano jedno szkolenie grupowe w zakresie Księgowość komputerowa, w którym uczestniczyło 5 osób niepełnosprawnych. Ponadto na szkolenie z Urzędu skierowano 2 mężczyzn, którzy byli uczestnikami kursu obsługa wózków jezdniowych. W 2005 roku 1 osoba niepełnosprawna wystąpiła z wnioskiem o skierowanie na szkolenie indywidualne Kurs dla kandydatów na samodzielnych księgowych, przedstawiając deklarację zatrudnienia po zakończeniu kursu. Wymieniona osoba została skierowana na wnioskowane szkolenie. W roku 2005 refundacja wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne młodocianych pracowników, zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego odbywała się w drodze decyzji administracyjnej, na podstawie przepisów przejściowych zawartych w art. 139 ust. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 ze zm.). Zgodnie z przepisami powiatowe urzędy pracy refundowały wynagrodzenia i składki na ubezpieczenie społeczne młodocianych pracowników, zatrudnionych na podstawie umów o pracę w celu przygotowania zawodowego, zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 65) tj. przed 6 lutego 2003 r., tylko do dnia 30 czerwca 2005 r. i za okres do dnia 30 czerwca 2005 r. Od dnia 1 lipca 2005 r. refundacja kosztów przygotowania zawodowego młodocianych odbywa się na podstawie wcześniej zawartych umów i pozostaje tylko w gestii Ochotniczych Hufców Pracy. 30

W I półroczu 2005 r. w sprawie o refundację wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne młodocianych pracowników wpłynęło do Powiatowego Urzędu Pracy 104 wnioski z 22 zakładów pracy, dotyczące 74 młodocianych pracowników. Do końca czerwca 2005 roku wydano łącznie 106 decyzji (w tym 2 dotyczące sprawy z 2004 r.) przyznających refundację na ogólną kwotę 64 518,84 zł oraz w 28 przypadkach odmawiających części poniesionych kosztów na kwotę 4 533,49 zł. Ponieważ refundacja kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne za miesiąc czerwiec 2005 r. mogła być dokonana dopiero po przedstawieniu dokumentów potwierdzających fakt ich poniesienia, z przyznanej za I półrocze kwoty 64 518,84 zł w miesiącu lipcu 2005 r. wydano kwotę 13 009,11 zł. Projekty własne PUP (EFS i inne). Powiatowy Urząd Pracy w Sanoku realizuje programy Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich w ramach Działania 1.2 Perspektywy dla młodzieży i Działania 1.3 Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia. W ramach tych działań PUP realizował projekty posiłkowe WUP w Rzeszowie: Dobry start w powiecie sanockim - Działanie 1.2 oraz Aktywny powrót w powiecie sanockim - Działanie 1.3. Projekty te realizowane były w latach 2004/2005. Natomiast w latach 2005/2006 PUP realizował projekty własne: Wsparcie na starcie - Działanie 1.2 oraz Aktywność szansą - Działanie 1.3. W marcu 2006 roku rozpoczęto realizację dwóch projektów: Dobry start wygrana przyszłość Działanie 1.2 oraz Przebudzenie szansą Działanie 1.3. PROJEKT NR 1: Dobry start w powiecie sanockim Okres realizacji projektu: 01.05.2004 31.05.2005 Założenia programowe: Zwiększenie szans na zatrudnienie bezrobotnych młodych ludzi w wieku 18-25 lat oraz absolwentów wszystkich typów szkół z terenu powiatu sanockiego, poprzez promowanie postaw aktywności zawodowej na rynku pracy, umożliwienie zdobycia pierwszych doświadczeń zawodowych, a także promowanie wśród lokalnych pracodawców zatrudnienia młodzieży. Ograniczenie bezrobocia wśród młodzieży w wieku 31

18-25 lat oraz absolwentów stanowi jeden z ważniejszych problemów na rynku pracy. Wyodrębnienie działań skierowanych do tej kategorii bezrobotnych miało swoje uzasadnienie w sytuacji demograficznej kraju oraz problemach na lokalnym rynku pracy. Taka sytuacja młodzieży uzasadniała wdrożenie projektu, który pozwolił na zdobycie umiejętności praktycznych, doświadczenia zawodowego, skrócenie okresu bezczynności zawodowej, umożliwił im zaistnienie na rynku pracy. Uczestnicy projektu: Program adresowany był do bezrobotnej młodzieży w wieku 18-25 lat oraz absolwentów wszystkich typów szkół, którzy dotychczas nie pracowali, zamieszkałych na terenie powiatu sanockiego i zarejestrowanych w PUP w Sanoku Założono, że 40% wszystkich bezrobotnych, którzy zostaną objęci działaniami, będą stanowiły kobiety. Grupa zainteresowanych udziałem w projekcie została wyłoniona za pomocą opracowanego narzędzia ankiety, a ostateczna grupa beneficjentów programu ustalona została w ramach spotkań z doradcami zawodowymi lub pośrednikami pracy, przy współudziale pracodawców, które pozwoliły na określenie indywidualnych potrzeb uczestników oraz dobór formy wsparcia. Działania i liczba osób objęta działaniami: Grupa uczestników objęta działaniami w ramach projektu liczyła 144 osoby. Osoby te zostały objęte poradnictwem zawodowym w formie indywidualnej i grupowej, aktywnym pośrednictwem pracy i stażami. Pośrednictwo pracy: w projekcie objęto nim 144 osoby (102 kobiety i 42 mężczyzn). Poradnictwo zawodowe: w projekcie objęto nim 131 osób (89 kobiet i 42 mężczyzn). W trakcie spotkań z doradcami zawodowymi młodzi ludzie uzyskali informacje o rynku pracy, zasadach skutecznego poszukiwania pracy, prowadzenia rozmów z pracodawcami. Staże: objęto nimi 144 osoby (102 kobiety i 42 mężczyzn). Wszystkie osoby skierowane zostały na staż w 2004 roku. 114 osób zakończyło odbywanie stażu w tym samym roku, a 30 osób kontynuowało staż w 2005 roku. Wszystkie staże zakończyły się do końca marca 2005 roku. 134 osobom wydano zaświadczenie o odbyciu stażu. Monitoring: Po zakończeniu udziału w projekcie beneficjenci ostateczni wypełniali ankiety końcowe i oświadczenia. Projekt zakładał, że po jego zakończeniu 30% 32

beneficjentów uzyska zatrudnienie. Po przeanalizowaniu ankiet oraz bazy danych PUP okazało się, że efektywność zatrudnieniowa przedstawiała się następująco: 67 osób podjęło zatrudnienie (48 kobiet i 19 mężczyzn 46,53%), a 21 osób podjęło edukację. Budżet i wydatki: Kategoria wydatku Wartość wydatku założona w projekcie we wniosku Faktycznie poniesione wydatki Wykonanie Wydatki kwalifikowane 50 8701,00 507 163,53 99,70% Wydatki dotyczące beneficjentów bezpośrednich 50 8701,00 507 163,53 99,70% Koszty staży 49 4542,00 493 264,51 99,74% Koszty badań lekarskich 2 483,00 2 483,00 100,00% Koszty przejazdu na staż 11 676,00 11 416,02 97,77% Całkowite wydatki 508 701,00 507 163,53 99,70% Źródło: dane PUP w Sanoku PROJEKT NR 2: Aktywny powrót w powiecie sanockim Okres realizacji projektu: 01.05.2004 30.06.2005 Założenia programowe: Przeciwdziałanie długotrwałemu bezrobociu na terenie powiatu sanockiego, w szczególności przygotowanie osób zagrożonych długotrwałym bezrobociem i długotrwale bezrobotnych do zmieniających się wymagań lokalnego rynku pracy poprzez aktywizację w okresie uzupełnienia i nabycia kwalifikacji zawodowych, promowanie postaw aktywności i przedsiębiorczości. Uczestnicy projektu: Beneficjentami ostatecznymi były osoby zagrożone długotrwałym bezrobociem i długotrwale bezrobotne, powyżej 25 roku życia, zamieszkałe na terenie powiatu sanockiego i zarejestrowane w PUP w Sanoku. Szczególnie uwzględniono osoby nie posiadające bądź posiadające niskie kwalifikacje i umiejętności zawodowe. 33

Założono, że 40% wszystkich bezrobotnych, którzy zostaną objęci działaniami, będą stanowiły kobiety. Projekt realizowany był w partnerstwie z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Publicznej, który brał udział przy doborze uczestników projektu. Działania i liczba osób objęta działaniami: Grupa uczestników projektu liczyła 106 osób. Pośrednictwo pracy: w projekcie objęto nim 26 osób (15 kobiet i 11 mężczyzn). Poradnictwo zawodowe: w projekcie objęto nim 72 osoby (53 kobiety i 19 mężczyzn). Szkolenia: objęto nim 65 osób (45 kobiet i 20 mężczyzn). Przeprowadzono następujące rodzaje szkoleń: operator żurawi przenośnych (3 osoby), operator ciężkich maszyn do robót ziemnych (7 osób), pracownik administracyjno-biurowy (15 osób), sprzedawcahandlowiec (20 osób) kierowca wózków jezdniowych (10 osób) i kucharz-ciastkarz (10 osób). Przygotowanie do wykonywania zawodu u pracodawcy: w projekcie objęto nim 8 mężczyzn, wypłacono im także stypendia za przygotowanie zawodowe. Subsydiowane zatrudnienie: u przedsiębiorcy w ramach prac interwencyjnych zatrudniono 4 osoby bezrobotne, natomiast 12 uczestniczek szkolenia pracownik administracyjnobiurowy zostało w ramach prac interwencyjnych zatrudnionych w jednostkach samorządu terytorialnego. Środki na podjęcie działalności gospodarczej: w ramach projektu 19 osób otrzymało dotacje na działalność gospodarczą. W projekcie wydano zaświadczenia o ukończeniu kursu lub odbyciu przygotowania zawodowego łącznie dla 70 uczestników. Monitoring: Po zakończeniu udziału w projekcie beneficjenci ostateczni wypełniali ankiety końcowe i oświadczenia. Projekt zakładał, że po jego zakończeniu 25% beneficjentów uzyska zatrudnienie. Po przeanalizowaniu ankiet oraz bazy danych PUP okazało się, że efektywność zatrudnieniowa przedstawiała się następująco: 34 osoby podjęło zatrudnienie (16 kobiet i 18 mężczyzn 32,38%), a 20 osób podjęło samozatrudnienie (19%). 34

Budżet i wydatki: Kategoria wydatku Wartość wydatku założona w projekcie we wniosku Faktycznie poniesione wydatki Wykonanie Wydatki kwalifikowane 411 328,00 401 017,19 97,49% Wydatki dotyczące beneficjentów ostatecznych 342 518,00 332 207,19 96,99% Dodatki szkoleniowe 7 373,00 7 373,00 100,00% Koszty badań 3 421,00 3 421,00 100,00% Koszty dojazdu na szkolenia Koszty wyżywienia za szkolenia Koszty zakwaterowania na szkolenia Subsydiowane zatrudnienie Budżet jednostek samorządu terytorialnego Wkład prywatny przedsiębiorców Środki na podjęcie działalności gospodarczej Stypendia na przygotowanie do wykonywania zawodu Koszty dojazdu na przygotowanie do wykonywania zawodu 5 659,00 5 659,28 100,00% 4 200,00 4 200,00 100,00% 4 445,00 4445 100,00% 56 454,00 52 438,91 92,89% 24 712,00 24 712,00 100,00% 10 775,00 10 775,00 100,00% 195 092,00 195 100,00 100,00% 26 115,00 22 224,61 85,10% 4 272,00 1858,39 43,50% Inne wydatki 68 810,00 68 810,00 100,00% Koszty szkolenia 68 810,00 68 810,00 100,00% Całkowite wydatki projektu Źródło: dane PUP w Sanoku 411 328,00 401 017,19 97,49% 35

PROJEKT NR 3: Wsparcie na starcie Okres realizacji projektu: 15.03.2005 31.03.2006 Założenia programowe: Zwiększenie szans na zatrudnienie bezrobotnych młodych ludzi w wieku 18 25 lat oraz absolwentów z powiatu sanockiego, poprzez promowanie postaw aktywności zawodowej na rynku pracy, promowanie samozatrudnienia i przedsiębiorczości wśród młodzieży, poprzez udzielanie środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej, umożliwienie zdobycia pierwszych doświadczeń zawodowych, a także promowanie wśród lokalnych pracodawców zatrudnienia młodzieży. Uczestnicy projektu: Projekt adresowany jest do bezrobotnych młodych ludzi w wieku 18 25 lat oraz do absolwentów zamieszkałych na terenie powiatu sanockiego i zarejestrowanych w PUP w Sanoku, pozostających bez pracy do 24 miesięcy. Założono, że 40% będą stanowiły kobiety, a 50% stanowić będą bezrobotni zamieszkali na wsi. Rekrutacja osób zainteresowanych udziałem w projekcie rozpoczęła się akcją informacyjną i promocyjną, polegającą na rozwieszeniu plakatów, zamieszczaniu ogłoszeń w Internecie. Dobór osób prowadzony był także poprzez analizę rejestrów PUP. Zainteresowani uczestnictwem w projekcie wypełniali odpowiednią ankietę. Ostateczna grupa beneficjentów ustalona została w ramach spotkań z pośrednikami pracy lub doradcami zawodowymi przy współudziale pracodawców. Przy rekrutacji uwzględniane były kryteria: status bezrobotnego, absolwenta, wiek, płeć, brak doświadczenia zawodowego w przypadku staży, miejsce zamieszkania, aktywność bezrobotnych, zapotrzebowanie zgłaszane przez pracodawców. Działania i liczba osób objęta działaniami: Grupa uczestników projektu liczyła 189 osób. Pośrednictwo pracy: w projekcie objęto nim 165 osób (114 kobiet i 51 mężczyzn). Poradnictwo zawodowe: w projekcie objęto nim 170 osób (112 kobiet i 58 mężczyzn). Staże: objęto nim 165 osób (114 kobiet i 51 mężczyzn), wszystkie osoby zostały skierowane na staż w 2005 roku i wszystkie zakończyły staż do końca listopada 2005 roku. 155 beneficjentom wydano zaświadczenia o odbyciu stażu. 36