Komentarz tygodniowy 03-10.11.2017 DANE MAKROEKONOMICZNE Z POLSKI Decyzja w sprawie stóp procentowych RPP pozostawiła (zgodnie z oczekiwaniami) stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie (główna stopa procentowa wynosi 1,50 %). Stanowisko władz monetarnych zaprezentowane w uzasadnieniu listopadowej decyzji nie wskazuje na to, by stopy procentowe NBP miały się zmienić w najbliższych miesiącach. Co więcej, prezes NBP (Adam Glapiński) podtrzymał przekonanie, iż także w 2018 r. stopy NBP prawdopodobnie pozostaną bez zmian. Takie przekonanie wynika m.in. z oceny Rady, iż w kolejnych kwartałach inflacja konsumentów będzie kształtowała się w pobliżu celu inflacyjnego. W listopadowym komunikacie powtórzono także opinię władz monetarnych, że obecny poziom stóp procentowych sprzyja utrzymaniu polskiej gospodarki na ścieżce zrównoważonego wzrostu oraz pozwala zachować równowagę makroekonomiczną. W komunikacie uzasadniającym decyzję RPP znalazły się odniesienia do nowych, długoterminowych prognoz inflacji opracowanych przez ekspertów Instytutu Ekonomicznego NBP. Eksperci banku centralnego oczekują, iż w 2018 r. średnioroczny poziom inflacji wyniesie 2,3 % (wobec 2,0 % w prognozie z lipca), zaś w 2019 r. ukształtuje się na poziomie 2,7 % (w porównaniu z 2,5 % w poprzedniej prognozie). Najnowsze prognozy banku centralnego potwierdzają oczekiwania, iż pomimo przyspieszenia dynamiki wzrostu cen w najbliższych latach, wskaźnik inflacji pozostanie w zakresie dopuszczalnych odchyleń od celu banku centralnego (tj. 2,5 % plus/minus 1 pp.). Wydaje się, iż dopóki prognozy inflacji na najbliższe lata pozostają blisko celu NBP, zaś koniunktura nie odbiega od procesów obserwowanych u naszych głównych partnerów handlowych w strefie euro, przewidywania dotyczące stabilizacji stóp procentowych w Polsce nie powinny się zmienić. Stopa bezrobocia wstępne dane MRPiPS Według szacunkowych danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec października br. ukształtowała się na poziomie 6,6 % (tj. o 1,6 pp. mniej niż na koniec października 2016 r.). Na podstawie meldunków nadesłanych przez urzędy pracy oszacowano, iż liczba zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 1,07 mln osób (tj. spadła o 46,0 tys. m/m). W ujęciu rocznym, liczba zarejestrowanych bezrobotnych obniżyła się o 236,9 tys. osób. Dane za październik 2017 r. są potwierdzeniem bardzo dobrej sytuacji na rynku pracy (bezrobocie rejestrowane o tej porze roku jest najniższe od 1991 r.), która powinna wspierać w najbliższych miesiącach wzrost konsumpcji. Odnotowując niski poziom bezrobocia na koniec października br., należy równocześnie zwrócić uwagę, iż istotny wpływ na spadek liczby bezrobotnych w tym miesiącu mogły mieć zjawiska nadzwyczajne, związane z wprowadzeniem od 1 października br. dawnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn). W efekcie, część z największego od lipca br. odpływu zarejestrowanych bezrobotnych w urzędach pracy mogła być spowodowana decyzjami o skorzystaniu z możliwości przejścia na emeryturę. 1
WYDARZENIA W serwisie internetowym NBP opublikowano statystyki dotyczące oprocentowania stosowanego przez banki w odniesieniu do depozytów oraz kredytów przedsiębiorstw i gospodarstw domowych we wrześniu br. (link http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/pieniezna_i_bankowa/ oprocentowanie_n.html). W serwisie NBP opublikowano dane dotyczące sektora bankowego według stanu na koniec września 2017 r. (link http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/pieniezna_i_bankowa/naleznosci. html. Zysk netto sektora wyniósł 10,6 mld zł i w relacji do września 2016 r. spadł o 803 mln zł, tj. o 7,1 %. NBP nie prezentuje danych w podziale na poszczególne sektory (komercyjny, spółdzielczy, oddziały instytucji kredytowych), stąd bardziej szczegółowe informacje na temat wyników sektora zostaną przedstawione po publikacji odpowiednich danych przez UKNF. W serwisie internetowym NBP opublikowano wyniki ankiety przeprowadzonej wśród przewodniczących komitetów kredytowych, dotyczącej sytuacji na rynku kredytowym w III kwartale 2017 r. oraz przewidywań banków na IV kwartał 2017 r. (link http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/aktualnosci/wiadomosci_2017/kredytowy2017_4.html). Ankieta została przeprowadzona na przełomie września i października br. wśród 27 banków, których łączny udział należności od przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w portfelu sektora bankowego wynosi 89 %. W wynikach badania prezentuje się m.in. tzw. procent netto, który jest różnicą między odsetkiem odpowiedzi pokazujących przeciwne kierunki (np. zaostrzenie lub złagodzenie kryteriów), co pozwala pokazać ogólną tendencję w danym segmencie rynku. W raporcie wskazuje się m.in., iż w III kwartale 2017 r. polityka kredytowa w segmencie kredytów dla przedsiębiorstw zmieniła się w niewielkim stopniu. DANE MAKROEKONOMICZNE ZE ŚWIATA Prognozy gospodarcze Komisji Europejskiej Komisja Europejska opublikowała aktualne prognozy makroekonomiczne dla wybranych państw europejskich (link https://ec.europa.eu/info/publications/eco nomy-finance/european-economicforecast-autumn-2017_en). W porównaniu z prognozą z maja br. zrewidowano w górę oczekiwania odnośnie tempa wzrostu gospodarczego w 2018 r. zarówno dla strefy euro (o 0,3 pp.), jak i dla Polski (o 0,6 pp.). Aktualne prognozy KE dla naszego kraju należy ocenić pozytywnie. Oczekiwane tempo wzrostu PKB dla Polski nie odbiega od prognoz innych instytucji (np. NBP oczekuje, iż wzrost gospodarczy w przyszłym roku wyniesie 3,6 %), a także od zjawisk obserwowanych w innych państwach naszego regionu (wykres obok). Źródłem wzrostu gospodarczego w Polsce (wg ekspertów KE) ma być popyt krajowy, w tym m.in. ożywienie inwestycji publicznych na przełomie lat 2017/2018 w związku z większym wykorzystaniem funduszy europejskich. Z drugiej strony, Komisja oczekuje, iż w latach 2018-2019 nastąpi pewne wyhamowanie konsumpcji prywatnej, spowodowane m.in. ograniczeniem realnych dochodów na skutek wzrostu inflacji. 2
RYNKI FINANSOWE RYNEK STÓP PROCENTOWYCH Rynkowe stawki WIBOR w ubiegłym tygodniu pozostały stabilne (wykres obok). Warto odnotować, iż obecny poziom stawek w głównych tenorach utrzymuje się bez zmian od listopada 2016 r. Brak sygnałów ze strony większości przedstawicieli RPP o możliwych zmianach w poziomie stóp NBP w perspektywie najbliższych miesięcy powinien sprzyjać stabilizacji rynkowych stawek także w kolejnych tygodniach. Najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się w dn. 4-5 grudnia br. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 06 10.11.2017 r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,66% -0,37% 1,25% -0,79% 0,49% 3M 1,73% -0,33% 1,41% -0,74% 0,53% 6M 1,81% -0,28% 1,60% -0,65% 0,59% 1Y 1,85% -0,19% 1,87% -0,53% 0,77% RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie 03.11.2017 10.11.2017 Zmiana USD/PLN 3,6408 3,6274-0,4% EUR/PLN 4,2406 4,2299-0,3% CHF/PLN 3,6420 3,6539 0,3% Niewielkim zmianom na złotym w ubiegłym tygodniu sprzyjała niewielka liczba publikacji na głównych rynkach (USA, strefa euro), które mają istotne znaczenie dla kierunku zmian na złotym. Stabilizacji naszej waluty sprzyjało również (zgodne z oczekiwaniami uczestników rynków finansowych) pozostawienie przez Radę Polityki Pieniężnej w minionym tygodniu stóp procentowych NBP bez zmian. Podtrzymanie przez władze monetarne dotychczasowych deklaracji, iż najbardziej prawdopodobna jest stabilizacja stóp NBP w najbliższych miesiącach powinno ograniczać zmienność na złotym w najbliższych dniach. 3
RYNEK TOWAROWY Data Cena ropy Cena złota Cena srebra (USD/bbl) (USD/oz.) (USD/oz.) 03.11 62,07 1269,46 16,80 06.11 64,27 1281,51 17,23 07.11 63,69 1275,46 16,95 08.11 63,49 1280,91 17,01 09.11 63,93 1284,91 16,99 10.11 63,52 1276,06 16,90 W minionym tygodniu cena ropy (Brent) wzrosła o 2,3 %, osiągając na zamknięciu w piątek 63,52 dolarów/baryłkę, tj. blisko najwyższych poziomów od czerwca 2015 r. Wzrostowi cen ropy sprzyja m.in. dobra koniunktura gospodarcza na świecie, jak i utrzymujące się napięcia na Bliskim Wschodzie pomiędzy Arabią Saudyjską a Iranem i ich sojusznikami. Pomimo odnotowania w ostatnich tygodniach wyraźnych wzrostów cen ropy na światowych rynkach, kontynuacja tendencji zwyżkowych w najbliższych tygodniach wydaje się mało prawdopodobna. Perspektywy trwałego wzrostu cen surowca na światowych rynkach ogranicza m.in. systematyczny wzrost wydobycia ropy w USA, link https://www.eia.gov/dnav/pet/hist/leafh andler.ashx?n=pet&s=wcrfpus2&f=w). RYNEK KAPITAŁOWY W ujęciu tygodniowym WIG30 stracił 1,2 %, czemu sprzyjały m.in. nieco słabsze nastroje na głównych rynkach (amerykański Dow Jones spadł o 0,5 %). Warto odnotować, iż na głównych rynkach utrzymuje się ryzyko potencjalnie niekorzystnej perspektywy, jaką dla rynku akcji są prawdopodobne podwyżki stóp procentowych w USA. W najbliższych dniach brak jest zaplanowanych istotnych publikacji makroekonomicznych na głównych rynkach, stąd najbardziej prawdopodobne wydaje się, iż bez nowych impulsów, zmiany głównych indeksów nie będą znaczące. 4
KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień (13-17.11.2017 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Wartość poprzednia 14 listopada Polska 17 listopada Polska 17 listopada Polska Inflacja po wyłączeniu cen żywności i energii, r/r Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, r/r Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw, r/r X 1,0 % X 6,0 % X 4,5 % DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 5