POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH POWIATU LIMANOWSKIEGO NA LATA 2009 2014

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH POWIATU LIMANOWSKIEGO NA LATA 2009 2014

Kwiecień 2009 r. Spis treści: 1. Wstęp. 2. Zarys diagnozy stanu obecnego oraz istniejące zasoby instytucjonalne. 3. Finansowanie, monitorowanie i ocena realizacji Programu. 4. Powiatowy Program Działań Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Powiatu Limanowskiego Na Lata 2009-2014. 2

1. WSTĘP Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym określiła szereg zadań publicznych o charakterze ponadgminnym realizowanych przez ten szczebel samorządu. W zakresie działań powiatu wpisano m.in. wspieranie osób niepełnosprawnych. Konkretne zadania na rzecz osób niepełnosprawnych realizowane przez samorząd powiatowy zostały określone w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne mają duże problemy w aktywnym uczestnictwie w życiu społecznym, szczególnie w środowiskach wiejskich. Na ich sytuację życiową wpływają również mniejsze niż w miastach możliwości aktywizacji zawodowej. W ramach niniejszego opracowania opartego na integracji działań gminnych i miejskich ośrodków pomocy społecznych, centrum pomocy rodzinie, powiatowego urzędu pracy, Kościoła i ludzi dobrej woli pragniemy określić cele wspólnych działań na rzecz osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne pragną być przydatne w swojej społeczności. Mogą dla niej wiele zdziałać. Pragniemy pomóc im w przełamywaniu barier w rozwijaniu własnej aktywności. Tworzymy program w przekonaniu, że wspólna praca samorządów, wszystkich organizacji, wolontariuszy pozwoli osiągnąć cele służące integracji i rozwojowi aktywności osób niepełnosprawnych. Najpełniejsze warunki rozwoju osoby niepełnosprawnej stwarza jej aktywne uczestnictwo we własnej rehabilitacji. Rehabilitacja osób niepełnosprawnych jest złożonym, wieloetapowym i wielowymiarowym procesem, zmierzającym do maksymalnego usprawnienia jednostek dotkniętych niepełnosprawnością. Usprawnienie to odbywa się na drodze wielu profesjonalnych działań o charakterze leczniczym, psychologicznym, pedagogicznym, społecznym i zawodowym, przy istotnym współudziale samych osób niepełnosprawnych. Ostatecznym celem 3

rehabilitacji jest osiągnięcie najwyższego możliwego poziomu samodzielności i niezależności osoby niepełnosprawnej, przejście z pozycji biorcy na pozycję dawcy osoby produktywnej i tworzącej cenne społecznie wartości, a więc pełna integracja ze społeczeństwem, znajdująca wyraz w pełnym uczestnictwie w życiu społecznym. Misją Powiatu Limanowskiego jest stworzenie osobom niepełnosprawnym takich warunków oraz udzielenie takiej pomocy, która umożliwi im maksymalne wykorzystanie potencjalnych zdolności, samodzielności i aktywności oraz jak najpełniejsza realizacja procesu rehabilitacji. U podstaw niniejszego Programu leży powszechne, uniwersalne uznanie, że: osoby niepełnosprawne mają prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia oraz do korzystania na zasadzie równości z praw i obowiązków ustanowionych dla ogółu obywateli bez względu na rodzaj, przyczynę i stopień niepełnosprawności, osoby niepełnosprawne mają prawo do uzyskania niezbędnych środków umożliwiających wyrównanie zmniejszonych wskutek niepełnosprawności szans w korzystaniu z przysługujących im praw, wszelkie działania na rzecz osób niepełnosprawnych powinny być podejmowane z poszanowaniem suwerenności jednostki i jej prawa do dokonywania samodzielnych wyborów życiowych. Cele określone w Programie są zgodne z Uchwałą Sejmu RP z 1 sierpnia 1997 roku zwaną Kartą Praw Osób Niepełnosprawnych, podstawowymi kierunkami działań na rzecz osób niepełnosprawnych określonymi przez Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych oraz z założeniami Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich, stanowiącego formę wykorzystania środków Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

2. ZARYS DIAGNOZY STANU OBECNEGO ORAZ ISTNIEJĄCE ZASOBY INSTUTUCJONALNE a) zarys diagnozy Określenie skali występowania problematyki funkcjonowania osób niepełnosprawnych jest zadaniem trudnym z uwagi na to, że w chwili obecnej żadna instytucja czy organizacja nie posiada kompletnej bazy danych zawierającej informacje o osobach niepełnosprawnych. Według danych uzyskanych w wyniku Narodowego Spisu Powszechnego, liczba osób niepełnosprawnych w 2002 r. w województwie małopolskim wynosiła 589.1 tys. co stanowiło 18,2 % ogółu ludności województwa (drugie miejsce w Polsce po województwie lubelskim). Oznacza to, że prawie co piąty mieszkaniec Małopolski jest osobą niepełnosprawną. W pełnej zbiorowości osób niepełnosprawnych w Małopolsce kobiety stanowią 54,8% z ogólnej liczby niepełnosprawnych. Zarówno w miastach jak i na wsi wśród niepełnosprawnych przeważają osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. W świetle wyników Narodowego Spisu Powszechnego z punktu widzenia rynku pracy podstawowym problemem jest niska aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych. Z analizy dostępnych danych (w skali kraju) wynika, że osoby niepełnosprawne są obecne na rynku pracy w stopniu daleko niewystarczającym (zarówno wskaźnik aktywności zawodowej, jak i wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest ponad 3-krotnie niższy niż osób sprawnych). Dominują wśród nich osoby starsze, gorzej wykształcone, znacznie mniej mobilne zawodowo od ogółu mieszkańców kraju, co oznacza zdecydowanie mniejszą konkurencyjność na rynku pracy. Niski poziom wykształcenia w tej grupie osób przekłada się na wysokie bezrobocie, szczególnie długotrwałe (60% niepełnosprawnych osób bezrobotnych powyżej 12 miesięcy posiada wykształcenie gimnazjalne i niższe). Wiedza 5

pracodawców, zarówno w zakresie rozwiązań prawnych wspierających zatrudnianie osób niepełnosprawnych, jak też problemów wynikających z niepełnosprawności jest zdecydowanie niewystarczająca. Zmiana stosunku pracodawców i pełnosprawnych pracowników do osób niepełnosprawnych jest jednym z warunków procesu wyrównywania szans i integracji zawodowej i społecznej. Wyniki dostępnych badań wyraźnie wskazują na niechęć pracodawców do zatrudniania osób niepełnosprawnych o poważnych dysfunkcjach, bądź wchodzących po raz pierwszy na rynek pracy, ze względu na brak doświadczenia zawodowego. Niezbędne jest zatem oddziaływanie na pracodawców w zakresie zatrudniania osób niepełnosprawnych, a z drugiej strony upowszechnianie zatrudniania osób niepełnosprawnych, między innymi poprzez oddziaływania na osoby pełnosprawne i wspieranie pracodawców podejmujących działania w zakresie pracy i współpracy z osobami niepełnosprawnymi. Wysoki wskaźnik bierności zawodowej osób niepełnosprawnych (ponad 80%) plasuje te osoby po stronie konsumentów świadczeń społecznych. Ograniczenia wynikające z niepełnosprawności utrudniają lub uniemożliwiają podjęcie zatrudnienia w tradycyjnym systemie organizacji pracy. Rozpoznanie możliwości zastosowania elastycznych i alternatywnych form zatrudniania oraz wspieranie samodzielnej działalności gospodarczej może zmienić tę sytuację. W tym celu konieczne jest: podniesienie zawodowych kwalifikacji osób niepełnosprawnych, zwiększenie ich własnej zawodowej aktywności, promowanie różnych (w tym alternatywnych i elastycznych) form zatrudnienia osób niepełnosprawnych, poszukiwanie rozwiązań, umożliwiających podjęcie pracy osobom, które ze względu na niepełnosprawność mogą mieć trudności dostosowaniu się do tradycyjnej organizacji pracy. Skuteczność tych działań może zostać zwiększona poprzez wykorzystanie przy ich realizacji nowych technologii (w szczególności związanych z zastosowaniem technik informatycznych i sieci internet). 6

Niezbędne jest doskonalenie doradztwa i poradnictwa zawodowego poprzez między innymi określanie indywidualnej ścieżki kariery zawodowej osób niepełnosprawnych, kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów z pracodawcami i poszukiwania miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych oraz wspierania osób niepełnosprawnych w pierwszych tygodniach (przez sześć miesięcy) ich zatrudnienia. Konieczne jest również wspieranie zatrudnienia osób niepełnosprawnych w formie podnoszenia kwalifikacji i umiejętności w kontaktach z osobami niepełnosprawnymi pracowników administracji oraz poprzez dokształcanie w zakresie poradnictwa zawodowego osób działających w organizacjach pozarządowych zajmujących się promocją zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Diagnoza sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy: W ciągu I półrocza 2008r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Limanowej zarejestrowało się: - bezrobotni 148 osób niepełnosprawnych, w tym 80 kobiet. 121 osób zamieszkuje tereny wiejskie, 29 osób nie ukończyło 25 lat, 35 osób jest powyżej 50-tego roku życia, 35 osób nie posiada kwalifikacji zawodowych; - poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu 43 osoby niepełnosprawne, w tym 12 kobiet, 23 osoby zamieszkują tereny wiejskie, 11 osób nie ukończyło 25 lat, 4 osoby są powyżej 50-tego roku życia, 12 osób nie posiada kwalifikacji zawodowych. W końcu I półrocza 2008r. w ewidencji osób niepełnosprawnych zarejestrowanych było: - bezrobotni 183 osoby niepełnosprawne, w tym 108 kobiet, 153 osoby zamieszkałe na wsi, 19 osób poniżej 25-tego roku życia, 62 osoby powyżej 50-tego roku życia i 45 osób bez kwalifikacji zawodowych; - poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu 50 osób niepełnosprawnych, w tym 19 kobiet, 38 osób zamieszkałych na wsi, 12 osób 7

poniżej 25-tego roku życia, 9 osób powyżej 50-tego roku życia i 15 osób bez kwalifikacji zawodowych. Bezrobotni zarejestrowani ze względu na stopień niepełnosprawności: - lekki 132 osoby; - umiarkowany 50 osób; - znaczny 1 osoba. Poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu zarejestrowani ze względu na stopień niepełnosprawności: - lekki 9 osób; - umiarkowany 26 osób; - znaczny 15 osób. Osoby niepełnosprawne bezrobotne zarejestrowane wg poziomu wykształcenia: - wyższe 4 osoby; - policealne i średnie zawodowe 27 osób; - średnie ogólnokształcące 15 osób; - zasadnicze zawodowe 66 osób; - gimnazjalne 1 osoba; - podstawowe i podstawowe nieukończone 70 osób. Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu wg poziomu wykształcenia: - wyższe 2 osoby; - policealne i średnie zawodowe 15 osób; średnie ogólnokształcące 4 osoby; - zasadnicze zawodowe 15 osób; - gimnazjalne 2 osoby; - podstawowe i podstawowe nieukończone 12 osób. 90 osób niepełnosprawnych bezrobotnych i 21 osób niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu pozostaje na ewidencji dłużej niż 24 miesiące. Osoby niepełnosprawne wyłączone z ewidencji w ciągu I półrocza 2008r.: - bezrobotni 96 osób zostało wyłączonych z ewidencji PUP w Limanowej, z tego 48 osób podjęło pracę, w tym 41 osób na stanowiskach niesubsydiowanych i tylko 7 na stanowiskach subsydiowanych. Jedynie 3 osoby rozpoczęły szkolenia, 4 osoby rozpoczęły staż, 2osoby zostały skierowane do odbycia przygotowania zawodowego w miejscu pracy. 15 osób zostało wykreślonych z ewidencji na własna prośbę lub z powodu niepotwierdzenia gotowości do pracy. - poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu 24 osoby zostały wyłączone z ewidencji PUP w Limanowej, z tego 7 osób podjęło pracę na 8

stanowiskach subsydiowanych, 1 osoba rozpoczęła szkolenie, 11 osób zostało wykreślonych z ewidencji na własna prośbę lub z powodu niepotwierdzenia gotowości do pracy. b) istniejące zasoby instytucjonalne W powiecie działa 10 gminnych i 2 miejskie ośrodki pomocy społecznej, realizujące zadania określone w ustawie o pomocy społecznej w tym również na rzecz osób niepełnosprawnych. Na terenie powiatu funkcjonują trzy domy pomocy społecznej: Dom Pomocy Społecznej dla przewlekle somatycznie chorych w Limanowej - dom dysponuje 60 miejscami, Dom Pomocy Społecznej dla przewlekle psychicznie chorych w Mszanie Dolnej dom dysponuje 60 miejscami, Dom Pomocy Społecznej Diana dla osób przewlekle psychicznie chorych w Kasinie Wielkiej dom dysponuje 35 miejscami. Dla osób z zaburzeniami psychicznymi prowadzona jest terapia w środowiskowych domach samopomocy, które mają charakter domów dziennego pobytu. Na teranie Powiatu Limanowskiego działają dwa takie Domy tj.: Środowiskowy Dom Samopomocy przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Limanowej, który dysponuje 35 miejscami, Środowiskowy Dom Samopomocy w Ujanowicach do którego obecnie uczęszcza 25 osób. Na terenie powiatu limanowskiego funkcjonuje również Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy w Dobrej. Ponadto w Tymbarku działają dwa przedszkola z oddziałami integracyjnymi. W Tymbarku działa również Ośrodek Rehabilitacyjny, prowadzona przez Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych im. Jana Pawła II przy Parafii Pw. NMP w Tymbarku, z który obejmuje rehabilitacją 100 dzieci z różnymi typami schorzeń oraz dzieci po przebytych urazach. Ośrodek prowadzi rehabilitację z zakresie: kinezyterapii, fizykoterapii, hydroterapii. 9

Z przychodni tej korzystają także dzieci z wadami postawy w wieku od 6 do 18 lat oraz dzieci do 1,5 roku, których rozwój ruchowy wymaga wspomagania zabiegami rehabilitacyjnymi. Rehabilitacja dla osób niepełnosprawnych prowadzona jest również przez Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych im. Św. Brata Alberta w Niedźwiedziu. Dwie fizjoterapeutki prowadzą zajęcia rehabilitacyjne w sali rehabilitacyjnej, a także terapię domową u niepełnosprawnych z głębokim upośledzeniem ruchowym. Rehabilitacją objętych jest 18 dzieci i 42 osoby dorosłe. Stowarzyszenie prowadzi też świetlicę integracyjną, w której wolontariusze wraz z opiekunami pomagają dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej wykonywać różne prace artystyczne, uczą poprzez zabawę, a także przygotowują wspólne występy okolicznościowe. W Limanowej funkcjonuje ponadto Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, dla której organem prowadzącym jest samorząd powiatowy. Na terenie powiatu istnieją 2 zakłady pracy chronionej, tj.: P.H.P.U. IMA ZPCH w Limanowej, LIMATHERM Z O.O. w Limanowej. Stowarzyszenie Remedium w Tymbarku prowadzi Warsztat Terapii Zajęciowej, w których zajęciach bierze udział 60 osób niepełnosprawnych, głównie ze znacznym stopniem niepełnosprawności. W powiecie limanowskim działają następujące organizacje pozarządowe działające na rzecz osób niepełnosprawnych: Katolickie Stowarzyszenie Przyjaciół Niepełnosprawnych Ruchowo Cyrenejczyk w Limanowej, Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych im. Jana Pawła II przy Parafii Pw. NMP w Tymbarku, Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych im. Św. Brata Alberta przy Parafii MBKRŚw. W Niedźwiedziu, 10

Stowarzyszenie Osób Specjalnej Troski Promyki w Limanowej, Polski Związek Niewidomych w Limanowej, Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Zarząd Rejonowy z siedzibą w Limanowej, Stowarzyszenie REMEDIUM w Tymbarku EGIDA Stowarzyszenie Wspierania Osób Psychicznie Chorych w Kasinie Wielkiej. 3. FINANSOWANIE, MONITOROWANIE I OCENA EALIZACJI PROGRAMU a) Sposoby finansowania Programu: Zadania wynikające z Programu finansowane będą ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zgodnie z kompetencjami wynikającymi z ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz w miarę możliwości z budżetów jednostek samorządów terytorialnych i ze środków pozabudżetowych. Monitorowanie i ocena realizacji Programu: Monitorowanie i ocena realizacji Programu dokonywana będzie poprzez analizę następujących wskaźników: - ilości podjętych inicjatyw na rzecz osób niepełnosprawnych przez instytucje i organizacje pozarządowe; - liczby zlikwidowanych barier architektonicznych, w komunikowaniu się, transportowych i technicznych w urzędach i instytucjach świadczących pomoc osobom niepełnosprawnym oraz w domach osób niepełnosprawnych; - ilości szkoleń i spotkań dla kadry pomocy społecznej; 11

- liczby audycji i artykułów prasowych na temat osób niepełnosprawnych; - ilości wydawnictw informujących o uprawnieniach dla osób niepełnosprawnych oraz możliwości opiniowania projektów; - ilości szkoleń dla osób niepełnosprawnych; - liczby osób korzystających z pomocy doradcy zawodowego oraz z pośrednictwa pracy; - liczby utworzonych nowych stanowisk pracy oraz liczby osób podejmujących alternatywne formy zatrudnienia; - ilości osób korzystających z pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Monitorowania i oceny realizacji programu dokonuje co najmniej raz w roku Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej, a jego wyniki przedstawia Zarządowi Powiatu, Komisji ds. Pomocy Społecznej Rady Powiatu Limanowskiego, Radzie Powiatu oraz Powiatowej Radzie Społecznej do Spraw Osób Niepełnosprawnych. 12

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSRAWNYCH POWIATU LIMANOWSKIEGO NA LATA 2009-2014 Cel strategiczny: Wyrównywanie szans życiowych osób niepełnosprawnych poprzez: zwiększenie dostępu do edukacji, pracy, usług i świadczeń różnego rodzaju, dóbr kultury i sztuki, rozbudzenie społecznej świadomości i wspieranie kreowania właściwych wobec niepełnosprawności postaw społecznych, wyrównywania poziomu usług socjalnych, medycznych i innych form wspierania osób niepełnosprawnych, rehabilitacja osób niepełnosprawnych i zapobieganie pogłębianiu się niepełnosprawności. 12

Cel operacyjny Nr 1: Wypracowanie modelu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. oczekiwane rezultaty: ograniczenie zjawiska instytucjonalizacji życia osób niepełnosprawnych; rozwój oferty wsparcia i dostosowanie jej do rzeczywistych potrzeb; promocja nowych form pomocy i terapii; poprawa jakości życia osób niepełnosprawnych; eliminacja lub ograniczenie skutków niepełnosprawności u dzieci; poprawa jakości życia osób niepełnosprawnych; podniesienie poziomu kwalifikacji zawodowych, integracja młodzieży niepełnosprawnej i pełnosprawnej. Zadania 1. Rozwój i standaryzacja jakości usług na terenie powiatu poprzez spotkania i szkolenia pracowników pomocy społecznej 2. Organizacja imprez rekreacyjnych, sportowych, kulturalnych i turystycznych dla osób niepełnosprawnych 3. Umożliwienie osobom niepełnosprawnym uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym. 4. Udzielenie pomocy osobom niepełnosprawnym w celu umożliwienia maksymalnie samodzielnego funkcjonowania m. in. poprzez dofinansowanie zaopatrzenia w niezbędny sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze Realizatorzy, Partnerzy Realizatorzy: PCPR Partnerzy: OPS, organizacje pozarządowe, Realizatorzy: organizacje pozarządowe Partnerzy: PCPR, PFRON, samorząd terytorialny, media Realizatorzy: PCPR, Partnerzy: PFRON, OPS, organizacje pozarządowe Realizatorzy: PCPR Partnerzy: PFRON, NFZ, OPS, organizacje pozarządowe Planowany termin realizacji Zadanie o charakterze Zadanie o charakterze Zadanie o charakterze Zadanie o charakterze 13

Cel operacyjny Nr 2: Wypracowanie modelowej formy współpracy pomiędzy gminami, powiatem i organizacjami pozarządowymi w zakresie realizacji programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych oczekiwane rezultaty: koordynacja działań na rzecz osób niepełnosprawnych na terenie całego powiatu; właściwy i pełny przepływ informacji na temat potrzeb i usług świadczonych na rzecz osób niepełnosprawnych promocja nowych rozwiązań na rzecz osób niepełnosprawnych wykorzystanie potencjału tkwiącego w organizacjach pozarządowych i włączenie ich w budowanie i wdrażanie projektów na rzecz niepełnosprawnych Zadania 1. Współpraca organizacji pozarządowych z gminami i powiatem w zakresie realizacji zadań na rzecz osób niepełnosprawnych. 2. Realizacja projektu: Pociąg do aktywności program aktywizacji społecznej i zawodowej w powiecie limanowskim współfinansowanego przez UE w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Kapitał Ludzki. Realizatorzy, Partnerzy Realizatorzy: organizacje pozarządowe Partnerzy: PCPR, samorząd terytorialny Realizatorzy: PCPR Partnerzy: Powiatowy Urząd Pracy, samorząd powiatowy do 2013 Planowany termin realizacji Zadanie o charakterze 14

15

Cel operacyjny Nr 3: Likwidacja barier utrudniających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w środowisku. oczekiwane rezultaty: umożliwienie osobom niepełnosprawnym swobodnego dostępu do budynków użyteczności publicznej; stworzenie warunków do samodzielnego życia w środowisku; integracja osób niepełnosprawnych ze środowiskiem lokalnym; ułatwienie osobom niepełnosprawnym korzystania z dóbr kultury Zadania 1. Likwidacja barier architektonicznych i w komunikowaniu się w instytucjach świadczących pomoc na rzecz niepełnosprawnych, szkołach oraz placówkach ogólnodostępnej służby zdrowia 2. Likwidacja barier architektonicznych w komunikowaniu się i technicznych związanych z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych 3. Likwidacja barier transportowych w instytucjach świadczących pomoc na rzecz niepełnosprawnych Realizatorzy, Partnerzy Realizatorzy: PCPR, PFRON Partnerzy: samorząd terytorialny, placówki realizujące zadania na rzecz osób niepełnosprawnych Realizatorzy: PCPR, PFRON Partnerzy: OPS, organizacje pozarządowe Realizatorzy: PCPR, PFRON Partnerzy: samorząd terytorialny, organizacje pozarządowe Planowany termin realizacji Zadanie o charakterze Zadanie o charakterze Zadanie o charakterze 16

Cel operacyjny Nr 4: Wspieranie samodzielności osób niepełnosprawnych oczekiwane rezultaty: ograniczenie skutków niepełnosprawności poprzez działania profilaktyczne, podniesienie poziomu wiedzy osób niepełnosprawnych na temat dostępnej oferty pomocowej, wzrost dostępności świadczeń, podnoszenie poziomu świadomości osób niepełnosprawnych na temat przysługujących im praw i możliwości ich egzekwowania Zadania 1. Stworzenie systemu sprawnego przepływu informacji do środowiska osób niepełnosprawnych z wykorzystaniem różnorodnych ogólnodostępnych źródeł przekazu. Realizatorzy, Partnerzy Realizatorzy: PCPR Partnerzy: organizacje pozarządowe, OPS, samorząd terytorialny, Kościół Katolicki, media, Planowany termin realizacji zadanie o charakterze 17

Cel operacyjny Nr 5: Rozbudowa oferty pomocowej dla osób niepełnosprawnych przebywających w placówkach opieki stacjonarnej i mieszkających w środowisku oczekiwane rezultaty: poprawa jakości życia niepełnosprawnych mieszkańców regionu; wsparcie rodzin z osobą niepełnosprawną mieszkających w środowisku; dopasowanie świadczeń na rzecz niepełnosprawnych mieszkańców placówek opieki stacjonarnej do ich potrzeb Zadania 1. Podnoszenie i stały rozwój form pomocy i świadczeń w instytucjach wspierających osoby niepełnosprawne (placówki opieki stacjonarnej i środowiskowej, punkty konsultacyjne i terapeutyczne) Realizatorzy, Partnerzy Realizatorzy: PCPR Partnerzy: organizacje pozarządowe, OPS, placówki realizujące zadania na rzecz osób niepełnosprawnych Planowany termin realizacji Zadanie o charakterze 18

Cel operacyjny Nr 6: Opracowanie strategii szkoleń dla kadry pomocy społecznej oraz wypracowanie modelu właściwego zarządzania instytucjami pomocy społecznej Oczekiwane rezultaty: podniesienie poziomu wiedzy kadr pomocy społecznej; podniesienie jakości usług świadczonych na rzecz osób niepełnosprawnych; poprawa jakości życia niepełnosprawnych mieszkańców placówek opieki stacjonarnej; kształtowanie właściwych postaw kadry pomocy społecznej wobec niepełnosprawnych mieszkańców; zmiana systemu organizacji instytucji świadczących pomoc osobom niepełnosprawnym; poprawa warunków pracy personelu ośrodków i domów pomocy społecznej; profilaktyka przeciwdziałania niepełnosprawności; Zadania 1. Podnoszenie kwalifikacji osób zatrudnionych w instytucjach realizujących zadania na rzecz osób niepełnosprawnych Realizatorzy, Partnerzy Realizatorzy: PCPR Partnerzy: OPS, placówki realizujące zadania na rzecz osób niepełnosprawnych Planowany termin realizacji Zadanie o charakterze 19

Cel operacyjny Nr 7: Stwarzanie niepełnosprawnym warunków do uzyskania pracy odpowiedniej do ich możliwości psychofizycznych i zapewniającej spełnienie aspiracji zawodowych poprzez poprawę poziomu przygotowania zawodowego i mobilności osób niepełnosprawnych na rynku pracy oraz tworzenie nowych i doskonalenie dotychczasowych instrumentów zwiększających możliwości osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Oczekiwane rezultaty: podniesienie poziomu kwalifikacji osób niepełnosprawnych, ułatwienie uzyskania odpowiedniego zawodu, zgodnego z zainteresowaniami i możliwościami psychofizycznymi, zwiększenie szans na uzyskanie i utrzymanie zatrudnienia. Nazwa zadania 1. Poprawa skuteczności systemu wspierania osób niepełnosprawnych na rynku pracy Sposób realizacji a) organizacja szkoleń dla osób niepełnosprawnych zwiększających potencjał zawodowy tych osób, ukierunkowanych na nowe technologie oraz zwiększających umiejętności poruszania się na rynku pracy, b) rozszerzenie dostępu osób niepełnosprawnych do szkoleń poprzez udzielanie wsparcia np. organizację transportu usług opiekuna i innych oraz rozpowszechnianie informacji na temat szkoleń z wykorzystaniem sieci teleinformatycznych, c) podejmowanie działań w zakresie wspierania osób niepełnosprawnych w pierwszym okresie zatrudnienia np. poprzez pomoc doradców i innych osób współpracujących z osobami niepełnosprawnymi, d) prowadzenie usług poradnictwa zawodowego z uwzględnieniem planowania indywidualnej ścieżki kariery zawodowej. e) informacja o możliwościach starania się o wsparcie finansowe Realizatorzy, partnerzy Realizatorzy: Powiatowy Urząd Pracy Partnerzy: PFRON, samorząd terytorialny, organizacje pozarządowe prowadzące działalność statutową w zakresie rehabilitacji zawodowej Planowany termin zadanie o charakterze 20

2. Wspieranie zatrudnienia osób niepełnosprawnych na otwartym i chronionym rynku pracy 3. Wspieranie osób niepełnosprawnych, dla osób niepełnosprawnych z innych źródeł, f) pobudzanie motywacji do poszukiwania pracy oraz pomoc w nabywaniu umiejętności poszukiwania zatrudnienia poprzez prowadzenie specjalistycznego poradnictwa zawodowego i Klubów Pracy. a) tworzenie nowych stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych w oparciu o regulacje ustawowe i programy celowe, b) upowszechnienie informacji o możliwościach uzyskiwania przez pracodawców środków finansowych na stworzenie nowych miejsc pracy, c) wykorzystywanie alternatywnych form zatrudnienia takich jak: praca domowa, telepraca, praca na zastępstwo, d) dokonanie analizy potrzeb i możliwości utworzenia zakład u aktywności zawodowej na terenie powiatu. e) prowadzenie akcji informacyjnej w zakresie pomocy udzielanej przez urząd pracy przedsiębiorcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne. f) wspieranie zatrudnienia osób niepełnosprawnych poprzez dofinansowanie wyposażenia stanowiska pracy skierowanej osoby niepełnosprawnej lub refundację zatrudnienia subsydiowanego w postaci prac interwencyjnych. g) umożliwianie zdobywania pierwszych doświadczeń zawodowych w ramach staży lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy. h) finansowanie kosztów badań lekarskich, kosztów przejazdu, zakwaterowania osobom niepełnosprawnym kierowanym do pracy, na szkolenie, staż lub do odbycia przygotowania zawodowego w miejscu pracy, i) pozyskiwanie funduszy ze środków Unii Europejskiej na realizację programów związanych z aktywizacją osób bezrobotnych (w tym osób bezrobotnych niepełnosprawnych). a) prowadzenie akcji informacyjnej w zakresie zakładania własnej działalności gospodarczej i poradnictwa zawodowego Realizatorzy: instytucje rynku pracy, jednostki samorządu terytorialnego Partnerzy: PFRON, organizacje pozarządowe, organizacje pracodawców Realizatorzy: Powiatowy Urząd zadanie o charakterze zadanie o charakterze 21

które chcą rozpocząć własną działalność gospodarczą 4. Podnoszenie kwalifikacji osób zatrudnionych w instytucjach realizujących zadania na rzecz osób niepełnosprawnych oraz członków organizacji pozarządowych 5. Zwiększenie dostępności osób niepełnosprawnych do informacji o instytucjach i organizacjach działających na ich rzecz, formach wsparcia i pomocy oraz o przysługujących im prawach wspomagającego podejmowanie decyzji o założeniu własnej działalności gospodarczej, b) finansowanie szkoleń lub doradztwa prawnego i ekonomicznego związanego z rozpoczynaniem działalności gospodarczej lub rolniczej oraz wsparcie finansowe poprzez udzielanie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, a) informacja o możliwościach starania się o wsparcie finansowe związane z rozpoczęciem i prowadzeniem działalności gospodarczej lub rolniczej z innych źródeł. 1. Organizowanie spotkań szkoleniowych i warsztatów w szczególności w zakresie poprawy umiejętności pracy z osobami niepełnosprawnymi, poznawania i doskonalenia technik, opracowywania projektów do programów pomocowych. 2. Rozwijanie umiejętności pracowników PUP w zakresie udzielania aktywnej pomocy osobom niepełnosprawnym poprzez uczestnictwo w szkoleniach. 1. Utworzenie, udostępnienie i aktualizacja internetowej bazy danych dla osób niepełnosprawnych /np. na stronie internetowej samorządu powiatowego, Powiatowego Urzędu Pracy/. 2. Monitorowanie zmian przepisów prawa w zakresie pomocy udzielanej osobom niepełnosprawnym. 3. Aktualizowanie oraz opracowywanie broszur i ulotek informacyjnych. 4. Opracowywanie materiałów informacyjnych dla pracodawców na temat pomocy oferowanej przez PUP Limanowa przy zatrudnianiu osób niepełnosprawnych poszukujących pracy i bezrobotnych. Pracy, samorząd powiatowy Partnerzy: PFRON, organizacje pozarządowe, instytucje szkoleniowe Realizatorzy: samorząd powiatowy Partnerzy: PFRON, instytucje szkoleniowe Realizatorzy: samorząd powiatowy Partnerzy: samorządy gminne, PFRON, organizacje pozarządowe, Powiatowy Urząd Pracy zadanie o charakterze zadanie o charakterze 22

6. Oddziaływanie na pracodawców w zakresie zatrudniania osób niepełnosprawnych 2. Szkolenie i przekwalifikowanie osób niepełnosprawnych w celu zaktywizowania zawodowego 1. Kampania informacyjna dla pracodawców dotycząca obowiązujących przepisów prawa w zakresie zatrudniania i szkolenia osób niepełnosprawnych i możliwości pozyskiwania środków finansowych związanych z zatrudnianiem i szkoleniem osób niepełnosprawnych i organizowaniem nowych form zatrudnienia. 2. Refundowanie pracodawcom części kosztów związanych z zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej, wyposażeniem stanowiska pracy, szkoleniem osoby niepełnosprawnej. 3. Prowadzenie kampanii informacyjnej wśród pracodawców na temat korzyści wynikających z zatrudnienia i szkolenia osób niepełnosprawnych, poszukiwanie miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych. 4. Stała współpraca pośredników urzędu pracy z lokalnymi przedsiębiorcami w zakresie doboru osób niepełnosprawnych na wolne stanowiska pracy.. 1. Organizowanie szkoleń dla osób niepełnosprawnych, zdolnych do podjęcia pracy, mających na celu podwyższenie lub zmianę kwalifikacji zawodowych. 2. Bieżące badanie potrzeb lokalnego rynku pracy (kontakty pośredników pracy z przedsiębiorcami, badania zlecane firmom zewnętrznym). 3. Organizowanie szkoleń zawodowych osób bezrobotnych, dostosowanych do bieżących potrzeb rynku pracy oraz współpraca z instytucjami organizującymi bezpłatne szkolenia dla osób bezrobotnych w zakresie przekazywania informacji osobom bezrobotnym o możliwości odbycia szkoleń oraz pomocy w rekrutacji kandydatów. Realizatorzy: samorząd powiatowy, samorządy gminne, Powiatowy Urząd Pracy Partnerzy: organizacje pozarządowe i pracodawców Realizatorzy: Powiatowy Urząd Pracy, samorząd powiatowy, samorządy gminne Partnerzy: PFRON, organizacje pozarządowe i pracodawców, instytucje szkoleniowe zadanie o charakterze Zadania o charakterze Ciągłym 23

Program jest dokumentem otwartym, którego uzupełnienie i poszerzenie o nowe cele i zadania jest możliwe w każdym czasie i miejscu o ile okaże się to konieczne i celowe. Jego opracowanie posłużyć ma lepszej bardziej skutecznej, efektywniejszej i pełniejszej realizacji działań na rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie Limanowskim. W opracowaniu Programu udział wzięli: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej oraz Powiatowy Urząd Pracy w Limanowej. 24