"Tren XI" - maturalna analiza i interpretacja Dokonaj analizy i interpretacji Trenu XI Jana Kochanowskiego jako odzwierciedlenie buntu bohatera lirycznego wobec ideałów filozoficznych i religijnych renesansu JAK ROZPOCZĄĆ WYPRACOWANIE? na wstępie powinniśmy scharakteryzować osobę mówiącą w wierszu - jest nią nieszczęśliwy ojciec, przeżywający stratę córeczki Urszulki; następnie skupiamy się na określeniu sytuacji lirycznej w utworze - kryzys światopoglądowy powstały pod wpływem osobistej tragedii, zwątpienie (podkreślane przez pytania retoryczne), zwątpienie ma jak pokazuje Tren XI potrójny wymiar dotyczy zwątpienia w wartości moralne (Kogo dobroc przypadku złego uchowa?) www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 1/7
oraz zwątpienie w opiekę boską nad światem i człowiekiem (Nieznajomy wróg jakiś miesza ludzkie rzeczy); osobista tragedia każe również wątpić w możliwość poznania praw rządzących ludzkim losem, odkrycia tajemnicy życia i śmierci; w Trenie XI czytamy: Wspinamy się do nieba, boże tajemnice/ Upatrując; ale wzrok śmiertelnej źrzenice/tępy na to!; Kochanowski wątpi w sprawiedliwość boską: Kogo kiedy pobożność jego ratowała? pyta; kolejnym etapem przy realizacji tematu maturalnego będzie określenie koncepcji świata i człowieka na podstawie utworu, a następnie porównanie jej z renesansową wizją; zestawienie to pokazać ma pękniecie światopoglądowe, jakie dokonało się w www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 2/7
twórczości KOCHANOWSKIEGO pod wpływem osobistego dramatu; Tren XI wskazuje, że człowiek poddany jest losowi, ślepej Fortunie; zachowanie wartości etycznych i religijnych nie jest gwarancją powodzenia w życiu, nie chroni przed nieszczęściem; Kochanowski dokonuje tu zanegowania najważniejszej dla człowieka renesansu cnoty vitus: Fraszka cnota mówi przytaczając słowa Brutusa; człowiek nie ma oparcia w Bogu, jest bezradny, pozostawiony samemu sobie, często kieruje się www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 3/7
złudzeniami na temat rzeczywistości, udaje mędrca, choć niczego nie rozumie czarnoleski poeta neguje możliwość poznania, zdobycia mądrości: A my rozumy swoje przedsię udać chcemy,/hardzi między prostaki, że nic nie umiemy! ; wszystko jest w ujęciu Kochanowskiego błahostką, pozbawiona wartości, fraszką; śmierć dziecka wywołuje bunt, który prowadzi do zanegowania wszystkich wartości; tego typu doświadczenie odbiera rozsądek i prowadzi do rozpaczy określmy renesansową wizję świata, człowieka i Boga; Bóg jest dobrym twórcom pięknego i logicznego świata; w Trenie XI jest www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 4/7
nieprzewidywalny i niesprawiedliwy; świat dla człowieka renesansu był harmonijny i pełen ładu; w analizowanym utworze jest niemożliwy do poznania, jest błahostką, fraszką; wizja człowieka renesansu zakłada, że akceptuje on prawa świat, prawo przemijania, kieruje się cnota jako najważniejszą wartością, zachowuje duchowa równowagę w każdej sytuacji; w Trenie XI człowiek nie ma już oparcia w żadnych wartościach, neguje sens zachowania cnoty, przezywa rozpacz w obliczu cierpienia; powyższe elementy www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 5/7
wskazują, że koncepcja świata i człowieka przedstawiona w Trenie XI opozycyjna wobec renesansowego przekonania o harmonijności i porządku świata; Tren XI jest rozrachunkiem z dotychczasowymi przekonaniami, wiara w sens i ład życia, który dokonuje się pod wpływem osobistego nieszczęścia; pod wpływem cierpienia zanegowaniu ulega dotychczasowy system wartości, charakterystyczny dla epoki renesansu (zanegowanie cnoty, stoickiego spokoju, rozumu, wiary w Bożą opatrzność nad światem); rodzą www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 6/7
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Ściąga eksperta się liczne pytania egzystencjalne, człowiek uświadamia sobie kruchość życia, brak wpływu na koleje losu, nieprzewidywalność zdarzeń www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 7/7