Procedura NIEBIESKIE KARTY" w świetle obowiązujących przepisów prawa
Jakie akty prawne regulują obecnie procedurę Niebieskiej Karty? ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U.2005r. Nr 180, poz.1493, z późn. zm. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta (Dz.U.2011r. Nr 209, poz. 1245)
Co to jest procedura Niebieskiej Karty? Procedura Niebieskie Karty obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli podmiotów określonych w ustawie, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie.
Co to jest przemoc w rodzinie? Przemoc w rodzinie jest to jednorazowe albo powtarzające się umyślnie działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Jaki jest cel założenia Niebieskiej Karty? Głównym celem Niebieskich Kart jest usprawnienie pomocy oferowanej przez przedstawicieli różnych służb w środowisku lokalnym, ale też tworzenie warunków do systemowego, interdyscyplinarnego modelu pracy z rodziną.
Kiedy należy podjąć decyzję o wszczęciu procedury Niebieskiej Karty? Procedura wszczynana jest w wypadku, gdy określony ustawą podmiot w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych powziął uzasadnione podejrzenie stosowania przemocy wobec członków rodziny, lub informację taką uzyskał w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodzinny lub przez osobę będąca świadkiem przemocy w rodzinie. uzasadnione podejrzenie zaistnienia przemocy w rodzinie, to zespół danych, który obiektywnie uprawdopodabnia fakt zaistnienia przemocy w rodzinie, a subiektywnie wywołuje u przedstawicieli podmiotów określonych w ustawie wysoki stopień podejrzenia.
Jakie podmioty mogą założyć Niebieską Kartę? Procedurę Niebieskiej Karty wszczynają i realizują przedstawiciele jednostek organizacyjnych: pomocy społecznej dzielnicowych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych policji oświaty ochrony zdrowia
Niebieskie Karty w szkole Zgodnie z nowymi przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta (Dz.U. Nr 209, poz. 1245), szkoła ma obowiązek uruchomić procedurę Niebieskiej Karty, jeśli zaistniało podejrzenie stosowania wobec ucznia przemocy domowej. Informacja o uruchomieniu tej procedury musi w ciągu 7 dni trafić do przewodniczącego gminnego zespołu interdyscyplinarnego. Wszczęcie procedury odbywa się przez wypełnienie przez uprawnioną osobę (m.in. nauczyciela) formularza Niebieska Karta A.
Niebieskie karty w szkole W ramach procedury w skład zespołu interdyscyplinarnego oraz grupy roboczej wchodzi przedstawiciel oświaty. Do jego zadań w przypadku podejrzenia przemocy w rodzinie - należy m. in.: 1. udzielanie kompleksowych informacji o: możliwościach uzyskania pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej, oraz wsparcia, w tym o instytucjach i podmiotach świadczących specjalistyczną pomoc na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie; możliwościach podjęcia dalszych działań mających na celu poprawę sytuacji osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie; 2. prowadzenie rozmowy z osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie, na temat konsekwencji stosowania przemocy w rodzinie oraz informowanie tych osób o możliwościach podjęcia leczenia lub terapii i udziale w programach oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych;
Niebieskie karty w szkole 3. diagnozowanie sytuacji i potrzeb osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, w tym w szczególności wobec dzieci; 4. udzielanie kompleksowych informacji rodzicowi, opiekunowi prawnemu, faktycznemu lub osobie najbliższej o możliwościach pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej oraz wsparcia rodzinie, w tym o instytucjach i podmiotach świadczących specjalistyczną pomoc na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie.
Kiedy zawiadamiać organy ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa? Obowiązek zawiadomienia Policji lub prokuratora o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie będzie aktualizował się z chwilą takiego podejrzenia przez ww. osoby. Powinny one zrealizować obowiązek niezwłocznie, tj. powiadomić o swoim podejrzeniu podmioty wskazane w przepisie bez nieuzasadnionej zwłoki.
Wypełnienie jakich dokumentów jest niezbędne do wszczęcia procedury Niebieskiej Karty, czyli czym jest Karta A? Wszczęcie procedury następuje przez wypełnienie formularza Niebieska Karta A przez przedstawiciela jednego z podmiotów wskazanych w ustawie. Niebieska Karta A zawiera w szczególności: - dane osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie - informację dotyczącą zgłoszenia podejrzenia stosowania przemocy w rodzinie - dane osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie - opis postępowania osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie - informację od jak dawna stosowana jest przemoc w rodzinie - opis zachowania osób podczas interwencji - opis miejsca zdarzenia - świadkowie stosowania przemocy w rodzinie - informacje o działaniach podjętych przez policję - dane dotyczące rodziny - informacje dotyczące stanu zdrowia osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie
Czy osoba doznająca przemocy musi być obecna przy wszczynaniu procedury Niebieskiej karty? Wszczęcie procedury następuje przez wypełnienie formularza Niebieska karta- A - co do zasady- w obecności osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie. W przypadku braku możliwości wypełnienia formularza Niebieska karta- A z uwagi na nieobecność osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, stan jej zdrowia lub ze względu na zagrożenie jej życia lub zdrowia, wypełnienie formularza Niebieska karta- A następuje niezwłocznie po nawiązaniu bezpośredniego kontaktu z tą osobą lub po ustaniu przyczyny uniemożliwiającej jego wypełnienie. W przypadku gdy nawiązanie bezpośredniego kontaktu z osobą, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, jest niewykonalne, wypełnienie formularza Niebieska karta- A następuje bez udziału tej osoby.
Co zawiera i kiedy się wypełnia Niebieska Karta B? Po wypełnieniu formularza Niebieska Karta-A- osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, przekazuje się formularz Niebieska Karta- B czyli pouczenie dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie. Karta ta zawiera informacje na temat przemocy i przysługujących praw.
Co dalej z Niebieska Kartą- A i co zawiera Niebieska karta- C? wypełniony formularz A przekazuje się do zespołu interdyscyplinarnego, nie później niż 7 dni od wszczęcia procedury. przewodniczący zespołu w ciągu 3 dni przekazuje go członkom zespołu, którzy w obecności zaproszonej osoby, dokonują analizy sytuacji rodziny i wypełniają formularz Niebieska Karta-C, który zawiera: - weryfikację danych osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie,
Co dalej z Niebieska Kartą- A i co zawiera Niebieska karta- C? - diagnozę sytuacji osoby, co do której istnieje podejrzenie,że jest dotknięta przemocą w rodzinie, - indywidualny plan pomocy dla osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie,w zakresie działań przedstawicieli, - zobowiązania, jakie podjęła osoba, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, - okresową ocenę sytuacji osoby oraz rodziny, - weryfikację indywidualnego planu pomocy, - opis kolejnego zdarzenia przemocy w rodzinie w trakcie trwania procedury.
Co dalej z Niebieska Kartą- A i co zawiera Niebieska karta- C? Jednak niestawiennictwo osoby, co do której zachodzi podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, nie wstrzymuje prac zespołu interdyscyplinarnego.
Co zawiera i kiedy się wypełnia Karta D? Członkowie zespołu interdyscyplinarnego wypełniają formularz D, w obecności osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, - dane tej osoby, - opis postępowania tej osoby, - informację o czasie stosowania przemocy w rodzinie, - informację, czy są świadkowie stosowania przemocy w rodzinie, - informację o nadużywaniu alkoholu i środków odurzających, - informację o podjętych działaniach.
Jak działać w sytuacji przemocy wobec dziecka? W przypadku podejrzenia stosowania przemocy w rodzinie, działania podejmuje się w obecności rodzica, opiekuna prawnego lub faktycznego. Jeżeli osobami podejrzanymi są rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni, działania z udziałem dziecka przeprowadza się w obecności pełnoletniej osoby najbliższej. Na posiedzenie zespołu nie zaprasza się dziecka a działania wobec dziecka prowadzi się w miarę możliwości w obecności psychologa
Jakie są zadania pomocy społecznej w ramach procedury Niebieska Karta? W ramach procedury pracownik socjalny: 1. Diagnozuje sytuację i potrzeby osoby, wobec której istnieje podejrzenie, ze jest dotknięta przemocą w rodzinie, 2. Udziela informacji o możliwościach uzyskania pomocy,psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej oraz o instytucjach pomocowych, a także możliwościach podjęcia dalszych działań, mających na celu poprawę sytuacji osoby dotkniętej przemocą. 3. Organizuje niezwłocznie dostęp do pomocy medycznej, jeśli jest niezbędna. 4. Zapewnia osobie schronienie w całodobowej placówce świadczącej pomoc (w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie. 5. Prowadzi rozmowy z osobą stosującą przemoc (konsekwencje, terapia)
Kiedy należy zakończyć procedurę Niebieskiej Karty? Zakończenie procedury następuje w przypadku 1. ustania przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy albo 2. rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowanych działań. Zakończenie procedury wymaga udokumentowania w formie protokołu podpisanego przez przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego.
Prezentację przygotowano na podstawie: - materiałów szkoleniowych uzyskanych z Białołęckiego Ośrodka Pomocy Społecznej, - Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie procedury Niebieskie Karty. Komentarz Grzegorz Wrona, - stron internetowych: www.ore.edu.pl z dnia 28.12.2011r. www.isap.sejm.gov.pl z dnia 28.12.2011r.