Procedura nr 8 /2017 Publiczna Szkoła Podstawowa im. ks. Józefa Poniatowskiego w Annopolu

Transkrypt

1 PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. KS. JÓZEFA PONIATOWSKIEGO W ANNOPOLU W SPRAWIE NIEBIESKIE KARTY I. PODSTAWA PRAWNA 1. Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2005 r. Nr 180, poz ze zm.) 2. Ustaw z 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny (Dz.U. z 1997 r. Nr 88, poz. 555 ze zm.) 3. Kodeks postępowania cywilnego z dn. 17 listopada 1964 r. (Dz.U Nr 43, poz.296) 4. Rozporządzenie Rady Ministrów z 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta (Dz.U. z 2011 r. Nr 2009, poz. 1245) II. WPROWADZENIE 1. Procedura Niebieskie Karty obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych, pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty i ochrony zdrowia, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie. Przedstawiciele tych instytucji realizują procedurę, współpracując ze sobą, i przekazują informacje o podjętych działaniach przewodniczącemu zespołu interdyscyplinarnego. 2. Przez przemoc w rodzinie należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, a także innych osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. 3. Dyrektor szkoły i nauczyciele są zobowiązani do reagowania w sytuacji powzięcia podejrzenia o stosowaniu przemocy w rodzinie. TRYB POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU UZYSKANIA INFORMACJI O PODEJRZENIU PRZEMOCY W RODZINIE WOBEC DZIECKA LUB INNEJ OSOBY WSPÓLNIE Z NIM ZAMIESZKUJĄCE 1. Każde zgłoszenie czy alarmujące zachowanie ucznia winno zostać zweryfikowane przez wychowawcę lub pedagoga pod kątem ewentualnego stosowania wobec ucznia

2 przemocy w rodzinie. 2. Weryfikacja powodu polega w pierwszej kolejności na przeprowadzeniu rozmów: z uczniem, z rodzicami ucznia oraz, jeśli zachodzi uzasadniona potrzeba, z innymi nauczycielami mającymi kontakt z uczniem. 3. Nauczyciel, który powziął podejrzenie o przemocy w rodzinie sporządza notatkę służbową, w której opisuje relację zgłaszającego,wygląd,zachowanie, dolegliwości osoby, której dotyczy przemoc i przekazuje ją dyrektorowi lub osobie, która wskazana zostanie przez dyrektora do prowadzenia dalszego postępowania przewidzianego niniejszą procedurą (Załącznik nr 1) 4. Kiedy wystąpi jakiekolwiek podejrzenie, że dane dziecko doznaje przemocy w rodzinie, podejmujący interwencję pracownik oświaty może wykorzystać narzędzie pn. Postępowanie w związku z wystąpieniem przemocy wobec dziecka dla pracowników oświaty. Stanowi ono pomoc służącą do sprawdzenia podejrzenia, czy konkretne dziecko doznaje przemocy w rodzinie. Kwestionariusz oceny ryzyka występowania przemocy w rodzinie wobec dziecka, zwany także listą sygnałów pomocnych do wstępnej oceny poziomu bezpieczeństwa dziecka w rodzinie, wypełniany w sytuacji, gdy podejrzewamy, że może ono doświadczać przemocy. Drugi element to Algorytm postępowania w przypadku podejrzenia przemocy w rodzinie wobec dziecka, zwany także "wskazówkami postępowania", jakie należy podjąć w odniesieniu do danego dziecka i jego rodziny. (Załącznik nr 2) 5. W przypadku potwierdzenia podejrzeń o stosowanie przemocy wobec ucznia w rodzinie nauczyciel zobowiązany jest bezzwłocznie powiadomić o całej sprawie dyrektora szkoły, (o ile nie zrobił tego wcześniej). III. REALIZACJA PROCEDURY 1. Wszczęcie Procedury 1) Dyrektor, wyznacza osobę odpowiedzialnąza wszczęcie procedury. 2) Wszczęcie Procedury następuje przez wypełnienie formularza Niebieska Karta A (załącznik nr 1). 3) Niebieska Karta - A wypełnia się podczas rozmowy z dzieckiem, co do którego istnieje podejrzenie, że jest dotknięte przemocą w rodzinie: a) w przypadku braku możliwości wypełnienia formularza Niebieska Karta A, z uwagi na nieobecność dziecka, stan jego zdrowia lub ze względu na zagrożenie jego życia lub zdrowia, wypełnienie formularza Niebieska Karta - A następuje niezwłocznie po nawiązaniu bezpośredniego kontaktu z dzieckiem lub po ustaniu przyczyny uniemożliwiającej jego wypełnienie; b) gdy nawiązanie bezpośredniego kontaktu z dzieckiem jest niewykonalne, wypełnienie formularza następuje bez jego udziału. 3. Rozmowa z dzieckiem Rozmowę z dzieckiem przeprowadza się w warunkach gwarantujących mu swobodę wypowiedzi i poszanowanie godności oraz zapewniających mu bezpieczeństwo. W celu

3 wyjaśnienia sytuacji, na rozmowę zaprasza się rodzica, opiekuna prawnego, opiekuna faktycznego lub najbliższą dziecku osobę niepodejrzewaną o przemoc. 4. Czynności podejmowane w ramach Procedury z udziałem dziecka Czynności podejmowane i realizowane w ramach procedury przeprowadza się w obecności rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych oraz w miarę możliwości w obecności psychologa/pedagoga szkolnego. 5. Jeżeli osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie, są rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni, działania z udziałem dziecka przeprowadza się w obecności pełnoletniej osoby najbliższej. 6. Przekazanie formularza Niebieska Karta B. Po wypełnieniu formularza Niebieska Karta A rodzicowi, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu albo osobie, która zgłosiła podejrzenie stosowania przemocy w rodzinie, przekazuje się formularz Niebieska Karta B (załącznik nr 4). Formularza Niebieska Karta B nie przekazuje się osobie, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie. 7. Przekazanie wypełnionego formularza Niebieska Karta A do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego. Wypełniony formularza Niebieska Karta A przekazuje się niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od momentu wszczęcia procedury do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego. Kopię wypełnionego formularza Niebieska Karta A pozostawia się w dokumentacji szkoły. Jest ona przechowywana w gabinecie psychologicznopedagogicznym. 8. Dalsze działania w ramach Procedury. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego. 9. Ponowne podejrzenie występowania przemocy wobec dziecka. Jeżeli w trakcie działań podejmowanych w ramach Procedury przypuszcza się, że osoba, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, dopuściła się jej po raz kolejny wypełnia się formularz Niebieska Karta - A w zakresie niezbędnym do udokumentowania nowego zdarzenia i przekazuje go do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego. 10. Dokumentowanie działań. Wszystkie działania szkoły w związku z realizowaną Procedurą są dokumentowane. IV. ZADANIA I OBOWIĄZKI PRACOWNIKÓW SZKOŁY W SYTUACJI ROZPOZNANIA LUB PODEJRZENIA KRZYWDZENIA DZIECKA W RODZINIE

4 1. Dyrektor a. Upoważnia ustnie lub pisemnie pedagoga/psychologa szkolnego, nauczyciela lub wychowawcę do wypełnienia Niebieskiej Karty w części A, wszczynając tym samym procedurę Niebieskie Karty. b. Organizuje pomoc psychologiczno-pedagogiczną na terenie szkoły. Na podstawie zaleceń zespołu nauczycieli uczących dziecko oraz szkolnych specjalistów (pedagog, psycholog, inny terapeuta) ustala i zatwierdza dla ucznia formy i okres udzielanej pomocy. c. Sprawuje nadzór nad prowadzeniem przypadku dziecka, którego może dotyczyć krzywdzenie. d. Oddelegowuje pracownika/pracowników szkoły do udziału w pracach zespołu interdyscyplinarnego, którego zadaniem jest stworzenie kompleksowej pomocy oraz monitorowanie sytuacji dziecka. e. W przypadku poważnego zagrożenia bezpieczeństwa dziecka niezwłocznie: powiadamia pracownika środka pomocy społecznej w rejonie; powiadamia Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich o potrzebie wglądu w sytuację rodzinną dziecka lub zawiadomienia Prokuraturę Rejonową o podejrzeniu popełnienia przestępstwa; w przypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia dziecka (gdy dziecko nie może bezpiecznie przebywać w domu) i nie ma czasu na powiadomienie sądu, niezwłocznie kontaktuje się z policją w celu umieszczenia dziecka w pogotowiu opiekuńczym lub placówce interwencyjnej. f. udziela wsparcia osobom bezpośrednio zaangażowanym w pomoc dziecku, tj. stwarza możliwość konsultacji trudnych przypadków ze specjalistami, organizuje szkolenia w zakresie rozpoznawania i reagowania na przemoc, itp. 2. Każdy pracownik szkoły (pedagogiczny i niepedagogiczny) a. Jeśli jest to konieczne niezwłocznie udziela dziecku pierwszej pomocy oraz organizuje dostęp do pomocy medycznej. b. Sporządza notatkę służbową według załączonego do Procedury formularza opisującą: wygląd dziecka dolegliwości stan zdrowia jego zachowanie uzyskane informacje (cytaty wypowiedzi) podjęte działania c. Niezwłocznie powiadamia wychowawcę klasy/pedagoga szkolnego/dyrektora o swoich podejrzeniach dotyczących stosowania przemocy w rodzinie ucznia. 3. Wychowawca a. Informuje pedagoga o swoich podejrzeniach dotyczących stosowania przemocy wobec ucznia.

5 b. Wspólnie z pedagogiem szkolnym przeprowadza rozmowę z dzieckiem, jego rodzicem/rodzicami/opiekunami. c. Niezwłocznie zwołuje posiedzenie zespołu nauczycieli uczących dziecko oraz specjalistów z nim pracujących i wspólnie z nimi ustala sytuację, potrzeby oraz formy pomocy dla dziecka. d. Wspiera dziecko, tworzy atmosferę bezpieczeństwa i akceptacji, okazuje zainteresowanie jego sprawami i zrozumienie dla jego problemów, a jeśli wymaga tego sytuacja podejmuje działania na rzecz integracji z klasą. e. Współpracuje z rodzicami/opiekunami prawnymi, nauczycielami uczącymi dziecko, pedagogiem i psychologiem szkolnym w udzielaniu dziecku pomocy oraz monitorowaniu jego sytuacji. f. W porozumieniu z dyrektorem szkoły wypełnia Niebieską Kartę w części A. 4. Pedagog szkolny a. Koordynuje na terenie szkoły pracę z dzieckiem krzywdzonym. b. Współpracuje z rodzicami, nauczycielami uczącymi dziecko, psychologiem i innymi specjalistami pracującymi w szkole oraz z placówek specjalistycznych, do których kierowane jest dziecko i/lub jego rodzice c. Diagnozuje sytuację dziecka w rodzinie: zbiera informacje o nim, dane świadczące o występowaniu przemocy. Ocenia zagrożenie dziecka przemocą w rodzinie. d. Przeprowadza rozmowę z dzieckiem (w uzasadnionej sytuacji w obecności psychologa), wyjaśnia, że stosownie przemocy wobec dzieci to łamanie prawa i wymaga pomocy specjalistów i różnych instytucji. Informuje o konieczności kontaktu z rodzicami, gwarantując dziecku bezpieczeństwo. e. Wzywa rodziców/prawnych opiekunów do szkoły, przeprowadza z nimi (w obecności wychowawcy klasy) rozmowę, przekazuje im uzyskaną informację. Zawiadamia o konsekwencjach prawnych stosowania przemocy i obowiązkach szkoły w zakresie przeciwdziałania zjawisku krzywdzenia dzieci. f. Sporządza opis sytuacji szkolnej i rodzinnej dziecka, diagnozuje jego potrzeby. Wspólnie z wychowawcą i zespołem nauczycieli uczących dziecko oraz specjalistów z nim pracujących ustala formy pomocy. g. W przypadku stwierdzenia, że możliwa jest współpraca z rodzicami i że problem krzywdzenia nie wymaga sięgnięcia po środki represji wobec nich, zawiera z nimi pisemną umowę o współpracy na rzecz poprawy sytuacji dziecka w rodzinie, a także podejmuje działania wynikające z potrzeb dziecka i rodziny mające na celu udzielenie dziecku wsparcia poprzez zapewnienie mu pomocy psychologicznopedagogicznej. h. Udziela kompleksowych informacji o możliwościach uzyskania pomocy psychologicznej- pedagogicznej, prawnej, socjalnej oraz wsparcia, w tym o instytucjach i podmiotach świadczącą specjalistyczną pomoc na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie, możliwościach podjęcia leczenie lub terapii, skorzystania z pomocy w rozwiązaniu konfliktów rodzinnych (poradnia rodzinna, mediacje),

6 i. Współpracuje z zwychowawcą klasy w celu zabezpieczenia socjalnego dziecka, np.: zorganizowanie mu pomocy materialnej, obiadów w szkole. j. Współpracuje z dyrektorem w podejmowaniu interwencji: w porozumieniu z dyrektorem wypełnia Niebieską Kartę w części A, oddelegowany przez dyrektora szkoły, bierze udział w pracach zespołu interdyscyplinarnego oraz grup roboczych, - wykonuje obowiązki członka zespołu interdyscyplinarnego/grup roboczych w ramach obowiązków służbowych. 5. Pielęgniarka szkolna a. Udziela bezpośredniej pomocy dziecku lub organizuje dla niego pomoc medyczną. b. W karcie zdrowia dziecka opisuje ślady przemocy fizycznej (jeśli je zauważy na ciele dziecka) 6. Przedstawiciel oświaty oddelegowany do prac zespołu interdyscyplinarnego oraz grupy roboczej a. udzielanie kompleksowych informacji o: - możliwościach uzyskania pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej, oraz wsparcia, w tym o instytucjach i podmiotach świadczących specjalistyczną pomoc na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie; - możliwościach podjęcia dalszych działań mających na celu poprawę sytuacji osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie; b. prowadzenie rozmowy z osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie, na temat konsekwencji stosowania przemocy w rodzinie oraz informowanie tych osób o możliwościach podjęcia leczenia lub terapii i udziale w programach oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych; c. diagnozowanie sytuacji i potrzeb osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, w tym w szczególności wobec dzieci; d. udzielanie kompleksowych informacji rodzicowi, opiekunowi prawnemu, faktycznemu lub osobie najbliższej o możliwościach pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej oraz wsparcia rodzinie, w tym o instytucjach i podmiotach świadczących specjalistyczną pomoc na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie. V. ZAŁĄCZNIKI DO PROCEDURY Załączniki do niniejszej procedury tj.: 1. Wzór formularza notatki służbowej. 2. Kwestionariusz oceny ryzyka występowania przemocy w rodzinie 3. Wzór formularza Niebieska Karta A 4. Wzór formularza Niebieska Karta B dostępne są w sekretariacie szkoły oraz u pedagoga szkolnego.

7 NOTATKA SŁUŻBOWA W ZWIĄZKU Z REALIZACJĄ PROCEDURY NIEBIESKIE KARTY W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ IM.KS. JÓZEFA PONIATOWSKIEGO W ANNOPOLU (Wypełnia każdy pracownik oświaty) 1. DANE UCZNIA, KTÓREGO SPRAWA DOTYCZY Imię i nazwisko: Klasa. Szkoła.. Wiek 2. INFORMACJE O DZIECKU I JEGO SYTUACJI: 1. Wygląd (ubiór, stan higieny, ewentualne uszkodzenia ciała) 2. Dolegliwości (zgłaszane i zaobserwowane obrażenia, objawy)

8 3. Stan zdrowia 4. Zachowanie dziecka (reakcje, komunikowanie, stan psychiczny) 5. Uzyskane od dziecka informacje (cytaty wypowiedzi) 3. PODJĘTE PRZEZ NAUCZYCIELA/PRACOWNIKA SZKOŁY DZIAŁANIA Osoba sporządzająca notatkę (funkcja).... Data i czytelny podpis

9