r - SEJM MHTiPosPGu rij polskiej Warszawa, 25.05.2016 r. MONIKA WlELICHOWSKA POSEŁ NA SEJM RP INTERPELACJA Szanowny Pan MARIUSZ BŁASZCZAK Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji W sprawie: przywrócenia Sudeckiego Oddziału Straży Granicznej w Kłodzku Panie Ministrze, w maju br. przywrócony został Karpacki Oddział Straży Granicznej w Nowym Sączu. Karpacki oraz Kłodzki Oddział SG zostały zniesione w 2013 roku po przeprowadzanej w latach 2012-2013 restrukturyzacji Straży Granicznej, wprowadzającej zmiany organizacyjne i prawne w tej formacji. W obliczu zagrożeń, które towarzyszą narastającej fali migracji zarówno w Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej, oraz biorąc pod uwagę fakt, że udało się przywrócić Karpacki Oddział Straży Granicznej, pragnę ponownie wrócić do tematu przywrócenia Sudeckiego Oddziału Straży Granicznej z siedzibą w Kłodzku. Masowy napływ nielegalnych migrantów do Europy, panujący w świecie kryzys migracyjny oraz odnotowywane zdarzenia z udziałem cudzoziemców, chociażby ataki terrorystyczne, do których doszło m.in. w Paryżu czy zdarzenia w noc sylwestrową na terenie Niemiec, Szwajcarii czy Skandynawii dobitnie świadczą, że Europa staje się coraz mniej bezpieczna. Międzynarodowa Organizacja ds. migracji (IOM) podała, że w tym roku do Grecji i Włoch przybyło już ok. 100 tysięcy migrantów i uchodźców. Stanowi to gwałtowny wzrost w porównaniu z sytuacją z roku 2015. Wraz z nadchodzącą poprawą warunków atmosferycznych na morzu i lądzie spodziewana jest następna potężna fala migrantów. Nie są to założenia tylko hipotetyczne. O tym, że polsko-czeski odcinek granicy państwowej jest trudny do skutecznej ochrony świadczy również fakt, zatrzymania ok. 600 cudzoziemców, gdzie dla porównania w tym samym okresie na granicy polsko-słowackiej zatrzymano ok. 60 cudzoziemców. Powyższe zostało wyartykułowane przez Komendanta Głównego SG na posiedzeniu sejmowym na początku grudnia 2015 r. i pozostawia wiele do myślenia. Zaistniałe wydarzenia świadczą o tym, ze zagrożenia migracyjne na odcinku byłego Sudeckiego Oddziału SG w Kłodzku systematycznie wzrastają. O powyższym świadczyć może zatrzymanie w na terenie woj. dolnośląskiego grupy ponad 30-stu nielegalnych migrantów w sierpniu 2015 r. Sudecki Oddział Straży Granicznej został zlikwidowany wbrew wypracowanym na lata 2007-2013 koncepcji przyjętej przez Rząd, a następnie zmodyfikowanej w 2009 roku, Założeniom wieloletniej koncepcji funkcjonowania Straży Granicznej na lata 2009-2015".
Koncepcji tej przyświecało założenie, że na granicy z jednym państwem funkcjonować będzie jeden oddział Straży Granicznej - na granicy z Niemcami Nadodrzański Oddział Straży Granicznej z siedzibą w Krośnie Odrzańskim, na granicy z Czechami - Śląski Oddział Straży Granicznej z siedzibą w Kłodzku, na granicy ze Słowacją - Karpacki Oddział Straży Granicznej z siedzibą w Nowym Sączu. Sudecki Oddział Straży Granicznej ochraniał większość z przeszło 700 km odcinka granicy z Czechami, w tym granicę zewnętrzną Unii Europejskiej, lotnisko Wrocław-Strachowice, oraz monitorował jedno z największych skupisk w kraju cudzoziemców jakim jest miasto Wrocław. Powodem likwidacji Sudeckiego Oddziału Straży Granicznej było dostosowanie struktur organizacyjnych Straży Granicznej oraz ich lokalizacji na terytorium kraju do aktualnych i przewidywanych potrzeb, więc obecność funkcjonariuszy SG w danym rejonie kraju uzasadniona miała być obecnością faktyczną lub potencjalną cudzoziemców (rozpoznanie migracyjne), a południe kraju nie było rejonem zagrożonym nielegalną migracją, gdyż granice z Czechami i Słowacją uznawane były za tzw. granice bezpieczne. Dzisiaj przewidywania i wypracowane rozwiązanie okazują się błędne, ponieważ nie wzięto pod uwagę, że niektóre kraje wewnątrz strefy Schengen (głównie Polska, Czechy, Słowacja, Węgry) staną się krajami tranzytowymi (a w obecnej sytuacji również docelowymi) dla rzesz uchodźców i migrantów z krajów spoza UE, jak choćby z krajów objętych konfliktami wojennymi na Bliskim Wschodzie czy w Afryce Północnej. Likwidacja Sudeckiego Oddziału Straży Granicznej w Kłodzku pozostawia ogromny odcinek południowej granicy Polski z dużo mniejszą obsadą Placówki Straży Granicznej w Kłodzku znajdującej się obecnie w strukturach Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej w Krośnie Odrzańskim. Komenda NOSG oddalona od siedziby placówki o 300 km, a dojazd wynosi, co najmniej 4 godziny. W chwili obecnej w Placówce Straży Granicznej w Kłodzku jest 90 funkcjonariuszy i 40 pracowników cywilnych. Obecnie funkcjonariusze SG skupieni są jedynie na prowadzeniu działań związanych z monitorowaniem ruchu cudzoziemskiego. Bez nadzoru pozostają natomiast zadania wynikające bezpośrednio z ustawy o SG dot. zapobiegania transportowaniu, bez zezwolenia wymaganego w myśl odrębnych przepisów, przez granicę państwową odpadów, szkodliwych substancji chemicznych oraz materiałów jądrowych i promieniotwórczych, a także zanieczyszczaniu wód granicznych oraz zapobieganie przemieszczaniu, bez zezwolenia wymaganego w myśl odrębnych przepisów przez granicę państwową środków odurzających i substancji psychotropowych oraz broni, amunicji i materiałów wybuchowych. Brakuje specjalistów w dziedzinie fałszerstw dokumentów, zupełnie zrezygnowano z gromadzenia i przetwarzania informacji z zakresu ochrony granicy państwowej, kontroli ruchu granicznego, zapobiegania i przeciwdziałania nielegalnej migracji oraz udostępnianie ich właściwym organom państwowym. W dobie tak realnego zagrożenia zaniechano pozyskiwania informacji w ramach tzw. systemu alarmowego powiadamiania (SAP). Należałoby tę sytuację odwrócić. Wzmocnić, na równi z cudzoziemskim, pion graniczny. Zadbać o ilość i jakość szkoleń. W odniesieniu do przywrócenia Sudeckiego Oddziału SG nie byłoby to trudne, gdyż w dalszym ciągu na terenie byłego SOSG funkcjonuje strzelnica (w dyspozycji Policji) oraz hala sportowa (w rękach MON). Usytuowanie komendy oddziału na obrzeżach miasta Kłodzka, w perspektywie stwarza możliwość ulokowania, w zależności od realnych potrzeb, np. strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców. Na takie rozwiązanie pozwala również wielkość nieruchomości. Potencjał oddziału jest zatem duży. Biorąc pod uwagę aktualne zagrożenia związane z masową migracją uchodźców z Azji Mniejszej oraz wynikająca z tego potencjalną koniecznością sprawnego i efektywnego przywrócenia kontroli
granicznej, Kłodzko wydaje się jedynym logicznym miejscem na ulokowanie odpowiednich sił i środków do koordynowania i wspierania tego typu działań na całym odcinku granicy z Republiką Czeską. Przed likwidacją Sudecki Oddział Straży Granicznej składał się z Komendy Oddziału, w której pracowało co najmniej 150 funkcjonariuszy i ok 150 pracowników cywilnych, jak również w strukturach Sudeckiego Oddziału Straży Granicznej w Kłodzku znajdowały się 4 Placówki: w Kłodzku, jeleniej Górze, Legnicy i we Wrocławiu - Starachowicach. Zlokalizowanie w Kłodzku zarówno Komendy Oddziału jak i Placówki pozwoliło na zminimalizowanie sił potrzebnych do zarządzania i prowadzenia nadzoru nad działalnością Placówek, oraz usprawniło funkcjonowanie Placówki SG w Kłodzku. Łącznie w Komendzie Oddziału i Placówce w Kłodzku było zatrudnionych ok 250 do 300 funkcjonariuszy i 160 pracowników cywilnych. Funkcjonariusze zatrudnieni w Komendzie Oddziału byli również wykorzystywani do wspierania Placówek. Ważnym argumentem za przywróceniem SOSG w Kłodzku jest możliwość uzupełnienia stanu etatowego wyszkolonymi funkcjonariuszami, którzy stosunkowo niedawno odeszli ze służby, co znacznie obniżyłoby koszty szkoleń, uprawnień itp. Oprócz grupy czterdziestoletnich emerytów, którzy zmuszeni zostali do odejścia ze służby po zniesieniu oddziału, w którym służyli i braku propozycji pracy w innych oddziałach na uwagę zasługuje liczna grupa zawodowo czynnych funkcjonariuszy, którzy znaleźli zatrudnienie w innych oddziałach SG usytuowanych na terenie całej Polski, mająca natomiast stałe miejsce zamieszkania w Kłodzku i okolicach, a deklarująca chęć powrotu do SOSG. Ww. grupa posiada nadal aktualne poświadczenia bezpieczeństwa, czy uprawnienia pozwalające na realizację zadań służbowych. Liczyć można również na powrót pracowników cywilnych, którym mimo wcześniejszych ustaleń zaproponowano jedynie umowy na czas określony, które jedynie z roku na rok są przedłużane. Tak jest np. z pracownikami przejętymi" przez służbę więzienną. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż stosunkowo duża grupa osób korzysta ze środków finansowych SG pracując na rzecz innych formacji tj. Policji, Straży Pożarnej czy waśnie Służby Więziennej. Zaznaczyć należy, że powrót tak dużej grupy zawodowej w szeregi Straży Granicznej nie wygeneruje żadnych dodatkowych kosztów. Poza tym, wzorem Karpackiego Oddziału SG zaproponować można zupełnie nową strukturę oddziału, łącząc wydziały np. odpowiedzialne za logistykę czy finanse oraz dookreślając stanowiska np. Zastępcy Naczelnika. Takie rozwiązanie nie skutkowałoby wysokimi kosztami utrzymania kadry. W związku z tym, że w zarządzie SG na terenie obecnej Placówki funkcjonuje internat z ok. 20 miejscami może on zaspokoić potrzeby lokalowe potencjalnych funkcjonariuszy czy pracowników cywilnych chcących pełnić służbę w Kłodzku, a pochodzących z innych regionów Polski. Ponadto, w jednym z budynków pozostają nie wykorzystane pomieszczenia po byłej służbie zdrowia (2 pietra), które mogłyby stanowić potencjał nowych pomieszczeń biurowych. Jest to z pewnością duży atut całego przedsięwzięcia. Dodać należy, że samorządy lokalne zawsze pozytywnie ustosunkowane były do funkcjonowania na terenie miasta formacji związanej z zagwarantowaniem mieszkańcom bezpieczeństwa poprzez np. deklaracje przekazania do dyspozycji kilku lokali mieszkalnych. Powyższe znacząco zabezpiecza ewentualne potrzeby mieszkaniowe dla nowych funkcjonariuszy oddziału czy też różnego rodzaju zwolnienia od podatków.
Powrót i dalsze funkcjonowanie Komendy Oddziału Straży Granicznej na terenie miasta Kłodzka pozostaje w zainteresowaniu lokalnych władz. W dniu 24.02. br. Rada Powiatu Kłodzkiego przyjęła jednomyślnie uchwałę ws. przywrócenia Sudeckiego Oddziału SG w Kłodzku. Należy liczyć się z faktem, że w przypadku nieodtworzenia Sudeckiego Oddziału SG nastąpi dalsze przekazywanie Staroście Kłodzkiemu niechcianych przez Nadodrzański Oddział SG lokalizacji, chociażby budynku nr 6 (z zegarem). Co z kolei przyczyni się do dalszej minimalizacji znaczenia SG w regionie. Za usytuowaniem komendy oddziału w Kłodzku przemawia fakt ogromnego zainteresowania cudzoziemców województwem dolnośląskim. Powyższe wpisuje się w obraną przez SG strategię, że formacja powinna funkcjonować na terenie, na którym występują skupiska cudzoziemskie. Zauważyć należy, że z roku na rok rośnie liczba cudzoziemców zameldowanych na terytorium RP. Województwo dolnośląskie cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród cudzoziemców chcących zamieszkać w Polsce. Wg. stanu na 30.06.2014 r. na terenie województwa dolnośląskiego zameldowanych było 7 598 cudzoziemców, a wg. stanu na 30.06.2015 r. liczba ta wynosiła już 9 958. Nadmienić należy, że przed woj. dolnośląskim tylko woj. mazowieckie cieszy się większym zainteresowaniem wśród cudzoziemców. Podobnie wygląda sytuacja jeżeli chodzi o związki małżeńskie zawarte przez cudzoziemców z obywatelami polskimi. W woj. mazowieckim liczba ta wynosi 326, a w woj. dolnośląskim 314 (w obu przypadkach stan na I półrocze 2015 r.). Na terenie woj. dolnośląskiego zauważalny jest również wzrost liczny zrejestrowanych oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi zrejestrowane w Powiatowych Urzędach Pracy i tak w I półroczu roku 2014 było ich 15 932, a w I półroczu 2015 r. liczba ta wzrosła do 34 748. Domniemać należy, że ze względu na sytuację panującą na świecie liczby te sukcesywnie będą wzrastać. Równie wysoka jest liczna cudzoziemców studiujących na terenie woj. dolnośląskiego (2 372 w roku akademickim 2014/2015). Więcej cudzoziemców studiuje jedynie na terenie woj. małopolskiego (5 447), woj. lubelskiego (5 134) i mazowieckiego (2 863). Podobnie wygląda sytuacja w kwestii zezwoleń na pracę wydanych lub przedłużonych przez wojewodę - woj. dolnośląskie 1 270 (stan na I półrocze 2015 r.), woj. małopolskie - 2 315 i woj. mazowieckie - 13 864. Jako ciekawostkę zaznaczyć można fakt, iż np. woj. śląskie mimo swojej ogromnej aglomeracji praktycznie nie pozostaje w zainteresowaniu cudzoziemców. Zatem zauważyć można, że zagrożenia migracyjne na odcinku byłego Sudeckiego Oddziału SG w Kłodzku systematycznie wzrastają. W 2014 r. 4 placówki (tj. w Kłodzku, Legnicy, Jeleniej Górze i we Wrocławiu) zatrzymały lub ustaliły za nielegalny pobyt blisko 900 osób, a w roku 2015 ok.1200. W tej liczbie uwzględniono cudzoziemców zatrzymanych/ujawnionych za nielegalne przekroczenie granicy odpowiednio w roku 2014 było ich ponad 174 i ok. 220 cudzoziemców w 2015 r. Istotnie wzrosły również zagrożenia związane z nielegalnym zatrudnianiem cudzoziemców. W tym obszarze w 2014 r. stwierdzono około 250 naruszeń, natomiast w tym roku już ponad 330. Należy zaznaczyć, że w 2014 r. funkcjonariusze 4 wyżej wymienionych placówek wspólnie ze służbami współdziałającymi zabezpieczyły towary pochodzące z przestępstwa na kwotę około 6,5 min zł, a w 2015 r. na około 7,5 min zł. Powyższe dane jednoznacznie wskazują na fakt, iż odcinek granicy z Czechami oraz rejon, który ochraniał Sudecki Oddział SG w Kłodzku jest istotnie zagrożony pod względem przestępczości granicznej przede wszystkim tej związanej z nielegalną migracją, nielegalnym zatrudnieniem cudzoziemców oraz przemytem towarów, w tym o charakterze akcyzowym. Panie Ministrze, byłam parlamentarzystą, który przeciwstawiał się reorganizacji, w wyniku której zniesiony został oddział SG w Kłodzku. Wielokrotnie, podczas sejmowych komisji, debat na sali
plenarnej i w interpelacjach podnosiłam temat pozostawienia w Kłodzku Oddziału Straży Granicznej. Czynili to także samorządowcy oraz funkcjonariusze i pracownicy SG. Panie Ministrze, 1. Czy wobec prawdopodobnego napływu grup uchodźców na terytorium Polski resort analizuje dostosowanie struktur organizacyjnych SG do aktualnych potrzeb? 2. Czy resort powoła Sudecki Oddział Straży Granicznej w Kłodzku, tym samym zwiększając etaty i liczbę pracowników i funkcjonariuszy oraz o zwiększenie etatów i pracowników? 3. Czy planowana jest reorganizacja Straży Granicznej? 4. Czy zostanie przywrócony Sudecki Oddział Straży Granicznej w Kłodzku?