INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TECHNIK GAZOWNICTWA kod 311913 Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny zawodu 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 3) Prognozy na rynku pracy barometr zawodów 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie 5) Informacje dodatkowa 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej, Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, czerwiec 2017 r.
1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY Technik gazownictwa (kod 311913) to jeden z 2455 zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1145 z późn. zm.) obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. (Dz. U. 2010 Nr 82, poz. 537) zawód ten miał taką samą nazwę i ten sam kod. Zawód ten nie został uwzględniony w statystykach za lata 2012-2013 i 2016 r. Dane statystyczne związanych z zawodem technik gazownictwa będą opisywane od 2014 roku. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik gazownictwa powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) organizowania i wykonywania robót związanych z budową sieci gazowych; 2) organizowania i wykonywania robót związanych z montażem instalacji gazowych; 3) organizowania prac związanych z eksploatacją sieci gazowych; 4) organizowania prac związanych z eksploatacją instalacji gazowych; 5) lokalizowania oraz usuwania awarii sieci i instalacji gazowych. 1 PROFIL KOMPETENCYJNY 2 dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych (grupa duża 3 31) Przykładowe zawody dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych: technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik awionik, technik budownictwa wodnego, technik chłodnictwa i klimatyzacji, technik cyfrowych procesów graficznych, technik elektronik, technik elektryk, technik energetyk, technik gazownictwa, technik inżynierii środowiska i melioracji, technik mechanik lotniczy, technik ogrodnik, technik papiernictwa, technik prac biurowych, technik procesów drukowania, technik procesów introligatorskich, technik rolnik, technik teleinformatyk, technik telekomunikacji, technik transportu kolejowego, technik urządzeń chłodniczych, technik urządzeń i systemów energii odnawialnej, technik wiertnik, itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Średni personel nauk fizycznych, matematycznych i technicznych określono 4 kompetencje, tj.: 1 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. 2017, poz. 860) 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145 4 Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008
Kompetencja 1 Sprawność motoryczna: wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). Kompetencja 2 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 3 Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. Kompetencja 4 Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu: to korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. 2. SYTUACJA NA RYNKU PRACY W 2015 roku w powiatowych urzędach pracy w województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowano 1 osobę bezrobotną z zawodem technik gazownictwa, na koniec tego okresu odnotowano taką samą liczbę bezrobotnych. Nie odnotowano zgłoszeń osób w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. W tym czasie nie zgłoszono wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej. Tak samo sytuacja przedstawiała się rok wcześniej w 2014 roku. 5 3. PROGNOZY RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW Z badania Barometr zawodów prognozującego zapotrzebowanie na pracowników w 2017 r. wynika, że w grupie zawodów technicy budownictwa na terenie województwa kujawsko-pomorskiego występuje równowaga popytu i podaży na runku pracy. Taka sytuacja w województwie dotyczy również poszczególnych powiatów: sępoleńskiego, tucholskiego, świeckiego, chełmińskiego, grudziądzkiego, miasta Grudziądza, wąbrzeskiego, golubskodobrzyńskiego, rypińskiego, miasta Torunia, lipnowskiego, włocławskiego, miasta Włocławek, aleksandrowskiego, radziejowskiego, inowrocławskiego, mogileńskiego, żnińskiego, oraz nakielskiego. Deficyt poszukujących pracy prognozowano w powiatach: bydgoskim, mieście 5 Źródła danych: Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy.
Bydgoszcz i brodnickim. Nadwyżka osób poszukujących pracy występuje jedynie w powiecie toruńskim. 6 Wykres 3. Prognoza na 2017 w Polsce. Relacja między dostępną siłą roboczą a zapotrzebowaniem na pracowników TECHNICY BUDOWNICTWA. Wykres 4. Prognoza na 2017 w województwie kujawsko pomorskim. Relacja między dostępną siłą roboczą a zapotrzebowaniem na pracowników TECHNICY BUDOWNICTWA. 6 Źródło: www.barometrzawodów.pl
4. KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE Według Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2017 r. poz. 622) zawód technika gazownictwa można uzyskać kształcąc się w czteroletnim technikum (od roku szkolnego 2019/2020 będzie to pięcioletnie technikum) oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. Według danych Systemu Informacji Oświatowej (http://sio.men.gov.pl/index.php/rspo) (według danych na dzień 07.06.2017 r.) w województwie kujawsko-pomorskim w zawodzie technik gazownictwa kształci jedna szkoła. Technikum Gazownictwa Adres: Szklarska 7, 88-100 Inowrocław Telefon: 523571597 Jest to placówka niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej. W latach 2012/2013 2016/2017 w województwie kujawsko - pomorskim nie odnotowano uczniów ani absolwentów z zawodem technik gazownictwa. Aktualna informacja o szkoleniach przydatnych dla zawodu technik gazownictwa, dostępna w Rejestrze Instytucji Szkoleniowych: http://ris.praca.gov.pl, przez wyszukiwarkę, w obszarze: Technika i handel artykułami technicznymi, w tym: mechanika, metalurgia, energetyka, elektryka, elektronika, telekomunikacja, miernictwo, naprawa i konserwacja pojazdów; kod-16. 5. INFORMACJE DODATKOWE http://www.sitpnig.pl - strona Stowarzyszenia Naukowo-Technicznego Inżynierów i Techników Przemysłu Naftowego i Gazowniczego; http://gazownictwo.wnp.pl - branżowy serwis informacyjny; http://www.ure.gov.pl - strona Urzędu Regulacji Energetyki; http://www.cire.pl - portal Centrum Informacji o Rynku Energii adresowany do tych, którzy chcą na bieżąco śledzić wydarzenia oraz uzyskać informuje o nowych trendach w energetyce; CZASOPISMA FACHOWE Paliwa i Energetyka kwartalnik poświęcony rynkowi paliw i energetyki Wiadomości Naftowe i Gazownicze - miesięcznik wydawany przez Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Przemysłu Naftowego i Gazowniczego. Jest popularnym pismem w sektorze firm naftowych, gazowniczych i rafineryjnych. http://www.wnig.pl/pl Nowoczesne Technologie w Przemyśle dwumiesięcznika o rynku oraz o produktach, usługach i technologiach dla przemysłu nafty, gazu i energii. http://www.media2.com.pl/?q=gazeta&typ=new Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki - poświęcony różnym aspektom energetyki m. in. przyszłości polskiej energetyki czy bezpieczeństwu energetycznemu w UE do 2030 roku http://www.ure.gov.pl/portal/pl/425/4260/dzialy.html Energetyka cieplna i zawodowa - fachowe czasopismo (miesięcznik), rzetelnie prezentujące problematykę branży, informujące o wydarzeniach w branży, promujące nowe technologie
oraz produkcję bezpieczną dla środowiska. http://www.kierunekenergetyka.pl/magazyn,profil-magazynu.html Opracowała: Patrycja Nowak doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska Kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy 6. MOŻLIOWŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik gazownictwa w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako technik gazownictwa w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód technik gazownictwa jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w 11 krajach EOG zawód technik gazownictwa jest regulowany, są to: Belgia, Chorwacja, Czechy, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Islandia, Lichtenstein, Słowacja i Hiszpania. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technik gazownictwa wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 2 oferty pracy (Norwegia i Finlandia) - dane wg stanu na dzień 18.05.2017 r.
Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie technik gazownictwa w krajach EOG powinny dysponować ukończonym średnim wykształceniem z zawodem technika gazownictwa oraz 2-3 letnim udokumentowanym doświadczeniem zawodowym wraz z odpowiednimi uprawnieniami, posiadać znajomość przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ponadto wymagana jest znajomość rysunku technicznego. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę oraz posiadania własnego samochodu. Zadania i czynności technika gazownictwa zależą od stanowiska, na jakim pracuje. Praca w tym zawodzie wymaga dobrej sprawności fizycznej, odporności na warunki pogodowe oraz zdolności do pracy w niesprzyjających warunkach środowiskowych. Do wykonywania pracy niezbędne są uzdolnienia techniczne i rachunkowe, wyobraźnia przestrzenna. Wymagana jest ostrość wzroku i słuchu, wrażliwość węchowa oraz zmysł równowagi. Technika gazownictwa powinna cechować dokładność, rzetelność, odpowiedzialność, sumienność, umiejętność nawiązywania kontaktów, współpracy w zespole, zdolności organizacyjne i kierownicze. W przypadku pracy z paliwami, gazami rozprowadzanymi pod różnym ciśnieniem, niezbędna jest zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji. W sytuacjach usuwania poważnych awarii potrzebne są takie cechy osobowości, jak: odporność emocjonalna, zrównoważenie oraz zdolność do pracy w szybkim tempie i pod presją. Przykładowe stawki płacy w zawodzie technik gazownictwa w wybranych krajach: Wielka Brytania: 16-30 funtów/godz. brutto, Niemcy: 10-15 euro/godz. brutto, Francja: 9,53-13,5 euro/godz. brutto. Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy