WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT INSPEKCJI HANDLOWEJ

WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT INSPEKCJI HANDLOWEJ we WROCŁAWIU 50-069 Wrocław, ul. Ofiar Oświęcimskich 15A tel. (071) 344-20-30, 38, 39; fax. (071) 344-26-02 SPRAWOZDANIE DOLNOŚLĄSKIEGO WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORA INSPEKCJI HANDLOWEJ WE WROCŁAWIU Z KONTROLI JAKOŚCI PALIW CIEKŁYCH W RAMACH SYSTEMU MONITOROWANIA I KONTROLOWANIA JAKOŚCI PALIW W ROKU 2008 NA TERENIE WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO WROCŁAW 2009 1

W roku 2008 podstawę prawną funkcjonowania systemu monitorowania i kontrolowania jakości paliw stanowiła ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1200). W zakresie wyżej wymienionej ustawy znajdował się cały łańcuch dystrybucji paliw począwszy od producenta poprzez hurtownie i bazy paliw a skończywszy na stacja ogólnodostępnych i zakładowych. Dodatkowo ustawa wprowadziła możliwość kontrolowania paliwa dostarczanego do stacji i baz paliw transportem drogowym autocysterny (przy asyście i na wniosek Policji). System Monitorowania i Kontrolowania Jakości Paliw dotyczył kontroli: jakości paliw ciekłych, takich jak benzyny i olej napędowy, jakości biopaliw ciekłych będących w publicznym obrocie, używanych w wybranych flotach pojazdów oraz wytwarzanych przez rolników na własny użytek, jakości LPG i CNG, zawartości siarki w lekkich olejach opałowych, jakości paliw u producentów, podmiotów magazynujących paliwa, jakości paliw będących w transporcie samochodowym i kolejowym na wniosek i przy udziale policji, oznakowania dystrybutorów do biopaliw ciekłych u właścicieli i użytkowników wybranych flot, a także oznakowania zbiorników, w których magazynowane są biopaliwa ciekłe przeznaczone dla wybranych flot pojazdów. Ponadto, na podstawie ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, system objął również kontrolą: oznakowanie dystrybutorów do biopaliw ciekłych na stacjach zakładowych, zamieszczanie czytelnych informacji o dostępności biopaliw ciekłych na stacjach paliwowych prowadzących obrót ww. paliwami. W trakcie kontroli prowadzonych w roku 2008, oprócz ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, miały zastosowanie także inne akty prawne, takie jak m.in.: ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. Nr 169 poz. 1199) (oznaczenie dystrybutorów), ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 25 z późniejszymi zmianami), ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.), rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 października 2005 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz. U. Nr 216, poz. 1825 ze zm.), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 września 2006 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych (Dz. U. Nr 166 poz. 1182), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 stycznia 2007 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych stosowanych w wybranych flotach oraz wytwarzanych przez rolników na własny użytek (Dz. U. Nr 24, poz. 149), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań jakościowych dla gazu skroplonego (LPG) (Dz. U. Nr 251, poz. 1851), 2

rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań jakościowych dla sprężonego gazu ziemnego (CNG) (Dz. U. Nr 251, poz. 1850), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 stycznia 2007 r. w sprawie wymagań jakościowych dotyczących zawartości siarki dla olejów oraz rodzajów instalacji i warunków, w których będą stosowane ciężkie oleje opałowe (Dz. U. Nr 4, poz. 30), rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 3 listopada 2006 r. w sprawie metod badania jakości paliw ciekłych (Dz. U. Nr 220, poz. 1606), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 lutego 2007 r. w sprawie metod badania jakości biopaliw ciekłych (Dz. U. Nr 44, poz. 281), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 23 marca 2007 r. w sprawie metod badania jakości gazu skroplonego (LPG) (Dz. U. Nr 59, poz. 399), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 lutego 2007 r. w sprawie metod badania jakości lekkiego oleju opałowego, ciężkiego oleju opałowego oraz oleju do silników statków żeglugi śródlądowej (Dz. U. Nr 41, poz. 262), rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie sposobu pobierania próbek (Dz. U. Nr 64, poz.595), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2007 r. w sprawie sposobu pobierania próbek biopaliw ciekłych u rolników wytwarzających biopaliwa ciekłe na własny użytek (Dz. U. Nr 24, poz. 150), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2007 r. w sprawie sposobu pobierania próbek gazu skroplonego (LPG) (Dz. U. Nr 44, poz. 279), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 lutego 2007 r. w sprawie sposobu pobierania próbek lekkiego oleju opałowego, ciężkiego oleju opałowego oraz oleju do silników statków żeglugi śródlądowej (Dz. U. Nr 41, poz. 261), rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 lutego 2002 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania organów Inspekcji Handlowej, wzoru legitymacji służbowej pracowników Inspekcji oraz trybu wydawania i wymiany legitymacji (Dz. U. Nr 39, poz. 356), rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia 2002 r. w sprawie szczegółowego trybu pobierania i badania próbek produktów przez organy Inspekcji Handlowej (Dz. U. Nr 57, poz.522), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 września 2007 r. w sprawie sposobu monitorowania jakości paliw ciekłych, biopaliw ciekłych, a także wzorów raportów dotyczących tych paliw oraz gazu skroplonego (LPG) i sprężonego gazu ziemnego (CNG) (Dz. U. Nr 189, poz. 1354), rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 marca 2004 r. w sprawie sposobu oznakowania dystrybutorów do sprzedaży biopaliw ciekłych (Dz. U. Nr 51, poz. 499 ze zm.), rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie sposobu oznakowania dystrybutorów zaopatrujących wybrane floty w biopaliwo ciekłe oraz zbiorników, w których magazynowane są biopaliwa ciekłe przeznaczone dla wybranych flot pojazdów (Dz. U. Nr 128, poz. 896). W roku 2008 nie ukazały się następujące akty wykonawcze: rozporządzenie w sprawie sposobu pobierania próbek sprężonego gazu ziemnego CNG, rozporządzenie w sprawie metod badania jakości sprężonego gazu ziemnego CNG. * * * * * * * * * W 2008 roku podstawą prawną przeprowadzania przez organy Inspekcji Handlowej kontroli jakości paliw ciekłych u przedsiębiorców, biopaliw ciekłych u właścicieli lub użytkowników 3

wybranej floty oraz biopaliw ciekłych u rolników wytwarzających je na własny użytek oraz prawidłowości oznakowania zbiorników, w których magazynowane są biopaliwa ciekłe przeznaczone do wybranych flot u przedsiębiorców był art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1200). Natomiast kontrole w zakresie zamieszczania czytelnych informacji o dostępności biopaliw ciekłych na stacjach paliw prowadzących obrót ww. paliwem oraz prawidłowości oznakowania dystrybutorów do biopaliw ciekłych w stacjach paliwowych i w stacjach zakładowych był przeprowadzane na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1200) w związku z art. 27 ust. 3 ustawy z dnia z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. Nr 169 poz. 1199). Do przeprowadzenia kontroli polegającej na pobieraniu próbek i badaniu dokumentów w zakresie pochodzenia i jakości badanego paliwa nie maiły zastosowania przepisy art. 79, 80 i 82 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, które dotyczyły: obowiązku wykonywania czynności kontrolnych przez pracowników organów kontroli po okazaniu legitymacji służbowej i doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli działalności przedsiębiorcy, obowiązku dokonywania czynności kontrolnych w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej, zakazu równoczesnego podejmowania i prowadzenia więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy Kontrole zlecane były przez Zarządzającego systemem monitorowania i kontrolowania jakości paliw tj. Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który realizował swoje ustawowe zadania przy pomocy Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej i podległych mu właściwych miejscowo Wojewódzkich Inspektorów. Procedura kontroli realizowanych w 2008 r. przez tut. Inspektorat Inspekcji Handlowej przedstawiała się identycznie jak w roku 2007 a mianowicie: o terminie kontroli jakości paliw Główny Inspektorat Inspekcji Handlowej w Warszawie informował z kilkudniowym wyprzedzeniem, celem odpowiedniego przygotowania technicznego, logistycznego oraz zabezpieczenia środków transportowych, w dniu kontroli z Wojewódzkim Inspektorem Inspekcji Handlowej kontaktował się specjalista Wydziału Kontroli Paliw GIIH Warszawa uzyskując dane inspektorów uczestniczących w kontroli, numery telefonów kontaktowych oraz przekazując dane adresowe pierwszej stacji paliw ogólnodostępnej lub zakładowej bądź hurtowni paliw przeznaczonej do kontroli w zakresie jakości oferowanych lub gromadzonych paliw, po przybyciu na wskazaną stację paliw lub hurtownię paliw kontrolujący okazywali legitymacje służbowe, stałe imienne upoważnienia do kontroli jakości paliw ciekły i biopaliw ciekłych. Ustalano także dane adresowe stacji, osobę upoważnioną do uczestnictwa w kontroli, a także rodzaje oferowanych lub gromadzonych paliw. Ponadto ustalano stany 4

ilościowe paliw w zbiornikach, z których poprzez dystrybutor lub bezpośrednio, pobierano próbki paliw. Ważnym elementem było również określenie rodzajów odmierzaczy paliw znajdujących się na stacjach, rodzaje i wielkości zbiorników w hurtowniach, bazach paliw, a także w miarę możliwości ustalano wskazania liczydeł litrowych odmierzaczy paliw, po ustaleniu w/w danych jeden z inspektorów przystępował do pobierania prób paliw wskazanych wcześniej przez specjalistę z GIIH Warszawa, próby paliw z dystrybutorów inspektor pobierał do schłodzonych 5 litrowych metalowych pojemników po około 4 litry próbki podstawowej i około 4 litry próbki kontrolnej danego produktu. Przed pobieraniem prób paliw oczyszczano końcówkę przewodu wlewowego odmierzacza paliw a następnie przepłukiwano ją ok. 4 litrami danego produktu. Do pobierania prób benzyn pobierający paliwo używał specjalnej mosiężnej przystawki, która ograniczała wzburzanie paliwa i utratę lekkich frakcji, W przypadku baz i hurtowni paliw procedura była o wiele bardziej złożona, gdyż są to tereny o ścisłym rygorze bezpieczeństwa. W pobliżu zbiorników i instalacji przeładunkowych nie można używać telefonów komórkowych ani jakichkolwiek urządzeń mogących wytworzyć tzw. iskrę krzesaną. Poruszanie się po takiej hurtowni lub bazie paliw jest możliwe po odpowiednim zapoznaniu się z terenem, w specjalnej odzieży antyelektrostatycznej, według regulaminów BHP panujących w tych placówkach. Pobieranie próbek paliw jest możliwe tylko przez osoby posiadając specjalistyczne badania lekarskie oraz szkolenia i uprawnienia w zakresie pobierania próbek paliw ze zbiorników nadziemnych i podziemnych. Próbki paliw ze zbiorników, po uwzględnieniu rodzaju zbiornika, rodzaju instalacji oraz warunków technicznych i pogodowych, pobiera się za pomocą zgłębnika (bardzo często) lub jeżeli na to pozwala budowa zbiornika koszem z butelką szklaną. Na terenie województwa dolnośląskiego w roku 2007 próby paliw, ze zbiorników znajdujących się w hurtowniach i bazach paliw, pobierane były w dwojaki sposób: - w przypadku zbiorników cylindrycznych leżących podziemnych lub nadziemnych próbki paliw pobierane były w uzależnieniu od procentowego napełnienia danego zbiornika w kolejności od lustra cieczy do dna zbiornika. W przypadku próbek oleju napędowego, po zbadaniu jego jednorodności aerometrem, można było skomponować próbkę ogólną z pobranych próbek punktowych o odpowiedniej ilości i z odpowiednich poziomów zbiornika. W przypadku próbek benzyn nie można było pozwolić na składanie próbek punktowych w ogólną z uwagi na wysoką lotność tegoż produktu i możliwość utraty lekkich frakcji. Próbki 5

punktowe benzyn, zawsze składano w próbkę ogólną w odpowiednich warunkach laboratoryjnych. - w przypadku zbiorników cylindrycznych stojących nadziemnych lub podziemnych (co jest rzadkością) próbki paliw inspektor pobierał, z odpowiedniego punktu na dachu zbiornika, od lustra cieczy do dna zbiornika. Od tego jaka jest wysokość słupa cieczy w zbiorniku zależało pobieranie próbek z odpowiednich poziomów. Przeważnie były to próbki punktowe z poziomów: górnego, środkowego i dolnego. I tak samo, jak w przypadku zbiorników cylindrycznych leżących, próbki punktowe oleju napędowego można było skomponować w próbkę ogólną natomiast próbki benzyn jedynie w warunkach laboratoryjnych. po pobraniu próbki paliw zostawały zaplombowywane i oznaczone kodami wiadomymi inspektorom kontrolującym oraz Dyspozytorowi w GIIH w Warszawie; z w/w czynności kontrolujący sporządzali protokół pobrania próbek paliw pozostawiając jeden egzemplarz kontrolowanemu lub jego przedstawicielowi, po skończonych kontrolach pobrane próbki i próbki kontrolne paliw przekazywano do akredytowanego laboratorium wyznaczonego przez Zarządzającego Systemem, po przebadaniu próbek i sporządzeniu przez akredytowane laboratorium protokołu z badań, tut. Inspektorat przekazywał je, wraz z protokołem kontroli, przedsiębiorcy u którego pobierano próbki do badań laboratoryjnych, W sytuacji, gdy badania próbek paliw nie wykazały przekroczenia wymagań jakościowych, postępowanie administracyjne kończyło się podpisaniem protokołu z kontroli oraz przekazaniem wyników badań. Jednakże w przypadku negatywnych wyników badań, Przedsiębiorca miał 7 dni, od podpisania protokołu z kontroli, na złożenie wniosku o przebadanie próbki kontrolnej. W sytuacji gdy próbka kontrolna wyszła dobrze, Przedsiębiorca otrzymywał wyniki wraz z protokołem kontroli i nie ponosił żadnych konsekwencji karnych i administracyjnych. Gdy wyniki badań próbki podstawowej i badania próbki kontrolnej w przypadku złożenia wniosku, wykazały niewłaściwą jakość tut. Inspektorat kierował do właściwej miejscowo Prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Ponadto przedsiębiorca zostawał obciążony kosztami badań próbki, która wyszła negatywnie. Gdy badania wykazały niewłaściwą jakość pobranej próbki lub próbek paliw, inspektorzy tut. Inspektoratu podejmowali czynności w celu ustalenia i kontroli łańcucha dostaw kwestionowanego paliwa, kończąc go u przedsiębiorcy, który posiadał w swoim zakresie zbiorniki do gromadzenia paliw. 6

W przypadku stacji zakładowych procedura pobierania prób paliwa przebiegała identycznie jak w przypadku stacji ogólnodostępnych kiedy stacja posiadała odmierzacz paliwa lub jak w przypadku hurtowni i baz paliw kiedy znajdował się na terenie firmy zbiornik. Rok 2008 to również kontrole jakości gazu skroplonego LPG w ramach Systemu Monitorowania i Kontrolowania Jakości Paliw. Procedura pobierania próbek gazu skroplonego przypominała swoja metodyką kontrole jakości paliw typu: olej napędowy czy benzyny z tą różnicą, iż do pobierania używany był specjalistyczny sprzęt i próbniki. Z uwagi na fakt, iż gaz skroplony LPG tankowany jest do samochodów pod ciśnieniem, tak i sprzęt używany do pobierania oraz próbniki musiały być wykonane z materiałów odpornych na wysokie ciśnienie. Dodatkowo próbniki posiadały wewnętrzną warstwę wykonaną z materiału odpornego na absorpcję cząsteczek gazu (np.: cząsteczek siarki). Procedurę pobierania próbek gazu można było podzielić na trzy etapy: I etap przygotowanie instalacji i sprzętu do pobierania próbek polegające na odpowiednim zmontowaniu podstawy do pobierania próbek, podłączeniu węża dopływowego gazu (od dystrybutora do podstawy) oraz przygotowaniu 2 próbników. II etap przeczyszczenie (trzykrotne) instalacji do pobierania próbek oraz próbników na gaz skroplony. Próbnik napełniane były niewielką ilością gazu, następnie po odłączeniu od instalacji wnętrze próbnika przepłukiwane było poprzez kilkukrotne obracanie go o 180 o. Po przepłukaniu próbnik podłączany był do instalacji i następowało wypuszczenie niewielkiej ilość gazu znajdującego się w przepłukanym próbniku. Powyższą czynność powtarzano trzykrotnie po trzecim odpuszczeniu gazu pobierano próbkę. Próbniki z gazem napełniano w ok. 80%, po każdym pobraniu sprawdzano prawidłowość pobranej próbki poprzez uwolnienie niewielkiej ilości gazu przez zawór zabezpieczający i sprawdzenie czy wydostaje się faza ciekła (prawidłowe pobranie) czy też sama faza gazowa (co jest nieprawidłowe). III etap po procedurze pobrania próbki i próbki kontrolnej gazu następowało rozłączenie instalacji od dystrybutora gazu ciekłego, uwolnienie zalegającego gazu w przewodzie i podstawie a następnie zabezpieczenie próbników z gazem poprzez nałożenie kapsli ochronnych na zawory próbnika oraz kołpaków zabezpieczających, na których z kolei nakładane było zabezpieczenie z plombą Inspekcji Handlowej. Każdorazowo przed zabezpieczeniem sprawdzana była szczelność próbników z gazem. W myśl opisanych wyżej procedur kontrolnych przeprowadzono w 2008 r., na zlecenie Zarządzającego Systemem Prezesa UOKiK, kontrole w 221 placówkach, w tym: - 145 stacjach ogólnodostępnych oferujących do sprzedaży paliwa w postaci benzyn i oleju napędowego, 7

- 7 hurtowniach i bazach paliw składujących benzyny i olej napędowy, - 65 stacjach ogólnodostępnych oferujących gaz skroplony LPG, - 1 hurtowni składującej gaz skroplony LPG, - 3 firmach - stacjach hurtowniach oferujących do sprzedaży lekki olej opałowy (LOO), zlokalizowanych na terenie działania Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej we Wrocławiu oraz podległych Delegatur w: Legnicy, Jeleniej Górze i Wałbrzychu. W ramach działań kontrolnych pobrano do badań jakościowych w akredytowanym laboratorium - na stacjach ogólnodostępnych, zakładowych, firmach oferujących do sprzedaży LOO oraz w bazach i hurtowniach paliw 385 próbek paliw, w tym: - 127 próbek oleju napędowego, - 105 próbek benzyny bezołowiowej 95, - 17 próbek benzyny bezołowiowej 98, - 66 próbek gazu skroplonego LPG, - 1 próbkę biopaliwa BIOESTER, - 3 próbki lekkiego oleju opałowego. Analiza jakości paliw, przeprowadzana przez akredytowane laboratoria badawcze, odbywała się w przedziałach czasowych określonych w: a/ rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 października 2005 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz. U. Nr 216, poz. 1825 ze zm.), tj.: - dla oleju napędowego: - 16.04 do 30.09 okres letni, - 16.11 do końca lutego okres zimowy, - 1.03 do 15.04 i 1.10 do 15.11 okres przejściowy, - dla benzyn: - od 1.05 do 30.09 - okres letni, - od 1.11 do końca lutego - okres zimowy, - 1.03 do 30.04 i 1.10 do 31.10 okres przejściowy b/ rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań jakościowych dla gazu skroplonego (LPG) (Dz. U. Nr 251, poz. 1851), tj.: - od 1.11 do 31.03 okres zimowy, - od 1.04 do 31.10 okres letni, oraz dwóch systemach: - w ramach systemu europejskiego - celem było monitorowanie pod względem statystycznym jakości paliw tj.: benzyn (bezołowiowa 95 oraz bezołowiowa 98), oleju napędowego, 8

- w ramach systemu krajowego - celem było przeciwdziałanie magazynowaniu, wprowadzaniu do obrotu, a także gromadzeniu w stacjach zakładowych paliw tj. benzyn, oleju napędowego, biopaliw, gazu skroplonego (LPG) i lekkiego oleju opałowego (LOO), które nie spełniają wymagań jakościowych określonych w stosownych rozporządzeniach. Głównym źródłem kontroli, w ramach tego systemu, były informacje od konsumentów na złą jakość oferowanych paliw, przekazywane do Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Warszawie. W rozbiciu na system, w jakim badano próbki paliw (krajowy lub europejski) pobrano próbki jak niżej: Rodzaj paliwa \ system badania Krajowy Europejski olej napędowy ON 104 23 benzyna bezołowiowa 95 86 19 benzyna bezołowiowa 98 12 5 gaz skroplony LPG 66 0 lekki olej opałowy - LOO 3 0 biopaliwo BIOESTER 1 0 Ilość pobranych próbek z podziałem na system dla jakiego wykonywano badania W wyniku działań kontrolnych stwierdzono oferowanie do sprzedaży paliw nie spełniających wymagań jakościowych w: 8 stacjach paliw (oferujących benzyny i olej napędowy), 6 stacjach paliw oferujących gaz skroplony LPG, 1 hurtowni gazu LPG. W związku z niewłaściwą jakością pobranych próbek podstawowych paliw, kontrolowani przedsiębiorcy złożyli wnioski o przebadanie próbek kontrolnych na: 8 stacjach paliw (oferujących benzyny i olej napędowy) niewłaściwa jakość paliwa została potwierdzona w 5 przypadkach, 1 stacji paliw oferującej gaz skroplony LPG została potwierdzona niewłaściwa jakość gazu LPG. 9

Mając na uwadze stwierdzone nieprawidłowości w zakresie jakości, oferowanych na stacjach i gromadzonych w hurtowniach, paliw ciekłych podjęto następujące działania pokontrolne: w sprawie 9 stacji - skierowano zawiadomienia do właściwych miejscowo prokuratur, w sprawie 3 stacji - odstąpiono od kierowania zawiadomień do właściwych miejscowo prokuratur z uwagi na to, iż badanie próbek kontrolnych nie potwierdziło złej jakości paliwa, w sprawie 1 stacji paliw oraz 1 hurtowni LPG (rozlewni gazu) zawiadomienia do właściwych miejscowo prokuratur zostaną skierowane po zakończeniu postępowania administracyjnego. Najczęściej kwestionowanymi parametrami w badanych próbkach były: - w oleju napędowym: temperatura zapłonu, skład frakcyjny, - w benzynie bezołowiowej 95: temperatura końca destylacji, prężność par (okres letni), - w benzynie bezołowiowej 98: rzeczywista liczba oktanowa (RON), motorowa liczba oktanowa (MON), - w gazie skroplonym LPG: badanie działania korodującego na miedzi, temperatura w której względna prężność par jest nie mniejsza niż 150 kpa Najczęściej kwestionowane parametry w poszczególnych gatunkach paliwa z podaniem ilości próbek, w których wystąpiły Olej napędowy Benzyna bezołowiowa 95 Benzyna bezołowiowa 98 Gaz skroplony LPG Parametr kwestionowany Ilość skład frakcyjny 1 temperatura zapłonu 4 Parametr kwestionowany temperatura końca destylacji prężność par (okres letni) Ilość 1 1 Parametr kwestionowany rzeczywista liczba oktanowa (RON) motorowa liczba oktanowa (MON) Ilość 1 1 Parametr kwestionowany badanie działania korodującego na miedzi temperatura w której względna prężność par jest nie mniejsza niż 150 kpa Ilość 4 2 * * * * * * * * * * * * * 10

W okresie od 01.01.2008 r. do 31.12.2008 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej we Wrocławiu wpłynęło 69 informacji o podejrzeniu oferowania na stacjach złej jakości paliwa, w tym: - 23 informacji imiennych, - 43 informacji anonimowych, - 3 informacje od instytucji państwowych (tj. m.in. Policji, UKS, UC, Rzeczników Praw Konsumenta itp.). Uwzględniając rodzaj stacji (prywatna lub koncernowa) informacje dotyczące podejrzenia oferowania złego paliwa na stacjach przedstawia się następująco: PRYWATNE PKN ORLEN BP STATOIL SHELL LOTOS JET / LUKOIL 29 24 2 2 9 3 2 Wszelkie informacje jakie wpływały do Wojewódzkiego Inspektoratu niezwłocznie przekazywano do Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Warszawie, gdzie w porozumieniu z Zarządzającym Systemem Prezesem UOKiK, były ewentualnie ujmowane w planach kontroli. Dlatego też trudno jest podać dokładne dane odnośnie wykorzystania konkretnych informacji w poszczególnych kontrolach stacji paliw. Porównując daty informacji od konsumentów z datami przeprowadzenia kontroli w zakresie jakości paliw można podać następujące dane: - na 23 stacje z informacji imiennych skontrolowano 22 stacje, nie objęto planem kontroli 1 stacji pochodzącej z informacji imiennej od konsumenta, - na 43 stacje z informacji anonimowych skontrolowano 42 stacje, nie objęto planem kontroli 1 stacji, - na 3 stacje paliw pochodzące z informacji od instytucji państwowych kontrolą objęto wszystkie wskazane stacje paliw. * * * * * * * * * * * * * 11

MONITORING PALIW W DANYCH TABELARYCZNYCH NA TERENIE DOLNEGO ŚLĄSKA Ilość stacji paliw i hurtowni paliw skontrolowanych pod względem jakości oferowanego o sprzedaży paliwa w IH Wrocław oraz poszczególnych Delegaturach IH Paliwa LPG LOO BIO/ESTER Detal Hurt Detal Hurt Detal Hurt Detal Hurt Razem Wrocław 40 3 33 0 1 0 0 0 77 Legnica 27 3 12 1 0 0 0 0 43 Jelenia Góra 47 0 11 0 1 0 0 0 59 Wałbrzych 30 1 9 0 1 0 1 0 42 Razem 144 7 65 1 3 0 1 0 221 Ilość skontrolowanych stacji paliw i hurtowni w IH Wrocław oraz poszczególnych Delegaturach IH z podziałem na stacje prywatne i należące do koncernów paliwowych Ilość stacji i hurtowni Stacje prywatne PKN ORLEN BP SHELL JET/ LUKOIL LOTOS STATOIL Wrocław 43 21 13 2 5 1 1 0 Legnica 30 22 2 1 2 0 2 1 Jelenia Góra 47 27 13 1 2 2 1 1 Wałbrzych 32 15 10 2 2 2 0 1 RAZEM 152 85 38 6 11 5 4 3 12

Ilość pobranych i skontrolowanych próbek paliwa z podziałem na gatunek i system w jakim były badane (krajowy lub europejski) ON Pb 95 Pb 98 LPG BIO LOO Kraj Europa Kraj Europa Kraj Europa Kraj Kraj Kraj Razem Wrocław 29 5 23 6 2 3 33 0 1 102 Legnica 20 7 16 3 2 0 13 0 0 61 Jelenia Góra 31 8 29 6 3 1 11 0 1 90 Wałbrzych 23 3 18 4 5 1 9 1 1 65 Razem 103 23 86 19 12 5 66 1 3 318 Ilość skontrolowanych stacji paliw i hurtowni oferujących do sprzedaży gaz skroplony LPG w IH Wrocław oraz poszczególnych Delegaturach IH z podziałem na stacje prywatne i należące do koncernów paliwowych Ilość stacji i hurtowni Stacje prywatne PKN ORLEN BP SHELL JET/ LUKOIL LOTOS STATOIL Wrocław 33 16 8 5 2 1 0 1 Legnica 13 7 3 2 0 0 1 0 Jelenia Góra 11 5 2 0 0 3 0 1 Wałbrzych 9 7 2 0 0 0 0 0 RAZEM 66 35 15 7 2 4 1 2 13

Ilość skontrolowanych stacji paliw, firm i hurtowni oferujących do sprzedaży lekki olej opałowy (LOO) w IH Wrocław oraz poszczególnych Delegaturach IH z podziałem na stacje prywatne i należące do koncernów paliwowych Ilość stacji i hurtowni Stacje prywatne PKN ORLEN BP SHELL JET/ LUKOIL LOTOS STATOIL Wrocław 1 1 0 0 0 0 0 0 Legnica 0 0 0 0 0 0 0 0 Jelenia Góra 1 1 0 0 0 0 0 0 Wałbrzych 1 1 0 0 0 0 0 0 RAZEM 3 3 0 0 0 0 0 0 Ilość skontrolowanych stacji paliw oferujących do sprzedaży biopaliwo (BIO 20 i BIOESTER) w IH Wrocław oraz poszczególnych Delegaturach IH z podziałem na stacje prywatne i należące do koncernów paliwowych Ilość stacji paliw Stacje prywatne PKN ORLEN BP SHELL JET/ LUKOIL LOTOS STATOIL Wrocław 0 0 0 0 0 0 0 0 Legnica 0 0 0 0 0 0 0 0 Jelenia Góra 0 0 0 0 0 0 0 0 Wałbrzych 1 0 1 0 0 0 0 0 RAZEM 1 0 0 0 0 0 0 0 * * * * * * * * * * * * * 14

Monitoring Paliw w wykresach na terenie Dolnego Śląska PROCENTOWY UDZIAŁ KONTROLI W WIIH WROCŁAW ORAZ W POSZCZEGÓLNYCH DELEGATURACH 27% 19% 13% 35% Wrocław Legnica Jelenia Góra Wałbrzych PROCENTOWY UDZIAŁ POBRANYCH PRÓB PALIW WIIH WROCŁAW ORAZ W POSZCZEGÓLNYCH DELEGATURACH 28% 20% 19% 33% Wrocław Legnica Jelenia Góra Wałbrzych 15

STOSUNEK PROCENTOWY PRZEBADANYCH PRÓB POZYTYWNYCH DO NEGATYWNYCH 3% Pozytywne Negatywne 97% PROCENTOWY UDZIAŁ STACJI PRYWATNYCH I KONCERNOWYCH OBJĘTYCH KONTROLAMI W ROKU 2008 W ZAKRESIE SPRZEDAŻY PALIW CIEKŁYCH W POSTACI BENZYN I OLEJU NAPĘDOWEGO 3% 4% 7% 25% 3% 2% 56% Prywatne PKN "ORLEN" "LOTOS" "BP" "SHELL" "JET/LUKOIL" "STATOIL" 16

PROCENTOWY UDZIAŁ STACJI PRYWATNYCH I KONCERNOWYCH OBJĘTYCH KONTROLAMI W ROKU 2008 W ZAKRESIE SPRZEDAŻY GAZU SKROPLONEGO LPG 2% 11% 3% 6% 3% Prywatne PKN "ORLEN" "LOTOS" "BP" 23% 52% "SHELL" "JET/LUKOIL" "STATOIL" STOSUNEK ILOŚCIOWY POBRANYCH PRÓB W SYSTEMIE KRAJOWYM DO POBRANYCH W SYSTEMIE EUROPEJSKIM DOTYCZY BENZYN I OLEJU NAPĘDOWEGO 70 63 60 50 40 54 38 47 30 20 10 14 10 15 8 0 Wrocław Legnica J. Góra Wałbrzych Krajowy Europejski 17

STOSUNEK ILOŚCIOWY POBRANYCH PRÓB PALIW W ROZBICIU NA POSZCZEGÓLNE GATUNKI PALIW SYSTEM KRAJOWY 100 80 60 40 20 0 33 1 11 1 3 9 1 2 0 13 5 29 2 23 18 16 31 29 20 24 Wrocław Legnica J. Góra Wałbrzych ON Pb 95 Pb 98 LOO LPG STOSUNEK ILOŚCIOWY POBRANYCH PRÓB PALIW W ROZBICIU NA POSZCZEGÓLNE GATUNKI PALIWA SYSTEM EUROPEJSKI 16 14 12 10 8 6 4 2 0 3 6 5 0 3 7 Wrocław Legnica J. Góra Wałbrzych 8 6 1 1 4 3 ON Pb 95 Pb 98 Sporządził: Paweł Wróbel starszy specjalista WIIH Wrocław 18