ZSO NR 1 W OLSZTYNIE Lista tematów do cz ci ustnej egzaminu maturalnego z j zyka polskiego w sesji wiosennej 2012 r. Numer tematu LITERATURA Obraz mierci i cierpienia w literaturze redniowiecznej. Co utwory z tej epoki przekazuj 1. ludziom pocz tku XXI wieku? Przedstaw ten problem na podstawie wybranych utworów literackich. 2. Klasyczne a romantyczne pojmowanie rzeczywisto ci i ycia cz owieka. Przedstaw ten problem na podstawie utworów literackich z XVIII i XIX wieku. 3. Klasycyzm jako formu a literatury. W jakiej postaci przetrwa do XX wieku? Omów zagadnienie na postawie wybranych wierszy polskich poetów. 4. Poeta jako m drzec, my liciel i moralista. Omów i porównaj stosunek do wiata warto ci w utworach W. Szymborskiej i Z. Herberta. 5. Podró jako przygoda i do wiadczenie. Omów motyw w drówki i sposoby jej uj cia w wybranych utworach literackich. 6. Literatura polska wobec zadania naprawy Rzeczypospolitej. Omów temat, odwo uj c si do dwóch epok literackich. 7. Przenikanie si wiata realnego i fantastycznego w utworach literackich A. Mickiewicza i B. Schulza. Omów zagadnienie, odwo uj c si do wybranych przyk adów literackich. 8. Obozy koncentracyjne w literaturze polskiej. Omów posta i funkcje tego motywu, odwo uj c si do wybranych utworów literackich. 9. Artysta jako bohater utworu literackiego. Przedstaw problem na wybranych przyk adach z literatury staropolskiej i dziewi tnastowiecznej. 10. Literatura o mieszaj ca. Omów znaczenie i funkcje uj satyrycznych w czterech wybranych utworach z ró nych epok. 11. Ró ne typy w adców prezentowane w literaturze. Omów zagadnienie, odwo uj c si 12. Wizerunki Sarmatów w literaturze baroku, o wiecenia i w twórczo ci H. Sienkiewicza porównaj bohaterów wybranych utworów literackich. 13. Wp yw polityki i ideologii na literatur. Omów zagadnienie na wybranych utworach z uwzgl dnieniem zjawiska socrealizmu. 14. Autobiografia twórcy a jego twórczo. Omów posta i funkcj wykorzystania autobiografii w twórczo ci wybranego autora. 15. Portret dziecka. Przedstaw go, odwo uj c si do literatury pozytywizmu. 16. Mi rodzicielska. Omów posta i funkcje motywu mi ci rodzicielskiej, odwo uj c si do wybranych utworów literackich. 17. Holocaust ukazywany z ró nych punktów widzenia. Omów zagadnienie, odwo uj c si do wybranych utworów literackich.
Radykalna naprawa wiata czy destrukcja i zamiana miejsc? Zaprezentuj swoje przemy lenia 18. na temat literackich obrazów przemian rewolucyjnych w oparciu o Nie-Bosk komedi Z. Krasi skiego, Przedwio nie" S. eromskiego, Szewców" S. Witkiewicza. 19. Filozofia epoki wpisana w utwory literackie. Omów problem na podstawie wybranych utworów redniowiecza i M odej Polski. 20. Wizerunek Polaka w literaturze. Omów temat, odwo uj c si do wybranych utworów literackich z ró nych epok. 21. Rola kostiumu historycznego w utworze literackim. Omów temat na wybranych przyk adach. 22. Portrety kobiet w literaturze. Omów posta i funkcje portretów kobiet w wybranych utworach literatury wspó czesnej. 23. Motywy oniryczne i ich funkcje w literaturze. Omów zagadnienie, odwo uj c si 24. Obraz miasta w literaturze. Omawiaj c zagadnienie, odwo aj si do przyk adów z literatury XIX i XX wieku. 25. Bohaterowie w habitach. Przedstaw sposób ich kreowania i funkcje tych kreacji w wybranych utworach literackich. 26. Ludowo i ludomania. Na wybranych przyk adach omów ró ne sposoby nawi zywania do folkloru i ycia ludu w twórczo ci literackiej. 27. Ró ne wizerunki lekarza w literaturze. Omów zagadnienie, odwo uj c si 28. Magia w literaturze. Omów posta i funkcje wykorzystania magii, odwo uj c si do wybranych utworów literatury fantasy. 29. Obraz cz owieka cierpi cego. Na podstawie wybranych utworów literackich omów rol motywu cierpienia. 30. Pieni dz jako czynnik sprawczy dzia cz owieka. Omów problem, odwo uj c si do wybranych utworów literackich. 31. Odwieczne marzenia ludzi zawarte w utopiach. Zanalizuj wybrane przyk ady utopii literackich. 32. Posta detektywa w literaturze sensacyjnej. Scharakteryzuj kreacj wybranego detektywa i okre l jej funkcje w utworze. 33. Sentymentalizm w literaturze. Scharakteryzuj zjawisko, odwo uj c si do wybranych utworów literatury XVIII wieku. 34. Cz owiek w sytuacji ekstremalnej. Omów zagadnienie, odwo uj c si do wybranych utworów literackich. 35. Stary cz owiek w literaturze. Omów na wybranych przyk adach, jak w poszczególnych epokach postrzegano staro. 36. Motyw ta ca. Omów funkcje tego motywu, odwo uj c si do trzech lub czterech wybranych dzie z dwóch epok literackich. 37. Obraz mi ci w literaturze romantyzmu i pozytywizmu. Omów posta i funkcje tego motywu, odwo uj c si 38. Odwo uj c si do wybranych dzie co najmniej dwóch epok, omów ró ne sposoby widzenia wsi i ch opów w literaturze polskiej. 39. Wp yw historii na los cz owieka. Omów problem, odwo uj c si do wybranych utworów literatury dwudziestolecia mi dzywojennego i literatury wspó czesnej. 40. Portrety matek. Zaprezentuj literackie kreacje postaci matki na dowolnie wybranych przyk adach nale cych do ró nych epok i konwencji literackich.
41. Portrety ojców. Zaprezentuj literackie kreacje postaci ojca na dowolnie wybranych przyk adach nale cych do ró nych epok i konwencji literackich. 42. Przemiana wewn trzna jako czynnik charakteryzuj cy cz owieka. Omów problem na wybranych przyk adach biografii bohaterów literackich. 43. Wzorzec osobowy cz owieka renesansu. Scharakteryzuj go na przyk adzie wybranych utworów literatury renesansu. 44. Dramat niespe nienia ludzkich marze przedstawiony w literaturze. Okre l jego przyczyny i konsekwencje, analizuj c wybrane utwory pozytywizmu. 45. Przedstaw ewolucj postaci bohatera romantycznego, odwo uj c si do wybranych dramatów polskiego romantyzmu. 46. Rola i zadania poety w czasach wspó czesnych. Omów problem, odwo uj c si do liryki wybranego twórcy. 47. Ró ne wizje przysz ci zawarte w literaturze fantastycznonaukowej. Przedstaw je, analizuj c wybrane powie ci. 48. W kr gu bohaterów literatury popularnej. Omów problem kreacji postaci, odwo uj c si do wybranych przyk adów wspó czesnej prozy popularnej. 49. Od Edgara Allana Poe do wspó czesnego horroru. Prze led ewolucj gatunku literackiego. 50. Wp yw kobiet na postawy i zachowania m czyzn. Omów problem na przyk adzie wybranych utworów literackich. 51. wiat zjaw, duchów i upiorów. Omów jego funkcje w wybranych tekstach literackich. 52. Mi przekraczaj ca normy moralne lub obyczajowe. Omów zagadnienie, odwo uj c si do utworów z ró nych epok. 53. Kreacja wiata przedstawionego i jej funkcje w balladach Adama Mickiewicza i Boles awa Le miana. Analiza porównawcza wybranych przyk adów. 54. Niepokoje metafizyczne w polskiej i obcej poezji XVII wieku. Omów zagadnienie na podstawie wybranych wierszy dwóch poetów. 55. Tropy nowoczesno ci (np. ekspresjonizm, impresjonizm, symbolizm, groteska) w wybranych utworach m odopolskich zaprezentuj na wybranych przyk adach. 56. Symbolizm w poezji M odej Polski. Cele i sposoby wykorzystania symbolu w lirycznych utworach m odopolskich. 57. Pokonali los czy pokonani przez los? Andrzej Kmicic, Jacek Soplica, Stanis aw Wokulski, Bernard Rieux. Przedstaw swój punkt widzenia na ten temat. 58. Przyczyny nies abn cej popularno ci dzie Stephena Kinga. Omów zagadnienia, odwo uj c si do wybranych tekstów pisarza. 59. Fascynacja psychoanaliz w literaturze okresu dwudziestolecia mi dzywojennego. Odwo aj si do wybranych utworów i wyja nij, jakie formy ta fascynacja przybiera a. Kultura masowa (popularna) w ocenie wspó czesnych poetów. Rozwi temat, analizuj c 60. wybrane utwory (np. Recycling. Zawsze fragment, Przyszli eby zobaczy poet Tadeusza Ró ewicza, Pan Cogito a pop Zbigniewa Herberta, Dom wielkiego cz owieka Wis awy Szymborskiej). 61. Oryginalno i uniwersalizm pisarstwa Stanis awa Lema. Omów w oparciu o dzie a pisarza. 62. Rodzaje i funkcje fantastyki w tekstach literackich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przyk adach z ró nych epok. 63. Pozytywne i negatywne metamorfozy bohaterów literackich i ich sens. Omów, odwo uj c si
64. Carpe diem jako yciowe motto postaci literackich. Zanalizuj zagadnienie, odwo uj c si do wybranych dzie z ró nych epok. 65. Humanistyczny wzorzec ycia godnego. Rozwi temat na wybranych przyk adach z literatury renesansowej i wspó czesnej. 66. Konwencja oniryczna w literaturze: od Biblii do Mistrza i Ma gorzaty M. Bu hakowa. Przedstaw w oparciu o wybrane utwory. 67. Stieg Larsson, Henning Mankell i inni. Dokonaj analizy fenomenu skandynawskiej powie ci kryminalnej. 68. Bohater literacki w poszukiwaniu celu i sensu ycia. Przedstaw temat, odwo uj c si do wybranych utworów z ró nych epok. 69. Sposób przedstawienia postaci ojca w literaturze. Omów zagadnienie, odwo uj c si do wybranych przyk adów z literatury ró nych epok. 70. Kobieta w literaturze. Omów zwi zek wizerunku kobiety z za eniami danej epoki literackiej. 71. Literackie obrazy zagubienia cz owieka. Omów temat na wybranych przyk adach literackich. 72. Poetyckie obrazy osamotnienia i zagubienia cz owieka w otaczaj cym wiecie. Omów temat na wybranych przyk adach z literatury. 73. Czas, przemijanie, ulotno chwili. Zaprezentuj ró ne wersje motywu, odwo uj c si do wybranych dzie literackich. ZWI ZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 74. wiat prowincji w opowiadaniach B.Schulza i obrazach M.Chagalla. Przedstaw temat w oparciu o twórczo podanych artystów. 75. Synteza sztuk w dramaturgii S. Wyspia skiego. Omów temat na podstawie dzie literackich i malarskich. 76. Sacrum i profanum w literaturze i sztuce. Odwo aj si 77. Portret lekarza w literaturze, filmie, serialu. Przedstaw funkcjonowanie motywu. 78. Od Golem do Terminatora. Przedstaw wizerunki sztucznego cz owieka w literaturze i filmie. 79. Stosunek twórców kultury do problemu inno ci cz owieka (np. choroba, kalectwo, odmienna orientacja seksualna ). Omów na przyk adzie wybranych tekstów kultury 80. Komiks papka dla umys u czy jeden z najpopularniejszych sposobów przekazu fabularnego? Omów temat na wybranych przyk adach. 81. Idea pi kna w literaturze i sztuce. Porównaj, odwo uj c si do dwóch wybranych epok. 82. J zyk literatury a j zyk filmu omów na przyk adach rodków artystycznych tych dwóch dziedzin. 83. Kreacje herosa w literaturze fantasy i filmach. Analiza porównawcza wybranych przyk adów. 84. Filmowe realizacje dzie Szekspira. Zinterpretuj wybrane adaptacje. 85. Pary jako mekka artystów. Wizje Pary a w wybranych dzie ach literackich, sztuce i filmie. 86. Gotyk jako inspiracja i temat dzie literackich, filmowych, malarskich i innych tekstów kultury. Zanalizuj zagadnienie, opieraj c si na wybranych przyk adach. 87. Motyw gotyckiej katedry w ró nych dziedzinach sztuki. Omów na przyk adach z literatury, malarstwa i filmu.
88. Od Frankensteina, czyli Wspó czesnego Prometeusza Mary Shelley do Skóry, w której yj Pedro Almodovara dawne i wspó czesne wizje doktorów Frankensteinów. Przedstaw problem opieraj c si na wybranej literaturze i filmach. 89. Potrzeba strachu. Na dowolnie wybranych przyk adach z literatury i malarstwa lub filmu wyka, e sztuka d y do zaspokojenia potrzeby mocnych wra. 90. Symbolika sztuki redniowiecznej. Przedstaw funkcjonowanie sztuki tej epoki, odwo uj c si do wybranych dzie literackich i plastycznych. 91. Miejskie pejza e. Odwo uj c si do wybranych utworów literackich i dzie malarskich lub filmowych, zaprezentuj ró ne sposoby ukazywania miasta. 92. Pejza e prowincjonalne. Odwo uj c si do wybranych utworów literackich i dzie malarskich lub filmowych, zaprezentuj ró ne sposoby ukazywania prowincji. 93. Posta yda w polskiej literaturze i filmie. Zaprezentuj dwa ró ne sposoby ukazywania ydów w polskiej kulturze i omów funkcjonowanie tych obrazów. 94. Ró ne sposoby tworzenia nastroju grozy. Przedstaw je, odwo uj c si do wybranych dzie literackich i plastycznych. 95. Awangardowo sztuki dwudziestolecia mi dzywojennego. Okre l jej charakter, odwo uj c si do wybranych dzie literackich i malarskich. 96. Ró ne sposoby wykorzystania motywu burzy. Okre l je, odwo uj c si do wybranych dzie literackich i malarskich epoki romantyzmu. 97. Funkcje motywów tatrza skich w literaturze i malarstwie okresu M odej Polski. Okre l je, analizuj c wybrane dzie a sztuki. 98. Portrety sportowców w literaturze i rze bie. Zaprezentuj, odwo uj c si do przyk adów nale cych do ró nych konwencji literackich i plastycznych. 99. Melancholia w literaturze i plastyce. Pos uguj c si celowo dobranym materia em rzeczowym, wyja nij istot alegorycznych i symbolicznych uj tematu. 100. Obraz Matki Boskiej w literaturze i malarstwie redniowiecza. Omów na wybranych przyk adach. 101. Sceny batalistyczne i ich rola w malarstwie i literaturze. Omów temat na wybranych przyk adach. 102. Fascynacje górami w sztuce. Omów zjawisko na wybranych przyk adach z literatury, filmu i malarstwa. 103. Motyw polskiego dworu w literaturze i filmie. Omów na wybranych przyk adach ró ne jego wykorzystania. 104. Motyw wyspy i sposób jej funkcjonowania w kulturze. Omów temat w odwo aniu do literatury, filmu i malarstwa. 105. Wampiry w filmie, literaturze i sztuce. Omów temat w oparciu o wybrane dzie a kultury. 106. Pory roku jako temat literacki, muzyczny i malarski. Omów zagadnienie, odwo uj c si do wybranych przez Ciebie dzie. 107. Omów cechy impresjonistycznego obrazowania w wybranych utworach literackich i dzie ach malarskich. Dokonaj analizy porównawczej dzie. 108. Omów motyw uczty i jego funkcje na wybranych przyk adach z literatury i innych dziedzin sztuki. 109. Metafora drogi i jej funkcje. Omów na podstawie przyk adów z literatury i innych dziedzin sztuki. 110. zyk filmu a j zyk literatury. Omów zagadnienie, porównuj c dzie o literackie i jego filmow adaptacj.
111. Literacki i filmowy obraz PRL-u. Omów na podstawie wybranych przyk adów. 112. Omów motyw powstania styczniowego, odwo uj c si do znanych utworów literackich, obrazów polskich malarzy lub filmów. 113. Wizerunek nierza w literaturze i sztuce. Dokonaj porównania wybranych dzie. ZYK 114. dy j zykowe w mowie ywej wspó czesnych Polaków. Omów temat na wybranych przyk adach. 115. Dawne procesy fonetyczne i ich lady we wspó czesnym j zyku polskim. Zanalizuj je, odwo uj c si do wybranych przyk adów. 116. Dialekty w Polsce. Przedstaw ich rol w utrzymaniu kultury wybranych grup mniejszo ci kulturowych. 117. Filmowa frazeologia. Przedstaw wp yw kultowych produkcji filmowych na wspó czesn polszczyzn. 118. zyk mediów. Omów ró ne odmiany stylu publicystycznego w oparciu o konkretne przyk ady z prasy, radia, telewizji. 119. zykowe rodki perswazji w reklamie. Zaprezentuj temat, odwo uj c si do wybranych przyk adów z radia, telewizji i prasy. 120. Komizm s owa. Omów sposoby jego realizacji w twórczo ci kabaretowej, odwo uj c si do wybranych przyk adów. 121. Styl biblijny w literaturze polskiej. Na dowolnych przyk adach omów cechy i funkcje stylizacji biblijnej. 122. Teksty piosenek polskich zespo ów m odzie owych jako próba opisania rzeczywisto ci. Omów zagadnienie, odwo uj c si do wybranych przyk adów. 123. Wieloznaczno wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów problem, odwo uj c si do wybranych przyk adów.. 124. Zapo yczenia w j zyku polskim. Omów zagadnienie, odwo uj c si do wybranych przyk adów. 125. Cechy i funkcje gwary uczniowskiej. Dokonaj analizy wybranego materia u j zykowego. 126. zyk komentatorów i komentarzy sportowych. Dokonaj analizy wybranego materia u zykowego. 127. Historia w nazwach zapisana. Zanalizuj znaczenie i pochodzenie wybranych nazw miejscowo ci w Twojej okolicy lub regionie oraz sklasyfikuj zgromadzone przyk ady nazw miejscowych. 128. Czy ka de nowe pokolenie potrzebuje w asnego j zyka? Omów cechy j zyka wspó czesnych czasopism m odzie owych. W jaki sposób j zyk oddaje specyfik rodowisk, do których skierowane? 129. W jakim celu pisarze si gaj po przys owia? Omów funkcj przys ów w wybranych utworach literackich. 130. Cechy j zyka przemówie sejmowych. Zanalizuj i omów na wybranych przyk adach. 131. Zró nicowanie terytorialne wspó czesnej polszczyzny. Omów na podstawie wybranych przyk adów. 132. Na czym polega fenomen j zykowy tekstów popularnych piosenek wspó czesnych? Dokonuj c analizy j zyka, wyja nij zasadno doboru rodków wyrazu.
133. Stylizacja na j zyk mówiony i jej funkcje w tekstach ró nych autorów (np. Boles awa Prusa, Juliana Tuwima, Stanis awa Bara czaka, Mirona Bia oszewskiego). Omów temat, analizuj c i interpretuj c utwory co najmniej dwóch pisarzy. 134. Modne s owa w kulturze konsumpcyjnej. Przedstaw i oce zachowania i j zyk wspó czesnych twórców reklam. 135. zyk Internetu. Przedstaw charakterystyczne jego cechy na przyk adzie wypowiedzi z wybranych list dyskusyjnych. 136. Zwroty grzeczno ciowe dawniej i dzi. Omów zagadnienie na wybranych przyk adach. 137. zyk polskich piosenek wspó czesnych. Dokonaj analizy przygotowanego materia u. 138. Scharakteryzuj j zyk wybranych bohaterów literackich. Uwzgl dnij cechy ujawniaj ce ich przynale no rodowiskow i charakter. 139. Wyrazy modne. Omów zjawisko, analizuj c przyk ady ze wspó czesnej polszczyzny. 140. Epistolografia dawniej i dzi. Dokonaj analizy j zyka wybranych tekstów.