Zmiany w postawach Polaków wobec pracy

K.041 /12 Zmiany w postawach Polaków wobec pracy 2002-2012 Warszawa, lipiec 2012 roku W sondażu przeprowadzonym w dn. 21 24.06.2012 r. Zespół Badań Społecznych OBOP w TNS Polska zbadał które postawy Polaków wobec pracy i porównał uzyskane wyniki z rezultatami analogicznego badania z 2002 roku. Pieniądze są rzeczą w pracy ważną w końcu praca jest źródłem utrzymania. Gdy badanych zapytano, czy pracują wyłącz dla pieniędzy, to z im stwierdzem więcej pracujących się zgodziło (38%) niż zgodziło (29%). Przy bardziej szczegółowym dopytywaniu obraz się zmienił. Posiada spokojnej pracy jest ważjsze niż pieniądze dla 46% zatrudnionych, a odwrot uważa 16% zatrudnionych. Dobra atmosfera w pracy jest ważjsza niż własna pozycja dla 53% zatrudnionych, a odwrot myśli 10%. W ostatnim dziesięcioleciu obserwujemy lekki spadek względnej wagi finansowych, a wzrost wagi pozafinansowych stron pracy. NIP: 526-02-11-819; REGON: 011003524 BNP Paribas Bank Polska S.A. nr konta: 17 1600 1127 0003 0127 9804 6001 Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy XIII Wydział, KRS 0000059619, Kapitał zakładowy: 500.000 zł, w pełni opłacony

Cytowa, publiczne odtwarza, kopiowa oraz wykorzystywa w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: Zespół Badań Społecznych OBOP w TNS Polska. Badania opinii skupiają się na sprawach polityki i stylów życia, ale podstawą bogactwa narodów jest praca i w pracy większość z nas spędza dużą część życia. Dziesięć lat temu TNS OBOP zapytał Polaków o ich opi związane z pracą. Co jest dla nich najważjsze: zarobione pieniądze, pewność posiadania spokojnej pracy, czy dobra atmosfera? Pyta to Zespół Badań Społecznych OBOP w TNS Polska powtórzył w dniach 21 24 czerwca 2012 r. 1 Komunikat zawiera wyniki tego badania i porównuje je z wynikami badania z roku 2002. CO W PRACY JEST DLA NAS NAJWAŻNIEJSZE Najważjsze wyniki badania z 2012 roku zawiera zbiorcza tabela; podano w j odpowiedzi ogółu badanych oraz badanych, którzy aktual pracują zawodowo stanowią oni 50% ogółu. Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzem? Pracuję tylko i wyłącz dla pieniędzy Ważjsze jest posiada spokojnej pracy niż pieniądze W pracy ważjsza jest dla m dobra atmosfera niż moja własna pozycja pracujący 8 4 1 ogółem 10 4 2 raczej, a pracujący 21 12 9 ogółem 20 12 8 pracujący 30 36 34 ogółem 27 33 32 raczej pracujący 26 35 39 ogółem 20 34 37 pracujący 12 11 14 ogółem 10 10 13 pracujący 3 2 3 powiedzieć ogółem 13 7 8 Odp. w proc.; pracujący N=500 1 Sondaż zrealizowano w dniach 21-24 czerwca 2012 r. na ogólnopolskiej, losowej, reprezentatywnej próbie 1000 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat. Maksymalny statystyczny błąd pomiaru dla tej wielkości próby wynosi +/- 3,1%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

Wynagrodze ( pieniądze ) są przy ogólnym sformułowaniu rzeczą w pracy ważną w końcu praca jest źródłem utrzymania. Gdy badanych zapytano, czy pracują wyłączne dla pieniędzy, to z im stwierdzem więcej pracujących się zgodziło (38%) niż zgodziło (29%). Przy bardziej szczegółowym dopytywaniu obraz się zmienia. Posiada spokojnej pracy jest ważjsze niż pieniądze dla 46% zatrudnionych, a odwrot uważa 16% zatrudnionych. Dobra atmosfera w pracy jest ważjsza niż własna pozycja dla 53% zatrudnionych, a odwrot myśli 10%. Po zbadaniu zróżnicowania opinii w grupach wieku i wykształcenia okazało się, że wiek ma tu znaczenia, zaś systematyczne różnice związane z wykształcem występują: w przypadku ogółu badanych tylko w odsieniu do przekonania, że spokojna praca jest ważjsza niż pieniądze im wyższe wykształce tym siljsza preferencja dla spokojnej pracy, natomiast w przypadku pracujących w odsieniu do stwierdzenia pracuję tylko dla pieniędzy im wyższe wykształce tym rzadziej pracę uznaje się jako tylko i wyłącz źródło utrzymania. Odsetki w tabeli dotyczą ogółu badanych i pracujących, oznaczają łącz ujęte odpowiedzi raczej i. Pracuję tylko i wyłącz dla pieniędzy Ważjsze jest posiada spokojnej pracy niż pieniądze W pracy ważjsza jest dla m dobra atmosfera niż moja własna pozycja Wykształce pracujący ogółem pracujący ogółem pracujący ogółem podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe śred i pomaturalne 48 31 41 37 57 43 41 34 46 45 55 52 39 32 46 46 51 53 licencjat, wyższe 28 27 46 47 52 52 Odp. w proc.; pracujący N=500 3

ZMIANA POSTAW WOBEC PRACY, 2002-2012 W tabeli zestawiono wyniki z lat 2002 i 2012. Dziesięć lat to okres, w którym mogłyby pojawić się w społeczeństwie jakieś zmiany w postawach wobec pracy. Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzem? Pracuję tylko i wyłącz dla pieniędzy Ważjsze jest posiada spokojnej pracy niż pieniądze W pracy ważjsza jest dla m dobra atmosfera niż moja własna pozycja 2002 2012 2002 2012 2002 2012, a pracujący 33 29 20 16 20 10 ogółem 25 30 17 16 17 10 pracujący 19 30 21 36 21 34 ogółem 15 27 18 33 18 32 pracujący 45 38 52 46 52 53 ogółem 29 30 48 44 48 50 pracujący 3 3 7 2 7 3 powiedzieć ogółem 31 13 17 7 17 8 Odp. w proc.; pracujący N=500 Analiza tabeli pokazuje, że: Nieco ubyło zatrudnionych, którzy pracują tylko i wyłącz dla pieniędzy. W kwestii spokojna praca czy pieniądze poglądy ogółu badanych stały się mj skrajne a bardziej dwuznaczne (, ), podob z postawami zatrudnionych. Wyraź zyskała na względnej ważności atmosfera w pracy: w ostatj dekadzie zarówno wśród pracujących, jak i wśród ogółu badanych ubyło osób, które odrzucają stwierdzenia, że ważjsza jest dobra atmosfera w pracy niż własna pozycja. W sumie zatem, w ostatnim dziesięcioleciu obserwujemy lekki spadek względnej wagi finansowych, a wzrost wagi pozafinansowych stron pracy. Ludzie rzadziej udzielają odpowiedzi skrajnych, a częściej podają odpowiedzi jednoznaczne. 4

Ogółem p18 Pracuję tylko i wyłącz dla pieniędzy? P18. Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzem? - Pracuję tylko i wyłącz dla pieniędzy OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE mężczyźni kobiety 15-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe śred i pomaturalne licencjat, wyższe jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto 101-500 tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo pracuje zawodowo w ogóle się interesuje raczej się interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje lewicowe centrolewicowe centroprawicowe raczej, a raczej powiedzieć LICZBA OSÓB 10 20 27 20 10 13 1000 9 17 27 24 12 11 477 11 23 28 17 7 15 523 13 11 25 13 8 31 80 8 23 23 21 15 10 186 14 19 30 21 12 5 175 7 22 32 27 8 5 150 7 20 29 25 11 8 174 11 20 26 14 5 24 235 9 14 20 19 12 26 121 8 16 31 22 12 11 272 7 23 29 21 11 8 342 14 26 29 25 2 3 156 14 18 22 8 8 29 109 8 17 27 24 11 14 380 10 22 26 18 10 15 325 9 22 27 19 12 11 175 16 23 34 16 3 8 120 6 20 32 20 5 17 175 11 17 27 26 12 7 95 9 15 28 15 11 23 130 16 24 15 19 14 12 100 9 33 22 14 9 13 120 13 16 23 26 12 10 155 7 18 36 21 9 8 225 8 21 30 26 12 3 500 11 19 24 15 8 23 500 11 16 23 18 12 20 244 7 23 30 22 7 10 435 13 19 28 19 11 11 269 8 19 21 21 12 19 52 9 16 31 21 16 7 91 7 19 31 23 9 11 74 8 20 33 22 8 10 101 5

STOSUNEK DO WIARY prawicowe powiedzieć 9 26 26 19 10 10 238 11 18 26 20 9 16 496 Wierzący(a) i regular praktykujący(a) 11 20 26 18 9 15 449 Wierzący(a) i regular praktykujący(a) 8 18 31 22 9 12 345 Wierzący(a) i regular praktykujący(a) 10 23 26 19 11 10 166. Niewierzący 10 18 18 28 20 8 40 Pracujący p18 Pracuję tylko i wyłącz dla pieniędzy? OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION mężczyźni kobiety 15-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe śred i pomaturalne licencjat, wyższe wieś miasto do 100 tys. miasto 101-500 tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski P18. Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzem? - Pracuję tylko i wyłącz dla pieniędzy raczej, a raczej powiedzieć LICZBA OSÓB 8 21 30 26 12 3 500 7 19 30 27 14 2 268 8 24 31 24 9 4 232 7 13 27 33 20 15 4 22 27 27 19 1 93 14 21 31 22 12 1 137 5 24 34 28 8 1 120 5 20 32 26 14 3 102 12 18 24 27 3 15 33 8 11 19 32 16 14 37 8 14 35 24 17 3 143 6 24 30 26 13 2 206 11 29 31 25 3 1 114 5 16 30 28 16 4 187 9 26 25 26 11 3 156 8 20 33 26 12 1 90 12 27 40 18 3 67 6 21 39 24 5 6 87 5 17 36 26 12 5 42 5 17 33 22 21 2 58 15 19 17 25 21 4 53 10 37 19 18 11 5 62 10 17 26 35 12 77 6

AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE STOSUNEK DO WIARY centralny pracuje zawodowo w ogóle się interesuje raczej się interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe powiedzieć 6 21 36 27 9 1 121 8 21 30 26 12 3 500 10 20 25 25 15 5 106 6 23 34 27 8 2 226 8 20 31 24 14 2 144 13 17 17 29 21 4 24 6 17 35 22 20 54 5 19 36 31 10 42 5 21 38 24 9 3 58 6 28 24 27 14 2 120 11 19 30 26 10 4 226 Wierzący(a) i regular praktykujący(a) 8 19 30 24 12 5 185. Wierzący(a) i regular praktykujący(a) Wierzący(a) i regular praktykujący(a) Niewierzący 6 22 32 28 11 2 194 12 25 29 22 11 1 95 8 15 23 35 19 26 p19 Ważjsze jest posiada spokojnej pracy niż pieniądze? Ogółem OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA mężczyźni kobiety 15-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe śred i pomaturalne licencjat, wyższe jeszcze się uczy wieś P19. Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzem? - Ważjsze jest posiada spokojnej pracy niż pieniądze raczej, a raczej powiedzieć LICZBA OSÓB 4 12 33 34 10 7 1000 4 14 32 33 10 6 477 3 11 34 33 11 8 523 8 15 20 34 4 20 80 4 17 32 34 9 4 186 3 17 36 27 13 3 175 3 12 36 35 11 3 150 2 10 36 36 10 6 174 4 6 32 34 11 13 235 5 12 26 25 12 19 121 4 7 38 34 11 6 272 4 14 32 36 10 4 342 1 13 37 38 9 1 156 6 17 27 28 8 15 109 4 12 31 34 11 8 380 7

REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE STOSUNEK DO WIARY miasto do 100 tys. miasto 101-500 tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo pracuje zawodowo w ogóle się interesuje raczej się interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe powiedzieć 3 11 33 35 11 8 325 3 15 38 27 9 8 175 6 13 35 35 8 3 120 5 14 34 30 8 10 175 1 16 35 29 14 5 95 4 12 25 33 10 16 130 1 7 24 46 16 6 100 10 8 26 37 11 8 120 3 16 48 26 5 1 155 2 12 35 36 11 5 225 4 12 36 35 11 2 500 4 12 31 32 10 12 500 5 14 29 27 12 13 244 3 11 36 37 8 6 435 3 13 32 35 12 5 269 6 12 40 27 12 4 52 5 10 37 31 14 2 91 20 42 27 8 3 74 5 11 35 41 6 3 101 3 10 35 34 13 5 238 4 13 30 33 9 10 496 Wierzący(a) i regular praktykujący(a) 3 9 31 35 14 9 449 Wierzący(a) i regular praktykujący(a) 3 15 34 34 8 6 345 Wierzący(a) i regular praktykujący(a) 4 16 39 29 8 4 166. Niewierzący 10 15 30 30 5 10 40 p19 Ważjsze jest posiada spokojnej pracy niż pieniądze? Pracujący OGÓŁEM PŁEĆ WIEK mężczyźni kobiety 15-19 lat 20-29 lat P19. Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzem? - Ważjsze jest posiada spokojnej pracy niż pieniądze raczej, a raczej powiedzieć LICZBA OSÓB 4 12 36 35 11 2 500 4 13 37 35 10 2 268 3 13 35 35 11 3 232 7 27 47 20 15 5 15 32 38 9 1 93 8

WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE STOSUNEK DO WIARY 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe śred i pomaturalne licencjat, wyższe wieś miasto do 100 tys. miasto 101-500 tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo w ogóle się interesuje raczej się interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe powiedzieć 4 16 37 28 14 137 4 12 37 36 11 1 120 2 9 40 33 12 4 102 9 27 52 3 9 33 5 14 27 27 14 14 37 5 6 41 35 11 1 143 4 16 33 35 11 2 206 1 15 38 37 9 1 114 5 10 35 36 11 3 187 3 12 31 39 13 2 156 2 18 42 28 7 3 90 4 15 40 31 9 67 7 13 32 34 9 5 87 19 38 26 14 2 42 5 17 33 33 10 2 58 6 26 45 19 4 53 10 10 23 39 15 5 62 1 18 52 26 3 77 2 9 40 39 10 1 121 4 12 36 35 11 2 500 4 13 29 33 16 5 106 4 10 37 39 8 1 226 2 17 38 31 10 3 144 4 8 46 25 17 24 6 15 41 24 13 2 54 24 50 19 7 42 3 9 40 45 3 58 3 9 37 34 14 3 120 4 13 31 38 11 4 226 Wierzący(a) i regular praktykujący(a) 3 9 33 37 14 4 185. Wierzący(a) i regular praktykujący(a) Wierzący(a) i regular praktykujący(a) Niewierzący 4 14 36 37 9 1 194 5 17 40 29 7 1 95 4 15 42 27 8 4 26 9

Ogółem p20 W pracy ważjsza jest dla m dobra atmosfera niż moja własna pozycja? P20. Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzem? - W pracy ważjsza jest dla m dobra atmosfera niż moja własna pozycja OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE mężczyźni kobiety 15-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe śred i pomaturalne licencjat, wyższe jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto 101-500 tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo pracuje zawodowo w ogóle się interesuje raczej się interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje lewicowe centrolewicowe centroprawicowe raczej, a raczej powiedzieć LICZBA OSÓB 2 8 32 37 13 8 1000 2 8 33 38 12 7 477 2 8 31 37 14 9 523 6 9 20 39 5 21 80 3 9 36 35 12 5 186 1 10 35 36 14 3 175 7 30 44 15 4 150 1 6 33 35 20 6 174 3 7 30 36 10 14 235 2 7 30 34 9 19 121 1 6 33 38 14 7 272 1 9 32 39 14 5 342 2 10 33 37 15 4 156 5 7 28 33 11 17 109 2 5 34 37 13 9 380 1 8 30 38 14 10 325 1 9 34 37 12 7 175 3 16 27 38 13 3 120 1 6 39 37 6 11 175 8 32 36 18 6 95 3 6 25 39 9 17 130 1 5 20 41 24 9 100 5 9 20 38 22 6 120 2 10 43 32 10 3 155 1 9 33 39 12 6 225 1 9 34 39 14 3 500 3 6 29 36 12 14 500 4 10 30 29 12 15 244 1 8 33 42 10 7 435 1 7 31 37 17 6 269 6 35 37 21 2 52 2 10 38 31 14 4 91 14 31 36 15 4 74 3 12 26 42 14 4 101 10

STOSUNEK DO WIARY prawicowe powiedzieć 1 7 35 35 15 7 238 2 6 30 39 11 11 496 Wierzący(a) i regular praktykujący(a) 1 6 29 39 15 10 449 Wierzący(a) i regular praktykujący(a) 2 10 37 34 12 6 345 Wierzący(a) i regular praktykujący(a) 2 10 34 38 9 7 166. Niewierzący 5 10 18 43 13 13 40 p20 W pracy ważjsza jest dla m dobra atmosfera niż moja własna pozycja? Pracujący OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA mężczyźni kobiety 15-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe śred i pomaturalne licencjat, wyższe wieś miasto do 100 tys. miasto 101-500 tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo P20. Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzem? - W pracy ważjsza jest dla m dobra atmosfera niż moja własna pozycja raczej, a raczej powiedzieć LICZBA OSÓB 1 9 34 39 14 3 500 1 9 37 38 13 1 268 9 32 39 15 4 232 13 67 20 15 2 10 42 34 10 2 93 1 9 37 37 13 1 137 8 33 45 15 120 9 33 29 25 4 102 15 27 48 9 33 11 22 49 8 11 37 6 38 41 14 2 143 2 11 35 36 15 1 206 11 33 37 15 4 114 1 4 37 41 13 4 187 1 11 32 36 17 4 156 12 37 40 10 1 90 3 16 30 36 15 67 6 39 40 8 7 87 10 36 31 19 5 42 12 33 45 7 3 58 2 6 25 40 26 2 53 3 13 18 35 27 3 62 10 44 36 9 77 1 10 38 40 11 1 121 1 9 34 39 14 3 500 11

ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE STOSUNEK DO WIARY w ogóle się interesuje raczej się interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe powiedzieć 1 10 29 38 14 8 106 1 8 35 43 11 1 226 10 36 35 17 2 144 8 42 21 29 24 4 13 44 24 11 4 54 19 38 29 14 42 2 10 33 40 16 58 12 39 32 16 2 120 0 5 29 47 13 4 226 Wierzący(a) i regular praktykujący(a) 4 31 42 17 5 185. Wierzący(a) i regular praktykujący(a) Wierzący(a) i regular praktykujący(a) Niewierzący 1 13 37 35 13 1 194 3 11 39 38 7 2 95 12 19 42 19 8 26 12