ESS LUND E-XFEL DESY W7X IPP GREIFSWALD T2K, J-PARC BELLE 2, KEK CTA CHILE SPIRAL 2 GANIL IFJ PAN KRAKÓW FAIR DARMSTAT LHC, ATLAS CERN ITER CADARACHE F4E BARCELONA 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 2
Projekty dla Fizyki Cząstek i Astrofizyki (ON 1) 1. Wielki Zderzacz Hadronów (LHC) -195 osobo-lat 2005 2017 2. Obserwatorium Promieniowania Gamma (CTA) 47 osobo-lat 2009 2016 3. Eksperyment ATLAS 24 osobo-lata 2005 2014 4. Eksperyment T2K 3 osobo-lata 2007 2009 5. Eksperyment Belle 2 0.25 osobo-roku 2011 2012 6. Międzynarodowy Zderzacz Liniowy (ILC) 0.5 osobo-roku 2008 2011 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 3
LHC budowa, uruchomienie, konsolidacja 2005-2010 Projekt i wykonanie automatycznych systemów pomiarowych do testowania nadprzewodzących obwodów LHC Kontrola jakości nadprzewodzących obwodów elektrycznych Inspekcja połączeń magnesów nadprzewodzących LHC Podpisanie umowy o współpracy w latach 2005-2010 dyrektor IFJ PAN prof. Marek Jeżabek koordynator projektu LHC dr. Lyndon Evans Testy elektryczne obwodów nadprzewodzących (powyżej); endoskopia jonowodu (poniżej) Uroczyste seminarium w IFJ PAN (2007) List gratulacyjny od ministra K. Kurzydłowskiego (2007) 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 4
LHC - długa przerwa techniczna 2013-2015 Kontrola jakości nadprzewodzących obwodów elektrycznych Inspekcja połączeń magnesów nadprzewodzących Projekt i wykonanie nowych systemów pomiarowych Zarządzanie pracami wielonarodowego zespołu Alfa-Omega Kontrola jakości obwodów nadprzewodzących zespół ELQA Uszkodzenia wykryte w czasie inspekcji zespół ICIT Nowe systemy pomiarowe Zespół Alfa-Omega podczas zamknięcia ostatniego połączenia magnesów 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 5
LHC modernizacja systemów pomiarowych 2011-2012 Dostarczenie ośmiu zmodernizowanych mobilnych systemów pomiarowych TP4 do zautomatyzowanych testów elektrycznych nadprzewodzących obwodów LHC Uniwersalny, mobilny system pomiarowy TP4 2015-2018 Dostarczenie dziesięciu nowych przyrządów do wysokonapięciowych testów izolacji Dostarczenie czterech systemów do kontroli połączeń linii N Modernizacja oprogramowania systemów TP4 Wsparcie podczas krótkich przerw technicznych LHC. Podpisanie umów o współpracy w latach 2015-2018 dyrektor CERN prof. Rolf Heuer, dyrektor IFJ PAN prof. Marek Jeżabek dyrektor działu AT CERN dr Frédérick Bordry 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 6
CTA struktura małego teleskopu (SST 1M) Projekt struktury z napędami i mocowania zwierciadeł wykonany w IFJ PAN Prototyp teleskopu zainstalowany, uruchamiany, kompletowany i sprawdzany w IFJ PAN Struktura i mocowania zwierciadeł wykonane w zakładach PONAR Żywiec 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 7
CTA zwierciadła dla średniego teleskopu (MST) wykonane w IFJ PAN Projekt zwierciadła Wstępny pomiar promienia krzywizny i parametrów optycznych Produkcja100 zwierciadeł 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 8
ATLAS systemy chłodzenia Prace dotyczyły układów chłodzenia: kalorymetrów, komór mionowych, detektora wewnętrznego oraz ogólnego przeznaczenia. Zakres prac: konstrukcja układów chłodzenia, montaż i uruchamianie w hali eksperymentu, instalacja rur łączących jednostki chłodnicze z detektorami, modernizacja układu z odparowaniem (wymiana sprężarek, rur i modyfikacja stacji zaworów sterujących). Rury łączące detektor wewnętrzny z jednostkami chłodniczymi Stacja zaworów sterujących układ z odparowaniem Stacja chłodząca dla komór mionowych Detektor Duże Koło podłączony układu chłodzenia 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 9
ATLAS systemy gazowe Prace dotyczyły systemów gazowych dla komór mionowych i dla detektora wewnętrznego. Zakres prac: montaż kolektorów wewnątrz detektorów, montaż zaworów (ponad 5000), połączenie zaworów z szafami sterującymi, połączenie zaworów z detektorami. Układanie rur gazowych dla komór mionowych Prace nad systemami chłodzenia z użyciem CO 2 : projekt stanowiska, wykonanie stanowiska testowego, wykonanie systemów chłodzenia o mocy 1 kw i 200-300 W. 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 10
T2K - scyntylacyjny detektor zasięgu mionów (SMRD) Opracowanie metody składania i instalacji modułów SMRD (IFJ PAN) Zaprojektowanie i wykonanie elementów i narzędzi koniecznych do składania oraz instalacji modułów (IFJ PAN, SEPA) Instruktaż i nadzór nad składaniem i instalacją modułów (J-PARC) Zaproponowanie sposobu stabilizacji temperatury magnesu (IFJ PAN) 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 11
ILC detektor świetlności LumiCAL BELLE 2 - makieta krzemowego detektora wierzchołka Projekt koncepcyjny detektora Projekt stanowiska montażowego dla makiety Lokalizacja detektora w ILC Wykonane elementy stanowiska 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 12
Projekty dla Zastosowań Fizyki i Badań Interdyscyplinarnych (NO5) 1. Europejski Rentgenowski Laser na Swobodnych Elektronach (E-XFEL) 2010 2016 165 osobo-lat 2. Stellarator Wendelstein 7 X (W7-X) 54 osobo-lata 2007 2012 3. Tokamak ITER Analiza wytrzymałościowa komponentów tokamaka 3 osobo-lata 2010 2013 Radialny Detektor Neutronów (RNC) 3 osobo-lata 2011 2018 Spektrometr Neutronowy Wysokiej Rozdzielczości (HRNS) 2014 2016 3 osobo-lata 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 13
E-XFEL testy kwalifikacyjne komponentów akceleratora Modyfikacja, modernizacja i obsługa stanowisk testowych oraz przygotowanie procedur Przygotowanie, obsługa i modernizacja oprogramowania testowego Testy prototypowych i przed-seryjnych komponentów Testy seryjnych komponentów w temperaturach 300 K i 2 K: magnesów razem z przewodami zasilającymi (100), wnęk rezonansowych (816), modułów przyspieszających (100) Akwizycja i analiza danych, przygotowanie raportów Wnęka rezonansowa Moduł przyspieszający Magnes z przewodami zasilającymi 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 14
E-XFEL testy kwalifikacyjne komponentów akceleratora 2010 2013: przygotowania do przeprowadzenia testów seryjnych komponentów. Aktualny stan testów: sierpień 2012 marzec 2015 testy magnesów maj 2013 grudzień 2015 testy wnęk rezonansowych maj 2014 czerwiec 2016 testy modułów przyspieszających Magnes testowany w temperaturze 300 K (po lewej) i na stanowisku kriogenicznym (po prawej) Wnęki zainstalowane w uchwytach (po lewej); wkład w trakcie instalacji w kriostacie pionowym (po prawej) Moduł na ruchomej ławie (po lewej) i w tunelu testowym (po prawej) 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 15
W7 X instalacja systemów zasilania cewek nadprzewodzących Przygotowanie i montaż 120 systemów zasilających cewki nadprzewodzące. Wykonanie 220 specjalistycznych połączeń niskiej oporności kabli nadprzewodzących. Wykonanie 30 kompletów elementów mechanicznych dla polichromatorów. Obliczenia weryfikujące zaprojektowanych urządzeń do montażu, magazynowania i transportu zewnętrznych zbiorników modułów. Droga do plazmy w W-7X Grudzień 2011 pięć modułów w końcowej pozycji Grudzień 2012 koniec zaangażowania IFJ PAN Maj 2014 zakończenie prac montażowych W7-X Grudzień 2015 pierwsza plazma w W7-X 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 16
W7 X instalacja systemów zasilania cewek nadprzewodzących Przygotowanie końcówek przewodów i montaż na module Kolejne fazy wykonywania elektryczno-mechanicznych połączeń przewodów nadprzewodzących Przykłady wykonanych elementów mechanicznych i wyników obliczeń sprawdzających Kanclerz A. Merkel i minister prof. J. Szwed w rozmowie z pracownikami IFJ PAN 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 17
ITER prace projektowo - prototypowe 2010-2013: Obliczenia FEM elementów infrastruktury projektu ITER analizy statyczne dla efektów nieliniowe (wyboczenia) oraz zmęczenia materiałowego analizy dynamiczne dla obciążeń sejsmicznych. 2013-2018: Radialny Detektor Neutronów (RNC) Projektowanie i analizy termo-hydrauliczne (system chłodzenia detektorów) Analizy elektromagnetyczne (obciążenia dynamiczne i osłony elektromagnetyczne) Projektowanie podzespołów RNC (regulowane kolimatory i obrotowe detektory) Wsparcie projektowania CAD 2014-2016: Spektrometr Neutronowy Wysokiej Rozdzielczości (HRNS) Fig:www.iter.org Koordynacja części inżynieryjnej projektu Wiodąca rola w projektowaniu CAD Projektowanie i analizy termo-hydrauliczne - system chłodzenia detektorów Analizy elektromagnetyczne system ekranowania detektorów przed wpływem pola magnetycznego FEM RNC RNC HRNS 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 18
Projekty dla Fizyki Jądrowej i Oddziaływań Silnych (NO2) 1. Wielki Zderzacz Hadronów (LHC) -195 osobo-lat 2005 2017 2. Akcelerator wiązek radioaktywnych (SPIRAL 2) 1 osobo-rok 2015 2016 3. Akcelerator do badań antyprotonów i jonów (FAIR) 0.5 osobo-roku 2011? 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 19
SPIRAL 2 prace instalacyjne Przed instalacją w tunelu: Testy elektryczne i szczelności, Sprawdzenie i zamontowanie dodatkowego oprzyrządowania. Typy A & B kriomodułów (u góry) i stacji zaworów (na dole) W trakcie instalacji w tunelu: Transport kriomodułów i stacji zaworów do miejsca przeznaczenia i ich ustawienie, Podłączenie linii kriogenicznych i próżniowych, Założenie super izolacji, Testy szczelności, Zamontowanie urządzeń bezpieczeństwa Końcowa konfiguracja (aktualnie zainstalowano 13 z 19 zestawów) 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 20
FAIR prototypowy detektor paluszkowy Zaprojektowanie i wykonanie w DAI kompletu elementów mechanicznych detektora paluszkowego. W 2014 r. rozpoczęły się wstępne testy detektora w GSI Darmstadt. fotopowielacze scyntylatory Gotowe elementy mechaniczne detektora paluszkowego Model detektora z elementami detekcyjnymi i systemem regulacyjnym (otwarta obudowa) 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 21
Projekty dla Centrum Cyklotronowego Bronowice (CCB) 1. Stanowiska do terapii protonowej nowotworów gałki ocznej 30 osobo-lat 2007 2015 2. Modernizacja systemu sterowania napędów AIC-144 1 osobo-rok 2013 2015 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 22
CCB Stanowiska do terapii protonowej nowotworu gałki ocznej Zaprojektowanie, wykonanie i zainstalowanie komponentów dwóch stanowisk na cyklotronie AIC 144 i PROTEUS 235 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 23
CCB Stanowiska do terapii protonowej nowotworu gałki ocznej Podstawa ławy optycznej System pozycjonowania i podglądu oka Dyskryminator (po lewej) i modulator (po prawej) zakresu Podstawy z regulacją położenia lamp rentgenowskich Skaner X-Y (po lewej) i urządzenie do pomiaru piku Bragg a (po prawej) Nowe źródło jonów (po lewej) i kondensator wysokonapięciowy (po prawej) dla AIC 144 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 24
CCB - Modernizacja systemu sterowania napędów cyklotronu AIC-144 Oprogramowanie sterownika PLC S7-200 wraz modułami rozszerzeń Przygotowanie aplikacji panelu operatorskiego w LabVIEW Uruchomienie oraz konfiguracja serwera OPC do komunikacji pomiędzy PLC a panelem operatorskim Panel Operatorski Shared Variable Shared Variable Engine Bound Variable (I/O) #1 Bound Variable (I/O) #n NI PSP I/O Server OPC Client OPC DA OPC Server OPC Tag OPC Tag PLC Driver Aplikacja panelu operatorskiego PLC Napędy I/O #1 M I/O #n M Schemat blokowy układu sterowania 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 25
Projekt dla Fizyki Materii Skondensowanej (NO3), Zastosowań Fizyki i Badań Interdyscyplinarnych (NO5), Działu Budowy Aparatury i Infrastruktury Naukowej (DAI) 1. Modernizacja infrastruktury kriogenicznej IFJ PAN (LHe) 20 osobo-lat 2013 2017 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 26
LHe - Produkcja ciekłego helu w IFJ PAN Redukcja strat w obiegu helu (eliminacja nieszczelności w instalacji odzyskowej, na kompresorach i w ciśnieniowym magazynie helu gazowego). Opracowanie koncepcji nowych instalacji helowych, które są stopniowo wdrażane i testowane pod kątem funkcjonowania w nowym budynku laboratoryjno-technologicznym. Uzyskanie znacznego dofinansowania na zakup nowego skraplacza helu. Opracowywanie koncepcji nowego laboratorium badania nadprzewodnikowych komponentów dla akceleratorów przyszłych generacji. Nowy kompresor odzyskowy 200 bar (po lewej) z filtrami helu gazowego (po prawej) Nowe wiązki butli magazynowych 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 27
Planowane projekty 1. Europejskie Źródło Spalacyjne (ESS) 120 osobo-lat 2017 2022 2. Wielki Zderzacz Hadronów (LHC) 30 osobo-lat 2018-2019 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 28
osobo-lata Główne projekty prowadzone przez DAI 80,0 75,0 70,0 65,0 60,0 55,0 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 > 500 osobo-lat ESS XFEL CTA W7-X ATLAS LHC 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 29
[Mzł] Przychody z projektów prowadzonych przez DAI w latach 2005 2016 60,0 55,0 50,0 45,0 40,0 35,0 > 82 mln zł 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 XFEL W7-X LHC LHe CTA ITER ESS 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 30
Dziękuję za uwagę 2015-12-15, IFJ PAN DAI 2005-2015 31