Przedmiotowe zasady oceniania z matematyki w klasach IV - VI Szkoły Podstawowej nr 2 im. Jarosława Dąbrowskiego w Olsztynie Spis treści: 1. Wstęp.... 2 2. Słowniczek pojęć.... 2 3. Cele oceniania.... 2 4. Obszary podlegające ocenie w całym etapie edukacyjnym.... 2 5. Wymagania na poszczególne oceny.... 3 6. Kryteria wymagań dla ucznia z o specjalnych potrzebach edukacyjnych (w tym ucznia z dysleksją rozwojową)... 52 7. Formy, częstotliwość, narzędzia i sposoby sprawdzania osiągnięć i postępów ucznia.... 53 8. Prawa przysługujące uczniowi w ocenianiu.... 53 9. Sposoby powiadamiania uczniów i rodziców (prawnych opiekunów) o ocenach.... 53 10. Warunki i tryb uzyskiwania wyższych niż przewidywane rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć.... 54 1
1. Wstęp. System oceniania wynika z założeń Statutu Szkoły Podstawowej nr 2 im. Jarosława Dąbrowskiego w Olsztynie i jest jego integralną częścią. 2. Słowniczek pojęć. klasówka (sprawdzian) obejmuje materiał programowy jednego działu tematycznego, kartkówka obejmuje materiał programowy ostatniej lekcji lub kilku lekcji, na których była ćwiczona ta sama umiejętność, praca domowa jest pisemną lub ustną formą ćwiczenia umiejętności i utrwalania wiadomości zdobytych przez ucznia podczas lekcji, odpowiedź ustna obejmuje materiał programowy ostatniej lekcji lub kilku lekcji, na których była ćwiczona ta sama umiejętność, praca na lekcji, praca dodatkowa projekty, plakaty, zadania o podwyższonym stopniu trudności, wykonanie pomocy dydaktycznych, konkursy udział w konkursach międzyszkolnych i ogólnopolskich, osiągnięcia w konkursach szkolnych. 3. Cele oceniania. Ocenianie jest nieodłączną częścią procesu nauczania i uczenia się, którego główne zadania polegają na: 1. monitorowaniu bieżącej pracy ucznia; 2. poinformowaniu ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych oraz postępach w tym zakresie; 3. udzielaniu uczniowi pomocy w nauce poprzez przekazywanie uczniowi informacji o tym, co zrobił dobrze i jak powinien się dalej uczyć; 4. udzielaniu wskazówek do samodzielnego planowania własnego rozwoju i kierunków dalszej pracy; 5. motywowaniu ucznia do dalszych postępów w nauce; 6. dostarczaniu rodzicom i nauczycielom informacji o postępach i trudnościach w nauce i zachowaniu ucznia oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia; 7. umożliwieniu nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno wychowawczej; 8. doprowadzić do odpowiedzialności dziecka za własne działania. 4. Obszary podlegające ocenie w całym etapie edukacyjnym. Ocenie podlegają zadania związane z kształceniem i wychowaniem. a) Rozwijanie myślenia Rozwijanie pamięci oraz umiejętności myślenia abstrakcyjnego i logicznego rozumowania. Rozwijanie umiejętności czytania tekstu ze zrozumieniem. Przygotowanie do korzystania z tekstów dotyczących różnych dziedzin wiedzy oraz tekstów użytkowych. Kształtowanie umiejętności stosowania schematów, symboli, rysunków przy rozwiązywaniu zadań i problemów. Rozwijanie umiejętności interpretowania informacji. Doskonalenie sprawności rachunkowej. Kształcenie wyobraźni geometrycznej i umiejętności geometrycznych. Kształcenie umiejętności rozumowania, w tym dostrzeganie zależności matematycznych w otaczającym świecie, logiczne uzasadnianie swoich sądów, wykształcenie samokontroli i krytycznej refleksji nad uzyskanymi wynikami. Rozwijanie zdolności i zainteresowań matematycznych. b) Rozwijanie osobowości Rozwijanie myślenia i aktywności intelektualnej. Kształcenie systematyczności w pracy. Wykształcenie nawyku samokontroli. Zachęcenie do rozwijania swoich umiejętności poprzez porównanie aktualnego stanu wiedzy z poprzednim. Kształcenie staranności wykonywania pracy (czytelne przedstawianie toku rozumowania). Rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie. 2
5. Wymagania na poszczególne oceny. Na zajęciach matematyki oceniane są następujące obszary aktywności ucznia: 1. Rozumienie pojęć matematycznych. 2. Znajomość i stosowanie poznanych pojęć. 3. Prowadzenie rozumowań. 4. Rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem poznanych metod. 5. Posługiwanie się symboliką i językiem matematyki adekwatnym do danego etapu kształcenia. 6. Analizowanie tekstów w stylu matematycznym. 7. Stosowanie wiedzy przedmiotowej w rozwiązywaniu problemów pozamatematycznych. 8. Prezentowanie wyników swojej pracy w różnych formach. 9. Aktywność na zajęciach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia. Oceny bieżące, śródroczne, roczne i końcowe wyrażane są w następującej skali: Stopień celujący otrzymuje uczeń, który posiada wiedzę w zakresie bardzo wykraczającym poza obowiązkowe wymagania programowe, systematycznie pracuje, a jego zasób wiedzy i umiejętności wskazuje na określone uzdolnienia, umożliwiające rozwiązanie wielu nietypowych problemów praktycznych i teoretycznych, jest twórczy i rozwija swoje uzdolnienia, uczestniczy w konkursach i olimpiadach i odnosi w nich sukcesy na szczeblu szkolnym, miejskim, wojewódzkim, krajowym. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę określoną w podstawie programowej i swobodnie nią dysponuje, zasób wiedzy i umiejętności pozwala uczniowi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach typowych. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który opanował treści przewidziane w podstawie programowej, poprawnie stosuje nabyte wiadomości i umiejętności, wykorzystując je do rozwiązywania typowych zadań i problemów. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który opanował treści i umiejętności przewidziane w podstawie programowej w stopniu wystarczającym, posiada umiejętności odtwarzania zdobytych wiadomości, ale wymaga wsparcia nauczyciela w zakresie poprawności ich zastosowania. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który opanował treści i umiejętności określone w podstawie programowej w stopniu ograniczonym, jednak jest w stanie rozwiązać zadanie o elementarnym stopniu trudności. Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który nie opanował treści zawartych w podstawie programowej w sposób pozwalający na kontynuację nauki na wyższym szczeblu kształcenia. 3
KATALOG WYMAGAŃ PROGRAMOWYCH NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE Klasa IV Ocena dopuszczająca Wymagania ogólne ujęte w Podstawie programowej I. Sprawność rachunkowa. Uczeń wykonuje proste działania pamięciowe na liczbach naturalnych, całkowitych i ułamkach, zna i stosuje algorytmy działań pisemnych oraz potrafi wykorzystać te umiejętności w sytuacjach praktycznych. Treści nauczania ujęte w Podstawie programowej 1. Liczby naturalne w dziesiątkowym układzie pozycyjnym. Uczeń: 1) odczytuje i zapisuje liczby naturalne wielocyfrowe; 2) interpretuje liczby naturalne na osi liczbowej; 3) porównuje liczby naturalne; 4) zaokrągla liczby naturalne; 5) liczby w zakresie do 30 zapisane w systemie rzymskim przedstawia w systemie dziesiątkowym, a zapisane w systemie dziesiątkowym przedstawia w systemie rzymskim. 2. Działania na liczbach naturalnych. Uczeń: 1) dodaje i odejmuje w pamięci liczby naturalne dwucyfrowe, liczby wielocyfrowe w przypadkach, takich jak np. 230 + 80 lub 4600 1200; liczbę jednocyfrową dodaje do dowolnej liczby naturalnej i odejmuje od dowolnej liczby naturalnej; 2) dodaje i odejmuje liczby naturalne wielocyfrowe pisemnie, a także za pomocą kalkulatora; 3) mnoży i dzieli liczbę naturalną przez liczbę naturalną jednocyfrową, dwucyfrową lub trzycyfrową pisemnie, w pamięci (w najprostszych przykładach) i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach); 4) wykonuje dzielenie z resztą liczb naturalnych; 5) stosuje wygodne dla niego sposoby ułatwiające obliczenia, w tym przemienność i łączność dodawania i mnożenia; 6) porównuje różnicowo i ilorazowo liczby naturalne; 7) rozpoznaje liczby naturalne podzielne przez 2, 3, 5, 9, 10, 100; 8) rozpoznaje liczbę złożoną, gdy jest ona jednocyfrowa lub dwucyfrowa, a także, gdy na istnienie dzielnika wskazuje poznana cecha podzielności; 10) oblicza kwadraty i sześciany liczb naturalnych; 11) stosuje reguły dotyczące kolejności wykonywania działań; 12) szacuje wyniki działań. 4. Ułamki zwykłe i dziesiętne. Uczeń: 1) opisuje część danej całości za pomocą ułamka; 2) przedstawia ułamek jako iloraz liczb naturalnych, a iloraz liczb naturalnych jako 4 Wymagania Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który spełnia następujące wymagania: dodaje liczby bez przekraczania progu dziesiątkowego, odejmuje liczby w zakresie 100 bez przekraczania progu dziesiątkowego, mnoży liczby jednocyfrowe, odczytuje współrzędne punktów zaznaczonych na osi liczbowej (proste przypadki), spośród podanych liczb wybiera liczby podzielne przez 10, przez 5, przez 2, przedstawia drugą i trzecią potęgę za pomocą iloczynu takich samych czynników, oblicza wartości dwudziałaniowych wyrażeń arytmetycznych, odczytuje i zapisuje słownie liczby zapisane cyframi (w zakresie 1 000 000), zapisuje cyframi liczby podane słowami (w zakresie 1 000 000), mnoży i dzieli liczby zakończone zerami przez liczby jednocyfrowe, szacuje wynik dodawania dwóch liczb dwu- lub trzycyfrowych, dodaje i odejmuje pisemnie liczby z przekraczaniem kolejnych progów dziesiątkowych, mnoży pisemnie liczbę wielocyfrową przez liczbę jednocyfrową, wskazuje i nazywa: licznik, mianownik, kreskę ułamkową, odczytuje i zapisuje ułamki zwykłe (słownie i cyframi), porównuje ułamki zwykłe o jednakowych mianownikach, przedstawia ułamek właściwy w postaci ilorazu, zapisuje iloraz w postaci ułamka zwykłego, rozszerza i skraca ułamek zwykły przez podaną liczbę, dodaje i odejmuje ułamki zwykłe o jednakowych mianownikach bez przekraczania jedności, odczytuje i zapisuje ułamek dziesiętny,
II. Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, liczbowe, graficzne, rozumie i interpretuje odpowiednie pojęcia matematyczne, zna podstawową terminologię, formułuje odpowiedzi i prawidłowo zapisuje wyniki. III. Modelowanie matematyczne. Uczeń dobiera odpowiedni model matematyczny do prostej sytuacji, stosuje ułamek; 3) skraca i rozszerza ułamki zwykłe; 4) sprowadza ułamki zwykłe do wspólnego mianownika; 5) przedstawia ułamki niewłaściwe w postaci liczby mieszanej i odwrotnie; 6) zapisuje wyrażenia dwumianowane w postaci ułamka dziesiętnego i odwrotnie; 7) zaznacza ułamki zwykłe i dziesiętne na osi liczbowej oraz odczytuje ułamki zwykłe i dziesiętne zaznaczone na osi liczbowej; 8) zapisuje ułamek dziesiętny skończony w postaci ułamka zwykłego; 9) zamienia ułamki zwykłe o mianownikach będących dzielnikami liczb 10, 100, 1000 itd. na ułamki dziesiętne skończone dowolną metodą (przez rozszerzanie ułamków zwykłych, dzielenie licznika przez mianownik w pamięci, pisemnie lub za pomocą kalkulatora); 12) porównuje ułamki (zwykłe i dziesiętne). 5. Działania na ułamkach zwykłych i dziesiętnych. Uczeń: 1) dodaje, odejmuje, mnoży ułamki zwykłe o mianownikach jedno lub dwucyfrowych, a także liczby mieszane; 2) dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki dziesiętne w pamięci (w najprostszych przykładach), pisemnie i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach); 7. Proste i odcinki. Uczeń: 1) rozpoznaje i nazywa figury: punkt, prosta, półprosta, odcinek; 2) rozpoznaje odcinki i proste prostopadłe i równoległe; 3) rysuje pary odcinków prostopadłych i równoległych; 4) mierzy długość odcinka z dokładnością do 1 milimetra; 5) wie, że aby znaleźć odległość punktu od prostej, należy znaleźć długość odpowiedniego odcinka prostopadłego. 9. Wielokąty, koła, okręgi. Uczeń: 4) rozpoznaje i nazywa kwadrat, prostokąt, romb, równoległobok, trapez; 5) zna najważniejsze własności kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trapezu; 6) wskazuje na rysunku, a także rysuje cięciwę, średnicę, promień koła i okręgu. 10. Bryły. Uczeń: 1) rozpoznaje graniastosłupy proste, ostrosłupy, walce, stożki i kule w sytuacjach praktycznych i wskazuje te bryły wśród innych modeli brył; 2) wskazuje wśród graniastosłupów prostopadłościany i sześciany i uzasadnia swój wybór; 6. Elementy algebry. Uczeń: 1) korzysta z nieskomplikowanych wzorów, w których występują oznaczenia literowe, zamienia wzór na formę słowną; 2) stosuje oznaczenia literowe nieznanych wielkości liczbowych i zapisuje proste wyrażenie algebraiczne na podstawie informacji osadzonych w kontekście praktycznym; 5 dodaje i odejmuje ułamki dziesiętne sposobem pisemnym, rozpoznaje podstawowe figury geometryczne: punkt, odcinek, prostą, wskazuje punkty należące do odcinka i do prostej, wskazuje na rysunku proste i odcinki prostopadłe oraz równoległe, rysuje odcinek o podanej długości, rozróżnia wśród czworokątów prostokąty i kwadraty, rysuje prostokąty, których wymiary są wyrażone taką samą jednostką, rysuje kwadraty o podanych wymiarach, rysuje przekątne prostokątów, wyróżnia wśród innych figur wielokąty i podaje ich nazwy, wybiera spośród podanych figur te, które mają oś symetrii, wskazuje środek, promień i średnicę koła i okręgu, rysuje okrąg i koło o danym promieniu i o danej średnicy, wskazuje przedmioty, które mają kształt: prostopadłościanu, sześcianu, graniastosłupa, walca, stożka, kuli. wymienia podstawowe jednostki pola, wymienia podstawowe jednostki objętości.
poznane wzory i zależności, przetwarza tekst zadania na działania arytmetyczne i proste równania. IV. Rozumowanie i tworzenie strategii. Uczeń prowadzi proste rozumowanie składające się z niewielkiej liczby kroków, ustala kolejność czynności (w tym obliczeń) prowadzących do rozwiązania problemu, potrafi wyciągnąć wnioski z kilku informacji podanych w różnej postaci. Ocena dostateczna: Wymagania ogólne ujęte w Podstawie programowej I. Sprawność rachunkowa. Uczeń wykonuje proste działania pamięciowe na 3) rozwiązuje równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą występującą po jednej stronie równania (poprzez zgadywanie, dopełnianie lub wykonanie działania odwrotnego). 11. Obliczenia w geometrii. Uczeń: 1) oblicza obwód wielokąta o danych długościach boków; 2) oblicza pola: kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trójkąta, trapezu przedstawionych na rysunku (w tym na własnym rysunku pomocniczym) oraz w sytuacjach praktycznych; 3) stosuje jednostki pola: m2, cm2, km2, mm2, dm2, ar, hektar (bez zamiany jednostek w trakcie obliczeń); 12. Obliczenia praktyczne. Uczeń: 3) wykonuje proste obliczenia zegarowe na godzinach, minutach i sekundach; 4) wykonuje proste obliczenia kalendarzowe na dniach, tygodniach, miesiącach, latach; 6) zamienia i prawidłowo stosuje jednostki długości: metr, centymetr, decymetr, milimetr, kilometr; 7) zamienia i prawidłowo stosuje jednostki masy: gram, kilogram, dekagram, tona; 8) oblicza rzeczywistą długość odcinka, gdy dana jest jego długość w skali, oraz długość odcinka w skali, gdy dana jest jego rzeczywista długość; 14. Zadania tekstowe. Uczeń: 1) czyta ze zrozumieniem prosty tekst zawierający informacje liczbowe; 2) wykonuje wstępne czynności ułatwiające rozwiązanie zadania, w tym rysunek pomocniczy lub wygodne dla niego zapisanie informacji i danych z treści zadania; 3) dostrzega zależności między podanymi informacjami; 4) dzieli rozwiązanie zadania na etapy, stosując własne, poprawne, wygodne dla niego strategie rozwiązania; 5) do rozwiązywania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje poznaną wiedzę z zakresu arytmetyki i geometrii oraz nabyte umiejętności rachunkowe, a także własne poprawne metody; 6) weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania. Treści nauczania ujęte w Podstawie programowej 1. Liczby naturalne w dziesiątkowym układzie pozycyjnym. Uczeń: 1) odczytuje i zapisuje liczby naturalne wielocyfrowe; 2) interpretuje liczby naturalne na osi liczbowej; 3) porównuje liczby naturalne; 6 rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania, odejmowania, mnożenia, zamienia jednostki czasu (godziny na minuty, minuty na sekundy, kwadranse na minuty, godziny na kwadranse), zapisuje słownie godziny przedstawione na zegarze, oblicza upływ czasu, np. od 12.30 do 12.48, podaje czas trwania roku zwykłego i roku przestępnego (liczbę dni), rysuje odcinek o podanej długości w podanej skali, mierzy i porównuje pola figur za pomocą kwadratów jednostkowych, Wymagania Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia następujące wymagania (oprócz tych na ocenę dopuszczającą) : zaznacza podane liczby naturalne na osi liczbowej, dodaje i odejmuje liczby w zakresie 100 z przekraczaniem progu dziesiątkowego, stosuje prawa łączności i przemienności dodawania,
liczbach naturalnych, całkowitych i ułamkach, zna i stosuje algorytmy działań pisemnych oraz potrafi wykorzystać te umiejętności w sytuacjach praktycznych. 4) zaokrągla liczby naturalne; 5) liczby w zakresie do 30 zapisane w systemie rzymskim przedstawia w systemie dziesiątkowym, a zapisane w systemie dziesiątkowym przedstawia w systemie rzymskim. 2. Działania na liczbach naturalnych. Uczeń: 1) dodaje i odejmuje w pamięci liczby naturalne dwucyfrowe, liczby wielocyfrowe w przypadkach, takich jak np. 230 + 80 lub 4600 1200; liczbę jednocyfrową dodaje do dowolnej liczby naturalnej i odejmuje od dowolnej liczby naturalnej; 2) dodaje i odejmuje liczby naturalne wielocyfrowe pisemnie, a także za pomocą kalkulatora; 3) mnoży i dzieli liczbę naturalną przez liczbę naturalną jednocyfrową, dwucyfrową lub trzycyfrową pisemnie, w pamięci (w najprostszych przykładach) i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach); 4) wykonuje dzielenie z resztą liczb naturalnych; 5) stosuje wygodne dla niego sposoby ułatwiające obliczenia, w tym przemienność i łączność dodawania i mnożenia; 6) porównuje różnicowo i ilorazowo liczby naturalne; 7) rozpoznaje liczby naturalne podzielne przez 2, 3, 5, 9, 10, 100; 8) rozpoznaje liczbę złożoną, gdy jest ona jednocyfrowa lub dwucyfrowa, a także, gdy na istnienie dzielnika wskazuje poznana cecha podzielności; 10) oblicza kwadraty i sześciany liczb naturalnych; 11) stosuje reguły dotyczące kolejności wykonywania działań; 12) szacuje wyniki działań. 4. Ułamki zwykłe i dziesiętne. Uczeń: 1) opisuje część danej całości za pomocą ułamka; 2) przedstawia ułamek jako iloraz liczb naturalnych, a iloraz liczb naturalnych jako ułamek; 3) skraca i rozszerza ułamki zwykłe; 4) sprowadza ułamki zwykłe do wspólnego mianownika; 5) przedstawia ułamki niewłaściwe w postaci liczby mieszanej i odwrotnie; 6) zapisuje wyrażenia dwumianowane w postaci ułamka dziesiętnego i odwrotnie; 7) zaznacza ułamki zwykłe i dziesiętne na osi liczbowej oraz odczytuje ułamki zwykłe i dziesiętne zaznaczone na osi liczbowej; 8) zapisuje ułamek dziesiętny skończony w postaci ułamka zwykłego; 9) zamienia ułamki zwykłe o mianownikach będących dzielnikami liczb 10, 100, 1000 itd. na ułamki dziesiętne skończone dowolną metodą (przez rozszerzanie ułamków zwykłych, dzielenie licznika przez mianownik w pamięci, pisemnie lub za pomocą kalkulatora); 12) porównuje ułamki (zwykłe i dziesiętne). 5. Działania na ułamkach zwykłych i dziesiętnych. Uczeń: 7 oblicza składnik, gdy jest podana suma i drugi składnik (w zakresie 100), oblicza odjemną, gdy jest podany odjemnik i różnica (w zakresie 100), oblicza odjemnik, gdy jest podana odjemna i różnica (w zakresie 100), oblicza jeden czynnik, gdy dany jest drugi czynnik i iloczyn (w zakresie 100), oblicza dzielną, gdy dane są dzielnik i iloraz (w zakresie 100), oblicza dzielnik, gdy dane są dzielna i iloraz (w zakresie 100), wymienia dzielniki danej liczby dwucyfrowej, wykonuje dzielenie z resztą (w zakresie 100), dzieli liczbę dwucyfrową przez liczbę jednocyfrową (w zakresie 100), oblicza kwadrat i sześcian liczby naturalnej, zapisuje iloczyn takich samych dwóch lub trzech czynników za pomocą potęgi, podaje przykłady liczb podzielnych przez 10, przez 5, przez 2, wybiera spośród podanych liczb liczby podzielne przez 9, przez 3, odczytuje i zapisuje słownie liczby zapisane cyframi, zapisuje cyframi liczby podane słowami, zapisuje słownie i cyframi kwoty złożone z banknotów i monet o podanych nominałach, mnoży i dzieli liczby z zerami na końcu, oblicza wartości trójdziałaniowych wyrażeń arytmetycznych, szacuje wynik odejmowania dwóch liczb (dwucyfrowych, trzycyfrowych), mnoży pisemnie przez liczby dwucyfrowe, mnoży pisemnie liczby zakończone zerami, dzieli pisemnie liczby wielocyfrowe przez liczby jednocyfrowe, sprawdza poprawność wykonanych działań, zamienia ułamki niewłaściwe na liczby mieszane, zamienia liczby mieszane na ułamki niewłaściwe, dodaje ułamki zwykłe do całości, odejmuje ułamki zwykłe od całości, mnoży ułamek zwykły przez liczbę naturalną bez przekraczania jedności, porównuje ułamki dziesiętne,
II. Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, liczbowe, graficzne, rozumie i interpretuje odpowiednie pojęcia matematyczne, zna podstawową terminologię, formułuje odpowiedzi i prawidłowo zapisuje wyniki. III. Modelowanie matematyczne. Uczeń dobiera odpowiedni model matematyczny do prostej sytuacji, stosuje poznane wzory i zależności, przetwarza tekst zadania na działania arytmetyczne i proste równania. IV. Rozumowanie i tworzenie strategii. Uczeń prowadzi proste rozumowanie składające się z niewielkiej liczby kroków, ustala kolejność czynności (w tym obliczeń) 1) dodaje, odejmuje, mnoży ułamki zwykłe o mianownikach jedno lub dwucyfrowych, a także liczby mieszane; 2) dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki dziesiętne w pamięci (w najprostszych przykładach), pisemnie i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach); 7. Proste i odcinki. Uczeń: 1) rozpoznaje i nazywa figury: punkt, prosta, półprosta, odcinek; 2) rozpoznaje odcinki i proste prostopadłe i równoległe; 3) rysuje pary odcinków prostopadłych i równoległych; 4) mierzy długość odcinka z dokładnością do 1 milimetra; 5) wie, że aby znaleźć odległość punktu od prostej, należy znaleźć długość odpowiedniego odcinka prostopadłego. 9. Wielokąty, koła, okręgi. Uczeń: 4) rozpoznaje i nazywa kwadrat, prostokąt, romb, równoległobok, trapez; 5) zna najważniejsze własności kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trapezu; 6) wskazuje na rysunku, a także rysuje cięciwę, średnicę, promień koła i okręgu. 10. Bryły. Uczeń: 1) rozpoznaje graniastosłupy proste, ostrosłupy, walce, stożki i kule w sytuacjach praktycznych i wskazuje te bryły wśród innych modeli brył; 2) wskazuje wśród graniastosłupów prostopadłościany i sześciany i uzasadnia swój wybór; 6. Elementy algebry. Uczeń: 1) korzysta z nieskomplikowanych wzorów, w których występują oznaczenia literowe, zamienia wzór na formę słowną; 2) stosuje oznaczenia literowe nieznanych wielkości liczbowych i zapisuje proste wyrażenie algebraiczne na podstawie informacji osadzonych w kontekście praktycznym; 3) rozwiązuje równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą występującą po jednej stronie równania (poprzez zgadywanie, dopełnianie lub wykonanie działania odwrotnego). 11. Obliczenia w geometrii. Uczeń: 1) oblicza obwód wielokąta o danych długościach boków; 2) oblicza pola: kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trójkąta, trapezu przedstawionych na rysunku (w tym na własnym rysunku pomocniczym) oraz w sytuacjach praktycznych; 3) stosuje jednostki pola: m2, cm2, km2, mm2, dm2, ar, hektar (bez zamiany jednostek w trakcie obliczeń); 12. Obliczenia praktyczne. Uczeń: 3) wykonuje proste obliczenia zegarowe na godzinach, minutach i sekundach; 8 mnoży i dzieli ułamki dziesiętne przez 10, 100, 1000, zamienia ułamek dziesiętny na ułamek zwykły, a ułamek zwykły na ułamek dziesiętny. rysuje prostą równoległą i prostą prostopadłą do danej prostej, podaje liczbę przekątnych w wielokącie, rysuje osie symetrii figury, podaje zależność między promieniem a średnicą koła i okręgu, opisuje prostopadłościan i sześcian, wskazując wierzchołki, krawędzie, ściany, opisuje graniastosłup, wskazując ściany boczne, podstawy, krawędzie, wierzchołki. rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem obliczania pola i obwodu prostokąta. rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dzielenia lub dzielenia z resztą, oblicza upływ czasu, np. od 14.29 do 15.25, rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z wykorzystaniem obliczeń kalendarzowych i zegarowych, przypisuje podany rok do odpowiedniego stulecia, rozwiązuje elementarne zadania z wykorzystaniem własności boków i kątów prostokąta i kwadratu, zamienia jednostki długości, np. metry na centymetry,
prowadzących do rozwiązania problemu, potrafi wyciągnąć wnioski z kilku informacji podanych w różnej postaci. Ocena dobra: Wymagania ogólne ujęte w Podstawie programowej I. Sprawność rachunkowa. Uczeń wykonuje proste działania pamięciowe na liczbach naturalnych, całkowitych i ułamkach, zna i stosuje algorytmy działań pisemnych oraz potrafi wykorzystać te umiejętności w sytuacjach praktycznych. 4) wykonuje proste obliczenia kalendarzowe na dniach, tygodniach, miesiącach, latach; 6) zamienia i prawidłowo stosuje jednostki długości: metr, centymetr, decymetr, milimetr, kilometr; 7) zamienia i prawidłowo stosuje jednostki masy: gram, kilogram, dekagram, tona; 8) oblicza rzeczywistą długość odcinka, gdy dana jest jego długość w skali, oraz długość odcinka w skali, gdy dana jest jego rzeczywista długość; 14. Zadania tekstowe. Uczeń: 1) czyta ze zrozumieniem prosty tekst zawierający informacje liczbowe; 2) wykonuje wstępne czynności ułatwiające rozwiązanie zadania, w tym rysunek pomocniczy lub wygodne dla niego zapisanie informacji i danych z treści zadania; 3) dostrzega zależności między podanymi informacjami; 4) dzieli rozwiązanie zadania na etapy, stosując własne, poprawne, wygodne dla niego strategie rozwiązania; 5) do rozwiązywania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje poznaną wiedzę z zakresu arytmetyki i geometrii oraz nabyte umiejętności rachunkowe, a także własne poprawne metody; 6) weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania. Treści nauczania ujęte w Podstawie programowej 1. Liczby naturalne w dziesiątkowym układzie pozycyjnym. Uczeń: 1) odczytuje i zapisuje liczby naturalne wielocyfrowe; 2) interpretuje liczby naturalne na osi liczbowej; 3) porównuje liczby naturalne; 4) zaokrągla liczby naturalne; 5) liczby w zakresie do 30 zapisane w systemie rzymskim przedstawia w systemie dziesiątkowym, a zapisane w systemie dziesiątkowym przedstawia w systemie rzymskim. 2. Działania na liczbach naturalnych. Uczeń: 1) dodaje i odejmuje w pamięci liczby naturalne dwucyfrowe, liczby wielocyfrowe w przypadkach, takich jak np. 230 + 80 lub 4600 1200; liczbę jednocyfrową dodaje do dowolnej liczby naturalnej i odejmuje od dowolnej liczby naturalnej; 2) dodaje i odejmuje liczby naturalne wielocyfrowe pisemnie, a także za pomocą kalkulatora; 3) mnoży i dzieli liczbę naturalną przez liczbę naturalną jednocyfrową, dwucyfrową lub trzycyfrową pisemnie, w pamięci (w najprostszych przykładach) i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach); 4) wykonuje dzielenie z resztą liczb naturalnych; 9 centymetry na milimetry, oblicza wymiary figur geometrycznych i obiektów w skali wyrażonej niewielkimi liczbami naturalnymi, oblicza w prostych przypadkach rzeczywistą odległość na podstawie mapy ze skalą mianowaną, rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i z zastosowaniem odejmowania ułamków zwykłych o jednakowych mianownikach, mierzy objętość sześcianu sześcianem jednostkowym. Wymagania Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia następujące wymagania (oprócz tych na ocenę dostateczną) : dodaje i odejmuje w pamięci liczby naturalne z przekraczaniem progu dziesiątkowego, mnoży w pamięci liczby jednocyfrowe przez liczby dwucyfrowe (w zakresie 100), rozwiązuje zadania z wykorzystaniem mnożenia i dzielenia, rozwiązuje zadania z zastosowaniem cech podzielności przez 10, przez 5, przez 2, oblicza wartości wielodziałaniowych wyrażeń arytmetycznych, zapisuje i odczytuje liczby wielocyfrowe, w których kilkakrotnie występuje cyfra zero, mnoży pisemnie liczby wielocyfrowe, korzysta z obliczeń pisemnych do wyznaczenia odjemnej, gdy są podane odjemnik i różnica, korzysta z obliczeń pisemnych do wyznaczenia odjemnika, gdy są podane odjemna i różnica, zaznacza na osi liczbowej ułamki zwykłe i dziesiętne, dodaje lub odejmuje liczby mieszane o takich samych mianownikach,
II. Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, liczbowe, graficzne, rozumie i interpretuje odpowiednie pojęcia matematyczne, zna podstawową terminologię, formułuje odpowiedzi i 5) stosuje wygodne dla niego sposoby ułatwiające obliczenia, w tym przemienność i łączność dodawania i mnożenia; 6) porównuje różnicowo i ilorazowo liczby naturalne; 7) rozpoznaje liczby naturalne podzielne przez 2, 3, 5, 9, 10, 100; 8) rozpoznaje liczbę złożoną, gdy jest ona jednocyfrowa lub dwucyfrowa, a także, gdy na istnienie dzielnika wskazuje poznana cecha podzielności; 10) oblicza kwadraty i sześciany liczb naturalnych; 11) stosuje reguły dotyczące kolejności wykonywania działań; 12) szacuje wyniki działań. 4. Ułamki zwykłe i dziesiętne. Uczeń: 1) opisuje część danej całości za pomocą ułamka; 2) przedstawia ułamek jako iloraz liczb naturalnych, a iloraz liczb naturalnych jako ułamek; 3) skraca i rozszerza ułamki zwykłe; 4) sprowadza ułamki zwykłe do wspólnego mianownika; 5) przedstawia ułamki niewłaściwe w postaci liczby mieszanej i odwrotnie; 6) zapisuje wyrażenia dwumianowane w postaci ułamka dziesiętnego i odwrotnie; 7) zaznacza ułamki zwykłe i dziesiętne na osi liczbowej oraz odczytuje ułamki zwykłe i dziesiętne zaznaczone na osi liczbowej; 8) zapisuje ułamek dziesiętny skończony w postaci ułamka zwykłego; 9) zamienia ułamki zwykłe o mianownikach będących dzielnikami liczb 10, 100, 1000 itd. na ułamki dziesiętne skończone dowolną metodą (przez rozszerzanie ułamków zwykłych, dzielenie licznika przez mianownik w pamięci, pisemnie lub za pomocą kalkulatora); 12) porównuje ułamki (zwykłe i dziesiętne). 5. Działania na ułamkach zwykłych i dziesiętnych. Uczeń: 1) dodaje, odejmuje, mnoży ułamki zwykłe o mianownikach jedno lub dwucyfrowych, a także liczby mieszane; 2) dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki dziesiętne w pamięci (w najprostszych przykładach), pisemnie i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach); 7. Proste i odcinki. Uczeń: 1) rozpoznaje i nazywa figury: punkt, prosta, półprosta, odcinek; 2) rozpoznaje odcinki i proste prostopadłe i równoległe; 3) rysuje pary odcinków prostopadłych i równoległych; 4) mierzy długość odcinka z dokładnością do 1 milimetra; 5) wie, że aby znaleźć odległość punktu od prostej, należy znaleźć długość odpowiedniego odcinka prostopadłego. 9. Wielokąty, koła, okręgi. Uczeń: 4) rozpoznaje i nazywa kwadrat, prostokąt, romb, równoległobok, trapez; 5) zna najważniejsze własności kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trapezu; 6) wskazuje na rysunku, a także rysuje cięciwę, średnicę, promień koła i okręgu. 10 porównuje ułamki zwykłe o takich samych licznikach, rozwiązuje zadania, wykorzystując rozszerzanie i skracanie ułamków zwykłych, rozwiązuje zadania z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków zwykłych o jednakowych mianownikach oraz mnożenia ułamków zwykłych przez liczby naturalne, zamienia liczby mieszane na ułamki dziesiętne, porządkuje ułamki dziesiętne według podanych kryteriów, rozwiązuje zadania z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków dziesiętnych, rozwiązuje zadania z zastosowaniem mnożenia i dzielenia ułamków dziesiętnych przez 10, 100, 1000, rysuje odcinek równoległy i odcinek prostopadły do danego odcinka, wymienia własności boków i kątów prostokąta i kwadratu, rysuje wielokąty spełniające określone warunki, rysuje figurę mającą dwie osie symetrii, rysuje figurę o danym polu, rysuje rzut sześcianu.
prawidłowo zapisuje wyniki. III. Modelowanie matematyczne. Uczeń dobiera odpowiedni model matematyczny do prostej sytuacji, stosuje poznane wzory i zależności, przetwarza tekst zadania na działania arytmetyczne i proste równania. IV. Rozumowanie i tworzenie strategii. Uczeń prowadzi proste rozumowanie składające się z niewielkiej liczby kroków, ustala kolejność czynności (w tym obliczeń) prowadzących do rozwiązania problemu, potrafi wyciągnąć wnioski z kilku informacji podanych w różnej postaci. 10. Bryły. Uczeń: 1) rozpoznaje graniastosłupy proste, ostrosłupy, walce, stożki i kule w sytuacjach praktycznych i wskazuje te bryły wśród innych modeli brył; 2) wskazuje wśród graniastosłupów prostopadłościany i sześciany i uzasadnia swój wybór; 6. Elementy algebry. Uczeń: 1) korzysta z nieskomplikowanych wzorów, w których występują oznaczenia literowe, zamienia wzór na formę słowną; 2) stosuje oznaczenia literowe nieznanych wielkości liczbowych i zapisuje proste wyrażenie algebraiczne na podstawie informacji osadzonych w kontekście praktycznym; 3) rozwiązuje równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą występującą po jednej stronie równania (poprzez zgadywanie, dopełnianie lub wykonanie działania odwrotnego). 11. Obliczenia w geometrii. Uczeń: 1) oblicza obwód wielokąta o danych długościach boków; 2) oblicza pola: kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trójkąta, trapezu przedstawionych na rysunku (w tym na własnym rysunku pomocniczym) oraz w sytuacjach praktycznych; 3) stosuje jednostki pola: m2, cm2, km2, mm2, dm2, ar, hektar (bez zamiany jednostek w trakcie obliczeń); 12. Obliczenia praktyczne. Uczeń: 3) wykonuje proste obliczenia zegarowe na godzinach, minutach i sekundach; 4) wykonuje proste obliczenia kalendarzowe na dniach, tygodniach, miesiącach, latach; 6) zamienia i prawidłowo stosuje jednostki długości: metr, centymetr, decymetr, milimetr, kilometr; 7) zamienia i prawidłowo stosuje jednostki masy: gram, kilogram, dekagram, tona; 8) oblicza rzeczywistą długość odcinka, gdy dana jest jego długość w skali, oraz długość odcinka w skali, gdy dana jest jego rzeczywista długość; 14. Zadania tekstowe. Uczeń: 1) czyta ze zrozumieniem prosty tekst zawierający informacje liczbowe; 2) wykonuje wstępne czynności ułatwiające rozwiązanie zadania, w tym rysunek pomocniczy lub wygodne dla niego zapisanie informacji i danych z treści zadania; 3) dostrzega zależności między podanymi informacjami; 4) dzieli rozwiązanie zadania na etapy, stosując własne, poprawne, wygodne dla niego strategie rozwiązania; 5) do rozwiązywania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje poznaną wiedzę z zakresu arytmetyki i geometrii oraz nabyte umiejętności rachunkowe, a także 11 oblicza długość boku prostokąta przy danym obwodzie i drugim boku, oblicza pole prostokąta, którego wymiary podano w różnych jednostkach, wykonuje obliczenia zegarowe i kalendarzowe, rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia i dzielenia liczb zakończonych zerami, rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania, odejmowania i mnożenia przez liczby jednocyfrowe sposobem pisemnym, oblicza długość boku prostokąta przy danym obwodzie i drugim boku, oblicza rzeczywiste wymiary obiektów, znając ich wymiary w podanej skali, oblicza pole prostokąta, którego wymiary podano w różnych jednostkach, zamienia jednostki długości i masy z wykorzystaniem ułamków dziesiętnych, szacuje wymiary oraz pole powierzchni określonych obiektów,
Ocena bardzo dobra: Wymagania ogólne ujęte w Podstawie programowej I. Sprawność rachunkowa. Uczeń wykonuje proste działania pamięciowe na liczbach naturalnych, całkowitych i ułamkach, zna i stosuje algorytmy działań pisemnych oraz potrafi wykorzystać te umiejętności w sytuacjach praktycznych. własne poprawne metody; 6) weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania. Treści nauczania ujęte w Podstawie programowej 1. Liczby naturalne w dziesiątkowym układzie pozycyjnym. Uczeń: 1) odczytuje i zapisuje liczby naturalne wielocyfrowe; 2) interpretuje liczby naturalne na osi liczbowej; 3) porównuje liczby naturalne; 4) zaokrągla liczby naturalne; 5) liczby w zakresie do 30 zapisane w systemie rzymskim przedstawia w systemie dziesiątkowym, a zapisane w systemie dziesiątkowym przedstawia w systemie rzymskim. 2. Działania na liczbach naturalnych. Uczeń: 1) dodaje i odejmuje w pamięci liczby naturalne dwucyfrowe, liczby wielocyfrowe w przypadkach, takich jak np. 230 + 80 lub 4600 1200; liczbę jednocyfrową dodaje do dowolnej liczby naturalnej i odejmuje od dowolnej liczby naturalnej; 2) dodaje i odejmuje liczby naturalne wielocyfrowe pisemnie, a także za pomocą kalkulatora; 3) mnoży i dzieli liczbę naturalną przez liczbę naturalną jednocyfrową, dwucyfrową lub trzycyfrową pisemnie, w pamięci (w najprostszych przykładach) i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach); 4) wykonuje dzielenie z resztą liczb naturalnych; 5) stosuje wygodne dla niego sposoby ułatwiające obliczenia, w tym przemienność i łączność dodawania i mnożenia; 6) porównuje różnicowo i ilorazowo liczby naturalne; 7) rozpoznaje liczby naturalne podzielne przez 2, 3, 5, 9, 10, 100; 8) rozpoznaje liczbę złożoną, gdy jest ona jednocyfrowa lub dwucyfrowa, a także, gdy na istnienie dzielnika wskazuje poznana cecha podzielności; 10) oblicza kwadraty i sześciany liczb naturalnych; 11) stosuje reguły dotyczące kolejności wykonywania działań; 12) szacuje wyniki działań. 4. Ułamki zwykłe i dziesiętne. Uczeń: 1) opisuje część danej całości za pomocą ułamka; 2) przedstawia ułamek jako iloraz liczb naturalnych, a iloraz liczb naturalnych jako ułamek; 3) skraca i rozszerza ułamki zwykłe; 12 Wymagania Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia następujące wymagania (oprócz tych na ocenę dobrą) : ustala jednostkę na osi liczbowej na podstawie podanych współrzędnych punktów, wyznacza liczbę naturalną, znając jej kwadrat, np. 25, 49, oblicza wartość wielodziałaniowego wyrażenia arytmetycznego, również z zastosowaniem działań pisemnych, stosuje cechy podzielności przy wyszukiwaniu liczb spełniających dany warunek, rozwiązuje zadania z zastosowaniem cech podzielności przez 9 i przez 3, porównuje liczby mieszane z ułamkami niewłaściwymi, doprowadza ułamki do postaci nieskracalnej, zamienia liczby mieszane na ułamki dziesiętne metodą rozszerzania,
II. Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, liczbowe, graficzne, rozumie i interpretuje odpowiednie pojęcia matematyczne, zna podstawową terminologię, formułuje odpowiedzi i prawidłowo zapisuje wyniki. III. Modelowanie matematyczne. Uczeń dobiera odpowiedni model matematyczny do prostej sytuacji, stosuje poznane wzory i zależności, przetwarza tekst 4) sprowadza ułamki zwykłe do wspólnego mianownika; 5) przedstawia ułamki niewłaściwe w postaci liczby mieszanej i odwrotnie; 6) zapisuje wyrażenia dwumianowane w postaci ułamka dziesiętnego i odwrotnie; 7) zaznacza ułamki zwykłe i dziesiętne na osi liczbowej oraz odczytuje ułamki zwykłe i dziesiętne zaznaczone na osi liczbowej; 8) zapisuje ułamek dziesiętny skończony w postaci ułamka zwykłego; 9) zamienia ułamki zwykłe o mianownikach będących dzielnikami liczb 10, 100, 1000 itd. na ułamki dziesiętne skończone dowolną metodą (przez rozszerzanie ułamków zwykłych, dzielenie licznika przez mianownik w pamięci, pisemnie lub za pomocą kalkulatora); 12) porównuje ułamki (zwykłe i dziesiętne). 5. Działania na ułamkach zwykłych i dziesiętnych. Uczeń: 1) dodaje, odejmuje, mnoży ułamki zwykłe o mianownikach jedno lub dwucyfrowych, a także liczby mieszane; 2) dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki dziesiętne w pamięci (w najprostszych przykładach), pisemnie i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach); 7. Proste i odcinki. Uczeń: 1) rozpoznaje i nazywa figury: punkt, prosta, półprosta, odcinek; 2) rozpoznaje odcinki i proste prostopadłe i równoległe; 3) rysuje pary odcinków prostopadłych i równoległych; 4) mierzy długość odcinka z dokładnością do 1 milimetra; 5) wie, że aby znaleźć odległość punktu od prostej, należy znaleźć długość odpowiedniego odcinka prostopadłego. 9. Wielokąty, koła, okręgi. Uczeń: 4) rozpoznaje i nazywa kwadrat, prostokąt, romb, równoległobok, trapez; 5) zna najważniejsze własności kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trapezu; 6) wskazuje na rysunku, a także rysuje cięciwę, średnicę, promień koła i okręgu. 10. Bryły. Uczeń: 1) rozpoznaje graniastosłupy proste, ostrosłupy, walce, stożki i kule w sytuacjach praktycznych i wskazuje te bryły wśród innych modeli brył; 2) wskazuje wśród graniastosłupów prostopadłościany i sześciany i uzasadnia swój wybór; 6. Elementy algebry. Uczeń: 1) korzysta z nieskomplikowanych wzorów, w których występują oznaczenia literowe, zamienia wzór na formę słowną; 2) stosuje oznaczenia literowe nieznanych wielkości liczbowych i zapisuje proste wyrażenie algebraiczne na podstawie informacji osadzonych w kontekście praktycznym; 3) rozwiązuje równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą występującą po jednej stronie równania (poprzez zgadywanie, dopełnianie lub wykonanie działania 13 rysuje figurę symetryczną z zadanymi osiami symetrii, rysuje rzut prostopadłościanu i graniastosłupa, porównuje własności graniastosłupa z własnościami ostrosłupa. oblicza odjemnik, gdy różnica i odjemna są podane w postaci ułamków dziesiętnych,
zadania na działania arytmetyczne i proste równania. IV. Rozumowanie i tworzenie strategii. Uczeń prowadzi proste rozumowanie składające się z niewielkiej liczby kroków, ustala kolejność czynności (w tym obliczeń) prowadzących do rozwiązania problemu, potrafi wyciągnąć wnioski z kilku informacji podanych w różnej postaci. odwrotnego). 11. Obliczenia w geometrii. Uczeń: 1) oblicza obwód wielokąta o danych długościach boków; 2) oblicza pola: kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trójkąta, trapezu przedstawionych na rysunku (w tym na własnym rysunku pomocniczym) oraz w sytuacjach praktycznych; 3) stosuje jednostki pola: m2, cm2, km2, mm2, dm2, ar, hektar (bez zamiany jednostek w trakcie obliczeń); 4) oblicza objętość i pole powierzchni prostopadłościanu przy danych długościach krawędzi; 12. Obliczenia praktyczne. Uczeń: 3) wykonuje proste obliczenia zegarowe na godzinach, minutach i sekundach; 4) wykonuje proste obliczenia kalendarzowe na dniach, tygodniach, miesiącach, latach; 6) zamienia i prawidłowo stosuje jednostki długości: metr, centymetr, decymetr, milimetr, kilometr; 7) zamienia i prawidłowo stosuje jednostki masy: gram, kilogram, dekagram, tona; 8) oblicza rzeczywistą długość odcinka, gdy dana jest jego długość w skali, oraz długość odcinka w skali, gdy dana jest jego rzeczywista długość; 14. Zadania tekstowe. Uczeń: 1) czyta ze zrozumieniem prosty tekst zawierający informacje liczbowe; 2) wykonuje wstępne czynności ułatwiające rozwiązanie zadania, w tym rysunek pomocniczy lub wygodne dla niego zapisanie informacji i danych z treści zadania; 3) dostrzega zależności między podanymi informacjami; 4) dzieli rozwiązanie zadania na etapy, stosując własne, poprawne, wygodne dla niego strategie rozwiązania; 5) do rozwiązywania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje poznaną wiedzę z zakresu arytmetyki i geometrii oraz nabyte umiejętności rachunkowe, a także własne poprawne metody; 6) weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania. rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe, rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia i dzielenia liczb zakończonych zerami, rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z wykorzystaniem własności wielokątów, koła i okręgu, dobiera skalę do narysowanych przedmiotów, wyznacza rzeczywistą odległość między obiektami na planie i na mapie, posługując się skalą mianowaną i liczbową, rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem zamiany ułamków, oblicza obwód kwadratu przy danym polu, rozwiązuje zadania tekstowe wymagające obliczenia pola kwadratu lub prostokąta, rozwiązuje zadania tekstowe wymagające wyznaczenia objętości brył zbudowanych z sześcianów jednostkowych, określa objętość prostopadłościanu za pomocą sześcianów jednostkowych, Ocena celująca Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który (oprócz spełniania wymagań na ocenę bardzo dobrą) stosuje znane wiadomości i umiejętności w sytuacjach trudnych, nietypowych, złożonych. 14
Ocena dopuszczająca Wymagania ogólne ujęte w Podstawie programowej I. Sprawność rachunkowa. Uczeń wykonuje proste działania pamięciowe na liczbach naturalnych, całkowitych i ułamkach, zna i stosuje algorytmy działań pisemnych oraz potrafi wykorzystać te umiejętności w sytuacjach praktycznych. Klasa V Treści nauczania ujęte w Podstawie programowej 1. Liczby naturalne w dziesiątkowym układzie pozycyjnym. Uczeń: 1) odczytuje i zapisuje liczby naturalne wielocyfrowe; 2) interpretuje liczby naturalne na osi liczbowej; 3) porównuje liczby naturalne; 4) zaokrągla liczby naturalne; 5) liczby w zakresie do 30 zapisane w systemie rzymskim przedstawia w systemie dziesiątkowym, a zapisane w systemie dziesiątkowym przedstawia w systemie rzymskim. 2. Działania na liczbach naturalnych. Uczeń: 1) dodaje i odejmuje w pamięci liczby naturalne dwucyfrowe, liczby wielocyfrowe w przypadkach, takich jak np. 230 + 80 lub 4600 1200; liczbę jednocyfrową dodaje do dowolnej liczby naturalnej i odejmuje od dowolnej liczby naturalnej; 2) dodaje i odejmuje liczby naturalne wielocyfrowe pisemnie, a także za pomocą kalkulatora; 3) mnoży i dzieli liczbę naturalną przez liczbę naturalną jednocyfrową, dwucyfrową lub trzycyfrową pisemnie, w pamięci (w najprostszych przykładach) i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach); 4) wykonuje dzielenie z resztą liczb naturalnych; 5) stosuje wygodne dla niego sposoby ułatwiające obliczenia, w tym przemienność i łączność dodawania i mnożenia; 6) porównuje różnicowo i ilorazowo liczby naturalne; 7) rozpoznaje liczby naturalne podzielne przez 2, 3, 5, 9, 10, 100; 8) rozpoznaje liczbę złożoną, gdy jest ona jednocyfrowa lub dwucyfrowa, a także, gdy na istnienie dzielnika wskazuje poznana cecha podzielności; 9) rozkłada liczby dwucyfrowe na czynniki pierwsze; 10) oblicza kwadraty i sześciany liczb naturalnych; 11) stosuje reguły dotyczące kolejności wykonywania działań; 12) szacuje wyniki działań. 3. Liczby całkowite. Uczeń: 1) podaje praktyczne przykłady stosowania liczb ujemnych; 2) interpretuje liczby całkowite na osi liczbowej; 3) porównuje liczby całkowite; 5) wykonuje proste rachunki pamięciowe na liczbach całkowitych. 15 Wymagania Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który spełnia następujące wymagania: dodaje, odejmuje liczby naturalne w zakresie 200, mnoży i dzieli liczby naturalne w zakresie 100, odczytuje drugie i trzecie potęgi, zapisuje iloczyn dwóch lub trzech tych samych czynników w postaci potęgi, zna i stosuje właściwą kolejność działań w wyrażeniach dwudziałaniowych, zna cyfry rzymskie (I, V, X), zapisuje cyframi rzymskimi liczby zapisane cyframi arabskimi (w zakresie do 39), dodaje i odejmuje pisemnie liczby trzy- i czterocyfrowe, sprawdza wynik odejmowania poprzez dodawanie, mnoży pisemnie liczby dwu- i trzycyfrowe, podaje wielokrotności danej liczby jednocyfrowej, wykonuje dzielenie z resztą (proste przykłady), zna i stosuje cechy podzielności przez 2, 5 i 10, dzieli pisemnie liczby wielocyfrowe przez liczby jednocyfrowe, zapisuje ułamek w postaci dzielenia, zamienia liczby mieszane na ułamki niewłaściwe i ułamki niewłaściwe na liczby mieszane, porównuje ułamki o tym samym mianowniku, rozszerza ułamki do wskazanego mianownika, skraca ułamki w prostych przypadkach, dodaje i odejmuje ułamki lub liczby mieszane o jednakowych mianownikach, dodaje i odejmuje ułamki ze sprowadzeniem do wspólnego mianownika jednego z ułamków, mnoży ułamek lub liczbę mieszaną przez liczbę naturalną z wykorzystaniem skracania przy mnożeniu, mnoży ułamki, stosując przy tym skracanie, znajduje odwrotności ułamków, liczb naturalnych i liczb mieszanych, dzieli ułamki, stosując przy tym skracanie, zapisuje ułamek dziesiętny w postaci ułamka zwykłego, zamienia ułamek zwykły na dziesiętny poprzez
II. Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, liczbowe, 4. Ułamki zwykłe i dziesiętne. Uczeń: 1) opisuje część danej całości za pomocą ułamka; 2) przedstawia ułamek jako iloraz liczb naturalnych, a iloraz liczb naturalnych jako ułamek; 3) skraca i rozszerza ułamki zwykłe; 4) sprowadza ułamki zwykłe do wspólnego mianownika; 5) przedstawia ułamki niewłaściwe w postaci liczby mieszanej i odwrotnie; 6) zapisuje wyrażenia dwumianowane w postaci ułamka dziesiętnego i odwrotnie; 7) zaznacza ułamki zwykłe i dziesiętne na osi liczbowej oraz odczytuje ułamki zwykłe i dziesiętne zaznaczone na osi liczbowej; 8) zapisuje ułamek dziesiętny skończony w postaci ułamka zwykłego; 9) zamienia ułamki zwykłe o mianownikach będących dzielnikami liczb 10, 100, 1000 itd. na ułamki dziesiętne skończone dowolną metodą (przez rozszerzanie ułamków zwykłych, dzielenie licznika przez mianownik w pamięci, pisemnie lub za pomocą kalkulatora); 10) zapisuje ułamki zwykłe o mianownikach innych niż wymienione w pkt 9 w postaci rozwinięcia dziesiętnego nieskończonego (z użyciem trzech kropek po ostatniej cyfrze), dzieląc licznik przez mianownik w pamięci, pisemnie lub za pomocą kalkulatora; 11) zaokrągla ułamki dziesiętne; 12) porównuje ułamki (zwykłe i dziesiętne). 5. Działania na ułamkach zwykłych i dziesiętnych. Uczeń: 1) dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki zwykłe o mianownikach jedno lub dwucyfrowych, a także liczby mieszane; 2) dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki dziesiętne w pamięci (w najprostszych przykładach), pisemnie i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach); 3) wykonuje nieskomplikowane rachunki, w których występują jednocześnie ułamki zwykłe i dziesiętne; 4) porównuje różnicowo ułamki; 5) oblicza ułamek danej liczby naturalnej; 6) oblicza kwadraty i sześciany ułamków zwykłych i dziesiętnych oraz liczb mieszanych; 7) oblicza wartości prostych wyrażeń arytmetycznych, stosując reguły dotyczące kolejności wykonywania działań; 8) wykonuje działania na ułamkach dziesiętnych, używając własnych, poprawnych strategii lub z pomocą kalkulatora; 9) szacuje wyniki działań. 7. Proste i odcinki. Uczeń: 1) rozpoznaje i nazywa figury: punkt, prosta, półprosta, odcinek; 2) rozpoznaje odcinki i proste prostopadłe i równoległe; 3) rysuje pary odcinków prostopadłych i równoległych; 4) mierzy długość odcinka z dokładnością do 1 milimetra; 5) wie, że aby znaleźć odległość punktu od prostej, należy znaleźć długość 16 rozszerzanie ułamka, odczytuje i zapisuje słownie ułamki dziesiętne, ułamki dziesiętne zapisane słownie zapisuje cyframi (proste przypadki), dodaje i odejmuje ułamki dziesiętne sposobem pisemnym, mnoży i dzieli w pamięci ułamki dziesiętne przez 10, 100, 1000, mnoży pisemnie ułamki dziesiętne, dzieli pisemnie ułamki dziesiętne przez jednocyfrową liczbę naturalną, oblicza średnią arytmetyczną dwóch liczb naturalnych, zna pojęcie prostej, półprostej i odcinka, rysuje i oznacza prostą, półprostą i odcinek, rozróżnia wzajemne położenia dwóch prostych na płaszczyźnie, wskazuje proste lub odcinki równoległe i prostopadłe, rozwiązuje elementarne zadania dotyczące prostych, półprostych,