Załącznik do Uchwały nr 141/2016 Zarządu Banku Spółdzielczego w Ślesinie z dnia 21.06.2016 r. Ujawnienie informacji z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału Banku Spółdzielczego w Ślesinie według stanu na dzień 31.12.2015 roku Ślesin, czerwiec 2016 r.
I. Informacje ogólne. 1. Bank Spółdzielczy w Ślesinie z siedzibą w Ślesinie, ul. Plac Wolności 14, przedstawia informacje o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczące adekwatności kapitałowej wg stanu na dzień 31.12.2015 roku. Bank wpisany jest do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem 0000105830 w Sądzie Rejonowym Poznań Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, IX Wydział Gospodarczy. Bankowi nadano numer statystyczny REGON 000505438. Bank jest spółdzielnią prowadzącą swoją działalność na podstawie: Ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszeniu się i bankach zrzeszających, Ustawy z dnia 29 sierpień 1997 r. roku Prawo bankowe, Ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, Statut Banku. 2. Bank Spółdzielczy w Ślesinie w 2015 roku prowadził działalność poprzez jednostki organizacyjne: - Centrala - Ślesin, ul. Plac Wolności 14, - Wydział Obsługi Klienta w Centrali - Ślesin, ul. Plac Wolności 14, - Oddziały: w Skulsku, ul. Targowa 4 w Babiaku, ul. Wiosny Ludów 12 - Filia w Licheniu Starym, ul. Konińska 54. 3. Organami Banku są: - Zebranie Przedstawicieli, - Rada Nadzorcza, - Zarząd, - Zebranie Grup Członkowskich. 4. Bank Spółdzielczy w Ślesinie na dzień 31.12.2015 roku posiadał akcje w SGB- Banku S.A. w Poznaniu o wartości bilansowej 783 800 zł. 5. Zaangażowanie kapitałowe Banku nie jest konsolidowane oraz nie pomniejsza funduszy własnych Banku. 6. Bank Spółdzielczy w Ślesinie jest zrzeszony w SGB-Bank S.A. 7. Bank Spółdzielczy w Ślesinie jest uczestnikiem Systemu Ochrony SGB zarządzanym przez Spółdzielczy System Ochrony SGB. 8. Informacje ujawniane są w języku polskim i w walucie polskiej w pełnych złotych. 9. Informacje te są ogłaszane z częstotliwością roczną, nie później niż w terminie 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez Zebranie Przedstawicieli. 10. Informacje są ogólnie dostępne w formie papierowej w Centrali Banku w Ślesinie ul. Plac Wolności 14 w sekretariacie w godzinach od 7 30-15 30 w segregatorze Ujawnienie Informacji z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału Banku Spółdzielczego w Ślesinie oraz na stronie internetowej www.bs.slesin.sgb.pl. II. Cele i strategie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. W Banku funkcjonuje zorganizowany proces zarzadzania ryzykiem. Zarządzanie ryzykiem w Banku realizowane jest w oparciu o opracowane w formie pisemnej i zatwierdzone przez Zarząd i Radę Nadzorczą wewnętrzne strategie i procedury, które odnoszą się do identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli poszczególnych rodzajów ryzyka. Strategia 2
zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Ślesinie określa cele strategiczne oraz również podstawowe zadania organów Banku w tym zakresie. Do podstawowych ryzyk bankowych, które podlegają szczególnemu nadzorowi, Bank zalicza: - ryzyko kredytowe (w tym: ryzyko ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, ryzyko detalicznych ekspozycji kredytowych), - ryzyko koncentracji, - ryzyko płynności, - ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej, - ryzyko operacyjne, - ryzyko braku zgodności, - ryzyko kapitałowe. Cele strategiczne Banku w zakresie: Ryzyka kredytowego (w tym: ryzyko ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, ryzyko detalicznych ekspozycji kredytowych): 1) wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem kredytowym zapewniającego stabilny rozwój optymalnego jakościowo portfela kredytowego; 2) dostarczanie Zarządowi Banku informacji o poziomie ryzyka kredytowego umożliwiających podejmowanie ostrożnościowych, zasadnych decyzji dotyczących działalności kredytowej Banku; 3) utrzymywanie jakości portfela kredytowego Banku, wyrażonej udziałem kredytów zagrożonych w kredytach ogółem na poziomie nie wyższym od 3%; 4) ograniczanie ryzyka utraty wartości aktywów, wynikającego z pozostałych (poza kredytami aktywów Banku. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) stosowanie odpowiednich standardów zawartych w regulacjach kredytowych, w szczególności dotyczących oceny zdolności kredytowej klientów Banku oraz prowadzenia monitoringu kredytów; 2) ustanawianie skutecznych i adekwatnych do ponoszonego ryzyka zabezpieczeń spłaty kredytów, w szczególności weryfikacja ich wartości i płynności, zarówno podczas oceny wniosku kredytowego, jak i w ramach prowadzonego monitoringu, ograniczanie ryzyka prawnego w procesie ustanawiania zabezpieczeń; 3) inwestowanie nadwyżek zgromadzonych środków na lokatach w Banku Zrzeszającym; 4) utrzymywanie w bilansie Banku tylko portfeli aktywów o charakterze bankowym; 5) utrzymywanie aktywów obciążonych najwyższym ryzykiem kredytowym, tj. portfela kredytów podmiotów niefinansowych na poziomie 65% ich udziału w sumie bilansowej powiększonej o zobowiązania pozabilansowe udzielone dotyczące finansowania. 6) Utrzymanie ekspozycji kredowych udzielonych rolnikom na poziomie nie przekraczających 75% portfela kredytowego. Ryzyka koncentracji: 1) utrzymywanie umiarkowanie zdywersyfikowanego portfela kredytowego w zakresie uwarunkowanym terenem działania Banku; 3
2) bezwzględne przestrzeganie limitów koncentracji zaangażowań określonych w ustawie Prawo bankowe. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) angażowanie się Banku w branże, w których obsłudze Bank posiada wieloletnie doświadczenie; 2) ograniczanie ryzyka koncentracji w ten sam rodzaj zabezpieczenia w postaci hipoteki poprzez opracowanie i stosowanie odpowiednich standardów postępowania dotyczących zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie. Ryzyka związanego z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipotecznie (EKZH): 1) wdrożenie, weryfikacja i aktualizacja zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z ekspozycjami zabezpieczonymi hipotecznie, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie; 2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipotecznie mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie; 3) utrzymywanie udziału portfela kredytów zagrożonych zabezpieczonych hipotecznie na poziomie nie wyższym od 5% całego portfela kredytów zabezpieczonych hipotecznie, 4) zaangażowanie się w ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie maksymalnie do 75% ich udziału w portfelu kredytowym. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) udzielanie kredytów zabezpieczonych hipotecznie, tym klientom detalicznym w przypadku których poziom relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i innych niż kredytowe zobowiązań finansowych do dochodów tych klientów (wskaźnik DtI) nie przekracza: a) 55% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego nie przekracza jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw; b) 65% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego przekracza poziom jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw i nie przekracza trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw; c) 70% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego przekracza trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. 2) stosowanie szczegółowych limitów Ltv, na maksymalnym poziomie: a) 80% - przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach mieszkalnych; b) 90% - przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach mieszkalnych, gdy część ekspozycji przekraczająca 80% Ltv jest odpowiednio ubezpieczona lub kredytobiorca przedstawił dodatkowe zabezpieczenie w formie blokady środków na rachunku bankowym, c) 75% - w przypadku ekspozycji kredytowej zabezpieczonej na nieruchomości komercyjnej; lub 80% w przypadku, gdy część ekspozycji przekraczająca 75% Ltv jest odpowiednio ubezpieczona, lub kredytobiorca przedstawił dodatkowe zabezpieczenie w formie blokady środków na rachunku bankowym. 3) kierowanie oferty kredytów hipotecznych głównie do klientów detalicznych i rolników, preferowanie zabezpieczeń hipotecznych w postaci gruntów rolnych, nieruchomości mieszkalnych i komercyjnych, stosowanie maksymalnego okresu kredytowania 20 lat. 4
Ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych (DEK): 1) wdrożenie, weryfikacja i aktualizacja zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z detalicznymi ekspozycjami kredytowymi, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania detalicznymi ekspozycjami kredytowymi; 2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem detalicznych ekspozycji kredytowych mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie; 3) utrzymywanie udziału portfela detalicznych ekspozycji zagrożonych na poziomie nie wyższym od 5 % całego portfela detalicznych ekspozycji kredytowych, 4) zaangażowanie się w detaliczne ekspozycje kredytowe maksymalnie do 6% ich udziału w portfelu kredytowym. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) przyjęcie maksymalnego okresu kredytowania dla detalicznych ekspozycji kredytowych na 10 lat; 2) udzielanie kredytów detalicznych tym klientom w przypadku których poziom relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i innych niż kredytowe zobowiązań finansowych do dochodów tych klientów (wskaźnik DtI) nie przekracza: a) 55% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego nie przekracza jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, b) 65% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego przekracza jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw i nie przekracza trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, c) 70% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego przekracza trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Ryzyka płynności: 1) zapewnienie finansowania aktywów i terminowego wykonywania zobowiązań w toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez konieczności poniesienia straty; 2) zapobieganie powstania sytuacji kryzysowej, zwłaszcza z powodu czynników wewnątrzbankowych oraz posiadanie aktualnego i skutecznego planu awaryjnego na wypadek wystąpienia takiej sytuacji. 3) utrzymywanie przez Bank aktywów nieobciążonych na minimalnym poziomie stanowiącym zabezpieczenie na wypadek zrealizowania się scenariuszy warunków skrajnych płynności w horyzoncie przeżycia wynoszącym 30 dni. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) utrzymanie dotychczasowej struktury banku pasywów Banku, gdzie głównym źródłem finansowania aktywów są depozyty podmiotów niefinansowych oraz instytucji samorządowych; 2) pozyskiwanie depozytów o możliwie długich terminach wymagalności, tak aby Bank mógł otwierać po stronie aktywnej pozycje o dłuższym horyzoncie czasowym; 3) utrzymywanie na bezpiecznym poziomie nadzorczych miar płynności, przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym związanych; 5
4) finansowanie kredytów łącznie z majątkiem trwałym przez pasywa stabilne powiększone o fundusze własne przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym związanych; 5) utrzymywanie płynnościowej struktury bilansu na poziomie zapewniającym występowanie nadwyżki skumulowanych aktywów nad skumulowanymi pasywami w okresie do 1 roku oraz nadwyżki skumulowanych pasywów nad skumulowanymi aktywami w okresie powyżej 1 roku; 6) zapewnienie globalnej wypłacalności Banku, oznaczającej posiadanie skumulowanej luki płynności(bez uwzględnienia zobowiązań pozabilansowych udzielonych i otrzymanych) na poziomie nieujemnym; 7) dążenie do podnoszenia stabilności źródeł finansowania głównie poprzez pozyskiwanie środków od gospodarstw domowych po akceptowalnej cenie; 8) identyfikacja wszelkich zagrożeń związanych z ryzykiem utraty płynności w zależności od stwierdzonego charakteru zagrożenia postępowanie według procedur awaryjnych określonych w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. Ryzyka stopy procentowej: 1) optymalizacja wyniku odsetkowego w warunkach zmienności rynkowych stóp procentowych; 2) ograniczanie negatywnego wpływu zmian stóp procentowych poprzez doskonalenie narzędzi pomiaru i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych; 3) utrzymywanie poziomu ryzyka w ramach ustanowionych limitów opisanych w wewnętrznej procedurze dotyczącej zasad zarządzania ryzykiem stopy procentowej. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) ograniczenie ryzyka stopy procentowej tylko do portfela bankowego i tylko do pozycji wynikających z produktów bilansowych; 2) zmniejszanie ryzyka bazowego poprzez: a) stosowanie dla produktów klientowskich stóp bazowych w postaci stawek własnych Banku (w zakresie przewidzianym w przepisach prawa) - zwłaszcza dla aktywów wrażliwych; b) oferowanie klientom produktów depozytowych, których oprocentowanie uzależnione byłoby od stawek rynkowych (stóp rynku międzybankowego); 3) ograniczanie ryzyka opcji klienta poprzez stosowanie opłat za opcję, zwłaszcza dla możliwości zerwania depozytu przed umownym terminem. Bank nie prowadzi działalności handlowej (w rozumieniu przepisów Komisji Nadzoru Finansowego), operacje bankowe zaliczane są do portfela bankowego. Ryzyka operacyjnego: 1) optymalizacja efektywności gospodarowania poprzez zapobieganie i minimalizowanie strat operacyjnych oraz wyeliminowanie przyczyn ich powstawania, racjonalizacja kosztów, jak również zwiększenie szybkości oraz adekwatności reakcji Banku na zdarzenia od niego niezależne, 2) posiadanie efektywnej struktury zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym określenie ról i odpowiedzialności w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym. 6
Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) zapobieganie zdarzeniom operacyjnym powstającej w bieżącej działalności, w procesach oraz systemach, przy zastosowaniu mechanizmów kontrolnych adekwatnych do skali ryzyka, 2) podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia liczby i skali występujących zagrożeń w przypadku przekroczenia akceptowalnego poziomu, 3) likwidowaniu negatywnych skutków zdarzeń operacyjnych, Ryzyka kapitałowego: I) Bank zobowiązany jest do utrzymywania: 1) kapitału założycielskiego w wysokości nie niższej niż równowartość 1.000.000 euro, przeliczonej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu sprawozdawczym; 2) sumy funduszy własnych na poziomie nie niższym niż wyższa z następujących wartości: a) kapitał regulacyjny, b) kapitał wewnętrzny; 3) współczynników kapitałowych na poziomie co najmniej: a) współczynnik kapitału podstawowego Tier I 9%; b) współczynnik kapitału Tier I 10,5%; c) łączny współczynnik kapitałowy 12%. II) Długoterminowe cele kapitałowe Banku: 1) dążenie do zapewnienia odpowiedniej struktury oraz systematycznego wzrostu funduszy własnych, adekwatnych do skali i rodzaju prowadzonej działalności; 2) ograniczenie wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko do rodzajów ryzyka przewidzianych przez przepisy prawa przy założeniu braku prowadzenia działalności handlowej; 3) posiadanie minimalnej wielkości łącznego współczynnika kapitałowego na poziomie 16%; 4) posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału Tier I na poziomie 15%; 5) posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału podstawowego Tier I na poziomie 15% 6) obciążenie kapitałem wewnętrznym funduszy własnych na maksymalnym poziomie 59%; tym samym posiadanie wewnętrznego współczynnika kapitałowego na minimalnym poziomie 14%; 7) dążenie do takiej struktury funduszy Tier I, aby kapitał rezerwowy stanowił 90% funduszy Tier I; 8) przekazywanie na fundusze własne minimum 90% nadwyżki bilansowej; 9) dążenie do uzyskania zaangażowania kapitałowego w Banku Zrzeszającym na poziomie maksymalnie 10% funduszy własnych Banku; (tak, aby nie powstała sytuacja powodująca pomniejszenie funduszy własnych); 10) utrzymywanie minimalnej wielkości wskaźnika dźwigni finansowej na poziomie 10%. 7
Ryzyka braku zgodności: Podstawowym celem Banku w zakresie zarządzania ryzykiem braku zgodności jest ochrona zaufania klientów oraz ochrona reputacji Banku. Zarządzanie w Banku tym ryzykiem oznacza: 1) efektywne przeciwdziałanie możliwościom wystąpienia naruszeń przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania; 2) sprawne i skuteczne podejmowanie działań naprawczych w sytuacji zidentyfikowania braku zgodności; 3) dążenie do zgodności regulacji wewnętrznych Banku z przepisami zewnętrznymi; 4) dążenie i dbałość o: a) wizerunek zewnętrzny Banku rozumianego jako instytucja zaufania publicznego, b) pozytywny odbiór Banku przez klientów, c) przejrzystość działań Banku wobec klientów, d) stworzenie kadry pracowniczej identyfikującej się z Bankiem, dobrze zorganizowanej wewnętrznie dla realizacji wspólnych celów wytyczonych przez Bank. Zasady polityki stosowania zabezpieczeń i ograniczania ryzyka oraz strategie i procesy monitorowania skuteczności zabezpieczeń i metod ograniczania ryzyka. Bank wprowadza odpowiednie do skali i złożoności działalności limity wewnętrzne ograniczające poziom ryzyka występującego w poszczególnych obszarach działania Banku. Procedury wewnętrzne określają zasady ustalania i aktualizowania wysokości limitów oraz częstotliwości monitorowania ich przestrzegania i raportowania. Poziom limitów wewnętrznych jest dostosowany do akceptowanego przez Radę Nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka Banku. Analizy będące podstawą do określenia wysokości limitów wewnętrznych są sporządzane w formie pisemnej. Bank określa wysokość limitów (w zależności od rodzaju ryzyka lub charakteru limitu) w oparciu o następujące przesłanki: 1) analizę historyczną stopnia wykorzystania limitu; 2) apetyt na ryzyko określony przez Radę Nadzorczą; 3) analizę wpływu zrealizowania się limitu w maksymalnej wysokości na sytuację finansową Banku; 4) wysokość ryzyka, którym jest obciążona pozycja objęta limitem. Z zachowaniem limitów określonych w ustawie Prawo bankowe, Bank ustalił i weryfikuje wewnętrzne limity zaangażowań według kryteriów uwzględniających specyfikę ich działalności. Procedury wewnętrzne dotyczące zarządzania ryzykiem określają sytuacje, w których dopuszczalne jest przekroczenie limitów wewnętrznych, określają warunki akceptacji przekroczeń oraz sposób postępowania w przypadku przekroczenia limitów wewnętrznych. Przyjęte rodzaje limitów wewnętrznych, dotyczących poszczególnych rodzajów ryzyka oraz ich wysokość, zatwierdza Zarząd Banku. Przekroczenia limitów wewnętrznych są monitorowane i poddawane szczegółowej analizie zadania te wykonują komórki organizacyjne wskazane w procedurach szczegółowych dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. 8
III. Opis struktury organizacyjnej w zakresie zarządzania ryzykami. 1.1. Schemat organizacyjny zarządzania ryzykami w Banku. W strukturze organizacyjnej Banku funkcjonują wyznaczone osoby, które na dzień 31.12.2015 roku obejmowały swoim zakresem działania monitorowania następujących ryzyk: -ryzyko kredytowe (w tym: ryzyko ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, ryzyko detalicznych ekspozycji kredytowych), - ryzyko koncentracji, - ryzyko płynności, - ryzyko stopy procentowej, - ryzyko operacyjne, - ryzyko braku zgodności, - ryzyko kapitałowe. Rada Nadzorcza Wiceprezes Zarządu ds. kredytów Prezes Zarządu Wiceprezes Zarządu ds. finansów i ryzyk bankowych Ryzyko Kredytowe Ryzyko Braku Zgodności Ryzyko Płynności Ryzyko Koncentracji Ryzyko Stopy Procentowej Ryzyko Operacyjne Ryzyko Kapitałowe W procesie zarządzania ryzykiem bankowym w Banku uczestniczą: 1) Rada Nadzorcza; 2) Zarząd; 3) komórki organizacyjne (lub wyznaczone osoby w Banku) odpowiedzialne za: a) sprawozdawczość dla odbiorców zewnętrznych, b) zarządzanie nadwyżką środków, c) sprzedaż kredytów, d) identyfikację i akceptację ryzyka kredytowego dla pojedynczych transakcji, e) pomiar, monitorowanie i kontrolę poszczególnych rodzajów ryzyka bankowego. Szczegółowy zakres kompetencji i odpowiedzialności Rady nadzorczej i komórek organizacyjnych Banku określa Statut Banku Spółdzielczego w Ślesinie, Regulamin Rady Nadzorczej w Banku Spółdzielczym w Ślesinie, Regulamin Pracy Zarządu Banku Spółdzielczego w Ślesinie oraz Regulamin Organizacyjny w Banku Spółdzielczym w Ślesinie Zadania organów Banku Rada Nadzorcza: 1) zatwierdza Strategię działania Banku oraz zasady ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem, obejmujące m.in. możliwy do zaakceptowania ogólny poziom ryzyka Banku; 9
2) zatwierdza procedury dotyczące procesów: a) szacowania kapitału wewnętrznego, b) planowania i zarządzania kapitałowego; 3) zatwierdza strukturę organizacyjną Banku, zawartą w Regulaminie organizacyjnym, dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka; 4) zatwierdza ogólne zasady polityki dotyczącej zmiennych składników wynagrodzeń; 5) zatwierdza zasady przeprowadzania testów warunków skrajnych w odniesieniu do poszczególnych rodzajów ryzyka; 6) sprawuje nadzór nad zarządzaniem ryzykiem braku zgodności rozumianym jako skutki nieprzestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania, a także zatwierdza założenia polityki Banku w zakresie ryzyka braku zgodności, ocenia efektywność zarządzania ryzykiem braku zgodności; 7) sprawuje nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie podejmowania ryzyka ze Strategią działania i planem finansowym Banku; 8) zapewnia wybór członków Zarządu posiadających odpowiednie kwalifikacje do sprawowania wyznaczonych im funkcji; 9) sprawuje nadzór nad wprowadzeniem systemu zarządzania ryzykiem występującym w działalności Banku oraz ocenia adekwatność i skuteczność tego systemu, głównie poprzez zapoznawanie się z raportami i sprawozdaniami dotyczącymi oceny narażenia Banku na poszczególne rodzaje ryzyka (w tym ryzyka braku zgodności) i na ich podstawie dokonuje oceny stopnia efektywności i adekwatności zarządzania ryzykiem; 10) ocenia, czy działania Zarządu w zakresie kontroli nad działalnością Banku są skuteczne i zgodne z polityką Rady Nadzorczej. Zarząd: 1) odpowiada za skuteczność systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzyka braku zgodności, systemu kontroli wewnętrznej, procesu szacowania kapitału wewnętrznego i dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz za nadzór nad efektywnością tych procesów; 2) odpowiada za zorganizowanie skutecznego procesu oceny adekwatności kapitałowej i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz nadzór nad jego efektywnością, wprowadzając w razie potrzeby niezbędne korekty i udoskonalenia; 3) wprowadza zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą strukturę organizacyjną dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka; 4) wprowadza podział zadań realizowanych w Banku, który zapewnia niezależność funkcji pomiaru, monitorowania i kontrolowania ryzyka od działalności operacyjnej skutkującej podejmowaniem ryzyka przez Bank; 5) zatwierdza rodzaje limitów wewnętrznych oraz ich wysokość dostosowaną do akceptowanego przez Radę Nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka Banku; 6) odpowiada za przejrzystość działań Banku, w szczególności za politykę informacyjną w zakresie działalności Banku, pozwalającą na ocenę skuteczności działania Rady 10
Nadzorczej i Zarządu Banku w zakresie zarządzania Bankiem, monitorowania stanu bezpieczeństwa działalności Banku i za ocenę sytuacji finansowej Banku; 7) zapewnia zgodność działania Banku z obowiązującymi przepisami prawa; 8) zapewnienia, że Bank prowadzi politykę służącą zarządzaniu wszystkimi istotnymi rodzajami ryzyka w działalności Banku i posiada procedury w tym zakresie; 9) odpowiada za opracowanie, wprowadzenie oraz aktualizację polityki zmiennych składników wynagrodzeń; 10) uwzględnia rezultaty badań prowadzonych przez komórkę audytu wewnętrznego oraz biegłych rewidentów przy podejmowaniu decyzji w ramach zarządzania Bankiem; 11) przekazuje Radzie Nadzorczej, okresowe informacje przedstawiające w sposób rzetelny, przejrzysty i syntetyczny rodzaje i wielkość ryzyka w działalności Banku; jednym z elementów informacji zarządczej jest raport z realizacji apetytu na ryzyko (zaprezentowanego w postaci wskaźników ilościowych). Komórki organizacyjne (lub wyznaczone osoby w Banku): Komórki organizacyjne Banku biorą udział w procesie zarządzania ryzykiem poprzez realizację celów zawartych w strategii oraz zgodnie z regulaminem organizacyjnym Banku. Komórki organizacyjne (lub wyznaczone osoby w Banku) uczestniczą w procesie zarządzania ryzykiem w ramach przypisanych im zadań w strukturze organizacyjnej Banku oraz w procedurach wewnętrznych, dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. 1.2. Zakres i rodzaj systemów raportowania i pomiaru ryzyka Przepływ informacji na temat ryzyka kierowany do Zarządu odbywa się zgodnie z załącznikiem do Instrukcji System informacji zarządczej w Banku Spółdzielczym w Ślesinie. Komórki organizacyjne, którym przypisano zarządzanie poszczególnymi ryzykami bankowymi, to: 1) Komórka Ryzyk Bankowych i Sprawozdawczości (KRBS) pracują w niej 2 osoby w zakresie ryzyka płynności, ryzyka stopy procentowej, ryzyka operacyjnego, ryzyka braku zgodności oraz ryzyka kapitałowego, 2) Stanowisko Kredytów i Windykacji (SKW) - 1 osoba - w zakresie ryzyka kredytowego. 3) Monitorowanie ryzyka stanowi część bieżącego procesu zarządzania ryzykiem i sprawozdawania o ryzyku w działalności Banku. System sprawozdawczości zarządczej dostarcza informacji na temat rodzajów i wielkości ryzyka w działalności Banku, umożliwia ocenę skutków decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem i służy monitorowaniu przestrzegania limitów wewnętrznych. Monitorowanie ryzyka odbywa się z częstotliwością dostosowaną do wielkości i charakteru poszczególnych rodzajów ryzyka w działalności Banku oraz umożliwiającą dostarczenie informacji o zmianach profilu działalności. 11
Ryzyko kredytowe Pomiar i ocena ryzyka dokonywana jest poprzez analizy informacji, określonych w wewnętrznych regulacjach, dotyczących zarządzania powyższym ryzykiem. Analiza informacji z zakresu ryzyka kredytowego (w tym ryzyka koncentracji zaangażowania ) zawiera dane dotyczące: 1) ustalenie pożądanej struktury portfela kredytowego; 2) zapewnienie odpowiedniego poziomu dywersyfikacji ryzyka kredytowego; 3) ograniczanie ryzyka kredytowego w tych obszarach, w których posiadanie przez Bank nadmiernych koncentracji (podmiotowych, branżowych, rodzaj produktu, zabezpieczeń) wynika ze specyfiki prowadzonej działalności; 4) identyfikacja i pomiar ryzyka poprzez: a) ocenę struktury podmiotowej, rodzajowej i jakościowej portfela kredytowego, ogółem i w podziale na Oddziały/WOK), b) ocena poziomu kredytów zagrożonych w kredytach ogółem, ocenę jakości portfela kredytowego (badanie udziału portfeli kredytów zagrożonych ogólnie oraz w poszczególnych segmentach klientów, branżach, rodzaju produktów, zabezpieczeń itp.), c) ocenę wielkości salda rezerw celowych w porównaniu wielkością wyniku na działalności bankowej i wielkością wyniku finansowego Banku, d) ocenę stopnia pokrycia rezerwami celowymi kredytów zagrożonych, e) ocenę wartości odzysku z zabezpieczeń oraz poziomu pokrycia kredytów zabezpieczeniami, f) monitorowania kredytów zagrożonych, ich struktury, czynników ryzyka, g) analizę ryzyka wynikającego z zaangażowań wobec podmiotów, o których mowa w art. 79a ustawy Prawo bankowe, h) analizę ryzyka kredytowego z tytułu koncentracji: wobec pojedynczych podmiotów oraz podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie; w ten sam sektor gospodarczy; w ten sam rodzaj produktu; w ten sam rodzaj zabezpieczenia lub w tego samego dostawcę zabezpieczenia; 5) monitorowanie i kontrolę stopnia wykorzystania wprowadzonych limitów; 6) monitorowanie skuteczności działań windykacyjnych; 7) ustalenie adekwatnego do potrzeb systemu informacji zarządczej; 8) stosowanie odpowiednich mechanizmów kontrolnych poprzez: a) opracowanie i przyjęcie do stosowania procedur służących zarządzaniu ryzykiem wynikającym z określonych portfeli kredytowych, w tym dotyczących: zarządzania ryzykiem koncentracji, zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, zarządzania ryzykiem ekspozycji detalicznych, b) stosowanie limitów koncentracji zaangażowań, c) badanie stopnia przestrzegania wprowadzonych standardów postępowania. 12
Analiza informacji z zakresu ryzyka EKZH zawiera dane na temat: 1) skali zaangażowania Banku w EKZH; 2) struktury portfela EKZH; 3) stopnia przestrzegania przyjętych limitów; 4) struktury jakościowej portfela EKZH oraz poziomu utworzonych rezerw celowych; 5) stopnia pokrycia EKZH zabezpieczeniami; 6) wyników testów warunków skrajnych; 7) ocena ryzyka związanego z finansowaniem długoterminowych aktywów. Analiza informacji z zakresu portfela DEK zawiera dane na temat: 1) skali zaangażowania Banku w DEK; 2) poziomu i struktury portfela DEK; 3) stopnia przestrzegania przyjętych limitów; 4) poziomu i struktury jakościowej portfela DEK oraz poziomu utworzonych rezerw celowych, 5) skali odstępstw od przyjętych standardów kredytowania (wraz z analizą całego portfela kredytowego); 6) wyników testów warunków skrajnych; 7) wyników działań windykacyjnych w zakresie DEK (wraz z analizą całego portfela kredytowego). Monitorowanie poziomu wykorzystania limitów jest dokonywane są w okresach kwartalnych informacja w tym zakresie jest przedmiotem informacji zarządczej dla Zarządu i Rady Nadzorczej. Ryzyko stopy procentowej 1. Pomiar ryzyka stopy procentowej obejmuje wszystkie pozycje wrażliwe na zmianę stopy procentowej. 2. Pozycje zaliczone do portfela kredytowego i niezaliczone do należności nieobsługiwanych powinny być wykazywane w wartości nominalnej, tzn. w kwocie stanowiącej podstawę naliczania odsetek. 3. W ramach ryzyka stopy procentowej, Bank wyróżnia następujące kategorie ryzyka: - ryzyko bazowe, - ryzyko przeszacowania, - ryzyko opcji klienta, - ryzyko krzywej dochodowości. Najważniejsza część ryzyka stopy procentowej w Banku związana jest z ryzykiem przeszacowania oraz ryzykiem bazowym. 4. Pomiar ryzyka przeszacowania: Bank mierzy ryzyko przeszacowania w oparciu o metodę wyniku odsetkowego przy założeniu że: 1) stopy procentowe wszystkich aktywów i pasywów w każdym przedziale przeszacowania zmieniają się o taką samą wielkość wynoszącą 100 p.b.; 2) struktura bilansu i terminów przeszacowania na datę analizy nie zmieni się w przyszłości. 13
W celu oceny kierunku narażenia wyniku Banku na zmiany stóp procentowych Bank dokonuje dwóch pomiarów zakładających wzrost oraz spadek stóp procentowych o wielkość wskazaną w ust.1 pkt. 1. Pomiary podstawowe, o których mowa w ust.2 Bank uzupełnia pomiarami zakładającymi zmianę stóp procentowych o (+/-) 200 p.b., (+/-)50 p.b., (+/-)25 p.b. 5. Pomiar ryzyka bazowego: Bank mierzy ryzyko bazowe w oparciu o metodę wyniku odsetkowego uwzględniając niedoskonałe powiązanie zmian stóp referencyjnych. Miarą niedoskonałości zmian stóp referencyjnych jest współczynnik korelacji. Podstawą przyjętą do określenia poziomu ryzyka bazowego jest założenie, że stawki WIBID / WIBOR oraz stawki Banku zmieniają się przede wszystkim w wyniku zmian stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego. 6. Pomiar ryzyka krzywej dochodowości: Bank mierzy ryzyko krzywej dochodowości w oparciu o metodę wyniku odsetkowego z uwzględnieniem niejednakowych zmian stóp procentowych odnoszących się do różnych terminów, a dotyczącymi tego samego rynku lub indeksu tylko dla produktów, których oprocentowanie uzależnione jest od stawek WIBID / WIBOR. Miarą niejednakowych zmian stawek WIBID / WIBOR dla różnych terminów jest współczynnik korelacji. 7. Pomiar ryzyka opcji klienta: Ryzyko opcji klienta badane jest w zakresie opcji, które dają klientowi prawo wycofania depozytu przed umownym terminem płatności (zerwania depozytu) lub spłaty części lub całości kredytu przed umownym terminem płatności (przedpłacenie kredytu), o ile zdarzenia te osiągną znaczący poziom. Jako znaczący poziom wykorzystania opcji klienta uznaje się sytuację, gdy: 1) zrywalność depozytów przekroczy poziom 1% kwoty depozytów ogółem, 2) łączna kwota kredytów spłacanych przed terminem przekroczy 5% kwoty kredytów regularnych. 8. Bank do pomiaru stopnia narażenia na ryzyko stopy procentowej stosuje metody: - analizę luki przeszacowania stopy procentowej, - symulacje zmian wyniku odsetkowego, - metodę zaktualizowanej wartości ekonomicznej; - analizę wskaźników ekonomicznych związanych z ryzykiem stopy procentowej Ryzyko stopy procentowej raportowane jest w cyklach miesięcznych i przedstawiane są Zarządowi, natomiast Radzie Nadzorczej prezentowane jest w układzie kwartalnym. Ryzyko operacyjne Ocena (pomiaru i szacowania) i zakres raportowania ryzyka operacyjnego: 1. Podstawowymi narzędziami, które wykorzystuje się do oceny ryzyka są: - mapa ryzyka, - kluczowe wskaźniki ryzyka (KRI), - rejestr zdarzeń ryzyka operacyjnego, - testy warunków skrajnych. 2. W ramach bieżącego zarządzania ryzykiem operacyjnym redukcja negatywnych skutków zdarzeń operacyjnych obejmuje m.in. następujące działania zapobiegawcze: 1) umowy o wykonywanie czynności należących do zakresu działania banku przez podmioty zewnętrzne o niskim poziomie ryzyka operacyjnego, 14
2) zabezpieczenie prawne wierzytelności banku wynikające z umów z klientami i kontrahentami, 3) ubezpieczenie na wypadek zdarzeń operacyjnych, zapewniające utrzymywanie ryzyka operacyjnego na poziomie nie zagrażającym bezpieczeństwu funkcjonowania banku; 4) plany utrzymania ciągłości działania na wypadek utraty ciągłości krytycznych procesów, niezbędnych do funkcjonowania banku. 3. Obowiązek minimalizacji ryzyka operacyjnego ciąży na każdej jednostce organizacyjnej banku i obejmuje: 1) wycofanie się ze zbyt ryzykownej działalności lub jej niepodejmowanie; 2) ograniczenie rozmiarów działalności obarczonej zbyt wysokim poziomem ryzyka; 3) transfer ryzyka, poprzez np. stosowanie ubezpieczeń majątku, zlecanie wykonywania czynności zewnętrznym dostawcom usług; 4) przyjmowanie odpowiednich mechanizmów kontrolnych. Wybór działań wymienionych zależy od wielkości możliwych strat operacyjnych oraz możliwości kontroli zdarzeń operacyjnych wywołujących straty. Poziom ryzyka operacyjnego jest nadmierny, gdy potencjalne korzyści z działalności są niższe od potencjalnych strat operacyjnych. W przypadku ryzyka operacyjnego, którego bank nie może zaakceptować (np. takich, w przypadku, których istnieje duże zagrożenie utratą reputacji), transferować, ani nie ma możliwości go ograniczać, należy podjąć decyzję czy ograniczyć dany rodzaj działania, czy też całkowicie się z niego wycofać. 4. Raportowaniu Zarządowi i Radzie Nadzorczej Banku podlega syntetyczna informacja na temat skali i rodzajów ryzyka operacyjnego, na które narażony jest Bank, prawdopodobieństwa i spodziewanych skutków jego wystąpienia oraz metod zarządzania ryzykiem operacyjnym. Informacja zawiera m.in. zdarzenia generujące skutki z obszaru istotnego mapy ryzyka, kluczowe wskaźniki ryzyka (KRI), realizację limitów, wyniki testów, istotne zmiany organizacyjne, a także istotne zdarzenia z zakresu ryzyka braku zgodności, ryzyka reputacji, prania pieniędzy. 5. Raportowanie w ramach ryzyka operacyjnego przebiega następująco: 1) komórki i jednostki organizacyjne Banku gromadzą informacje zgodnie z ogólnymi zasadami działania aplikacji Rejestr Incydentów Ryzyka operacyjnego oraz zapisami Zasad zarządzania ryzyka operacyjnego ; 2) incydenty zaakceptowane generowane w RIRO są następnie przetwarzane przez Administratora ryzyka i po uzupełnieniu o inne istotne informacje, dokonywana jest ich analiza, ocena wykonania limitów, opracowanie wniosków, przygotowanie zaleceń, a uzyskane rezultaty zamieszczane są w Raporcie oceny ryzyka; 3) raport przekazywany jest Członkowi Zarządu, który po zaakceptowaniu jego zapisów przedstawia go Zarządowi na pierwszym posiedzeniu po terminie sporządzenia informacji; 4) syntetyczną ocenę ryzyka za poszczególne kwartały Zarząd Banku przedkłada Radzie Nadzorczej na najbliższych jej posiedzeniach. 15
Ryzyko kapitałowe 1. Bank dokonuje agregacji wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka uznane za istotne, tym samym oblicza kapitał wewnętrzny w oparciu o metodę minimalnego wymogu kapitałowego. 2. Punktem wyjściowym dla ustalenia kapitału wewnętrznego jest wyliczony regulacyjny wymóg kapitałowy. 3. Następnie Bank ocenia, czy regulacyjny wymóg kapitałowy w pełni pokrywa ryzyko kredytowe, operacyjne i jeżeli to konieczne, to zgodnie z obowiązującymi w Banku zasadami szacowania kapitału wewnętrznego, oblicza dodatkowy wymóg kapitałowy na te ryzyka. 4. Kapitał wewnętrzny stanowi sumę regulacyjnego wymogu kapitałowego, dodatkowych wymogów kapitałowych, o których mowa w ust. 3 oraz wymogów kapitałowych na pozostałe istotne ryzyka, obliczonych zgodnie z obowiązującymi w Banku zasadami szacowania kapitału wewnętrznego. 5. Proces alokacji funduszy. Bank przyjął minimalną wartość łącznego współczynnika kapitałowego na poziomie 16%, tym samym kapitał regulacyjny może stanowić maksymalnie 59% funduszy własnych. Bank przyjmuje następujące maksymalne poziomy poszczególnych, istotnych rodzajów ryzyka bankowego, wyrażone wielkością alokowanych funduszy własnych limity alokacji kapitału: 1) na ryzyko kredytowe 45 % funduszy własnych, z podziałem na: a) kapitał regulacyjny na ryzyko kredytowe 41 %; b) dodatkowy wymóg kapitałowy (w ramach II Filaru) 4 %; 2) na ryzyko operacyjne 8 % funduszy własnych, z podziałem na: a) kapitał regulacyjny na ryzyko operacyjne 7 %; b) dodatkowy wymóg kapitałowy (w ramach II Filaru) 1 %; 3) na ryzyko koncentracji 1 % funduszy własnych; 4) na ryzyko płynności 2 % funduszy własnych; 5) na ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej 2 % funduszy własnych; 6) na ryzyko kapitałowe 1 % funduszy własnych. Ryzyko braku zgodności Ryzyko braku zgodności Bank definiuje jako skutki nieprzestrzegania przez Bank przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania/rynkowych. W zarządzaniu ryzykiem braku zgodności Bank przede wszystkim kładzie nacisk na prowadzenie działań zgodnych z nie tylko szeroko rozumianymi normami prawnymi (zewnętrznymi i wewnętrznymi) lecz również normami, które charakteryzują Bank jako instytucję zaufania publicznego. Dla zdarzeń ryzyka braku zgodności w Banku prowadzony jest Rejestr zdarzeń compliance (zgodności), który zawiera zdarzenia pochodzące z: 1) rejestru zdarzeń i strat operacyjnych; 2) rejestru skarg i wniosków; 3) rejestru spraw sądowych; 4) rejestru transakcji powyżej 15.000 Euro; 5) wyników kontroli prowadzonych przez audyt wewnętrzny; 6) wyników kontroli przeprowadzonych przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego; 7) wyników z analiz kwestionariuszy BION; 8) informacji przekazywanych na bieżąco przez pracowników, 9) niekorzystnych informacji o Banku, które pojawiły się w mediach. 16
Raporty o ryzyku braku zgodności skupiają się na podstawowych zadaniach, które ma spełniać zarządzanie ryzykiem braku zgodności, a więc dotyczą: 1) prawidłowości wdrażania regulacji wewnętrznych; 2) ich dostosowania do obowiązujących przepisów prawa i standardów; 3) ocenie skutków zdarzeń compliance. Sprawozdania z ryzyka braku zgodności zawierają: 1) ocenę ryzyka braku zgodności, w tym informacje o zmianie profilu ryzyka; 2) podsumowanie wszystkich zdarzeń compliance, które wystąpiły w okresie objętym raportem; 3) rekomendowane środki naprawcze; 4) ocenę skutków rekomendowanych środków naprawczych, które były wydawane na bieżąco lub zawarte w poprzednim raporcie. Niezależnie od tego, że raporty z oceny ryzyka braku zgodności dla Zarządu i Rady Nadzorczej sporządzane są raz na rok, pracownik ds. ryzyka braku zgodności na bieżąco informuje Zarząd Banku o przypadkach występowania istotnych naruszeń compliance i ewentualnie rekomenduje podjęcie środków naprawczych. Bank w 2015 roku nie utworzył komitetów. 1. Oświadczenie Zarządu na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem i ogólnego profilu ryzyka związanego ze strategią. Oświadczenie Zarządu Banku na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem w Banku, dające pewność, że stosowane systemy zarządzania ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii ryzyka Banku stanowi załącznik nr 1 do niniejszej informacji. 2. Korzystanie z ocen zewnętrznych instytucji oceny wiarygodności kredytowej (ECAI). Bank nie korzysta z ocen zewnętrznych instytucji oceny wiarygodności kredytowej (ECAI). IV. Fundusze własne. 1. Fundusze własne Banku obejmują: 1) kapitał Tier I; 2) kapitał Tier II. 2. Kapitał Tier I Banku obejmuje: 1) kapitał podstawowy Tier I, na który składają się: a) wpłacony fundusz udziałowy, b) zysk w trakcie zatwierdzania oraz zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego, obliczone zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości, pomniejszone o wszelkie przewidywane obciążenia i dywidendy, w kwotach nie większych niż kwoty zysku zweryfikowane przez biegłych rewidentów, po uzyskaniu zgody właściwego organu, c) niepodzielony zysk z lat ubiegłych, po uzyskaniu zgody właściwego organu; d) kapitał rezerwowy, e) fundusz ogólnego ryzyka na niezidentyfikowane ryzyko działalności bankowej; f) w ramach skumulowanych, innych całkowitych dochodów fundusz z aktualizacji wyceny majątku trwałego; g) w ramach innych przejściowych korekt kapitału podstawowego Tier I fundusz z aktualizacji wyceny majątku trwałego (ze znakiem minus); 2) pomniejszenia kapitału podstawowego Tier I: a) wartości niematerialne i prawne wycenione według wartości bilansowej; 17
b) starta z lat ubiegłych, strata w trakcie zatwierdzania, strata netto bieżącego roku, c) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zaliczanych do dodatkowego kapitału podstawowego Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli Bank nie dokonał znacznej inwestycji, d) posiadane przez Bank bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zaliczanych do dodatkowego kapitału podstawowego Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli Bank dokonał znacznej inwestycji. 3) Bank nie posiada zaangażowania kapitałowego, które mógłby zaliczyć do kapitału dodatkowego Tier I, a także pozycji kapitałowych pomniejszających ten kapitał. 3. Kapitał Tier II Banku obejmuje: 1) instrumenty kapitałowe spełniające warunki opisane w art. 63 CRR; 2) pożyczki podporządkowane; 3) rezerwę na ryzyko ogólne do wysokości 1,25% aktywów ważonych ryzykiem; 4) Bank nie posiada zaangażowania kapitałowego, które mógłby zaliczyć do kapitału Tier II, a także pozycji kapitałowych pomniejszających ten kapitał. 4. Na dzień 31.12.2015 r. Bank posiadał 1054 udziałowców, którzy posiadają 1275 udziałów, wartość jednego udziału wynosi 200 zł. Poniższe zestawienie przedstawia poziom poszczególnych pozycji funduszy własnych Banku według wartości bilansowej. Fundusze podstawowe 12117175,00 Udziałowy 25500 Zasobowy 11762175,00 Fundusz ogólnego ryzyka 10000 Pomniejszenia funduszy podstawowych -19823,00 Wartości niematerialne i prawne -19823,00 Fundusze uzupełniające 36938,00 Pożyczka podporządkowana Kapitał z aktualizacji wyceny rzeczowych aktywów trwałych 36938,00 Pomniejszenia funduszy uzupełniających. ---- Fundusze własne 1213429 5. Według stanu na dzień 31.12.2015 roku fundusze własne Banku wynoszą: - kapitał Tier I - 11 930 426,00 zł; kapitał Tier II - 100 00 zł. 18
Poniższe zestawienie przedstawia poziom poszczególnych pozycji funduszy własnych Banku. Kapitał podstawowy Tier I: instrumenty i kapitały rezerwowe 1 Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne W tym: instrumenty typu 1 W tym: instrumenty typu 2 W tym: instrumenty typu 3 Kwota w dniu ujawnienia Odniesienie do CRR Art. 26 ust. 1, art. 27, 28, 29, wykaz EUNB o którym mowa w art. 26 ust. 3 Wykaz EUNB o którym mowa w art. 26 ust. 3 Wykaz EUNB o którym mowa w art. 26 ust. 3 Wykaz EUNB o którym mowa w art. 26 ust. 3 2 Zyski zatrzymane Art. 26 ust. 1 lit. c) 3 Skumulowane inne całkowite dochody (i 11799113,00 Art. 26 ust. 1 pozostałe kapitały rezerwowe, z uwzględnieniem niezrealizowanych zysków i strat zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości) 3a Fundusze ogólne ryzyka bankowego 10000 Art. 26 ust. 1 lit. f) 4 Kwota kwalifikujących się pozycji o których 88074,00 Art. 486 ust. 2 mowa w art. 484 ust. 3 i powiązane ażio emisyjne przeznaczone do wycofania z kapitału podstawowego Tier I Zastrzyki kapitałowe ze strony sektora Art. 483 ust. 2 publicznego podlegające zasadzie praw nabytych do dnia 01 stycznia 2018 r. 5 Udziały mniejszości (kwota dopuszczona w Art. 84, 479, 480 skonsolidowanym kapitale podstawowym Tier I) 5a Niezależnie zweryfikowane zyski z Art. 26 ust. 2 bieżącego okresu po odliczeniu wszelkich możliwych do przewidzenia obciążeń i dywidend 6 Kapitał podstawowy Tier I przed korektami 11987187,00 regulacyjnymi 7 Dodatkowe korekty wartości (kwota Art. 34, 105 ujemna) 8 Wartości niematerialne i prawne (po -19823,00 Art. 36 ust. 1 lit. b) odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu Art. 37, art. 472 ust. 4 odroczonego podatku dochodowego) (kwota ujemna) 9 Zbiór pusty w UE 10 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartej na przyszłej rentowości z wyłączeniem aktywów wynikających z różnic przejściowych (po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego w przypadku spełnienia warunków określonych w art. 38 ust. 3) (kwota ujemna) Art. 36 ust. 1 lit. c) Art. 38, art. 472 ust. 5 19
11 Kapitały rezerwowe odzwierciedlające wartość godziwą związane z zyskami lub stratami z tytułu instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne 12 Kwoty ujemne będące wynikiem obliczeń kwot oczekiwanej straty 13 Każdy wzrost kapitału własnego z tytułu aktywów sekurytyzowanych (kwota ujemna) 14 Zyski lub straty z tytułu zobowiązań wycenione według wartości godziwej, które wynikają ze zmian zdolności kredytowej instytucji 15 Aktywa funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami (kwota ujemna) 16 Posiadane przez instytucje bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe w instrumentach własnych w kapitale podstawowym Tier I (kwota ujemna) 17 Udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli podmioty te mają z instytucją krzyżowe powiązania kapitałowe mające na celu sztuczne zawyżanie funduszy własnych instytucji (kwota ujemna) 18 Posiadane przez instytucję bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) 19 Posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) 20 Zbiór pusty w UE 20a Kwota ekspozycji następujących pozycji kwalifikujących się do wagi ryzyka równej 1250% jeżeli instytucja decyduje się na wariant odliczenia 20b W tym: znaczne pakiety akcji poza sektorem finansowym (kwota ujemna) 20c W tym: pozycje sekurytyzacyjne (kwota Art. 33 lit. a) Art. 36 ust. 1 lit. d) Art. 40, 159, art. 472 ust. 6 Art. 32 ust. 1 Art. 33 lit b) Art. 36 ust. 1 lit. e) Art. 41, art. 472 ust. 7 Art. 36 ust. 1 lit. f) Art. 42, art. 472 ust. 8 Art. 36 ust. 1 lit. g) Art. 44, art. 472 ust. 9 Art. 36 ust. 1 lit. h) Art. 43, 45, 46, art. 49 ust. 2 i 3, art. 79, art. 472 ust. 10 Art. 36 ust. 1 lit. i) Art. 43, 45, 47, art. 48 ust. 1 lit. b), art. 49 ust. 1-3, art. 79, 470, art. 472 ust. 11 Art. 36 ust. 1 lit. k) Art. 36 ust. 1 lit. k) ppkt (i), art. 89-91 Art. 36 ust. 1 lit. k) ppkt (ii), 20
ujemna) 20d W tym: dostawy instrumentów z późniejszym terminem rozliczenia (kwota ujema) 21 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikające z różnic przejściowych (kwota przekraczająca próg 10% po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego w przypadku spełnienia warunków określonych w art. 38 ust. 3 (kwota ujemna) 22 Kwota przekraczająca próg 15% (kwota ujemna) 23 W tym: posiadane przez instytucję bezpośrednie i pośrednie instrumenty w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty 24 Zbiór pusty w UE 25 W tym: aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikające z różnic przejściowych 25a Straty za bieżący rok obrachunkowy (kwota ujemna) 25b Możliwe do przewidzenia obciążenia podatkowe związane z pozycjami kapitału podstawowego Tier I (kwota ujemna) 26 Korekty regulacyjne dotyczące niezrealizowanych zysków i strat zgodnie z art. 467 i 468-36 938,00 art. 243 ust. 1 lit. b), art. 244 ust. 1 lit. b), art. 258 Art. 36 ust. 1 lit. k) ppkt (iii), art. 379 ust. 3 Art. 36 ust. 1 lit. c) Art. 38, art. 48 ust. 1 lit. a), art. 470, art. 472 ust. 5 Art. 48 ust. 1 Art. 36 ust. 1 lit. i) Art. 48 ust. 1 lit. b), art. 470, art. 472 ust. 11 Art. 36 ust. 1 lit. c) Art. 38, art. 48 ust. 1 lit. a), art. 470, art. 472 ust. 5 Art. 36 ust. 1 lit. a) Art. 472 ust. 3 Art. 6 ust. 1 lit. l) W tym:. filtr dla niezrealizowanej straty 1 Art. 467 W tym:. filtr dla niezrealizowanej straty 2 Art. 467 W tym:. filtr dla niezrealizowanego zysku Art. 468 1 W tym:. filtr dla niezrealizowanego zysku Art. 468 2 26b Kwota którą należy odjąć od lub dodać do Art. 481 kwoty kapitału podstawowego Tier I w odniesieniu do dodatkowych filtrów i odliczeń wymaganych przed przyjęciem CRR W tym:. Art. 481 27 Kwalifikowalne odliczenia od pozycji w Art. 36 ust. 1 lit. j) kapitale dodatkowym Tier I które przekraczają wartość kapitału dodatkowego Tier I instytucji (kwota ujemna) 28 Całkowite korekty regulacyjne w kapitale - 56761,00 podstawowym Tier I 29 Kapitał podstawowy Tier I 11930426,00 21
30 Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne 31 W tym: zaklasyfikowane jako kapitał własny zgodnie mającymi zastosowanie standardami rachunkowości 32 W tym: zaklasyfikowane jako zobowiązania zgodnie mającymi zastosowanie standardami rachunkowości 33 Kwota kwalifikujących się pozycji o których mowa w art. 484 ust. 4 i powiązane ażio emisyjne przeznaczone do wycofania z kapitału dodatkowego Tier I Zastrzyki kapitałowe ze strony sektora publicznego podlegające zasadzie praw nabytych do dnia 01 stycznia 2018 r. 34 Kwalifikujący się kapitał Tier I uwzględniony w skonsolidowanym kapitale dodatkowym Tier I (w tym udziały mniejszości nieuwzględnione w wierszu 5) wyemitowany przez jednostki zależne i będący w posiadaniu stron trzecich 35 W tym: przeznaczone do wycofania instrumenty wyemitowane przez jednostki zależne 36 Kapitał dodatkowy Tier I przed korektami regulacyjnymi 37 Posiadane przez instytucje bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe we własnych instrumentach dodatkowych w kapitale Tier I (kwota ujemna) 38 Udziały kapitałowe we własnych instrumentach dodatkowych w kapitale Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli podmioty te mają z instytucją krzyżowe powiązania kapitałowe mające na celu sztuczne zawyżanie funduszy własnych instytucji (kwota ujemna) 39 Bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe we własnych instrumentach dodatkowych w kapitale Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) 40 Posiadane przez instytucję bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe we własnych instrumentach dodatkowych w kapitale Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) Art. 51, 52 Art. 486 ust. 3 Art. 483 ust. 3 Art. 85, 86, 480 Art. 486 ust. 3 Art. 52 ust. 1 lit. b) Art. 56 lit. a), art. 57, art. 475 ust. 2 Art. 56 lit. b), art. 58 i art. 475 ust. 3 Art. 56 lit. c), art. 59, 60, 79, art. 475 ust.4 Art. 56 lit. d), art. 59, 79, art. 475 ust.4 22