PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO DLA OBSZARU SIWA POLANA WE WSI WITÓW Kraków, 2014 1
WYKONAWCA: PRACOWNIA EKO - GEO - PLAN Główny projektant: mgr Antoni Matuszko - członek Południowej Okręgowej Izby Urbanistów z siedzibą w Katowicach, KT - 167 Zespół autorski: dr Lilianna Skublicka; dr hab. Józef Mitka, prof. UJ Opracowanie graficzne: dr Lilianna Skublicka mgr Hubert Data 2
Spis treści: 1. WSTĘP... 5 1.1 Charakterystyka projektu... 5 1.1.1 Zawartość projektu... 5 1.1.2 Cele projektu... 5 1.1.3 Powiązania projektu z innymi dokumentami... 5 1.1.4 Powiązania projektu z terenami przyległymi... 5 1.2 Metody sporządzania prognozy... 6 1.3 Propozycje metod analizy skutków realizacji postanowień projektu... 7 1.4 Transgraniczne oddziaływanie projektu na środowisko... 7 1.5 Streszczenie w języku niespecjalistycznym... 8 1.6 Ocena zgodności ustaleń projektu planu z wnioskami wynikającymi z opracowania ekofizjograficznego... 8 2. STAN ŚRODOWISKA ORAZ ODDZIAŁYWANIE PROJEKTU NA ŚRODOWISKO... 8 2.1 Istniejący stan środowiska... 8 2.1.1 Stan środowiska przyrodniczego... 8 2.1.2 Ochrona przyrody... 14 2.1.3 Zagrożenia środowiska... 15 2.2 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektu... 17 2.3 Stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem17 2.4 Problemy ochrony środowiska... 17 2.5 Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym oraz dla terenu gminy Kościelisko... 19 2.5.1 Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym... 19 2.5.2 Analiza zgodności złożeń projektu z planami i programami w zakresie ochrony środowiska... 20 2.6 Przewidywane znaczące oddziaływanie ustaleń projektu na środowisko... 21 2.6.1 Rodzaje i skala przewidywanych oddziaływań na środowisko... 21 2.6.2 Wpływ przewidywanych oddziaływań na obszary Natura 2000... 28 2.6.3 Ocena oddziaływania realizacji ustaleń projektu planu w zakresie możliwości naruszenia zakazów obowiązujących w stosunku do chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, określonych w przepisach odrębnych... 28 3. ROZWIĄZANIA ŁAGODZĄCE NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ORAZ ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE... 29 3.1 Możliwości eliminujące lub ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko mogące być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu... 29 3.2 Rozwiązania alternatywne... 31 LITERATURA... 32 3
W wyniku rozpatrzenia uwag zgłoszonych do wyłożonego do publicznego wglądu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Siwa Polana we wsi Witów wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, wprowadzone zostały następujące zmiany: 1. W obrębie terenów rolniczych o istotnych funkcjach ekologicznych 5.R/Z, na części działki o nr ewidencyjnym 7741/3, która ewidencyjnie oznaczona jest jako użytek budowlany B/ŁV, wyznaczono teren 7.R/Z, gdzie jest możliwość realizacji szałasu pasterskiego, o ustalonych w planie parametrach. 2. Ponadto można będzie zmienić funkcję istniejącego budynku mieszkalnego na inwentarsko-mieszkalny 6.Rmp, na działce o nr ewidencyjnym 7740/2, ze względu na prowadzenie gospodarstwa rolnego (hodowla owiec). Forma budynku powinna zostać zmieniona zgodnie z ustaleniami planu, obowiązuje dostosowanie architektury budynku do lokalnej tradycji architektonicznej i charakterystycznego detalu architektonicznego. 3. Nieznacznej korekcie poddano również przebieg drogi publicznej klasy lokalnej 1.KDL, tak aby jej linie rozgraniczające nie kolidowały z istniejącym budynkiem inwentarsko-mieszkalnym 5.2 Rmp. 4
1. WSTĘP 1.1 Charakterystyka projektu Plan obejmuje obszar Siwej Polany we wsi Witów w gminie Kościelisko. 1.1.1 Zawartość projektu W obrębie planu wyróżniono tereny: a) 1.R/Z 7.R/Z tereny rolnicze o istotnych funkcjach ekologicznych, b) 1.ZL 9.ZL tereny lasów, c) 1.WS 3. WS tereny wód powierzchniowych, d) 1. KDL teren komunikacji droga publiczna klasy lokalnej. Elementami ustaleń planu są też: 1) budynki inwentarsko mieszkalne 1.Rmp 4. Rmp, 5.1 Rmp, 5.2 Rmp, 6.Rmp, 2) szałasy pasterskie 1.Rsp, 2.Rsp, 3) budynki o funkcjach rekreacyjnych 1.Rr 4.Rr, 4) budynek o funkcjach handlowo-gastronomicznych 1.Rhg, 5) budynek o funkcjach handlowych 1.Rh, 6) kapliczka i krzyż, 7) granica Południowomałopolskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, 8) granica Tatrzańskiego Parku Narodowego, 9) granice obszarów Natura 2000, 10) stanowiska roślin chronionych, 11) tereny lasów, zgodnie z ewidencją gruntów. Dokument zawiera treść określoną w przepisach ustawy z dnia 27 marca 2003 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2012r. poz. 647 z późn. zm.). 1.1.2 Cele projektu Celem planu jest zachowanie i ochrona śródleśnej, podreglowej polany u wylotu Doliny Chochołowskiej, charakterystycznej dla tradycyjnej gospodarki łąkowej i pasterskiej, zlokalizowanej na przedpolu Tatrzańskiego Parku Narodowego. 1.1.3 Powiązania projektu z innymi dokumentami Plan nawiązuje do dokumentów: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kościelisko, Programu Ochrony Środowiska gminy Kościelisko, Gminnego Planu Gospodarki Odpadami dla gminy Kościelisko. 1.1.4 Powiązania projektu z terenami przyległymi Obszar objęty opracowaniem sąsiaduje od południa z Tatrzańskim Parkiem Narodowym i obszarem Natura 2000 PLC 120001 Tatry oraz od wschodu w niewielkiej odległości z obszarem Natura 2000 Polana Biały Potok PLH 120026. Ciek przepływający przez obszar planu stanowi połączenia z obszarami chronionymi oraz trasę migracji materii i organizmów ży- 5
wych. Obszar objęty planem położony jest w obrębie Południowomałopolskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, korytarza sieci ECONET.PL, graniczy od południa z obszarem węzłowym wyznaczonym w obrębie sieci korytarzy ekologicznych Małopolski. Na zachód od obszaru planu przebiega korytarz tej sieci. Rys.1. Powiązania przyrodnicze obszaru planu z otoczeniem Śródleśne położenie polany obszaru planu, na granicy wyznaczonych obszarów chronionych: parku narodowego, obszarów Natura 2000, obszaru chronionego krajobrazu wpływa na sposób dostępności polany dla zwierząt. Sąsiedztwo biocenoz lasu i łąk sprzyja różnorodności biologicznej i występowaniu stanowisk roślin gatunków chronionych. 1.2 Metody sporządzania prognozy Opracowanie obejmuje prognozowane oddziaływanie na środowisko projektu planu zagospodarowania przestrzennego. Podstawą prawną do opracowania prognozy są: Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z późn. zm.) Ustawa z dnia 3 października 2008 r. (o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko(dz.u. nr 199, poz. 1227 z późn. zm.) Prognoza oddziaływania projektu na środowisko opiera się zastosowaniu metody, iż procesy zachodzące obecnie w środowisku będą dalej występować, ale może zmienić się ich inten- 6
sywność. Toteż ocena oddziaływania projektu opiera się na analizie aktualnego stanu funkcjonowania środowiska i na tej podstawie przewiduje się zachowania i reakcje środowiska na zadany czynnik. Czynnikami są przemiany środowiska wynikłe z realizacji projektu. Prognozę oddziaływania na środowisko projektu wykonano w oparciu o metody analogii, analizy środowiskowej i statystycznej oraz prognozowania eksperckiego. Przeprowadzona analiza oparta jest na założeniach, że stanem odniesienia dla prognozy są: - istniejący stan środowiska przyrodniczego i zagospodarowania terenu, określony w opracowaniu ekofizjograficznym, - uwarunkowania wynikające z ustaleń projektu. W dokumencie Prognozy oddziaływania na środowisko... zastosowano metodę opisową oraz graficzną. Stopień szczegółowości załącznika graficznego do Prognozy opracowywany był w skali 1 : 1000 (zgodnej ze stopniem szczegółowości i skalą wykonania opracowanego dokumentu). Zakres i stopień szczegółowości informacji w prognozie został uzgodniony z: Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Krakowie (pismo znak: OO.411.3.14.2013.AZ), Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Zakopanem (pismo znak: PPIS-NZ-39-420-053-1/13). 1.3 Propozycje metod analizy skutków realizacji postanowień projektu Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektu: rejestrowanie wniosków o sporządzenie miejscowych planów lub ich zmianę, gromadzenie materiałów z nimi związanych, ocena i aktualizacja form ochrony przyrody i najcenniejszych siedlisk przyrodniczych, ocena warunków i jakości klimatu akustycznego, wykonywane 1 raz na 4 lata. W zakresie monitoringu poszczególnych elementów środowiska odpowiedzialne są jednostki i instytucje związane z gospodarką wodną, zarządy dróg, starostwa powiatowe, urzędy wojewódzkie, a w zakresie ochrony przyrody Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska oraz jednostki wspomagające, zatrudniające ekspertów w dziedzinie ochrony środowiska, np. IMGW, RZGW i inne. Zgodnie z art. 10 Dyrektywy 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w celu uniknięcia powielania monitoringu raporty o stanie i jakości poszczególnych elementów środowiska powinny być przekazywane do Urzędu Gminy. 1.4 Transgraniczne oddziaływanie projektu na środowisko Transgraniczne oddziaływanie projektu na środowisko nie występuje. 7
1.5 Streszczenie w języku niespecjalistycznym Polana objęta granicami sporządzania planu jest obszarem występowania gatunków objętych ochroną prawną. W celu zapewniania występowania ich siedlisk konieczna jest ochrona polany przed wkraczaniem zainwestowania. Wykluczona jest zmiana tradycyjnego, historycznie i kulturowo ugruntowanego sposobu użytkowania polany. Plan wskazuje zakaz zabudowy i utwardzania powierzchni poza terenem wyznaczonej drogi KDL w środkowej części planu. Projekt planu nie wyznacza terenów zabudowy. Określa jedynie parametry i wskaźniki kształtowania istniejących budynków. Wyznaczone w planie tereny: tereny lasów tereny rolnicze o istotnych funkcjach ekologicznych i tereny wód nie stanowią zagrożenia dla środowiska. Dokument zawiera rozwiązania minimalizujące i ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko. 1.6 Ocena zgodności ustaleń projektu planu z wnioskami wynikającymi z opracowania ekofizjograficznego Projekt planu respektuje uwarunkowania ekofizjograficzne obszaru oraz ograniczenia wynikające z konieczności ochrony zasobów środowiska oraz z występowania uciążliwości i zagrożeń środowiska. 2. STAN ŚRODOWISKA ORAZ ODDZIAŁYWANIE PROJEKTU NA ŚRODOWISKO 2.1 Istniejący stan środowiska 2.1.1 Stan środowiska przyrodniczego Budowa geologiczna Rów Podtatrzański stanowi subsekwentne podłużne obniżenie u północnego podnóża Łańcucha Tatrzańskiego, wypreparowane w mało odpornych na denudację warstwach marglistych łupków eoceńskich. Pochylone ku północy dno kotliny jest stożkiem napływowym potoków wypływających z Tatr Siwej Wody (w górnym biegu Chochołowski Potok) i Kirowej Wody (w górnym biegu Kościeliski Potok) (Kondracki, 1998). Gleby Gleby w obszarze opracowania należą do jednostki taksonomicznej klasyfikacji międzynarodowej gleb, do gleb litogenicznych: inicjalnych i rankerów. Gleby inicjalne posiadają parocentymetrową warstwę próchnicy. Rankery posiadają słabo zaznaczone poziomy diagnostyczne (Skiba, 1998). Klimat Według regionalizacji klimatycznej kraju Wosia obszar opracowania położony jest w obszarze górskim regionu XXVI Śląsko Krakowskiego. Region, na podstawie pomiarów w Zakopanem, cechuje liczba dni pochmurnych w roku - ze średnim dobowym zachmurzeniem od 8
21 do 79% (189,4), w tym z opadem (108,9); dni z pogodą przymrozkową (107,3 ze średnią dobową temperaturą powietrza od poniżej -5 o C do ponad 5 o C z przejściem przez 0 o C w ciągu doby); mroźną (53,2 w tym 36,1 dni z pogodą dość mroźną ze średnią dobową temperaturą powietrza od -5,1 o C do -15 o C ). Pogoda słoneczna (ciepła, przymrozkowa i mroźna) występuje przez około 40 dni w roku. Roczne wartości strumienia promieniowania słonecznego całkowitego wynoszą około 10 MJm -2 d -1. Położenie w Kotlinie Kościeliskiej sprzyja utrzymywaniu się stałej równowagi atmosferycznej i występowaniu mgieł. Rów Podtatrzański ma niekorzystne warunki klimatyczne ze względu na zimowe inwersje temperatury oraz narażenie na wiatry typu fen (halny). Wody Obszar opracowania położny jest w zlewni Dunajca. Ciek płynący w północnej części opracowania jest dopływem potoku Siwa Woda. Wody powierzchniowe należą do SJCW GW0401. Obszar opracowania położony jest w obrębie JCWPd 172. Warstwa wodonośna to utwory porowe, szczelinowo krasowe, krzemianowo węglanowe o miąższości ponad 40 m. Są to utwory przepuszczalne. Obszar opracowania położony jest w obrębie GZWP 441 Zakopane. Jest to zbiornik typu szczelinowo krasowego w węglanowych osadach triasu i trzeciorzędu zlepieńców i dolomitów. Zasilanie poziomu wodonośnego następuje przez bezpośrednią infiltrację opadów atmosferycznych i wód powierzchniowych. Szacowane zasoby dyspozycyjne 10 m3/dobę. Świat roślin W obszarze objętym opracowaniem występują: 1. Zbiorowiska leśne i zaroślowe Las świerkowy na siedlisku żyznej buczyny karpackiej Dentario glandulosae Fagetum Zajmuje przede wszystkim obrzeża Polany od strony wschodniej na stoku o nachyleniu ok. 10 i ekspozycji południowo-zachodniej (Fot. 1). O wtórnym charakterze drzewostanu świadczy obecność typowych gatunków buczyny karpackiej: żywca gruczołowatego i żywca bulwkowatego (stanowisko nr 4). 2. Nadrzeczne zarośla łozowe Niewielkie płaty wiklin nadpotokowych Salicetum triandro-viminalis zajmują siedliska na glebie kamienistej, w lukach powszechnych nasadzeń świerkowych. Warstwa roślinności jest w nich bujna z udziałem takich gatunków jak np. Petasites hybridus, Agrostis capillaris, Tussilago farfara i Mentha longifolia. 3. Zbiorowiska ziołoroślowe Ziołorośla zespołu lepiężnika różowego Petasitetum hybridi są często spotykanym zbiorowiskiem nadpotokowym i zajmują z reguły powierzchnię od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów kwadratowych (Fot. 2). Ich stałym elementem jest lepiężnik różowy, któremu towarzyszy zbiór przypadkowo zawleczonych przez wodę gatunków łąkowych i leśnych. Rysem charakterystycznym tego zbiorowiska jest udział gatunków typowych dla piętra wysokogórskiego i reglowego, np. gęsiówki alpejskiej, tojadu pstrego lub urdzika karpackiego (stanowisko nr 2). 9
4. Zbiorowiska mezofilnych łąk i pastwisk 4.1. Pastwisko kostrzewowo-grzebienicowe Zbiorowisko zespołu Festuco-Cynosuretum (związek Cynosurion) występuje przede wszystkim w południowej części polany, gdzie prowadzony jest najbardziej intensywny wypas bydła. Posiada ono charakter zastępczy w stosunku do łąk świeżych (związek Arrhenatherion). Uboga liczba gatunków w zbiorowisku dowodzi dość intensywnego sposobu gospodarowania. Ich niekorzystną cechą jest duży udział niedojadów w postaci kęp śmiałka darniowego Deschampsia caespitosa (Fot. 1 i 3). Reprezentowane jest przez stanowiska nr 5 i 6. 4.2. Łąki świeże/wilgotne Zbiorowiska łąk świeżych/wilgotnych zajmują tereny o mniejszym natężeniu wypasu i poddane umiarkowanemu wykaszaniu. Często zdominowane są, w miejscach mniej wilgotnych, przez kupkówkę pospolitą Dactylis glomerata. W porównaniu do nadmiernie przepasionych pastwisk charakteryzują się większym bogactwem gatunkowym (Fot. 4 i 5). Gleby na Polanie Siwej charakteryzują się dużym uwilgotnieniem, stąd brak tu typowo wykształconych łąk świeżych. Są to łąki o wilgotne lub o charakterze pośrednim, z udziałem zarówno gatunków związku Molinietalia (np. ostrożeń łąkowy), jak i związku Arrhenateretalia (np. przytulia zwyczajna). Zajmują one ponad 50% powierzchni Polany Siwej (IMG5931). Typ łąki o charakterze pośrednim i wilgotnym reprezentują stanowiska nr 3, 7 i 9. 4.3. Wilgotna łąka z ostrożeniem łąkowym Płaty zespołu Cirsietum rivularis zajmują najbardziej wilgotne, trwale podtopione fragmenty Polany w sąsiedztwie cieków i lokalnych wysięków wody oraz zagłębień terenu (Fot. 7). W najbardziej wilgotnej postaci przechodzą w eutroficzną młakę niskoturzycową Valeriano-Caricetum flavae z udziałem wełnianki wąskolistnej Eriophorum angustifolium (Fot. 6). Ten typ zbiorowiska roślinnego, chociaż o nikłej wartości gospodarczej, jest cennym elementem przyrody Polany Siwej ze względu na występowanie w nim rzadkich, w tym chronionych, gatunków roślin naczyniowych i mszaków. Wskazuje to na konieczność jego ochrony, przede wszystkim unikania wszelkich zabiegów mających na celu regulację stosunków wodnych. Zabiegi ochronne powinny w zasadzie sprowadzać się do sporadycznego koszenia runi w celu przeciwdziałania spontanicznej sukcesji. 4.4. Sucha murawa bliźniczkowa W jednym, niewielkim płacie o powierzchni ok. 1,5 ara występuje, dawniej powszechna, uboga murawa bliźniczkowa psiara. Według Pawłowskiego i wsp. (1927) zespół ten zajmował przede wszystkim nienawożone części hal położonych przy górnej granicy lasu między 1400-1500 m. Stwierdzony płat murawy istnieje prawdopodobnie wskutek usunięcia próchnicznej, wierzchniej warstwy gleby i odsłonięcia jej do poziomu skały macierzystej. Płat reprezentuje stanowisko nr 8. 10
Szata roślinna obszaru została rozpoznana w 11 wyznaczonych stanowiskach w dniach 28 maja 2013 r. oraz 19 czerwca 2013 r.: Stanowisko nr 1. Przylasek świerkowy przy końcowej części Polany (granica TPN), naprzeciw składu tartacznego, przy drodze, odgrodzony płotem drewnianym. Pozostałość naturalnej roślinności leśnej. Skład gatunkowy: świerk Picea abies (ok. 20 m); runo: tojad pstry Aconitum variegatum (gatunek chroniony), szczawik zajęczy Oxalis acetosella, pierwiosnka wyniosła Primula elatior (gatunek częściowo chroniony), bluszcz Hedera helix (gatunek częściowo chroniony), marzanka wonna Galium odoratum, żonkil leśny Astrantia maior, zawilec gajowy Anemone nemorosa, gęsiówka Hallera Arabidopsis halleri, jaskier różnolistny Ranuculus auricomus, Tussilago farfara, świerk Picea abies, Potentilla erecta, przetacznik ożankowy Veronica chamaedrys, pokrzywa Urtica dioica, przytulinka wiosenna Cruciata gabra, wiechlina sudecka Poa sudetica, podagrycznik pospolity Aegopodium podagraria, fiołek leśny Viola sylvatica, konwalijka dwulistna Majanthemum bifolium, Petasites albus, mniszek lekarski Taraxacum officinalis, kostrzewa czerwona Festuca rubra, Luzula sylvatica, Chaerophyllum aromaticum, zerwa kłosowa Phyteuma spicatum, borówka czernica Vaccinium myrtillus, skrzyp łąkowy Equisteum pratense. Stanowisko nr 2. Ziołorośle nadpotokowe z udziałem roślin wysokogórskich, za składem tartacznym. (Fot. 2) Świerk Picea abies (5-15 m), lepiężnik różowy Petasites hybridus, knieć górska Caltha laeta, Dzwonek drobny Campanula cochlearifolia, trybula leśna Anthriscus sylvestris, rzeżucha łąkowa Cardamine pratensis, niezapominajka błotna Myosotis palustris, jaskier rozłogowy Ranunculus repens, zawilec gajowy Anemone nemorosa, pierwiosnka wyniosła Primula elatior, pokrzywa Urtica dioica, jarzębina Sorbus aucuparia, fiołek leśny Viola sylvestris, jaskier rozłogowy Ranunculus repens, jodła Abies alba, urdzik karpacki Soldanella carpatica, róża alpejska Rosa pendulina, mniszek lekarski Taraxacum officinale, rzeżucha niecierpkowa Cardamine impatiens, kuklik zwisły Geum rivale, fiołek dwukwiatowy Viola biflora, Ajuga reptans, Luzula sylvatica, szczawik zajęczy Oxalis acetosella, wierzba śląska Salix silesiaca, wierzba pięciopręcikowa Salix pentandra, wierzba biała Salix alba, przetacznik ożankowy Veronica chamaedrys, oset łopianowaty Carduus personata, malina Rubus idaeus, jarzmianka większa Astrantia maior, konwalijka dwulistna Maianthemum bifolium, śmiałek darniowy Deschampsia caespitosa, jastrzębiec Hieracium sp., turzyca palczasta Carex digitata, tojad pstry Aconitum variegatum, czworolist pospolity Paris quadrifolia,poziomka Fragaria viridis, wilczomlecz migdałolistny Euphorbia amagdyloides, gęsiówka alpejska Arabis alpina, gruszyczka mniejsza Moneses uniflora. Stanowisko nr 3. Łąka świeża przy końcowej części Polany rozciągająca się pomiędzy lasem na stoku z zielonym szlakiem turystycznym, a przylaskiem na Stanowisku nr 1 Jakier rozłogowy Ranunculus repens, przetacznik ożankowy Veronica chamaedrys, mniszek lekarski Taraxacum officinale, pierwiosnka wyniosła Primula elatior, brodawnik zwyczajny Leontodon hispidus, żywiec gruczołowaty Dentaria glandulosa, Tussilago farfara, przywrotnik Alchemilla sp., Viola biflora, szczawik zajęczy Oxalis acetosella, knieć górska Caltha laeta, zawilec gajowy Anemone nemorosa, przytulinka wiosenna Cruciata glabra, stokrotka Bellis perennis, Cadaminopsis halleri, jaskier ostry Ranunculus acer, starzec górski Senecio subalpinus, kosmatka gajowa Luzula nemorosa, ostrożeń warzywny Cirsium oleraceum, rzeżucha łąkowa Cardamine pratensis, krwawnik pospolity Achillea millefolium, wiechlina roczna Poa annua, kupkówka pospolita Dactylis glomerata, śmiałek darniowy Deschampsia caespitosa, tomka wonna Anthoxathum odoratum, kminek pospolity Carum carvi, mietlica pospolita Agrostis capillaris, szczaw zwyczajny Rumex acetosa, krzyżownica górska Polygala brachyptera, rdest wężownik Polygonum bistorta, kukułka szerokolistna Dactylorhiza majalis (gatunek chroniony), fiołek trwały Viola saxatilis. 11
Fot. 1. Sztuczny las świerkowy na siedlisku buczyny karpackiej we wschodniej części Polany Siwej. Na pierwszym planie zbiorowisko pastwiskowe z udziałem niedojadów śmiałka darniowego. Fot. 2. Niewielki płat roślinny nadpotokowego zespołu lepiężnika różowego, z udziałem roślin przypadkowo przyniesionych przez wody potoku z wyższych położeń górskich. Fot. 3. Intensywnie wypasane, ubogie w gatunki roślin zbiorowisko łąkowe o charakterze pastwiskowym z niedojadami śmiałka darniowego, zlokalizowane w północnej części Polany Siwej. Fot. 4. Wilgotna, mezotroficzna łąka z udziałem świerząbka gajowego przy granicy lasu na zboczu we wschodniej części Polany Siwej. Fot. 5. Mezotroficzna, bogata florystycznie łąka posiadająca w swoim składzie gatunki roślin siedlisk świeżych i wilgotnych, w tym storczykowate. Fot. 6. Eutroficzna młaka niskoturzycowa z udziałem wełnianki wąskolistnej i innych roślin bagiennych, zwłaszcza mszaków, na trwale nawodnionym siedlisku. Fot. 7. Wilgotna łąka ostrożeniowa z udziałem rdestu wężownika i licznych roślin bagiennych, w tym skrzypu bagiennego. 12
Stanowisko nr 4. Las na zboczu przy końcowym fragmencie Polany przy szlaku zielonym. Nachylenie zbocza 5-15, ekspozycja zachodnia (Fot. 1) Drzewostan: Picea abies (22 m), Abies alba (8 m). Warstwa krzewów: jarzębina Sorbus aucuparia, jodła Abies alba. Runo: żywokost bulwiasty Symphytum tuberosum, fiołek leśny Viola sylvestris, zerwa kłosowa Phyteuma spicatum, tojad pstry Aconitum variegatum, Anthriscus sylvestris, Sorbus aucuparia, jodła Abies alba, kuklik zwisły Geum rivale, sałatnik leśny Mycelis muralis, Galium odoratum, jarzmianka większa Astrantia maior, poziomka Fragaria vesca, kupkówka pospolita Dactylis glomerata, żywiec gruczołowaty Dentaria glandulosa, żywiec bulwkowaty Dentaria bulbifera (pełnia kwitnienia), pierwiosnka wyniosła Primula elatior, fiołek dwukwiatowy Viola biflora, podagrycznik pospolity Aegopodium podagraria, trzcinnik leśny Calamagrostis arundinacea, łuskiewnik różowy Lathrea squamaria, gajowiec żółty Lamium galeobdolon, Polygonatum verticillatum, przenęt purpurowy Prenanthes purpurea, borówka czernica Vaccinium myrtillus, kosmatka owłosiona Luzula pilosa, jastrzębiec Lachenala Hieracium lachenalii, konwalijka dwulistna Majanthemum bifolium, malina Rubus idaeus, gnieźnik leśny Neottia nidus-avis (gatunek chroniony), czworolist Paris quadrifolia, nerecznica szerokolistna Dryopteris dilatata, nerecznica samicza Dryopteris filix-femina, nerecznica samcza Dryopteris filix-mas, Caltha laeta, pokrzywa Urtica dioica, kostrzewa olbrzymia Festuca gigantea, Cirsium lanceolatum, urdzik karpacki Soldanella carpatica, parzydło leśne Aruncus dioicus (gatunek chroniony), szczaw tępolistny Rumex obtusifolius, szczaw skupiony R. conglomeratus, Poa nemoralis, przetacznik lekarski Veronica officinalis, jakier kosmaty Ranunculus lanuginosus, śmiałek pogięty Deschampsia flexuosa, wilczomlecz migdałolistny Euphorbia amygdaloides, dąbrówka rozłogowa Ajuga reptans, kosmatka gajowa Luzula nemorosa, zanokcica skalna Asplenium trichomanes, kozłek trójlistkowy Valeriana tripteris, jawor Acer pseudoplatanus, stokrotnica górska Bellidiastrum michelii, goryczka wiosenna Gentiana verna (na suchej polanie zboczowej; roślina chroniona). Stanowisko nr 5. Pastwisko w środkowo - wschodniej części Polany Pięciornik złoty Potentilla aurea, koniczyna łąkowa Trifolium repens, przytulinka wiosenna Cruciata glabra, wierzbówka kipszyca Chamaenerion angustifolium, przywrotnik pasterski Alchemilla pastoralis, wyczyniec łąkowy Alopecurus pratensis, wiechlina roczna Poa annua, szczaw zwyczajny Rumex acetosa, śmiałek darniowy Deschampsia caespitosa, jaskier ostry Ranuculus acris, kostrzewa czerwona Festuca rubra, mniszek lekarski Taraxacum officinale, ostrożeń polny Cirsium arvense, zerwa kłosowa Phyteuma spicatum, kminek zwyczajny Carum carvi. Stanowisko nr 6. Pastwisko na początku polany od strony wschodniej (Fot. 3) Śmiałek darniowy Deschampsia caespitosa, szczaw zwyczajny Rumex acetosa, koniczyna biała Trifolium repens, koniczyna łąkowa Trifolium pratense, jaskier ostry Ranucnculus acris, krwawnik pospolity Achillea millefolium, przywrotnik pasterski Alchemilla pastoralis, ostrożeń polny Cirsium arvense, kostrzewa czerwona Festuca rubra. Stanowisko nr 7. Wilgotna łąka na zboczu z dominacją świerząbka gajowego Chaerophyllum temulum po stronie wschodniej (Fot. 4) Świerząbek gajowy Chaerophyllum temulum, śmiałek darniowy Deschampsia caespitosa, jaskier ostry Ranucnculus acris, przywrotnik Kotuli Alchemilla kotulae, przywrotnik płytkoklapowy Alchemilla crinita, szczaw zwyczajny Rumex acetosa, wiechlina łąkowa Poa pratensis, niezapominajka błotna Myosotis palustris, przetacznik ożankowy Veronica chamaedrys, przytulinka wiosenna Cruciata gabra, pępawa błotna Crepis paludosa, tomka wonna Anthoxanthum odoratum, starzec górski Senecio subpalpinus, kostrzewa łąkowa Festuca pratensis (Fot. 3). Stanowisko 8. Niewielki płat psiary (ok. 1,5 ara) tuż przy ścianie lasu świerkowego na płytkiej glebie kamienistej, ok. 15 m od stanowiska nr 7. Psia trawka Nardus stricta, zawilec gajowy Anemone nemorosa, pięciornik kurze ziele Potentilla erecta, borówka zwyczajna Vaccinium myrtillus, koniczyna łąkowa Trifolium pratense, rdest wężownik Polygonum bistorta, świerk zwyczajny (siewka) Picea abies, kuklik pospolity Geum urbanum. Stanowisko 9. Łąka o charakterze świeżym/wilgotnym na zboczu z udziałem kminku Carum carvi (Fot. 5) Kminek zwyczajny Carum carvi, koniczyna łąkowa Trifolium pratense, jaskier ostry Ranunculus acris, stopamek plamisty Dactylorhiza majalis, mniszek lekarski Taraxacum officinale ostrożeń polny Cirsium arvense, przetacznik ożankowy Veronica chamaedrys, krwawnik pospolity Achillea millefolium, pępawa dwuletnia Cre- 13
pis biennis, tomka wonna Anthoxanthum odoratum, prosienicznik szorstki Hypochoeris radicata, turzyca blada Carex pallescens, jaskier rozłogowy Ranunculus repens, turzyca owłosiona Carex hirta, babka lancetowata Plantago lanceolata, kostrzewa czerwona Festuca rubra, przytulia pospolita Galium mollugo, przytulinka wiosenna Cruciata gabra, drżączka średnia Briza media, barszcz zwyczajny Heracleum sphondylium, grzebienica pospolita Cynosurus cristatus, kostrzewa łąkowa Festuca pratensis, kupkówka pospolita Dactylis glomerata, przywrotnik pasterski Alchemilla pastoralis. Stanowisko 10. Eutroficzna młaka niskoturzycowa, nad potokiem (Fot. 6) Wełnianka wąskolistna Eripohorum angustifolium, kaczyniec Caltha palustris, komonica błotna Lotus uliginosus, kuklik zwisły Geum rivale, Filipendula almaria, Chaerophyllum hirsutum, firletka poszarpana Lychnis floscuculi, rdest wężownik Polygonum bistorta, kozłek całolistny Valeriana simplicifolia, skrzyp polny Equisetum arvense, przywrotnik ostroklapowy Alchemilla acutiloba, turzyca pospolita Carex fusca, niezapominajka błotna Myosotis palustris, ostrożeń łąkowy Cirsium rivulare, wiązówka błotna Filipendula ulmaria, stopamek plamisty Dactylorhiza majalis, kupkówka pospolita Dactylis glomerata, oset łopianowaty Carduus personata, kminek zwyczajny Carum carvi, przytulia pospolita Galium mollugo, barszcz zwyczajny Heracleum sphondylium, świerząbek owłosiony Chaerophyllum hirsutum, mniszek lekarski Taraxacum officinale, ostrożeń łąkowy Cirsium arvense. Stanowisko 11. Wilgotna łąka ostrożeniowa z udziałem rdestu wężownika (Fot. 7). Rdest wężownik Polygonum bistorta, skrzyp błotny Equisetum palustre, kaczyniec Caltha palustris, świerząbek owłosiony Chaerophyllum hirsutum, ostrożeń łąkowy Cirsium rivulare, pępawa błotna Crepis paludosa, niezapominajka błotna Myosotis palustris, stopamek plamisty Dactylorhiza majalis, kostrzewa czerwona Festuca rubra, jaskier rozłogowy Ranunculus repens, wierzbownica górska Epilobium montanum, przytulia błotna Galium palustre. Świat zwierząt Piętro regla dolnego w jakim położona jest polana najbogatsze jest w gatunki ssaków i ptaków ściśle związanych z lasami (Górecki, Petryszak, Wasilewski, 1998). Z lasami reglowymi związanych jest wiele gatunków ssaków, m.in. niedźwiedź, jeleń, sarna, ryś, lis, borsuk, kuna leśna, wiewiórka oraz wiele gatunków owadożernych gryzoni. Ptaki w reglu dolnym to m.in. sójka, zięba, rudzik, krzyżodziób świerkowy, sikora sosnówka, jarząbek, głuszec, dzięcioł czarny a także drozd obrożny dzięcioł trójpalczasty. 2.1.2 Ochrona przyrody Krajowa Sieć Ekologiczna ECONET-POLSKA Obszar planu leży w obrębie korytarza sieci ECONET-POLSKA. Obszary NATURA 2000 W obrębie planu nie występują obszary Natura 2000. Obszar opracowania graniczy z obszarem Natura 2000 od południa i w niewielkiej odległości na wschodzie. Jest to obszar Natura 2000 PLC12001 Tatry oraz Polana Biały Potok PLH 120026. Ochrona gatunkowa W granicach obszaru opracowania występują stanowiska roślin, które zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U.2012.81) podlegają ochronie. Są to podlegające całkowitej ochronie: 1. Tojad pstry Aconitum variegatum stanowisko nr 1, 2, 4, 2. Kukułka szerokolistna Dactyorhiza maja lis stanowisko nr 3, 14
3. Gnieźnik leśny Neotia nidus-avi s stanowisko nr 4, 4. Goryczka wiosenna Gentiana verna stanowisko nr 4, 5. Szafran spiski Crocus scepusiensis (Kuciel 1991, obserwowany w kwietniu br.) cała polana, 6. Kruszczyk rdzawoczerwony Epipactis atrorubens (M. i T. Zwijacz-Kozica, inf. ustna), 7. Listera jajowata Listera ovata (M. i T. Zwijacz-Kozica, inf. ustna), 8. Zimowit jesienny Colchicum autumnale (http://z-ne.pl/t,haslo,5735,zimowit.html), 9. Pełnik siedmiogrodzki Trollius altissimus (http://pl.wikipedia.org/wiki/pe%c5%82nik_alpejski), 10. Kopytnik pospolity Asarum europaeum, 11. Storczyk męski Orchis mascula (Fot. 10), 12. Podkolan biały Platanthera biforia, 13. Tojad Pawłowskiego A. pawlowskii (Mitka 2003) oraz ochronie częściowej: 1. Bluszcz pospolity Hedera helix stanowisko nr 2. Pierwiosnek wyniosły Primula elatior stanowisko nr 1,2, 3,4 2.1.3 Zagrożenia środowiska Zanieczyszczenie powietrza Klasyfikacja stref wykonywana jest co roku, na podstawie oceny poziomu substancji w powietrzu, a jej wynikiem jest określenie klasy dla każdej strefy ze względu na ochronę zdrowia i osobnej klasy ze względu na ochronę roślin (z wyjątkiem stref grodzkich). Tab. 1 Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń, uzyskane w OR dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych dla ochrony zdrowia oraz rośłin Kryterium SO 2 NO 2 PM10 PM2,5 Pb B(a)P CO O 3 C 6 H 6 Ochrona C A C C A C A A A zdrowia Ochrona roślin A A - - - - - A A Źródło: Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2012 r., WIOŚ w Krakowie, 2013 A poziom nie przekraczający wartości dopuszczalnej C poziom powyżej wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji Klasyfikacji stref dokonuje się dla każdego zanieczyszczenia oddzielnie, na podstawie najwyższych stężeń na obszarze każdej strefy. Zaliczenie strefy do określonej klasy wiąże się z koniecznością podjęcia konkretnych działań na rzecz poprawy jakości powietrza lub utrzymania jego jakości na niezmienionym poziomie. Zgodnie z kryterium ochrony zdrowia najbardziej istotne jest zanieczyszczenie SO 2 oraz pyłem zawieszonym PM10 oraz PM2,5. 15
Zanieczyszczenia wód Wody GZWP 441 należą do I klasy jakości. JCWPd 172 - wody piętra czwartorzędowego związanego z utworami akumulacji rzecznej i lodowcowej posiadają jakościowy i ilościowy stan dobry. Wody w utworach paleogeńskich, jurajskich i triasowych posiadają bardzo dobry stan jakościowy i ilościowy. Zagrożenia powodzią W obowiązującym Studium ochrony przeciwpowodziowej górnego Dunajca z 2004 r. w obszarze opracowania nie wyznaczono obszarów bezpośredniego (od 2011 r. szczególnego) zagrożenia powodzią. Osuwiska W granicach planu brak jest zarejestrowanych terenów zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych. Hałas Obszar objęty planem jest zagrożony hałasem od dróg. Dopuszczalne poziomy hałasu dla różnych rodzajów zabudowy określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U.07.120.826) oraz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109). Promieniowanie elektromagnetyczne Pole elektromagnetyczne negatywnie oddziałuje na człowieka i inne organizmy żywe. Pole elektromagnetyczne negatywnie oddziałuje na człowieka i inne organizmy żywe. Większa częstotliwość pola powoduje większą szkodliwość. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. 03.192.1883) miejsca dostępne dla ludności charakteryzują progowe wartości składowych elektrycznej i magnetycznej pola oraz gęstość mocy. Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. ochrona środowiska przed polami elektromagnetycznymi polega na utrzymaniu poziomów pól poniżej dopuszczalnych poziomów lub co najmniej na tych poziomach oraz zmniejszeniu poziomów pól kiedy są przekroczone. W obszarze planu jak i w jego sąsiedztwie nie występują rudy uranu i radu będące źródłem promieniowania elektromagnetycznego jonizującego, brak jest również skał granitowych i fosforytów oraz radonowych wód mineralnych. Występujące tu skały osadowe zawierają zazwyczaj niskie stężenie pierwiastka uranu, w związku, z czym nie stanowią znaczącego źródła radonu. Przewiduje się, że stężenie radonu w budynkach w wyniku przenikania go z powierzchni ziemi nie będzie w związku z tym znaczące. Ponadto stężenie tego pierwiastka w budynkach zależeć będzie od materiałów budowlanych, z jakich wykonanych został budynek. Obszary złóż i obszary górnicze W granicach planu brak jest terenów i obszarów górniczych. 16
2.2 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektu W przypadku braku realizacji projektu środowisko nie pozostanie na obecnym poziomie funkcjonowania. Będzie poddawane działaniu procesów zarówno naturalnych jak i antropogenicznych. Brak realizacji projektu, czyli wdrażania zadań chroniących polanę przed wkraczaniem nowej zabudowy o funkcjach innych niż kulturowo związane z polaną w sposób nieuporządkowany mogłoby zagrozić funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego, zubożeniu zasobów biotycznych środowiska oraz wpłynąć na zmniejszenie bioróżnorodności oraz zniszczyć cenny krajobraz. 2.3 Stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem Znaczące oddziaływanie na środowisko związane jest z wykorzystaniem zasobów środowiska na potrzeby rozwoju społeczno-gospodarczego, infrastruktury technicznej i komunikacyjnej. W obszarze planu nie występują i nie są projektowane przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. Dopasowując kategorie terenów wyróżnionych w projekcie do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z dnia 12 listopada 2010 r.), głównymi obszarami objętymi wystąpieniem znaczących oddziaływań jest teren drogi kategorii L. Stan środowiska w obszarach objętych znaczącym oddziaływaniem nie jest w stanie pierwotnej równowagi ekologicznej. Wytrącenie od niej spowodowane jest występowaniem na obszarze planu istniejącego zainwestowania przebiegającej drogi. Zaistniała dekompozycja systemu środowiska, wprowadzeniem zainwestowania przesunęła obecny stan środowiska na niższy poziom wpływając na zmianę jego funkcjonowania. W obrębie terenów objętych znaczącym oddziaływaniem dojdzie do trwałych przemian środowiska w postaci przekształceń powierzchni, wymiany gruntów, zmian stosunków wodnych w tym ograniczenia procesów infiltracji. Skutkiem przebudowy drogi może być wzrost natężenia ruchu pojazdów. Obszarami najbardziej narażonymi na oddziaływanie hałasu są tereny wzdłuż drogi KDL. Jednak ze względu na sposób korzystania z drogi (ograniczony dostęp), nie występują przekroczenia norm dopuszczalnego poziomu hałasu. Sposób zagospodarowania polany budynkami o funkcji rekreacyjnej, mieszkalnej, handlowej i gastronomicznej, odbiegającymi od tradycyjnej formy zabudowy (wielkość i funkcja) jest niewłaściwy, dewastujący krajobraz polany i niszczący kulturowy charakter zabudowy regionu. 2.4 Problemy ochrony środowiska Ochrona roślin zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U.2012.81). 17
Zgodnie z art. 117 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2009.151.1220 z późn. zm.) gospodarowanie zasobami dziko występujących roślin powinno zapewnić trwałość, optymalną liczebność i ochronę różnorodności genetycznej m.in. poprzez stworzenie warunków do rozmnażania i rozprzestrzeniania zagrożonych wyginięciem roślin oraz ochronę i odtwarzanie ich siedlisk i ostoi. Wprowadzenie zakazu zmiany obecnego tradycyjnego, historycznie i kulturowo ugruntowanego sposobu użytkowania polany (pasterstwo, rolnictwo) i układu użytków w celu utrzymania dotychczasowego charakteru polany. Zakaz zabudowy za wyjątkiem urządzeń związanych z melioracją wodną, urządzeń przeciwpowodziowych, przeciwpożarowych i infrastruktury technicznej. Zakaz budowy ogrodzeń, poza tymczasowymi ażurowymi drewnianymi ogrodzeniami nawiązującymi podziałami do historycznych ogrodzeń do koszarowania zwierząt; dopuszcza się stosowanie ogrodzeń z drutu i pastuchów elektrycznych (w sezonie wiosna, lato, jesień). Zakaz stosowania żywopłotów, sadzenia drzew i roślin ozdobnych. Zakaz lokalizacji reklam, za wyjątkiem tablic informacyjnych Tatrzańskiego Parku Narodowego i Wspólnoty Leśnej Uprawnionych 8 Wsi w Witowie, o powierzchni nie przekraczającej 1m 2 oraz wyłącznie drewnianych tablic informacyjnych i reklam sytuowanych wyłącznie na budynkach i związanych całą płaszczyzną ze ścianą budynku, o powierzchni nie przekraczającej 0,5m 2. Zakaz lokalizacji obiektów małej architektury, obiektów tymczasowych i gospodarczych. Zakaz lokalizowania urządzeń infrastruktury technicznej: anten, masztów, linii napowietrznych elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych, transformatorów. Zakaz utwardzania terenu asfaltem, kostką brukową, betonem, kamieniem na terenach rolniczych, zakaz lokalizacji miejsc postojowych poza 1 miejscem dla budynku inwentarskomieszkalnego lub szałasu pasterskiego. Konieczność zachowania tras migracji i możliwości przemieszczania się zwierząt wynikające z art. 5 pkt 2, art. 117, ust. 1, pkt. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (j.t. Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.). Obszar położony jest w obrębie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych 441. Wskazana jest ochrona wód zbiornika przed zanieczyszczeniem. Wszelkie działania powinny zmniejszać ryzyko zanieczyszczenia wód poprzez ograniczenie oddziaływania na obszary zasilania. Ze względu na położenie w Południowomałopolskim Obszarze Chronionego Krajobrazu zakaz realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.). Ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo Tatrzańskiego Parku Narodowego oraz obszaru Natura 2000 PLC120001 Tatry oraz PLH 120026 Polana Biały Potok obszar opracowania powi- 18
nien pełnić funkcję buforową przed negatywnym oddziaływaniem czynników związanych z antropopresją. Zapewnienie funkcjonalności terenu polany ma istotne znaczenie dla zachowania integralności obszarów chronionych. W celu zachowania bioróżnorodności na poziomie krajowym konieczne jest zapewnienie kompleksowej ochrony nie tylko w obszarach o wysokim reżimie ochronnym, ale również w pozostałych obszarach objętych ochroną prawną (obszar chronionego krajobrazu). 2.5 Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym oraz dla terenu gminy Kościelisko 2.5.1 Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym Projekt respektuje zasady ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym poprzez wprowadzenie odpowiednich zapisów określających zasady ochrony środowiska. Na szczeblu krajowym podstawowym dokumentem w zakresie ochrony środowiska jest Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2009 2012 z perspektywą do roku 2016. Podstawą polityki jest respektowanie zasady zrównoważonego rozwoju w różnych dziedzinach gospodarowania oraz poprawa jakości środowiska. Polityka wskazuje potrzebę racjonalnego wykorzystania surowców, wody i energii z rozwojem energetyki odnawialnej, poprawę jakości powietrza atmosferycznego i klimatu akustycznego, ochronę przed oddziaływaniem pola elektromagnetycznego i ochronę przed awariami przemysłowymi, zapobieganie zmianom klimatu oraz uporządkowanie gospodarowania odpadami i zachowanie różnorodności biologicznej. W zakresie racjonalnego gospodarowania wodami w dokumencie uwzględniono ochronę wód podziemnych poprzez ustalenie zasad ochrony tych wód. W zakresie ochrony wód głównym celem jest zapewnienie 75% redukcji azotu i fosforu w ściekach komunalnych, w dokumencie realizowane poprzez wprowadzenie zasad: - zakaz lokalizowania nowych inwestycji bez koniecznych zabezpieczeń przed przenikaniem do podłoża substancji szkodliwych dla wód podziemnych, - zakaz odprowadzania nieoczyszczonych ścieków do gruntu, - odprowadzenie ścieków do szczelnego zbiornika i wywożenie do oczyszczalni ścieków, - indywidualnego gromadzenia odpadów komunalnych na zasadach obowiązujących w Gminie Kościelisko, - obowiązuje magazynowanie odpadów wyłącznie w przystosowanych do tego celu miejscach zgodnie z przepisami odrębnymi. - W zakresie racjonalnego wykorzystania energii oraz w zakresie poprawy jakości powietrza według dokumentu do celów grzewczych obowiązuje pokrycie potrzeb cieplnych obiektów w oparciu o zastosowanie energii elektrycznej, gazu w zbiornikach (butlach) lub drewna. - W zakresie gospodarowania odpadami w dokumencie obowiązuje ustalenie: 19
indywidualnego gromadzenia odpadów komunalnych na zasadach obowiązujących w Gminie Kościelisko oraz obowiązuje magazynowanie odpadów wyłącznie w przystosowanych do tego celu miejscach zgodnie z przepisami odrębnymi. W zakresie ochrony przed oddziaływaniem pola elektromagnetycznego zakaz lokalizowania urządzeń infrastruktury technicznej: anten, masztów, linii napowietrznych elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych, transformatorów. W zakresie bioróżnorodności wprowadzono zakazu zmiany obecnego tradycyjnego, historycznie i kulturowo ugruntowanego sposobu użytkowania polany. Polityka Ekologiczna Państwa, a tym samym dokument planu respektuje zapisy Konstytucji RP mówiące o konieczności zapewnienia ochrony środowiska kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju oraz koniecznością zapewnienia przez władze bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom. Na poziomie prawa europejskiego obowiązują dyrektywy związane z siecią Natura 2000: Dyrektywa 2009/147/WE z 30 listopada 2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, stanowiącej wersję skonsolidowaną wcześniejszej dyrektywy EWG 79/409/EWG z 2 kwietnia 1979 o ochronie dziko żyjących ptaków (tzw. Dyrektywa Ptasia) oraz Dyrektywa 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (tzw. Dyrektywa habitatowa). W obrębie planu nie występują obszary Natura 2000. Położone są one w sąsiedztwie planu. 2.5.2 Analiza zgodności złożeń projektu z planami i programami w zakresie ochrony środowiska Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego. W programie określono działania obejmujące ograniczenie emisji powierzchniowej poprzez intensyfikację i kontynuację realizacji Programu modernizacji systemów grzewczych obiektów na terenie Krakowa wraz z możliwością dostaw ciepłej wody użytkowej oraz Programu Niskiej Emisji (PONE), w ramach którego dofinansowane będą inwestycje mieszkańców w zakresie termomodernizacji budynków oraz trwałej likwidacji starych kotłów węglowych poprzez zastępowanie ich: podłączeniem do sieci ciepłowniczej, tam gdzie jest to możliwe, ogrzewaniem gazowym, ogrzewaniem elektrycznym, wykorzystaniem alternatywnych źródeł energii w postaci kolektorów słonecznych, pomp ciepła, wykorzystaniem energii wiatru, które stanowiłyby uzupełniające źródła pozyskiwania energii cieplnej. Projekt dopuszcza korzystanie ze źródeł energii, minimalizujących niską emisję zanieczyszczeń do atmosfery. Program Ochrony Środowiska dla gminy Kościelisko zakłada: zmniejszenie strat i zapewnienie wysokiej jakości przywrócenie czystości wód powierzchniowych, ochrona zasobów wód podziemnych oraz wody do picia dążenie do podłączenia możliwie największej ilości budynków do sieci kanalizacyjnej bądź (w miejscach, gdzie jest to ekonomicznie nieuzasadnione skuteczne 20
gromadzenie ścieków w zbiornikach bezodpływowych i ich wywóz do oczyszczalni ścieków lub realizacja przydomowych oczyszczalni ścieków), Plan Gospodarki Odpadami dla gminy Kościelisko zakłada prowadzenie gospodarki odpadami komunalnymi w systemie ponadlokalnym, co jest zgodne polityką województwa małopolskiego. 2.6 Przewidywane znaczące oddziaływanie ustaleń projektu na środowisko Zgodnie z art. 51 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko prognoza oddziaływania na środowisko określa, analizuje i ocenia przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na: różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy. 2.6.1 Rodzaje i skala przewidywanych oddziaływań na środowisko Realizacja ustaleń planu, poprzez utrzymanie istniejącego charakteru polany nie wpłynie na stan środowiska przyrodniczego. Przy realizacji ustaleń planu, konieczne jest, aby polityka realizacyjna była spójna z projektem i zawierała lub ograniczała negatywne oddziaływanie na środowisko, zgodnie z przepisami odrębnymi tj.: ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622 ze zm.), ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 ze zm.), Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2012 poz. 1109), Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód i ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984 ze zm.), Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012. po. 1031). Ze względu na brak definicji pojęć oddziaływań bezpośrednich, pośrednich, wtórnych, skumulowanych, krótkoterminowych, średnioterminowych, długoterminowych, chwilowych, pozytywnych i negatywnych w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko jak i w innych przepisach analiza została przeprowadzona subiektywnie z założeniem, że: 21
za oddziaływanie bezpośrednie planu przyjęto przeznaczenie terenu w odniesieniu do określonego elementu, którego oddziaływanie dotyczy, wymienionego w ww. ustawie, za oddziaływanie pośrednie przyjęto wynik realizacji wynikający z przeznaczenia terenu (przyjętego jako oddziaływanie bezpośrednie), za oddziaływanie wtórne przyjęto wynik użytkowania terenu zgodny z przeznaczeniem, za oddziaływanie skumulowane przyjęto nakładające się oddziaływania z różnych źródeł, za oddziaływanie krótkoterminowe przyjęto takie, którego czas występowania będzie około 1 roku, za oddziaływanie średnioterminowe przyjęto takie, którego czas oddziaływania będzie trwał do 10 lat, za oddziaływanie długoterminowe przyjęto takie, którego czas oddziaływania będzie trwał co najmniej przez długość życia pokolenia, za oddziaływanie stałe przyjęto oddziaływanie, którego skutki są nieodwracalne przy założeniu trwania oddziaływania długoterminowego, za oddziaływanie chwilowe przyjęto oddziaływanie trwające około 1 doby, za oddziaływanie pozytywne przyjęto oddziaływanie wpływające pozytywnie na jakość środowiska, za oddziaływanie negatywne przyjęto oddziaływanie ocenione jako wywołujące negatywne skutki w środowisku. 22