ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO RZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUZNYH, 814290 O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn. 30.06.2012 Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY... 2 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY... 2 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 2 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 2 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO RZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUZNYH Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO... 3 7. INFORMAJA O ZAWODZIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO RZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUZNYH... 4 8. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO RZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUZNYH... 4 9. OWIĄZANIA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZADZEŃ DO RZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUZNYH Z INNYMI ZAWODAMI... 4 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO RZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUZNYH... 5 11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZADZEŃ DO RZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUZNYH... 6 12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW... 8 1. udowa i eksploatacja maszyn i urzadzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych... 9 2. Technologia przetwórstwa tworzyw sztucznych... 26 3. Działalność gospodarcza w branży przetwórstwa tworzyw sztucznych... 33 4. Język obcy zawodowy z zakresu przetwórstwa tworzyw sztucznych... 38 5. rzetwórstwo tworzyw sztucznych - zajęcia praktyczne... 41 ZAŁĄZNIKI... 57 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
TY SZKOŁY: zasadnicza szkoła zawodowa Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru 1. TY ROGRAMU: przedmiotowy 2. RODZAJ ROGRAMU: liniowy 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Andrzej Szymczak, mgr Michał Skowroński Recenzenci: Konsultanci: mgr Zbigniew Zalas 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik odlewnik opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012r. poz. 7) Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. poz. 184) Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. poz. 204) Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.) Rozporządzeniem MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. Nr 228, poz. 1487) Rozporządzeniem MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) Rozporządzeniem MEN z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626) Rozporządzenie MEN w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr62 poz. 627 z późn. zm.) Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 7 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy przetwórstwie tworzyw sztucznych (Dz. U. z 2002 r. Nr 81 poz. 735) Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. z 2002 r. Nr 191 poz. 1596 z późn. zm.) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczospołecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO RZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUZNYH Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: - umiejętność rozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; - umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; - umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; - umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; - umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi; - umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; - umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
- umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: chemia, fizyka, matematyka i informatyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. 7. INFORMAJA O ZAWODZIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO RZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUZNYH Operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych wykonuje swoje zadania zawodowe zarówno w małych firmach, zatrudniających kilku pracowników, jak i w dużych przedsiębiorstwach produkcyjnych. Specyfika pracy operatora zależy w dużej mierze od rodzaju tworzywa sztucznego jak i przyjętej technologii jego przetwórstwa. W związku z tym operator obsługuje zarówno pojedyncze stanowiska jak i ciągi produkcyjne. Ważną umiejętnością operatora maszyn do przetwórstwa tworzyw sztucznych jest również rozwiązywanie podstawowych problemów pojawiających się na stanowisku pracy, które dotyczą prawidłowego funkcjonowania urządzeń. 8. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO RZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUZNYH Wyroby z tworzyw sztucznych zajmują znaczny udział wśród wyrobów wytwarzanych przez przemysł przetwórczy. Wynika to z szeregu pozytywnych cech tych wyrobów, wynikających własności tworzyw (niski ciężar właściwy, wytrzymałość dorównująca stali, względy estetyczne), łatwości ich przetwarzania oraz możliwość wtórnego przetwarzania wyrobów (recykling). Absolwent szkoły kształcącej w tym zawodzie dość łatwo znajdzie prace zarówno w dużych przedsiębiorstwach jak i małych firmach. rzetwórstwo tworzyw sztucznych jest także bardzo popularne wśród osób zakładających działalność gospodarczą. 9. OWIĄZANIA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO RZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUZNYH Z INNYMI ZAWODAMI M.3. Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Elementy wspólne Operator maszyn i KZ(M.a) Obsługa maszyn i urządzeń do 814290 urządzeń do przetwórstwa KZ(M.c) przetwórstwa tworzyw sztucznych tworzyw sztucznych KZ(M.d) Kwalifikacja M.3. jest podstawą kształcenia tylko dla zawodu operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych. Efekty kształcenia wspólne dla obszaru kształcenia określone kodem KZ(M.a), KZ(M.c), KZ(M.d) stanowią podbudowę do kształcenia w wielu zawodach robotniczych oraz na poziomie technika w obszarze mechanicznym i górniczo hutniczym. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
W KZ(M.a)zapisane są efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler. W KZ(M.c) zapisane są efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia tylko w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych. W KZ(M.d)zapisane są efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, technik odlewnik, technik hutnik Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: 1.1. na kształcenie w ramach kwalifikacji M.3. Obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych przeznaczono minimum 670 godzin. 1.2. na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 430 godzin. 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO RZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUZNYH Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) użytkowania maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w procesie przetwórstwa tworzyw sztucznych; 2) wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych; 3) nadzorowania i kontrolowania procesów produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych; 4) wykonywania przeglądów, regulacji oraz konserwacji maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych. Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, DG, JOZ, KS) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo- -hutniczego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(M.a),KZ(M.c), KZ(M.d), efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych: - M.3. Obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO RZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUZNYH rzykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/ Typ szkoły: Zasadnicza Szkoła Zawodowa - 3-letni okres nauczania /1//2/ Zawód: Operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych ; symbol 814290 odbudowa programowa: gimnazjum K1 - Obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych ( M.3.) Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Lp Obowiązkowe zajęcia edukacyjne Kształcenie zawodowe teoretyczne Klasa I II III I II I II I II Liczba godzin tygodniowo w trzyletnim okresie nauczania Liczba godzin w trzyletnim okresie nauczania 1 udowa i eksploatacja maszyn do przetwórstwa tworzyw sztucznych 8 8 2 2 2 2 12 384 2 Technologia przetwórstwa tworzyw sztucznych 3 3 3 3 6 192 3 Działalność gospodarcza w branży przetwórstwa tworzyw sztucznych 1 1 1 32 4 Język obcy zawodowy z zakresu przetwórstwa tworzyw sztucznych 1 1 1 32 Łączna liczba godzin 8 8 5 5 7 7 20 640 Kształcenie zawodowe praktyczne**/*** 1 rzetwórstwo tworzyw sztucznych - zajęcia praktyczne 6 6 12 12 12 12 30 970 Łączna liczba godzin 6 6 12 12 12 12 30 970 Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego 14 17 19 50 1610 **dla młodocianych pracowników liczbę dni w tygodniu przeznaczonych na praktyczną naukę zawodu u pracodawcy ustala dyrektor szkoły, z uwzględnieniem przepisów Kodeksu racy ***zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy Egzamin potwierdzający kwalifikację (M.3.) odbywa się pod koniec klasy trzeciej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
Wykaz działów programowych dla zawodu Operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych Nazwa przedmiotu 1. udowa i eksploatacja maszyn do przetwórstwa tworzyw sztucznych 384 godz. Nazwa działu Liczba godzin przewidziana na dział 1.1. odstawy rysunku technicznego 80 godz. 1.2. odstawy konstrukcji maszyn 100 godz. 1.3. odstawy technologii maszyn 144 godz. 1.5. odstawy elektrotechniki 60 godz. 2. Technologia przetwórstwa tworzyw sztucznych 192 godz. 2.1. Transport w przedsiębiorstwach przetwórstwa tworzyw sztucznych 20 godz. 3. Działalność gospodarcza w branży przetwórstwa tworzyw sztucznych 32 godz. 4. Język obcy zawodowy z zakresu przetwórstwa tworzyw sztucznych 32 godz. 5. rzetwórstwo tworzyw sztucznych - zajęcia praktyczne 970 godz. 2.2. Materiałoznawstwo tworzyw sztucznych 62 godz. 2.3. rzetwórstwo tworzyw sztucznych 110 godz. 3.1. odstawy formalno-prawne działalności gospodarczej 16 godz. 3.2. rowadzenie przedsiębiorstwa branży przetwórstwa tworzyw sztucznych 16 godz. 4. Język obcy zawodowy z zakresu przetwórstwa tworzyw sztucznych 32 godz. 5.1. Obróbka ręczna i mechaniczna metali 60 godz. 5.2. Obróbka plastyczna metali i spajanie metali 20 godz. 5.3. rzygotowanie maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych do pracy 280 godz. 5.4. Użytkowanie maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 610 godz. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW Lista przedmiotów z liczbą godzin udowa i eksploatacja maszyn do przetwórstwa tworzyw sztucznych Technologia przetwórstwa tworzyw sztucznych Działalność gospodarcza w branży przetwórstwa tworzyw sztucznych Język obcy zawodowy z zakresu przetwórstwa tworzyw sztucznych rzetwórstwo tworzyw sztucznych - zajęcia praktyczne - 384 godz. - 192 godz. - 32 godz. - 32 godz. - 970 godz. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
1. udowa i eksploatacja maszyn do przetwórstwa tworzyw sztucznych 1.1. odstawy rysunku technicznego 1.2. odstawy konstrukcji maszyn 1.3. odstawy technologii maszyn 1.4. odstawy elektrotechniki 1.1. odstawy rysunku technicznego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(M.a)(1)1.odzwzorować zewnętrzny i wewnętrzny zarys przedmiotu na płaszczyźnie rysunku; KZ(M.a)(1)2. stosować zasady wymiarowania zarysów zewnętrznych i wewnętrznych przedmiotu; KZ(M.a)(1)3. stosować rysunkowy zapis geometrycznej struktury powierzchni przedmiotu; KZ(M.a)(1)4. zapisywać tolerancję wymiarów, kształtu i położenia na rysunku przedmiotu; KZ(M.a)(2)1. dobierać format rysunkowy szkicu; KZ(M.a)(2)2. wykonywać szkic figur płaskich i brył w rzutach prostokątnych; KZ(M.a)(2)3. wykonać szkice części maszyn odwzorowując kształty zewnętrzne i wewnętrzne; KZ(M.a)(2)4. zastosować uproszczenia rysunkowe do wykonania szkicu części maszyn; KZ(M.a)(2)5. zwymiarować przedmiot przedstawiony na szkicu zgodnie z zasadami wymiarowania; KZ(M.a)(2)6, wykonać rysunki złożeniowe podzespołów maszyn i urządzeń mechanicznych; KZ(M.c)(3)1. dobierać format rysunkowy szkicu; Rzutowanie prostokątne i aksonometryczne. Uproszczenia rysunkowe Wymiarowanie szkiców i rysunków Wykonywanie szkiców części maszyn rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
KZ(M.c)(3)2. wykonywać szkic figur płaskich i brył w rzutach prostokątnych; KZ(M.c)(3)3. wykonać szkice części maszyn odwzorowując kształty zewnętrzne i wewnętrzne; KZ(M.c)(3)4. zastosować uproszczenia rysunkowe do wykonania szkicu części maszyn; KZ(M.c)(3)5. zwymiarować przedmiot przedstawiony na szkicu zgodnie z zasadami wymiarowania; KZ(M.c)(3)6, wykonać rysunki złożeniowe podzespołów maszyn i urządzeń mechanicznych; KZ(M.a)(3)1. edytować dokumentację rysunkową przy użyciu technik komputerowych; KZ(M.a)(3)2. wykonywać rysunki techniczne wykorzystując programy do wspomagania projektowania; KZ(M.c)(4)1. edytować dokumentację rysunkową przy użyciu technik komputerowych; KZ(M.c)(4)2. wykonywać rysunki techniczne wykorzystując programy do wspomagania projektowania; KS(1)1. stosować zasady kultury osobistej KS(1)2. stosować zasady etyki zawodowej KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów KS(2)2. dążyć wytrwale do celu KS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami KS(2)4. zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy KS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży KS(4)2. podejmować nowe wyzwania KS(4)3. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
lanowane zadania Rzutowanie prostokątne Na podstawie otrzymanego modelu wykonaj szkic bryły na trzy rzutnie. Odwzorowanie powierzchni wewnętrznych brył Dla otrzymanego modelu bryły wykonaj jego przekrój w celu pokazania wszystkich powierzchni wewnętrznych. Wykonywanie szkiców rysunkowych elementów maszyn i urządzeń Wykonaj rysunek elementu oprzyrządowania odlewniczego wskazanego przez nauczyciela. Odwzorowują kształty wewnętrzne i zewnętrzne elementu stosując niezbędne rzuty, przekroje. Zwymiaruj naszkicowany przedmiot zgodnie z zasadami wymiarowania. Wykonanie rysunku wykonawczego. Dla wskazanego detalu posługując się przyborami kreślarskimi wykonaj jego rysunek wykonawczy, dobierając odpowiedni format rysunkowy. Rysunek wykonawczy wykonaj zgodnie z obowiązującymi normami rysunkowymi. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym w pracowni wyposażonej w niezbędne środki dydaktyczne. Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe nauczyciela połączony z rzutnikiem lub tablicą multymedialną - stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla 2 3 uczniów), - stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), modele brył geometrycznych, części maszyn, modele połączeń rozłącznych i nierozłącznych części maszyn, normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego oraz elementów znormalizowanych stosowanych w budowie maszyn Zalecane metody dydaktyczne Realizacja treści programowych w tym dziale wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń, metoda projektów. Formy organizacyjne Zajęcia mogą być prowadzone z całym zespołem klasowym, który w zależności od potrzeb wykonywanych ćwiczeń podzielić można na zespoły od 2 do 3 osób, z wykorzystaniem zróżnicowanych form. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki testu wielokrotnego wyboru, wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek, jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia, pomóc ustalić realistyczne cele i ocenić uzyskane efekty, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
stosować materiały odwołujące się do wielu zmysłów. 1.2. odstawy konstrukcji maszyn Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(M.a)(4)1. rozpoznać części i mechanizmy maszyn i urządzeń; A Stopy żelaza z węglem. KZ(M.a)(4)2. scharakteryzować osie i wały; KZ(M.a)(4)3. określać budowę i zastosowanie łożysk ślizgowych i tocznych; KZ(M.a)(4)4. dobrać z katalogów łożyska toczne; KZ(M.a)(4)5. wyjaśnić budowę i zasadę działania sprzęgieł i hamulców; KZ(M.a)(4)6. sklasyfikować przekładnie mechaniczne; A KZ(M.a)(4)7. wyjaśnić budowę i zasadę działania przekładni mechanicznych; KZ(M.a)(4)8. wyjaśnić budowę i zasadę działania mechanizmów ruchu postępowego i obrotowego; KZ(M.a)(4)9. wskazać zastosowanie elementów, zespołów i mechanizmów maszyn i urządzeń; A KZ(M.a)(4)10. scharakteryzować ślady zużycia części maszyn i urządzeń w wyniku ich użytkowania; KZ(M.c)(6)1. rozpoznać części i mechanizmy maszyn i urządzeń; A KZ(M.c)(6)2. scharakteryzować osie i wały; KZ(M.c)(6)3. określać budowę i zastosowanie łożysk ślizgowych i tocznych; KZ(M.c)(6)4. dobrać z katalogów łożyska toczne; KZ(M.c)(6)5. wyjaśnić budowę i zasadę działania sprzęgieł i hamulców; Stopy metali nieżelaznych. Materiały eksploatacyjne. Korozja metali i ochrona przed korozją. ołączenia rozłączne i nierozłączne części maszyn. Mechanizmy maszyn i urządzeń. Osie i wały. Łożyska toczne i ślizgowe. Sprzęgła. Hamulce. rzekładnie mechaniczne. Napędy maszyn i urządzeń. Mechanizmy ruchu postępowego i obrotowego. Dokumentacja techniczna. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
KZ(M.c)(6)6. sklasyfikować przekładnie mechaniczne; A KZ(M.c)(6)7. wyjaśnić budowę i zasadę działania przekładni mechanicznych; KZ(M.c)(6)8. wyjaśnić budowę i zasadę działania mechanizmów ruchu postępowego i obrotowego; KZ(M.c)(6)9. wskazać zastosowanie elementów, zespołów i mechanizmów maszyn i urządzeń; A KZ(M.c)(6)10. scharakteryzować ślady zużycia części maszyn i urządzeń w wyniku ich użytkowania; KZ(M.a)(5)1. klasyfikować rodzaje połączeń; A KZ(M.a)(5)2. charakteryzować rodzaje połączeń; KZ(M.a)(5)3. rozróżniać rodzaje połączeń; KZ(M.a)(6)1. charakteryzować podstawowe wielkości tolerancji i pasowań; KZ(M.a)(6)2. wyznaczać podstawowe wielkości tolerancji i pasowań; KZ(M.a)(6)3. stosować zasady tolerancji i pasowań w budowie maszyn i urządzeń; KZ(M.a)(7)1. określać właściwości i zastosowanie metali i ich stopów; KZ(M.a)(7)2. sklasyfikować stopy żelaza z węglem; A KZ(M.a)(7)3. rozróżniać gatunki stopów metali nieżelaznych; KZ(M.a)(7)4. określać gatunek stopów żelaza i metali nieżelaznych na podstawie oznaczeń; KZ(M.a)(7)5. określać właściwości i zastosowanie materiałów niemetalowych; KZ(M.a)(7)6. określać własności olejów i smarów; KZ(M.a)(7)7. określać własności cieczy smarująco-chłodzących; KZ(M.a)(7)8. dobrać na podstawie katalogów materiały eksploatacyjne; KZ(M.c)(7)1. określać właściwości i zastosowanie metali i ich stopów; KZ(M.c)(7)2. sklasyfikować stopy żelaza z węglem; A KZ(M.c)(7)3. rozróżniać gatunki stopów metali nieżelaznych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
KZ(M.c)(7)4. określać gatunek stopów żelaza i metali nieżelaznych na podstawie oznaczeń; Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru KZ(M.c)(7)5. określać właściwości i zastosowanie materiałów niemetalowych; KZ(M.c)(7)6. określać własności olejów i smarów; KZ(M.c)(7)7. określać własności cieczy smarująco-chłodzących; KZ(M.c)(7)8. dobrać na podstawie katalogów materiały eksploatacyjne; KZ(M.c)(9)1. charakteryzować podstawowe wielkości tolerancji; KZ(M.c)(9)2. wyznaczać podstawowe wielkości tolerancji i pasowań KZ(M.c)(9)3. stosować zasady tolerancji i pasowań w budowie maszyn i urządzeń; KZ(M.d)(1)1. określać właściwości i zastosowanie metali i ich stopów; KZ(M.d)(1)2. sklasyfikować stopy żelaza z węglem; A KZ(M.d)(1)3. rozróżniać gatunki stopów metali nieżelaznych; KZ(M.d)(1)4. określać gatunek stopów żelaza i metali nieżelaznych na podstawie oznaczeń; KZ(M.d)(1)5. określać właściwości i zastosowanie materiałów niemetalowych; KZ(M.d)(1)6. określać własności olejów i smarów; KZ(M.d)(1)7. określać własności cieczy smarująco-chłodzących; KZ(M.d)(1)8. dobrać na podstawie katalogów materiały eksploatacyjne; KZ(M.c)(1)9. rozróżnić jednostki miar wielkości mechanicznych; KZ(M.c)(1)10. rozróżnić prawa i zasady statyki; KZ(M.c)(1)11. rozróżnić prawa i zasady kinematyki; KZ(M.c)(1)12. rozróżnić prawa i zasady dynamiki; KZ(M.c)(1)13. rozróżniać rodzaje naprężeń i odkształceń w ciałach sztywnych; KZ(M.a)(10)1. scharakteryzować rodzaje korozji i przyczyny jej powstawania; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
KZ(M.a)(10)2. określać sposoby ochrony przed korozją; KZ(M.a)(10)3. scharakteryzować rodzaje powłok ochronnych i techniki ich nanoszenia; KZ(M.c)(2)3. zastosować prawa mechaniki do obliczeń statycznego płaskiego układu sił; KZ(M.c)(2)4. zastosować prawa mechaniki do obliczeń kinematycznych KZ(M.c)(2)5. wykonać obliczenia wytrzymałościowe elementów maszyn i urządzeń; KZ(M.a)(18)1. wykorzystać programy komputerowe wspomagające wybór znormalizowanych części maszyn; KZ(M.c)(13)1. wykorzystać programy komputerowe wspomagające wybór znormalizowanych części maszyn; KZ(M.a)(17)1. charakteryzować rodzaje dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń; KZ(M.a)(17)2.wyjaśniać znaczenie normalizacji, typizacji i unifikacji w budowie maszyn; KZ(M.a)(17)3. wykorzystać informacje techniczną z różnych źródeł dotyczące maszyn i urządzeń mechanicznych; KZ(M.c)(5)1. charakteryzować rodzaje dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń; KZ(M.c)(5)2.wyjaśniać znaczenie normalizacji, typizacji i unifikacji w budowie maszyn; KZ(M.c)(5)3. wykorzystać informacje techniczną z różnych źródeł dotyczące maszyn i urządzeń mechanicznych; KZ(M.a)(16)1. określić budowę maszyn i urządzeń; KZ(M.a)(16)2. scharakteryzować zasadę działania maszyn i urządzeń; KZ(M.a)(16)3. korzystać z dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń; KZ(M.d)(7)1. wykorzystać programy komputerowe wspomagające wybór znormalizowanych części maszyn; M.3.1(4)1. rozpoznawać elementy układów sterowania hydraulicznego na schematach maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych; A M.3.1(4)2. rozpoznawać elementy układów sterowania pneumatycznego na A rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
schematach maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych; M.3.1(4)3. rozpoznawać elementy układów sterowania elektrycznego na schematach maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych; M.3.1(4)4. rozpoznawać elementy układów mechanicznych na schematach kinematycznych maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych; M.3.1(4)5. określać działanie maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych na podstawie schematów; Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru KS(1)1. stosować zasady kultury osobistej KS(1)2. stosować zasady etyki zawodowej KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów KS(2)2. dążyć wytrwale do celu KS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami KS(2)4. zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy KS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży KS(4)2. podejmować nowe wyzwania KS(4)3. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych lanowane zadania Rozpoznawanie materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych Na podstawie oznaczeń zawartych w dokumentacji konstrukcyjnej oprzyrządowania odlewniczego oraz norm wskaż rodzaj użytych materiałów konstrukcyjnych. Rozpoznawanie materiałów eksploatacyjnych Na podstawie instrukcji eksploatacji przekładni mechanicznej oraz kart charakterystyki produktów dobierz materiały eksploatacyjne. Rozpoznawanie elementów konstrukcyjnych maszyn i urządzeń Na podstawie rysunku złożeniowego elementu maszyny lub urządzenia wskaż podstawowe elementy konstrukcyjne wskazanych podzespołów, ich rolę, rodzaje zastosowanych połączeń oraz użyte elementy znormalizowane. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym w pracowni wyposażonej w niezbędne środki dydaktyczne. A A rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: - co najmniej w jedno stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu połączony z rzutnikiem lub tablicą multimedialną- rysunki części maszyn, schematy maszyn i urządzeń, przykładową dokumentację konstrukcyjną narzędzi: formy wtryskowej, formy rozdmuchowej, głowicy wytłaczarskiej, kalibratora; instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, katalogi form i narzędzi kształtujących oraz katalogi znormalizowanych elementów maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych, części maszyn, urządzeń oraz narzędzia stosowane w przetwórstwie tworzyw sztucznych; katalogi części maszyn, modele i przekroje części maszyn, elementy układów hydraulicznych i pneumatycznych, przyrządy i urządzenia kontrolno-pomiarowe stosowane w przetwórstwie tworzyw sztucznych, zużyte części maszyn, urządzeń oraz narzędzi do przetwórstwa tworzyw Zalecane metody dydaktyczne Realizacja treści programowych w tym dziale wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń, metoda projektów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z całym zespołem klasowym, który w zależności od potrzeb wykonywanych ćwiczeń podzielić można na zespoły z wykorzystaniem. zróżnicowanych form. Zespoły do wykonywania zadań mogą liczyć od 2 do 3 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki testu wielokrotnego wyboru, wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek, jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia, pomóc ustalić realistyczne cele i ocenić uzyskane efekty, stosować materiały odwołujące się do wielu zmysłów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
1.3. odstawy technologii maszyn Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(M.a)(11)1. rozróżniać metody odlewania części maszyn; udowa i zasady działania maszyn i urządzeń. Transport i składowanie materiałów. KZ(M.a)(11)2. scharakteryzować metody obróbki plastycznej metali; Metody odlewania części maszyn i urządzeń. rzetwórstwo tworzyw sztucznych. KZ(M.a)(11)3. scharakteryzować obróbkę cieplną i cieplno-chemiczną metali; Metody obróbki plastycznej. KZ(M.a)(11)4. scharakteryzować metody obróbki ręcznej części maszyn i Obróbka cieplna i cieplno- chemiczna. urządzeń; Metody spajania materiałów. KZ(M.a)(11)5. scharakteryzować metody obróbki wiórowej części maszyn i Obróbka powierzchniowa materiałów. urządzeń; Obróbka powierzchniowa. KZ(M.a)(11)6.sklasyfikować metody spajania metali; A Obróbka erozyjna. KZ(M.a)(11)7. określać etapy procesu technologicznego dla wybranych technik omiary warsztatowe. wytwarzania; Kontrola jakości wyrobów. odstawowe pojęcia i akty prawne dotyczące KZ(M.c)(12)1. rozróżniać metody odlewania części maszyn; ochrony pracy, bezpieczeństwa i higieny pracy, KZ(M.c)(12)2. scharakteryzować metody obróbki plastycznej metali; ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. KZ(M.c)(12)3. scharakteryzować obróbkę cieplną i cieplno-chemiczną metali; rawa i obowiązki pracownika oraz obowiązki KZ(M.c)(12)4. scharakteryzować metody obróbki ręcznej części maszyn i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny urządzeń; pracy. KZ(M.c)(12)5. scharakteryzować metody obróbki wiórowej części maszyn i Instytucje oraz służby działające w zakresie urządzeń; ochrony pracy i ochrony środowiska. KZ(M.c)(12)6.sklasyfikować metody spajania metali; A Zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz KZ(M.c)(12)7. określać etapy procesu technologicznego dla wybranych technik mienia i środowiska związane z wykonywaniem wytwarzania; zadań operatora maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych. KZ(M.d)(3)1. rozróżniać metody odlewania części maszyn; KZ(M.d)(3)2. scharakteryzować metody obróbki plastycznej metali; KZ(M.d)(3)3. scharakteryzować obróbkę cieplną i cieplno-chemiczną metali; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
KZ(M.d)(3)4. scharakteryzować metody obróbki ręcznej części maszyn i urządzeń; KZ(M.d)(3)5. scharakteryzować metody obróbki wiórowej części maszyn i urządzeń; Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru KZ(M.d)(3)6.sklasyfikować metody spajania metali; A KZ(M.d)(3)7. określać etapy procesu technologicznego dla wybranych technik wytwarzania; KZ(M.a)(12)1. rozróżniać maszyny do obróbki ręcznej i maszynowej; KZ(M.a)(12)2. rozróżniać urządzenia do obróbki ręcznej i maszynowej; KZ(M.a)(12)3. rozróżniać narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej; KZ(M.a)(13)1. sklasyfikować przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej; A KZ(M.a)(13)2. określić błędy pomiarowe przy stosowaniu określonej metodzie pomiaru; KZ(M.a)(13)3. określić właściwości metrologiczne przyrządów pomiarowych; KZ(M.a)(13)4. dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru i sprawdzania wymiarów części maszyn w zależności od kształtu oraz dokładności wykonania; KZ(M.c)(10)1. sklasyfikować przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej; A KZ(M.c)(10)2. określić błędy pomiarowe przy stosowaniu określonej metodzie pomiaru; KZ(M.c)(10)3. określić właściwości metrologiczne przyrządów pomiarowych; KZ(M.c)(10)4. dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru i sprawdzania wymiarów części maszyn w zależności od kształtu oraz dokładności wykonania; KZ(M.d)(4)1. sklasyfikować przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej; A KZ(M.d)(4)2. określić błędy pomiarowe przy stosowaniu określonej metodzie pomiaru; KZ(M.d)(4)3. określić właściwości metrologiczne przyrządów pomiarowych; KZ(M.d)(4)4. dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru i sprawdzania wymiarów części maszyn w zależności od kształtu oraz dokładności wykonania; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
KZ(M.a)(15)1. rozróżniać metody kontroli jakości wykonanych prac w operacjach obróbki ręcznej i maszynowej; KZ(M.a)(15)2. dobrać właściwą metodę kontroli jakości w zależności od rodzaju prac podlegających kontroli; Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru KZ(M.d)(2)1. charakteryzuje rodzaje obróbki cieplnej; KZ(M.d)(2)2. charakteryzuje rodzaje obróbki cieplno-chemicznej; H(1)1. wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; H(1)2. wyjaśnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową oraz ochroną środowiska; H(1)3. wyjaśnić pojęcia związane z ergonomią; H(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; H(2)2. określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; H(2)3. określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; H(3)1. wskazać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; H(3)2. wskazać prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; H(3)3. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; H(4)1. określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych; H(4)2. określić zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; H(4)3. zapobiegać zagrożeniom dla zdrowia i życia człowieka związanym z wykonywaniem zadań zawodowych; H(4)4. zapobiegać zagrożeniom dla mienia i środowiska związanym z wykonywaniem zadań zawodowych; H(5)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy; A H(5)2. scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
czynników w środowisku pracy; Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru H(5)3. zapobiegać zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań zawodowych; H(6)1. wskazać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; H(6)2. scharakteryzować skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; H(6)1. charakteryzuje wpływ czynników szkodliwych na organizm człowieka; M.3.1(1)1. klasyfikować maszyny do przetwórstwa tworzyw sztucznych; A M.3.1(1)2. klasyfikować urządzenia stosowane w przetwórstwie tworzyw sztucznych; A M.3.1(1)3. wskazywać podzespoły maszyn do przetwórstwa tworzyw sztucznych; A M.3.1(1)4. wskazywać podzespoły urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych; M.3.1(1)5. wskazywać urządzenia pomocnicze do przetwórstwa tworzyw sztucznych; KS(1)1. stosować zasady kultury osobistej KS(1)2. stosować zasady etyki zawodowej KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów KS(2)2. dążyć wytrwale do celu KS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami KS(2)4. zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy KS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży KS(4)2. podejmować nowe wyzwania KS(4)3. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych A A rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
lanowane zadania Rozpoznawanie technologii wykonania elementu maszyny lub urządzenia Dla wskazanej przez nauczyciele części określ technologię jej wykonania wskazując metodę produkcji, rodzaj użytych narzędzi oraz maszyn i urządzeń. Dobór metody i sprzętu kontrolno-pomiarowego Dla wskazanego detalu oraz jego rysunku wykonawczego celem sprawdzenia poprawności jego wykonania dobierz metodę i sprzęt kontrolno-pomiarowy oraz wykonaj kontrolę wymiarów. Określenia zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w modelarni Dla wskazanego stanowiska pracy operatora maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych określ wymagane zgodnie z przepisami wymagania bhp, ppoż i ochrony środowiska. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym w pracowni wyposażonej w niezbędne środki dydaktyczne. Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: - co najmniej w jedno stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu połączony z rzutnikiem lub tablicą multimedialną, narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej skrawaniem oraz narzędzia monterskie i sprzęt kontrolno-pomiarowy, modele części maszyn wykonane różnymi technologiami, katalogi maszyn, urządzeń, materiałów eksploatacyjnych, przepisy z zakresu bhp, ppoż i ochrony środowska. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja treści programowych w tym dziale wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń, metoda projektów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z całym zespołem klasowym, który w zależności od potrzeb wykonywanych ćwiczeń podzielić można na zespoły z wykorzystaniem zróżnicowanych form. Zespoły do wykonywania zadań mogą liczyć od 2 do 3 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki testu wielokrotnego wyboru, wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek, jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia, pomóc ustalić realistyczne cele i ocenić uzyskane efekty, stosować materiały odwołujące się do wielu zmysłów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
1.4. odstawy elektrotechniki Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(M.c)(1)1. rozróżnić źródła i rodzaje prądu stałego i przemiennego; KZ(M.c)(1)2. rozróżnić wielkości elektryczne i ich jednostki; KZ(M.c)(1)3. rozróżnić elementy obwodów elektrycznych i elektronicznych; KZ(M.c)(1)4. rozróżnić rodzaje maszyn elektrycznych; KZ(M.c)(1)5. wskazywać rodzaje zabezpieczeń instalacji i urządzeń od porażenia prądem elektrycznym; KZ(M.c)(1)6. rozróżniać elementy układów automatyk i sterowania pracą maszyn i urządzeń KZ(M.c)(1)7. wyjaśnić rolę podzespołów w układach automatyki; KZ(M.c)(1)8. odczytać schematy obwodów elektrycznych i układów sterowania i automatyki; KZ(M.c)(2)1. zastosować prawa elektrotechniki do obliczania obwodów prądu stałego i przemiennego; KS(1)1. stosować zasady kultury osobistej KS(1)2. stosować zasady etyki zawodowej KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów KS(2)2. dążyć wytrwale do celu KS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami KS(2)4. zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na środowisko pracy KS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży KS(4)2. podejmować nowe wyzwania KS(4)3. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i A odstawowe jednostki elektryczne. Źródła prądu stałego i przemiennego. Obwody prądu stałego i przemiennego. Maszyny elektryczne. Zabezpieczenia instalacji elektrycznych. Układy automatyki sterujące pracą maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23
technik pracy KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych lanowane zadania(ćwiczenia) Schematy elektryczne Stosując symbole graficzne narysuj schemat obwodu elektrycznego nierozgałęzionego składający się z źródła napięcia, wyłącznika i dwóch rezystorów połączonych szeregowo. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania. Maszyny elektryczne Otrzymałeś polecenie wskazania rodzajów pracy maszyn elektrycznych oraz wskazania przykładu występowania każdego rodzaju pracy. Do dyspozycji masz materiały przygotowane przez nauczyciela. Efekty swojej pracy będziesz prezentował na forum klasy. Dokonaj klasyfikacji maszyn elektrycznych wirujących. odaj przeznaczenie poszczególnych typów maszyn. Obwody elektryczne prądu stałego i przemiennego rzez odbiornik zasilany napięciem 230 V przepływa prąd I= 2,5 A. Oblicz moc odbiornika oraz koszt pobranej przez niego energii. Odbiornik pracował ciągle przez dwa dni (48 godzin). Koszt 1 KWh=0,55 zł. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w systemie klasowo-lekcyjnym w pracowni wyposażonej w niezbędne środki dydaktyczne. Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni wyposażonej w: - co najmniej w jedno stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu połączony z rzutnikiem lub tablicą multimedialną, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, katalogi podzespołów elektrycznych i maszyn elektrycznych, układy demonstracyjne, foliogramy i fazogramy, plansze poglądowe, filmy dydaktyczne i prezentacje multimedialne związane z treściami kształcenia w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, czasopisma branżowe, katalogi, normy ISO i N. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja treści programowych w tym dziale wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia z uwzględnieniem metody ćwiczeń, projektów, łączenia teorii z praktyką, korzystania z innych niż podręcznikowe źródeł informacji oraz uwzględnienie techniki komputerowej. Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń, metoda projektów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z całym zespołem klasowym, który w zależności od potrzeb wykonywanych ćwiczeń podzielić można na zespoły z wykorzystaniem zróżnicowanych form. Zespoły do wykonywania zadań mogą liczyć od 2 do 3 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się należy brać pod uwagę wyniki testów wielokrotnego wyboru, wykonywanych projektów i ćwiczeń, ich zgodność z założeniami i poprawność merytoryczną wykonania. Dodatkowo należy uwzględniać stosunek uczniów do wykonywania ćwiczeń, aktywność, zaangażowanie, wytrwałość w wykonywaniu ćwiczeń i efekty osiągnięte przez poszczególnych uczniów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: udzielać wskazówek, jak się uczyć i pomagać w trakcie uczenia, pomóc ustalić realistyczne cele i ocenić uzyskane efekty, stosować materiały odwołujące się do wielu zmysłów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25