Kwestionariusz dla tłumaczy Pola oznaczone należy obowiązkowo wypełnić. Wprowadzenie 1
Dyrekcja Generalna (DG) Komisji Europejskiej ds. sieci komunikacyjnych, treści i technologii zleciło Europe Economics i Instytutowi ds. Prawa Informacyjnego Uniwersytetu Amsterdamskiego przeprowadzenie badania dotyczącego wynagrodzenia pisarzy (literatury pięknej, literatury faktu, akademickich, edukacyjnych), dziennikarzy (prasy drukowanej i audiowizualnych), autorów publikacji w czasopismach naukowych, tłumaczy (literackich i audiowizualnych), fotografów, ilustratorów i projektantów za korzystanie z ich prac. Badanie przeanalizuje różne przepisy i mechanizmy krajowe celem zapewnienia, że tłumacze otrzymują wynagrodzenie za wykorzystywanie ich prac we wszystkich wybranych państwach członkowskich. Badanie przeanalizuje również czy i w jakim stopniu różnice istniejące między państwami członkowskimi wpływają na poziomy wynagrodzenia. W tym celu przeprowadzamy internetową ankietę wśród tłumaczy w dziesięciu krajach europejskich. Jesteśmy zdania, że tłumacze mogą mieć bardziej szczegółową wiedzę na temat ich wynagrodzenia niż ktokolwiek inny, dlatego ważne jest dla nas, aby zebrać te informacje z pierwszej ręki. Badanie dotyczy Państwa działalności, jako samozatrudnionych i/lub zatrudnionych tłumaczy. Niniejsze badanie nie obejmuje innych działalności, które Państwo prowadzą w celach zarobkowych. Zdajemy sobie sprawę, że wypełnienie ankiery zajmie Państwa czas i dlatego staraliśmy się, aby byla ona tak krótka jak to możliwe. Większość pytań ma odpowiedzi wielokrotnego wyboru, a cała ankieta powinna zająć nie więcej niż 10-15 minut. Mamy nadzieję, że będą Państwo w stanie wziąć udział w tym ważnym badaniu. Państwa uczestnictwo przyczyni się do zapewnienia, że wszelkie zalecenia dotyczące zapewnienia sprawiedliwego wynagrodzenia będą skupione na kwestiach mających duże znaczenie dla autorów. Do wiadomości e-mail z zaproszeniem dołączone zostało upoważnienie od DG Connect, które potwierdza nasz udział w badaniu. Jednakże, jeśli chcieliby Państwo uzyskać dodatkową gwarancję, że niniejsze badanie jest zgodne z prawem, prosimy o kontakt z Ewą Biernat lub Judit Fischer z DG Connect wysyłając e-mail na adres ewa.biernat@ec.europa.eu lub judit.fischer@ec.europa.eu. Jeśli potrzebują Państwo pomocy przy wypełnianiu ankiety, prosimy o kontakt z Stefano Ficco lub Iona McCall z Europe Economics wysyłając e-mail na adres Stefano.Ficco@europe-economics.com lub Iona.McCall@europe-economics.com. Proszę pamiętać, że wszystkie odpowiedzi są poufne: ani Europe Economics, ani Instytut ds. Prawa Informacyjnego Uniwersytetu Amsterdamskiego, ani DG ds. sieci komunikacyjncyh, treści i technologii nie będą w stanie zidentyfikować Państwa tożsamości. Prosimy o wypełnienie ankiety do 21 czerwca 2015 r. Z góry dziękujemy za Państwa udział w badaniu. Informacje ogólne Informacje ogólne na Pana/Pani temat pomogą nam lepiej zrozumieć Pana/Pani odpowiedzi w porównaniu z innymi badanymi. 2
W które z poniższych działalności angażuje się Pan(i) najczęściej jako tłumacz? (proszę zaznaczyć wszystkie właściwe odpowiedzi) Tłumaczenie poezji Tłumaczenie literatury pięknej Tłumaczenie literatury faktu Tłumaczenie książek/podręczników edukacyjnych Tłumaczenie książek dla dzieci i młodzieży Tłumaczenie książek naukowych/technicznych Tłumaczenie artykułów w gazetach/czasopismach Tłumaczenie reklam Inna kategoria tłumaczeń literackich Międzyjęzykowej napisów Tłumaczenie skryptów dla lektorów programów dokumentalnych i filmów Tłumaczenie dubbingowe (synchronizacja ruchu warg lub czytanie przez lektora) Tworzenie na żywo napisów dla transmisji na żywo Tworzenie napisów dla osób niesłyszących i niedosłyszących Tłumaczenie dla audiodeskrypcji dla osób niewidomych i niedowidzących Inna kategoria tłumaczeń audiowizualnych Która z poniższych działalności jest Pana/Pani podstawową działalnością jako tłumacza? (proszę wybrać tylko jedną opcję) Tłumaczenie poezji Tłumaczenie literatury pięknej Tłumaczenie literatury faktu Tłumaczenie książek/podręczników edukacyjnych Tłumaczenie książek dla dzieci i młodzieży Tłumaczenie książek naukowych/technicznych Tłumaczenie artykułów w gazetach/czasopismach Tłumaczenie reklam Inna kategoria tłumaczeń literackich Międzyjęzykowej napisów Tłumaczenie skryptów dla lektorów programów dokumentalnych i filmów Tłumaczenie dubbingowe (synchronizacja ruchu warg lub czytanie przez lektora) Tworzenie na żywo napisów dla transmisji na żywo Tworzenie napisów dla osób niesłyszących i niedosłyszących Tłumaczenie dla audiodeskrypcji dla osób niewidomych i niedowidzących Inna kategoria tłumaczeń audiowizualnych Proszę odpowiedzieć na pozostałe pytania ankiety w oparciu o działalność, którą wskazał(a) Pan(i) powyżej jako Pana/Pani podstawową działalność. 3
W jakim kraju Pan(i) mieszka? Dania Francja Niemcy Węgry Włochy Irlandia Holandia Polska Hiszpania Wielka Brytania Inny Ile lat pracuje Pan(i) w swojej podstawowej działalności wskazanej we wcześniejszej odpowiedzi? Mniej niż 1 rok Od 1 roku do 2 lat Od 2 do 3 lat Od 3 do 4 lat Od 4 do 5 lat Od 5 do 10 lat Od 10 do 20 lat Ponad 20 lat 4
Z którego z następujących języków wykonuję Pan(i) tłumaczenia w odniesieniu do Pana/Pani podstawowej działalności? baskijski bułgarski kataloński chorwacki czeski duński niderlandzki angielski estoński fiński francuski galicyjski niemiecki grecki fryzyjski węgierski irlandzki (gaelicki) włoski łotewski litewski luksemburski maltański polski portugalski rumuński szkocki (gaelicki) słowacki słoweński hiszpański szwedzki walijski turecki rosyjski ukraiński japoński chiński inny 5
Na który z następujących języków wykonuję Pan(i) tłumaczenia w odniesieniu do Pana/Pani podstawowej działalności? baskijski bułgarski kataloński chorwacki czeski duński niderlandzki angielski estoński fiński francuski galicyjski niemiecki grecki fryzyjski węgierski irlandzki (gaelicki) włoski łotewski litewski luksemburski maltański polski portugalski rumuński szkocki (gaelicki) słowacki słoweński hiszpański szwedzki walijski turecki rosyjski ukraiński japoński chiński inny 6
Jak ważny jest dla Pana/Pani dochód z Pana/Pani podstawowej działalności? Jest moim jedynym źródłem dochodu Nie jest moim jedynym źródłem dochodu, ale jest źródłem podstawowym Jest drugim źródłem dochodu Nie mam z niej żadnych dochodów W jaki sposób wykonuje Pan(i) swoją podstawową działalność? Jako freelancer Na podstawie umowy o pracę Obie opcje (w zależności od danego tłumaczenia) Pana/Pani umowa o pracę Zapewniamy, że informacje pozostaną poufne dla Europe Economics i Instytutu ds. Prawa Informacyjnego, i że w żaden sposób nie mogą one zostać z Panem/Panią powiązane. Proszę wskazać poniżej pracodawcę w odniesieniu do Pana/Pani podstawowej działalności. Mała organizacja/firma (np. wydawca branżowy, wydawca edukacyjny, wydawca naukowy, agencja prasowa, nadawca, inna wyspecjalizowana firma) Mała organizacja/firma międzynarodowa (np. wydawca branżowy, wydawca edukacyjny, wydawca naukowy, agencja prasowa, nadawca, inna wyspecjalizowana firma) Duża organizacja/firma krajowa (np. wydawca branżowy, wydawca edukacyjny, wydawca naukowy, agencja prasowa, nadawca, inna wyspecjalizowana firma) Duża organizacja/firma międzynarodowa (np. wydawca branżowy, wydawca edukacyjny, wydawca naukowy, agencja prasowa, nadawca, inna wyspecjalizowana firma) Organizacja sektora publicznego Osoba fizyczna Inne W odniesieniu do Pana(i) umowy, czy miał(a) Pan(i) do czynienia z którąkolwiek z poniższych umów? Umowa roszcząca całkowite prawo własności do Pana(i) pracy Umowa roszcząca szeroki zakres licencji na korzystanie z Pana(i) pracy bez ograniczeń Umowa roszcząca prawo do korzystania z Pana(i) pracy w innych publikacjach, ale która pozwala Panu(i) na otrzymywanie płatności za wtórne wykorzystania Umowa obejmująca publikację cyfrową i drukowaną (w stosownych przypadkach) Umowa obejmująca wykorzystanie Pana(i) pracy tylko raz Umowa, w której zrzeka się Pan(i) swoich praw moralnych (w tym prawa do Pana(i) identyfikacji i prawa do integralności Pana(i) pracy) Umowa określająca włączenie Pana(i) pracy do archiwów cyfrowych pracodawcy, co tym samym powoduje jej dostępność dla innych pracowników, sieci firmy i/lub ogólną dostępność Żadne z powyższych 7
Pana/Pani umowa jako freelancera Zapewniamy, że informacje pozostaną poufne dla Europe Economics i Instytutu ds. Prawa Informacyjnego, i że w żaden sposób nie mogą one zostać z Panem/Panią powiązane. Proszę wskazać poniżej, kto jest głównym klientem/głównym nabywcą Pana/Pani pracy w odniesieniu do Pana/Pani podstawowej działalności. Mała organizacja/firma (np. wydawca branżowy, wydawca edukacyjny, wydawca naukowy, agencja prasowa, nadawca, inna wyspecjalizowana firma) Mała organizacja/firma międzynarodowa (np. wydawca branżowy, wydawca edukacyjny, wydawca naukowy, agencja prasowa, nadawca, inna wyspecjalizowana firma) Duża organizacja/firma krajowa (np. wydawca branżowy, wydawca edukacyjny, wydawca naukowy, agencja prasowa, nadawca, inna wyspecjalizowana firma) Duża organizacja/firma międzynarodowa (np. wydawca branżowy, wydawca edukacyjny, wydawca naukowy, agencja prasowa, nadawca, inna wyspecjalizowana firma) Organizacja sektora publicznego Osoba fizyczna Inne W odniesieniu do pracy, którą Pan(i) wykonał(a) dla głównego klienta/głównego nabywcy Pana/Pani pracy, w jaki sposób negocjował(a) Pan(i) swoje umowy dotyczące płatności? Korzystałem/-am z usług agenta Korzystałem/-am z usług innego niezależnego przedstawiciela (np. związek zawodowy) Negocjowałem/-am sam(a), ponieważ nie miałem/-am innego wyboru Negocjowałem/-am sam(a), ponieważ uważałem/-am, że mogłem/-am uzyskać lepsze warunki Nie byłem/-am w stanie negocjować swojej umowy. Zaakceptowałem/-am warunki umowne określone przez klienta Żadne z powyższych Które z poniższych najlepiej opisuje rodzaj umowy na ogół przez Pana/Panią używany? Wzór umowy udostępniany przez mój związek branżowy (związek zawodowy itp.) Umowa standardowa udostępniana przez stronę (np. wydawców, nadawców), z którą podpisałem(am) umowę Umowa dopasowana do konkretnych potrzeb Umowa w oparciu o zbiorowy układ pracy, która zawiera postanowienia dotyczące wynagrodzenia Umowa w oparciu o zbiorowy układ pracy, która nie zawiera postanowień dotyczących wynagrodzenia Brak umowy lub tylko umowa ustna Żadne z powyższych 8
W odniesieniu do Pana/Pani umowy, czy napotkał(a) Pan(i) którykolwiek z następujących problemów? (proszę zaznaczyć wszystkie właściwe odpowiedzi) Moja umowa nie oferowała lub nie określała wynagrodzenia Nie było jasne, jak wysokie powinienem/powinnam otrzymać wynagrodzenie za moją pracę Nie otrzymałem/-am uzgodnionego wynagrodzenia Nie otrzymałem/-am jasnego raportu dotyczącego zapłaconych honorariów autorskich Nie mogłem/-am zweryfikować dokładności raportu ze sprzedaży mojej pracy Moja praca została opublikowana w formacie cyfrowym bez mojej wiedzy i/lub zgody Starałem/-am się wyegzekwować swoje prawa, ale nie było możliwości prawnej, aby rozwiązać umowę lub się wycofać Chciałem/-am renegocjować umowę, ale nie było możliwości prawnej. Musiałem/-am zaakceptować umowę wykupu z wynagrodzeniem ryczałtowym w zamian za przeniesienie wszystkich praw i bezterminowo Moje prawa moralne nie zostały uszanowane Inne Żadne z powyższych Dochód Chcielibyśmy wiedzieć ile wynosił Pana/Pani średni dochód ze wskazanej przez Pana/Panią w sekcji powyżej działalności, w którą jest Pan(i) zaangażowany(a). Proszę odpowiedzieć na poniższe pytania w odniesieniu do Pana/Pani podstawowej działalności tłumaczeniowej określonej wcześniej. Nie wszystkie pytania w tej sekcji są obowiązkowe. Jednak będziemy bardzo wdzięczni za jak najpełniejszą odpowiedź, ponieważ umożliwi nam solidną analizę i poprawi zdolność do wpływania na proces tworzenia przepisów i regulacji. Zapewniamy, że informacje pozostaną poufne dla Europe Economics i Instytutu ds. Prawa Informacyjnego, i że w żaden sposób nie mogą one zostać z Panem/Panią powiązane. 9
Proszę wskazać walutę, w której chce Pan(i) podać dane monetarne. EUR GBP USD BGN CHF CZK DKK HRK HUF NOK PLN RON SEK Inne Jaki procent Pana/Pani pracy odnosi się do tłumaczeń z pierwszego języka (tj. tłumaczeń oryginalnej pracy, nie opierające się na pośrednim tłumaczeniu z innego języka)? 0% Poniżej 10% Od 10% do 20% Od 20% do 30% Od 30% do 40% Od 40% do 50% Od 50% do 60% Od 60% do 70% Od 70% do 80% Od 80% do 90% Powyżej 90% 100% Proszę wskazać, w oparciu o ostatnie dwa lata i w odniesieniu do tłumaczeń z pierwszego języka w Pana/Pani podstawowej działalności, ile średnio wynosiło Pana/Pani podstawowe wynagrodzenie za typowe zadanie (może to być np. tłumaczenie książki, wiersza lub napisów do filmu). Proszę wskazać, jak mierzy Pan(i) długość zadania. Liczba słów Liczba stron Liczba dni poświęconych na realizację zadania Minut nagrania audio-wideo 10
Proszę wskazać, w oparciu o ostatnie dwa lata i w odniesieniu do tłumaczeń z pierwszego języka w Pana/Pani podstawowej działalności, jaka jest długość typowego zadania (w liczbie słów, stron, minut nagrania audio-wideo lub dni, jak określono powyżej). Proszę wskazać, w oparciu o ostatnie dwa lata i w odniesieniu do tłumaczeń z pierwszego języka w Pana/Pani podstawowej działalności, jaka była średnia liczba zadań wykonanych przez Pana/Panią w ciągu roku. Proszę się teraz skupić na pracy związanej z tłumaczeniami z drugiego języka, tj. tłumaczeniami, które opierają się na innym tłumaczeniu oryginalnej pracy (na przykład, jeśli oryginalna praca była w języku angielskim, ale została przetłumaczona na język niemiecki w oparciu o pośrednie tłumaczenie na język francuski, wówczas klasyfikuje się to jako tłumaczenie z drugiego języka). Proszę wskazać, w oparciu o ostatnie dwa lata i w odniesieniu do tłumaczeń z drugiego języka w Pana/Pani podstawowej działalności, ile średnio wynosiło Pana/Pani podstawowe wynagrodzenie za typowe zadanie (może to być np. tłumaczenie książki, wiersza lub napisów do filmu). Proszę wskazać, w oparciu o ostatnie dwa lata i w odniesieniu do tłumaczeń z drugiego języka w Pana/Pani podstawowej działalności, jaka jest długość typowego zadania (w liczbie słów lub dni, jak określono powyżej). Proszę wskazać, w oparciu o ostatnie dwa lata i w odniesieniu do tłumaczeń z drugiego języka w Pana/Pani podstawowej działalności, jaka była średnia liczba zadań wykonanych przez Pana/Panią w ciągu roku. A teraz proszę się skupić na Pana/Pani prawach podstawowych (tj. Pana/Pani prawie do honorarium autorskiego za wykorzystanie Pana/Pani pracy w opublikowanych formach) oraz prawach zależnych (tj. Pana/Pani udziale ze sprzedaży praw). Ogólnie, w ciągu ostatnich dwóch lat i w odniesieniu do tłumaczeń z pierwszego języka, w przybliżeniu jaki procent otrzymał(a) Pan(i) z tytułu praw podstawowych w Pana/Pani umowach? od 0 do 100 11
Ogólnie, w ciągu ostatnich dwóch lat i w odniesieniu do tłumaczeń z pierwszego języka, w przybliżeniu jaki procent otrzymał(a) Pan(i) z tytułu praw zależnych w Pana/Pani umowach? od 0 do 100 Ogólnie, w ciągu ostatnich dwóch lat i w odniesieniu do tłumaczeń z drugiego języka, w przybliżeniu jaki procent otrzymał(a) Pan(i) z tytułu praw podstawowych w Pana/Pani umowach? od 0 do 100 Ogólnie, w ciągu ostatnich dwóch lat i w odniesieniu do tłumaczeń z drugiego języka, w przybliżeniu jaki procent otrzymał(a) Pan(i) z tytułu praw zależnych w Pana/Pani umowach? od 0 do 100 Ile wynosiła w przybliżeniu kwota otrzymanych przez Pana/Panią dodatkowych płatności za wtórne wykorzystanie Pana/Pani materiału, który Pan(i) przetłumaczył(a) w ciągu ostatnich dwóch lat. (Te dodatkowe płatności obejmują opłaty licencyjne za kopię na użytek prywatny i opłaty reprograficzne, wynagrodzenie za nadawanie lub inne wtórne wykorzystanie Pana/Pani tłumaczeń). Proszę wskazać, w miarę możliwości, średnią kwotę otrzymaną od organizacji zbiorowego zarządzania każdego roku w odniesieniu do Pana/Pani podstawowej działalności (w wybranej przez Pana/Panią wcześniej walucie). Jeśli nie jest Pan(i) w stanie odpowiedzieć na powyższe pytanie, proszę zamiast tego wskazać łączną średnią kwotę otrzymaną za wszystkie działalności każdego roku od Pana/Pani organizacji zbiorowego zarządzania (w wybranej przez Pana/Panią wcześniej walucie). Oraz przybliżony procent, jaki odnosi się do Pana/Pani podstawowej działalności. od 0 do 100 Proszę wskazać, w miarę możliwości, średnią kwotę otrzymaną od głównego klienta/głównego nabywcy Pana/Pani pracy każdego roku w odniesieniu do Pana/Pani podstawowej działalności (w wybranej przez Pana/Panią wcześniej walucie). 12
Jeśli nie jest Pan(i) w stanie odpowiedzieć na powyższe pytanie, proszę zamiast tego wskazać łączną średnią kwotę otrzymaną za wszystkie działalności każdego roku od Pana/Pani głównego klienta/głównego nabywcy (w wybranej przez Pana/Panią wcześniej walucie). Oraz przybliżony procent, jaki odnosi się do Pana/Pani podstawowej działalności. od 0 do 100 Ile wynosił Pana/Pani średni roczny dochód za pracę niezależną w ciągu ostatnich dwóch lat? Proszę odpowiedzieć w odniesieniu do Pana/Pani podstawowej działalności w wybranej przez Pana/Panią wcześniej walucie. Dziękujemy za udział w tym badaniu. 13