Podsumowanie spotkań z przedstawicielami osiedli objętych programem rewitalizacyjnym odbytych w dniach i 0 lipca 0 roku O badaniu W dniach w dniach i 0 lipca 0 roku przeprowadzono cztery spotkania konsultacyjne z mieszkańcami osiedli: Centrum, Przydworcowe, Kilińskiego, Stare Miasto. W spotkaniach wzięło udział łącznie osób. W przeważającej części byli to mieszkańcy wskazanych osiedli, choć w spotkaniach brały udział także osoby związane z nimi z przyczyn zawodowych. Diagnoza została opracowana w oparciu o szereg wskaźników obliczonych na podstawie danych statystycznych. Niezmiernie cenne jest jednak poznanie opinii samych mieszkańców, osób które na co dzień mieszkają na terenie wskazanych osiedli i mogą podzielić się swoimi przemyśleniami dotyczącymi zalet tych miejsc, ale także dostrzeganymi problemami. Spotkania miały dwa główne cele: zaprezentowanie kluczowych wniosków z diagnozy, wyjaśnienie celu jej opracowania, metodologii, a także przedstawienie planu kolejnych działań (m.in. zbierania propozycji), dyskusji o osiedlach, ich problemach i możliwościach działań poprawiających jakość życia mieszkańców. Refleksja ogólna Mieszkańcy wszystkich osiedli akcentowali głównie trzy grupy problemów: fakt starzenia się społeczeństwa i coraz mniejszej aktywności młodych mieszkańców, dokuczliwość czynów chuligańskich takich jak np. zakłócanie ciszy nocnej, zagrożenia w ruchu drogowym.
Wskazania kluczowych problemów na terenie czterech osiedli (natężenie występowania problemów: niskie - średnie - wysokie) Starzenie się społeczeństwa Wandalizm Niski poziom uczestnictwa mieszkańców w życiu Alkoholizm 0 Przestępczość 9 Bezrobocie Niedostateczny dostęp do nowoczesnej Ubóstwo Niski poziom integracji z os.niepełnosprawnymi 9 Problemy opiekuńczo-wychowawcze Narkomania 0 Przemoc w rodzinie 9 0 Bezdomność Inne 0 0 0 0 0 Niskie Średnie Wysokie Warto zauważyć, że wiele z sygnalizowanych kluczowych problemów ze sobą współwystępuje. Fakt, że dana alejka, czy plac zabaw staje się miejscem przybywania osób z marginesu społecznego zniechęca innych mieszkańców do spędzania w nich wolnego czasu. To z kolei powoduje nie tylko stopniową dewastację takich miejsc jak zieleńce, czy skwery, ale prowadzi także do obniżenia poczucia bezpieczeństwa mieszkańców okolicznych domów, skłania do przenoszenia swojej aktywności do innych części miasta i tym samym zniechęca do interesowania się najbliższą okolicą. Inne z podniesionych problemów wynikają paradoksalnie z pozytywnych działań władz miasta. Wskazywano tutaj zwłaszcza na bezpieczeństwo komunikacyjne i fakt, że poprawa stanu dróg skłania niektórych kierowców do szybszej, niebezpiecznej jazdy samochodami i motocyklami. Znacząco podnosi to poziom hałasu (szczególnie w porze nocnej) i stanowi realne zagrożenie dla innych uczestników ruchu.
Osiedle Centrum Wśród wypowiedzi mieszkańców osiedla Centrum zwracano uwagę szczególnie na kwestie dewastacji infrastruktury: trawników, chodników i śmietników. Mieszkańcy podkreślali, że na teren osiedla przyjeżdża wiele osób z innych części miasta, by korzystać z usług lokalnej przychodni i sklepów. Osoby te poszukują miejsc parkingowych na terenie osiedla i częstokroć parkują w miejscach niedozwolonych, na chodnikach, czy trawnikach, niszcząc je. Zwraca uwagę, że inne wątki akcentowano w dyskusji, a na inne problemy zwrócono uwagę w ankietach. Wynika, to z faktu, że ankiety zostały wypełnione na końcu spotkania. Dyskusja rozpoczęła się od wskazywania problemów, ale w jej trakcie stopniowo uczestnicy sami zaczęli wskazywać na fakt, że wiele z nich ma swoje źródło w niewielkim zainteresowaniu mieszkańców życiem osiedla.
Opinie mieszkańców osiedla Centrum (natężenie występowania problemów: niskie - średnie - wysokie) Starzenie się społeczeństwa Niski poziom uczestnictwa mieszkańców w życiu Wandalizm 9 Alkoholizm Przestępczość Narkomania Bezrobocie Niedostateczny dostęp do nowoczesnej Problemy opiekuńczo-wychowawcze Ubóstwo Niski poziom integracji z os.niepełnosprawnymi Przemoc w rodzinie Bezdomność Inne 0 0 Niskie Średnie Wysokie Aktywność społeczna Respondenci dość zgodnie wyrazili przekonanie, że osób, które żywo interesują się sprawami najbliższej okolicy, jest niewiele. Choć nie można bagatelizować tego zainteresowania to należy zauważyć, że często przyjmuje ono jedynie formę monitowania do przedstawicieli administracji publicznej i radnych, nie zaś spontanicznych oddolnych działań. Mieszkańcy z rozgoryczeniem podkreślali, że najczęściej to osoby starsze interesują się sprawami osiedla, zaś młodsze pokolenie mieszkańców zdaje się szybko przyzwyczajać do występujących problemów. Ogólne zobojętnienie i brak reakcji tworzy sprzyjające warunku do działań chuligańskich i przestępczych. Zagrożenia w przestrzeni publicznej (chuligaństwo i wandalizm) Dużą dolegliwością dla mieszkańców jest chuligaństwo i wandalizm. Podkreślano, że na terenie osiedla bardzo często można spotkać grupki młodych osób, które do późnych godzin nocnych piją alkohol i palą marihuanę. Nie tylko zakłócają porządek, ale dewastują także klatki schodowe i śmiecą. Osób, które mają odwagę interweniować jest niewiele. Wynika to zapewne z ogólnego zniechęcenia, ale należy
także zauważyć, że mieszkańcy podkreślali brak aktywności policji i fakt, że nie podejmuje ona interwencji po telefonicznych zgłoszeniach. Problemy te występują stale, ale ich wyjątkowe nasilenie jest obserwowane podczas Juwenaliów, gdy osoby uczestniczące w imprezach przechodzą przez osiedle zostawiając po sobie nieporządek. Mieszkańcy bardzo krytycznie odnosili się także do repertuaru prezentowanego w trakcie juwenaliowych koncertów. Z uwagami na bliskość scen mieszkańcy są, chcąc nie chcąc, także słuchaczami artystów, których twórczość okraszona jest dużą ilością wulgaryzmów i agresywnych treści. Istotnym problemem są także drobne kradzieże, które niekiedy mogą generować bardzo poważne zagrożenia, jak np. kradzieże kratek kanalizacyjnych niebezpieczne tak dla pieszych, jak i samochodów. Zagrożenia w przestrzeni publicznej (ruch uliczny) Prócz wskazanych kradzieży kratek kanalizacyjnych bardzo dokuczliwymi dla mieszkańców są wyścigi samochodowe i motocyklowe odbywające się na al. Wolności i innych ulicach osiedla. Zwrócono uwagę, że po remoncie ulice te stanowią dogodną arenę dla amatorów tego typu niebezpiecznych i nielegalnych rozrywek. Podobnie jak w przypadku problemów z wandalizmem wskazywano na brak reakcji służb porządkowych. Mimo tych problemów mieszkańcy dostrzegają zalety swojego osiedla wskazując, że jest ono świetnie skomunikowane z innymi częściami miasta. Na samym osiedlu znajdują się także podstawowe instytucje, takie jak przychodnia medyczna (bardzo chwalona i uznawana za dobrą) i sklepy. Uczestnicy dyskusji wskazali działania, które ich zdaniem istotnie poprawiłyby jakość życia na osiedlu: usprawnienie działań Policji (częstsze i szybsze interwencje), poprawa funkcjonowania ochrony Juwenaliów, a w szczególności niedopuszczanie do uczestnictwa w nich osób niepełnoletnich, zwiększenie liczby miejsc parkingowych dla mieszkańców, monitorowanie osiedla systemem wizyjnym, uświadamianie mieszkańcom zagrożeń epidemiologicznych wynikających z niesprzątania psich odchodów i dokarmiania gołębi, uporządkowanie przestrzeni wokół Starej Sandecji.
Osiedle Przydworcowe Problemy wskazywane przez osoby uczestniczące w spotkaniu na osiedlu Przydworcowym były w części zbieżne z wymienianymi przez mieszkańców osiedla Centrum. Opinie mieszkańców osiedla Przydworcowe (natężenie występowania problemów: niskie - średnie - wysokie) Starzenie się społeczeństwa Niedostateczny dostęp do nowoczesnej technologii Wandalizm Niski poziom integracji z os.niepełnosprawnymi Problemy opiekuńczo-wychowawcze Przemoc w rodzinie Narkomania Alkoholizm Niski poziom uczestnictwa mieszkańców w życiu Ubóstwo Bezrobocie Przestępczość Bezdomność Inne Brak miejsc parkingowych i parków Integracja z młodzieżą 0 Niskie Średnie Wysokie Wskazywano na zagrożenia w ruchu ulicznym w szczególności na Alejach Stefana Batorego. Ten ciąg komunikacyjny, jako długi i prosty odcinek drogi jest popularnym miejscem nocnych rajdów. Ulica ta posiada w sumie cztery pasy (po dwa w dwóch kierunkach). Mimo wielu ogólnopolskich kampanii informacyjnych wciąż występuje tam poważny problem związany z wyprzedzaniem na pasach pojazdu, który zatrzymał się celem przepuszczenia pieszych. Na tym obszarze miasta wiele obiektów wymaga remontu. Szczególnie silnie akceptowano konieczność uporządkowania przestrzeni wokół pawilonów handlowych przed Dworcem. Zdaniem badanych ta część miasta jest zaniedbana, co razi nie tylko mieszkańców, ale jest też złą wizytówką Nowego Sącza z racji bliskości dworca.
Zarówno w ankietach, jak i w tracie rozmowy wskazywano fakt starzenia się społeczeństwa. Zdaniem uczestników rozmowy bardzo istotnym jest zatem otwarcie się na potrzeby zarówno młodzieży, jak i rodzin z małymi dziećmi tak, by zachęcać ich do osiedla się na terenie tego osiedla. Zaproponowano szersze udostępnianie boisk szkolnych także po godzinach pracy placówek oświatowych. Mogłoby to w pozytywny sposób wykorzystać znacznie większe zainteresowanie piłką nożną jakie jest obserwowane po ostatnich sukcesach reprezentacji. Warto także odnotować propozycję jednego z radnych, którą można rozszerzyć i potraktować jako ogólną wskazówkę w procesie projektowania funkcjonalności przestrzeni miejskiej. Zwrócił on uwagę na fakt, że bezcelowym jest tworzenie miejsc, które mają służyć wszystkim grupom mieszkańców. Lepszym pomysłem jest oddzielanie np. placów zabaw i miejsc, gdzie mogą się spotykać nastolatkowie. Takie rozwiązanie pozwala zachować pierwotną funkcjonalność obiektów typu place zabaw, czy siłownie, a jednocześnie nie generuje konfliktów między różnymi grupami. Osiedle Kilińskiego Podczas spotkania na osiedlu Kilińskiego wskazywano na problemy wynikające z wandalizmu, ale także niedrożności kanalizacji deszczowej i nieestetycznych pustostanów. W ankietach uczestnicy dyskusji zwrócili uwagę na starzenie się społeczeństwa i niski poziom zainteresowania lokalnymi problemami. Warto w tym miejscu podkreślić, że w trakcie dyskusji zwrócono uwagę, że bardzo istotne jest by informować społeczność lokalną o postępach w realizacji programu rewitalizacyjnego tak, by mieszkańcy widzieli sens swojego zaangażowania.
Opinie mieszkańców osiedla Kilińskiego (natężenie występowania problemów: niskie - średnie - wysokie) Wandalizm Niski poziom uczestnictwa mieszkańców w życiu Starzenie się społeczeństwa Niski poziom integracji z os.niepełnosprawnymi Bezrobocie Przestępczość Ubóstwo Niedostateczny dostęp do nowoczesnej Problemy opiekuńczo-wychowawcze Przemoc w rodzinie 0 Alkoholizm Narkomania Inne Bezdomność Skład szmat w starym "Młynie" Kanalizacja Bezpieczeństwo drogowe Brak chodników Zagrożenie w ruchu drogowym 0 0 Niskie Średnie Wysokie Zdaniem badanych korzystnie na aktywność wpłynęłoby także stworzenie klubu, w którym różne grupy mieszkańców mogłyby same inicjować działania lub korzystać z oferowanych w nim zajęć. Zwrócono uwagę na fakt, że oferta powinna być celowana w konkretne grupy takie jak: młodzież, seniorzy czy młode matki, ale niektóre z aktywności powinny umożliwiać spotkanie się np. w trakcie wymian międzypokoleniowych. Cennym byłoby także włączenie lokalnych firm do procesów rewitalizacyjnych. Jak bowiem wskazano wielu przedsiębiorców prowadzących firmy na terenie osiedla nie jest w żaden sposób nim zainteresowana. Niekiedy mają nawet nie mieć świadomości, że ich firmy znajdują się właśnie na terenie tego konkretnego osiedla. Mieszkańcy wskazywali także na braku chodników przy ul. Stolarskiej co jest problemem tym większym, że ulica ta jest traktowana jako droga tranzytowa szczególnie przez kierowców busów, którzy jadąc de facto niewielką osiedlową ulicą skracają sobie czas przejazdu i omijają korki na głównych arteriach miasta.
Zaproponowano także ograniczenia ruchu, które uniemożliwiłyby takie wykorzystywania tej trasy. W trakcie dyskusji dało się zauważyć, że osiedle Kilińskiego jest obszarem posiadającym duży niewykorzystany potencjał. Uczestnicy rozmowy zaproponowali szereg działań, które bazują na realnych możliwościach osiedla: budowa ciągów pieszych wzdłuż rzeki Kamienicy (budowa chodników i ścieżek umożliwiłaby także podwyższenie wałów przeciwpowodziowych), budowa przy Kamienicy siłowni na otwartym powietrzy, a także innych miejsc spędzania czasu (np. ławek z bali, które są stosunkowo tanie, a jednocześnie trudne do ukradzenia), budowa wiaty przy Starej Gazowni, powiększenie i utwardzenie parkingu przy ul. Rejtana, powiększenie bramy cmentarnej od strony ul. Pierackiego. Istotnym problemem zdaniem mieszkańców są także pustostany i uciążliwe składowiska: składowisko przy Starym Młynie, dwa pustostany przy cmentarzu. Mapa wskazująca położenie dwóch pustostanów przy ulicy Stolarskiej Jeden z pustostanów przy ulicy Stolarskiej Źródło: Google Maps Źródło: fotografia własna 9
Osiedle Stare Miasto Osiedle Stare Miasto to rejon obejmujący m.in. rynek sądecki i jego najbliższe okolice. Osoby biorące udział w spotkaniu zwracały szczególną uwagę na to, że ten fragment miasta ich zdaniem powoli obumiera. W opinii mieszkańców rynek traci reprezentacyjny charakter i staje się miejscem, gdzie szczególnie widoczne są osoby z marginesu społecznego, a także młodzież, która w lokalnych barach pije alkohol. Opinie mieszkańców osiedla Stare Miasto (natężenie występowania problemów: niskie - średnie - wysokie) Alkoholizm Starzenie się społeczeństwa Niedostateczny dostęp do nowoczesnej Wandalizm Niski poziom integracji z os.niepełnosprawnymi Przestępczość 9 Ubóstwo Niski poziom uczestnictwa mieszkańców w życiu Problemy opiekuńczo-wychowawcze Przemoc w rodzinie Narkomania Bezdomność Bezrobocie Brak ośrodków pomocy osobom niewidomym Inne 0 0 Niskie Średnie Wysokie Uwagi i propozycje osób biorących udział w spotkaniu koncentrowały się zatem na działaniach zmierzających do przywrócenia temu obszarowi jego kulturalnej i rozrywkowej funkcji. Podkreślano, że jest to miejsce, w którym mogą skoncentrować się kawiarnie, restauracje, czy obiekty kultury. 0 Warunkiem jest jednak zmiana charakteru niektórych z lokali działających w centrum i zadbanie, by wśród gości zaczęły dominować osoby niemające skłonności chuligańskich. Podobnie jak w przypadku dyskusji na osiedlu Centrum zwrócono uwagę na niedostateczną liczbę zdecydowanych działań Policji. Koncentracja miejsc sprzedaży alkoholu i brak widocznej obecności służb ma prowadzić do ogólnie niskiego poczucia bezpieczeństwa mieszkańców.
Podniesienie poziomu bezpieczeństwa, a także zmiana profilu gości mogłyby z czasem zachęcać przedsiębiorców do tworzenia kolejnych miejsc kierujących swoje usługi dla zwykłych mieszkańców zapewniając im bezpieczna i kulturalna rozrywkę. Zaproponowano także dwa rozwiązania: utworzenie na wieży ratuszowej platformy widokowej, poprawa możliwości parkowania samochodów przy i w okolicach kina Sokół.