IMPORTER: educarium spółka z o.o. ul. Grunwaldzka 207, 85-451 Bydgoszcz tel. (52) 32 47 800, faks (52) 32 10 251, 32 47 880 e-mail: info@educarium.pl portal edukacyjny: www.educarium.pl sklep internetowy: www.sklep.educarium.pl MIKROSKOP Z AKCESORIAMI 420-5530 Wymienne szklane okulary, możliwość regulacji powiększenia w zakresie 50-600x oraz wbudowane oświetlenie zapewniają wyraźny obraz. Komplet zawiera profesjonalnie wyprawione preparaty i wszystkie niezbędne akcesoria do uczniowskich badań. Wiek: od 8 lat Zawartość: mikroskop - dwa szklane okulary (10x, 20x) 3 gotowe preparaty 8 czystych szkiełek i naklejek 16 osłonek 10 akcesoriów do przygotowywania preparatów instrukcja. Witaj w świecie mikroskopu, gdzie rzeczy niewidoczne gołym okiem stają się widzialne. Twój nowy mikroskop jest wyposażony w obiektyw umożliwiający generowanie zbliżenia pozwalającego na badanie nawet mikroskopijnych elementów. Możesz teraz zagłębić się w świat milionów żywych organizmów możliwych do zobaczenia jedynie przez mikroskop. We współczesnym świecie każda dziedzina nauki korzysta z dobrodziejstw mikroskopów. Używają ich biolodzy przy badaniach nad mikroorganizmami, geolodzy studiujący skały i minerały, archeolodzy badając znaleziska i astronomowie, by zgłębiać wiedzę na temat meteorów. Twój mikroskop zawiera w swoim zestawie: 1. 1 odlany z metalu korpus mikroskopu 2. 1 okular z soczewką o 10.ciokrotnym powiększeniu 3. 1 okular z soczewką o 20.stokrotnym powiększeniu 4. 1 skalpel 5. 1 łopatka 6. 1 mieszadełko 7. 1 pęseta 8. 1 tubka do obserwacji (z pokrywką) 9. 1 szalka Petriego 10. 1 pipetka 11. 3 fiolki na próbki. Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o.
12. 3 gotowe preparaty 13. 8 pustych szkiełek 14. 8 naklejek 15. 16 szkiełek pokrywkowych Instrukcja i wskazówki użytkowania Do czego to służy? MIKROSKOP pod mikroskopem oglądać możemy maleńkie próbki wszelkiego rodzaju. Światło prześwieca przez próbkę a następnie soczewki sprawiają wrażenie jakby była ona bardzo duża i wyraźna. Twój mikroskop może sprawić by obiekt wyglądał na 50, 100, 150 a nawet 300 czy 600 razy większy niż jest możliwy do zaobserwowania gołym okiem. OKULAR - specjalna soczewka powiększająca obraz współdziałająca z resztą soczewek w twoim mikroskopie. SKALPEL ostrze używane do cięcia próbek tak aby były one jak najcieńsze. ŁOPATKA - łopatka nie jest tak ostra jak skalpel, lecz ma podobne zastosowanie. Służy do skrobania i zgniatania materiałów w trakcie przygotowywania próbek. MIESZADEŁKO Użyjesz go do mieszania cieczy z cieczami lub innymi składnikami jak np. wody z solą. PĘSETA Służy do podnoszenia maleńkich elementów lub takich, których nie chcesz dotykać dłonią np. oślizgłej pleśni! TUBKA DO OBSERWACJI (Z ZAMKNIĘCIEM) - ta cienka przezroczysta tubka służąca do przechowywania ciekłych próbek pozwala zauważać wszelkie zmiany w obserwowanej substancji, np. kiedy próbka zmienia kolor. SZALKA PETRIEGO to płaskie, okrągłe naczynko pozwala hodować i obserwować np. rozwój pleśni. PIPETKA dzięki niej możesz przenosić krople płynnych substancji, które badasz. FIOLKI NA PRÓBKI to małe plastikowe buteleczki z pasującymi pokrywkami. Służą do przenoszenia próbek z miejsca, ich pobrania do miejsca gdzie trzymasz swój mikroskop. GOTOWE PREPARATY - Te próbki zostały wcześniej przygotowane przez profesjonalistów, abyś mógł od razu przystąpić do badań. SZKIEŁKA PODSTAWOWE Na nich umieścisz swoje próbki, aby oglądać je pod mikroskopem. NAKLEJKI DO OPISYWANIA Zapiszesz na nich potrzebne informacje jak np. kiedy i gdzie została pobrana próbka, a następnie okleisz swoje fiolki, czy wszelkie potrzebujące tego miejsca i sprzęty badawcze. Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 2
SZKIEŁKA NAKRYWKOWE Małe kawałki przezroczystego plastiku służące do nakrywania najmniejszych próbek na pustych szkiełkach mikroskopowych. Po przeczytaniu instrukcji w tym przewodniku będziesz wiedział jak przygotować trwałe i nietrwałe preparaty przy ich użyciu. ZAPOZNAJ SIĘ BLIŻEJ Z CZĘŚCIAMI MIKROSKOPU 1. okular 2. tubus 3. śruba ustawienia ostrości 4. rewolwer 5. obiektywy 6. statyw 7. stolik 8. uchwyty 9. lusterko 10. źródło światła, lampka LED 11. stojak z podstawą Dowiedz się więcej o działaniu swojego mikroskopu OKULAR to przez niego patrzysz w mikroskop. To niewielkie szkiełko powiększające zbiera obraz z trzech soczewek optycznych. Twój mikroskop jest wyposażony w dwa różne okulary. Okular 10X powiększa obraz 10 razy a okular 20x powiększa razy 20. TUBUS Obudowa mikroskopu. Tędy obraz próbki wędruje do okularu. ŚRUBA MIKROMETRYCZNA - Operując nią regulujesz ostrość widzianego obrazu. REWOLWER- To w nim umieszczone są 3 obiektywy, zmieniamy je obracając rewolwerem. OBIEKTYWY - Obiektywy to inaczej soczewki maksymalnie zbliżone do badanego elementu(próbki). Twój mikroskop wyposażony jest w trzy obiektywy, każdy z inną mocą powiększającą. Najkrótszy z nich ma najmniejszą moc (5.krotną) a najdłuższy największą (30.krotną). Ostatni plasuje się po środku (15. krotne powiększenie). Obiektywy wraz okularami dają powiększenie mikroskopowe. Z okularem o 10ciokrotnym powiększeniu mikroskop osiągać może 50.ciokrotne, 150.ciokrotne i 300.krotne zbliżenie. Wykorzystując okular 20x, powiększasz obraz 100.krotnie, 300.krotnie i 600.setkrotnie względem jego realnych rozmiarów. STATYW - jest to kręgosłup mikroskopu trzymający jego części razem. Możesz dowolnie go odchylać tak, aby osiągnąć jak najwygodniejszą pozycję przy obserwacji. STOLIK - to tutaj umieszczasz swoje preparaty do obserwacji. UCHWYTY - unieruchamiają próbkę tak, aby nie przemieszczała się podczas badania. LUSTERKO - lusterko koncentruje światło które oświetla próbkę byś mógł wyraźniej ją widzieć. Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 3
ŹRÓDŁÓ ŚWIATŁA (lampka LED)- Jeśli światło naturalne koncentrowane w lusterku to za mało, odwróć lusterko i włącz lampkę elektryczną LED, aby rozświetlić preparat. STOJAK Z PODSTAWĄ - podstawa Twojego mikroskopu jest wyposażona w gumki na spodniej stronie. Zapobiega to ślizganiu i przemieszczaniu się całego mikroskopu. Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa: Pamiętaj o wskazówkach bezpieczeństwa podczas długich godzin badań i zabawy z mikroskopem! przeczytaj uważnie instrukcje, przestrzegaj ich i zachowaj przewodnik w razie przyszłych wątpliwości. trzymaj małe dzieci i zwierzęta z dala od mikroskopu. kiedy pracujesz z próbkami, nie dotykaj dłońmi ust ani oczu. Dodatkowe zabezpieczenie oczu nie zostało zawarte w komplecie akcesoriów, zawsze dokładnie myj ręce po dotknięciu próbki. Używaj próbek według zasad bezpieczeństwa. preparaty przenoś bardzo ostrożnie, płytki wykonane są ze szkła. przechowuj swój mikroskop poza zasięgiem małych dzieci. JAK DBAĆ O MIKROSKOP? Kiedy przenosisz swój mikroskop, zawsze używaj obydwu rąk. Jedną trzymając statyw, a drugą za podstawę. Po każdym użyciu usuwaj preparaty ze stolika i upewniaj się, że pozostawiasz go czystym. Po każdym użyciu umieszczaj mikroskop w specjalnym pudełku lub przykrywaj go plastikową torbą. Czyść swój mikroskop wilgotną lub suchą ściereczką. Nie zanurzaj go w wodzie, ani nie rozpylaj płynów w sprayu w pobliżu mikroskopu. SPECJALNE PRZYPOMNIENIE SOCZEWKI Soczewki są najważniejszą częścią Twojego mikroskopu, dlatego szczególnie o nie dbaj. Jeżeli zakurzą się lub zabrudzą, wyczyść je bawełnianą ściereczką lub specjalną chusteczką do czyszczenia soczewek. Nie pocieraj ich palcami ani zwykłymi chusteczkami. Unikaj wszelkiego bezpośredniego kontaktuj pomiędzy soczewkami a stolikiem mikroskopu. Zawsze zakrywaj soczewki pokrywką po skończonym badaniu. Uwaga. Nieustannie doskonalimy nasze produkty, czego efektem mogą być niewielkie różnice w wyglądzie i zawartości zestawu względem opakowania i instrukcji. Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 4
NA POCZĄTEK: 1. Zgodnie z instrukcją obsługi umieść dwie baterie AA w podstawie mikroskopu. 2. Umieść mikroskop na płaskiej powierzchni blisko źródła światła a w środku dnia-najlepiej blisko okna. Manipuluj lusterkiem, aby osiągnąć kąt w którym przez okular zobaczysz jasny krąg światła. Nie kieruj lusterka bezpośrednio na światło słoneczne, może to powodować uszkodzenie oka! Jeżeli zewnętrzne światło nie jest wystarczające, uruchom lampkę LED w mikroskopie. Aby to zrobić, odwróć lusterko do dołu tak, by to żarówka była po wierzchniej stronie. Światełko włączy się automatycznie. Teraz reguluj kąt padania światła tak, by ponownie zobaczyć jasny krąg. 3. Kiedy zobaczysz przez okular jasny krąg światła, oznacza to, że twój mikroskop jest gotowy do użycia. 4. Wybierz jeden z preparatów i umieć go na stoliku unieruchamiając go uchwytami. 5. Następnie ustaw odpowiednią moc powiększenia. Twój mikroskop może dać powiększenie 50.krotne, 100.krotne, 150.krotne, 300.krotne i 600.setkrotne. Używanie dłuższego obiektywu wraz z okularem 20x daje największą moc powiększenia. Aby otrzymać najbardziej optymalną moc powiększenia, zacznij od niższej mocy podwyższając ją sukcesywnie w razie potrzeby. Większość obiektów można badać przy małym powiększeniu. 6. Aby zmienić moc powiększenia, przesuwaj rewolwer mikroskopu aż do momentu, kiedy usłyszysz kliknięcie. 7. Kręć śrubą ustawienia ostrości tak długo, aż obiektyw niemal dotykać będzie próbki. Nie pozwól jednak, by soczewka dosięgła preparatu w sposób bezpośredni. Może to spowodować uszkodzenie zarówno szkiełka, jak i soczewki. Następnie spójrz przez okular i kręć śrubą w odwrotną stronę do momentu, kiedy zobaczysz wyraźnie badany obiekt. 8. By zmienić okular wystarczy odkręcić go od tuby i wkręcić inny w jego miejsce. JAK PRZYGOTOWYWAĆ PREPARATY Próbki do badań powinny być jak najcieńsze tak aby światło swobodnie przez nie przechodziło. Gdy próbka jest za gruba, przez mikroskop da się zaobserwować jedynie ciemność. Włókna, pyłki, kurz, czy kryształki soli będą łatwe w obserwacji i nadają się doskonale do przygotowania dobrych próbek. Jeśli już masz cienką i czystą próbkę, kropla czerwonego lub niebieskiego barwnika może uwydatnić jej szczegóły. Barwniki nabyć możesz w specjalnych sklepach z artykułami badawczymi. Możesz także spróbować przygotować sam ich naturalne wersje. Wystarczy zrobić domowy sok z buraków! Purpurowo-czerwony sos buraczkowy idealnie nadaje się na barwnik. Poproś dorosłych o pomoc przy jego przygotowaniu a gotowy barwnik przenieś pipetka na szkiełko. Uważaj, barwniki zabrudzić mogą ubrania, meble czy dywany! Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 5
PRZYGOTOWANIE PREPARATÓW NIETRWAŁYCH 1. Przygotuj podstawowe szkiełko mikroskopowe 2. Przygotuj cienką próbkę. Jeśli zajdzie potrzeba, możesz kroić ją przy użyciu skalpela lub brzytwy. W takim przypadku, poproś dorosłego o zgodę i pomoc. 3. Pęsetą unieś fragment wybranej substancji i umieść ją na środku szkiełka. Dodaj kroplę wody, a jeśli to wskazane, po chwili dodaj kroplę barwnika. 4. Delikatnie umieść szkiełko nakrywkowe na powierzchni próbki. Uważaj, aby nie wpuścić pęcherzyków powietrza pod pokrywkę. 5. Usuń nadmiar wody z próbki kawałkiem papierowego ręcznika. 6. Możesz przystąpić do obserwacji próbki. PRZYGOTOWYWANIE PREPARATÓW TRWAŁYCH 1. Przygotuj czyste szkiełka mikroskopowe i pokrywkowe. 2. Powtórz punkty 1 i 2 z instrukcji przygotowania preparatów nietrwałych. 3. Przed umieszczeniem pokrywki na próbce, dodaj do niej kilka kropel GUM MEDIA, CANADA BALSAM lub innej substancji klejącej. Ewentualnie użyć możesz przezroczystej taśmy klejącej. 4. Delikatnie umieść szkiełko nakrywkowe na próbce uważając na pojawiające się pęcherzyki powietrza. 5. Umieść swój nowy trwały preparat w bezpiecznym miejscu i pozwól mu schnąć przez jeden dzień. WAŻNA UWAGA: Myj ręce przed i po przygotowywaniu próbek i po każdym użyciu mikroskopu. Używaj mydła i ciepłej wody. Pamiętaj także o utrzymywaniu zestawu mikroskopowego w czystości. Przed rozpoczęciem badań upewnij się, że dorośli są w pobliżu i mogą udzielić Ci pomocy w razie potrzeby. FAQ czyli często zadawane pytania: Co mogę zobaczyć przez mój mikroskop? Możesz zobaczyć tysiące rzeczy trudnych lub niemożliwych do dostrzeżenia gołym okiem. Zobaczysz maleńkie rośliny i zwierzęta, zaobserwujesz komórki flory i fauny. Zauważysz różnicę pomiędzy różnymi roślinami, rodzajami papieru, typami włókien a nawet pomiędzy włosami różnych osób. Możesz badać kryształy, skały i minerały. Możliwości wykorzystania twojego mikroskopu są praktycznie nieskończone. Co znaczy moc mikroskopu? Moc mikroskopu to miara powiększenia możliwego do uzyskania. To inaczej moc powiększania. Twój mikroskop ma pięć stopni mocy. Może powiększać 50, 100, 150, 300 i 600 razy. Oznacza to że twój mikroskop może powiększyć obiekt tak że wydaje się on 50, 100, 150, 300 lub nawet 600 razy większy niż w rzeczywistości. Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 6
Spojrzałem przez mój mikroskop i widzę tam ciemność, dlaczego? Może tak być jeśli lusterko jest źle ustawione względem źródła światła. Innym powodem może być zbyt duża grubość próbki, uniemożliwiająca przenikanie przez nią światła. Wszystko co widzę to fragment kręgu światła, dlaczego? Aby dokładnie przyjrzeć się próbce, światło musi równomiernie przechodzić przez szkiełko. Jeśli używasz lusterka, postaraj się delikatnie je przesuwać aż do momentu kiedy zobaczyć pełen krąg światła. Moja próbka jest bardzo cienka, a mimo to nie widzę żadnych szczegółów. Po pierwsze sprawdź ustawienia ostrości regulując je przy pomocy śruby mikrometrycznej. Jeśli problem wciąż występuje, dodaj kroplę czerwonego lub niebieskiego barwnika do próbki. Barwniki sprawiają, że słabo widoczne elementy takie jak komórki roślinne stają się wyraźniejsze. PROJEKT 1: Włókna tkanin Będziesz potrzebować: mikroskop nożyczki do wycinania małych próbek skrawki materiałów różnych rodzajów czyste, puste szkiełka mikroskopowe Wszystkie typy tkanin są zrobione z długich, cienkich pasków zwanych włóknami. Niektóre z nich, jak wełna, są pochodzenia zwierzęcego. Inne, jak bawełna, wyrabia się przy wykorzystaniu roślin. Jeszcze inne są produktami wytwarzanymi chemicznie. Nylon i poliester są przykładami takich tkanin stworzonych przez człowieka. Przygotuj kilka różnych próbek, np.: bawełny, wełny i poliestru. Pojedynczo wkładaj je pomiędzy dwa puste szkiełka tworząc kanapkę z próbki i dwóch szkieł. Przyjrzyj się im pod mikroskopem. Czy dostrzegasz różnicę pomiędzy naturalnymi a sztucznymi włóknami? Zwróć uwagę jak ciasno skręcone są pasma. Niektóre są mocno dokręcone i gładkie a inne luźne, za to z wypustkami. Luźniej splecione włókna zatrzymują powietrze. Porównaj więc włókna wełny i poliestru. Jak myślisz, która tkanina jest cieplejsza? Notatki: Rodzaj tkaniny Naturalna / sztuczna Czy włókna są ciasno wiązane? Czy włókna są luźne i mają wypustki? Czy ta tkanina jest ciepła? Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 7
PROJEKT 2: Sierść zwierzęca Będziesz potrzebować: mikroskop Czyste, puste szkiełka mikroskopowe (co najmniej dwa) Próbki różnych typów włosów i sierści Zwierzęca sierść jest podobna do ludzkich włosów. Tak jak one, sierść chroni skórę przed zimnem, gorącem i oparzeniami słonecznymi. Występuje wiele rodzajów sierści: niektóre zwierzęta mają piękną i gładką a inne sztywną, szczeciniastą. Sierść może być długa lub krótka. Długa pozwala jeszcze dłużej zachować ciepło: zwierzęta tak wyposażone potrafią zatrzymać pod nią warstwę ciepłego powietrza dodatkowo chroniącą skórę. To zjawisko nazywa się izolacją. Przebadaj próbki sierści kotów, psów czy nawet chomika. Możesz sprawdzić, czy pędzle, które znajdziesz w domu nie mają przypadkiem włosia z sierści np. wiewiórek. Inne mogą być zrobione ze świńskiego włosia. Włóż kilka pasm sierści lub włosów pomiędzy szkiełka, tak jak w przypadku tkanin. Spójrz na nie przez mikroskop. Jeżeli skorzystasz z 600-krotnego zbliżenia, dostrzeżesz maleńkie nierówne linie biegnące dookoła każdego włosa. Są to linie wzrostu. Jeśli przerwy pomiędzy nimi są duże, oznacza to że włos rośnie szybko. Więcej małych przerw charakteryzuje wolno rosnące włosy. Wyrwij jeden włos z własnej głowy. (Aua!) Czy jest podobny do włosów któregoś ze zwierząt? Notatki: Próbka Czyj to włos? Czy jest gładki? Czy pozwala zatrzymywać ciepło? Czy możesz zaobserwować pierścienie wzrostu? PROJEKT 3: Liście Będziesz potrzebować: mikroskop Czyste, puste szkiełka mikroskopowe (co najmniej dwa) różne rodzaje liści Rośliny oddychają przez liście. Większość z nich posiada małe dziurki zwane aparatem szparkowym po wewnętrznej stronie. Rośliny wdychają przez nie dwutlenek węgla, a wydychają tlen, odwrotnie niż ludzie. Tym sposobem rośliny pomagają ludziom i zwierzętom, a my roślinom. Naukowa nazwa tych połączonych procesów to symbioza. Pozbieraj liście różnych typów. Igły sosnowe, jodłowe i świerkowe to także liście, po prostu wyglądają nieco inaczej. Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 8
Jeśli pozbierasz swoje liście wiosną lub latem, w większości będą one zielone. Jesienią i zimą mogą być za to czerwone, brązowe lub pomarańczowe - wszystkie z wyjątkiem igieł z drzew iglastych. Te pozostają zielone cały rok. Drzewa, z których pochodzą nazywamy wiecznie zielonymi. Przyjrzyj się uważnie swoim próbkom używając 300-krotnej mocy zbliżenia. Zwróć uwagę na wzory i linie biegnące po powierzchni liścia. Są to żyłki liścia przenoszące substancje odżywcze z liścia do rośliny i odwrotnie. Liście są maleńkimi fabrykami pokarmu: chlorofil w nich zawarty zatrzymuje energię słoneczną którą liście, wraz z wodą i dwutlenkiem węgla wykorzystują do wytworzenia dla siebie pożywienia. Proces ten nazywamy fotosyntezą. Notatki: Próbka Z jakiej rośliny pochodzi liść? Jaki ma kolor? Czy możesz zobaczyć żyłki? Czy możesz dostrzec aparat szparkowy? PROJEKT 4: Ziemia i piasek Będziesz potrzebować: mikroskop Kilka czystych, pustych szkiełek mikroskopowych Kilka szkiełek nakrywkowych próbki brudu i piasku z różnych miejsc fiolki do przetrzymywania próbek pipetkę wodę Ziemia może zawierać w sobie kawałki skał a także dużo materiałów organicznych, jak szczątki roślin i zwierząt. Martwe liście i trawa są pożywieniem dla wielu dobrych bakterii i małych zwierząt jak dżdżownice. To właśnie dzięki zawartości tak wielu składników organicznych ziemia idealnie nadaje się do hodowli roślin i warzyw. Piasek to z kolei ziarenka odłupane w różnych procesach z większych kawałków skał wielu typów. Można w nim również znaleźć fragmenty muszli pradawnych morskich organizmów. Istnieją także plaże z czarnym piaskiem-duża jego część to maleńkie fragmenty węgla! Pozbieraj próbki piasku i ziemi z okolic Twojego domu i różnych plaż. Przywieź kilka próbek z wakacji. Wykorzystaj fiolki do przechowywania i przenoszenia próbek. Umieść cienką warstwę próbki na szkiełku i spójrz przez mikroskop. Zobaczysz wiele cząstek różniących się od siebie. Następnie dodaj do próbki kroplę wody i nałóż pokrywkę na szkiełko. Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 9
Notatki: Co widzisz w swoich próbkach ziemi i piasku? Które z nich stanowić mogą dobre podłoże dla roślin? Po skończonym badaniu nie zapomnij o umyciu rąk. Materiał / próbka 1 / próbka 2 etc. Próbki skał Cząstki muszelek Niewielkie fragmenty roślin Cząstki węgla Insekty lub ich pozostałości PROJEKT 5: Papier Będziesz potrzebować: mikroskop dwa czyste, puste szkiełka mikroskopowe papier do pisania, chusteczki higieniczne, papier gazetowy papierowy ręcznik długopis wodę Papier może być zrobiony z wielu różnych rzeczy. Większość jednak produkowana jest z drzew. Czasami producenci dodają do papieru drobno posiekane kawałeczki bawełny. Inne rodzaje papieru są też wytwarzane jako produkt recyclingu, z papieru już wcześniej używanego. Papier może być cienki lub gruby, gładki lub o nierównej powierzchni. Może być mocny lub słaby i łatwy do rozdarcia. Jest używany do pisania, pakowania, wycierania, dmuchania nosa a nawet do produkcji ubrań. Papier do pisania jest gładki podczas gdy chusteczki higieniczne są miękkie. Ręczniki papierowe są grube lecz, dla przykładu, papier gazetowy jest cienki. Przygotuj kilka rodzajów papieru i porównaj je. Spróbuj po nich pisać, wylej kilka kropel wody i sprawdź ich chłonność przy wycieraniu. Następnie umieść próbki na szkiełku i obejrzyj je pod mikroskopem. Kiedy spojrzysz na próbkę papieru gazetowego, zwróć uwagę na sposób w jaki nadrukowane jest zdjęcie. Składa się ono z maleńkich kropeczek z tuszu. Notatki: Papier do pisania / papier gazetowy / papierowe ręczniki / chusteczki higieniczne Czy po tym papierze możesz pisać ołówkiem? Czy po tym papierze możesz pisać długopisem? Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 10
Czy ten papier ma dużą chłonność przy wycieraniu? Jak mocny jest ten papier? Czy ten papier ma gładką powierzchnię? Przez mikroskop dostrzeżesz, że chusteczki i papierowe ręczniki mają miękkie, puszyste włókna i duże przestrzenie pomiędzy nimi. Te obszary wypełnione powietrzem mogą także zatrzymywać wodę, dlatego właśnie te próbki mają najwyższą chłonność. Papier do pisania nie jest tak zbudowany i nie posiada wolnych przestrzeni, podobnie jak papier gazetowy. Nie są chłonne, ponieważ włókna są w nich umieszczone blisko siebie. PROJEKT 6: Woda ze stawu Będziesz potrzebować: mikroskop Wiaderko pusty słoik pipetkę czyste, puste szkiełka mikroskopowe szkiełka nakrywkowe. Pobierz próbki ze zbiornika wodnego z zalesionego obszaru. Najlepiej pobierać próbki późną wiosną lub latem. Zanurz wiaderko w wodzie i pozostaw je tak na około pół godziny. Po upływie tego czasu, używając pustego słoika, pobierz próbkę zawierającą także osad, który osiadł na dnie wiaderka. Używając pipety, umieść kroplę pobranej wody na szkiełku i przykryj preparat pokrywką. Aby to zrobić, umieść pokrywkę obok kropli na szkiełku. Pozwól jej delikatnie opaść. Powoli przyciśnij ją wykałaczką uważając, by nie zgnieść żadnych małych organizmów zawieszonych w kropli. Jeśli woda wylała się poza brzegi, możesz wytrzeć jej nadmiar chusteczką. Spójrz przez mikroskop. Zacznij od 100-krotnego powiększenia i ciągle zwiększaj moc. Czym są te maleńkie elementy, które widzisz? Czy część z nich to żywe organizmy? Na pewno zobaczysz fragmenty ziemi i roślinności. Jeśli masz szczęście, zaobserwujesz także mikroskopijne organizmy poruszające się w obrębie próbki. Niektóre z nich to maleńkie larwy, inne to mikroorganizmy żyjące w wodzie żywiące się roślinami, czy właśnie jajami larw i innych owadów. Zapisuj dokładnie wszystko co widzisz i postaraj się odwzorować to na rysunkach. Co zaobserwowałem w próbkach wody ze stawu? Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 11
PROJEKT 7: Przyjazne bakterie Będziesz potrzebować: mikroskop czyste, puste szkiełka mikroskopowe szkiełka nakrywkowe pipetkę jogurt naturalny (koniecznie zawierający żywe kultury bakterii ) wodę szalkę Petriego. Bakterie, to formy życia tak małe, że zobaczyć je można jedynie pod mikroskopem. Niektóre z nich sprawiają, że chorujemy, inne są przyjazne dla człowieka. Czy lubisz jogurty? A czy wiesz, że to właśnie za sprawą przyjaznych nam bakterii mleko zamienia się w jogurt? Umieść kroplę jogurtu naturalnego na szkiełku. Dodaj kroplę wody i przykryj preparat pokrywką. Próbka powinna być bardzo cienka. Spójrz przez swój mikroskop. Przyjrzyj się próbce przy 300- krotnym i 600-krotnym powiększeniu. Zwróć szczególną uwagę na jej najcieńsze fragmenty. Małe okrągłe obiekty, które widzisz - to właśnie przyjazne ludziom bakterie. Kilka kropel jogurtu przenieś na szalkę Petriego lub do fiolki, a następnie zmieszaj z kroplami ciepłej wody. Tak przygotowaną próbkę pozostaw w ciepłym miejscu bez przykrycia na jeden dzień. Po jego upływie nanieś kroplę lub dwie na szkiełko i przykryj je szkiełkiem nakrywkowym. Spójrz przez mikroskop. Prawdopodobnie zobaczysz jeszcze więcej bakterii niż poprzednio. Były w powietrzu, a teraz są w jogurcie (dzięki brakowi pokrywki!) Mogą mieć inne kształty niż bakterie, które widziałeś poprzedniego dnia. Postaraj się narysować to, co zobaczyłeś w odpowiednim miejscu u dołu strony. Dokładnie umyj ręce. Pokrywkę szkiełka wyrzuć, a samo szkiełko dokładnie opłucz pod gorącą wodą z mydłem. Dla pełnej czystości dodaj kilka łyżek wybielacza do wody. Poproś rodziców o pomoc, wybielacz to niebezpieczna substancja mogąca wywoływać uszkodzenia skóry. Ponownie umyj ręce. Notatki: Przyjazne bakterie / inne bakterie PROJEKT 8: Kryształy Będziesz potrzebować: mikroskop dwa czyste, puste szkiełka mikroskopowe sznurek szklanka Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 12
bardzo ciepła woda (w ilości niemal wypełniającej szklankę) łyżka (do odmierzania i mieszania) sól kuchenna cukier. Przygotuj kawałek sznurka o długości około 7,5 centymetra i zawiąż go w połowie długości ołówka. Szklankę wypełnij gorącą wodą prawie po brzeg. Uważaj, by się nie poparzyć. Dodaj do szklanki pełną łyżkę soli i zamieszaj. Gdy sól się rozpuści, dodaj kolejną i wymieszaj ponownie. Jeżeli sól rozpuszcza się w całości, spróbuj dodać trzecią łyżkę. Umieść ołówek ze sznurkiem na szklance tak, aby sznurek był zanurzony w wodzie. Pozostaw tak przygotowane akcesoria w miejscu niedostępnym dla dzieci. Nie poruszaj szklanką. Po jednym dniu przyjrzyj się sznurkowi i szklance. Powracaj po wyniki badań przez kolejne dni. Po pewnym czasie zaobserwujesz białe kostki wspinające się po sznurku. To kryształki soli w swojej podstawowej formie. Spróbuj powtórzyć eksperyment używając cukru. Cukier także krystalizuje. Czy jednak jego kryształy są takie same jak kryształy soli? Czy umiałbyś je rozróżnić? Popatrz przez mikroskop na kryształy, które uzyskałeś. Czasami ich maleńkie fragmenty łączą się w większe formy tworząc niesamowite i piękne kształty. Notatki: Kryształy soli / kryształy cukru Prowadź własne śledztwa przy użyciu mikroskopu! Miej oczy szeroko otwarte i wykorzystuj możliwości swojego mikroskopu, na przykład: 1. Szczoteczki do zębów - porównaj włosie nowej szczoteczki i innej, długo używanej. Czy teraz widzisz dlaczego należy często zmieniać szczoteczkę do zębów? 2. Drukowanie - porównaj materiały drukowane przed różne źródła. Porównaj znaczek pocztowy z fragmentem gazety lub zdjęciem z magazynu. Czy możesz zobaczyć maleńkie kropki tuszu na wydruku? W jakich kolorach występują? Jak to możliwe, że ograniczona ilość kolorów jest w stanie stworzyć kolorowy obraz, który widzi ludzkie oko? Instrukcja obsługi i instalacji baterii 1. Poluzuj śruby na dolnej pokrywie mikroskopu a następnie zdejmij pokrywkę. 2. Włóż do środka dwie baterie AA według schematu w przegródce. Nie łącz nowych i starych baterii. Nie używaj akumulatorów i baterii z funkcją ponownego ładowania. Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 13
Nie łącz różnych typów baterii: alkalicznych, standardowych (węglowo-cynkowych) i akumulatorów. Używaj wyłącznie kompletów baterii tego samego typu. Usuwaj zużyte baterie. Nie należy powodować zwarcia dwóch przeciwnych biegunów baterii Aby zapobiec korozji i możliwym uszkodzeniom, zaleca się wyciąganie baterii z mikroskopu jeżeli nie będzie on używany dłużej niż dwa tygodnie. 3. Umieść pokrywkę na miejscu i dokręć śruby. Uważaj, by nie dokręcić ich zbyt mocno. Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 14