w sprawie: Uchwała Nr XIII/116/08 Rady Powiatu Kartuskiego z dnia 14 lutego 2008r. zatwierdzenia rocznego sprawozdania z działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów Powiatu Kartuskiego w roku 2007. Na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331, zm. z 2007 r. Dz.U. Nr 99, poz. 660 i Nr 171, poz. 1206). Rada Powiatu Kartuskiego uchwala, co następuje: 1 Zatwierdza się roczne sprawozdanie z działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów Powiatu Kartuskiego w roku 2007, stanowiące załącznik do niniejszej uchwały. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu Kartuskiego. 2 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady /-/Edmund Kwidziński
U Z A S A D N I E N I E do projektu uchwały w sprawie: zatwierdzenia rocznego sprawozdania z działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów Powiatu Kartuskiego w roku 2007. W oparciu o przywołane w projekcie uchwały podstawy prawne, Powiatowy Rzecznik Konsumentów w terminie do dnia 31 marca każdego roku przedkłada Radzie do zatwierdzenia roczne sprawozdanie ze swojej działalności w roku poprzednim. Natomiast zatwierdzone przez Radę sprawozdanie Rzecznik Konsumentów przekazuje właściwej miejscowo delegaturze Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W związku z powyższym kompetencją Rady Powiatu jest zatwierdzenie w / w sprawozdania, celem umożliwienia realizacji dalszych zadań ustawowych. Kartuzy, dnia 8 stycznia 2008 r. Powiatowy Rzecznik Konsumentów /-/Józefa Byczkowska
Załącznik do Uchwały Nr XIII/116/08 Rady Powiatu Kartuskiego z dnia 14.02.08. SPRAWOZDANIE z działalności POWIATOWEGO RZECZNIKA KONSUMENTÓW w Kartuzach w 2007 roku KARTUZY 2008 r. 1
Podstawa prawna składanego sprawozdania: art.43 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. W myśl wyżej cytowanej ustawy Rzecznik Konsumentów niniejszym przedkłada Radzie Powiatu, roczne sprawozdanie ze swej działalności w roku poprzednim. Natomiast zatwierdzone przez Radę sprawozdanie przekazane zostanie właściwej miejscowo delegaturze Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. 1. CZĘŚĆ PIERWSZA: zawiera formalno prawne podstawy ochrony praw konsumenckich. 2. CZĘŚĆ DRUGA: zawiera opisową relację ze zrealizowanych przez Powiatowego Rzecznika Konsumentów zadań, wynikających z ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów oraz innych podstaw prawnych. 3. CZĘŚĆ TRZECIA: zawiera tabelaryczne zestawienie podejmowanych przez Powiatowego Rzecznika Konsumentów działań w 2007 roku. 2
Ad. 1 Formalno prawne usytuowanie instytucji Rzecznika Konsumentów oraz informacja o Rzeczniku Konsumentów Powiatu Kartuskiego. Normy prawne dotyczące ochrony konsumentów w Polsce: art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który nakłada na wszystkie władze publiczne obowiązek ochrony konsumentów przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi, art. 4 ust. 1 pkt 18 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym, powiat ma obowiązek wykonywać określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponad gminnym w zakresie ochrony praw konsumentów. Wyżej wskazane zadania samorząd powiatowy realizuje poprzez instytucję Rzecznika Konsumentów, który z kompetencjami o charakterze doradczym i procesowym działa w oparciu o stosowne ustawy i akty wykonawcze oraz orzecznictwo Sądu Najwyższego i konsumenckie dyrektywy unijne Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 1998 r. w sprawie nakazów zaprzestania szkodliwych praktyk w celu ochrony interesów konsumentów. Jednocześnie w tym miejscu należałoby wspomnieć, że ochrona interesów konsumentów realizowana przez Powiatowego Rzecznika Konsumentów obejmuje swym zakresem regulacje prawne w następujących zakresach: a) o grach i zakładach wzajemnych b) o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji c) o Krajowym Rejestrze Sądowym 3
d) o niektórych umowach kompensacyjnych zawieranych w związku z umowami dostaw na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa e) o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych f) o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali g) prawo farmaceutyczne h) prawo lotnicze i) o świadczeniu usług drogą elektroniczną j) o działalności ubezpieczeniowej k) prawo telekomunikacyjne l) o kinematografii m) o nadzorze nad rynkiem kapitałowym n) o państwowym zasobie kadrowym i wysokich stanowiskach państwowych o) Kodeks postępowania cywilnego p) usługi turystyczne q) ogólne bezpieczeństwo produktów r) zwalczanie nieuczciwej konkurencji s) odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary t) ceny u) o ochronie danych osobowych v) w sprawie wymagań dla zabawek w) o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych x) o kredycie konsumenckim y) prawo bankowe z) o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny aa) o elektronicznych instrumentach płatniczych bb) o ochronie nabywców prawa korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku cc) Kodeks wykroczeń dd) o księgach wieczystych i hipotece ee) Kodeks cywilny 4
ff) o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym gg) prawo pocztowe hh) prawo energetyczne ii) wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego jj) o opakowaniach i odpadach opakowaniowych kk) o transporcie drogowym art. 42 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, który określa w szczególności zadania Powiatowego Rzecznika Konsumentów. ZADANIA RZECZNIKA KONSUMENTÓW: 1) zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów 2) składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony interesów konsumentów 3) występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów 4) współdziałanie z właściwymi miejscowo delegaturami Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, organami Inspekcji Handlowej oraz organizacjami konsumenckimi 5) wykonywanie innych zadań określonych w ustawie lub przepisach odrębnych art. 38 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, który wskazuje na konieczność prowadzenia edukacji konsumenckiej dla mieszkańców, w tym szczególnie dla młodzieży poprzez wdrażanie elementów wiedzy konsumenckiej do procesów nauczania. Podsumowując, do podstawowych zadań Rzecznika Konsumentów należy: 1. udzielanie porad i informacji 5
2. występowanie w imieniu i na rzecz konsumentów do przedsiębiorców, podejmując w tym celu interwencję i próbę mediacji 3. udzielanie pomocy w kierowaniu spraw na drogę sądową i w toku postępowania sądowego Obowiązki Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Powiecie Kartuskim od dziewięciu lat, jednoosobowo pełni Józefa Byczkowska, którą z dniem 14 listopada 2007 roku Prezes Sądu Okręgowego w Gdańsku ustanowił również biegłym sądowym w zakresie spraw konsumenckich, komunikacji społecznej i pedagogiki. Najczęstszą przyczyną trudności konsumenckich jest nieznajomość przepisów regulujących sprawy reklamacji, więc aby przybliżyć Konsumentom podstawy prawne w tym zakresie i pomóc wyjść z trudnych konsumenckich sytuacji, Rzecznik organizuje różnego rodzaju spotkania edukacyjne zarówno dla osób dorosłych jak również prowadząc edukację konsumencką w szkołach. Ponadto udziela licznych porad i służy pomocą poprzez liczne publikacje prasowe i audycje telewizyjne emitowane przez lokalną telewizję kablową. Formy udzielania pomocy przez Rzecznika Konsumentów w Kartuzach opisane zostały w drugiej części niniejszego sprawozdania. 6
Ad.2 Opisowa relacja ze zrealizowanych przez Powiatowego Rzecznika Konsumentów zadań, wynikających z ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów oraz innych ustaw. Zakres tematyczny realizowanych przez Powiatowego Rzecznika Konsumentów spraw jest bardzo różny i bardzo szeroki. Poniżej zaprezentowane zostały tematy wiodące wśród wszystkich skarg konsumenckich realizowanych w minionym roku, w podziale miesięcznym: TEMATY WIODĄCE WŚRÓD SPRAW KONSUMENCKICH 1. STYCZEŃ - reklamacje zakupionego sprzętu RTV i AGD - reklamacje zakupionego obuwia - reklamacje usług telekomunikacyjnych w zakresie operatorów telefonii komórkowej i stacjonarnej oraz operatorów telewizyjnych 2. LUTY - reklamacje zakupionego sprzętu RTV i AGD - reklamacje zakupionych telefonów komórkowych - reklamacje usług telekomunikacyjnych w zakresie operatorów telefonii komórkowej i stacjonarnej oraz operatorów telewizyjnych 3. MARZEC - reklamacje zakupionego sprzętu RTV i AGD - reklamacje zakupionego obuwia - reklamacje usług remontowo - budowlanych - reklamacje usług telekomunikacyjnych w zakresie operatorów telefonii komórkowej i stacjonarnej oraz operatorów telewizyjnych 4. KWIECIEŃ - reklamacje zakupionego obuwia 7
- reklamacje usług remontowo - budowlanych - reklamacje usług telekomunikacyjnych w zakresie operatorów telefonii komórkowej i stacjonarnej oraz operatorów telewizyjnych - reklamacje usług bankowych 5. MAJ - reklamacje zakupionego wyposażenia wnętrz - reklamacje zakupionego sprzętu RTV i AGD - reklamacje usług remontowo - budowlanych - reklamacje usług telekomunikacyjnych w zakresie operatorów telefonii komórkowej i stacjonarnej oraz operatorów telewizyjnych - reklamacje usług bankowych 6. CZERWIEC - reklamacje zakupionych telefonów komórkowych - reklamacje zakupionego obuwia - reklamacje usług remontowo - budowlanych - reklamacje usług telekomunikacyjnych w zakresie operatorów telefonii komórkowej i stacjonarnej oraz operatorów telewizyjnych - reklamacje usług transportowych - reklamacje usług z zakresu dostawy mediów (prąd, gaz, ciepło, woda) 7. LIPIEC - reklamacje zakupionej biżuterii - reklamacje zakupionego sprzętu komputerowego - reklamacje zakupionego sprzętu RTV i AGD - reklamacje usług remontowo - budowlanych - reklamacje usług telekomunikacyjnych w zakresie operatorów telefonii komórkowej i stacjonarnej oraz operatorów telewizyjnych 8. SIERPIEŃ - reklamacje zakupionej biżuterii - reklamacje zakupionego obuwia - reklamacje usług remontowo - budowlanych 8
- reklamacje usług edukacyjnych (kursy językowe, szkolenia, szkoły niepubliczne) 9. WRZESIEŃ - reklamacje zakupionego sprzętu komputerowego - reklamacje zakupionego obuwia - reklamacje usług remontowo - budowlanych 10.PAŹDZIERNIK - reklamacje zakupionego obuwia - reklamacje zakupionej odzieży - reklamacje zakupionego sprzętu RTV i AGD - reklamacje zakupionego wyposażenia wnętrz - reklamacje zakupionych telefonów komórkowych - reklamacje usług lokalowych - reklamacje usług remontowo - budowlanych - reklamacje usług pralniczych 11.LISTOPAD - reklamacje umów poza lokalem i na odległość - reklamacje zakupionego sprzętu sportowego - reklamacje zakupionego obuwia - reklamacje zakupionego sprzętu RTV i AGD - reklamacje zakupionego sprzętu komputerowego - reklamacje usług remontowo - budowlanych - reklamacje usług telekomunikacyjnych w zakresie operatorów telefonii komórkowej i stacjonarnej oraz operatorów telewizyjnych - reklamacje usług bankowych - reklamacje usług motoryzacyjnych - reklamacje zakupionych telefonów komórkowych 12.GRUDZIEŃ - reklamacje zakupionego obuwia - reklamacje zakupionej odzieży - reklamacje zakupionego sprzętu RTV i AGD - reklamacje zakupionego sprzętu komputerowego - reklamacje usług pocztowych - reklamacje usług komunikacyjnych 9
- reklamacje usług remontowo - budowlanych - reklamacje usług bankowych - reklamacje usług telekomunikacyjnych w zakresie operatorów telefonii komórkowej i stacjonarnej oraz operatorów telewizyjnych Reasumując należałoby podkreślić, że w 2007 roku Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Kartuzach uczestniczył w 1624 sprawach konsumenckich. Oznacza to, że w minionym roku zgłoszono o 502 sprawy konsumenckie więcej niż w roku 2006. Zatem ilość spraw realizowanych przez Rzecznika Konsumentów na przestrzeni lat 1999-2007 wzrosła czterokrotnie. W sumie Rzecznik Konsumentów w Kartuzach, w osobie Józefy Byczkowskiej, zrealizował około 8079 spraw konsumenckich. Dla porównania: W roku 2006 zrealizowano w sumie 1122 sprawy konsumenckie; z końcem roku 2005 odnotowano 1124 indywidualne kontakty z konsumentami, a było to o 119 spraw więcej niż w roku 2004, o 285 spraw więcej w stosunku do roku 2003, natomiast o 310 w relacji z rokiem 2002 oraz o 443 więcej względem roku 2001. Poniżej w zestawieniu wykresowym przedstawiona została średnia dzienna ilość spraw konsumenckich realizowanych przez Rzecznika Konsumentów w poszczególnych miesiącach minionego roku oraz ilości spraw realizowanych w poszczególnych latach. 10
NIETYPOWE PROBLEMY KONSUMENCKIE LUB ICH ZAKOŃCZENIA Wśród wszystkich spraw należących do typowych spraw konsumenckich występują również bardziej egzotyczne problemy konsumenckie lub ich zakończenia. Do takich należałoby zaliczyć np. STYCZEŃ - interwencja Rzecznika w sprawie naliczenia świadczenia z tytułu umowy ubezpieczenia zaopatrzenia dzieci w polisę, która zakończyła się zmianą postanowienia ubezpieczyciela z kwoty ok. 1 tys zł na kwotę 5 400,00 zł na rzecz konsumentki LUTY - reklamacja zakupionej peruki MARZEC - reklamacja namalowanego na zamówienie obrazu KWIECIEŃ - sprawa reklamacji zakupionego towaru, w wyniku której konsumentka usłyszała zastraszające słowa min.: wiem gdzie Pani mieszka, w nocy w jest ciemno, wiem jaki ma Pani samochód, dowiem się gdzie Pani pracuje i straci Pani pracę. MAJ - sprawa nieprawidłowo sprzedanego biletu na przejazd środkami komunikacji miejskiej, który w wyniku kontroli został przez kontrolera zauważony i zgłoszony. W konsekwencji podjętej interwencji kasjerka, która wydała pomyłkowo nieprawidłowy bilet została pouczona, aby nie prowadziła rozmów telefonicznych podczas sprzedaży biletów jak również przeprowadzono postępowanie wyjaśniające wobec kontrolera. W efekcie ostatecznym na adres biura Rzecznika wpłynęła odpowiedź: Zarząd Spółki Przewozowej postanowił uwzględnić reklamację i anulować swoją wierzytelność. Mając nadzieję, że niniejsza odpowiedź jest dla Państwa i Waszej Klientki 11
satysfakcjonująca nasza Spółka przeprasza za powstałe nieporozumienie. CZERWIEC - interwencja Rzecznika w związku z zakupem towaru w trybie sprzedaży poza lokalem przedsiębiorstwa na kwotę 2990,00 zł, podczas której oszukano konsumenta na kwotę w wysokości ok. 600,00 zł. Po interwencji w/w kwotę odzyskano wraz z przeprosinami konsumenta. LIPIEC - interwencja Rzecznika w sprawie reklamacji usług budowlanych połączona z oskarżeniem ze strony inwestora min. w słowach: Część materiałów Panu powierzonych nie została użyta do prac ociepleniowych w moim budynku. Została przez Pana i Pana ekipę wywieziona z placu budowy. SIERPIEŃ - interwencja Rzecznika w związku reklamacją usług lotniczych, która zakończyła się wraz przeprosinami konsumenta propozycją o następującej treści: Proponujemy rekompensatę w formie jednorazowej zniżki w wysokości 20% od zastosowanej taryfy przy zakupie biletu na przelot w obie strony naszymi samolotami na dowolnej trasie WRZESIEŃ - reklamacja zakupionego saksofonu PAŹDZIERNIK - reklamacja usług przewozów osób w transporcie taksówkowym - sprawa zniszczenia samochodu podczas usługi w myjni samochodowej LISTOPAD - problem zbyt niskich cen lekarstw w jednej z aptek 12
GRUDZIEŃ - reklamacje zakupionych ryb mrożonych, które po odmrożeniu ważyły o połowę mniej - sprawa odszkodowania za pogryzienie spodni przez psa należącego do innej osoby Problemy konsumenckie, z którymi spotyka się Rzecznik są różne a przebieg i zakończenia tych spraw jeszcze różniejsze i dla każdej sprawy inne. Niestety nadal pojawiają się sprawy z zakresu braku wzajemnej grzeczności, a tej nie można prawem wymusić, chyba, że w drodze postępowania sądowego z powództwa cywilnego. W dalszym ciągu duży procent naszego społeczeństwa nie zna podstawowych uprawnień konsumenckich. Zatem również w minionym roku duży nacisk pracy Rzecznika Konsumentów był skierowany, podobnie jak w roku poprzednim, na edukację konsumencką. Poznanie praw i obowiązków konsumenckich umożliwia właściwe wybory rynkowe i prawidłową drogę odwoławczą umożliwiającą skuteczne dochodzenie swoich praw, w tym również reklamacyjnych. Do najczęściej stosowanych przez Rzecznika Konsumentów w Kartuzach form realizacji edukacji konsumenckiej należały i nadal należą: 1. Zapewnianie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i edukacji konsumenckiej oraz udzielanie informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów w godzinach pracy Starostwa Powiatowego w Kartuzach w siedzibie Starostwa przy ul. Gdańskiej 26 w pokoju 15 - zarówno osobiście, telefonicznie, listownie czy pocztą elektroniczną pod następującymi adresami: powiat@kartuskipowiat.com.pl, jbyczkowska@kartuskipowiat.pl 13
2. Udzielanie porad i informacji prawnej podczas popołudniowych dodatkowych dyżurów tj.: w każdy pierwszy poniedziałek miesiąca w godzinach 16,00 17,00 w siedzibie Telewizji Kablowej Teletronik w Pawilonie Wielofunkcyjnym na os. Wybickiego w Kartuzach oraz w każdy pierwszy piątek miesiąca w godzinach 15,30 16,30 w kartuskim biurze Wojewódzkiego Zrzeszenia Handlu i Usług w Centrum Handlowym Kaszebe w Kartuzach przy ul. Dworcowej 16. Wspomniane powyżej zadania edukacyjne dla młodzieży realizowane były przez Rzecznika Konsumentów Powiatu Kartuskiego w formie spotkań z młodzieżą w poszczególnych szkołach. Poniżej podane zostały przykładowe terminy zajęć edukacji konsumenckiej dla młodzieży realizowane przez Rzecznika Konsumentów. WYKAZ PROWADZONYCH ZAJĘĆ Z ZAKRESU EDUKACJI KONSUMENCKIEJ 9 lutego 2007 r. w Gimnazjum w Somoninie (1 godz.), 21 września 2007 r. w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Somoninie (4 godz.), 24 września 2007 r. w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Somoninie (4 godz.), 25 września 2007 r. w Zespole Szkół Technicznych w Kartuzach (4 godz.), 27 września 2007 r. w Zespole Szkół Technicznych w Kartuzach (4 godz.), 4 października 2007 r. w Gimnazjum Nr 1 w Kartuzach (4 godz.), 5 października 2007r. w Gimnazjum Nr 1 w Kartuzach (4 godz.), 20 listopada 2007 r. w Zespole Szkół Ogólnokształcących (2 godz.) 5 grudnia 2007 r. w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Somoninie (2 godz.). 14
Łącznie objęto zajęciami około 451 uczniów realizując założenia programowe projektu Masz prawo - ogólnopolska edukacja młodych konsumentów, Moje konsumenckie ABC oraz autorskiego programu zajęć lekcyjnych Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Kartuzach. Realizowane zadania informacyjno - edukacyjne przez Rzecznika Konsumentów poprzez publikacje prasowe i aktualne informacje przekazywane przez lokalną telewizję kablową Teletronik na bieżąco w ciągu całego roku obrazowały konsumentom, na co w danym czasie należy zwrócić baczniejszą uwagę oraz kiedy i gdzie można dodatkowo uczestniczyć w spotkaniu z Rzecznikiem Konsumentów. W miarę potrzeby i zainteresowania Rzecznik również udzielał informacji dla lokalnego portalu internetowego i dla lokalnej prasy, gdzie ukazały się min. następujące artykuły i wywiady z Powiatowym Rzecznikiem Konsumentów w Kartuzach. EDUKACJA KONSUMENCKA RZECZNIKA POPRZEZ MEDIA Dziennik Bałtycki z dnia 12 marca 2007 r. Powiat Kartuski. Klienci są niezadowoleni z działania neostrady i usług TP. Rzecznik Konsumentów pomoże. Kurier Kartuski z dnia 27 lutego 2007 r. Towar luzem. Handel. Ekspert radzi. Kurier Kartuski z dnia 13 marca 2007 r. 15 marca Światowy Dzień Konsumenta. Większość spraw kończy się zgodą. Dziennik Bałtycki z dnia 14 marca 2007 r. Kartuzy. Jutro Światowy Dzień Konsumenta. Rzecznik pomaga również studentom wyższych szkół. naszemiasto.pl.kartuzy z dnia 29 marca 2007 r. Kartuzy. Rzecznik pomaga studentom. 15
Gazeta Kartuska z dnia 15 maja 2007 r. Rzecznik Konsumentów radzi. Uwaga przedsiębiorcy, usługodawcy i sprzedawcy! Dziennik Bałtycki. Tygodnik Kartuzy z dnia 25 maja 2007 r. Przed nami kolejne miłe święto Dzień Dziecka. Zanim kupisz dokładnie obejrzyj. Gazeta Kartuska z dnia 29 maja 2007 r. Rzecznik Konsumentów dyskretnie radzi. O czym należy pamiętać kupując zabawkę na Dzień Dziecka? Gazeta Kartuska z dnia 19 czerwca 2007 r. Rzecznik Konsumentów odpowiada: czy zwroty butelek szklanych lub plastikowych zwrotnych są odpłatne? Ile wynosi kaucja? Kurier Kartuski z dnia 28 sierpnia 2007 r. Powiatowy Rzecznik Konsumentów wyjaśnia: Czy musimy płacić z góry? Głos Kaszub z dnia 30 października 2007 r. Zamieszanie wokół ustawy handlowej. Sklepy zamknięte w święta Głos Kaszub z dnia 18 grudnia 2007 r. Uwaga na szybkie remonty, promocje, niebezpieczne zabawki, artykuły spożywcze Przedświąteczny szał kupowania prezentów. Rozmowa z Józefą Byczkowską Powiatowym Rzecznikiem Konsumentów Realizując ustawowe zadania konsumenckie Rzecznik wskazywał na rozwiązania legislacyjne, z uwzględnieniem dyrektyw Unii Europejskiej. Koniecznym elementem edukacji społecznej, o którym należy tutaj wspomnieć jest również istota pogłębienia wiedzy przedsiębiorców w zakresie nowo przyjętych regulacji prawnych, zasad uczciwej konkurencji i korzyści płynących z kształtowania pozytywnego wizerunku firmy wśród konsumentów. Celem realizacji powyższego Rzecznik Konsumentów wielokrotnie gościł w różnorakich placówkach handlowych i usługowych a także gościł przedsiębiorców i pracowników 16
handlowych i usługowych w biurze przy ul. Gdańskiej. Podczas tych spotkań analizowano rynek z punktu widzenia konsumentów, handlowców i usługodawców oraz rozpatrywano funkcjonowanie branży handlowo usługowej przyjaznej mieszkańcom powiatu. Podsumowaniem współpracy, o której mowa powyżej był udział Rzecznika w Noworocznym Spotkaniu Kupców w dniu 5 stycznia 2007 roku podczas którego analizowano wnioski na niwie przedsiębiorca konsument w okresie całego minionego roku. Ponadto na bieżąco realizowana była współpraca Rzecznika Konsumentów między innymi z niżej wymienionymi instytucjami i organizacjami pracującymi w służbie ochrony interesów konsumentów. JEDNOSTKI WSPÓŁPRACUJĄCE DLA DOBRA KONSUMENTÓW - Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie, - Delegatura UOKiK w Gdańsku, - Urząd Regulacji Energetyki Północny Oddział Terenowy z siedzibą w Gdańsku, - Stowarzyszenie Konsumentów Polskich w Warszawie, - Inspekcja Handlowa w Gdańsku, - Polskie Stowarzyszenie Sprzedaży Bezpośredniej w Warszawie, - Rada Krajowa Federacji Konsumentów w Warszawie, - Krajowa Rada Rzeczników Konsumentów w Warszawie, - Biuro Informacji Kredytowej w Warszawie, - Europejskie Centrum Konsumenckie w Warszawie, - Centrum Edukacji Obywatelskiej w Warszawie, - TP SA i PTK Centertel, - Wojewódzkie Zrzeszenie Handlu i Usług w Gdańsku, - Bankowy Arbitraż Konsumencki w Warszawie, - Rzecznik Ubezpieczonych w Warszawie, - Spółdzielczy Arbitraż Konsumencki w Gdyni. 17
Współpraca Rzecznika Konsumentów z wymienionymi powyżej urzędami, instytucjami i organizacjami konsumenckimi sprowadzała się do wymiany poglądów, informacji i doświadczeń w zakresie jednolitej interpretacji przepisów prawnych oraz sygnalizacji pojawiających się niepożądanych i oszukańczych praktyk rynkowych a także oceny funkcjonowania placówek handlowych i usługowych w kontekście przestrzegania przez nie obowiązujących przepisów prawa konsumenckiego. Organizacje te tworzą system ochrony praw konsumenckich, a Powiatowy Rzecznik Konsumentów stanowi w nim pierwsze ogniwo kontaktu z konsumentami. W ramach wyżej wspomnianej współpracy z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie Rzecznik otrzymuje bieżące informacje dotyczące aktualnych działań Prezesa UOKiK Marka Niechciała w sprawach ochrony interesów konsumentów. Natomiast zmiany, które wprowadzała w ciągu całego roku Telekomunikacja Polska omawiane były na bieżąco podczas cyklicznych spotkań organizowanych przez tę jednostkę i PTK Centertel. Na bieżąco była również realizowana współpraca pomiędzy Rzecznikiem Konsumentów Powiatu Kartuskiego a Panią Hanną Kajeta - Kierownikiem Biura Rejonowego w Kartuzach Wojewódzkiego Zrzeszenia Handlu i Usług w Gdańsku oraz z Panem Dariuszem Tryzna Prezesem Zarządu Rejonowego WZHiU w Kartuzach a także osobami prowadzącymi działalność na Targowisku Miejskim w Kartuzach. Natomiast w ramach współpracy Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z Powiatowymi Rzecznikami Konsumentów we wrześniu Rzecznik uczestniczył w panelu poświęconym zagadnieniom upowszechniania wiedzy na temat otwarcia rynku energii elektrycznej i gazu, a zatem możliwości zmiany sprzedawców przez odbiorców ww. mediów z dniem 1 lipca 2007 roku. Współpraca w zakresie ochrony praw konsumentów zacieśnia się także pomiędzy Rzecznikami Konsumentów poszczególnych powiatów poprzez liczne spotkania szkoleniowe, w których biorą udział. Wymiana doświadczeń oraz sukcesywnie 18
rozwijające się orzecznictwo w zakresie podstaw prawnych w świetle nowelizowanych ustaw pozwala na zwiększenie liczby pozytywnie zakończonych spraw w zakresie ochrony praw konsumenckich. Taka sytuacja zaistniała min. podczas XII cyklicznego spotkania Rzeczników Konsumentów w październiku w Mrzeżynie, gdzie tematem przewodnim było: Ochrona konsumenta przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi a także w ramach realizacji umowy bliźniaczej realizowanej we współpracy z Anglią i Danią przy wsparciu finansowym UOKiK w Warszawie i środków unijnych zgodnie z projektem PL2004/IB/OT/04 System ochrony konsumentów, zakres tematyczny obejmował: kredyt konsumencki, nadmierne zadłużenie i usługi finansowe. Szkolenie zorganizowane zostało w Gdańsku. W trakcie indywidualnych spotkań z konsumentami Rzecznik Konsumentów zapewniał bezpłatne porady konsumenckie oraz udzielał informacji prawnej w zakresie ochrony ich interesów, interweniował i występował w sprawach spornych. Czynności te Powiatowy Rzecznik Konsumentów wykonywał w siedzibie Starostwa Powiatowego, podczas dodatkowych dyżurów, o których mowa była powyżej lub w terenie w zależności od konieczności sytuacji. Zależności te, wynikały z terminowości spraw konsumenckich oraz w niektórych wypadkach z potrzeby analizy spraw spornych w punktach sprzedaży. Ponadto celem pozytywnego zakończenia niektórych spraw spornych Rzecznik organizował trójstronne spotkania lub wdrażał praktykę mediacji pośrednich. W wielu wypadkach Rzecznik występował na rzecz konsumentów, na ich wniosek, do przedsiębiorców w sprawach spornych wynikających z ochrony praw i interesów konsumenckich. Wielokrotnie też Rzecznik Konsumentów podejmował się wyjaśnienia niejasności jako negocjator w spornych sprawach pomiędzy usługodawcą a klientem, a także z roszczeniem w 19
zakresie zwalczania nieuczciwej konkurencji oraz w sytuacji świadczenia nieuczciwych usług pro konsumenckich. Cechą charakterystyczną pracy Rzecznika Konsumentów w Powiecie Kartuskim, co znamienne było już w poprzednich latach, jest zauważalny i dominujący niemalże w każdej sprawie fakt istotnej dla obu stron opinii społecznej wiążący się nierozerwalnie z brakiem anonimowości pomiędzy klientem a sprzedawcą. Porady udzielane przez Rzecznika odnosiły się również do ocen wnoszonych spraw pod względem prawnym i formalnym oraz wskazywania przepisów regulujących zaistniałe problemy lub spory na styku sprzedawca, producent, usługodawca a konsument. W wielu przypadkach Rzecznik pomagał w redagowaniu pism reklamacyjnych, zaopatrywał we wzory umów konsumenckich oraz w różnorakie broszury z zakresu podstawowej wiedzy konsumenckiej. Intensyfikacja ilości spraw zawsze powoduje konieczność interwencji i negocjacji oraz występowania w sytuacjach, gdy naruszone zostało dobro społeczne oraz interes publiczno prawny. Z pracy Rzecznika Konsumentów korzystają mieszkańcy Powiatu niezależnie od wykształcenia, wieku czy światopoglądu. Jego praca jest służbą dla dobra publicznego, wymagającą zawsze potrzeby pełnego zaangażowania i doceniania nawet drobnych codziennych spraw, które mogą stanowić ważne problemy dla wielu mieszkańców naszego Powiatu. Słowami Marka Niechciała Prezesa UOKiK w Warszawie można by podsumować powyższe sprawozdanie: Ochrona konkurencji służy całej gospodarce, a jej ostatecznym beneficjentem jest każdy z nas. Natomiast mądrość Arystotelesa Prawdziwą sprawiedliwością jest przeżyć to, co się uczyniło innym, winna przyświecać każdemu konsumentowi w każdej chwili, gdyż raz jesteśmy dawcami a raz biorcami świadczonych usług. 20
W ostatniej części sprawozdania zawarte zostały dane tabelaryczne. Pierwsza tabela zawiera ogólną ilość udzielonych porad konsumenckich i informacji prawnych w zakresie ochrony konsumentów oraz struktury udzielanych porad. W tabeli drugiej zostały wyodrębnione z pierwszego zestawienia wystąpienia do przedsiębiorców w sprawach ochrony interesów konsumentów. Tabela dotycząca wytyczanych powództw na rzecz konsumentów, to trzecie tabelaryczne rozpisanie podejmowanych przez Rzecznika czynności. Ad. 3 Tabelaryczne zestawienie podejmowanych przez Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Kartuzach działań w 2007 roku. SPRAWOZDANIE POWIATOWEGO RZECZNIKA KONSUMENTÓW W POWIECIE KARTUSKIM ZA 2007 ROK Tabela nr 1: Zapewnianie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony konsumentów struktura udzielanych porad. Przedmiot sprawy Rodzaj udzielonej porady 1624 telefoniczne osobiste pisemne Ogółem I. Usługi, w tym: 273 206 350 829 Bankowe 24 14 28 66 Ubezpieczeniowe 7 8 7 22 21
Systemy argentyńskie 4 1-5 Inne finansowe - 1 3 4 Telekomunikacja 38 24 69 131 (operatorzy telefonii stacjonarnej i komórkowej, TV kablowa) Dostawa mediów (prąd, 6 5 18 29 gaz, ciepło, woda) Informatyczne - - - - Motoryzacyjne (serwis) 13 18 9 40 Turystyczne i hotelarskie 1 2 2 5 Pralnicze 12 8 15 35 Remontowo - budowlane 41 41 100 182 Pocztowe 4 3 5 12 Medyczne 1 - - 1 Dentystyczne - - - - Edukacyjne (kursy 6 5 17 28 Językowe, szkolenia, Szkoły niepubliczne) Komunikacyjne 3 9 13 25 Transportowe 2 2 13 17 Kamieniarskie - - - - Fotograficzne 6 2-8 Krawieckie 1 1-2 Lokalowe 17 15 12 44 Inne 87 47 39 173 II. Umowy sprzedaży, w 241 167 347 755 tym: Wyposażenie wnętrz 18 9 28 55 Sprzęt RTV i AGD 58 44 83 185 Sprzęt komputerowy 13 23 38 74 Odzież 18 11 30 59 Obuwie 53 28 73 154 Samochody i akcesoria 5 4 3 12 Nieruchomości 3 5 4 12 Materiały budowlane 2 2-4 22
Kosmetyki 1 3 3 7 Sprzęt sportowy 4 5 29 38 Sprzęt rehabilitacyjny 6 3-9 Art. spożywcze 6 2 5 13 Biżuteria 4 5 12 21 Zabawki - - - - Zwierzęta - - - - Płyty CD, DVD - - - - Telefony komórkowe 14 12 33 59 Inne 36 11 6 53 III. Umowy poza 18 12 14 44 lokalem i na odległość Tabela nr 2: Wystąpienia do przedsiębiorców w sprawie ochrony interesów konsumentów. Wyszczególnienie Ogółem ilość wystąpień Zakończo ne pozytywnie Zakończo ne negatywnie I. Usługi, w tym: 179 140 15 24 Bankowe 14 12 1 1 Ubezpieczeniowe 4 2 1 1 Systemy argentyńskie - - - - Inne finansowe 2 1 1 - Telekomunikacja (operatorzy 35 30 2 3 telefonii stacjonarnej i komórkowej, TV kablowa) Dostawa mediów (prąd, gaz, 9 7 1 1 ciepło, woda) Informatyczne - - - - Motoryzacyjne (serwis) 5 2 2 1 Turystyczne i hotelarskie 1 1 - - Spra wy w toku 23
Pralnicze 7 5 1 1 Remontowo - budowlane 50 46 1 3 Pocztowe 3 1-2 Medyczne - - - - Dentystyczne - - - - Edukacyjne (kursy językowe, 9 8-1 Szkolenia, szkoły niepubliczne) Komunikacyjne 7 4 1 2 Transportowe 7 5 1 1 Kamieniarskie - - - - Fotograficzne - - - - Krawieckie - - - - Lokalowe 6 3 1 2 Inne 20 13 2 5 II. Umowy sprzedaży, w tym: Wyposażenie wnętrz 14 9 1 4 Sprzęt RTV i AGD 42 37 2 3 Sprzęt komputerowy 19 17 1 1 Odzież 15 14 1 - Obuwie 37 34 1 2 Samochody i akcesoria 3 1 1 1 Nieruchomości 3 1 1 1 Materiały budowlane - - - - Kosmetyki 2 1-1 Sprzęt sportowy 14 13-1 Sprzęt rehabilitacyjny - - - - Art. spożywcze 3 3 - - Biżuteria 6 5 1 - Zabawki - - - - Zwierzęta - - - - Płyty CD, DVD - - - - Telefony komórkowe 17 12 2 3 Inne 3 1 1 1 III. Umowy poza lokalem i 7 4 1 2 na odległość 178 148 12 18 24
Tabela nr 3: Wytaczanie powództw na rzecz konsumentów. L p Przedmiot sporu 1. Powództwa dotyczące reklamacji w zakresie niezgodności towaru z umową lub gwarancji towarów 2. Powództwa dotyczące niewykonania lub nienależytego wykonania usług 3. Przygotowywanie konsumentom pozwów dotyczących reklamacji w zakresie niezgodności towaru z Rozstrzygnięcie sądu pozytywne negatywne (np. (np. uwzględniające oddalone, żądanie nieuwzglę- w dnia- zasadniczej jące części) żądania) w toku Ilość powództw ogółem - - - - - - - - 5 1 3 9 25
umową lub gwarancji towarów 4. Przygotowywanie konsumentom pozwów dotyczących niewykonania 2 1 6 9 lub nienależytego wykonania usług 5. Sprawy kierowane do rozpatrzenia - - 6 6 przez sąd polubowny 6. Wstępowanie rzecznika konsumentów - - 2 2 do postępowań 7. Inne - - - - RAZEM 7 2 17 26 Przygotowała: Józefa Byczkowska Powiatowy Rzecznik Konsumentów 26