Narodowy Bank Polski Departament Systemu Płatniczego INFORMACJA O ROZLICZENIACH PIENIĘŻNYCH I ROZRACHUNKACH MIĘDZYBANKOWYCH W III KWARTALE 2011 R. Warszawa, listopad 2011 r.
SPIS TREŚCI Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w III kwartale 2011 r. Wprowadzenie strona 3 System SORBNET strona 5 System TARGET2-NBP strona 8 Rozliczenia transgraniczne w TARGET2 -NBP strona 10 Rozliczenia krajowe w TARGET2 -NBP strona 12 System SORBNET-EURO strona 13 Rozliczenia transgraniczne w SORBNET -EURO strona 14 Rozliczenia krajowe w SORBNET-EURO strona 15 Rozliczenia międzybankowe i klientowskie w SORBNET -EURO strona 16 System ELIXIR strona 16 System EuroELIXIR strona 18 Rozliczenia transgraniczne w EuroELIXIR strona 19 Rozliczenia krajowe w EuroELIXIR strona 22 Podsumowanie strona 22 Załącznik nr 1 Tabela. System SORBNET. Liczba transakcji i wartość obrotów strona 25 w II i III kwartale 2011 r. Załącznik nr 2 Tabela. System TARGET2-NBP. Liczba transakcji i wartość obrotów strona 26 w II i III kwartale 2011 r. Załącznik nr 3 Tabela. System SORBNET-EURO. Liczba transakcji i wartość obrotów strona 27 w II i III kwartale 2011 r. Załącznik nr 4 Tabela. System ELIXIR: Liczba transakcji i wartość obrotów strona 28 w II i III kwartale 2011 r. Załącznik nr 5 Tabela. System Euro-ELIXIR: Liczba transakcji i wartość obrotów w II i III kwartale 2011 r. strona 29 Strona 2
Wprowadzenie Jednym z zadań realizowanych przez banki centralne jest sprawowanie nadzoru nad systemami płatności w celu zapewnienia ich sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania. Do narzędzi służących sprawowaniu nadzoru zalicza się m.in. zbieranie informacji pozwalających na ocenę zmian zachodzących w poszczególnych systemach płatności. Dane uzyskane przez NBP za III kwartał 2011 r. wykazują w porównaniu do II kwartału 2011r.: a) w systemie SORBNET: - spadek o 1,7% średnich dziennych obrotów do poziomu 259,9 mld zł, - wzrost o 12,2% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu 10.953 szt., b) w systemie TARGET2-NBP: - wzrost o 83,5% średnich dziennych obrotów do poziomu 2,5 mld euro, - wzrost o 47,8% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu 4.187 szt., c) w systemie SORBNET-EURO: - spadek o 24,5% średnich dziennych obrotów do poziomu 339 mln euro, - spadek o 55,6% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu 322 szt., d) w systemie ELIXIR: - spadek o 0,2% średnich dziennych obrotów do poziomu 14,2 mld zł, - spadek o 6,0% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu 5,3 mln szt., e) w systemie EuroELIXIR: - utrzymany poziom średnich dziennych obrotów, tj. 165,8 mln euro, - wzrost o 0,1% poziom średniej dziennej liczby zleceń do poziomu 31.592 szt. Średnią wartość pojedynczego zlecenia, jakie było realizowane za pośrednictwem polskich systemów płatności, tj. systemów SORBNET, TARGET2-NBP, SORBNET-EURO, ELIXIR i EuroELIXIR, na przestrzeni III kwartału 2011 r. przedstawia wykres nr 1. Wielkość średniej dziennej liczby przetwarzanych zleceń za pośrednictwem systemów wysokokwotowych na przestrzeni ostatnich pięciu kwartałów przedstawia wykres nr 2. Strona 3
Wykres nr 1. Średnia wartość pojedynczego zlecenia w poszczególnych systemach płatności w III kwartale 2011 r. (dla celów porównawczych wartość na wykresie wyrażona w walucie krajowej, przy przeliczeniu zastosowano kurs: 1 euro = 4,147 zł, czyli średnioważony kurs liczony na III kwartał 2011 r. wg danych NBP) Wykres nr 2. Średnia dzienna liczba zleceń realizowanych w poszczególnych systemach płatności wysokokwotowych na przestrzeni kolejnych kwartałów od IV kwartału 2009 r. Strona 4
SYSTEM SORBNET Uczestnikami systemu SORBNET według stanu na koniec września 2011 r. były, poza NBP, następujące podmioty: - 52 banki, w stosunku do stanu z czerwca 2011 r. jest to o jeden bank mniej (Mazowiecki Bank Regionalny S.A.), - Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A., - Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. W okresie III kwartału 2011 r. w systemie SORBNET: - rozliczono łącznie ok. 712 tys. zleceń o wartości 16,9 bln zł, - średnio dziennie rozliczono 10.953 zleceń o wartości 259,9 mld zł, - średnia wartość zlecenia wyniosła 23,7 mln zł. W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano: - wzrost o 17,6% łącznej liczby zleceń płatniczych (z 605 do 712 tys. szt.), - wzrost o 12,2% średniej dziennej liczby zleceń (z 9.763 do 10.953 szt.), - wzrost o 3,1% łącznej wartości zleceń (z 16,4 do 16,9 bln zł), - spadek o 12,4% średniej wartości rozliczanego zlecenia (z 27,1 do 23,7mln zł), - wzrost o 2,0% średniej dziennej wielkości środków pieniężnych pozostawianych przez banki na koniec dnia na rachunkach bieżących w złotych w DSP (z 26,7 do 27,3 mld zł). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach, począwszy od II kwartału 2010 r., przedstawiają wykresy nr 3 i 4. Szczegółowe dane dotyczące systemu SORBNET prezentuje załącznik nr 1 (strona 25). Wykres nr 3. Wartość zleceń w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. Strona 5
Wykres nr 4. Liczba zleceń w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. W systemie SORBNET w III kwartale 2011 r. rozliczono średnio 10.953 zlecenia dziennie, tj. o 12,2 % więcej niż w poprzednim kwartale. Największą liczbę zleceń w skali poszczególnych miesięcy odnotowano w dniach: - 29 lipca 2011 r. - rozliczono 12.927 zleceń, - 16 sierpnia 2011 r. - rozliczono 15.846 zleceń, - 30 września 2011 r. - rozliczono 14.807 zleceń. Stosunkowo duży wzrost ogólnej liczby zleceń w III kwartale 2011 r., w tym zwłaszcza wzrost średniej liczby zleceń w sierpniu i wrześniu 2011 r., wynikał m.in. z podjętej przez jeden z banków od sierpnia 2011 r. decyzji o udostępnieniu swoim klientom korzystającym z bankowości elektronicznej, rozliczeń swoich zleceń bezpośrednio poprzez SORBNET w sposób zautomatyzowany. W porównaniu do analogicznego okresu z poprzedniego roku średnia dzienna liczba rozliczanych zleceń w SORBNET wzrosła o 65% (wykres nr 5). Wykres nr 5. Średnia dzienna liczba zleceń w systemie SORBNET w analogicznych kwartałach lat ubiegłych od 2002 r. Strona 6
Średnia wartość w III kwartale 2011 r. pojedynczego zlecenia wyniosła 23,7 mln zł i w porównaniu do poprzedniego kwartału spadła o 12,4 % (wykres nr 6). Wykres nr 6. Średnia wartość pojedynczego zlecenia w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. W III kwartale 2011 r. udział głównych typów operacji przeprowadzanych na rachunkach bieżących w całości obrotów przedstawiał się następująco: - rozrachunki wynikające z realizacji zleceń klientowskich 51,2% (we wcześniejszym kwartale 51,9%), - wykorzystanie kredytów udzielonych bankom przez NBP 18,8% (we wcześniejszym kwartale 17,0%), - zakup/ wykup papierów wartościowych od NBP 12,0% (we wcześniejszym kwartale 11,5%). Udział głównych typów operacji przeprowadzanych na rachunkach bieżących banków w złotych w III kwartale 2011 r. przedstawia wykres nr 7. Wykres nr 7. Udział poszczególnych typów operacji przeprowadzanych na rachunkach bieżących banków w złotych w całości obrotów w III kwartale 2011 r. Strona 7
W okresie III kwartału 2011 r. średni dzienny stan środków na rachunkach bieżących banków kształtował się na poziomie 27,3 mld zł, przyjmując wielkości od 11,6 mld zł do 34,6 mld zł. Zmianę na przestrzeni kolejnych kwartałów od II kwartału 2010 r. w wielkości średniego dziennego stanu środków na rachunkach bieżących banków w złotych przedstawia wykres nr 8. Wykres nr 8. Średni dzienny stan środków pozostawianych przez banki na rachunkach bieżących w złotych w DSP w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. SYSTEM TARGET2-NBP System o nazwie TARGET2-NBP, prowadzony przez Narodowy Bank Polski na SSP, tj. wspólnej platformie systemu TARGET2, służy do rozliczania płatności wysokokwotowych w walucie euro. Obecnie trwa proces migracji banków z systemu SORBNET-EURO na TARGET2, który zgodnie z założeniami powinien zostać zakończony w dniu 21 listopada 2011 r. Uczestnikami bezpośrednimi systemu TARGET2-NBP według stanu na koniec września 2011 r. było 13 banków, Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. oraz Narodowy Bank Polski. W ciągu III kwartału 2011 r. liczba uczestników tego systemu nie zwiększyła się. Należy pamiętać, iż z dniem 6 czerwca 2011 r. do systemu TARGET2-NBP dołączyło kolejnych 5 banków: Bank Polska Kasa Opieki S.A., Bank BPH Spółka Akcyjna, BRE Bank S.A., Alior Bank S.A. i Bank Polskiej Spółdzielczości S.A., co przyczyniło się do znacznego zwiększenia obrotów rejestrowanych w tym systemie na przestrzeni III kwartału 2011 r.. W okresie III kwartału 2011 r. w systemie TARGET2-NBP: - rozliczono łącznie 272,1 tys. zleceń o wartości 159,6 mld euro, Strona 8
- średnio dziennie rozliczono 4.187 zleceń o wartości 2,5 mld euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 586,3 tys. euro. Szczegółowe dane dotyczące systemu TARGET2-NBP prezentuje tabela - załącznik nr 2 (strona 26). W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano: - wzrost o 52,4% łącznej liczby zleceń płatniczych (z 178,5 do 272,1 tys. szt.), - wzrost o 47,8% średniej dziennej liczby zleceń (z 2.834 do 4.187 szt.), - wzrost o 80,7% łącznej wartości zleceń (z 88,3 do 159,6 mld euro), - wzrost o 18,5% średniej wartości rozliczanego zlecenia (z 494,7 do 586,3 tys. euro). Wartość i liczbę zleceń w systemie TARGET2-NBP w kolejnych kwartałach, począwszy od II kwartału 2010 r., przedstawiają wykresy nr 9 i 10. Wykres nr 9. Wartość zleceń w systemie TARGET2-NBP w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. Wykres nr 10. Liczba zleceń w systemie TARGET2-NBP w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. Strona 9
ROZLICZENIA TRANSGRANICZNE W TARGET2-NBP Kategoria rozliczeń transgranicznych w euro w systemie TARGET2-NBP obejmuje zlecenia wysyłane lub otrzymywane przez polskie banki w obrocie z bankami zagranicznymi. W III kwartale 2011 r. w ramach rozliczeń transgranicznych w TARGET2-NBP: - rozliczono łącznie 251,3 tys. zleceń o wartości 151,3 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 3.866 zleceń o wartości 2,3 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 602 tys. euro. Zlecenia transgraniczne stanowiły: - 92,4% liczby wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP (we wcześniejszym kwartale wynosiły 93,8%), - 94,8% wartości wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP (we wcześniejszym kwartale 95,3%). Liczbę zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP w podziale na zlecenia transgraniczne wysłane, transgraniczne otrzymane i krajowe przedstawia wykres nr 11. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń w ogólnej liczbie wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP przedstawia wykres nr 12. Wartość zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP w podziale na zlecenia transgraniczne wysłane, transgraniczne otrzymane i krajowe przedstawia wykres nr 13. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń w ogólnej wartości wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP przedstawia wykres nr 14. Wykres nr 11. Liczba zleceń w systemie TARGET2 - NBP w podziale na krajowe, transgraniczne wysłane i transgraniczne otrzymane w II i III kwartale 2011 r. Strona 10
Wykres nr 12. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń, tj. krajowych, transgranicznych wysłanych i transgranicznych otrzymanych, w ogólnej liczbie zleceń rozliczonych w systemie TARGET2 - NBP w II i III kwartale 2011 r. Wykres nr 13. Wartość zleceń w systemie TARGET2 - NBP w podziale na krajowe, transgraniczne wysłane i transgraniczne otrzymane w II i III kwartale 2011 r. Strona 11
Wykres nr 14. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń tj. krajowych, transgranicznych wysłanych i transgranicznych otrzymanych w ogólnej wartości zleceń rozliczonych w systemie TARGET2 - NBP w II i III kwartale 2011 r. ROZLICZENIA KRAJOWE W TARGET2-NBP Kategoria rozliczeń krajowych w euro w systemie TARGET2-NBP obejmuje rozliczenia dotyczące zleceń kierowanych i otrzymanych przez polskie banki uczestniczące bezpośrednio w TARGET2-NBP dokonywane między nimi, a także między tymi bankami a NBP. W okresie III kwartału 2011 r. w ramach rozliczeń krajowych w TARGET2-NBP: - rozliczono łącznie 20.830 zleceń o łącznej wartości 8,3 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 320 zlecenia o wartości 127,2 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 397,1 tys. euro. W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano : - zwiększenie liczby zleceń o 9.829 szt., co stanowi wzrost o 89,3%, - zwiększenie wartości rozliczanych zleceń o 4,1 mld euro, co stanowi wzrost o 100%. Zlecenia krajowe stanowiły: - 7,7% liczby wszystkich zleceń realizowanych w systemie TARGET2-NBP (we wcześniejszym kwartale 6,2%), - 5,2% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie TARGET2 NBP (we wcześniejszym kwartale 4,7%). Liczbę i wartość zleceń krajowych na tle pozostałych kategorii zleceń w systemie TARGET2 NBP prezentują wykresy nr 11 i 13. Strona 12
SYSTEM SORBNET-EURO Uczestnikami systemu SORBNET-EURO według stanu na koniec września 2011 r., poza NBP, były 24 banki oraz Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. W ciągu III kwartału 2011 r. liczba uczestników tego systemu nie uległa zmianie, ale na wyniki osiągane w tym kwartale przez system SORBNET-EURO wpływ miało czerwcowe przejście z systemu SORBNET- EURO do systemu TARGET2-NBP pięciu banków. W okresie III kwartału 2011 r. w systemie SORBNET-EURO: - rozliczono łącznie 20,9 tys. zleceń o wartości 22,1 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 322 zlecenia o wartości 339 mln euro, - średnia kwota zlecenia wyniosła 1,1 mln euro. Szczegółowe dane dotyczące systemu SORBNET-EURO prezentuje tabela załącznik nr 3 (strona 27). W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano w systemie SORBNET-EURO: - spadek o 22,1 % łącznej wartości zleceń (z 28,3 do 22,1mld euro), - spadek o 24,5% średniej dziennej wartości zleceń (z 449 do 339 mln euro), - spadek o 54,2% łącznej liczby zleceń (z 45.697 do 20.909 szt.), - wzrost o 70,3% średniej wartości rozliczanego zlecenia (z 619,3 do 1,055 tys. euro). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie SORBNET-EURO w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. przedstawiają wykresy nr 15 i 16. Wykres nr 15. Wartość zleceń w systemie SORBNET-EURO w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. Strona 13
Wykres nr 16. Liczba zleceń w systemie SORBNET-EURO w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. Zlecenia realizowane za pośrednictwem SORBNET-EURO można podzielić na dwie podstawowe kategorie, tj. zlecenia krajowe i transgraniczne oraz zlecenia międzybankowe i klientowskie. ROZLICZENIA TRANSGRANICZNE W SORBNET-EURO W okresie III kwartału 2011 r. w ramach rozliczeń transgranicznych w SORBNET-EURO: - rozliczono łącznie 17,6 tys. zleceń o wartości 11,4 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 271 zleceń o wartości 175,5 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 647 tys. euro. W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano: - spadek o 30,4% wartości zleceń transgranicznych (z 16,4 do 11,4 mld euro), - spadek o 58,0% liczby zleceń transgranicznych (z 42.004 do 17.628 szt.). Liczbę zleceń zrealizowanych w systemie SORBNET-EURO w podziale na zlecenia transgraniczne wysłane, transgraniczne otrzymane i krajowe przedstawia wykres nr 17. Wartość zleceń zrealizowanych w systemie SORBNET-EURO w podziale na zlecenia transgraniczne wysłane, transgraniczne otrzymane i krajowe przedstawia wykres nr 18. Strona 14
Wykres nr 17. Liczba zleceń w systemie SORBNET-EURO w podziale na krajowe, transgraniczne wysłane i transgraniczne otrzymane w II i III kwartale 2011 r. Wykres nr 18. Wartość zleceń w systemie SORBNET-EURO w podziale na krajowe, transgraniczne wysłane i transgraniczne otrzymane w II i III kwartale 2011 r. ROZLICZENIA KRAJOWE W SORBNET-EURO W okresie III kwartału 2011 r. w ramach rozliczeń krajowych w SORBNET-EURO: - rozliczono łącznie 3,3 tys. zleceń o wartości 10,7 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 50 zleceń o wartości 163,9 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 3,247 mln euro. W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano : - spadek o 11,2% liczby zleceń krajowych (z 3.693 do 3.281szt.), Strona 15
- spadek o 10,6% wartości rozliczanych zleceń krajowych (z 11,9 do 10,7 mld euro). Liczbę i wartość zleceń krajowych na tle pozostałych kategorii zleceń w systemie SORBNET- EURO prezentują wykresy nr 17 i 18. Zlecenia krajowe stanowiły w systemie SORBNET-EURO: - 15,7% liczby realizowanych zleceń (we wcześniejszym kwartale 8,1%), - 48,3% wartości realizowanych zleceń (we wcześniejszym kwartale 42,1%). ROZLICZENIA MIĘDZYBANKOWE I KLIENTOWSKIE W SORBNET-EURO W odniesieniu do wartości zleceń w systemie SORBNET-EURO, w porównaniu do wcześniejszego kwartału, odnotowano: - spadek o 18,9% zleceń międzybankowych (z 26,5 do 21,5 mld euro), - spadek o 69,1% zleceń klientowskich (z 1,8 mln do 545 tys. euro). W odniesieniu do liczby zleceń w SORBNET-EURO, w porównaniu do wcześniejszego kwartału, odnotowano: - spadek o 33,3% zleceń międzybankowych (z 14.284 do 9.530 szt.), - spadek o 63,8% zleceń klientowskich (z 31.413 do 11.379 szt.). SYSTEM ELIXIR Według stanu na koniec III kwartału 2011 r. bezpośrednimi uczestnikami wymiany zleceń płatniczych w systemie ELIXIR było 50 banków (w tym NBP), tj. liczba uczestników w stosunku do sytuacji z czerwca 2011 r. uległa zmniejszeniu o jeden bank - Mazowiecki Bank Regionalny S.A. W okresie III kwartału 2011 r. w systemie ELIXIR: - rozliczono łącznie 346,5 mln zleceń o wartości 924,1` mld zł, - średnio dziennie rozliczono 5,3 mln zleceń o wartości 14,2 mld zł, - średnia wartość zlecenia wyniosła 2.667 zł. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano: - spadek o 1,5% łącznej liczby transakcji (z 351,6 do 346,5 mln szt.), - wzrost o 4,6% łącznej wartości transakcji (z 883,5 do 924,1 mld zł), - spadek o 6,0% średniej dziennej liczby transakcji (z 5,7 do 5,3 mln szt.), - spadek o 0,2% średnich dziennych obrotów (z 14,3 do 14,2 mld zł), - wzrost o 6,1% średniej kwoty transakcji (z 2.513 do 2.667 zł). Strona 16
Szczegółowe dane dotyczące systemu ELIXIR prezentuje załącznik nr 4 (strona 28). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie ELIXIR w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. przedstawiają wykresy nr 19 i 20. Wykres nr 19. Wartość zleceń rozliczanych w systemie ELIXIR w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. Wykres nr 20. Liczba zleceń rozliczanych w systemie ELIXIR w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. W III kwartale 2011 r., podobnie jak w poprzednich kwartałach, ponad 80% wartości obrotów było realizowanych na dwóch pierwszych sesjach, czyli porannej i popołudniowej, co przedstawia wykres nr 21. Wykres nr 21. Udział poszczególnych sesji rozrachunkowych w realizacji rozrachunku KIR w III kwartale 2011 r. Strona 17
SYSTEM EuroELIXIR Według stanu na koniec września 2011 r. bezpośrednimi uczestnikami systemu EuroELIXIR było 25 banków (w tym NBP), ), tj. liczba uczestników w stosunku do czerwca 2011 r. uległa zmniejszeniu o jeden bank - Mazowiecki Bank Regionalny S.A. W okresie III kwartału 2011 r. w systemie EuroELIXIR: - rozliczono łącznie 2,1 mln zleceń o wartości 10,9 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 31.592 zleceń o wartości 165,8 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 5.248 euro. Szczegółowe dane charakteryzujące funkcjonowanie systemu EuroELIXIR prezentuje tabela załącznik nr 5 (strona 29). W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano w systemie EuroELIXIR: - wzrost o 4,8% łącznej liczby zleceń (z 2,0 do 2,1 mln szt.), - wzrost o 4,7% łącznej wartości zleceń (z 10,4 do 10,9 mld euro), - wzrost o 0,1% średniej dziennej liczby realizowanych zleceń (z 31.571 do 31.592 szt.), - spadek o 0,1% średniej dziennej wartości realizowanych zleceń (z 165,9 do 165,8 mln euro), - spadek o 0,1% średniej wartości realizowanego zlecenia (z 5.254 do 5.248 euro). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie EuroELIXIR w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. przedstawiają wykresy nr 22 i 23. Wykres nr 22. Wartość zleceń w systemie EuroELIXIR w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. Strona 18
Wykres nr 23. Liczba zleceń w systemie EuroELIXIR w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. TRANSAKCJE TRANSGRANICZNE w EuroELIXIR W okresie III kwartału 2011 r. w obrocie transgranicznym w systemie EuroELIXIR: - rozliczono 2,0 mln zleceń o łącznej wartości 9,2 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 30.279 zleceń, - średnia wartość pojedynczego zlecenia wyniosła 4.678 euro. Liczbę zleceń zrealizowanych w systemie EuroELIXIR w podziale na zlecenia transgraniczne wysłane, transgraniczne otrzymane i krajowe przedstawia wykres nr 24. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń w ogólnej liczbie wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie EuroELIXIR przedstawia wykres nr 25. Wartość zleceń zrealizowanych w systemie EuroELIXIR w podziale na zlecenia transgraniczne wysłane, transgraniczne otrzymane i krajowe przedstawia wykres nr 26. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń w ogólnej wartości wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie EuroELIXIR przedstawia wykres nr 27. Strona 19
Wykres nr 24. Liczba transakcji rozliczanych w systemie EuroELIXIR w podziale na wysyłane i otrzymane transgraniczne oraz krajowe w dwóch kolejnych kwartałach, tj. II i III kwartale 2011 r. Wykres nr 25.Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń w ogólnej liczbie zleceń rozliczonych w systemie EuroELIXIR, w II i III kwartale 2011 r. Strona 20
Wykres nr 26. Wartość transakcji rozliczanych w systemie EuroELIXIR w podziale na wysyłane i otrzymane transgraniczne oraz krajowe w dwóch kolejnych kwartałach, tj. II i III kwartale 2011 r. Wykres nr 27. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń w ogólnej wartości zleceń rozliczonych w systemie EuroELIXIR, w II i III kwartale 2011 r. Strona 21
W systemie EuroELIXIR zlecenia transgraniczne są wysyłane i otrzymywane do/z systemu STEP 2, tj. paneuropejskiego systemu rozliczeń detalicznych w euro prowadzonego przez EBA Clearing, oraz w ramach powiązań z innymi izbami rozliczeniowymi zrzeszonymi w organizacji EACHA. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano: - wzrost o 4,7% liczby zleceń (z 1,9 do 2,0 mln szt.), - wzrost o 0,4% wartości zleceń (tj. wzrost o 40 mln euro do poziomu 9,21 mld euro), - wzrost o 1,5% dziennej liczby zleceń (z 29.829 do 30.279 szt.). Zlecenia transgraniczne stanowiły w III kwartale 2011 r.: - 94,4% liczby wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 94,5%), - 87,9% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 87,8%). W ramach rozliczeń transgranicznych realizowanych za pośrednictwem systemu EuroELIXIR możemy wyróżnić dwie podstawowe kategorie, tj. zlecenia wysyłane i zlecenia otrzymywane. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano wzrost o 2,5% wartości zleceń wysyłanych (z 3,7 do 3,8 mld euro). Zlecenia transgraniczne wysyłane w III kwartale 2011 r. stanowiły 35,0% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 35,7%). W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano wzrost o 6,4% wartości zleceń otrzymywanych (z 5,44 do 5,79 mld euro). Zlecenia transgraniczne otrzymywane nadal pozostają najbardziej znaczącą kategorią w obrotach systemu EuroELIXIR. W III kwartale 2011 r. stanowiły one 53,0% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 59,3%). TRANSAKCJE KRAJOWE w EuroELIXIR W III kwartale 2011 r. w systemie EuroELIXIR w kategorii zleceń krajowych: - rozliczono łącznie 116,9 tys. szt. zleceń o wartości 1,3 mld euro, - średnio dziennie rozliczano 1.799 zleceń, - średnia wartość pojedynczego zlecenia to 11.286 euro. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano: - wzrost o 6,5% liczby zleceń krajowych (z 109,8 do 116,9 tys. szt.), - wzrost o 3,3% wartości zleceń krajowych (z 1,277 do 1,319 mln euro), - wzrost o 3,3% średniej dziennej liczby zleceń (z 1.742 do 1.799 szt.), Strona 22
- spadek o 3,0% średniej wartości zlecenia (z 11.636 do 11.286 euro). Zlecenia krajowe stanowiły w III kwartale 2011 r.: - 5,6% liczby wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 5,5%), - 12,2% liczby wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 12,1%). Liczbę i wartość zleceń krajowych na tle pozostałych kategorii zleceń w systemie EuroELIXIR prezentują wykresy nr 24 i 26. PODSUMOWANIE Wszystkie systemy (z wyjątkiem systemu SORBNET-EURO) odnotowały w III kwartale 2011 r. wzrost wielkości obrotów (tabela nr 1). Relatywnie największy wzrost na poziomie 80,7% dotyczył systemu TARGET2-NBP. Wyjątkiem jest system SORBNET-EURO, gdzie obroty zmniejszyły się o 22,1%. Spadek ten jest konsekwencją trwającej, zgodnie z planem, migracji banków z systemu SORBNET-EURO do systemu TARGET2-NBP. Można zauważyć, że w pozostałych trzech systemach, tj. systemie EuroELIXIR, ELIXIR i systemie SORBNET (z pominięciem systemu SORBNET-EURO i TARGET2-NBP, które przechodzą okres transformacji i migracji kolejnych banków w obrębie liczby swoich uczestników) wielkość odnotowanych wzrostów w wielkości obrotów waha się w granicach od 3,1 do 4,6%. Tabela nr 1. Wartość zleceń rozliczanych w polskich systemach płatności w II i III kwartale 2011 r. Wartość zleceń Systemy płatności 2011/ Q2 ZMIANA 2011/ Q3 TARGET2-NBP (euro) 88,309 mld + 80,7% 159,561 mld SORBNET (zł) 16.388,3 mld + 3,1% 16.895,3 mld EuroELIXIR (euro) 10,449 mld + 4,7% 10,943 mld ELIXIR (zł) 883,5 mld + 4,6% 924,1 mld SORBNET-EURO (euro) 28,302 mld - 22,1% 22,059 mld Podobna sytuacja dotycząca wskaźników została odnotowana również w liczbie zleceń (tabela nr 2). Największy wzrost na poziomie 52,4% dotyczył systemu TARGET2-NBP. W systemie SORBNET odnotowano wzrost o 17,6%, co miało także wpływ na wzrost średniej dziennej liczby zleceń rozliczanych w SORBNET z poziomu 9.763 zleceń (w II kwartale 2011 r.) do Strona 23
poziomu 10.953 zleceń (w III kwartale 2011 r.). Na uwagę zasługuje fakt, że w dniu 16 sierpnia br. w systemie SORBNET rozliczona została rekordowo wysoka liczba zleceń, tj. 15.846 szt. System SORBNET-EURO analogicznie, jak w przypadku wielkości obrotów - był jedynym systemem, w którym odnotowano spadek liczby zleceń na poziomie 54,2%. Zmiana ta wynika z kontynuacji migracji banków komercyjnych z systemu SORBNET-EURO do systemu TARGET2-NBP. Tabela nr 2. Liczba zleceń rozliczanych w polskich systemach płatności w II i III kwartale 2011 r. Systemy płatności 2011/ Q2 ZMIANA 2011/ Q3 Liczba zleceń (szt.) TARGET2-NBP 178.516 +52,4% 272.133 SORBNET 605.306 +17,6% EuroELIXIR 1.988.989 +4,8% 711.957 2.085.060 ELIXIR 351,6 mln -1,5% 346,5 mln SORBNET-EURO 45.697-54,2% 20.909 Zestaw podstawowych wskaźników charakteryzujących wielkość obrotów w poszczególnych systemach płatności, tj. SORBNET, TARGET2-NBP, SORBNET-EURO, ELIXIR i EuroELIXIR, prezentują tabele zamieszczone w dalszej części opracowania jako załączniki nr 1 5 (od str. 25 do str. 29). Dodatkowo, szczegółowe dane nt. powyższych systemów płatności publikowane są na stronie www.nbp.pl w katalogu: System płatniczy > Dane i opracowania. Opracowała: Magdalena Rabong Departament Systemu Płatniczego Wydział Analiz i Badań e-mail: magdalena.rabong@ nbp.pl Strona 24
Załącznik nr 1. Wartość i liczba zleceń w systemie SORBNET w II i III kwartale 2011 r. System SORBNET 2011/ Q2 ZMIANA 2011/ Q3 Wartość zleceń (zł) Liczba zleceń (szt.) Liczba dni roboczych: 62 dni 65 dni Ogółem 16.388,3 mld +3,1% 16.895,3 mld Średnia miesięczna 5.462,8 mld 5.631,8 mld Średnia dzienna 264,3 mld - 1,7% 259,9 mld Ogółem 605.306 +17,6% 711.957 Średnia miesięczna 201.769 237.319 Średnia dzienna 9.763 +12,2% 10.953 Średnia kwota zlecenia (zł) 27,07 mln - 12,4% 23,73 mln Wartość obrotów (strony Wn) wg typów operacji 1) Zlecenia klientowskie (międzybankowe) 5,587 bln zł - 0,8% 5,540 bln zł 2) Wykorzystanie kredytów udzielanych bankom przez N 1,945 bln zł +14,3% 2,224 bln zł 3) Zakup lub wykup bonów pieniężnych od NBP 1,309 mld zł +8,8% 1,424 mld zł 4) Operacje na międzybankowym rynku pieniężnym 1.221 mld zł -39,8% 734,9 mld zł Dzienna liczba zleceń w SORBNET Średnia w lipcu 2011 r. 10.272 Średnia w sierpniu 2011 r. 11.202 Średnia we wrześniu 2011 r. 11.355 MAX w lipcu 2011 r. w dniu 29.VII 12.927 MAX w sierpniu 2011 r. w dniu 16.VIII 15.846 MAX we wrześniu 2011 r. w dniu 30.IX 14.807 Strona 25
Załącznik nr 2. Wartość i liczba zleceń w systemie TARGET2-NBP w II i III kwartale 2011 r. System TARGET2-NBP 2011/ Q2 ZMIANA 2011/ Q3 Liczba dni roboczych: 63 dni 65 dni Wartość zleceń (euro) Ogółem 88,309 mld +80,7% 159,561 mld Średnia miesięczna 29,436 mld +80,7% 53,187 mld Średnia dzienna 1,338 mld +83,5% 2,455 mld Liczba zleceń Ogółem 178.516 +52,4% 272.133 Średnia miesięczna 59.505 +52,4% 90.711 Średnia dzienna 2.834 +47,8% 4.187 Średnia kwota zlecenia (euro) 494,7 tys. +18,5% 586,3 tys. Transakcje transgraniczne Wartość transakcji (w euro) 84,176 mld +79,7% 151,29 mld Liczba transakcji 167.515 +50,0% 251.303 Średnia dzienna liczba transakcji 2.659 +45,4% 3.866 Transakcje krajowe Wartość transakcji (w euro) 4,133 mld +100% 8,271 mld Liczba transakcji 11.001 + 89,3% 20.830 Średnia dzienna liczba transakcji 175 +83,5% 320 Transakcje międzybankowe Wartość transakcji (w euro) 81,526 mld +81,2% 147,691 mld Liczba transakcji 24.704 +69,0% 41.758 Średnia dzienna liczba transakcji 392 +63,8% 642 Transakcje klientowskie Wartość transakcji (w euro) 6,78 mld +75,0% 11,87 mld Liczba transakcji 153.812 +49,8% 230.375 Średnia dzienna liczba transakcji 2.441 +45,2% 3.544 Strona 26
Załącznik nr 3. Wartość i liczba zleceń w systemie SORBNET-EURO w II i III kwartale 2011 r. System SORBNET-EURO 2011/ Q2 ZMIANA 2011/ Q3 Liczba dni roboczych: 63 dni 65 dni Wartość zleceń (euro) Ogółem 28,302 mld - 22,1% 22,059 mld Średnia miesięczna 9,434 mld -22,1% 7,353 mld Średnia dzienna 0,449 mld -24,5% 0,339 mld Liczba zleceń Ogółem 45.697-54,2% 20.909 Średnia miesięczna 15.232-54,2% 6.970 Średnia dzienna 725-55,6% 322 Średnia kwota zlecenia (euro) 619,3 tys. +70,3% 1.055,0 tys. Transakcje transgraniczne Wartość transakcji (w euro) 16,386 mld -30,4% 11,406 mld Liczba transakcji 42.004-58,0% 17.628 Średnia dzienna liczba transakcji 667-59% 271 Transakcje krajowe Wartość transakcji (w euro) 11,916 mld -10,6% 10,652 mld Liczba transakcji 3.693-11,2% 3.281 Średnia dzienna liczba transakcji 59-15,3% 50 Transakcje międzybankowe Wartość transakcji (w euro) 26,541 mld -18,9% 21,513 mld Liczba transakcji 14.284-33,3% 9.530 Średnia dzienna liczba transakcji 227-35,2% 147 Transakcje klientowskie Wartość transakcji (w euro) 1,762 mld - 69,1% 0,545 mld Liczba transakcji 31.413-63,8% 11.379 Średnia dzienna liczba transakcji 499-64,9% 175 Strona 27
Załącznik nr 4. Wartość i liczba zleceń w systemie ELIXIR w II i III kwartale 2011 r. System ELIXIR 2011/ Q2 ZMIANA 2011/ Q3 Liczba dni roboczych: 62 dni 65 dni Wartość zleceń (zł) Ogółem 883,5 mld + 4,6% 924,1 mld Średnia miesięczna 294,5 mld + 4,6% 308,0 mld Średnia dzienna 14,3 mld -0,2% 14,2 mld Liczba zleceń Ogółem 351,6 mln -1,5% 346,5 mln Średnia miesięczna 117,2 mln -1,5% 115,5 mln Średnia dzienna 5,671 mln -6,0% 5,331 mln Średnia kwota zlecenia (zł) 2.513 +6,1% 2.667 Transakcje uznaniowe Wartość transakcji (w zł) 879,1 mld +4,6% 919,7 mld Udział w obrotach KIR 99,5% 99,5% Liczba transakcji 346,3 mln -1,5% 341,2 mln Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 98,5% 98,5% Transakcje obciążeniowe Wartość transakcji (w zł) 4,436 mld -1,3% 4,477 mld Udział w ogólnych obrotach KIR 0,5% 0,5% Liczba transakcji 5,29 mln +1,1% 5,35 mln Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 1,5% 1,5% Sesja poranna 44,4% 43,9% Sesja popołudniowa 36,2% 36,9% Sesja wieczorna 19,4% 19,2% Strona 28
Załącznik nr 5. Wartość i liczba zleceń w systemie EuroELIXIR w II i III kwartale 2011 r. System EuroELIXIR 2011/ Q2 ZMIANA 2011/ Q3 Liczba dni roboczych: 63 dni 65 dni Wartość zleceń (euro) Ogółem 10,449 mld +4,7% 10,943 mld Średnia miesięczna 3,483 mld +4,7% 3,648 mld Średnia dzienna 165,87 mln 165,80 mln Liczba zleceń Ogółem 1.988.989 +4,8% 2.085.060 Średnia miesięczna 662.996 +4,8% 695.020 Średnia dzienna 31.571 +0,1% 31.592 Średnia kwota zlecenia (euro) 5.254-0,1% 5.248 Transakcje transgraniczne Wartość transakcji (euro) 9,172 mld +0,4% 9,207 mld Udział w ogólnych obrotach KIR 87,8% 87,9% Liczba transakcji 1.879.219 +4,7% 1.968.127 Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 94,5% 94,4% Średnia dzienna liczba transakcji 29.829 +1,5% 30.279 Średnia wartość transakcji (euro) 4.881-4,2% 4.678 Transakcje krajowe Wartość transakcji (euro) 1,277 mld +3,3% 1,319 mld Udział w obrotach KIR 12,2% 12,1% Liczba transakcji 109.770 +6,5% 116.933 Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 5,5% 5,6% Średnia dzienna liczba transakcji 1.742 +3,3% 1.799 Średnia wartość transakcji (euro) 11.636-3,0% 11.286 Strona 29