Co zawiera płyta DVD?

NR 7-8 LIPIEC-SIERPIEŃ 2015 ROK III REDAKTOR NACZELNY dr Olgierd Łęski Co zawiera płyta DVD? Do niniejszego zeszytu a Leśniczego dołączona jest płyta DVD pt. Plantacje nasienne i plantacyjne uprawy nasienne cz. II. W części I. filmu przedstawiono problematykę zakładania plantacji nasiennych i plantacyjnych upraw nasiennych oraz omówiono podstawowe zabiegi pielęgnacyjne, które się w nich prowadzi. W części II. zaprezentowano praktyczne przykłady związane z założeniem i prowadzeniem tych obiektów w Nadleśnictwie Skierniewice. Wiele aspektów związanych z ich prowadzeniem omówili leśniczowie, którzy bezpośrednio nadzorują nad przebiegiem prac na plantacjach nasiennych i plantacyjnych uprawach nasiennych w ich nadleśnictwie. Wywiady XXV rocznica istnienia Wydawnictwa Świat pytania do dr. Olgierda Łęskiego Rozmawiał: Piotr ŁĘSKI str. 5 Co dalej z referendum? pytania do prof. Jana Szyszko Rozmawiał: Piotr ŁĘSKI Lasy Państwowe w systemie handlu uprawnieniami do emisji CO2 str. 8 pytania do prof. Jana Szyszko Rozmawiał: Piotr ŁĘSKI str. 10 Hodowla lasu Trzcinniczyska zagrożenie dla wzrostu i rozwoju drzew Opr. Red. Ochrona lasu Punkty obserwacyjne (PO) w ocenie prognozowania zagrożenia lasów przykładowe wytyczne stosowania Jacek STOCKI str. 24 Użytkowanie lasu Wykorzystanie cisów do produkcji farmaceutyków w leczeniu nowotworów Olgierd ŁĘSKI Inżynieria Jak zamontować przydomową oczyszczalnię ścieków? A.W. str. 44 Technika Perspektywy wykorzystania dronów w gospodarce leśnej Jacek STOCKI Redaguje zespół WYDAWNICTWO ŚWIAT sp. z o.o. Al. Niepodległości 156/6 02-554 Warszawa by Wydawnictwo Świat spółka z o.o. Na podstawie Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wydawca wyraźnie zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów opublikowanych w u Leśniczego jest zabronione, chyba że właściciel praw autorskich udzieli pisemnej licencji. PRENUMERATA I REKLAMA tel./fax 22 849-41-96 www.wydawnictwo-świat.pl e-mail: biuro@wydawnictwo-swiat.pl Nakład do 4000 egz. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz nie odpowiada za treść zamieszczonych ogłoszeń i reklam. str. 12 Naturalne odnowienie jodły Wojciech GIL str. 15 Renaturyzacja i zalesianie torfowisk Opr. Red. str. 20 str. 32 Obwód łowiecki Polowania na lisy Opr. Red. str. 37 Borelioza a zwierzostany dwa spojrzenia na problem Olgierd ŁĘSKI str. 42 str. 50 Czy można wykorzystywać drony w leśnictwie? Cz. II. Jak zbudowany jest dron? Piotr ŁĘSKI str. 56 Moja leśniczówka Konstrukcje więźby dachowej jak sprawdzić dekarza? (cz. VI) A.W. str. 60 Kulinaria Przyprawy to w nich tkwi sekret smaku (cz. 4) Aleksandra NOWAKOWSKA str. 64

Od Redakcji W niniejszym zeszycie a Leśniczego warto szczególnie zapoznać się z dwoma artykułami. Pierwszy z nich to Borelioza a zwierzostany dwa spojrzenia na problem. Artykuł ten dotyczy bardzo ważnego zagadnienia boreliozy, często spotykanej choroby wśród leśników na skutek zarażenia się krętkami przenoszonymi przez kleszcze. Choroba ta jest niebezpieczna, gdy zostanie zbyt późno zdiagnozowana. Trzeba wtedy poddać pacjenta długotrwałemu leczeniu antybiotykami, wyniszczającymi jego organizm. W powyższym artykule przedstawiono dwa sposoby ograniczania liczebności kleszczy. Pierwszy z nich polega na zwiększaniu liczebności zwierząt, tzw. słabych rezerwuarów zakażeń, a zmniejszaniu liczebności tych, które są silnymi rezerwuarami zakażeń jak np. myszowate. Drugi sposób sprowadza się do zmniejszenia liczebności jeleniowatych, które są istotnym ogniwem w cyklu rozwojowym kleszczy, gdyż na ich sierści dochodzi do kopulacji kleszczy. Skuteczność pierwszego sposobu jest słabo zbadana, ale drugiego została sprawdzona w lasach amerykańskich i oceniona, jako dobry sposób zmniejszania populacji tego pajęczaka. W polskich lasach stany jeleniowatych są zbyt wysokie. Jest to więc jeszcze jeden argument przemawiający za tym, aby przestrzegać planu odstrzałów jeleniowatych w obwodach łowieckich. Drugi artykuł to Wykorzystanie cisów do produkcji farmaceutyków w leczeniu nowotworów. Cis w lasach polskich jest gatunkiem zanikającym i dlatego prowadzi się restytucję tego gatunku w ramach Programu ochrony i restytucji cisa pospolitego w Polsce. Zamieszczając powyższy artykuł chcieliśmy pokazać, że praca leśników związana z odbudową drzewostanów cisa może mieć w przyszłości wymiar materialny, a nie tylko sentymentalny czy czysto ekologiczny. Cis jest bardzo interesującym gatunkiem drzewa z punktu widzenia własności fizycznych, czy biochemicznych drewna. Rynek światowy odnajduje coraz to nowe zastosowania, a jednym z nich jest obecnie produkcja leku antynowotworowego. W artykule pokazaliśmy olbrzymią wartość finansową rynku paklitakselu, potwierdzającą przekonanie, iż restytucja cisa w Polsce może w przyszłości przysporzyć wymiernych korzyści z użytkowania ubocznego tego gatunku. Olgierd Łęski Wywiady XXV rocznica istnienia Wydawnictwa Świat pytania do dr. Olgierda Łęskiego Jaka była geneza powstania Wydawnictwa Świat prywatnej firmy, o olbrzymim dorobku wydawniczym? Po II wojnie światowej ukazało się niewiele książek z zakresu leśnictwa i łowiectwa. Jedną z przyczyn było uprzedzenie władz PRL do leśników ze względu na ich przejaw lojalności wobec II RP w okresie okupacji i w pierwszych latach po wojnie. Przy tej okazji chciałbym przypomnieć że Wydawnictwo Świat wydało serię książek ze wspomnieniami leśników p.t. Chłopcy z lasu. Dotyczą one okresu okupacji i czasów powojennych. W wielu przypadkach były to losy tragiczne, przeplatające się z heroizmem odbudowywania stanu materialnego w leśnictwie. 1 Dr Olgierd Łęski był w latach 1982 1991 szefem redakcji leśnictwa i drzewnictwa w Państwowym Wydawnictwie Rolniczym i Leśnym. Lasy.tv TELEWIZJA INTERNETOWA 5

Lasy.tv TELEWIZJA INTERNETOWA 6 Wywiady W okresie powojennym papier był reglamentowany i poprzez jego przydział wyrażano stanowisko polityczne wobec tej czy innej grupy zawodowej. Brak przydziału odpowiedniej ilości papieru skutkował skromnymi planami wydawniczymi Państwowego Wydawnictwa Rolniczego i Leśnego w dziale leśnictwa 1. Dlatego też wydawca dążył do przekazania jak największej ilości informacji w ramach dostępnej ilości papieru do druku. Dla przykładu PWRiL wydało w latach 70. XX wieku leśnika, który był kompendium wiedzy leśnej obejmującej wiedzę podstawową taką jak np. zoologia, botanika itp., pomocniczą geodezję, fotogrametrię, jak również zawodową hodowlę lasu, ochronę lasu itp. Wszystko w jednym tomie! Po zmianie ustroju politycznego i urynkowieniu gospodarki powstała możliwość stosunkowo łatwego zaopatrzenia się w papier, co wykorzystaliśmy i rozpoczęliśmy wydawanie książek leśnych, łowieckich i ogólnoprzyrodniczych, wypełniając lukę w tej tematyce na rynku wydawniczym. Jak można ocenić 25-letni dorobek wydawniczy Wydawnictwa Świat? W ciągu 25 lat działalności wydaliśmy blisko 1000 tytułów! Były to zarówno publikacje o charakterze nieperiodycznym, jak i periodyki, o tematyce leśnej, łowieckiej i ogólnoprzyrodniczej. Chciałbym wymienić tylko kilka tytułów, spośród olbrzymiego dorobku Wydawnictwa Świat. Rozpoczęliśmy od wydania w 1991 r. książki pt. napisanej przez zespół autorski o dużej wiedzy praktycznej z zakresu leśnictwa. Książka ta przez wiele lat funkcjonowała, jako ważna publikacja, z której korzystali pracownicy administracji Lasów Państwowych, studenci i uczniowie. Do tej pory w internecie można się spotkać z pozytywnymi wpisami na jej temat. W latach późniejszych kontynuowaliśmy ideę a. Jednak ze względu na to, że nauki leśne szybko się rozwijały, zamiast jednego podręcznika, zdecydowaliśmy się na wydanie wielu poradników, ale w rozbiciu na podstawowe działy leśnictwa. Powstały mianowicie: hodowcy lasu, ochrony lasu, użytkowania lasu oraz urządzania lasu. Prezentowały one dorobek praktycznej wiedzy kilku pokoleń leśników, specjalistów z zakresu hodowli, ochrony, użytkowania i urządzania lasu. Trzeba też przypomnieć, że Wydawnictwo Świat wydało cały komplet podręczników dla techników leśnych, zgodnie z obowiązującym programem nauczania. Od tamtej pory żadne inne wydawnictwo nie podjęło się tego trudnego zadania. Wyjaśnianie uczniom skomplikowanych zagadnień w prosty sposób to niełatwe zadanie. Mamy jednak dużo satysfakcji z tego, że do tej pory w szkołach średnich o profilu leśnym są one nadal wykorzystywane. Większość naszych publikacji to wydawnictwa wymagające w trakcie przygotowania głębokiej wiedzy merytorycznej, oraz przekazywania tej wiedzy w sposób przystępny. Chyba najwięcej jednak wysiłku włożyliśmy w wydanie książki pt. Wielojęzyczny słownik terminów leśnych i drzewnych. Słownik ten zawiera 10 000 haseł tłumaczonych na języki angielski, francuski, niemiecki i rosyjski. Przygotowanie do druku trwało 5 lat, a zespół autorski liczył 67 osób. Słownik ten oceniam, jako monumentalne dzieło będące dużym wkładem w kulturę polską. Stworzyliśmy też program komputerowy Silvalex do korzystania z aktów prawnych Lasów Państwowych. Obejmował on decyzje i zarządzenia dyrektora generalnego od 1974 r. Przez wiele lat był on aktualizowany i w formie prenumeraty dostarczany do nadleśnictw. Na uwagę zasługuje też fakt, iż to właśnie Wydawnictwo Świat wydało kilkadziesiąt tytułów o tematyce łowieckiej, które przez wiele lat były wykorzystywane w procesie szkolenia członków Polskiego Związku Łowieckiego. Książki te nabywały Zarządy Okręgowe PZŁ zarówno do szkolenia osób nowo wstępujących do PZŁ, jak również tych, którzy chcieli uzyskać uprawnienia selekcjonerskie. Jakie są zamierzenia na przyszłość Wydawnictwa Świat? Zmienia się zapotrzebowanie czytelników na formę przekazu wiedzy. Podczas gdy nie tak dawno dominowało słowo pisane, tak teraz wiedza coraz częściej przekazywana jest środkami wizualnymi. Wychodząc na przeciw tym tendencjom, staramy się przekazywać wiedzę poradnikową z zakresu leśnictwa uzupełniając ją filmami, które dołączamy np. do miesięcznika. Produkcja filmowa nie jest łatwa. Wymaga aby w formie obrazów przekazywać informacje praktyczne z zakresu leśnictwa. Ponadto do przygotowania każdego filmu trzeba znać specjalistyczne oprogramowania do montażu, udźwiękowienia i korekty obrazu. Część filmów, jak wspomniałem, jest dołączona do a, ale część prezentowana jest w naszej telewizji internetowej Lasy.tv. Są to wywiady, reportaże oraz filmy o tematyce związanej z lasami Polski i świata. Trzeba przy tym zaznaczyć, że współpracujemy z takimi organizacjami jak FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa), EEA (Europejska Agencja Środowiskowa) czy GEF (Global Environment Facility). Na bazie tych kontaktów prowadzimy produkcję filmową uwzględniającą nowe tendencje w spojrzeniu na środowisko przyrodnicze, w tym na las. Dziękuję za rozmowę. Rozmawiał: Piotr Łęski Wywiady Lasy.tv TELEWIZJA INTERNETOWA 7

Lasy.tv TELEWIZJA INTERNETOWA Wywiady Co dalej z referendum? pytania do prof. Jana Szyszko Wywiady Lasy.tv TELEWIZJA INTERNETOWA 8 9

Lasy.tv TELEWIZJA INTERNETOWA Wywiady Lasy Państwowe w systemie handlu uprawnieniami do emisji CO 2 pytania do prof. Jana Szyszko Wywiady Lasy.tv TELEWIZJA INTERNETOWA PORADNIKA LEŚNICZEGO 10 11

TRZCINNICZYSKA ZAGROŻENIE DLA WZROSTU I ROZWOJU DRZEW Hodowla lasu Opr. Red. Trzcinniczyska zagrożenie dla wzrostu i rozwoju drzew Hodowla lasu TRZCINNICZYSKA ZAGROŻENIE DLA WZROSTU I ROZWOJU DRZEW 12 13

TRZCINNICZYSKA ZAGROŻENIE DLA WZROSTU I ROZWOJU DRZEW Hodowla lasu Wojciech GIL Instytut Badawczy Leśnictwa Hodowla lasu Naturalne odnowienie jodły NATURALNE ODNOWIENIE JODŁY 14 15

Hodowla lasu Hodowla lasu NATURALNE ODNOWIENIE JODŁY NATURALNE ODNOWIENIE JODŁY 16 17

Hodowla lasu Hodowla lasu NATURALNE ODNOWIENIE JODŁY NATURALNE ODNOWIENIE JODŁY 18 19

RENATURYZACJA I ZALESIANIE TORFOWISK Hodowla lasu Opr. Red. Renaturyzacja i zalesianie torfowisk Hodowla lasu RENATURYZACJA I ZALESIANIE TORFOWISK 20 21

Hodowla lasu Hodowla lasu RENATURYZACJA I ZALESIANIE TORFOWISK RENATURYZACJA I ZALESIANIE TORFOWISK 22 23

PUNKTY OBSERWACYJNE (PO) Ochrona lasu Jacek STOCKI Punkty obserwacyjne (PO) w ocenie prognozowania zagrożenia lasów przykładowe wytyczne stosowania Ochrona lasu PUNKTY OBSERWACYJNE (PO) 24 25

Ochrona lasu Ochrona lasu PUNKTY OBSERWACYJNE (PO) PUNKTY OBSERWACYJNE (PO) 26 27

WYKORZYSTANIE CISÓW... Użytkowanie lasu Olgierd ŁĘSKI Wykorzystanie cisów do produkcji farmaceutyków w leczeniu nowotworów Użytkowanie lasu WYKORZYSTANIE CISÓW... 32 33

Użytkowanie lasu Użytkowanie lasu WYKORZYSTANIE CISÓW... WYKORZYSTANIE CISÓW... 34 35

Użytkowanie lasu Opr. Red. Obwód łowiecki WYKORZYSTANIE CISÓW... Polowania na lisy POLOWANIA NA LISY PORADNIKA LEŚNICZEGO 36 37

Obwód łowiecki Obwód łowiecki POLOWANIA NA LISY POLOWANIA NA LISY 38 39

Obwód łowiecki Obwód łowiecki POLOWANIA NA LISY POLOWANIA NA LISY 40 41

BORELIOZA A ZWIERZOSTANY DWA SPOJRZENIA NA PROBLEM Obwód łowiecki Olgierd ŁĘSKI Borelioza a zwierzostany dwa spojrzenia na problem Obwód łowiecki BORELIOZA A ZWIERZOSTANY DWA SPOJRZENIA NA PROBLEM 42 43

JAK ZAMONTOWAĆ PRZYDOMOWĄ OCZYSZCZALNIĘ ŚCIEKÓW? Inżynieria Jak zamontować przydomową oczyszczalnię ścieków? A.W. Inżynieria JAK ZAMONTOWAĆ PRZYDOMOWĄ OCZYSZCZALNIĘ ŚCIEKÓW? 44 45

Inżynieria Inżynieria JAK ZAMONTOWAĆ PRZYDOMOWĄ OCZYSZCZALNIĘ ŚCIEKÓW? JAK ZAMONTOWAĆ PRZYDOMOWĄ OCZYSZCZALNIĘ ŚCIEKÓW? 46 47

Inżynieria JAK ZAMONTOWAĆ PRZYDOMOWĄ OCZYSZCZALNIĘ ŚCIEKÓW? 48

PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA DRONÓW W GOSPODARCE LEŚNEJ Technika Jacek STOCKI Perspektywy wykorzystania dronów w gospodarce leśnej Technika PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA DRONÓW W GOSPODARCE LEŚNEJ 50 51

Technika Technika PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA DRONÓW W GOSPODARCE LEŚNEJ PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA DRONÓW W GOSPODARCE LEŚNEJ 52 53

Technika PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA DRONÓW W GOSPODARCE LEŚNEJ PORADNIKA LEŚNICZEGO 54

BUDOWA I DZIAŁANIE DRONÓW Technika Piotr ŁĘSKI Licencjonowany członek personelu lotnictwa cywilnego. Czy można wykorzystywać drony w leśnictwie? Cz. II. Jak zbudowany jest dron? Technika BUDOWA I DZIAŁANIE DRONÓW 56 57

Technika Technika BUDOWA I DZIAŁANIE DRONÓW BUDOWA I DZIAŁANIE DRONÓW 58 59

KONSTRUKCJE WIĘŹBY DACHOWEJ Moja leśniczówka Konstrukcje więźby dachowej jak sprawdzić dekarza? A.W. (cz. VI) Moja leśniczówka KONSTRUKCJE WIĘŹBY DACHOWEJ 60 61

Moja leśniczówka Moja leśniczówka KONSTRUKCJE WIĘŹBY DACHOWEJ KONSTRUKCJE WIĘŹBY DACHOWEJ PORADNIKA LEŚNICZEGO 62 63

PRZYPRAWY TO W NICH TKWI SEKRET SMAKU Kulinaria Aleksandra NOWAKOWSKA Przyprawy to w nich tkwi sekret smaku (cz. 4) Kulinaria PRZYPRAWY TO W NICH TKWI SEKRET SMAKU 64 65

Kulinaria Kulinaria PRZYPRAWY TO W NICH TKWI SEKRET SMAKU PRZYPRAWY TO W NICH TKWI SEKRET SMAKU 66 67