Anna Nagórna Wrocław, 2.09.2016 r. nauczycielka chemii i fizyki Plan pracy dydaktycznej na fizyce w klasach trzecich w roku szkolnym 2016/2017 na podstawie Programu nauczania fizyki w gimnazjum autorstwa Barbary Sagnowskiej zgodnego z nową podstawą programową (Dz. U. Z 2009 r. Nr 4, poz.17) Numer ewidencyjny MEN: 11/3/2010 Lp. Temat lekcji Wymagania na ocenę 1 O czym będziemy uczyć się na lekcjach fizyki w klasie trzeciej? Stosuje przepisy BHP obowiązujące w pracowni fizycznej Wymienia kryteria oceniania Opowiada, jaki materiał obejmuje program nauczania w klasie drugiej O elektryczności statycznej Lp. Temat lekcji Wymagania na ocenę 2, 3 Elektryzujemy przez tarcie i dotyk. elektryzuje ciało przez potarcie wskazuje w otoczeniu elektryzowania przez tarcie opisuje budowę atomu i jego składniki wyjaśnia elektryzowanie przez tarcie (analizuje przepływ elektronów) wyjaśnia co to jest ładunek elementarny i jego wielokrotności określa jednostkę ładunku (1 C) jako wielokrotność ładunku elementarnego 4 Badamy wzajemne oddziaływanie ciał naelektryzowany ch. bada doświadczalnie oddziaływanie między ciałami naelektryzowanymi przez tarcie i formułuje wnioski objaśnia pojęcie jon opisuje budowę krystaliczną soli kuchennej wyjaśnia oddziaływania na odległość ciał naelektryzowanych, posługując się pojęciem pola elektrostatycznego 5 Rozpoznajemy przewodniki i izolatory elektryczne? podaje przykłady przewodników i izolatorów swobodnych) opisuje budowę przewodników i izolatorów (rolę elektronów wyjaśnia, jak rozmieszczony jest, uzyskany na skutek naelektryzowania, ładunek w przewodniku, a jak w izolatorze objaśnia elektryzowanie przez indukcję 6 Elektryzujemy ciała przez indukcję. elektryzuje ciało przez indukcję ciała naelektryzowanego analizuje przepływ ładunków podczas elektryzowania przez indukcję, stosując zasadę zachowania ładunku wyjaśnia uziemianie ciał opisuje mechanizm zobojętniania ciał naelektryzowanych (metali i dielektryków)
Lp. Temat lekcji Wymagania na ocenę 7 Co to jest pole elektryczne? 8,9, 10 Wyjaśnia co to znaczy, że wokół naelektryzowanego ciała istnieje pole elektrostatyczne. Utrwalenie i sprawdzian wiadomości. Analiza błędów popełnionych w sprawdzianie. Opisuje siły działające na ładunek w centralnym i jednorodnym polu elektrostatycznym. Uzasadnia stwierdzenie, że pole elektrostatyczne posiada energię Prąd elektryczny Lp. Temat lekcji Wymagania na ocenę 11 W jaki sposób płynie prąd elektryczny w metalach? posługuje się intuicyjnie pojęciem napięcia elektrycznego wskazuje woltomierz, jako przyrząd do pomiaru napięcia opisuje przepływ prądu w przewodnikach, jako ruch elektronów swobodnych podaje jednostkę napięcia (1 V) wymienia i opisuje skutki przepływu prądu w przewodnikach 12 Co to jest obwód elektryczny? wymienia źródła napięcia: ogniwo, akumulator, prądnica buduje najprostszy obwód składający się z ogniwa, żarówki (lub opornika) i wyłącznika rysuje schemat najprostszego obwodu, posługując się symbolami elementów wchodzących w jego skład mierzy napięcie na żarówce (oporniku) wskazuje kierunek przepływu elektronów w obwodzie i umowny kierunek prądu 13 Co to jest natężenie prądu i jak je zmierzyć? buduje najprostszy obwód prądu i mierzy natężenie prądu w tym obwodzie oblicza natężenie prądu ze wzoru q I = t podaje jednostkę natężenia prądu (1 A) objaśnia proporcjonalność q ~ t oblicza każdą wielkość ze wzoru q I = t przelicza jednostki ładunku (1 C, 1 Ah, 1 As) 14 Stosujemy prawo Ohma do obliczania oporu przewodnika. podaje zależność wyrażoną przez prawo Ohma oblicza opór przewodnika na U podstawie wzoru R = I podaje jego jednostkę (1 W ) oblicza wszystkie wielkości ze wzoru U R = I wykazuje doświadczalnie proporcjonalność I ~ U i definiuje opór elektryczny przewodnika 15 Doświadczalne badanie połączenia szeregowego i równoległego. mierzy natężenie prądu w różnych miejscach obwodu, w którym odbiorniki są połączone szeregowo lub równolegle mierzy napięcie na odbiornikach wchodzących w skład obwodu, buduje obwód elektryczny według podanego schematu wykazuje, że w łączeniu szeregowym natężenie prądu jest takie samo w każdym punkcie obwodu, a w łączeniu równoległym natężenia prądu w poszczególnych gałęziach sumują się na podstawie doświadczenia wnioskuje o sposobie łączenia odbiorników sieci domowej 2
Lp. Temat lekcji Wymagania na ocenę gdy odbiorniki są połączone szeregowo lub równolegle wykazuje, że w łączeniu równoległym napięcia na każdym odbiorniku są takie same, a w łączeniu szeregowym sumują się 16 Jak obliczyć prace i moc prądu elektrycznego? odczytuje dane z tabliczki znamionowej odbiornika odczytuje zużytą energię elektryczną na liczniku podaje przykłady pracy wykonanej przez prąd elektryczny oblicza pracę prądu elektrycznego ze wzoru W = UIt oblicza moc prądu ze wzoru P = UI podaje jednostki pracy oraz mocy prądu i przelicza je opisuje przemiany energii elektrycznej w grzałce, silniku odkurzacza, żarówce wyjaśnia rolę bezpiecznika w obwodzie elektrycznym oblicza każdą z wielkości występujących we wzorach W = UIt 2 U R W = t 2 W = I Rt 17 Wyznaczanie oporu i mocy żarówki. wyznacza opór elektryczny żarówki (lub opornika) przez pomiar napięcia i natężenia prądu wyznacza moc żarówki opisuje doświadczalne wyznaczanie oporu elektrycznego żarówki oraz jej mocy zaokrągla wynik pomiaru pośredniego do trzech cyfr znaczących 18 Wyznaczanie ciepła właściwego wody za pomocą czajnika elektrycznego 19, 20, 21 odczytuje moc z tablicy znamionowej czajnika podaje rodzaj energii, w jaki zmienia się w tym doświadczeniu energia elektryczna Utrwalenie i sprawdzian wiadomości. Analiza błędów popełnionych w sprawdzianie. wykonuje pomiary masy wody, temperatury i czasu ogrzewania wody wykonuje obliczenia zaokrągla wynik do trzech cyfr znaczących objaśnia sposób dochodzenia do Pt wzoru cw = mdt 3
Zjawiska magnetyczne. Fale elektromagnetyczne Lp. Temat lekcji Wymagania na ocenę 22 Badamy oddziaływanie miedzy magnesami oraz magnesem i żelazem. podaje nazwy biegunów magnetycznych i opisuje oddziaływania między nimi opisuje zachowanie igły magnetycznej w pobliżu magnesu opisuje sposób posługiwania się kompasem opisuje oddziaływanie magnesu na żelazo i podaje przykłady wykorzystania tego oddziaływania do opisu oddziaływania używa pojęcia pola magnetycznego wyjaśnia zasadę działania kompasu 23 Opisujemy działanie przewodnika z prądem na igłę magnetyczną demonstruje działanie prądu w przewodniku na igłę magnetyczną umieszczoną w pobliżu, w tym: zmiany kierunku wychylenia igły przy zmianie kierunku prądu oraz zależność wychylenia igły od pierwotnego jej ułożenia względem przewodnika doświadczalnie demonstruje, że zmieniające się pole magnetyczne jest źródłem prądu elektrycznego w zamkniętym obwodzie (pole magnetyczne prąd) wyjaśnia zachowanie igły magnetycznej, używając pojęcia pola magnetycznego wytworzonego przez prąd elektryczny (prąd pole magnetyczne) 24 Jak działa i do czego służy elektromagnes? opisuje budowę elektromagnesu opisuje działanie elektromagnesu na znajdujące się w pobliżu przedmioty żelazne i magnesy opisuje rolę rdzenia w elektromagnesie wskazuje bieguny N i S elektromagnesu 25 Wyjaśniamy działanie silnika prądu stałego. 26, 27, 28 na podstawie oddziaływania elektromagnesu z magnesem wyjaśnia zasadę działania silnika na prąd stały Utrwalenie i sprawdzian wiadomości. Analiza błędów popełnionych w sprawdzianie. buduje model i demonstruje działanie silnika na prąd stały Optyka Lp. Temat lekcji Wymagania na ocenę 29 Opisujemy zastosowania fal elektromagnetyc znych. podaje przykłady zastosowania fal elektromagnetycznych nazywa rodzaje fal elektromagnetycznych (radiowe, promieniowanie podczerwone, światło widzialne, 4 podaje niektóre ich właściwości (rozchodzenie się w próżni, 8 szybkość c = 3 10 m s, różne długości fal) Wymagania na ocenę bardzo dobrą opisuje fale elektromagnetyczne jako przenikanie się wzajemne pola magnetycznego
Lp. Temat lekcji Wymagania na ocenę promieniowanie nadfioletowe, rentgenowskie) Wymagania na ocenę bardzo dobrą i elektrycznego 30 Jakie są podobieństwa i różnice w rozchodzeniu się fal mechanicznych i elektromagnety cznych? wymienia cechy wspólne i różnice w rozchodzeniu się fal mechanicznych i elektromagnetycznych wymienia sposoby przekazywania informacji i wskazuje rolę fal elektromagnetycznych wykorzystuje do obliczeń związek λ=c/f wyjaśnia transport energii przez fale elektromagnetyczne 31 Jak powstaje cień i półcień? podaje przykłady źródeł światła opisuje sposób wykazania, że światło rozchodzi się po liniach prostych wyjaśnia powstawanie obszarów cienia i półcienia za pomocą prostoliniowego rozchodzenia się światła w ośrodku jednorodnym 32 Wyjaśniamy powstawanie obrazu pozornego w zwierciadle płaskim. 33, 34, 35 Rysujemy konstrukcyjnie obrazy wytworzone przez zwierciadła wklęsłe. wskazuje kąt padania i odbicia od powierzchni gładkiej szkicuje zwierciadło kuliste wklęsłe i wypukłe wskazuje praktyczne zastosowania zwierciadeł rysuje konstrukcyjnie obrazy w zwierciadle wklęsłym opisuje zjawisko rozproszenia światła na powierzchniach chropowatych podaje cechy obrazu powstającego w zwierciadle płaskim opisuje oś optyczną główną, ognisko, ogniskową i promień krzywizny zwierciadła wymienia cechy obrazów otrzymywanych w zwierciadle kulistym rysuje konstrukcyjnie obraz punktu lub figury w zwierciadle płaskim wykreśla bieg wiązki promieni równoległych do osi optycznej po odbiciu od zwierciadła objaśnia i rysuje konstrukcyjnie ognisko pozorne zwierciadła wypukłego 36 Doświadczalne badamy zjawisko załamania światła. doświadczalnie bada zjawisko załamania światła i opisuje doświadczenie szkicuje przejście światła przez granicę dwóch ośrodków i oznacza kąt padania i kąt załamania wyjaśnia pojęcie gęstości optycznej (im większa szybkość rozchodzenia się światła w ośrodku tym rzadszy ośrodek) opisuje zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia wyjaśnia budowę światłowodów opisuje ich wykorzystanie w medycynie i do przesyłania 37 Opisujemy zjawisko rozszczepienia światła. opisuje światło białe, jako mieszaninę barw rozpoznaje tęczę jako efekt rozszczepienia światła słonecznego wyjaśnia rozszczepienie światła w pryzmacie posługując się pojęciem światło białe wyjaśnia pojęcie światła jednobarwnego (monochromatycznego) i prezentuje je za pomocą wskaźnika laserowego wyjaśnia, na czym polega widzenie barwne 5
Lp. Temat lekcji Wymagania na ocenę 38, 39 Poznajemy bieg promieni przez soczewki skupiające i rozpraszające opisuje bieg promieni równoległych do osi optycznej, przechodzących przez soczewkę skupiającą i rozpraszającą posługuje się pojęciem ogniska, ogniskowej i osi głównej optycznej doświadczalnie znajduje ognisko i mierzy ogniskową soczewki skupiającej Wymagania na ocenę bardzo dobrą oblicza zdolność skupiającą 1 soczewki ze wzoru z = f i wyraża ją w dioptriach 40, 41, 42 Rysujemy bieg promieni przechodzących przez soczewkę skupiającą i rozpraszającą. 43 Na czym polegają: 44, 45, 46 krótkowzrocznoś ć i dalekowzroczno ść? wytwarza za pomocą soczewki skupiającej ostry obraz przedmiotu na ekranie rozróżnia obrazy rzeczywiste, pozorne, proste, odwrócone, powiększone, pomniejszone podaje rodzaje soczewek (skupiająca, rozpraszająca) do korygowania wad wzroku rysuje konstrukcje obrazów wytworzonych przez soczewki skupiające i rozpraszające wyjaśnia, na czym polegają wady wzroku: krótkowzroczności i dalekowzroczności Powtórzenie wiadomości, sprawdzian i analiza błędów popełnionych na sprawdzianie. Przygotowanie do egzaminu, lekcje poegzaminacyjne opisuje zasadę działania prostych przyrządów optycznych opisuje rolę soczewek w korygowaniu wad wzroku podaje znak zdolności skupiającej soczewek korygujących krótkowzroczność i dalekowzroczność 47-50 Przypomnienie doświadczeń obowiązkowych. opisuje przebieg doświadczenia wykonuje doświadczenie wyciąga wnioski z doświadczenia z pomocą nauczyciela wyciąga samodzielnie wnioski z doświadczenia. modyfikuje warunki doświadczenia i przewiduje wyniki modyfikacji 51, 52 Przypomnienie omawianych zjawisk fizycznych. Wymienia najistotniejsze cechy Podaje warunki konieczne do wystąpienia danego Opisuje, gdzie występuje dane zjawisko w naszym otoczeniu Wymienia sposoby zastosowania 53, 54 Przypominamy wielkości fizyczne i ich jednostki. Podaje jednostki podstawowe, w których mierzymy dane wielkości Wymienia wielkości fizyczne związane z danym zjawiskiem Podaje jednostki podstawowe i pomocnicze, w których mierzymy dane wielkości Zapisuje symbole wielkości fizycznych 6
55 Przypominamy treść praw fizycznych poznanych na lekcjach fizyki. Podaje prawo wykorzystane lub obserwowane w konkretnej sytuacji przewiduje zachowanie ciał fizycznych na podstawie znajomości praw 56, 57 Przypominamy wzory poznane na lekcjach fizyki. Opisuje co pozwala obliczyć dany wzór Stosuje wzory do prostych obliczeń Przekształca wzory i stosuje je do obliczeń Potrafi wyjaśnić w jakich warunkach możemy stosować dany wzór 58, 59 Ćwiczymy zamianę i wyprowadzanie jednostek. Zamienia jednostki w trakcie prostych obliczeń Wyprowadza jednostki Zamienia jednostki w trakcie trudniejszych obliczeń 60 Sporządzamy tabele, diagramy i wykresy. Odczytuje informacje z tabel, diagramów i wykresów Sporządza tabele, diagramy, wykresy Proponuje najkorzystniejszą formę prezentacji wyników Stosuje odczytane informacje do rozwiązywania zadań 61 Utrwalamy wiadomości o ch fizycznych. Wymienia najistotniejsze cechy Podaje warunki konieczne do wystąpienia danego Opisuje, gdzie występuje dane zjawisko w naszym otoczeniu Wymienia sposoby zastosowania 62 Utrwalamy wielkości fizyczne i ich jednostki. Podaje jednostki podstawowe, w których mierzymy dane wielkości Wymienia wielkości fizyczne związane z danym zjawiskiem Podaje jednostki podstawowe i pomocnicze, w których mierzymy dane wielkości Zapisuje symbole wielkości fizycznych 63 Utrwalamy umiejętność zamiany i wyprowadzania jednostek. Zamienia jednostki w trakcie prostych obliczeń Wyprowadza jednostki Zamienia jednostki w trakcie trudniejszych obliczeń 64 Utrwalamy umiejętność zastosowania wzorów do obliczeń Oblicza poszukiwaną wielkość korzystając z odpowiedniego wzoru. Oblicza dowolną wielkość przekształcając wzory i łącząc je 7