Wymagania przedmiotowe z fizyki - klasa III (obowiązujące w roku szkolnym 2013/2014)

Transkrypt

1 Wymagania przedmioowe z izyki - klasa III (obowiązujące w roku szkolnym 013/014) 8. Drgania i ale sprężyse!wskazuje w ooczeniu przykłady ciał wykonujących ruch drgający!podaje znaczenie pojęć: położenie równowagi, wychylenie, ampliuda, okres, częsoliwość!opisuje mechanizm wywarzania dźwięku w insrumenach muzycznych Uczeń orzymuje ocenę dobrą, gdy odczyuje ampliudę i okres z wykresu x () dla drgającego ciała opisuje przykłady drgań łumionych i wymuszonych opisuje zjawisko izochronizmu wahadła opisuje mechanizm przekazywania drgań jednego punku ośrodka do drugiego w przypadku ali na napięej linie i al dźwiękowych w powierzu sosuje wzory l = u T oraz u l= do obliczeń opisuje ruch wahadła i ciężarka na sprężynie oraz analizuje przemiany energii w ych ruchach doświadczalnie wyznacza okres i częsoliwość drgań wahadła i ciężarka na sprężynie demonsruje alę poprzeczną i podłużną podaje różnice między ymi alami posługuje się pojęciami długości ali, szybkości rozchodzenia się ali, kierunku rozchodzenia się ali wymienia, od jakich wielkości izycznych zależy wysokość i głośność dźwięku podaje rząd wielkości szybkości ali dźwiękowej w powierzu wyjaśnia, co nazywamy!ulradźwiękami i inradźwiękami!wykorzysuje drugą zasadę dynamiki do opisu ruchu wahadła!uzasadnia, dlaczego ale podłużne mogą się rozchodzić w ciałach sałych, cieczach i gazach, a ale poprzeczne ylko w ciałach sałych!opisuje wysępowanie w przyrodzie i zasosowania inradźwięków i ulradźwięków (np. w medycynie) opisuje doświadczalne badanie związku częsoliwości drgań źródła z wysokością dźwięku podaje cechy ali dźwiękowej (częsoliwość 16 Hz 0000 Hz, ala podłużna) 9. O elekryczności saycznej!opisuje budowę aomu i jego składniki!elekryzuje ciało przez poarcie!wskazuje w ooczeniu zjawiska elekryzowania przez arcie!podaje przykłady przewodników i izolaorów!elekryzuje ciało przez zeknięcie go z innym ciałem naelekryzowanym bada doświadczalnie oddziaływanie między ciałami naelekryzowanymi przez arcie i ormułuje wnioski opisuje budowę przewodników i izolaorów (rolę elekronów swobodnych) demonsruje oddziaływanie ciał, z kórych jedno jes naelekryzowane przez indukcję analizuje przepływ ładunków podczas elekryzowania

2 przez doyk, sosując zasadę zachowania ładunku opisuje oddziaływanie ciał naelekryzowanych na odległość, posługując się pojęciem pola elekrosaycznego Uczeń orzymuje ocenę dobrą, gdy określa jednoskę ładunku (1 C) jako wielokroność ładunku elemenarnego wyjaśnia elekryzowanie przez arcie (analizuje przepływ elekronów) objaśnia pojęcie jon wyjaśnia, jak rozmieszczony jes, uzyskany na skuek naelekryzowania, ładunek w przewodniku, a jak w izolaorze wyjaśnia elekryzowanie przez indukcję opisuje mechanizm zobojęniania ciał naelekryzowanych (meali i dielekryków) wyjaśnia uziemianie ciał demonsruje ak, że na większy ładunek w polu elekrosaycznym działa większa siła!opisuje budowę krysaliczną soli kuchennej!wyjaśnia związek ego, jak silne jes pole elekrosayczne w pobliżu ciała naelekryzowanego z ładunkiem zgromadzonym w ym ciele 10. Prąd elekryczny!podaje jednoskę napięcia (1 V)!wskazuje wolomierz, jako przyrząd do pomiaru napięcia!wymienia źródła napięcia: ogniwo, akumulaor, prądnica!buduje najprosszy obwód składający się z ogniwa, żarówki (lub opornika) i wyłącznika!podaje jednoskę naężenia prądu (1 A)!buduje najprosszy obwód prądu i mierzy naężenie prądu w ym obwodzie!podaje zależność wyrażoną przez prawo Ohma!odczyuje dane z abliczki znamionowej odbiornika!odczyuje zużyą energię elekryczną na liczniku!podaje przykłady pracy wykonanej przez prąd elekryczny!odczyuje moc z ablicy znamionowej czajnika opisuje przepływ prądu w przewodnikach, jako ruch elekronów swobodnych posługuje się inuicyjnie pojęciem napięcia elekrycznego rysuje schema najprosszego obwodu, posługując się symbolami elemenów wchodzących w jego skład q oblicza naężenie prądu ze wzoru I = oblicza opór przewodnika na podsawie wzoru podaje jego jednoskę (1 W ) U R = I buduje obwód elekryczny według podanego schemau mierzy naężenie prądu w różnych miejscach obwodu, w kórym odbiorniki są połączone szeregowo lub równolegle mierzy napięcie na odbiornikach wchodzących w skład obwodu, gdy odbiorniki są połączone szeregowo lub równolegle oblicza pracę prądu elekrycznego ze wzoru W = UI oblicza moc prądu ze wzoru P= UI podaje jednoski pracy oraz mocy prądu i przelicza je wyznacza opór elekryczny żarówki (lub opornika) przez pomiar napięcia i naężenia prądu wyznacza moc żarówki wykonuje pomiary masy wody, emperaury i czasu

3 ogrzewania wody podaje rodzaj energii, w jaki zmienia się w ym doświadczeniu energia elekryczna Uczeń orzymuje ocenę dobrą, gdy wymienia i opisuje skuki przepływu prądu w przewodnikach wskazuje kierunek przepływu elekronów w obwodzie i umowny kierunek prądu mierzy napięcie na żarówce (oporniku) objaśnia proporcjonalność q~ q oblicza każdą wielkość ze wzoru I = przelicza jednoski ładunku (1 C, 1 Ah, 1 As) U oblicza wszyskie wielkości ze wzoru R = I oblicza każdą z wielkości wysępujących we wzorach W = UI U R W = W = I R!wykazuje doświadczalnie proporcjonalność I ~ U i deiniuje opór elekryczny przewodnika!wykazuje, że w łączeniu szeregowym naężenie prądu jes akie samo w każdym punkcie obwodu, a w łączeniu równoległym naężenia prądu w poszczególnych gałęziach sumują się!wykazuje, że w łączeniu równoległym napięcia na każdym odbiorniku są akie same, a w łączeniu szeregowym sumują się!na podsawie doświadczenia wnioskuje o sposobie łączenia odbiorników sieci domowej P!objaśnia sposób dochodzenia do wzoru cw = m D T opisuje przemiany energii elekrycznej w grzałce, silniku odkurzacza, żarówce wyjaśnia rolę bezpiecznika w obwodzie elekrycznym opisuje doświadczalne wyznaczanie oporu elekrycznego żarówki oraz jej mocy zaokrągla wynik pomiaru pośredniego do rzech cyr znaczących wykonuje obliczenia zaokrągla wynik do rzech cyr znaczących 11. Zjawiska magneyczne. Fale elekromagneyczne!podaje nazwy biegunów magneycznych i opisuje oddziaływania między nimi!opisuje sposób posługiwania się kompasem!podaje przykłady zasosowania al elekromagneycznych opisuje zachowanie igły magneycznej w pobliżu magnesu demonsruje działanie prądu w przewodniku na igłę magneyczną umieszczoną w pobliżu, w ym: zmiany kierunku wychylenia igły przy zmianie kierunku prądu oraz zależność wychylenia igły od pierwonego jej ułożenia względem przewodnika opisuje budowę elekromagnesu opisuje działanie elekromagnesu na znajdujące się w pobliżu przedmioy żelazne i magnesy na podsawie oddziaływania elekromagnesu z magnesem wyjaśnia zasadę działania silnika na prąd sały nazywa rodzaje al elekromagneycznych (radiowe, promieniowanie podczerwone, świało widzialne, promieniowanie nadioleowe, rengenowskie) 3

4 Uczeń orzymuje ocenę dobrą, gdy opisuje oddziaływanie magnesu na żelazo i podaje przykłady wykorzysania ego oddziaływania wyjaśnia zasadę działania kompasu opisuje rolę rdzenia w elekromagnesie wskazuje bieguny N i S elekromagnesu opisuje ale elekromagneyczne jako przenikanie się wzajemne pola magneycznego i elekrycznego!do opisu oddziaływania używa pojęcia pola magneycznego!wyjaśnia zachowanie igły magneycznej, używając pojęcia pola magneycznego wyworzonego przez prąd elekryczny (prąd pole magneyczne)!doświadczalnie demonsruje, że zmieniające się pole magneyczne jes źródłem prądu elekrycznego w zamknięym obwodzie (pole magneyczne prąd)!buduje model i demonsruje działanie silnika na prąd sały!podaje niekóre ich właściwości (rozchodzenie się w 8 próżni, szybkość c= 3 10 m s, różne długości al) 1. Opyka!podaje przykłady źródeł świała!wskazuje ką padania i odbicia od powierzchni gładkiej!opisuje oś opyczną główną, ognisko, ogniskową i promień krzywizny zwierciadła!wskazuje prakyczne zasosowania zwierciadeł!posługuje się pojęciem ogniska, ogniskowej i osi głównej opycznej!wywarza za pomocą soczewki skupiającej osry obraz przedmiou na ekranie!rozróżnia obrazy rzeczywise, pozorne, prose, odwrócone, powiększone, pomniejszone!podaje rodzaje soczewek (skupiająca, rozpraszająca) do korygowania wad wzroku wymienia cechy wspólne i różnice w rozchodzeniu się al mechanicznych i elekromagneycznych wymienia sposoby przekazywania inormacji i wskazuje rolę al elekromagneycznych opisuje sposób wykazania, że świało rozchodzi się po liniach prosych opisuje zjawisko rozproszenia świała na powierzchniach chropowaych podaje cechy obrazu powsającego w zwierciadle płaskim szkicuje zwierciadło kulise wklęsłe i wypukłe wykreśla bieg wiązki promieni równoległych do osi opycznej po odbiciu od zwierciadła wymienia cechy obrazów orzymywanych w zwierciadle kulisym doświadczalnie bada zjawisko załamania świała i opisuje doświadczenie szkicuje przejście świała przez granicę dwóch ośrodków i oznacza ką padania i ką załamania wyjaśnia rozszczepienie świała w pryzmacie posługując się pojęciem świało białe opisuje świało białe, jako mieszaninę barw rozpoznaje ęczę jako eek rozszczepienia świała słonecznego opisuje bieg promieni równoległych do osi opycznej, przechodzących przez soczewkę skupiającą i rozpraszającą rysuje konsrukcje obrazów wyworzonych przez soczewki skupiające i rozpraszające wyjaśnia, na czym polegają wady wzroku: krókowzroczności i dalekowzroczności 4

5 Uczeń orzymuje ocenę dobrą, gdy wykorzysuje do obliczeń związek wyjaśnia powsawanie obszarów cienia i półcienia za pomocą prosoliniowego rozchodzenia się świała w ośrodku jednorodnym rysuje konsrukcyjnie obraz punku lub igury w zwierciadle płaskim rysuje konsrukcyjnie obrazy w zwierciadle wklęsłym opisuje ich wykorzysanie w medycynie i do przesyłania inormacji wyjaśnia pojęcie świała jednobarwnego (monochromaycznego) i prezenuje je za pomocą wskaźnika laserowego doświadczalnie znajduje ognisko i mierzy ogniskową soczewki skupiającej opisuje zasadę działania prosych przyrządów opycznych l= opisuje rolę soczewek w korygowaniu wad wzroku c!wyjaśnia ranspor energii przez ale elekromagneyczne!objaśnia i rysuje konsrukcyjnie ognisko pozorne zwierciadła wypukłego!wyjaśnia pojęcie gęsości opycznej (im większa szybkość rozchodzenia się świała w ośrodku ym rzadszy ośrodek)!opisuje zjawisko całkowiego wewnęrznego odbicia!wyjaśnia budowę świałowodów!wyjaśnia, na czym polega widzenie barwne!oblicza zdolność skupiającą soczewki ze wzoru i wyraża ją w diopriach z =!podaje znak zdolności skupiającej soczewek korygujących krókowzroczność i dalekowzroczność 1 Opracowała Danua Siwik 5