Dylematy etyczne u kresu życia

Podobne dokumenty
In hora mortis meae voca me, et iube me venire ad te. w godzinę śmierci wezwij mnie i każ mi przyjść do Siebie. wieku,17)

Ograniczenie terapii daremnej

Opieka i medycyna paliatywna

PRAWNE ASPEKTY UPRAWNIEŃ I OGRANICZENIA TERAPII W ŚWIETLE AKTÓW PRAWNYCH I ORZECZNICTWA. dr hab. Monika Urbaniak

CZyM SĄ ĆwICZENIA DUChOwNE

Modlitwy. Uwielbienie Boga Najwyższego. który czynisz cuda (por. Ps 76, 15). Ty jesteś wielki (por. Ps 85, 10), 2 Ty jesteś mocny,

Bioetyka teologiczna cz. 10

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

SpiS treści. Osoba ludzka

EUTANAZJA W HOLANDII

Akt ofiarowania się miłosierdziu Bożemu

Zagadnienia etyczne w OIT - ograniczanie terapii, terapia minimalna, DNR

Nowenna do Najświętszego Serca Jezusowego. Wpisany przez Administrator piątek, 11 kwietnia :32 - DZIEŃ 1

Dlaczego chrześcijańskie wychowanie?

Pozycja w rankingu autorytetów: 1

PLAN ZAJĘĆ DLA KURSU KWALIFIKACYJNEGO OPIEKA PALIATYWNA DLA PIELĘGNIAREK

Jak mam uwielbiać Boga w moim życiu, aby modlitwa była skuteczna? Na czym polega uwielbienie?

Co 5 dni w Polsce umiera jedna z osób oczekujących na przeszczepienie narządu. Umiera nie z powodu. powodu braku narządów do transplantacji

Spis tbreśo.

Propozycje śpiewów na Rekolekcje Oazowe stopnia podstawowego

Opieka paliatywna a opieka hospicyjna

Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW

ALLELUJA. Ref. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja.

Modlitwa zawierzenia rodziny św. Janowi Pawłowi II

2. Na to zaś wszystko przyobleczcie miłość, która jest więzią doskonałości (Kol 3, 14).

Żałoba i strata. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ

PRAWO W OCHRONIE ZDROWIA

Akcja informacyjno-edukacyjna Drugie życie

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU

Oskar i pani Róża Karta pracy

Modlitwa powierzenia się św. Ojcu Pio

1. Czym jest sakrament uzdrowienia chorych?

Dylematy w pracy socjalnej. psychicznymi

Jezus do Ludzkości. Modlitwy Litanii (1-6) przekazane przez Jezusa Marii od Miłosierdzia Bożego

TRANSPLANTACJA KKK 2296,

KRÓTKA DROGA KRZYŻOWA SIOSTRY JÓZEFY

Hospicjum. Søndergård. Część Funduszu OK

TRANSPLANTACJA KKK 2296,

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA

Trudne rozmowy z rodziną o stanie pacjenta z podejrzeniem śmierci pnia mózgu

PRZESZCZEPY NARZĄDÓW

Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych

Podstawy prawne zaniechania i wycofania się z uporczywego leczenia podtrzymującego życie

Gimnazjum kl. I, Temat 7

ADORACJA DLA DZIECI Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie

Nabożeństwo powołaniowo-misyjne

Spis treści MARYJNE I HAGIOGRAFICZNE

PRAWA CZŁOWIEKA W BIOMEDYCYNIE. ks. Artur Aleksiejuk

250 ROCZNICA USTANOWIENIA ŚWIĘTA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA

uzyskaniu odpowiedniej informacji. Także Kodeks Etyki Lekarskiej zajął się tym tematem, stwierdzając w art. 32 ust. 2, że decyzja o zaprzestaniu reani

Studium biblijne numer 13. List do Efezjan 1,4. Andreas Matuszak. InspiredBooks

TROSKA O RODZINĘ I KOŚCIÓŁ

WYKŁADY Z ZAKRESU BIOETYKI, PRAWA MEDYCZNEGO i ORZECZNICTWA LEKARSKIEGO

WOTUW w Czarnym Borze ogłasza nabór na psychoterapię dla Dorosłych Dzieci Alkoholików.

I. Ty ścieżkę życia mi ukażesz

I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku

MODLITWY. Autorka: Anna Młodawska (Leonette)

12 czerwca 2017 r. Dorota Józoń

KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ

Rysunek: Dominika Ciborowska kl. III b L I G I A. KLASY III D i III B. KATECHETKA: mgr teologii Beata Polkowska

ŚWIĘTY JÓZEFIE, OPIEKUNIE RODZIN. 30-dniowe nabożeństwo do świętego Józefa. tel ;

GRAŻYNA KOWALCZYK. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata

Proszę Cię Boże, Panie nasz, aby wszystkie moje zamiary, decyzje i czyny były skierowane w sposób czysty do służby i chwały Twego Boskiego Majestatu

ROK SZKOLNY 2016/2017

Akt oddania się Matce Bożej

DZIEŃ II. NOWENNA PRZED UROCZYSTOŚCIĄ ŚW. WINCENTEGO PALLOTTIEGO stycznia 2013 Rok Wiary. Z pism św. Wincentego Pallottiego:

3 dzień: Poznaj siebie, czyli współmałżonek lustrem

Modlitwa ciągła nieustająca dopomaga do działania we wszystkim w imieniu Pana Jezusa, a wtenczas wszystkie zwroty na siebie ustają.

Czym jest etyka zawodowa?

Dlaczego bywa ciężko i jak nabierać sił?

WSTĘP. Ja i Ojciec jedno jesteśmy (J 10, 30).

Lekcja 9 na 1. czerwca 2019

Śmierć. Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak

Zagadnienie terapii uporczywej w świetle wypowiedzi Magisterium Kościoła Przedrukowano za zgodą z: Advances in Palliative Medicine 2008; 7

Asertywność E M I L I A L I C H T E N B E R G - K O K O S Z K A

1. charakterystyczna dla średniowiecza postawa, polegająca na wyrzeczeniu się radości życia, w celu uzyskania zbawienia w niebie,

Eutanazja MONIKA CHYLIŃSKA. 2005, s M. Szeroczyńska, Eutanazja i wspomagane samobójstwo na świecie. Studium

Celibat. Aspekty pedagogiczne i duchowe. Józef Augustyn SJ

SP Klasa V, Temat 51

Uczeń spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, oraz: - wykazuje w jaki sposób powstała Biblia. - opisuje symbole Ewangelistów w sztuce sakralnej

Hospicjum to też życie CZŁOWIEK JEST TYLE WART, ILE MOŻE POMÓC INNYM

ZACZNIJ ŻYĆ ŻYCIEM, KTÓRE KOCHASZ!

Istotą naszego powołania jest tak całkowite oddanie się Bogu, byśmy byli jego ślepym narzędziem do wszystkiego, do czego tylko Bóg nas zechce użyć.

MASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE

Uroczystość przebiegła godnie, spokojnie, refleksyjnie właśnie. W tym roku szczęśliwie się zbiegła z wielkim świętem Zesłania Ducha Świętego.

Spis treści VII. Rozdział 1. Wprowadzenie do etyki. Rozdział 2. Zarys dziejów etyki lekarskiej. Rozdział 3. Prawa pacjenta

Raczyńska Natalia Kl. II TL.

Śmierć dziecka jest doświadczeniem wyjątkowo trudnym, szczególnie obecnie

józef augustyn sj myśli na każdy dzień roku

Dusze czyśćowe potrzebują naszej modlitwy

Zgoda pacjenta na świadczenie zdrowotne

WYKŁADY Z ZAKRESU BIOETYKI, PRAWA MEDYCZNEGO i ORZECZNICTWA LEKARSKIEGO

Spis treści. Co to znaczy dla ciebie jako uczestnika kursu?...40

Opis treści. Wstęp 13. Część pierwsza DEFICYT MIŁOŚCI JAKO PROBLEM BADAŃ W PEDAGOGICE 15. Wprowadzenie 17

Nowenna do św. Charbela

Spis treści Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzecznictwa... Wykaz aktów prawnych... Wykaz pozostałych dokumentów... XIII XVII

Temat: Sakrament chrztu świętego

Transkrypt:

Dylematy etyczne u kresu życia

Wartość życia ludzkiego Życie ludzkie jest ogromną, wzniosłą wartością Jest podstawowym warunkiem, początkowym etapem i integralną częścią całego i niepodzielnego procesu ludzkiej egzystencji Żyjący człowiek został powołany do uczestnictwa w życiu Bożym do wieczności W tym świetle względność życia ludzkiego nie jest ono jednak rzeczywistością «ostateczną», ale «przedostateczną» Jest rzeczywistością świętą, która zostaje nam powierzona, abyśmy jej strzegli z poczuciem odpowiedzialności i doskonalili ją przez miłość i dar z siebie ofiarowany Bogu i braciom (EV 2)

Śmierć Podstawowy fakt antropologiczny, nierozerwalnie związany z ludzkim życiem Unicestwienie człowieka (bezsens, skandal istnienia, tabu), czy przejście do nowego istnienia, którego sens jest możliwy do odkrycia. Nieuchronny naturalny - finał życia ludzkiego a nie choroba z którą trzeba walczyć do końca, ani porażka medycyny Nie należy przyspieszać śmierci, ale też nie wydłużać nadmiernie umierania Tanatologia wnikliwa analiza fenomenu śmierci

Ludzie wolą umierać w domu, ale najczęściej umierają w szpitalu.

Kultura śmierci utrata wrażliwości na Boga (i na człowieka) absolutyzacja autonomii jednostki RELATYWIZM ułuda panowania nad życiem i śmiercią SPISEK PRZECIW ŻYCIU LICZY SIĘ JAKOŚĆ (użyteczność) ŻYCIA a nie jego wartość sama w sobie Odbieranie cierpieniu i śmierci sensu UKRYWANIE I ELIMINACJA Kult działania i technologii - KONTROLA Prowadzi do: Zabierania NIEKTÓRYM osobom prawa do życia i prawa do bycia kochanym Opuszczenia umierających

Co oznacza pomoc w godnym umieraniu? Umierający ma prawo do umierania w spokoju, z zachowaniem ludzkiej i chrześcijańskiej godności.

Czynne przyczynianie się do śmierci Eutanazja Samobójstwo na żądanie Pomoc w wykonaniu samobójstwa Sedacja na życzenie (2016 Francja) Śmierć na własnych warunkach Ucieczka przed zmierzeniem się ze śmiercią Bierne przyczynianie się do śmierci Niepodejmowanie leczenia Zakończenie leczenia Wola pacjenta (kategoryczna, domniemana, ale udowodniona) Pośrednie przyczynianie się do śmierci Leczenie objawowe (bólu) z narażeniem skrócenia życia

Terapia uporczywa Rezygnacja z terapii uporczywej nie oznacza odrzucenia życia, uznanego za zbyt uciążliwe, ale oznacza odrzucenie działań, które mogą przysporzyć dodatkowych cierpień, nie dając proporcjonalnych rezultatów, przy równoczesnej zgodzie na taką długość życia, jaka jest możliwa bez terapii.

Godziwość rezygnacji z terapii uporczywej Gdy zagraża śmierć, której w żaden sposób nie da się uniknąć przez zastosowanie dostępnych środków, wolno w sumieniu podjąć zamiar nie korzystania z leczenia, które może przynieść tylko niepewne i bolesne przedłużenie życia, nie przerywając jednak zwyczajnej opieki, jaka w podobnych wypadkach należy się choremu. (Iura et bona, nr 4) kosztowna ryzykowna nadzwyczajna niewspółmierna do oczekiwanych rezultatów

Rezygnacja z terapii uporczywej a eutanazja różnią się: zamiarem (pragnienie skrócenia życia) wyborem środków (dawki lub czasu i zasięgu interwencji, tak, by ich bezpośrednim skutkiem była śmierć pacjenta) eutanazją może być zarówno działanie, jak też jego zaniechanie, jeżeli odnoszą się do niego dwa powyższe punkty.

Opieka podstawowa Nawet w wypadku rezygnacji z terapii uporczywej, nie wolno nigdy zrezygnować z opieki podstawowej. Należy do niej, obok ludzkiego wsparcia, pielęgnacja ciała, zaspokojenie potrzeb fizjologicznych pożywienia i napoju, a także łagodzenie bólu i innych dolegliwości, jak lęku, duszności czy mdłości. Uśmierzanie bólu stosowanie środków ograniczających świadomość jest dopuszczalne w roztropnych granicach. śmierć nie jest w żaden sposób zamierzona ani nie dąży się do niej, chociaż na skutek rozumnej przyczyny naraża się na jej niebezpieczeństwo; zamierza się tylko skuteczne uśmierzenie bólu

Kwestia sztucznego odżywiania i nawadniania Podawanie wody i pokarmu, także wtedy, gdy odbywa się w sposób sztuczny, pozostaje zawsze środkiem zwyczajnym podtrzymania życia, a nie środkiem terapeutycznym. Dlatego też należy traktować je jako zwyczajne i proporcjonalne, także wtedy, gdy «stan wegetatywny» się przedłuża.

EUTANAZJA czyn lub zaniedbanie powodujące śmierć w celu usunięcia cierpienia zabójstwo jak to się robi? leki nasenne zaprzestanie karmienia zakończenie uporczywej terapii to nie eutanazja legalizacja prawna w świecie

EUTANAZJA

EUTANAZJA Holandia w 2015r. 5516 przypadków powszechne nadużycia strach przed szpitalami wzrost troski o rodziców przed wakacjami projekty holenderskich domów starców w Polsce działania na rzecz rozszerzenia ustawy o: osoby powyżej 70 r.ż. osoby zmęczone życiem

Kanada 16

EUTANAZJA DZIECI Belgia Nieletni bez ograniczeń wiekowych od 2014 (w Holandii od 12 lat) Pierwsza eutanazja chłopca 17 lat IX 2016 r. I nawet jeśli przynajmniej na razie jest to szokujące, to szybko się do tego przyzwyczaimy.

Oddawanie narządów a eutanazja Belgia (2014 r.) osoby poddające się eutanazji zakwalifikowano jako dawców narządów Śmierć na żądanie staje się pożyteczna dla innych Narządy są w bardzo dobrym stanie (płuca, serce), gdy przyczyną prośby o eutanazję jest cierpienie egzystencjonalne Akceptuje się, że bezpośrednią przyczyną śmierci jest pobranie organów!

Legalizacja wspomaganego samobójstwa nie jest zwycięstwem wolności, lecz najgorszą formą zaniedbania tych, którzy najbardziej potrzebują opieki i ochrony. Eutanazja jest fałszywą litością, czy też wynaturzeniem, gdyż prawdziwe współczucie skłania się do solidarności z cudzym bólem, a nie do zabicia osoby, której cierpienia nie da się znieść, prawdziwa zaś miłość nie cofa się przed ponoszeniem trudów związanych z opieką nad osobą chorą. (EV 66,15)

Dlaczego proszą o eutanazję? Lęk 80% Lęk przed bólem, przed opuszczeniem, przed samotnością, przed byciem ciężarem Wyczerpanie chorobą 2% Obawa utraty kontroli nad samym sobą i innymi 3% Autentyczna depresja psychiczna 11% Stany ekstremalne 5% Otwarta - szczera rozmowa (uważna bezinteresowna miłość) przyczynia się do odstąpienia od zamiaru dokonania eutanazji Badania: Z.B. Zylicz

Nie zarządzamy swoim rodzeniem się ani swoją śmiercią.

Wartość umierania - sens umierania Śmierć nie jako przegrana ale niezwykłe, osobiste osiągnięcie Zadania umierającego: przebaczyć, podziękować, wyrazić miłość, pożegnać się Oddawanie niezależności krok po kroku Całkowita zależność od innych wyrażenie miłości wzajemnej szacunek, godność, delikatność, uwaga Wizje na progu śmierci - świadomość zbliżania się śmierci spotkanie z osobami, które już zmarły przygotowanie do podróży narastający pokój

O śmierci głębiej Proces duchowy w którym dochodzi do zmiany percepcji z skoncentrowanej na ego ja widzę, ja zarządzam na odejście od siebie nadal ja, ale inaczej PRZED PRZEJŚCIEM lęk, zaprzeczanie, gniew, targowanie, użalanie, wiele pytań, mierzenie się z nierozwiązanymi sprawami Zaryzykować i zaufać! I puścić siebie! PRZEJŚCIE Pobudzenie, niepokój, już nie pyta, faza podobna do porodu PO PRZEJŚCIU otwarcie duchowe uczucie więzi, przynależności, jest pokój, jest Bóg Na podstawie: M. Renz, Dying and transition, New York 2015

Mimo ograniczeń mego wieku bardzo wysoko cenię sobie życie i umiem się nim cieszyć. Dziękuję Bogu za to! Pięknie jest służyć aż do końca sprawie Królestwa Bożego. Zarazem jednak głębokim pokojem napełnia mnie myśl o chwili, w której Bóg wezwie mnie do siebie z życia do życia! (Do moich braci i sióstr ludzi w podeszłym wieku nr 17)

Natomiast prześwięta dziewica, zwracając się do siebie samej cicho do swej duszy mówi: Idź bezpiecznie, ponieważ masz dobrą eskortę na drogę. Idź ponieważ Ten, który cię stworzył, uświęcił cię, kochał Cię czułą miłością, zawsze troszczył się o ciebie, jak matka o swego syna. A Ty, Panie, bądź błogosławiony za to, żeś mnie stworzył. (Święta Klara z Asyżu, 11 sierpnia 1253 r.)

Pochwalony bądź, Panie mój, przez naszą siostrę śmierć cielesną, której żaden żywy człowiek uniknąć nie może. Biada tym, którzy umierają w grzechach śmiertelnych. Błogosławieni ci, których śmierć zastanie w Twej najświętszej woli, albowiem śmierć druga nie wyrządzi im krzywdy. (Święty Franciszek z Asyżu, Pieść słoneczna 1225 r. )