Stefan Sokołowski SZTUCZNA INTELIGENCJA Inst Informatyki UG, Gdańsk, 2009/2010 Wykład1,17II2010,str1 SZTUCZNA INTELIGENCJA reguły gry Zasadnicze informacje: http://infugedupl/ stefan/dydaktyka/sztintel/ szkicowy program wykładu spis literatury slajdy do wykładów warto robić notatki, ale nie warto przepisywać slajdów z ekranu zadania z laboratorium itd
Co to jest inteligencja? Witryna http://plwikipediaorg/wiki/inteligencja_(psychologia) podaje 15 różnych definicji inteligencji Np: Inteligencja to ogólna zdolność adaptacji do nowych warunków i wykonywania nowych zadań przez wykorzystanie środków myślenia(stern, wytłuszczenia moje) Inteligencja to to, co mierzą testy inteligencji(boring) Inteligencja to zdolność do przetwarzania informacji na poziomie abstrakcyjnych idei(np umiejętność dokonywania obliczeń matematycznychlubgrywszachy) Żadna z definicji psychologicznych(z wyjątkiem żartu Boringa) nie daje możliwości stwierdzenia z zewnątrz, czy dany człowiek/zwierzę/maszyna wykazuje inteligencję Co to jest inteligencja? Wykład1,17II2010,str3 Turing(1950): jeśli coś zachowuje się jak człowiek inteligentny, to jest inteligentne Test Turinga: ARBITER? arbiter-człowiek zadaje pytania, odpowiada losowo albo pomocnik-człowiek albo badane urządzenie, arbiter zgaduje, od kogo dostał odpowiedź POMOCNIK Urządzenie przechodzi test Turinga, jeśli arbiter poprawniezgadłwniewięcejniżpołowie przypadków
Co to jest inteligencja? Krytyka testu Turinga jako probierza inteligencji Umiejętność imitowania człowieka w prowadzeniu konwersacji może być czymś znacznie mniejszym niż inteligencja Maszyna/zwierzę może być inteligentne, a i tak nie posiadać umiejętności używania języka naturalnego Wiele ludzi mogłoby nie przejść testu; wystarczy, żeby arbiter dobrze znał pomocnika Dla przejścia testu maszyna musiałaby czasem udawać brak wiedzy; np nie zdradzić się z umiejętnością szybkiego wykonywania obliczeń Co to jest inteligencja? Wykład1,17II2010,str5 Pierwszy(bardzo prosty) program napisany po to, żeby zaliczyć test Turinga: Eliza, 1966, Weizenbaum Obecnie istnieje wiele chatbotów prowadzących konwersację w języku naturalnym Spis publicznie dostępnych: http://dmozorg/computers/artificial_intelligence/ Spis polskich: Natural_Language/Chatterbots/ http://wwwchatbotsorg/pl/ Ale dotąd żaden komputer nie zaliczył testu Turinga
Co to jest sztuczna inteligencja? Definicje z http://plwikipediaorg/wiki/sztuczna_inteligencja do wyboru: dział informatyki, którego przedmiotem jest badanie reguł rządzących inteligentnymi zachowaniami człowieka, tworzenie modeli formalnych tych zachowań i w rezultacie programów komputerowych symulujących te zachowania; dział informatyki zajmujący się rozwiązywaniem problemów, które nie są efektywnie algorytmizowalne[] konstruowanie maszyn i programów komputerowych zdolnych do realizacji wybranych funkcji umysłu i ludzkich zmysłów niepoddających się prostej numerycznej algorytmizacji Co to jest sztuczna inteligencja? Wykład1,17II2010,str7 Klasyczne problemy sztucznej inteligencji: grylogiczne,npszachylubgo, rozpoznawanie obrazów(i np pisma odręcznego), rozumienie języków naturalnych, dowodzenie twierdzeń matematycznych(i np wyznaczanie całki nieoznaczonej)
Krótka historia (wg Russella i Norviga oraz Wierzchonia) 1943 McCulloch& Pitts model sztucznego neuronu i mózgu 1950 Turing Computing Machinery and Intelligence 1950 59 Samuel warcaby Newell& Simon Logic Theorist Gelernter Geometry Engine 1956 konferencja w Dartmouth termin artificial intelligence 1958 McCarthy język programowania LISP 1965 Robinson zasada rezolucji 1966 74 problemy ze złożonością 1966 74 niepowodzenia tłumaczenia maszynowego 1969 79 wczesne systemy ekspertowe 1980 88 rozkwit systemów ekspertowych 1985 95 odrodzenie sieci neuronowych 1988 algorytmy rozmyte i probabilistyczne 2000 powrót do badań inteligencji ludzkiej Problematyka współczesna Wykład1,17II2010,str9 Min: systemy ekspertowe wnioskujące z bazy wiedzy exploracja danych pozyskiwanie wiedzy maszynowe tłumaczenie szczególnie od tekstów technicznych rozpoznawanie obrazów, pisma, mowy działa komercyjnie robotyka sterowanie urządzeniami mechanicznymi działającymi w świecie fizycznym uczenie się maszynowe algorytmy podejmujące(coraz lepsze) decyzje sztuczna twórczość krótkie wiersze lub melodie
Zadania sztucznej inteligencji Sztuczna inteligencja jest trochę jak starożytna filozofia: kiedy tylkojakiśjejdziałstaniesięnatyledojrzały,żewiadomo,oco wnimchodzi,odrazuoddzielasięodniejwosobnądziedzinę nauki, a jej znowu pozostaje niewiadomo co Zadania sztucznej inteligencji charakteryzują się albo zbyt niepełnymi lub niepewnymi danymi, albo zbyt wielką złożonością, żeby można było zastosować zwykły algorytm Sztuczna inteligencja służy do znajdowania przybliżonych sensownych rozwiązania Przeszukiwanie przestrzeni stanów Wykład1,17II2010,str11 DEFINICJA: System produkcji M zbiórstzwstanów wyróżnionys 0 Stzwstanpoczątkowy podzbiórg Stzwstanówdocelowych zbiórotzwoperacji: o:s Sdlakażdejo O ZADANIE: MZnaleźćdrogęods 0 doktóregośstanudocelowego
Przeszukiwanie przestrzeni stanów ALGORYTM: M r:=[];s:=s0 ; while(s/ G){ wybierz najlepszą operację o O; r:=ro;s:=o(s); } wybór operacji najlepszej: heureza czyli nieformalna zasada rozsądnie prowadząca do celu możliwie szybko Przykład: Graw8-kę M s 0 = 2 3 1 8 4 7 6 5 G= 1 2 3 8 4 7 6 5 O={L,P,D,G} Lewo Prawo Dół Góra o=p r=[l,d,p]