Praktyczne implikacje zmian przepisów prawnych określających zasady wytwarzania biokomponentów w Polsce oraz zaliczania ich do Narodowego Celu Wskaźnikowego Tomasz Pańczyszyn, Ministerstwo Gospodarki
2 Zagadnienia poruszane przez przedsiębiorców 1. Jakie są skutki wejścia w życie art. 3 pkt 7 ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw, w którym dokonano zmiany w ustawie o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw? (dotyczy wprowadzenia art. 11a) 2. Jakie są skutki wejścia w życie art. 3 pkt 4 ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw, w którym dokonano zmiany w ustawie o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw? (dotyczy wprowadzenia art. 5a) 3. Terminy wejścia w życie poszczególnych obowiązków wynikających z ustawy obowiązek uzyskania certyfikatu, obowiązek spełnienia KZR, obowiązek wystawiania dokumentów potwierdzających spełnienie KZR. 4. Jakie warunki, w świetle nowych przepisów regulujących wytwarzanie biokomponentów, powinny zostać spełnione przez biomasę/biokomponenty, aby mogły one zostać zaliczone do realizacji NCW w 2014 r., w 2015 r. i w latach następnych? 5. Jakie podmioty są zobowiązane uzyskać certyfikat? 6. Czy podmioty dysponujące uznanym systemem certyfikacji, np.. ISCC, RedCert, INIG KZR powinny się uzyskać wpis do rejestru Prezesa ARR - zgodnie z nowymi przepisami? 7. Czy i od kiedy przemysł olejarski będzie zobligowany do wykonywania indywidualnych kalkulacji dotyczących ograniczenia emisji gazów cieplarnianych? 8. Do jakiego terminu zachowują ważność dokumenty uprawniające podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie: wytwarzania biokomponentów, przetwarzania biomasy, zakupu, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biomasy lub biokomponentów, do stosowania uznanego systemu certyfikacji, wydane przed dniem 1 października 2014 r. przez podmiot posiadający zgodę na stosowanie uznanego systemu certyfikacji? 9. Czy certyfikaty jakości biokomponentów wydane na podstawie dotychczas obowiązującej ustawy zachowują moc i na jaki okres? 10. Kiedy wytwórcy i podmioty sprowadzające po raz pierwszy mają złożyć Prezesowi ARR sprawozdania, o których mowa w art. 30 ust. 1 (wytwórcy) oraz art. 30 ust. 1b (podmioty sprowadzające)?
3 Art. 3 pkt 7 ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw dodanie nowego art. 11a do ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw Art. 11a. Dokumenty uprawniające podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie: wytwarzania biokomponentów, przetwarzania biomasy, zakupu, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biomasy lub biokomponentów, do stosowania uznanego systemu certyfikacji, wydane przed dniem 1 października 2014 r. przez podmiot posiadający zgodę na stosowanie uznanego systemu certyfikacji, zachowują ważność do upływu terminu na jaki zostały wydane, nie dłużej jednak niż do 30 września 2015 r.
4 Art. 3 pkt 7 ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw dodanie nowego art. 11a do ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw Certyfikat dokument wydany przez jednostkę certyfikującą uprawniający podmiot certyfikowany do stosowania uznanego systemu certyfikacji; Podmiot certyfikowany - podmiot, który zgodnie z uznanym systemem certyfikacji uzyskał certyfikat; Jednostka certyfikująca - przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, który, działając w ramach uznanego systemu certyfikacji, ma prawo wydawania certyfikatu podmiotom certyfikowanym; Art. 28e. 1. Podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie: wytwarzania biokomponentów, przetwarzania biomasy, zakupu, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biomasy lub biokomponentów, które mają być zaliczone do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego, są obowiązane do uzyskania certyfikatu. 2. Podmiot certyfikowany, dokonując: 1) sprzedaży lub zbycia w innej formie biomasy lub 2) sprzedaży lub zbycia w innej formie biokomponentów lub, w przypadku wytwórców, przeznaczenia biokomponentów do wytworzenia przez siebie paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, - na potrzeby realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego, jest obowiązany posiadać ważny certyfikat oraz wystawić poświadczenie. 3. Poświadczenie, o którym mowa w ust. 2, jest wystawiane zgodnie z wymaganiami uznanego systemu certyfikacji. Art. 11a. Dokumenty uprawniające podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie: wytwarzania biokomponentów, przetwarzania biomasy, zakupu, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biomasy lub biokomponentów, do stosowania uznanego systemu certyfikacji, wydane przed dniem 1 października 2014 r. przez podmiot posiadający zgodę na stosowanie uznanego systemu certyfikacji, zachowują ważność do upływu terminu na jaki zostały wydane, nie dłużej jednak niż do 30 września 2015 r.
5 Art. 3 pkt 4 ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw dodanie nowego art. 5a do ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw Art. 5a. 1. Do dnia 31 grudnia 2016 r. jednostka certyfikująca może wykonywać działalność gospodarczą, o której mowa w art. 28q ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, na podstawie pisemnej zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji podmiotu, który nie posiada wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji.
6 Art. 3 pkt 4 ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw dodanie nowego art. 5a do ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw Administrator systemu certyfikacji - przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, który ma tytuł prawny do dysponowania uznanym systemem certyfikacji i wykonuje działalność gospodarczą w zakresie udzielania zgody na korzystanie z tego systemu; Art. 28q ust. 1. Działalność gospodarcza w zakresie wydawania certyfikatów podmiotom certyfikowanym jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga wpisu do rejestru jednostek certyfikujących. Art. 5a. 1. Do dnia 31 grudnia 2016 r. jednostka certyfikująca może wykonywać działalność gospodarczą, o której mowa w art. 28q ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, na podstawie pisemnej zgody na korzystanie z uznanego systemu certyfikacji podmiotu, który nie posiada wpisu do rejestru administratorów systemów certyfikacji.
7 Wybrane podmioty oraz obowiązki określone w ustawie o biokomponentach i biopaliwach ciekłych Podmiot realizujący NCW przedsiębiorca w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, który sprzedaje lub zbywa je w innej formie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zużywa na potrzeby własne. Podmiot certyfikowany - podmiot, który zgodnie z uznanym systemem certyfikacji uzyskał certyfikat. Obowiązek uzyskania certyfikatu 1 października 2014 r. Art. 28e. 1. Podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie: wytwarzania biokomponentów, przetwarzania biomasy, zakupu, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biomasy lub biokomponentów, które mają być zaliczone do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego, są obowiązane do uzyskania certyfikatu. 2. Podmiot certyfikowany, dokonując: 1) sprzedaży lub zbycia w innej formie biomasy lub 2) sprzedaży lub zbycia w innej formie biokomponentów lub, w przypadku wytwórców, przeznaczenia biokomponentów do wytworzenia przez siebie paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych", - na potrzeby realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego, jest obowiązany posiadać ważny certyfikat oraz wystawić poświadczenie. 3. Poświadczenie, o którym mowa w ust. 2, jest wystawiane zgodnie z wymaganiami uznanego systemu certyfikacji. Z art. 28e wynika, że podmiotami obowiązanymi do uzyskania certyfikatu są: wytwórca, przetwórca, pośrednik oraz podmiot sprowadzający.
8 Spełnienie przez biokomponenty KZR Obowiązek spełnienia przez biomasę i biokomponenty KZR 1 stycznia 2015 r. Art. 28a. 1. Biokomponenty mogą być zaliczone podmiotowi realizującemu Narodowy Cel Wskaźnikowy na poczet realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1, wyłącznie wtedy, gdy: 1) spełniają kryteria zrównoważonego rozwoju określone w art. 17 ust. 3-6 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE, zwanej dalej "dyrektywą 2009/28/WE"; 2) spełniają wymóg ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określony w art. 28b ust. 1 i 2; 3) nie zostały wcześniej zaliczone na poczet realizacji obowiązku określonego w art. 3 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE. Potwierdzenie spełnienia KZR przez biomasę i biokomponenty Art. 28c. 1. Dokumentami potwierdzającymi spełnienie przez biomasę lub biokomponenty kryteriów zrównoważonego rozwoju i umożliwiającymi zaliczenie tych biokomponentów na poczet realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1, wystawianymi na poszczególnych etapach wytwarzania biokomponentów, są: 1) dokument wystawiony przez producenta rolnego przewidziany przez uznany system certyfikacji; 2) poświadczenie; 3) świadectwo. 2. Za dokumenty, o których mowa w ust. 1, uznaje się również dokumenty wystawione: 1) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w kraju trzecim, pod warunkiem że zostały wystawione w ramach uznanego systemu certyfikacji; 2) w kraju trzecim, pod warunkiem że Unia Europejska zawarła z tym krajem umowę, na mocy której uznaje się, że biomasa wytworzona w tym kraju spełnia kryteria zrównoważonego rozwoju.
9 Konieczność spełnienia przez biomasę/biokomponenty KZR i możliwość ich wykorzystania do realizacji NCW w poszczególnych okresach W celu precyzyjnego określenia obowiązków jakie powinny zostać spełnione w odniesieniu do biomasy/biokomponentów, które mają zostać wykorzystane do realizacji NCW należy zwrócić uwagę na 3 elementy, które determinują sposób postępowania zainteresowanego podmiotu 1.Moment wytworzenia biomasy/biokomponentu, 2.Moment sprzedaży biomasy/biokomponentu, 3.Moment zużycia biomasy/biokomponentu. Konieczność zdefiniowania ww. elementów wynika z rozróżnienia terminów wejścia w życie poszczególnych przepisów ustawy: - 9 maja 2014 r. wejście w życie ustawy zmieniającej, - 1 października 2014 r. wejście w życie m.in. obowiązku wystawiania dokumentów potwierdzających spełnienie KZR, obowiązku rejestracji w rejestrze administratorów systemów certyfikacji oraz rejestrze jednostek certyfikowanych, - 1 stycznia 2015 r. wejście w życie m.in. obowiązku spełnienia KZR przez biokomponenty zaliczane do realizacji NCW.
10 Zaliczenie biokomponentu do realizacji NCW, a moment wytworzenia biokomponentu/biomasy (c.d.) Moment wytworzenia biomasy lub biokomponentów (od 9 maja 2014 r do dnia 1 października 2014 r.) determinuje obowiązki dotyczące dokumentowania spełnienia KZR zgodnie z wymogami ustawy * Z punktu widzenia podmiotów wskazanych w art. 28e ustawy: - Nie istnieje wobec biokomponentów, wywtworzonych w powyżej wskazanym okresie, obowiązek wystawiania dokumentów potwierdzających spełnienie KZR. * Z punktu widzenia podmiotów realizujących NCW: -Nie istnieje wobec tych biokomponentów obowiązek potwierdzenia spełnienia KZR w związku z czym biokomponenty mogą zostać zaliczone do realizacji NCW w poniżej wskazanym okresie bez konieczności przedłożenia dokumentów potwierdzających spełnienie KZR. * Z punktu widzenia podmiotów wskazanych w art. 28e ustawy: - Od dnia 1 października 2014 r. istnieje wobec biomasy/biokomponentów obowiązek wystawiania dokumentów potwierdzających spełnienie KZR art. 28e ustawy * Z punktu widzenia podmiotów realizujących NCW: Nie istnieje wobec tych biokomponentów obowiązek potwierdzenia spełnienia KZR w związku z czym biokomponenty mogą zostać zaliczone do realizacji NCW w poniżej wskazanym okresie pomimo, brakuposiadania dokumentów potwierdzających spełnienie KZR. * Z punktu widzenia podmiotów wskazanych w art. 28e ustawy: - Funkcjonuje wobec biokomponentów i biomasy obowiązek wystawiania dokumentu potwierdzającego spełnienie KZR art. 28e ustawy. * Z punktu widzenia podmiotów realizujących NCW: - Biokomponenty mogą zostać zaliczone do realizacji NCW za 2015 r. oraz za lata następne, wyłącznie wtedy, gdy spełniają warunki określone w art. 28a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy (co powinno zostać potwierdzone dokumentami wskazanymi w art. 28c ustawy), oraz nie zostały wcześniej zaliczone na poczet realizacji obowiązku określonego w art. 3 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE (art. 28 a ust. 1 pkt 3). Moment zużycia biokomponentów wymagania umożliwiające zaliczenie ich na poczet realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1
11 Zaliczenie biokomponentu do realizacji NCW, a moment wytworzenia biokomponentu/biomasy (c.d.) Moment wytworzenia biomasy lub biokomponentów (od 9 maja 2014 r do dnia 1 października 2014 r.) determinuje obowiązki dotyczące dokumentowania spełnienia KZR zgodnie z wymogami ustawy * Z punktu widzenia podmiotów wskazanych w art. 28e ustawy: -Od dnia 1 października 2014 r. istnieje wobec biomasy/biokomponentów obowiązek wystawiania dokumentów potwierdzających spełnienie KZR art. 28e ustawy * Z punktu widzenia podmiotów realizujących NCW: Nie istnieje wobec tych biokomponentów obowiązek potwierdzenia spełnienia KZR w związku z czym biokomponenty mogą zostać zaliczone do realizacji NCW w poniżej wskazanym okresie pomimo, braku posiadania dokumentów potwierdzających spełnienie KZR. * Z punktu widzenia podmiotów wskazanych w art. 28e ustawy: - Funkcjonuje wobec biokomponentów i biomasy obowiązek wystawiania dokumentu potwierdzającego spełnienie KZR art. 28e ustawy. * Z punktu widzenia podmiotów realizujących NCW: - Biokomponenty mogą zostać zaliczone do realizacji NCW za 2015 r. oraz za lata następne, wyłącznie wtedy, gdy spełniają warunki określone w art. 28a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy (co powinno zostać potwierdzone dokumentami wskazanymi w art. 28c ustawy), oraz nie zostały wcześniej zaliczone na poczet realizacji obowiązku określonego w art. 3 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE (art. 28 a ust. 1 pkt 3). Moment zużycia biokomponentów wymagania umożliwiające zaliczenie ich na poczet realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1
12 Zaliczenie biokomponentu do realizacji NCW, a moment wytworzenia biokomponentu/biomasy (c.d.) Moment wytworzenia biomasy lub biokomponentów (od 9 maja 2014 r do dnia 1 października 2014 r.) determinuje obowiązki dotyczące dokumentowania spełnienia KZR zgodnie z wymogami ustawy * Z punktu widzenia podmiotów wskazanych w art. 28e ustawy: - Funkcjonuje wobec biokomponentów i biomasy obowiązek wystawiania dokumentu potwierdzającego spełnienie KZR art. 28e ustawy. * Z punktu widzenia podmiotów realizujących NCW: - Biokomponenty mogą zostać zaliczone do realizacji NCW za 2015 r. oraz za lata następne, wyłącznie wtedy, gdy spełniają warunki określone w art. 28a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy (co powinno zostać potwierdzone dokumentami wskazanymi w art. 28c ustawy), oraz nie zostały wcześniej zaliczone na poczet realizacji obowiązku określonego w art. 3 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE (art. 28 a ust. 1 pkt 3). Moment zużycia biokomponentów wymagania umożliwiające zaliczenie ich na poczet realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1
13 Zaliczenie biokomponentu do realizacji NCW, a moment wytworzenia biokomponentu/biomasy Moment wytworzenia biomasy lub biokomponentów (od 9 maja 2014 r do dnia 1 października 2014 r.) determinuje obowiązki dotyczące dokumentowania spełnienia KZR zgodnie z wymogami ustawy * Z punktu widzenia podmiotów wskazanych w art. 28e ustawy: - Nie istnieje wobec biokomponentów obowiązek wystawiania dokumentów potwierdzających spełnienie KZR zastosowanie ma art. 5 ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 457). * Z punktu widzenia podmiotów realizujących NCW: -Nie istnieje wobec tych biokomponentów obowiązek potwierdzenia spełnienia KZR w związku z czym biokomponenty mogą zostać zaliczone do realizacji NCW w poniżej wskazanym okresie bez konieczności przedłożenia dokumentów potwierdzających spełnienie KZR. * Z punktu widzenia podmiotów wskazanych w art. 28e ustawy: - Nie istnieje wobec biokomponentów obowiązek wystawiania dokumentów potwierdzających spełnienie KZR zastosowanie ma art. 5 ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 457). * Z punktu widzenia podmiotów realizujących NCW: - Brak możliwości zaliczenia do realizacji NCW, ponieważ do biomasy i biokomponentów wytworzonych przed dniem wejścia w życie ustawy nie stosuje się jej przepisów zgodnie z art. 5 ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 457). Moment zużycia biokomponentów wymagania umożliwiające zaliczenie ich na poczet realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1
14 Możliwość wykorzystania biomasy/biokomponentów do realizacji NCW w zależności od momentu wytworzenia biomasy/biokomponentów oraz momentu ich wykorzystania na potrzeby realizacji NCW. * Podmioty wskazane w art. 28e ustawy *Podmioty zobowiązane do realizacji NCW Nie istnieje obowiązek udokumentowania spełnienia KZR * Podmioty wskazane w art. 28e ustawy * Podmioty zobowiązane do realizacji NCW Nie istnieje obowiązek udokumentowania spełnienia KZR * Podmioty wskazane w art. 28e ustawy Istnieje obowiązek wystawiania przez podmioty certyfikowane dokumentów potwierdzających spełnienie KZR * Podmioty zobowiązane do realizacji NCW Nie istnieje obowiązek udokumentowania spełnienia KZR * Podmioty wskazane w art. 28e ustawy Istnieje obowiązek wystawiania przez podmioty certyfikowane dokumentów potwierdzających spełnienie KZR * Podmioty zobowiązane do realizacji NCW Istnieje obowiązek udokumentowania spełnienia KZR Ponadto, poza zmianami w zakresie omawianych obowiązków wynikających z art. 28a i 28e ustawy, w kontekście realizacji NCW należy również mieć na uwadze zmiany dokonane w obszarze definicji biokomponentów, bioetanolu, wytwórców, podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy
Dziękuję za uwagę Ministerstwo Gospodarki Departament Energii Odnawialnej Pl. Trzech Krzyży 3/5 00-507 Warszawa tel +48 22 693 50 00 fax +48 22 693 40 46 email mg@mg.gov.pl web www.mg.gov.pl