Wyższy Urząd Górniczy Zasady bhp przy eksploatacji maszyn i urządzeń elektrycznych
Copyright by Wyższy Urząd Górniczy, Katowice 2010 Opracowanie Departament Energomechaniczny WUG Opracowanie graficzne, skład i łamanie Anna Nowrot Redakcja Anna Swiniarska-Tadla Druk broszury sfinansowano ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Wyższy Urząd Górniczy 40-055 Katowice, ul. Poniatowskiego 31 www.wug.gov.pl e-mail: wug@wug.gov.pl
Maszyny, urządzenia i instalacje elektryczne dobiera się do parametrów elektrycznych w miejscu ich zainstalowania, użytkuje i obsługuje w sposób uniemożliwiający powstanie zagrożenia podczas eksploatacji oraz kontroluje za pomocą urządzeń zabezpieczających i systemów bezpieczeństwa. Osoby nieupoważnione nie mogą wykonywać samodzielnie żadnych czynności przy maszynach, urządzeniach i instalacjach. Naprawę maszyn, urządzeń i instalacji oraz bezpośrednie smarowanie i czyszczenie części ruchomych można wykonywać wyłącznie po ich zatrzymaniu, zabezpieczeniu przed samoczynnym przemieszczeniem oraz po wyłączeniu dopływu energii. Pracownicy obsługujący maszyny, urządzenia i instalacje powinni: zapoznać się ze stanem technicznym maszyny lub urządzenia przed przejęciem obsługi, zawiadomić osoby dozoru ruchu o wszystkich brakach i usterkach, zabezpieczyć maszyny i urządzenia przed przypadkowym przemieszczeniem lub samoczynnym uruchomieniem, ostrzec osoby znajdujące się w zasięgu pracy maszyn i urządzeń bezpośrednio przed ich włączeniem, po zakończonej pracy zabezpieczyć użytkowane maszyny i urządzenia. 3
Dozór oddziału ruchu zakładu górniczego, użytkujący maszyny, urządzenia i instalacje jest odpowiedzialny za prawidłowe ich użytkowanie, za obsługę zaś osoby je obsługujące. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia maszyny, urządzenia lub instalacji, osoba upoważniona niezwłocznie je wyłącza i powiadamia o zaistniałej sytuacji osoby dozoru ruchu. W przypadku samoczynnego awaryjnego wyłączenia się maszyny, urządzenia lub instalacji, ich ponowne uruchomienie przez upoważnionego pracownika może nastąpić po uprzednim ich sprawdzeniu i usunięciu przyczyny wyłączenia. 4
Łączenia oraz naprawy kabli i przewodów wykonuje się zgodnie z instrukcją zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego, opracowaną na podstawie zasad określonych przez rzeczoznawcę. Do zasilania maszyn ręcznych, ruchomych lub innych, podlegających wstrząsom i wibracjom, stosuje się przewody oponowe ekranowane. Odległość od ociosu maszyn lub urządzeń powinna umożliwiać otwarcie pokryw komór oraz swobodne wykonywanie czynności związanych z obsługą. 5
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. (Dz. U. Nr 80, poz. 912) Przed przystąpieniem do wykonywania prac przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych wyłączonych spod napięcia należy: 1) zastosować odpowiednie zabezpieczenie przed przypadkowym załączeniem napięcia, 2) wywiesić tablicę ostrzegawczą w miejscu wyłączenia obwodu o treści: Nie załączać, 3) sprawdzić brak napięcia w wyłączonym obwodzie, 4) uziemić wyłączone urządzenia, 5) zabezpieczyć i oznaczyć miejsce pracy odpowiednimi znakami i tablicami ostrzegawczymi. Rozpoczęcie pracy jest dozwolone po uprzednim przygotowaniu miejsca pracy oraz dopuszczeniu do pracy, polegającym na: 1) sprawdzeniu przygotowania miejsca pracy przez dopuszczającego i kierującego zespołem pracowników lub nadzorującego, 2) wskazaniu zespołowi pracowników miejsca pracy, 6
3) pouczeniu zespołu pracowników o warunkach pracy oraz wskazaniu zagrożeń występujących w sąsiedztwie miejsca pracy, 4) udowodnieniu, że w miejscu pracy zagrożenie nie występuje, 5) potwierdzeniu dopuszczenia do pracy podpisami w odpowiednich rubrykach dwóch egzemplarzy polecenia pisemnego lub w przypadku polecenia ustnego - w dzienniku operacyjnym prowadzonym przez dopuszczającego. Prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego należy wykonywać na podstawie polecenia pisemnego, przy zastosowaniu odpowiednich środków zabezpieczających zdrowie i życie ludzkie. 7
Wyższy Urząd Górniczy Poniatowskiego 31 40-055 Katowice 32 736 17 00 www.wug.gov.pl