Projekt z dnia 21 lipca 2015 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA Nr... RADY MIEJSKIEJ W KOLONOWSKIEM z dnia 29 lipca 2015 r. w sprawie przyjęcia Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy kolonowskie. Na podstawie art. 18 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym ( Dz. U. z 2013 roku poz. 594 z późn. zm.) Rada Miejska w Kolonowskiem uchwala, co następuje: 1. Przyjąć Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Kolonowskie, będący załącznikiem do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Kolonowskiego. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Miejskiej Rafał Kupke Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 1
P L A N Załącznik do Uchwały Nr... Rady Miejskiej w Kolonowskiem z dnia 29 lipca 2015 r. G O S P O D A R K I N I S K O E M I S Y J N E J DLA G M I N Y K O L O N O W S K I E Zespół autorski: mgr inż. Jacek Kichman inż. Mateusz Jaruszowiec mgr Katarzyna Gosk Kolonowskie, czerwiec 2015 r. Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 1
Spis treści: 1. Wstęp... 4 1.1. Wprowadzenie... 4 1.2. Zakres opracowania... 4 1.3. Cel opracowania... 6 1.4. Podstawy prawne... 7 2. Powiązania PGN dokumentami strategicznymi... 7 2.1. Analiza zgodności na poziomie wspólnotowym... 8 2.2. Analiza zgodności na poziomie krajowym... 12 2.3. Analiza zgodności na poziomie regionalnym... 20 2.4. Analiza zgodności na poziomie lokalnym... 26 3. Charakterystyka obszaru objętego zakresem PGN... 30 3.1. Podział administracyjny, powierzchnia, położenie... 30 3.2. Ludność... 30 3.3. Zasoby mieszkaniowe... 31 3.4. Urządzenia sieciowe... 32 3.5. Charakterystyka stanu środowiska... 34 3.6. Podmioty gospodarcze... 41 3.7. Charakterystyka infrastruktury... 42 4. Elementy wykorzystywane w opracowywanych, bądź aktualizowanych planach zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczna i paliwa gazowe... 43 4.1. System elektroenergetyczny... 44 4.2. System ciepłowniczy... 45 4.3. System gazowniczy... 47 5. System transportowy... 48 6. Identyfikacja obszarów problemowych. 49 7. Cele strategiczne i szczegółowe... 50 8. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla... 52 8.1. Metodologia przeprowadzenia inwentaryzacji... 52 8.2. Zastosowane wskaźniki emisji dwutlenku węgla... 54 8.3. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla w zakresie energii elektrycznej... 56 8.4. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla w zakresie ciepła... 62 8.5. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla w zakresie paliw gazowych... 69 8.6. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla w sektorze transportu... 72 8.7. Wyniki inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla... 80 8.8. Wyniki prognozowanej emisji dwutlenku węgla... 87 9. Plan działań na rzecz gospodarki niskoemisyjnej 88 9.1. Długoterminowa strategia cele i zobowiązania... 88 9.2. Planowane działania krótko/średnioterminowe... 89 9.3. Harmonogram rzeczowo finansowy realizacji działań.. 90 9.4. Szczegółowe działania krótko/średnioterminowe odnośnie redukcji emisji dwutlenku węgla.. 96 10. Aspekty organizacyjne we wdrażaniu PGN... 104 11. Źródła finansowania inwestycji ujętych w PGN. 106 11.1. Program Operacyjny Infrastruktura i Gospodarka 2014 2020.. 106 11.2. Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego 2014 2020. 107 11.3. Środki NFOŚiGW. 108 11.4. Środki WFOŚiGW 109 11.5. Bank Gospodarstwa Krajowego... 111 11.6. Bank Ochrony Środowiska... 112 S t r o n a 2 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 2
11.7. Inne programy krajowe i międzynarodowe... 114 12. Sposób monitorowania i raportowania efektów realizacji celów ujętych w PGN.. 115 13.Wyniki przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.. 117 14. Streszczenie.. 117 LITERATURA 123 S t r o n a 3 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 3
1. WSTĘP 1.1. Wprowadzenie W trosce o środowisko naturalne a także wychodząc naprzeciwko trendom zmierzającym do redukcji emisji gazów cieplarnianych, Gmina Kolonowskie przystąpiła do opracowania i wdrażania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej, zwanego w dalszej części opracowania PGN. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej opracowany dla Gminy Kolonowskie jest dokumentem strategicznym, obejmującym działania, które mogą przyczynić się do poprawy jakości powietrza na obszarach gdzie odnotowano przekroczenia jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu. Zadaniem Planu Gospodarki Niskoemisyjnej jest uporządkowanie i organizacja działań podejmowanych przez Gminę Kolonowskie sprzyjających realizacji redukcji emisji gazów cieplarnianych, dokonanie oceny stanu sytuacji w zakresie emisji gazów cieplarnianych wraz ze wskazaniem tendencji rozwojowych oraz dobór działań które mogą zostać podjęte w przyszłości, wraz ze wskazaniem ich źródeł finansowania. 1.2. Zakres opracowania Zakres Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Kolonowskie jest zgodny ze celami strategicznymi na szczeblu wspólnotowym, m.in. w zakresie: zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20 % w porównaniu z poziomem z roku 1990, zwiększenie do 20 % udziału energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii, zmniejszenia zużycia energii o 20% w stosunku do tzw. scenariusza Business As Usual. Termin Business as Usual określany jest jako scenariusz referencyjny, oznacza on perspektywę rozwoju gospodarczego w dotychczasowym, najbardziej standardowym kształcie bez wpływu zdarzeń nadzwyczajnych, czy wydatków na dedykowane działania inwestycyjne. Realizacja ww. celów wymagać będzie zatem podjęcia szeregu różnorodnych i szeroko zakrojonych działań, nie tylko bezpośrednio sprzyjających ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń, ale również tych działań, które wpływają na redukcję w sposób pośredni sprzyjając zmniejszeniu zużyciu paliw i energii. Zakres Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Kolonowskie obejmuje m.in: ocenę aktualnego stanu środowiska wraz z identyfikacją obszarów problemowych, inwentaryzację emisji CO 2 na terenie gminy, bazę emisji CO 2 w oparciu o inwentaryzację źródeł ciepła na terenie gminy, wskazanie optymalnych działań i zadań na okres objęty planem, określenie poziomu redukcji CO2 w stosunku do roku bazowego, określenie redukcji zużycia energii finalnej, określenie tendencji zużycia energii ze źródeł odnawialnych, plan wdrażania programu z uwzględnieniem jego monitorowania, przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych i ich źródła finansowania. S t r o n a 4 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 4
Wymogi w zakresie ostatecznego kształtu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej zawiera Załącznik nr 9 do Regulaminu Konkursu nr 2/P0iŚ/9.3/2013, prowadzonego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. Dokument ten, zatytułowany Szczegółowe zalecenia dotyczące struktury planu gospodarki niskoemisyjnej, zawiera założenia i wymagani dotyczące treści Planu. Założenia do przygotowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej obejmują takie zagadnienia jak: objęcie całości obszaru geograficznego gminy, skoncentrowanie się na działaniach niskoemisyjnych i efektywnie wykorzystujących zasoby, w tym poprawie efektywności energetycznej, wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii (OZE), czyli wszystkich działań mających na celu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza w tym pyłów, dwutlenku siarki, tlenków azotu oraz emisji dwutlenku węgla, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów, na których odnotowano przekroczenia dopuszczalnych stężeń w powietrzu, współuczestnictwo podmiotów będących producentami i/lub odbiorcami energii (z wyjątkiem instalacji objętych Systemem Handlu Emisjami (EU ETS) ze szczególnym uwzględnieniem działań w sektorze publicznym, objęcie planem obszarów, w których władze lokalne mają wpływ na zużycie energii w perspektywie długoterminowej, podjęcie działań mających na celu wspieranie produktów i usług efektywnych energetycznie (np. zamówienia publiczne), podjęcie działań mających wpływ na zmiany postaw konsumpcyjnych użytkowników energii (współpraca z mieszkańcami i zainteresowanymi stronami, działania edukacyjne), spójność z nowotworzonymi bądź aktualizowanymi założeniami do planów zaopatrzenia w ciepło, chłód i energię elektryczną bądź paliwa gazowe (lub założeniami do tych planów) i programami ochrony powietrza. Wymagania stawiane wobec Planu Gospodarki Niskoemisyjnej to: przyjęcie do realizacji PGN poprzez uchwałę Rady Gminy, wskazanie mierników osiągnięcia celów, określenie źródeł finansowania, plan wdrażania, monitorowania i weryfikacji, spójność z innymi planami/programami (miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, założenia/plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, program ochrony powietrza), zgodność z przepisami prawa w zakresie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, kompleksowość planu, tj.: wskazanie zadań nieinwestycyjnych, takich jak planowanie gminne, zamówienia publiczne, strategia komunikacyjna, promowanie gospodarki niskoemisyjnej oraz inwestycyjnych, w następujących obszarach: zużycie energii w budynkach/instalacjach (budynki i urządzenia komunalne, budynki i urządzenia usługowe niekomunalne, budynki mieszkalne, oświetlenie uliczne; zakłady przemysłowe poza Systemem Handlu Emisjami (EU ETS) fakultatywnie), dystrybucja ciepła, zużycie energii w transporcie (transport publiczny, tabor gminny, transport prywatny i komercyjny, transport szynowy), w tym poprzez wdrażanie systemów organizacji ruchu, gospodarka odpadami w zakresie emisji nie związanej ze zużyciem energii (CH4 ze składowisk) fakultatywnie, produkcja energii zakłady/instalacje do produkcji energii elektrycznej, ciepła i chłodu, z wyłączeniem instalacji objętej Systemem Handlu Emisjami (EU ETS). S t r o n a 5 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 5
1.3. Cel opracowania Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Kolonowskie ma za zadanie przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tj.: redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia udziału energii pochodzącej z źródeł odnawialnych, redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej. a także do poprawy jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu i realizowane są programy (naprawcze) ochrony powietrza (POP) oraz plany działań krótkoterminowych (PDK). Działania zawarte w PGN dla Gminy Kolonowskie zmierzające do poprawy jakości powietrza są spójne z programem (naprawczym) ochrony powietrza (POP) dla strefy opolskiej oraz planem działań krótkoterminowych (PDK). Celem niniejszego opracowania jest m.in.: Poprawa jakości powietrza w Gminie Kolonowskie W niniejszym opracowaniu zawarto ocenę jakości powietrza w gminie, poprzez zwrócenie uwagi na problem emisji CO 2 oraz określenie działań w zakresie obniżenia jej poziomu. Temat uwzględnia emisję zanieczyszczeń pochodzącą ze źródeł w obiektach jedno- i wielorodzinnych oraz udział zanieczyszczeń przemysłowych i komunikacyjnych. Inwentaryzacja źródeł emisji oraz jej analiza umożliwia wskazanie zadań proponowanych do osiągnięcia założonych celów. Ułatwienie podejmowania decyzji o lokalizacji inwestycji przemysłowych, usługowych i mieszkaniowych Ułatwienie podejmowania decyzji o lokalizacji inwestycji przemysłowych, usługowych i mieszkaniowych rozumie się z jednej strony jako określenie obszarów w których istnieją nadwyżki w zakresie poszczególnych systemów przesyłowych na poziomie adekwatnym do potrzeb, a z drugiej jako analiza możliwości rozumianych na poziomie rezerw terenowych wynikających z kierunków rozwoju Gminy Kolonowskie. Umożliwienie maksymalnego wykorzystania energii odnawialnej Istotą maksymalnego wykorzystania energii odnawialnej jest określenie stanu aktualnego, a następnie ocena możliwości rozwojowych. Ważne jest więc podanie elementów charakterystycznych poszczególnych gałęzi energetyki odnawialnej, w tym m.in.: potencjału energetycznego, lokalizacji, możliwości rozwojowych oraz aspektów prawnych. Zwiększenie efektywności energetycznej Założona racjonalizacja użytkowania ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych, a także podjęte działania termomodernizacyjne sprowadzają się do poprawy efektywności energetycznej wykorzystania nośników energii przy jednoczesnej minimalizacji szkodliwego oddziaływania na środowisko. Wskazanie kierunków rozwoju zaopatrzenia w ciepło, energię i paliwa gazowe, które mogą być wspierane ze środków publicznych Przedstawiona analiza systemów energetycznych oraz prognozy zapotrzebowania na ciepło energię elektryczną i paliwa gazowe będą pomocne przy podejmowaniu decyzji w zakresie wspierania inwestycji racjonalizujących użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych, tym samym ułatwiając proces wyboru zgłaszanych wniosków o wsparcie. S t r o n a 6 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 6
1.4. Podstawy prawne Potrzeba opracowania PGN wynika z podjęcia działań zmierzających do przestawienia gospodarki na gospodarkę niskoemisyjną. Zmiana ta powinna skutkować nie tylko korzyściami środowiskowymi ale przynosić równocześnie korzyści ekonomiczne i społeczne. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej tematycznie zbliżony jest do Projektu założeń do Planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, określonym w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 z późn. zm.) a także jest ściśle powiązany z zapisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232 z późn. zm.). Jednak jako dokument strategiczny z horyzontem czasowym do 2020 r., koncentrujący się na podniesieniu efektywności energetycznej, zwiększeniu wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz redukcji emisji gazów cieplarnianych, nie podlega regulacjom związanym z przyjęciem Projektu założeń do Planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Sporządzenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Kolonowskie nie jest na dzień jego sporządzania wymagane żadnym przepisem prawa. Zachętą do realizacji celów wynikających z opracowanego PGN, mają być działania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, pełniącego rolę instytucji zarządzającej i wdrażającej Program Operacyjny infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) na lata 2014 2020. Planuje się bowiem w sposób uprzywilejowany traktować gminy, aplikujące o środki z programu krajowego POIiŚ na lata 2014 2020 oraz z programów regionalnych na lata 2014 2020, które będą posiadać opracowany Plan Gospodarki Niskoemisyjnej. 2. POWIĄZANIA PGN Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI W ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej przewiduje się podjęcie szeregu działań inwestycyjnych wynikających z obowiązujących aktów prawnych, programów wyższego rzędu oraz dokumentów planistycznych uwzględniających tę problematykę. Wyznaczone cele w ramach PGN dla Gminy Kolonowskie są powiązane i spójne z celami, priorytetami i działaniami następujących dokumentów strategicznych: 1. Poziom wspólnotowy,,pakiet klimatyczno energetyczny,,,strategia zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego Unii Europa 2020, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady odnośnie stawianych celów w zakresie gospodarki niskoemisyjnej,,,plan działania w celu poprawy efektywności energetycznej we Wspólnocie Europejskiej,,,Europejski Program Zapobiegający Zmianie Klimatu,,,Zielona Księga Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa Energetycznego ; 2. Poziom krajowy,,założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej,,,Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju - Polska 2030,,,Strategia Rozwoju Kraju 2020,,,Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko perspektywa 2020 r.,,,polityka Energetyczna Polski do 2030 roku,,,polityka Energetyczna Polski do 2050 roku (projekt), S t r o n a 7 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 7
,,Krajowy plan działań dotyczący efektywności energetycznej,,,krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych,,, Program Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 2020,,,Ustawa o OZE,,,Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów,,,ustawa o efektywności energetycznej ; 3. Poziom regionalny Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 roku Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Opolskiego, Program Ochrony Powietrza dla Strefy Opolskiej, Program Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego na lata 2012 2015 z perspektywą do roku 2019, Plan Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii w Województwie Opolskim, Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata 2014 2020, Strategia Rozwoju Powiatu Strzeleckiego, Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019 wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. 4. Poziom lokalny Strategia Rozwoju Gminy Kolonowskie, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Kolonowskie, Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Kolonowskie na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017 2020, Prognoza oddziaływania na środowisko,,aktualizacji programu ochrony środowiska dla gminy Kolonowskie na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020, Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Kolonowskie, Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Kolonowskie na lata 2005-2015, Wieloletnia Prognoza Finansowa za 2014 r., Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego Gminy Kolonowskie. 2.1. Analiza zgodności na poziomie wspólnotowym Przekształcenie w kierunku gospodarki niskoemisyjnej stanowi jedno z najważniejszych wyzwań gospodarczych i środowiskowych stojących przed Unią Europejską i państwami członkowskimi. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Kolonowskie jest spójny z celami strategicznych dokumentów na poziomie wspólnotowym, m.in. w zakresie:,,pakietu klimatyczno energetycznego,,,strategii zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego Unii Europa 2020, Dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady odnośnie stawianych celów w zakresie gospodarki niskoemisyjnej,,,planu działania w celu poprawy efektywności energetycznej we Wspólnocie Europejskiej,,,Europejskiego Programu Zapobiegającemu Zmianie Klimatu, Zielonej Księgi Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa Energetycznego. Pakiet klimatyczno energetyczny,,pakiet klimatyczno energetyczny jest próbą zintegrowania polityki klimatycznej i energetycznej całej Unii Europejskiej. W skład pakietu wchodzi szereg aktów prawnych i założeń dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia efektywności energetycznej, S t r o n a 8 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 8
promocji energii ze źródeł odnawialnych, jak m.in.: Dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r., zmieniona dyrektywą 2009/29/WE. Podstawowe cele,,pakietu klimatyczno energetycznego to: redukcja emisji CO 2 o 20% w roku 2020 w porównaniu do 1990 r., wzrost zużycia energii ze źródeł odnawialnych w UE z obecnych 8,5 do 20% w 2020 r., dla Polski ustalono wzrost z 7% do 15%, zwiększenie efektywności energetycznej w roku 2020 o 20%. Strategii zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego Unii Europa 2020,,Strategia zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego Unii Europa 2020 jest strategią rozwoju społeczno gospodarczego Unii Europejskiej obejmującą okres 10 lat, do 2020 roku. Jest to dokument przedstawiający cele rozwoju Unii Europejskiej pod względem społeczno gospodarczym, przy uwzględnieniu założeń zrównoważonego rozwoju. Przez rozwój zrównoważony należy rozumieć taki wzrost gospodarczy w którym zachowana jest wszelka równowaga pomiędzy środowiskiem naturalnym a człowiekiem. W dokumencie tym ustalono pięć nadrzędnych celów, które UE ma osiągnąć do 2020 roku. Obejmują one zatrudnienie, badania i rozwój, klimat i energię, edukację, integrację społeczną i walkę z ubóstwem. Dyrektywa 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej Zgodnie ze wskazaniami dyrektywy 2003/54/WE Państwo Członkowskie może zobowiązać operatora systemu, aby dysponując instalacjami wytwarzającymi energię elektryczną, przyznawać pierwszeństwo tym instalacjom, które wykorzystują odnawialne źródła energii, odpady lub takie źródła, które produkują łącznie ciepło i elektryczność. W ten sposób w ramach dyrektywy Unia Europejska starała się zachęcić Państwa Członkowskie, w tym Polskę, do promowania produkcji energii z wykorzystaniem źródeł odnawialnych. Dyrektywa 2004/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie wspierania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe na rynku wewnętrznym energii Zgodnie ze wskazaniami Dyrektywy, potencjał kogeneracji jako metody oszczędzania energii jest obecnie wykorzystywany przez Wspólnotę w niewystarczającym stopniu. W związku z tym, promowanie wysokowydajnej kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe stanowi priorytet Wspólnoty ze względu na związane z nią potencjalne korzyści w zakresie oszczędzania energii pierwotnej, unikania strat sieciowych oraz ograniczania emisji szkodliwych substancji, w szczególności gazów cieplarnianych. Ponadto, efektywne użytkowanie energii poprzez kogenerację może wpłynąć pozytywnie na bezpieczeństwo dostaw energii oraz konkurencyjności Unii Europejskiej i jej Państw Członkowskich. Należy zatem podjąć środki, które zapewnią lepsze wykorzystanie potencjału kogeneracji w ramach wewnętrznego rynku energii. Dyrektywa 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystego powietrza dla Europy Dyrektywa ta jest podstawowym aktem prawa UE określającym wymagania w zakresie ochrony powietrza w państwach członkowskich UE. Wprowadza ona zmiany w przepisach obecnie obowiązujących dyrektyw 96/62/WE, 1999/30/WE, 2000/69/WE, S t r o n a 9 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 9
2002/3/WE oraz decyzji Rady 97/101/WE, uchylając i zastępując je jednocześnie ze skutkiem od dnia 11 czerwca 2010 r. Oprócz skodyfikowania dotychczas obowiązujących aktów, dyrektywa wzmacnia obowiązujące przepisy tak, aby państwa członkowskie zostały zobowiązane do przygotowania oraz wdrożenia planów i programów mających na celu usunięcie niezgodności. Jednak tam, gdzie Państwa Członkowskie podjęły wszelkie stosowne środki, dyrektywa umożliwia tym państwom odroczenie terminu realizacji zakładanych celów na terenach, gdzie nie przestrzega się wartości dopuszczalnych, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów. O wszelkich zmianach w tym zakresie państwa członkowskie muszą poinformować Komisję. Ponadto, dyrektywa potwierdza założenia dotychczas obowiązujących przepisów w zakresie pominięcia dla celów zgodności udziału zanieczyszczeń pochodzących z naturalnych źródeł. Dyrektywa wprowadza nowe podejście w zakresie kontroli pyłu zawieszonego PM2,5. Polega ono na ustaleniu pułapu stężenia PM2,5 w powietrzu atmosferycznym dla zabezpieczenia ludności przed nadmiernie wysokim zagrożeniem. Uzupełnieniem powyższego jest prawnie niewiążący cel dotyczący ograniczenia ogólnego narażenia człowieka na działanie PM2,5 w latach 2010 2020 w każdym państwie członkowskim, w oparciu o dane pomiarowe. Dyrektywa zakłada także bardziej rozbudowany system monitorowania określonych zanieczyszczeń. Pozwoli to lepiej poznać zanieczyszczenia i ułatwi opracowanie na przyszłość bardziej skutecznej polityki w tym zakresie. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych Celem wskazanej dyrektywy jest ustanowienie wspólnych ram dla promowania energii ze źródeł odnawialnych. Dyrektywa określa obowiązkowe krajowe cele ogólne w odniesieniu do całkowitego udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto i w odniesieniu do udziału energii ze źródeł odnawialnych w transporcie. Dyrektywa ustanawia zasady dotyczące m. in. procedur administracyjnych, informacji, szkoleń oraz dostępu energii ze źródeł odnawialnych do sieci elektroenergetycznej. Określa również kryteria zrównoważonego rozwoju dla biopaliw i biopłynów. Zgodnie z jej zapisami Państwa Członkowskie powinny: stosować technologie energooszczędne oraz energię ze źródeł odnawialnych w transporcie; promować wymianę najlepszych wzorców w zakresie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych pomiędzy lokalnymi i regionalnymi i inicjatywami rozwojowymi oraz propagować korzystanie z finansowania strukturalnego w tym obszarze; powiązać rozwój energii ze źródeł odnawialnych ze wzrostem wydajności energetycznej w celu obniżeniu emisji gazów cieplarnianych; dążyć do decentralizowanego wytwarzania energii, w tym wykorzystania lokalnych źródeł energii, większego bezpieczeństwa dostaw energii w skali lokalnej, krótszych odległości transportu oraz mniejszych strat przesyłowych, co przyczyni się do rozwoju i spójności społeczności m. in. poprzez zapewnienie źródeł dochodu oraz tworzenie miejsc pracy na szczeblu lokalnym; zachęcać władze lokalne do ustanawiania celów przekraczających cele krajowe oraz zaangażowanie władz lokalnych w prace zmierzające do opracowania krajowych planów działania w zakresie energii odnawialnej oraz uświadomienie korzyści płynących z energii ze źródeł odnawialnych. Z Dyrektywy wynikają zobowiązania Polski w zakresie udziału energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii do 2020 r., w podziale na: elektroenergetykę, ciepło i chłód oraz transport. Celem dla Polski, wynikającym z powyższej dyrektywy jest osiągnięcie w 2020 r. co najmniej 15% udziału energii z odnawialnych źródeł w zużyciu energii finalnej brutto, w tym co najmniej 10 % udziału energii odnawialnej zużywanej w transporcie. S t r o n a 10 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 10
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 10 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Dyrektywa ta, zobowiązuje państwa członkowskie UE aby od końca 2020 r. wszystkie nowo powstające budynki użyteczności publicznej były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii (tzw. budynkami zero emisyjnymi). Państwa członkowskie powinny opracować krajowe plany realizacji tego celu. Dokument ten ma zawierać m.in. lokalną definicję budynków zużywających energię na poziomie bliskim zeru, sposoby promocji budownictwa zero emisyjnego wraz z określeniem nakładów finansowych na ten cel a także szczegółowe krajowe wymagania dotyczące zastosowania energii ze źródeł odnawialnych w obiektach nowo wybudowanych i modernizowanych. Sprawozdania z postępów w realizacji celu ograniczenia energochłonności budynków będą publikowane przez państwa członkowskie co trzy lata. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej Dyrektywa ustanawia wspólną strukturę ramową dla środków służących wspieraniu efektywności energetycznej w Unii, aby zapewnić osiągnięcie głównego unijnego celu zakładającego zwiększenie efektywności energetycznej do ok. 20% do 2020 r., a także stworzyć warunki dla dalszego polepszania efektywności energetycznej po wspomnianej dacie docelowej. Niniejsza dyrektywa ustanawia przepisy, których celem jest usunięcie barier na rynku energii oraz przezwyciężenie nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku, które ograniczają efektywność dostaw i wykorzystywania energii, a także przewiduje ustalenie orientacyjnych krajowych celów w zakresie efektywności energetycznej na 2020 r. Zgodnie z zapisami Dyrektywy, niezbędne jest zwiększenie wskaźnika renowacji budynków, gdyż istniejące zasoby budowlane stanowią sektor o najwyższym potencjale w zakresie oszczędności energii. W związku z tym, państwa członkowskie ustanawiają długoterminową strategię wspierania inwestycji w renowację krajowych zasobów budynków mieszkaniowych i użytkowych zarówno publicznych, jak i prywatnych (Art. 4). Z kolei w art. 5 pkt. 7 wskazano, że państwa członkowskie zachęcają instytucje Publiczne, w tym na szczeblu regionalnym i lokalnym, oraz podmioty z sektora mieszkalnictwa socjalnego podlegające prawu publicznemu z należytym uwzględnieniem ich kompetencji i struktury administracyjnej aby ( ) wprowadziły system zarządzania energią, obejmujący audyty energetyczne. Plan działania w celu poprawy efektywności energetycznej we Wspólnocie Europejskiej Dokument ten wzywa do bardziej aktywnego i skutecznego niż dotychczas promowania efektywności energetycznej, jako podstawowej możliwości realizacji zobowiązań UE do redukcji emisji gazów cieplarnianych, przyjętych podczas konferencji w Kioto. Dokument ten zawiera oszacowania potencjału ekonomicznego efektywności energetycznej w krajach UE poprzez eliminację istniejących barier rynkowych hamujących upowszechnianie technologii efektywnych energetycznie. W dokumencie zaprezentowano zasady i środki, które pomogą usunąć istniejące bariery wzrostu efektywności energetycznej podzielone na 3 grupy: wspomagające zwiększenie roli zagadnień efektywności energetycznej w politykach i programach nie energetycznych (np. polityka rozwoju obszarów miejskich, polityka podatkowa, polityka transportowa); środki dla sprawniejszego wdrożenia istniejących mechanizmów efektywności energetycznej; nowe wspólne mechanizmy skoordynowane na poziomie europejskim. S t r o n a 11 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 11
Europejski Program Zapobiegający Zmianie Klimatu Program został zainicjowany w czerwcu 2000 r., a jego celem jest określenie najbardziej ekonomicznych i środowiskowo efektywnych środków, które pozwolą zrealizować cele zawarte w Protokole z Kioto. W ramach Programu wdrażane są następujące grupy przedsięwzięć: redukcja emisji CO2 poprzez realizację nowych uregulowań prawnych UE; promocja ciepła wytwarzanego z odnawialnych źródeł energii; dobrowolne umowy w przemyśle; zachęty podatkowe dla użytkowników samochodów oraz doskonalenie technologii paliw i pojazdów. Do wejścia w życie porozumień wynikających z ramowej konwencji ONZ oraz Protokołu z Kioto konieczne będzie m.in. prowadzenie systematycznych i dokładnych pomiarów stężeń gazów cieplarnianych (głównie dwutlenku węgla i metanu) na tzw. obszarach czystych, pozbawionych silnych lokalnych źródeł tych gazów. Ocena emisji gazów cieplarnianych przez przemysł powinna być uzupełniana bezpośrednimi pomiarami stężeń tych gazów w atmosferze. Pomiary składu izotopowego CO2 i CH4 dostarczają dodatkowych informacji o charakterze źródeł tych gazów (np. antropogeniczne czy biogeniczne). Zielona Księga Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa Energetycznego Jest to dokument o charakterze ogólnymi i jest przedstawieniem złożonej problematyki sektora energetycznego w Unii Europejskiej, w tym przede wszystkim bezpieczeństwa energetycznego w krajach członkowskich. Pokazuje również prognozę energetyczną po rozszerzeniu Unii Europejskiej do 30 krajów. Przedstawione w Zielonej Księdze (Green Paper Towards a European Strategy for Energy Supply Security) zagadnienia koncentrują się na trzech głównych obszarach: bezpieczeństwie energetycznym, rozumianym jako obniżenie ryzyka związanego z zależnością od zewnętrznych źródeł zasilania w paliwa i energię (stopień samowystarczalności, dywersyfikacja źródeł zaopatrzenia), polityce kontroli wielkości zapotrzebowania na paliwa i energię, ochronie środowiska, w szczególności na walce z globalnym ociepleniem - obniżeniem emisji gazów cieplarnianych. W dokumencie tym naszkicowano ramy długofalowej strategii energetycznej Wspólnoty oraz określono priorytety w zakresie poprawy stanu bezpieczeństwa energetycznego, odnoszące się do dwóch grup działań: po stronie popytu, przez wzrost efektywności energetycznej gospodarki, po stronie podaży, przez wzrost udziału energii z odnawialnych źródeł energii w bilansie energetycznym krajów unijnych. 2.2. Analiza zgodności na poziomie krajowym Rozwój gospodarki niskoemisyjnej jest realizacją zasady zrównoważonego rozwoju, zapisanej w Konstytucji RP w art.5 (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483), stanowiącym, iż RP zapewnia ochronę środowiska, kierując się właśnie tą zasadą. Regulacje prawne mające wpływ na planowanie energetyczne w Polsce można znaleźć w kilkunastu aktach prawnych. Polska czynnie uczestniczy w tworzeniu wspólnotowej polityki energetycznej, a także dokonuje implementacji prawodawstwa z uwzględnieniem warunków krajowych, biorąc pod uwagę ochronę interesów odbiorców, posiadane zasoby energetyczne oraz uwarunkowania technologiczne wytwarzania i przesytu energii. S t r o n a 12 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 12
Działania ujęte w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej mające na celu ograniczenie emisji w Gminie Kolonowskie są m.in. zgodne z przyjętymi priorytetami i celami takich krajowych dokumentów strategicznych, jak:,,założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej,,,Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju - Polska 2030,,,Strategia Rozwoju Kraju 2020,,,Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko perspektywa 2020 r.,,,polityka Energetyczna Polski do 2030 roku,,,krajowy plan działań dotyczący efektywności energetycznej,,,krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych,,, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014 2020,,,Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów,,,ustawa o efektywności energetycznej. Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej W przyjętym 16 sierpnia 2011 roku przez Radę Ministrów Założeniach Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, określono cele szczegółowe sprzyjające osiągnięciu wskazanego celu głównego, a są to: rozwój niskoemisyjnych źródeł energii, poprawa efektywności energetycznej, poprawa efektywności gospodarowania surowcami i materiałami, rozwój i wykorzystanie technologii niskoemisyjnych, zapobieganie powstawaniu oraz poprawa efektywności gospodarowania odpadami, promocja nowych wzorców konsumpcji. W perspektywie krajowej, odpowiedzią na wyzwania w dziedzinie ochrony klimatu, jest opracowanie Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej. Istotą programu jest podjęcie działań zmierzających do przestawienia gospodarki na gospodarkę niskoemisyjną. Program ma umożliwić Polsce odegranie czynnej roli w wyznaczaniu europejskich i światowych celów redukcji emisji gazów cieplarnianych, ma też uzasadnienie w realizacji międzynarodowych zobowiązań Polski i realizacji pakietu klimatyczno-energetycznego UE. Dlatego też bardzo ważne jest ukształtowanie postaw ukierunkowanych na rzecz budowania gospodarki niskoemisyjnej oraz patrzenia niskoemisyjnego na zasoby i walory gminy wśród władz samorządowych, radnych, grup eksperckich. Z założeń programowych Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej wynikają również szczegółowe zadania dla gmin: rozwój niskoemisyjnych źródeł energii, poprawa efektywności energetycznej, poprawa efektywności gospodarowania surowcami i materiałami, rozwój i wykorzystanie technologii niskoemisyjnych, zapobieganie powstaniu oraz poprawa efektywności gospodarowania odpadami. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju - Polska 2030 Strategia opracowana 11 stycznia 2013 r. przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, jest dokumentem określającym główne trendy, wyzwania i scenariusze rozwoju społeczno gospodarczego kraju oraz kierunki przestrzennego zagospodarowania kraju, z uwzględnieniem zasady zrównoważonego rozwoju, obejmującym okres co najmniej 15 lat. Celem głównym dokumentu jest poprawa jakości życia Polaków mierzona zarówno wskaźnikami jakościowymi, jak i wartością oraz tempem wzrostu PKB w Polsce. Ważnym z punktu widzenia bezpieczeństwa Polski, ale także udziału w światowych procesach, jest obszar bezpieczeństwa energetycznego oraz ochrony środowiska. Polska ma ogromne S t r o n a 13 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 13
potrzeby energetyczne. Należy je zabezpieczyć w perspektywie nie tylko długookresowej do 2030 r., ale także w średniookresowej do 2020 2022 roku. Wskazane są działania i kierunki interwencji dotyczące inwestycji energetycznych np. w gazoport, elektrownie wykorzystujące energię jądrową, ale także poprawa jakości sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. Ważnym z punktu widzenia uczestnictwa w UE jest modyfikacja i coraz szersze wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii (tak, aby ich udział w gospodarce stawał się coraz większy), ograniczenie wykorzystania węgla oraz dbałość o stan środowiska w Polsce. Te działania wiążą się także z potrzebą zapewnienia obywatelom bezpieczeństwa w przypadku nagłych zjawisk przyrodniczych czy zmian klimatycznych. Istotne jest również, by do 2030 r. Polska umiejętnie wykorzystywała zasoby naturalne np. węgiel, gaz łupkowy, czy miedź. Mając jedne z największych na świecie złóż kopalin Polska ma szansę budować w oparciu o nie swoje przewagi konkurencyjne. Strategia Rozwoju Kraju 2020 Dokument przyjęty 25 września 2012 r. przez Radę Ministrów wyznacza trzy obszary strategiczne: sprawne i efektywne państwo, konkurencyjna gospodarka, spójność społeczna i terytorialna, w których koncentrować się będą główne działania oraz określa, jakie interwencje są niezbędne w perspektywie średniookresowej w celu przyspieszenia procesów rozwojowych. Strategia średniookresowa wskazuje działania polegające na usuwaniu barier rozwojowych, w tym słabości polskiej gospodarki ujawnionych przez kryzys gospodarczy, jednocześnie jednak koncentrując się na potencjałach społeczno-gospodarczych i przestrzennych, które odpowiednio wzmocnione i wykorzystane będą stymulowały rozwój. Celem głównym Strategii staje się więc wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych potencjałów zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju oraz poprawę jakości życia ludności. Strategia stanowi bazę dla 9 strategii zintegrowanych, które powinny przyczyniać się do realizacji założonych w niej celów, a zaprojektowane w nich działania rozwijać i uszczegóławiać reformy w niej wskazane. Jest skierowana nie tylko do administracji publicznej. Integruje wokół celów strategicznych wszystkie podmioty publiczne, a także środowiska społeczne i gospodarcze, które uczestniczą w procesach rozwojowych i mogą je wspomagać zarówno na szczeblu centralnym, jak i regionalnym. Wskazuje konieczne reformy ograniczające lub eliminujące bariery rozwoju społeczno-gospodarczego, orientacyjny harmonogram ich realizacji oraz sposób finansowania zaprojektowanych działań. Zamierzenia inwestycyjne wynikające ze Strategii Rozwoju Kraju 2020 mają charakter ramowy określają pożądane inwestycje, niemniej jednak pozostawiają ich realizację odpowiednim instytucjom i są uwarunkowane zmieniającymi się w czasie możliwościami finansowymi i administracyjnymi. Ramy finansowe pokazują skalę pożądanego zaangażowania finansowego w realizację przedsięwzięć w poszczególnych obszarach rozwoju społeczno-gospodarczego w najbliższych ośmiu latach. Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko perspektywa 2020 r. W dniu 15 kwietnia 2014 r. Rada Ministrów przyjęła dokument o nazwie:,,strategia Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko perspektywa do 2020 r. Podstawowym zadaniem strategii jest zintegrowanie polityki środowiskowej z polityką energetyczną w tych obszarach, gdzie aspekty te przenikają się wzajemnie. Ponadto dokument wskazuje kierunki rozwoju branży energetycznej oraz priorytety w dziedzinie ochrony środowiska. Strategia BEiŚ zajmuje ważne miejsce w hierarchii dokumentów strategicznych, będąc jedną z dziewięciu zintegrowanych strategii rozwoju. Przede wszystkim strategia ta uszczegóławia zapisy Średniookresowej strategii rozwoju kraju w dziedzinie energetyki i środowiska. Stanowi także wytyczną dla Polityki S t r o n a 14 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 14
energetycznej Polski i Polityki ekologicznej Państwa, które to dokumenty będą stanowiły elementy systemu realizacji BEiŚ. Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko formułuje działania w zakresie ochrony środowiska i energetyki w perspektywie do roku 2020, uwzględniając zarówno cele unijne, jak i priorytety krajowe w tym zakresie. Głównym celem strategii Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko jest: Zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę. Cel ten realizowany będzie poprzez trzy cele rozwojowe i przyporządkowane im kierunki interwencji. Z punktu widzenia niniejszego Programu znaczenie mają następujące cele i kierunki: Cel 1: Zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska, realizowany poprzez: - racjonalne i efektywne gospodarowanie zasobami kopalin, - gospodarowanie wodami dla ochrony przed powodzią, suszą i deficytem wody, - zachowanie bogactwa różnorodności biologicznej, w tym wielofunkcyjna gospodarka leśna, - uporządkowanie zarządzania przestrzenią. Cel 2: Zapewnienie gospodarce krajowej bezpiecznego i konkurencyjnego zaopatrzenia w energię uwzględniający m.in.: - wzrost znaczenia odnawialnej energetyki rozproszonej. Cel 3: Poprawa stanu środowiska, uwzględniający m.in.: - poprawę jakości powietrza, - zapewnienie dostępu do czystej wody dla społeczeństwa i gospodarki, - racjonalne gospodarowanie odpadami, w tym wykorzystanie ich na cele energetyczne, - ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko, - wspieranie nowych i promocja polskich technologii energetycznych i środowiskowych, - promowanie zachowań ekologicznych oraz tworzenie warunków do powstawania zielonych miejsc pracy. Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku Polityka energetyczna Polski przedstawia strategię państwa, mającą na celu odpowiedzenie na najważniejsze wyzwania stojące przed polską energetyką, zarówno w perspektywie krótkoterminowej, jak i w perspektywie do 2030 roku. Polska, jako kraj członkowski Unii Europejskiej, czynnie uczestniczy w tworzeniu wspólnotowej polityki energetycznej, a także dokonuje implementacji jej głównych celów w specyficznych warunkach krajowych, biorąc pod uwagę ochronę interesów odbiorców, posiadane zasoby energetyczne oraz uwarunkowania technologiczne wytwarzania i przesyłu energii. Podstawowymi kierunkami polskiej polityki energetycznej są: Poprawa efektywności energetycznej, Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii, Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej, Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw, Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii, Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko. Przyjęte kierunki polityki energetycznej są w znacznym stopniu współzależne. Poprawa efektywności energetycznej ogranicza wzrost zapotrzebowania na paliwa i energię, przyczyniając S t r o n a 15 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 15
się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego, na skutek zmniejszenia uzależnienia od importu, a także działa na rzecz ograniczenia wpływu energetyki na środowisko poprzez redukcję emisji. Podobne efekty przynosi rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym zastosowanie biopaliw, wykorzystanie czystych technologii węglowych oraz wprowadzenie energetyki jądrowej. Realizując działania zgodnie z tymi kierunkami, polityka energetyczna będzie dążyła do wzrostu bezpieczeństwa energetycznego kraju przy zachowaniu zasady zrównoważonego rozwoju. W szczególności cele i działania określone w niniejszym dokumencie przyczynią się do realizacji priorytetu dotyczącego poprawy stanu infrastruktury technicznej. Cele Polityki energetycznej są także zbieżne z celami Odnowionej Strategii Lizbońskiej i Odnowionej Strategii Zrównoważonego Rozwoju UE. Polityka energetyczna będzie zmierzać do realizacji zobowiązania, wyrażonego w powyższych strategiach UE, o przekształceniu Europy w gospodarkę o niskiej emisji dwutlenku węgla oraz pewnym, zrównoważonym i konkurencyjnym zaopatrzeniu w energię. Polityka Energetyczna Polski do 2050 roku (projekt) W Ministerstwie Gospodarki trwają prace nad projektem nowej polityki energetycznej państwa, który ma określić główne kierunki rozwoju polskiej energetyki do 2050 r. W projekcie założono realizację scenariusza, według którego stopniowo maleć będzie dominacja węgla, nastąpi umiarkowany wzrost znaczenia gazu, zwiększenie udziału OZE do co najmniej 10 proc. w transporcie i 15 proc. w bilansie energii pierwotnej oraz ok. 15 procentowy wkład energetyki jądrowej. Scenariusz ten przewiduje, że węgiel będzie nadal podstawą bezpieczeństwa energetycznego i głównym paliwem dla elektroenergetyki i ciepłownictwa, choć jego udział będzie się zmniejszał. Spadek ten może oznaczać ograniczenie produkcji węgla i potrzebę dalszej restrukturyzacji sektora wydobywczego. Udział każdego innego niż węgiel źródła energii w bilansie ma wynosić 15-20 proc., a taka struktura zagwarantuje, że energii nie zabraknie. Głównymi celami Polityki Energetycznej Polski ma być zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego przy utrzymaniu konkurencyjności gospodarki oraz zapewnieniu ochrony środowiska. Autorzy dokumentu zauważają, że realizacja scenariusza,,gaz+oze może przyczynić się do wzrostu konkurencyjności gospodarki, a docelowo także do obniżenia cen energii. Projekt PEP 2050 zakłada, że odnawialne źródła energii będą otrzymywać preferencyjne wsparcie do roku 2030. OZE mają wówczas osiągnąć rynkową dojrzałość. Przyjęcie dokumentu planowane jest na koniec 2015 r. Krajowy plan działań dotyczący efektywności energetycznej Dokument ten zawiera opis środków poprawy efektywności energetycznej w podziale na sektory końcowego wykorzystania energii oraz obliczenia dotyczące oszczędności energii finalnej uzyskanych w latach 2008 2012 i planowanych do uzyskania w 2016 r., zgodnie z wymaganiami dyrektywy 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylającej dyrektywę Rady 93/76/EWG (Dz. Urz. UE L 114 z 27.04.2006). Zaproponowane w ramach Krajowego Planu Działań środki i działania mają za zadanie osiągnięcie celu indykatywnego oszczędności energii na poziomie: 9% w 2016 r. (dyrektywa2006/32/we), 20% w 2020 r. (3x20% Rada Europejska z dn. 9.03.2007): obniżenie emisji gazów cieplarnianych o 20%, poprawa efektywności energetycznej o 20%, podniesienie udziału energii odnawialnych o 20%. S t r o n a 16 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 16
Cel indykatywny ma być osiągnięty w ciągu dziewięciu lat począwszy od 2008 roku. Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej przewiduje planowane środki służące poprawie efektywności energetycznej w sektorze mieszkalnictwa, usług, przemysłu, oraz transportu. Określa tym samym działania w celu poprawy efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego m.in. poprzez wprowadzenie systemu oceny energetycznej budynków (certyfikacja budynków), prowadzenie przedsięwzięć termomodernizacyjnych, oszczędne gospodarowanie energią w sektorze publicznym, wsparcie finansowe dotyczące obniżenia energochłonności sektora publicznego, kampanie informacyjne na rzecz efektywności energetycznej. Pierwszy krajowy plan działań dotyczący efektywności energetycznej został przygotowany i przekazany Komisji Europejskiej w 2007 r. W dokumencie tym przedstawiono wyliczenie krajowego celu w zakresie oszczędnego gospodarowania energią na 2016 r. Cel ten wyznacza uzyskanie do 2016 r. oszczędności energii finalnej w ilości nie mniejszej niż 9% średniego krajowego zużycia tej energii w ciągu roku (tj. 4,59 Mtoe oszczędności energii finalnej do 2016 roku). Drugi krajowy plan działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski 2011 przedstawia informacje o postępie w realizacji krajowego celu w zakresie oszczędnego gospodarowania energią i podjętych działaniach mających na celu usuniecie przeszkód w realizacji tego celu. Dokument ten został przyjęty przez Radę Ministrów w kwietniu 2012 r., a następnie został przekazany Komisji Europejskiej. Trzeci krajowy plan działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski 2014 ( projekt z września 2014 r. ) jest pierwszym splanem porządzonym na podstawie dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej (Dz. Urz. L 315 z 14.11.2012). W celu kontynuacji działań podejmowanych zgodnie z dyrektywą 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylającej dyrektywę Rady 93/76/EWG (Dz. Urz. UE L 114 z 27.04.2006). Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych opracowany przez Ministerstwo Gospodarki określa krajowe cele w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych zużyte w sektorze transportowym, sektorze energii elektrycznej, sektorze ogrzewania i chłodzenia w 2020 r., uwzględniając wpływ innych środków polityki efektywności energetycznej na końcowe zużycie energii oraz odpowiednie środki, które należy podjąć dla osiągnięcia krajowych celów ogólnych w zakresie udziału OZE w wykorzystaniu energii finalnej. Dokument określa ponadto współpracę między organami władzy lokalnej, regionalnej i krajowej, szacowaną nadwyżkę energii ze źródeł odnawialnych, która mogłaby zostać przekazana innym państwom członkowskim, strategię ukierunkowaną na rozwój istniejących zasobów biomasy i zmobilizowanie nowych zasobów biomasy do różnych zastosowań, a także środki, które należy podjąć w celu wypełnienia stosownych zobowiązań wynikających z dyrektywy 2009/28/WE. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Planowane działania Gminy Kolonowskie w celu zmniejszenia niskiej emisji pochodzącej z różnych sektorów gospodarki są zgodnie z celami tematycznymi Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 2020, który zakłada wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014 2020 będzie wspierał rozwój gospodarki efektywnie korzystającej z zasobów i przyjaznej środowisku oraz sprzyjającej spójności S t r o n a 17 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 17
terytorialnej i społecznej. Przedstawiony cel główny jest powiązany z jednym z priorytetów strategii Europa 2020, którym jest zrównoważony rozwój. Oznacza to budowanie stabilnej, silnej i konkurencyjnej gospodarki, sprawnie i efektywnie korzystającej z dostępnych zasobów, tj. jednocześnie uwzględnia wymiar środowiskowy i gospodarczy prowadzonych inwestycji. W związku z tym, w porównaniu do obecnie realizowanego na poziomie krajowym POIiŚ 2007 2013, w ramach POIiŚ 2014 2020 większy nacisk będzie położony na wsparcie gospodarki skutecznie korzystającej z dostępnych zasobów, a więc i sprzyjającej środowisku i jednocześnie bardziej konkurencyjnej ekonomicznie. Program będzie się składał z ośmiu osi priorytetowych: 1. Promocja odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej. 2. Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu. 3. Rozwój infrastruktury transportowej przyjaznej dla środowiska i ważnej w skali europejskiej. 4. Zwiększenie dostępności do transportowej sieci europejskiej. 5. Rozwój infrastruktury bezpieczeństwa energetycznego. 6. Ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego. 7. Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia. 8. Pomoc techniczna. Priorytety inwestycyjne dotyczyć będą: wspierania wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach, wspierania efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych, i w sektorze mieszkaniowym, rozwijania i wdrażania inteligentnych systemów dystrybucji działających na niskich i średnich poziomach napięcia, promowania strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu, promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe. Najważniejszymi beneficjentami POIiŚ 2014 2020 będą podmioty publiczne (w tym jednostki samorządu terytorialnego) oraz podmioty prywatne (przede wszystkim duże przedsiębiorstwa). Ustawa o OZE Sejm RP 20 lutego 2015 r. uchwalił ustawę o odnawialnych źródłach energii (OZE), której celem jest rozwój wykorzystania OZE w Polsce. Najważniejszą zmianą w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów z zakresu wspierania OZE jest wprowadzenie w miejsce systemu świadectw pochodzenia energii, systemu aukcyjnego. Zgodnie z ustawą rząd ma decydować, ile energii odnawialnej potrzebuje. Ustawa zawiera również rozwiązania promujące rozwój tzw. energetyki prosumneckiej, które polegają na zużywaniu wytwarzanej energii elektrycznej z OZE na potrzeby własne i sprzedawaniu jej nadwyżek do sieci elektroenergetycznej. Zgodnie z ustawą posiadacze przydomowych mikroinstalacji o mocy do 10 kw mają zagwarantowane odkupienie zielonej energii po cenie gwarantowanej i wyższej niż rynkowa. Dzięki ustawie OZE możliwe będzie również wdrożenie schematu zoptymalizowanych mechanizmów wsparcia dla producentów energii elektrycznej z OZE ze szczególnym uwzględnieniem generacji rozproszonej opartej o lokalne zasoby OZE. S t r o n a 18 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 18
Priorytetowym celem ustawy jest zapewnienie realizacji celów w zakresie rozwoju odnawialnych źródeł energii wynikających z dokumentów rządowych przyjętych przez Radę Ministrów, tj. Polityki energetycznej Polski do 2030 r. oraz Krajowego Planu Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (KPD), jak również dalszej koordynacji działań organów administracji rządowej w tym obszarze, co pozwoli zapewnić spójność i skuteczność podejmowanych działań. Kluczowe pozostaje zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego i ochrony środowiska, racjonalne wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii a także podnoszenie innowacyjności i konkurencyjności gospodarki Polski. Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. obejmująca termomodernizację budynków jest na ogół opłacalna ale wymaga na wstępie poniesienia znacznych kosztów, dlatego wielu właścicieli budynków nie może zrealizować termomodernizacji bez finansowej pomocy. System pomocy Państwa dla właścicieli budynków został utworzony w ustawie o wspieraniu inwestycji termomodernizacyjnych z 18 grudnia 1998 r. (Dz.U 162/98, poz.1121). Termomodernizacja ma na celu zmniejszenie kosztów ponoszonych na ogrzewanie budynku. Obejmuje ona usprawnienia w strukturze budowlanej oraz w systemie grzewczym. Zakres możliwych zmian jest ograniczony istniejącą bryłą, rozplanowaniem i konstrukcją budynków. Za możliwe i realne uznaje się średnie obniżenie zużycia energii o 35-40% w stosunku do stanu aktualnego. Celem głównym termomodernizacji jest obniżenie kosztów ogrzewania, jednak możliwe jest również osiągnięcie efektów dodatkowych, takich jak: podniesienie komfortu użytkowania, ochrona środowiska przyrodniczego, ułatwienie obsługi i konserwacji urządzeń i instalacji. Termomodernizacja jest przeprowadzana w oparciu o audyt energetyczny. Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów) audyt energetyczny jest opracowaniem określającym zakres i parametry techniczne oraz ekonomiczne przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, ze wskazaniem rozwiązania optymalnego, w szczególności z punktu widzenia kosztów realizacji tego przedsięwzięcia oraz oszczędności energii, stanowiące jednocześnie założenia do projektu budowlanego. Natomiast audyt remontowy jest opracowaniem określającym zakres i parametry techniczne oraz ekonomiczne przedsięwzięcia remontowego, stanowiące jednocześnie założenia do projektu budowlanego. Ustawa o efektywności energetycznej Ustawa o efektywności energetycznej z dnia 15 kwietnia 2011 r. ( Dz. U. z 2011 r., Nr 94, poz. 551 z późn. zm.) opracowana została przez Ministerstwo Gospodarki. W ciągu ostatnich 10 lat w Polsce energochłonność produktu krajowego brutto spada. Mimo to efektywność energetyczna polskiej gospodarki jest nadal około 3 razy niższa niż w najbardziej rozwiniętych krajach europejskich i około 2 razy niższa niż średnia w krajach Unii Europejskiej. Ustawa o efektywności energetycznej ustala krajowy cel oszczędnego gospodarowania energią na poziomie nie mniejszym niż 9 % oszczędności energii finalnej do 2016 roku. Ustawa wprowadza dwa nowe pojęcia: białe certyfikaty oraz audyt efektywności energetycznej. Ustawa wprowadza system tzw. białych certyfikatów, czyli świadectw Efektywności Energetycznej. Jednostki sektora publicznego (rządowe i samorządowe) zobowiązane są do stosowania co najmniej dwóch środków poprawy efektywności energetycznej z katalogu zawartego w projekcie ustawy. Środkiem poprawy efektywności energetycznej jest: S t r o n a 19 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 19
1) umowa, której przedmiotem jest realizacja i finansowanie przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej; 2) nabycie nowego urządzenia, instalacji lub pojazdu, charakteryzujących się niskim zużyciem energii oraz niskimi kosztami eksploatacji; 3) wymiana eksploatowanego urządzenia, instalacji lub pojazdu na urządzenie, instalację lub pojazd, o których mowa w pkt 2, albo ich modernizacja; 4) nabycie lub wynajęcie efektywnych energetycznie budynków lub ich części albo przebudowa lub remont użytkowanych budynków, w tym realizacja przedsięwzięć termomodernizacyjnych w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. z 2008 r., Nr 223, poz. 1459 z późn. zm.) 5) sporządzenie audytu energetycznego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów eksploatowanych budynków w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243 z późn. zm.), o powierzchni użytkowej powyżej 500 m2, których jednostka sektora publicznego jest właścicielem lub zarządcą. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Kolonowskie pomoże w spełnieniu obowiązków nałożonych na jednostki sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej, określonych w niniejszej ustawie. 2.3. Analiza zgodności na poziomie regionalnym Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 roku Dnia 28 grudnia 2012 roku Uchwałą nr XXV/325/2012 Sejmik Województwa Opolskiego przyjął Strategię Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 roku (SRWO 2020), która stanowi odpowiedź samorządu województwa na zmieniającą się sytuację polityczną kraju i warunki społeczno-gospodarcze oraz przestrzenne regionu. Wizją regionu określoną w Strategii jest stwierdzenie, iż:,,województwo opolskie to wielokulturowy region wykształconych, otwartych i aktywnych mieszkańców, z konkurencyjną i innowacyjną gospodarką oraz z przyjaznym środowiskiem życia. W ramach dokumentu zdefiniowano: 5 wyzwań, 10 strategicznych celów, 36 celów operacyjnych oraz działania służące ich realizacji. Do celów strategicznych ujętych w SRWO 2020 zaliczamy: Cel strategiczny 1. Konkurencyjny i stabilny rynek pracy, Cel strategiczny 2. Aktywna społeczność regionalna, Cel strategiczny 3. Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka, Cel strategiczny 4. Dynamiczne przedsiębiorstwa, Cel strategiczny 5. Nowoczesne usługi oraz atrakcyjna oferta turystyczno-kulturalna, Cel strategiczny 6. Dobra dostępność rynków pracy, dóbr i usług, Cel strategiczny 7. Wysoka jakość środowiska, Cel strategiczny 8. Konkurencyjna aglomeracja opolska, Cel strategiczny 9. Ośrodki miejskie biegunami wzrostu, Cel strategiczny 10. Wielofunkcyjne obszary wiejskie. Zapisy PGN dla Gminy Kolonowskie znajdują odzwierciedlenie w Celu strategicznym 7. Wysoka jakość środowiska, gdzie jednym z celów operacyjnych 7.2. będzie wspieranie niskoemisyjnej gospodarki. Do osiągnięcia poprawy jakości środowiska przyczynią się działania ukierunkowane na wsparcie gospodarki niskoemisyjnej, obejmujące poprawę efektywności energetycznej, rozwój S t r o n a 20 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 20
i wykorzystanie technologii niskoemisyjnej. Zróżnicowanie zasobów i ich potencjał ilościowo jakościowy, w szczególności biomasy, wiatru, wody i ciepłą pochodzącego z Ziemi, sprzyjać będą rozwojowi odnawialnych źródeł energii (OZE), co pozwoli na osiągnięcie znaczącej ilości energii z nowoczesnych źródeł energetycznych. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Opolskiego Dokument został przyjęty uchwałą Nr XLIX /357/2002 Sejmiku Województwa Opolskiego w dniu 24 września 2002 r. W chwili obecnej trwają prace nad jego aktualizacją. Plan zagospodarowania przestrzennego określa zasady organizacji struktury przestrzennej województwa oraz zasady i kierunki zagospodarowania przestrzennego w przekroju podstawowych komponentów przestrzeni, w tym: uwarunkowania i zasady kształtowania środowiska przyrodniczego, uwarunkowania, zasady i kierunki rozwoju sieci osadniczej, uwarunkowania i zasady rozmieszczenia infrastruktury społecznej o znaczeniu ponadlokalnym, w aspekcie funkcjonalnym i jakości życia, uwarunkowania, zasady i kierunki kształtowania zintegrowanego systemu komunikacyjnego, uwarunkowania i zasady zagospodarowania przestrzennego sfery produkcyjnej, uwarunkowania, zasady i kierunki rozwoju infrastruktury technicznej ( gospodarka wodna, energetyka ), uwarunkowania i zasady zagospodarowania przestrzennego turystyki i rekreacji, uwarunkowania, ochrona i kształtowanie środowiska kulturowego, uwarunkowania i zasady zagospodarowania przestrzennego w obszarach o szczególnych preferencjach, problemy wspólne z województwami sąsiadującymi z województwem opolskim. Głównym celem zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego jest tworzenie struktury przestrzennej, która będzie pobudzała rozwój województwa, zapewniała konkurencyjność w stosunku do otoczenia zewnętrznego i eliminowała niekorzystne różnice w warunkach życia wewnątrz regionu. Podstawową zasadą osiągnięcia celu w procesie rozwoju przestrzennego województwa jest rozwój zrównoważony uwzględniający zarówno uwarunkowania przyrodnicze, jak i potrzeby rozwoju gospodarczego. Realizacja celu głównego odbywać się będzie poprzez cele cząstkowe, operacyjne, w dłuższym i krótszym horyzoncie czasowym. Zapisy PGN dla Gminy Kolonowskie odnoszą się wprost do zapisów takich celów strategicznych, jak: 6.1. Kierunki zagospodarowania przestrzennego i ogólne warunki działalności inwestycyjnej w zakresie środowiska przyrodniczego, 6.9. Kierunki zagospodarowania przestrzennego i ogólne warunki działalności inwestycyjnej w zakresie energetyki i telekomunikacji. Prowadzone działania w ramach powyższych celów strategicznych winny być ukierunkowane z jednej strony na: zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego społeczeństwa i gospodarki, eliminowanie lub minimalizowanie istniejących zagrożeń środowiskowych, wzmacnianie struktury przyrodniczej zwiększenie bioróżnorodności. Z drugiej strony winny zapewniać pełną dostępność do mediów technicznych, z wykorzystaniem nowoczesnych rozwiązań w zakresie energetyki i telekomunikacji. S t r o n a 21 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 21
Program Ochrony Powietrza dla Strefy Opolskiej Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz.1232 z późn. zm.) przygotowanie i zrealizowanie Programu ochrony powietrza wymagane jest dla stref, w których stwierdzono przekroczenia poziomów dopuszczalnych lub docelowych, powiększonych w stosownych przypadkach o margines tolerancji, choćby jednej substancji spośród określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomu niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012 r. poz. 1031 z późn. zm.). Oceny jakości powietrza w danej strefie dokonuje, zgodnie z art. 89 ustawy Prawo ochrony środowiska, Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w oparciu o prowadzony monitoring stanu powietrza. Stanowi ona podstawę do klasyfikacji stref. Przed rokiem 2009 oceny jakości powietrza dokonywane były zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. z 2008 r. Nr 52, poz. 310 z późn. zm.). Wówczas na terenie województwa opracowane zostały: Program ochrony powietrza dla strefy krapkowicko-strzeleckiej, Program ochrony powietrza dla strefy namysłowsko-oleskiej, Program ochrony powietrza dla strefy opolskiej, Program ochrony powietrza dla powiatu kędzierzyńsko kozielskiego Program ochrony powietrza dla strefy głubczycko prudnickiej. W 2012 r. przeprowadzoną ocenę na terenie województwa opolskiego wykonano zgodnie z nowym podziałem kraju, w którym strefę stanowią: aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy, miasto (nie będące aglomeracją) o liczbie mieszkańców powyżej 100 tysięcy, pozostały obszar województwa, nie wchodzący w skład aglomeracji i miast powyżej 100 tysięcy mieszkańców. Zgodnie z powyższym, w obecnym stanie na terenie województwa opolskiego obowiązują dwa dokumenty: Program ochrony powietrza dla strefy miasto Opole ze względu na przekroczenie poziomów dopuszczalnych pyłu PM10, pyłu PM2,5 oraz poziomu docelowego benzo(a)pirenu wraz z planem działań krótkoterminowych, przyjęty uchwałą Nr XXXIV/416/2013 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 25 października 2013r.,,,Program ochrony powietrza dla strefy opolskiej ze względu na przekroczenie poziomów dopuszczalnych pyłu PM10 oraz poziomu docelowego benzo(a)pirenu wraz z planem działań krótkoterminowych, przyjęty uchwałą Nr XXXIV/417/2013 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 25 październik 2013r. Obszar Gminy Kolonowskie objęty został,,programem ochrony powietrza dla strefy opolskiej. Strefa opolska obejmuje swoim zasięgiem powierzchnię 9 315 km 2 którą zamieszkuje ponad 891,5 tys. mieszkańców. Średnia gęstość zaludnienia w strefie wynosi ok. 96 osób/km 2. Strefa opolska podzielona jest na 11 powiatów i 71 gmin, w tym 3 gminy miejskie, 33 gminy miejsko wiejskie oraz 36 gmin wiejskich. Obszarami o największej gęstości zaludnienia są tereny miejskie zamieszkiwane przez 59% ludności Opolszczyzny. Miasta o największej gęstości zaludnienia to: Ozimek (ok. 3,1 tys. osób/ km 2 ), Brzeg (ok. 2,5 tys. osób/ km 2 ), Głuchołazy (ok. 2,4 tys. osób/ km 2 ). Klasyfikacja stref obejmuje: A poziom stężeń nie przekracza wartości dopuszczalnej działania niewymagane. B poziom stężeń powyżej wartości dopuszczalnej, lecz nieprzekraczający wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji konieczne określenie obszarów i przyczyn oraz podjęcie działań. S t r o n a 22 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 22
C poziom stężeń powyżej wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji konieczne opracowanie POP. W wyniku rocznej oceny jakości powietrza w województwie opolskim za rok 2013, strefa opolska została zakwalifikowana jako strefa C, a tym samym została zobligowana do opracowania Programu ochrony powietrza (POP), dla roku bazowego 2012. Analiza udziałów poszczególnych źródeł na jakość powietrza pod kątem benzenu w strefie opolskiej wykazała, że przyczyną wysokich stężeń może być emisja niezorganizowana związana z produkcja przemysłową, szczególnie w rejonie Zdzieszowic i Kędzierzyna Koźla. Zatem działania naprawcze muszą być skierowane na unowocześnienie instalacji, modernizację transportu oraz dalsze badania możliwych źródeł emisji. Głównym celem podejmowanych działań jest poprawa jakości powietrza na danym obszarze, a nie tylko wielkość redukcji emisji. Dlatego konieczna jest optymalizacja podejmowanych działań tak, aby posiadane środki lokowane były efektywnie i w newralgicznych miejscach. Efekt wdrożenia działań powinien być monitorowany, aby w razie konieczności korygować ich kierunki. Program Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego na lata 2012 2015 z perspektywą do roku 2019 Program Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego na lata 2012 2015 z perspektywą do roku 2019 został przyjęty uchwałą Nr XVI/216/2012 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 27 marca 2012 r. Dokument ten określa w szczególności: cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych, środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe. Zapisy PGN dla Gminy Kolonowskie są spójne z zapisami Programu Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego w zakresie celu Nr 2. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne użytkowanie zasobów naturalnych, a dokładnie w zakresie celu 2.6. Wykorzystanie energii odnawialnej oraz w zakresie celu Nr 3 Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego, a dokładnie w zakresie celu 3.2. Ochrona powietrza i przeciwdziałanie zmianom klimatu. Cel strategiczny 2.6. Wykorzystanie energii odnawialnej, zakłada wzrost udziału energii odnawialnej w bilansie zużycia energii pierwotnej województwa. Osiągnięcie strategicznego celu na terenie województwa opolskiego wymagać będzie przeprowadzenia inwestycji związanych z nowymi źródłami pozyskiwania energii odnawialnej, a przede wszystkim: z biogazu, z biomasy, energii wiatrowej, energii słonecznej, energii wodnej i w mniejszym stopniu energii geotermalnej oraz pomp ciepła. Cel strategiczny 3.2. Ochrona powietrza i przeciwdziałanie zmianom klimatu, zakłada oprócz działań podejmowanych przez sektor energetyki zawodowej i duże zakłady przemysłowe, działania w odniesieniu do innych sektorów. W tym zakresie, konieczne jest dalsze ograniczanie niskiej emisji ze źródeł komunalnych, która jest jednym z istotnych źródeł przyczyniającym się do występowania przekroczeń poziomów dopuszczalnych dla pyłu PM10. Za przekraczanie dopuszczalnych norm jakości powietrza na obszarach zurbanizowanych w dużej mierze odpowiedzialna jest motoryzacja. Zatem odpowiednie służby do spraw ochrony środowiska powinny wspierać, podejmowane przez władze samorządowe, działania, których celem będzie ograniczanie udziału motoryzacji w zanieczyszczeniu powietrza. Dotyczyć to może zarówno działań ograniczających emisję z transportu, takich jak kompleksowe i zintegrowane planowanie rozwoju systemu transportu w gminie, budowa i rozbudowa obwodnic drogowych miast oraz zintegrowany system kierowania ruchem ulicznym (upłynnienie ruchu), wprowadzanie środków transportu, które są mniej emisyjne (transport publiczny, kolej, rower), jak i działań edukacyjnych. S t r o n a 23 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 23
Zmniejszeniu wielkości emisji służyć będą także inne działania, polegające np. na wsparciu rozwoju odnawialnych źródeł energii, jak i zwiększaniu efektywności jej wykorzystania oraz zmniejszanie materiałochłonności gospodarki. Celami średniookresowymi do roku 2019 dla województwa opolskiego w tym zakresie będą: budowa systemu zarządzania ochroną powietrza atmosferycznego, kontynuowanie i rozbudowa wdrożonych mechanizmów rynkowych, sprzyjających podejmowaniu działań w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego i przeciwdziałania zmianom klimatu, kontynuacja działań zmierzających do dalszej redukcji emisji zanieczyszczeń atmosferycznych. Plan Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii w Województwie Opolskim Zarząd Województwa w marcu 2010 roku przyjął Plan Rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie opolskim. Plan został opracowany przez opolską jednostkę naukową w ścisłej współpracy z samorządami lokalnymi. Zawiera diagnozę zasobów, potencjału OZE oraz wariantowe plany rozwoju. Jest on także rozwinięciem i uszczegółowieniem zapisów ze Strategii Rozwoju Województwa. Stanowi merytoryczną podstawę dla opiniowania planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych i założeń do gminnych planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Należy przyjąć, że rozwój energetyki rozproszonej opartej na odnawialnych źródłach energii będzie się odbywał w środowisku zintegrowanych działań na rzecz łącznej realizacji trzech celów Pakietu 3x20. Jest to ważne, zwłaszcza w warunkach silnej współzależności emisji CO2 od udziału energii odnawialnej w rynku energii końcowej. Należy podkreślić, że absolutnie niezbędnym warunkiem technologicznej przebudowy energetyki jest stopniowa alokacja jej regulacji z poziomu rządowego (energetyka zawodowa i wielkoskalowa) na poziom samorządowy (energetyka rozproszona, w tym zwłaszcza OZE). Najważniejszymi celami ujętymi w,,planie Rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie opolskim są: wzrost wykorzystania energii odnawialnej w bilansie energetycznym województwa, promocja i popularyzacja zagadnień związanych z wykorzystaniem energii odnawialnej, optymalne lokalizowanie nowych obiektów i urządzeń do produkcji energii odnawialnej, wsparcie projektów w zakresie budowy urządzeń i instalacji do produkcji i transportu energii odnawialnej, promowanie i popularyzacja modelowych rozwiązań w zakresie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, w tym rozwiązań technologicznych, administracyjnych i finansowych, prowadzenie analiz przyrodniczo-krajobrazowych przy lokalizacji obiektów i urządzeń do produkcji energii, w szczególności energetyki wiatrowej, wzmocnienie działań zmierzających do stworzenia gmin samowystarczalnych energetycznie, stworzenie z Regionalnego Centrum Ekoenergetyki w Łosiowie modelowej jednostki, która będzie realizowała priorytetowe działania w zakresie promocji rozwoju odnawialnych źródeł energii. Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata 2014 2020 W dniu 9 kwietnia 2014 r. Zarząd Województwa Opolskiego przyjął Uchwałą nr 4910/2014 projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego 2014 2020, który następnie został przekazany do Komisji Europejskiej. Dnia 18 grudnia 2014 r. Komisja Europejska zatwierdziła Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata 2014-2020. S t r o n a 24 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 24
,,Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego 2014 2020 zawierający XII osi priorytetowych to dokument strategiczny regionu opolskiego na kolejną perspektywę finansowania. Przewiduje on realizację projektów dotyczących także zadań wynikających z Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Kolonowskie, szczególnie w zapisach: Oś I. Innowacje w gospodarce Cel szczegółowy 1: Cel szczegółowy 1: Wzrost innowacyjności przedsiębiorstw. Oś III. Konkurencyjna gospodarka Cel szczegółowy 1: Poprawa dostępności terenów inwestycyjnych dla przedsiębiorstw. Oś IV. Gospodarka niskoemisyjna Cel szczegółowy 1: Poprawa jakości powietrza, w szczególności poprzez wsparcie ekologicznego transportu publicznego. Cel szczegółowy 2: Zmniejszenie energochłonności sektora publicznego oraz mieszkalnictwa. Cel szczegółowy 3: Ograniczenie strat i nadmiernego zużycia energii przez MSP. Cel szczegółowy 4: Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii przez MSP Oś VII. Zrównoważony transport na rzecz mobilności mieszkańców. Cel szczegółowy 1: Zwiększenie dostępności transportowej poprzez rozwój infrastruktury drogowej. Cel szczegółowy 2: Zwiększenie dostępności transportowej poprzez rozwój i modernizację infrastruktury kolejowej w regionie. Poprawa jakości powietrza w województwie opolskim ujęta w przedmiotowym dokumencie będzie realizowana m.in. poprzez: inwestycje w ekologiczny transport publiczny, działania dotyczące przebudowy infrastruktury miejskiej wyprowadzającej z centrów miast indywidualny ruch samochodowy, integrację funkcjonowania poszczególnych podsystemów transportowych, kompleksową termomodernizację budynków, wymianę oświetlenia na energooszczędne oraz nowo budowane instalacja OZE. Inwestycje te powinny przyczynić się do minimalizacji emisji zanieczyszczeń (w szczególności CO2) do atmosfery, zmniejszenia hałasu ulicznego i zatłoczenia motoryzacyjnego w miastach oraz zwiększenia efektywności energetycznej i wykorzystania OZE. Ponadto celem inwestycji planowanych do dofinansowania w ramach RPO WO 2014 2020 jest: obniżenie energochłonności budynków użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych, obejmującą m.in. zmiany w systemach ogrzewania i wentylacji, strukturze budynków, instalacjach doprowadzających ciepłą wodę, zmiany wyposażenia na urządzenia o najwyższej, uzasadnionej ekonomicznie, klasie efektywności energetycznej, zmniejszenie zapotrzebowania na wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła, poprzez zastosowanie energooszczędnych technologii, wprowadzanie systemów zarządzania energią czy zmiany systemów wytwarzania i wykorzystywania energii. Strategia Rozwoju Powiatu Strzeleckiego Dokument Strategii został przyjęty Uchwałą Nr XLVIII/487/14 Rady Powiatu Strzeleckiego z dnia 29 października 2014 roku. W ramach dokumentu wyznaczono 3 pola strategiczne: Pole strategiczne 1 Przestrzeń, infrastruktura i środowisko, Pole strategiczne 2 Kapitał ludzki, Pole strategiczne 3 Przedsiębiorczość i kooperacja. S t r o n a 25 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 25
W ramach pola strategicznego 1 Przestrzeń, infrastruktura i środowisko, przewiduje się podjęcie działań odnośnie gospodarki niskoemisyjnej ( Pole operacyjne 1.1. Gospodarka niskoemisyjna oraz produkcja i dystrybucja energii odnawialnej). Planowane kierunki działań, zgodne z zapisami PGN dla Gminy Kolonowskie dotyczą: 1.1.1. Wdrażanie niskoemisyjnych i energooszczędnych technologii w obiektach użyteczności publicznej. 1.1.2. Promocja i wspieranie rozwoju gospodarki niskoemisyjnej na terenie powiatu. 1.1.3. Współpraca na rzecz poprawy stosunków wodnych na obszarach rolnych i leśnych. 1.1.4. Podejmowanie działań zwiększających świadomość społeczeństwa w zakresie ochrony środowiska i ekologii. 1.1.5. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej. Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019 wraz z prognozą oddziaływania na środowisko Dokument opracowany przez Starostwo Powiatowe w Strzelcach Opolskich, został przyjęty uchwałą Rady Powiatu Strzeleckiego Nr XXVIII/260/12 z dnia 28 grudnia 2012 r. Kompleksowość zagadnień ochrony środowiska, a także zakres przeobrażeń na terenie Powiatu wymusiła wyznaczenie celów priorytetowych, a także przyjęcie zadań z zakresu wielu sektorów ochrony środowiska. Należy do nich: poprawa jakości oraz ochrona wód powierzchniowych i podziemnych przed zanieczyszczeniem, ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne wykorzystanie zasobów przyrody Powiatu, ochrona powierzchni ziemi i gleb, głównie przeznaczenia rolniczego, wzmocnienie systemu zarządzania środowiskiem oraz podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa, poprawa jakości powietrza oraz klimatu akustycznego. Zapisy PGN dla Gminy Kolonowskie są spójne głównie z celem strategicznym 9 Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego w zakresie celu operacyjnego 9.1. Jakość powietrza oraz 9.8. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. 2.4. Analiza zgodności na poziomie lokalnym Strategia Rozwoju Gminy Kolonowskie Aktualizacja Strategii Rozwoju Gminy Kolonowskie została przyjęta uchwałą Rady Miejskiej w Kolonowskiem Nr XXI/155/08 w dniu 24 października 2008 r. Podstawowym zadaniem dokumentu jest stworzenie warunków do rozwoju gminy zapewniającego likwidację zapóźnień cywilizacyjnych i tworzącego korzystne warunki życia mieszkańców. Chcąc zrealizować te zadania oraz uczynić gminę zdolną do zaistnienia w nowej rzeczywistości gospodarczej i społecznej, a także uznając rolę, jaką w tym procesie musi odegrać człowiek, sformułowano misję Gminy Kolonowskie o następującej treści:,,tworzenie podstaw do rozwoju, uwzględniającego wielokulturowy charakter społeczności lokalnej. Rozwój gospodarczy i usług ukierunkowany na podniesienie standardu życia w gminie - z zachowaniem stanu środowiska naturalnego." S t r o n a 26 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 26
Jednym z celów strategicznych, zgodnych z zapisami PGN dla Gminy Kolonowskie, jest Cel strategiczny 2 Ochrony środowiska i zasobów naturalnych. W ramach powyższego celu planuje się podjęcie takich m.in. takich działań operacyjnych, jak: kontynuacja budowy sieci kanalizacyjnej na terenie gminy, usprawnianie gospodarki odpadami stałymi, eliminacja źródeł niskiej emisji, eliminacja odpadów niebezpiecznych, wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii oraz technologii na rzecz oszczędzania energii i ograniczania emisji CO2, działania na rzecz edukacji ekologicznej. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Kolonowskie Obowiązujący dokument pod nazwą,,zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kolonowskie, został przyjęty uchwałą nr X/68/11 Rady Miejskiej w Kolonowskiem w dniu 12 września 2011 r. Polityka przestrzenna ujęta w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Kolonowskie, oprócz lokalnych uwarunkowań, wyznacza także kierunki działań w zakresie rozwoju społeczno gospodarczego Gminy Kolonowskie, uwzględniając cele przyjęte w Strategii Rozwoju Gminy. Jednym z kierunków działań, które wpisują się w działania PGN dla Gminy Kolonowskie, jest cel 3.5. Obszary i zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kultury oraz 3.11. Obszary i zasady rozwoju infrastruktury technicznej. W dokumencie tym, zakłada poprawę jakości powietrza i osiągnięcia odpowiednich standardów (zmniejszenie emisji zanieczyszczeń) poprzez następujące działania: realizacje urządzeń ochronnych lub wprowadzanie zmian technologicznych w zakładach przemysłowych i jednostkach realizujących cele publiczne, ograniczenie emisji niskich pochodzących z gospodarstw domowych, wprowadzenie gazu ziemnego, oleju opałowego i urządzeń grzejnych o wysokiej sprawności cieplnej, stosowanie w budownictwie materiałów o wysokiej izolacyjności cieplnej, tworzenie preferencji dla lokalizacji nowych podmiotów gospodarczych, wykorzystujących przyjazne środowisku technologie wytwarzania, preferencje dla szerszego wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, rozwój alternatywnych środków komunikacji (tworzenie systemu ścieżek rowerowych, zwiększenie udziału w ruchu komunikacyjnym transportu zbiorowego, opartego na nowym, ekologicznym taborze), Głównym obszarem działań ochronnych powinny być przedsięwzięcia podejmowane w przemyśle, gospodarce komunalnej i komunikacji, mających największy wpływ na stan powietrza. Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Kolonowskie na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017 2020 Dokument został przyjęty uchwałą Rady Miejskiej w Kolonowskiem Nr XXXVI/288/14 w dniu 3 lutego 2014 r. Nadrzędnym celem dokumentu jest rozwój gospodarczy Gminy i Miasta Kolonowskie przy zachowaniu i poprawie stanu środowiska naturalnego. Poprawa stanu środowiska naturalnego jest celem długookresowym Programu, u którego podstaw leży wysoka jakość życia mieszkańców Gminy Kolonowskie. S t r o n a 27 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 27
Priorytety ekologiczne zostały sformułowane na podstawie analizy zmian stanu środowiska, jego stanu aktualnego, poziomu infrastruktury (wodociągi, kanalizacja i inne) oraz kierunków działań proekologicznych już podjętych. Kierunki działań ujęte w PGN dla Gminy Kolonowskie są spójne m.in. z w zakresie celów operacyjnych, takich jak: Realizacja Programów służących ochronie powietrza a także koordynowanie ich skuteczności. Spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji ze źródeł powierzchniowych, liniowych i punktowych. Ograniczanie zużycia energii oraz zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców w zakresie ochrony powietrza. W ramach powyższych celów operacyjnych zakłada się: Stworzenie oraz realizację Programu ograniczenia niskiej emisji dla Gminy Kolonowskie. Budowę, przebudowę i modernizację nawierzchni dróg. Budowę i modernizację systemów i urządzeń do redukcji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych przez przedsiębiorstwa. Termomodernizację budynków. Modernizację układów technologicznych skutkująca zmniejszeniem zużycia energii. Bieżące informowanie społeczeństwa o aktualnym stanie zanieczyszczenia powietrza oraz jego wpływie na zdrowie. Podstawowym celem polityki ekologicznej w zakresie ochrony powietrza jest osiągnięcie takiego jego stanu, który nie będzie zagrażał zdrowiu ludzi i środowisku oraz będzie spełniał wymagania prawne w zakresie jakości powietrza i norm emisyjnych. W najbliższych latach niezbędne jest ograniczanie niskiej emisji ze źródeł komunalnych, która jest istotnym źródeł przyczyniającym się do występowania m.in. zwiększonych poziomów dla pyłu PM10. Zmniejszeniu wielkości emisji służyć będzie także wsparcie rozwoju odnawialnych źródeł energii, jak i zwiększanie efektywności jej wykorzystania oraz zmniejszanie materiałochłonności gospodarki. Prognoza oddziaływania na środowisko,,aktualizacji programu ochrony środowiska dla gminy Kolonowskie na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020 Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko do projektów dokumentów strategicznych - programów, planów i polityk wynika z art. 46 oraz art. 51 Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199 poz. 1227, z późn. zm.). Przepisy tej ustawy zobowiązują organ opracowujący Aktualizację Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Kolonowskie na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020 do sporządzenia dokumentacji prognozy oddziaływania na środowisko oraz przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko z udziałem społecznym. W Prognozie oddziaływania na środowisko Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska (opracowanej w 2013 r.) uwzględniono cele główne oraz cele pośrednie dotyczące poszczególnych komponentów środowiska. Do każdego z celów przyporządkowane zostały kierunki działań zmierzające do osiągnięcia postawionych celów. W Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Kolonowskie cele środowiskowe skupiają się głównie na ochronie wód, ochronie powietrza, ochronie przed hałasem oraz ochronie przyrody. Określone cele mają wpłynąć odpowiednio na: utrzymanie i osiągnięcie dobrego stanu wszystkich wód, utrzymanie określonego stanu powietrza w zakresie pyłu PM10, zmniejszenie narażenia na ponadnormatywny hałas oraz zachowanie bioróżnorodności biologicznej. S t r o n a 28 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 28
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Kolonowskie Dokument ten został przyjęty uchwałą Nr XVI/131/12 Rady Miejskiej w Kolonowskiem z dnia 26 marca 2012 r.,,projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Kolonowskie jest strategicznym dokumentem w kreowaniu gminnej polityki energetycznej, najbardziej zbliżonym tematycznie Planowi Gospodarki Niskoemisyjnej. W wielu aspektach oba dokumenty są ze sobą zbieżne. Dodatkowo jest to dokument w nowy, zawierający aktualne dane jak i prognozy rozwoju na najbliższe lata. Projekt założeń... zawiera szereg wytycznych i propozycji mających na celu racjonalizację zużycia energii elektrycznej, cieplnej czy gazowej, natomiast Plan Gospodarki Niskoemisyjne, uzupełnia je o działania w zakresie wykorzystania lokalnych, odnawialnych źródeł energii oraz poprawę efektywności energetycznej.,, Projekt założeń może wpłynąć pozytywnie na takie aspekty jak ożywienie lokalnej działalności gospodarczej, tworzenie miejsc pracy ale przede wszystkim na zmniejszenie emisji substancji szkodliwych poprzez redukcję zapotrzebowania na paliwa kopalne. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Kolonowskie na lata 2005-2015 Dokument ten został przyjęty uchwałą Nr XXVI/130/05 Rady Miejskiej w Kolonowskiem z dnia 18 marca 2005 r. Realizacją celów zapisanych w Planie Rozwoju Lokalnego jest m.in. utrzymanie jakości powietrza atmosferycznego na terenie Gminy Kolonowskie poprzez prowadzenie takich działań, jak: poprawa stanu technicznego dróg o małej przepustowości i złym stanie technicznym, modernizacja systemów grzewczych i eliminacja niskiej emisji zanieczyszczeń, w tym: ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza ze spalania paliw w sektorze produkcyjnym i komunalnym, wprowadzanie niskoemisyjnych nośników energetycznych w gospodarce komunalnej, modernizacja kotłowni, termomodernizacja i zamiana nośnika energetycznego w obiektach użyteczności publicznej, modernizacja i hermetyzacja procesów technologicznych w celu likwidacji powstawania emisji u źródła oraz zastosowanie instalacji ochronnych, budowa urządzeń i instalacji do produkcji i transportu energii wytwarzanej z wykorzystaniem źródeł odnawialnych: biopaliw, energii wodnej, wiatrowej, energii słonecznej, energii geotermalnej, pomp ciepła. zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie potrzeb i możliwości ochrony powietrza, w tym oszczędności energii i stosowania odnawialnych źródeł energii oraz szkodliwości spalania odpadów w gospodarstwach domowych. Wieloletnia Prognoza Finansowa na lata 2013-2025 Wieloletnia Prognoza Finansowa na lata 2013-2025 została przyjęta uchwałą Nr XXXIV/279/13 Rady Miejskiej w Kolonowskiem z dnia 16 grudnia 2013 r. Uchwałą Nr XXXIX/322/14 Rady Miejskiej w Kolonowskiem z dnia 19 maja 2014 r. dokonano zmiany wieloletniej prognozy finansowej w zakresie aktualizacji wykazu zamierzeń inwestycyjnych na najbliższe lata. Wieloletnia Prognoza Finansowa na lata 2013-2025 zawiera wykaz przedsięwzięć wraz z planem finansowania. Przedsięwzięcia te, mające wpływ także na ograniczenie emisji pokrywają się z zaproponowanymi działaniami ujętymi w PGN dla Gminy Kolonowskie. S t r o n a 29 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 29
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego Gminy Kolonowskie Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego Gminy Kolonowskie stanowią lokalne prawo, w których m.in. ustala się ogólne zasady w obszarze związanych z ochroną powietrza. Przyjęte w dokumentach planistycznych zasady wpływają na ochronę zasobów naturalnych, jakość środowiska, racjonalne użytkowanie zasobów naturalnych i bezpieczeństwo ekologiczne. W ten sposób potencjalne działania planowane do realizacji a określone w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego mogą przyczynić się do zmniejszenia emisji CO2, a tym samym do poprawy stanu środowiska na terenie Gminy Kolonowskie. 3. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU OBJĘTEGO ZAKRESEM PGN 3.1. Podział administracyjny, powierzchnia, położenie Gmina Kolonowskie położona jest w środkowo wschodniej części województwa opolskiego, w powiecie strzeleckim. Gmina ta graniczy: od zachodu z gminą Ozimek, od południa z gminami Strzelce Opolskie i Jemielnica, od wschodu z gminą Zawadzkie, od północy i wschodu z gminą Dobrodzień. W skład Gminy wchodzą cztery miejscowości: miasto Kolonowskie z osiedlem Fosowskie, oraz miejscowości: Staniszcze Wielkie, Staniszcze Małe i Spórok. Gmina Kolonowskie zajmuje powierzchnię 83,6 km 2 (8357 ha wg GUS, stan na dzień 31 grudnia 2014 r.) co stanowi ok.0,88 % obszaru województwa opolskiego. Na jej ogólną powierzchnię składają się: użytki rolne w ilości ok. 1749 ha (21%), lasy i grunty leśne ok. 6140 ha ( 73%), oraz pozostałe tereny gminy (m.in. grunty zabudowane i zurbanizowane, użytki ekologiczne, nieużytki) ok. 468 ha (6%). Rys.1. Powierzchnie gruntów Gminy Kolonowskie w [ % ] Źródło: Opracowanie własne 3.2. Ludność Gminę Kolonowskie na koniec 2013 r., zamieszkiwało 5 962 osób. Z tego mężczyźni stanowili liczbę 2 876 osób, a kobiety 3 086 osób. S t r o n a 30 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 30
Tab.1. Stan ludności ogółem Gminy Kolonowskie wg faktycznego miejsca zamieszkania na lata 2009 2013. Stan na 31.XII. Stan ludności 2009 2010 2011 2012 2013 Ludność ogółem 6095 6079 6070 6038 5962 Mężczyźni 2949 2935 2930 2912 2876 Kobiety 3146 3144 3140 3126 3086 Źródło: Roczniki Statystyczne GUS, 2010,2011,2012,2013,2014 Gęstość zaludnienia (ludność na 1 km 2 ) w 2013 r. określono na poziomie 71 ludności na 1 km 2. Przyrost naturalny na 1000 ludności na koniec 2013 r. był ujemny osiągając liczbę -1,5. Na koniec 2013 r. w gminie na 100 mężczyzn przypadało 107 kobiet. Liczba zawartych małżeństw w ostatnich latach ma tendencję wzrostową. W 2013 r. zawarto 4,2 małżeństwa na 1000 ludności. W latach 2009 2013 nastąpił wzrost liczby urodzeń, z liczby 6,9 na 1000 ludności w roku 2009 do liczby 9,0 w roku 2013 r. Na koniec 2013 r. ok. 14,0 % ludności gminy było w wieku przedprodukcyjnym, ok. 66,4 % ludności było w wieku produkcyjnym a ok. 19,6 % ludności Gminy Kolonowskie było w wieku poprodukcyjnym. Tab.2. Wybrane dane statystyczne dotyczące Gminy Kolonowskie na lata 2009 2013. Stan na 31.XII. Wybrane dane statystyczne 2009 2010 2011 2012 2013 Ludność * 6095 6079 6070 6038 5962 Gęstość zaludnienia ( Ludność na 1 km 2 ) 73 73 73 72 71 Kobiety na 100 mężczyzn 107 107 107 107 107 Małżeństwa na 1000 ludności 3,9 6,4 4,0 5,8 4,2 Urodzenia żywe na 1000 ludności 6,9 7,1 7,9 9,1 9,0 Zgony na 1000 ludności 8,16 9,72 8,89 8,13 10,51 Przyrost naturalny na 1000 ludności -1,3-2,6-1,0 1,0-1,5 Ludność w wieku przedprodukcyjnym (%) 14,3 14,3 14,0 13,9 14,0 Ludność w wieku produkcyjnym (%) 66,2 66,8 67,1 66,7 66,4 Ludność w wieku poprodukcyjnym (%) 19,5 18,9 18,9 19,3 19,6 * - Ludność wg faktycznego miejsca zamieszkania Źródło: Roczniki Statystyczne GUS 2010,2011,2012,2013,2014 3.3. Zasoby mieszkaniowe Na terenie Gminy Kolonowskie infrastruktura budowlana różni się wiekiem, powierzchnią zabudowy, technologią wykonania, przeznaczeniem oraz wynikającą z podstawowych parametrów energochłonnością. S t r o n a 31 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 31
Należy wyróżnić: budynki mieszkalne, obiekty użyteczności publicznej, obiekty pod działalność przemysłową ( wytwórczą) oraz usługowo-handlową. Charakter zabudowy mieszkaniowej jest niejednolity. W ogólnej strukturze osadnictwa na terenie gminy dominują następujące typy zabudowań: zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, intensywna zabudowa jednorodzinna, zabudowa jednorodzinna rozproszona. Zasoby mieszkaniowe ogółem Gminy Kolonowskie na koniec 2013 r. stanowiło: 1 738 mieszkań, 8 681 izb, 164 521 m 2 powierzchni użytkowej. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na koniec 2013 r. : 1 mieszkania: 94,7 m 2, na 1 osobę: 27,6 m 2. Tab.3. Zasoby mieszkaniowe gminy Kolonowskie na lata 2009 2013. Stan na 31.XII. Zasoby mieszkaniowe 2009 2010 2011 2012 2013 Mieszkania 1870 1720 1727 1731 1738 Izby 8869 8573 8614 8641 8681 Powierzchnia użytkowa mieszkań w [ m 2 ] 168580 161947 162959 163671 164521 Źródło: Roczniki Statystyczne GUS 2010, 2011, 2012,201, 2014 3.4. Urządzenia sieciowe W 2013 r. ogółem ludność Gminy Kolonowskie korzystała z instalacji: wodociągowej 94,7%, kanalizacyjnej 68,1 %, gazowej 1,2 %. Tab.4. Korzystający z instalacji w [ % ] ogółem ludności Gminy Kolonowskie w latach 2009 2013. Stan na 31.XII. Korzystający z instalacji 2009 2010 2011 2012 2013 w [ % ] ludności Ogółem Wodociąg 94,5 94,7 94,7 94,7 94,7 Kanalizacja 42,2 42,8 64,1 67,8 68,1 Gaz 0,1 0,4 0,1 0,9 1,2 Źródło: Roczniki Statystyczne GUS 2010, 2011,2012,2013,2014 W 2013 r. sieć rozdzielcza na 100 km 2 ogółem Gminy Kolonowskie wynosiła: sieć wodociągowa 67,6 km, S t r o n a 32 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 32
sieć kanalizacyjna 71,0 km, sieć gazowa 13,5 km. Tab.5. Sieć rozdzielcza w [km] na 100 km 2 ogółem Gminy Kolonowskie w latach 2009 2013. Stan na 31.XII. Sieć rozdzielcza na 100 km 2 2009 2010 2011 2012 2013 Ogółem Sieć wodociągowa [ km ] 67,6 67,6 67,6 67,6 67,6 Sieć kanalizacyjna [ km ] 35,1 35,1 71,0 71,0 71,0 Sieć gazowa [ km ] 13,0 13,3 5,2 13,5 13,5 Źródło: Roczniki Statystyczne GUS 2010, 2011,2012,2013,2014 Na koniec 2013 r. na terenie Gminy Kolonowskie długość czynnej sieci rozdzielczej wodociągowej wyniosła 56,5 km. Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania stanowiły 1 388 szt. Woda dostarczona gospodarstwom domowym 130,5 dam 3. Ludność gminy korzystająca z sieci wodociągowej w 2013 r. wyniosła 5 644 osób. Tab.6. Sieć wodociągowa Gminy Kolonowskie w latach 2009 2013. Stan na 31.XII. Wodociągi 2009 2010 2011 2012 2013 Czynna sieć rozdzielcza w [ km ] 56,5 56,5 56,5 56,5 56,5 Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania [ szt. ] Woda dostarczona gospodarstwom domowym [ dam 3 ] Ludność korzystająca z sieci wodociągowej [ osoba] 1376 1388 1395 1403 1388 129,5 150,2 161,2 133,9 130,5 5762 5754 5746 5717 5644 Źródło: Roczniki Statystyczne GUS 2010, 2011,2012,2013,2014 Na koniec 2013 r. na terenie Gminy Kolonowskie długość czynnej sieci kanalizacyjnej wynosiła 59,3 km. Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania stanowiły 1 302 szt. Ścieki odprowadzone 200,0 dam 3. Na koniec 2013 r. na terenie Gminy Kolonowskie korzystało z sieci kanalizacyjnej 4 063 osób. Tab.7. Sieć kanalizacyjna Gminy Kolonowskie w latach 2009 2013. Stan na 31.XII. Kanalizacja 2009 2010 2011 2012 2013 Czynna sieć kanalizacyjna [ km] 29,3 29,3 59,3 59,3 59,3 Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych [ szt. ] 515 518 1144 1287 1302 Ścieki odprowadzone [ dam 3 ] 66,4 84 149 185 200,0 Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej [ szt.] 2572 2601 3893 4096 4063 Źródło: Roczniki Statystyczne GUS 2010, 2011,2012,2013,2014 S t r o n a 33 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 33
Na koniec 2013 r. na terenie Gminy Kolonowskie długość sieci gazowej ogółem wynosiła 11279 m. Przyłącza do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych stanowiły 27 szt. Odbiorców gazu ziemnego w zakresie gospodarstw domowych jest 18 szt. Wszyscy odbiorcy gazu przewodowego oprócz potrzeb związanych z ciepłą wodą użytkową, używają go do ogrzewania swoich mieszkań. Tab.8. Sieć gazowa Gminy Kolonowskie w latach 2009 2013. Stan na 31.XII. Sieć gazowa 2009 2010 2011 2012 2013 Czynna sieć ogółem [m] 10881 11081 4335 11279 11279 Czynna sieć rozdzielcza [m] 10881 11081 4335 11279 11279 Czynne przyłącza do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych [szt] 9 16 2 24 27 Odbiorcy gazu [ gosp. dom.] 2 7 0 15 18 Odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem [ gosp. dom.] 2 7 0 15 18 Źródło: Roczniki Statystyczne GUS 2010, 2011,2012,2013,2014 3.5. Charakterystyka stanu środowiska Położenie geograficzne Gmina Kolonowskie według podziału fizyczno-geograficznego J. Kondrackiego (1998) położona jest we wschodniej części Niziny Śląskiej w strefie obniżenia rozdzielającego Wyżynę Woźnicko- Wieluńską na północy i Wyżynę Śląską na południu. Obniżenie ma szerokość od kilku do 30 km, na wysokości Gminy ok. 25 km. Część Niziny Śląskiej obejmującej obszar Gminy to Równina Opolska. W jej obszarze na rozpatrywanym terenie zlokalizowana jest centralnie położona dolina Małej Panwi oraz wzniesione o ok. 20-40 m ponad dnem doliny wysoczyzny polodowcowe. Przez teren Gminy Kolonowskie przepływa rzeka Mała Panew, która tworzy dolinę, wpływając na malownicze urozmaicenie krajobrazu. Na terenie Gminy rzeka meandruje niespokojnie i jest ograniczona wąską doliną. W rejonie Kolonowskiego dolina rzeki rozszerza się, a jej nurt łagodnieje. Dopływami Małej Panwi są: Brzyniczka, Smolina i Myślina. Dwa pierwsze dopływy w znaczący sposób wpływają na walory przyrodnicze Gminy przepływają bowiem przez kompleksy leśne i tworzą śródleśne rozlewiska. Rzeźba terenu Na terenie Gminy Kolonowskie dominuje rzeźba płaska i płaskorówninna, o nachyleniach terenu nie przekraczających 5 %. Są to tereny na ogół piaszczyste z wychodniami utworów starszych, miejscami w części południowej i północnej (zalesionej) urozmaiconej wydmami. Centralna część Gminy, w obrębie, której położone są jednostki osadnicze zajmowana jest przez szeroką dolinę Małej Panwi z jej terasami zalewowymi i średnimi - akumulacyjno erozyjnymi - poziom ten stanowi główny obszar rozwoju osadnictwa. W obrębie terasy zalewowej rozwinął się ciąg starorzeczy, który w połączeniu z meandrującą rzeką stanowi malowniczy element krajobrazu. S t r o n a 34 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 34
Obszary chronione Na terenie gminy Kolonowskie ustanowiono następujące formy ochrony przyrody: Obszary Natura 2000 mający znaczenie dla Wspólnoty: SOO Dolina Małej Panwi (PLH160008), Obszar Chronionego Krajobrazu Lasy Stobrawsko- Turawskie, Zespół przyrodniczo- krajobrazowy: Pod Dębami, Nad Bziniczką, Kocia Góra, Użytki ekologiczne: Sowin, Grań, Wielka Kobyła, Rysi Kierz (Pysi Kierz), Laski, Przy Myślińskiej, Mała Kobyla, Kiepka, Kumince, Czarna Dziura, Przy Czarnej Dziurze, Stoczek, Bagno, Szczyrkowiska, Pomniki przyrody ożywionej: 9 obiektów. Sieć NATURA 2000 Podstawą prawną tworzenia sieci Natura 2000 jest dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków i dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, które zostały transponowane do polskiego prawa, głównie do ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 627 t.j.). Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów: obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO), specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO). Na terenie Gminy Kolonowskie znajduje się specjalny obszar ochrony siedlisk SOO Dolina Małej Panwi (PLH160008). Obszar o powierzchni 1 106,3 ha Dolina Małej Panwi PLH160008 położony jest we wschodniej części województwa opolskiego, w tym na terenie Gminy Kolonowskie, Zawadzkie, Jemielnica, a także fragmentarycznie (ok. 30 ha) na terenie gminy Krupski Młyn w woj. śląskim. Swym zasięgiem obejmuje 30 kilometrowy odcinek rzeki Mała Panew - nieuregulowany i słabo zagospodarowany, co wpływa na walory przyrodnicze i krajobrazowe ostoi, a w skali regionu stanowi jedyny niemal nie przekształcony odcinek rzeczny. Siedliska przyrodnicze stanowiące przedmioty ochrony to przede wszystkim: nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis, bory i lasy bagienne, torfowiska (wysokie, zasadowe), grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny, łąki trzęślicowe oraz niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie. Dolina Małej Panwi charakteryzuje się zróżnicowaną morfologią tworzoną przez plejstoceńskie terasy oraz zdenudowane, peryglacjalne równiny lodowcowe i wodnolodowcowe z licznie występującymi wydmami. Osady polodowcowe, eoliczne i rzeczne, płytko podścielone są nieprzepuszczalnymi iłami górnotriasowymi. Proponowana ostoja obejmuje koryto rzeki o naturalnym silnie meandrującym przebiegu, dno doliny i przyległe tereny wysoczyzny. Mała Panew jest jedną z najbardziej naturalnych rzek nizinnych regionu, jedyną tego rodzaju proponowaną jako ostoja sieci Natura 2000 w granicach woj. opolskiego. W dnie licznie występują starorzecza. Ostoja obejmuje także przyległe do doliny kompleksy pól wydmowych z wydmami dochodzącymi do 10 m, w zagłębieniach wydmowych oraz w samej dolinie rzecznej zlokalizowane są niewielkie torfowiska. W granicach proponowanej ostoi dominują lasy, wśród których największą wartość przyrodniczą mają starodrzewia borów na wydmach i morenach. W obniżeniach terenu zlokalizowane są bory bagienne Vaccinio uliginosi-pinetum i bagniska z roślinnością szuwarową. Obecne są torfowiska wysokie(żywe), przejściowe i niskie, w tym niezwykle cenne doskonale zachowane niskie torfowisko węglanowe. Torfowiska przedstawiają bardzo wysoką wartość przyrodniczą. Na niewielkich fragmentach skarp i piaszczysk rozwinęły się zbiorowiska muraw i wrzosowisk. Rzeka ma naturalny przebieg z licznymi starorzeczami, meandrami, wyspami. W Małej Panwi i jej S t r o n a 35 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 35
dopływach występują zbiorowiska Ranunculetum fluitantis. Dolina przedstawia unikalne zróżnicowanie siedliskowe nieobecne w innych częściach województwa. W obrębie całej doliny występują 32 zespoły zagrożone w skali regionalnej. Główne zagrożenia związane są z działalnością gospodarczą i przemysłową w okolicach Zawadzkiego, Kolonowskiego i Ozimka. W ostatnich latach bezpośrednim zagrożeniem stała się zamiana przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele budowlane, często w bezpośrednim sąsiedztwie koryta rzeki. Kolejnym zagrożeniem jest zmiana stosunków wodnych (melioracje) na terenach rolnych i leśnych co może prowadzić do degeneracji rzadkich zespołów roślinnych i zanikania cennych gatunków roślin i zwierząt Dnia2 marca 2013 r. weszło w życie zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Opolu oraz Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Małej Panwi PLH160008, które zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego (Dz. Urz. Woj. Op. poz.500), a także w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego (Dz. Urz. Woj. Śl. poz. 1704). Rys.2. Mapa obszaru Natura 2000 - Dolina Małej Panwi PLH160008 Źródło: http:// natura2000.gdos.gov.pl Lasy W Gminie Kolonowskie lasy zajmują powierzchnię 6140 ha ha, co stanowi ok. 73 % powierzchni gminy (GUS, 2014r.). Większość lasów stanowi własność publiczną (96,5 %), pozostałe lasy pozostają w rękach prywatnych (3,5 %). Na terenie Gminy Kolonowskie nadzór nad Lasami Państwowymi sprawuje Nadleśnictwo Zawadzkie i Nadleśnictwo Strzelce Opolskie. Na terenie kompleksów leśnych Gminy Kolonowskie zaznacza się zdecydowana dominacja drzewostanu sosnowego. Udział drzew liściastych (szczególnie w południowej części) jest niewielki tj. brzozy oraz olszy. Ponadto buk, klon i grab stanowią niewielką domieszkę. Pod względem wiekowym dominuje drzewostan S t r o n a 36 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 36
młody, nie przekraczający 40 lat, stosunkowo dużo jest drzew do 80 lat (w szczególności sosny, świerka i grabu). W części północnej gminy zaznacza się przewaga następujących typów siedliskowych: boru mieszanego wilgotnego - występuje na obszarach o niskim poziomie wód gruntowych, na glebach bielicowych i glejowo piaskowych. Głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna, gatunkami domieszkowymi są brzoza, dąb, świerk, olsza, w podszyciu występuje kruszyna, leszczyna, jarzębina. boru świeżego - występuje na obszarach o optymalnym uwilgotnieniu, na glebach piaskowych, o znacznym stopniu zakwaszenia. Głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna z niewielką domieszką brzozy; podszyt bardzo ubogi. boru mieszanego świeżego - występuje na obszarach o optymalnych stosunkach wodnych, na glebach bielicowych wytworzonych z piasków i żwirów, drzewostan w przewadze dwupiętrowy z wyraźną dominacją drzew szpilkowych oraz niewielką domieszką olszy. boru wilgotnego - występuje na obszarach o płytkim poziomie wody gruntowej, na glebach bielicowych i torfowo mineralnych. W drzewostanie dominuje sosna z domieszką olszy. lasu mieszanego wilgotnego występuje na obszarach o niskim poziomie wód gruntowych, na glebach bielicowych, brunatnych, glejowych oraz czarnych ziemiach, drzewostan dominujący to sosna z domieszką świerka, grabu, olszy i brzozy. W podszyciu występuje kruszyna, leszczyna. lasu mieszanego świeżego - występuje na obszarach optymalnie uwilgotnionych, na glebach bielicowych, w drzewostanie dominuje sosna oraz domieszkowo brzoza i dąb. W południowej części gminy (Nadleśnictwo Strzelce Opolskie) dominują siedliska lasu mieszanego wilgotnego, mieszanego świeżego, boru mieszanego świeżego, boru mieszanego wilgotnego, a także boru świeżego. Największe zwarte kompleksy leśne położone nad Małą Panwią i jej dopływami, objęte ochroną w ramach obszar chronionego krajobrazu Lasów Stobrawsko Turawskich. Zasoby wodne Wody powierzchniowe Gmina Kolonowskie położona jest w obrębie zlewni II rzędu rzeki Mała Panew (przepływająca przez Kolonowskie i sołectwa: Staniszcze Wielkie, Staniszcze Małe) i jej dopływów: Myśliny, Brzyniczki i Smoliny. Rzeka Mała Panew jeden z większych dopływów rzeki Odry, długość rzeki na obszarze Gminy Kolonowskie wynosi ok. 18 km. Szerokość doliny rzeki od 300 m do 600 m. Rzeka z wyjątkiem małego odcinka w zachodniej części Gminy jest nieuregulowana., tworząc meandry. Rzeka Brzyniczka (Bziniczka) - prawostronny dopływ Małej Panwi, przepływająca powyżej osiedla Haraszowskie i środkową część miasta Kolonowskie z kierunku wschód zachód. Długość rzeki na obszarze Gminy Kolonowskie wynosi ok. 7,2 km. Rzeka Myślina - prawostronny dopływ Małej Panwi. Przebiega wzdłuż zachodniej granicy Gminy przez tereny leśne. Długość odcinka na obszarze Gminy wynosi ok. 4 km. Rzeka Cienka /potok Ptaszkówka/ - prawobrzeżny dopływ rzeki Jemielnicy. Przepływa przez Wieś Spórok na długości ok. 5,5 km. Koryto rzeki jest płytkie i płaskie. Rzeka Smolina - prawostronny dopływ Małej Panwi we wschodniej części Gminy. W całości przepływa przez tereny leśne i zasila Stawy Pluderskie. Kanały - kanał hutniczy I i II oraz kanał biegnący wzdłuż drogi Kolonowskie Zawadzkie - stanowiące sztuczne cieki wodne wybudowane dla zakładów przemysłowych, aktualnie nie istniejących. Kanały spełniają pożyteczną rolę odwadniającą. S t r o n a 37 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 37
Na obszarze Gminy występują następujące zbiorniki wodne: Stawy Pluderskie - 2 stawy hodowlane o powierzchni około 45 ha, położone w lesie, na granicy z gminą Dobrodzień, należące do Nadleśnictwa Zawadzkie. Stawy położone są w naturalnym obniżeniu terenu, odwadniane przez rzekę Smolinę. Wody podziemne Gmina Kolonowskie położona jest na obszarach głównych struktur wodonośnych- głównych zbiorników wód podziemnych wymagających objęcia najwyższą ochroną: GZWP 333 (Opole Zawadzkie), GZWP 328 (dolina kopalna Malej Panwi), GZWP 327 Lubliniec Myszków. Cały obszar gminy położona jest na obszarze zbiornika GZWP 335 (Krapkowice Strzelce Opolskie). Gleby Na obszarze Gminy Kolonowskie wyróżniono cztery podstawowe rodzaje gleb: gleby piaskowe, gleby gliniaste, gleby organiczne, gleby pylaste (występują w ilościach śladowych jedynie 8 ha). Pod względem typologicznym na terenie Gminy Kolonowskie gleby reprezentowane są przez mady, czarnoziemy, gleby brunatne, bielicowe i organiczne. Duży udział frakcji piasku i żwirów polodowcowych (czwartorzędowych) powoduje, iż gleby są wrażliwe na wpływ czynników zewnętrznych (np. woda, wiatr, zanieczyszczenia), które mogą wywierać negatywny wpływ na stan tych gleb. Na północny wschód od Małej Panwi występują piaski i żwiry moren czołowych. Surowce naturalne Na terenie gminy Kolonowskie występują pozostałości prowadzonej w okresie przedwojennym i powojennym eksploatacji surowców na skalę lokalną we wsiach Staniszcze Małe, Staniszcze Wielkie oraz Fosowskie - Kolonowskie. Pozyskiwano tu piaski, pospółki i glinę. Bazy surowcowej nie wyczerpano. W zachodniej części Gminy występuje niewielkie złoże iłów kajprowych Krasiejów. W północno-zachodniej części Fosowskiego (części Kolonowskiego) odwiercono otwór Złoże Krasiejów. Klimat Klimat w Gminie Kolonowskie charakteryzuje się większym nasileniem opadów w porze letniej ich maksimum to miesiące czerwiec i lipiec. Lato jest zwykle ciepłe, zima łagodna i krótka. Średnia roczna temperatura wynosi od -6 C do +8 C. Duże zachmurzenia występują zimą, natomiast minimum zachmurzenia przypada na miesiące maj i wrzesień. Duży udział powierzchni leśnych wpływa na wykształcenie korzystnych warunków mikroklimatycznych. Przeważają wiatry zachodnie, najczęściej, przeważnie na wiosnę i w lecie, wieją wiatry północnozachodnie, najrzadziej wschodnie i północnowschodnie. Silne wiatry należą do rzadkości, częstym zjawiskiem są cisze. Prędkości wiatrów są raczej niewielkie i w większości nie przekraczają 5 m/s. Średnia prędkość wiatru dla roku wynosi około 3 m/s. Średnie roczne opady roczne to od 700 do 800 mm. Powietrze atmosferyczne Stan czystości powietrza jest jednym ze zmiennych stanów środowiska i zależy głównie od emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz lokalnych warunków rozprzestrzeniania się tych S t r o n a 38 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 38
zanieczyszczeń. Oceny i obserwacji zmian dokonuje Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Podstawę klasyfikacji stref zgodnie z art. 89 ww. ustawy stanowiły dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu oraz poziomy dopuszczalne powiększone o margines tolerancji z dozwolonymi przypadkami przekroczeń, poziomy docelowe oraz poziomy celów długoterminowych ze względu na ochronę zdrowia ludzi oraz ochronę roślin, określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012, poz. 1031) oraz Ustawy o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw. Klasyfikację stref za rok 2014 wykonano w oparciu o następujące założenia: klasa A - poziom stężeń nie przekracza wartości dopuszczalnej/docelowej; nie jest wymagane prowadzenie działań na rzecz poprawy jakości powietrza, klasa B - poziom stężeń przekracza wartość dopuszczalną, lecz nie przekracza wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji; należy określić obszary przekroczeń wartości dopuszczalnych, a także przyczyny ich występowania (dotyczy wyłącznie pyłu PM2,5), klasa C - poziom stężeń przekracza wartość dopuszczalną/docelową lub wartość dopuszczalną powiększoną o margines tolerancji; należy określić obszary przekroczeń oraz dążyć do osiągnięcia wartości kryterialnych, niezbędne jest opracowanie programu ochrony powietrza POP, klasa C2 - poziom stężeń przekracza wartość docelową ustanowioną dla pyłu PM2,5; należy dążyć do osiągnięcia wartości kryterialnych, klasa D1 - poziom stężeń ozonu nie przekracza poziomu celu długoterminowego; nie jest wymagane prowadzenie działań na rzecz poprawy jakości powietrza, klasa D2 - poziom stężeń ozonu przekracza poziom celu długoterminowego; należy dążyć do osiągnięcia poziomu celu długoterminowego do roku 2020. Tab.9. Klasy stref poszczególnych zanieczyszczeń, uzyskane w ocenie rocznej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia. Stan na 31.XII 2014 r. Symbol klasy strefy dla poszczególnych zanieczyszczeń SO2 NO2 CO C6H6 O3 1) O3 2) PM10 Pb As Cd Ni B(a)P PM2,5 3) PM2,5 1) A A A A C D2 C A A A A C C C2 Źródło: Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Opolu Tab.10. Klasy stref poszczególnych zanieczyszczeń, uzyskane w ocenie rocznej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin. Stan na 31.XII 2014 r. Symbol klasy strefy dla poszczególnych zanieczyszczeń SO2 NOx O3 1) O3 2) A A C D2 Źródło: Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Opolu S t r o n a 39 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 39
Na podstawie Oceny jakości powietrza za 2014 rok w województwie opolskim i klasyfikacji stref województwa opolskiego w 2014 r. obszar w ramach strefy opolskiej ( w tym także obszar Gminy Kolonowskie) został zakwalifikowany: wg kryterium ochrony zdrowia do klasy A ze względu na poziom SO2, NO2, CO, C6H6, Pb, As, Cd, Ni, do klasy C z powodu przekroczeń dopuszczalnych poziomów substancji O3 1), PM10, B(a)P, PM2,5 3), do klasy C2 z powodu przekroczeń dopuszczalnych poziomów substancji PM2,5 1) oraz do klasy D2 z powodu przekroczeń dopuszczalnych poziomów substancji O3 2). Natomiast wg kryterium ochrony roślin obszar w ramach strefy opolskiej ( w tym także obszar Gminy Kolonowskie) został zakwalifikowany: do klasy A ze względu na poziom SO2, NOx, do klasy C z powodu przekroczeń dopuszczalnych poziomów substancji O3 1) oraz do klasy D2 z powodu przekroczeń dopuszczalnych poziomów substancji O3 2). Emisja niska (powierzchniowa) Niska emisja na terenie Gminy Kolonowskie związana jest z indywidualnymi środkami ciepłowniczymi w gospodarstwach domowych, które w przeważającej ilości wykorzystują jako źródło energii węgiel kamienny, często gorszego gatunku. Spala się w nich także różnego rodzaju materiały odpadowe, w tym odpady komunalne, które mogą być źródłem emisji dioksyn, ponieważ proces spalania jest niepełny i zachodzi w niższych temperaturach. Głównymi zanieczyszczeniami powietrza są dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek węgla i pył. Emisja z działalności gospodarczej (punktowa) Źródło emisji zanieczyszczeń do powietrza stanowi działalność przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych funkcjonujących na terenie Gminy Kolonowskie. Emisja komunikacyjna (liniowa) Kolejnym czynnikiem decydującym o stanie jakości powietrza jest emisja komunikacyjna, której największe stężenia lokują się wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych. Zanieczyszczenia komunikacyjne (tlenek i dwutlenek węgla, tlenki azotu, węglowodory, pyły z metalami ciężkimi) pogarszają jakość powietrza atmosferycznego oraz wpływają na wzrost stężenia ozonu w troposferze. Ponadto mniejsze znaczenie ma również zapylenie powstające na skutek zużywania się podzespołów pojazdów np. ścierania się opon czy klocków hamulcowych oraz zużywania się nawierzchni dróg. Hałas Ogólnie hałas można podzielić na: komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy) oraz przemysłowy. Hałas komunikacyjny drogowy Hałas drogowy jest najpowszechniejszym i najbardziej uciążliwym źródłem hałasu. Koncentruje się wzdłuż szlaków komunikacyjnych tak, więc ma charakter liniowy. Na poziom tego hałasu wpływ ma przede wszystkim natężenie ruchu, złożoność układu drogowego, a także stan nawierzchni dróg. Przez teren gminy przebiegają będące źródłami hałasu drogowego: droga wojewódzka oraz drogi powiatowe i gminne, łączące Gminę Kolonowskie z innymi ośrodkami. Hałas komunikacyjny kolejowy Hałas kolejowy odgrywa zdecydowanie mniej znaczącą rolę od hałasu drogowego. Przez Gminę Kolonowskie przebiega zelektryfikowana linia Nr 144 Opole Główne Tarnowskie Góry oraz linia S t r o n a 40 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 40
Nr 61 Kielce Fosowskie. Zagrożenie hałasem z transportu kolejowego ma charakter liniowy i jest odczuwalne w najbliższym otoczeniu torowisk. W odległości 5 m od torów ekwiwalentny poziom hałasu wynosi 60 db(a) w porze dziennej i 53 db(a) w porze nocnej. Szlak ten, ze względu na niewielkie natężenie przejazdów pociągów, nie stanowi istotnego źródła hałasu. Hałas przemysłowy Hałas przemysłowy generowany jest przez zakłady produkcyjne i usługowe. Obejmuje dźwięki emitowane przez maszyny i urządzenia, procesy technologiczne, a także instalacje i wyposażenie małych zakładów rzemieślniczych i usługowych. Do tego rodzaju hałasu zalicza się także dźwięki emitowane przez urządzenia obiektów handlowych np.: wentylatory i urządzenia klimatyzacyjne. Hałas ten ma charakter lokalny i występuje głównie na terenach sąsiadujących z zakładami przemysłowymi. Poziom hałasu jest kształtowany indywidualnie dla każdego obiektu i zależy od wykorzystywanych maszyn i urządzeń, zastosowanej izolacji hal produkcyjnych oraz prowadzonych procesów technologicznych. Pomiar hałasu przemysłowego nie jest prowadzony systematycznie ani regularnie, zazwyczaj jest przeprowadzany w skutek interwencji. Wytypowanie zakładów niekorzystnie oddziaływujących na klimat akustyczny należy do zadań WIOŚ. Zakres planowanych kontroli oraz wyniki przeprowadzonych kontroli są zawarte w raportach WIOŚ. Na terenie Gminy Kolonowskie nie były prowadzone pomiary emisji hałasu przemysłowego. Pomiary hałasu wykonywane są na obszarze województwa opolskiego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w razie ewentualnych skarg mieszkańców lub zgodnie z przyjętym planem kontroli zakładów. Na terenie Gminy Kolonowskie nie ma zakładów, które posiadają decyzje ustalające dopuszczalną emisje hałasu. 3.6. Podmioty gospodarcze Na koniec 2013 r. na terenie Gminy Kolonowskie było 308 podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON. Sektor publiczny stanowił 11 jednostek. Sektor prywatny objął 297 jednostek, w tym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (232), spółki handlowe (23), spółdzielnie (2), fundacje (1), stowarzyszenia i organizacje społeczne (16). Tab.11. Podmioty gospodarki narodowej Gminy Kolonowskie w latach 2009 2013 zarejestrowanych w rejestrze REGON. Stan na 31.XI Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze REGON 2009 2010 2011 2012 2013 podmioty gospodarki narodowej ogółem 294 314 301 299 308 sektor publiczny - ogółem 13 12 12 11 11 sektor publiczny - jednostki prawa budżetowego 9 8 8 8 8 sektor publiczny - spółki handlowe 2 2 2 1 1 sektor prywatny - ogółem 281 302 289 288 297 sektor prywatny - osoby fizyczne prowadzące działalność gospod. 224 243 227 227 232 sektor prywatny - spółki handlowe 19 20 20 19 23 sektor prywatny - spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego 6 7 7 7 7 sektor prywatny - spółdzielnie 2 2 2 2 2 S t r o n a 41 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 41
sektor prywatny - fundacje 1 1 1 1 1 sektor prywatny - stowarzyszenia i organizacje społeczne 15 16 16 16 16 Źródło: Roczniki Statystyczne GUS 2010,2011,2012,2013,2014 3.7. Charakterystyka infrastruktury komunalnej Zaopatrzenie w wodę Gmina Kolonowskie jest w pełni zwodociągowana. Stopień zaopatrzenia w wodę mieszkańców Gminy jest wysoki i wynosi (wg GUS za 2013 r.) 94,7 %. Mieszkańcy Kolonowskiego, Staniszcz Wielkich i Staniszcz Małych zaopatrywani są w wodę z systemu wodociągowego Kolonowskie. Eksploatacją wodociągów zajmuje się w Gminie Kanalizacja Gminy Kolonowskie KGK w Kolonowskiem. Główne ujęcia wody dwie studnie głębinowe o wydajności 1100 m 3 /dobę każda, są zlokalizowane w Kolonowskiem przy ulicy Kolejowej 2. Dla miejscowości Spórok woda jest zakupywana z gminy Strzelce Opolskie z systemu wodociągowego,,kadłub, natomiast dla przysiółka Granica z Gminy Ozimek. Ponadto przedsiębiorstwo PACKPROFIL zaopatrywane jest z ujęć wód powierzchniowych: z rzeki Mała Panew oraz Kanału Hutniczego. Woda pobierana do celów technologicznych nie wymaga uzdatniania, gdyż jakość produkowanych przez zakład wyrobów nie stwarza konieczności stosowania takich procesów, woda do celów energetycznych poddawana jest natomiast procesowi uzdatniania zmiękczania. Gospodarka ściekowa Uwzględniając wymagania zawarte w dyrektywie 91/271/EWG w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych ustawa Prawo wodne nałożyła na aglomeracje o równoważnej liczbie mieszkańców powyżej 2 000 (RLM) obowiązek wyposażenia ich w sieci kanalizacyjne dla ścieków komunalnych zakończone oczyszczalniami ścieków. Ramy czasowe dla realizacji tego obowiązku określone zostały w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych. W celu realizacji ww. Programu na terenie Gminy Kolonowskie utworzono aglomerację PLOP035 - Kolonowskie. Prawie cały teren Gminy Kolonowskie jest objęty systemem kanalizacji sieciowej. Stopień skanalizowania Gminy jest wysoki i wynosi (wg GUS za 2013 r.) 68,1 %. Z kanalizacji sanitarnej korzysta obecnie około 98 % ludności Gminy. Obecnie wszystkie miejscowości Gminy są skanalizowane. Na terenach Gminy, na których nie funkcjonuje kanalizacja sieciowa, gospodarka ściekowa opiera się na oczyszczalniach przydomowych (obecnie funkcjonuje ok. 11 oczyszczalni przydomowych) oraz na przejściowym gromadzeniu ścieków w zbiornikach wybieralnych i wywożeniu ich do oczyszczalni ścieków. Oczyszczanie ścieków Na terenie Gminy Kolonowskie funkcjonuje mechaniczno biologiczna oczyszczalnia ścieków, zlokalizowana w Staniszczach Małych. Parametry techniczne oczyszczalni ścieków - Staniszcze Małe: przepustowość: Qśr/d 600 m 3 /d, Qmax/d= 720 m 3 /d, przewidywana liczba mieszkańców obsługiwanych przez oczyszczalnię 6 450, S t r o n a 42 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 42
projektowana liczba równoważnych mieszkańców RLM 5927, maksymalna dobowa ilość ścieków dopływających - 524 m 3 /d, średniodobowa ilość ścieków dopływających 421 m 3 /d, roczna ilość ścieków 192 tys. m 3 /rok. Ponadto na terenie Gminy jeden zakład posiada własną nowoczesną biologiczną oczyszczalnię ścieków tj. PACKPROFIL Sp. z o.o. Kolonowskie, ul. Zakładowa 3. Gospodarka odpadami Nowy system gospodarowania odpadami komunalnymi w gminach zaczął funkcjonować od 1 lipca 2013 r. Gminy pobierają opłaty od właścicieli nieruchomości i w zamian zapewniają świadczenie usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. W celu wypełnienia ww. obowiązków gmina może przeprowadzać przetargi na odbieranie lub odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i mogą zostać podpisane umowy pomiędzy gminą, a przedsiębiorcami. Ponadto prowadzona musi być także kampania edukacyjno-informacyjna, mająca na celu zapoznanie właścicieli nieruchomości z obowiązującymi przepisami. Najważniejszą zmianą w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach jest zmiana sposobu finansowania gospodarki odpadami. Opłaty za gospodarowanie odpadami właściciele nieruchomości są obowiązani ponosić na rzecz gminy. Na terenie Gminy Kolonowskie nie istnieje żadne czynne składowisko odpadów komunalnych, stąd odpady wywożone są poza obszar gminy. W 2013 r. na terenie Gminy Kolonowskie wytworzono 4,3 tys. ton odpadów. 4. ELEMENTY WYKORZYSTYWANE W OPRACOWYWANYCH, BĄDŹ AKTUALIZOWANYCH PLANACH ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE Zaopatrzenie w energię jest jednym z podstawowych czynników niezbędnych dla egzystencji ludności, jednak wydobycie paliw i produkcja energii stanowi jeden z najbardziej niekorzystnych rodzajów oddziaływania na środowisko. Jest to wynikiem zarówno ogromnej ilości użytkowanej energii, jak i istoty przemian energetycznych, którym energia musi być poddawana w celu dostosowania do potrzeb odbiorców. Gmina Kolonowskie, podobnie jak wiele innych gmin w regionie i kraju, boryka się z szeregiem problemów technicznych, ekonomicznych, środowiskowych i społecznych we wszystkich dziedzinach jej funkcjonowania. Jedną z najistotniejszych dziedzin jej funkcjonowania jest gospodarka energetyczna, czyli zagadnienia związane z zaopatrzeniem w energię, jej użytkowaniem i gospodarowaniem w celu zapewnienia bezpieczeństwa i równości dostępu do zasobów. W poniższych punktach dokonano opisu systemów energetycznych Gminy Kolonowskie, które zawierają elementy mogące być wykorzystane przy sporządzeniu aktualizacji założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną oraz paliw gazowych dla Gminy Kolonowskie. Ponadto w rozdz. 8 Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla na potrzeby wyliczenia emisji CO2 ( t ) określono bilanse: energii elektrycznej, cieplnej, gazu ziemnego oraz paliw kopalnych (stan istniejący i prognoza do 2020 r.), które zawierają elementy mogące być wykorzystane przy sporządzeniu aktualizacji założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną oraz paliwa gazowe dla Gminy Kolonowskie. S t r o n a 43 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 43
4.1. System elektroenergetyczny Na terenie Gminy Kolonowskie nie ma zlokalizowanych stacji WN/SN. Odbiorcy zasilani są w energię elektryczną ze stacji GPZ 110/15 kv Ozimek oraz GPZ 110/15 kv Zawadzkie, będących w zarządzaniu firmy TAURON DYSTRYBUCJA S.A. Dodatkowo, na terenie Gminy Kolonowskie funkcjonuje mała elektrownia wodna, tzw. MEW Kolonowskie, produkująca energię elektryczną o mocy ok.100 kw. Obecnie ( na koniec 2014 r.) w ww. GPZ-ach, występują rezerwy mocy o łącznej mocy wielkości ok.20,0 MW. Parametry obu stacji zawarto w poniższej tabeli. Tab.12. Parametry techniczne źródeł zasilania w energie elektryczną Gminy Kolonowskie Napięcie w Sumaryczne Nazwa stacji i symbol Moc stacji obciążenie Układ rozdzielni [MVA] [kv/kv] [MW] Ozimek OZI TR1 25 TR2-25 110/15 110/15 11,9 2-systemowy Zawadzkie ZAW TR1 16 TR2 16 110/15 110/15 Źródło: TAURON DYSTRYBUCJA S.A. Oddział w Opolu 1,8 H5 Przez teren Gminy Kolonowskie przebiega dwutorowa napowietrzna linia elektroenergetyczna 110 kv relacji: Ozimek Zawadzkie, będąca na majątku TAURON DYSTRYBUCJA S.A. Długość linii na terenie Gminy wynosi 6755,3 m (po przeliczeniu na jeden tor, długość linii wynosi 13510,6 m). Na terenie Gminy Kolonowskie zlokalizowana jest rozdzielnia średniego napięcia RS Kolonowskie, zasilana ze stacji GZP 15/0,4 kv Ozimek oraz GPZ 15/0,4 kv Zawadzkie. Na terenie Gminy Kolonowskie znajduje się 30 stacji transformatorowych 15/0,4 kv o łącznej mocy zainstalowanych transformatorów na poziomie ok. 5183 kva. Obciążenie transformatorów wynosi ok. 3628,1 kva, co oznacza, iż w stacjach 15/0,4 kv tkwią rezerwy do wykorzystania dla potencjalnych odbiorców na poziomie ok.1554,9 kva. W zdecydowanej większości są to stacje w zarządzie firmy TAURON DYSTRYBUCJA S.A. Długość linii napowietrznej średniego napięcia 15 kv na terenie Gminy Kolonowskie wynosi 30,5 km, a długość linii kablowej średniego napięcia 15 kv wynosi 12,1 km. Długość linii napowietrznej niskiego napięcia 0,4 kv z przyłączami wynosi 81,5 km, a długość linii kablowej niskiego napięci 0,4 kva wynosi 7,4 km. Oprócz sieci elektroenergetycznej wysokiego, średniego oraz niskiego napięcia, będącej w zarządzie firmy TAURON DYSTRYBUCJA S.A., na terenie Gminy Kolonowskie sieć średniego napięcia posiada także przedsiębiorstwo PKP ENERGETYKA S.A. Długość sieci (linii) średniego napięcia w zarządzie PKP ENERGETYKA S.A. na obszarze Gminy Kolonowskie wynosi ok.2,08 km, w tym: sieć napowietrzna wynosi 1,86 km, a sieć kablowa wynosi 0,22 km. Stan techniczny sieci oraz pewność zasilania na terenie Gminy Kolonowskie jest zadowalający. W sieci zasilającej odbiorców w gminie istnieją rezerwy mocy. Dopuszczalne obciążenia prądowe długotrwałe w ciągach głównych SN w stanie pracy normalnej są zachowane. Bezpieczeństwo dostaw energii jest wysokie ze względu na zasilanie RS,,Kolonowskie liniami SN, wyprowadzonymi z dwóch stacji GPZ 110/15 kv. S t r o n a 44 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 44
Na terenie Gminy Kolonowskie zlokalizowanych jest 670 punktów świetlnych, z czego 663 opraw oświetleniowych pozostaje w utrzymaniu samorządu lokalnego, a 7 opraw pozostaje w utrzymaniu firmy TAURON DYSTRYBUCJA S.A. Łączna moc opraw wynosi ok. 53,76 kw. Zużycie energii elektrycznej na oświetlenie ulic w 2013 r. wyniosło 300,83 MWh, i 265,59 MWh w 2014 r. Oświetlenie uliczne wymaga modernizacji ze względu na spełnienie kryterium normy oświetleniowej PN EN1320. Głównymi odbiorcami energii elektrycznej na terenie Gminy Kolonowskie są: IZOSTAL S.A. (izolacja antykorozyjna rur, produkcja polietylenowych rur ciśnieniowych), PACKPROFIL Sp. z o.o. (producent tekturowych tulei i kątowników), ELTETE POLSKA (kabiny sanitarne, szafy ubraniowe, regały, szafki laminowane i parapety), KOPGARD (produkcja wyrobów toczonych i struganych z drewna, impregnacja drewna), PAMAS (Zakład Przetwórstwa Mięsnego), KOLB (produkcja konstrukcji metalowych), PAHER (producent schodów składanych i nożycowych), PERI POLSKA (producent deskowań i rusztowań, dźwigarów i stożków betonowych). MERCUR Sp. z o.o. (produkcja opakowań termokurczliwych). Na terenie Gminy Kolonowskie wzmocnienia zasilania wymagają niektóre tereny miejscowości: Kolonowskie i Staniszcze Małe. Na terenie Gminy Kolonowskie planuje się: budowę węzła sieciowego 15/0,4 kv Fosowskie PKP, modernizację ciągu liniowego 15 kv Ozimek Zawadzkie, wymianę kabla 15 kv Kolonowskie Ośrodek Zdrowia Kolonowskie I, wymianę kabla 15 kv Kolonowskie Ośrodek Zdrowia Nasycalnia, przebudowę linii napowietrznej 15 kv na kablową, będącą odgałęzieniem linii Kolonowskie Pompy słup nr 7 stacja transformatorowa Pompy, przebudowa sieci 0,4 kv Fosowskie, wymiana odcinka linii napowietrznej 15 kv Staniszcze Małe słup nr 9 na kablową (II etap), wymiana przewodów gołych na izolowane w sieciach 0,4 kv, 4.2. System ciepłowniczy Na terenie Gminy Kolonowskie nie występuje scentralizowany system ciepłowniczy. Potrzeby cieplne odbiorców z terenu Gminy Kolonowskie zaspakajane są przez: lokalne kotłownie, zasilające odbiorców instytucjonalnych oraz przemysłowych i usługowych, indywidualne źródła zasilające odbiorców gospodarstw domowych. Kotłownie lokalne zasilają bezpośrednio instalacje centralnego ogrzewania (c.o.) oraz ciepłej wody użytkowej (c.w.u.), wentylacji oraz technologii obiektów: mieszkalnych, użyteczności publicznej oraz obiektów usługowych i przemysłowych. Najczęściej paliwem do wytworzonej energii cieplnej jest gaz ziemny, olej opałowy oraz węgiel kamienny. W poniższych tabelach przedstawiono zużycie paliw kotłowni lokalnych w zakresie źródeł ciepła jednostek organizacyjnych oraz podmiotów gospodarczych i instytucji, uzyskanych w drodze przeprowadzonej ankietyzacji. S t r o n a 45 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 45
Tab.13. Źródła ciepła jednostek organizacyjnych Gminy, które poddały się ankietyzacji l.p. Nazwa placówki Lokalizacja Rodzaj paliwa/ Zużycie paliwa [ Mg ] 1. Urząd Miasta i Gminy ul. Księdza Czerwionki Gaz ziemny 4658 m 3 Kolonowskie 39 Kolonowskie Publiczna Szkoła Podstawowa ul. 1Maja 5 Kolonowskie Gaz ziemny 285663 m 3 2. nr 1, Gimnazjum, Biblioteka Publiczna Publiczna Szkoła Podstawowa ul. Jana Pawła II 4 Olej lekki 9,00 Mg 3. Staniszcze Wielkie Kolonowskie 3 Kolonowskie 4. Publiczna Szkoła Podstawowa ul. Szkolna 1 Olej opałowy 8680 l Staniszcze Małe 5. Publiczne Gimnazjum w Kolonowskiem 6. Przedszkole Publiczne Nr 1 7. 8. 9. 10. Przedszkole Publiczne i Świetlica Wiejska Remiza OSP w Kolonowskim wraz z salą widowiskową Miejskie Centrum Kulturalno- Sportowe w Kolonowskim ul. Szkolna 1 a Kolonowskie ul. Księdza Czerwionki 10 Kolonowskie ul. Kościelna 15 Staniszcze Wielkie Gaz ziemny - 0,05455 mln m 3 Gaz ziemny - 3034 m 3 Energia elektryczna 54907 kwh ul. Leśna 6B Kolonowskie Gaz ziemny 3050 m 3 ul. Księdza Czerwionki 2 Kolonowskie Gaz ziemny 3009 m 3 Centrum Aktywności Wiejskiej ul. Guznera 3 Spórok Olej opałowy 7500 l Źródło: Ankietyzowane jednostki organizacyjne Gminy Kolonowskie Tab.14. Źródła ciepła podmiotów gospodarczych Gminy które poddały się ankietyzacji l.p. Nazwa placówki Lokalizacja Rodzaj paliwa/ Zużycie paliwa [ Mg ] 1. PACKPROFIL SP. Z O.O. ul.zakładowa 3 Kolonowskie Olej lekki 0,5 m 3 Gaz ziemny - 2,431535 mln m 3 2. Gminna spółdzielnia samopomoc chłopska ul. Leśna 6 a Kolonowskie Węgiel kamienny 30 Mg 3. Pawlik Sp. z o.o. ul. Długa 2 Kolonowskie Drewno 6,21 Mg 4. Piekarnia Beata i Henryk Kisiel ul.1 Maja 1 Kolonowskie Gaz ziemny 1370 m 3 5. PPU KOPGARD Sp. z o. o. ul.kościuszki 1 Kolonowskie Drewno 200 Mg 6. P.P.H.U. RUMO Lempa Rudolf ul.polna 8a Kolonowskie Węgiel kamienny - 97,88 Mg 7. KOLB Sp. z o. o. ul.kościuszki 3a Kolonowskie Gaz ziemny 333740 m 3 8. ELTETE POLSKA Sp. z o. o. ul.zakładowa 2 Kolonowskie Drewno 9,534 Mg Węgiel kamienny 9,22 Mg Staniszcze Wielkie Drewno 3,0 Mg 9. Stolarstwo Wieszołek Maria ul. Sienkiewicza 20, 47-113 Fosowskie 10. NZOZ "MEDYK" ul.leśna 6 Kolonowskie Węgiel kamienny 25,0 Mg S t r o n a 46 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 46
11. 12. MATIi - Handel, Usługi Arnold Machnik Kanalizacja Gminy Kolonowskie KGK Sp. z o. o. 13. Zakład Masarski Piotr Ploch 14. KLIMBART II s.c. J. Orłowska-Pajek, B. Piaszczyńska ul.ks.gajdy 2 Staniszcze Małe ul. Kolejowa 8 Kolonowskie ul. Kościelna 8 Staniszcze Wielkie ul. Fabryczna 6 Kolonowskie Węgiel kamienny 6,09 Mg Węgiel kamienny 15,37 Mg Gaz propan-butan 0 66 Mg Gaz ziemny - 186 m 3 Węgiel kamienny 7,4 Mg Węgiel kamienny 0,92 Mg Źródło: Ankietyzowane podmioty gospodarcze Gminy Kolonowskie Potrzeby cieplne Gminy Kolonowskie zaspakajane są także z indywidualnych źródeł energii, zarówno tych już istniejących budynków mieszkalnych jak i nowo wybudowanych. Odbiorcy indywidualni z terenu gminy wykorzystują do ogrzewania obiektów mieszkalnych kotły, głównie w oparciu o węgiel kamienny, Odnawialne Źródła Energii (biomasa w postaci drewna lub jego pochodnych, pompy cieplne), olej opałowy, gaz propan butan, energię elektryczną. Największym emiterem emisji zanieczyszczeń do środowiska (w tym dwutlenku węgla) na terenie Gminy Kolonowskie są instalacje indywidualne oraz lokalne kotłownie oparte na wysokoemisyjnych paliwach stałych. W Gminie Kolonowskie, a zwłaszcza na terenach wiejskich, lokalne systemy grzewcze i piece domowe, często o bardzo niskiej sprawności, praktycznie nie posiadają urządzeń ochrony powietrza. Wielkość emisji z tych źródeł jest w praktyce trudna do oszacowania i wykazuje zmienność sezonową, związaną z okresem grzewczym. Ponadto wpływ na zanieczyszczenie powietrza mają także lokalne kotłownie pracujące dla potrzeb centralnego ogrzewania oraz przedsiębiorstwa spalające paliwa wysokoemisyjne w celach grzewczych i technologicznych. W tym przypadku, nie posiadają one stosownych urządzeń do ochrony powietrza. 4.3. System gazowniczy Gaz ziemny doprowadzony jest na teren Gminy Kolonowskie siecią dystrybucyjną średniego ciśnienia ze stacji redukcyjno pomiarowej I stopnia, zlokalizowanej w mieście Zawadzkie, która z kolei jest zasilana magistralnym ( przesyłowym) gazociągiem relacji Zawadzkie Wielowieś. Dystrybucją gazu ziemnego na terenie Gminy Kolonowskie zajmuje się firma Anco Sp. z o.o. z Jarocina. Na koniec 2014 r. na terenie Gminy Kolonowskie długość sieci gazowej rozdzielczej ogółem (przesyłowa sieć nie występuje) wyniosła 11507 m. Na sieć średnioprężną gazu ziemnego składają się gazociągi: o średnicy 180 mm (dł. 5301 m), o średnicy 160 mm (dł. 1230 m), o średnicy 110 mm (dł. 3975 m), o średnicy 90 mm (dł. 175 m), o średnicy 63 mm (dł. 826 m). Przyłącza do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych stanowiły 27 szt. Odbiorców gazu ziemnego w zakresie gospodarstw domowych jest 18 szt., z czego wszyscy z nich wykorzystują gaz przewodowy do ogrzewania mieszkań. Ogółem z gazu przewodowego korzysta 1,2% odbiorców Gminy Kolonowskie. Na terenie Gminy Kolonowskie znajdują się cztery stacje redukcyjno-pomiarowe średniego ciśnienia, w zarządzie firmy Anco Sp. z o.o. z Jarocina: stacja redukcyjno-pomiarowa ul. Opolska 29 Kolonowskie przepustowość 400 m 3 /h, średnica przyłącza 110 mm, S t r o n a 47 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 47
stacja redukcyjno-pomiarowa ul. Zakładowa 3 Kolonowskie przepustowość 600 m 3 /h, średnica przyłącza 110 mm, zespół gazowy redukcyjno-pomiarowy ul. Kościuszki 3A Kolonowskie przepustowość 100 m 3 /h, średnica przyłącza 63 mm, zespół gazowy redukcyjno-pomiarowy ul. Szkolna 1A Kolonowskie przepustowość 65 m 3 /h, średnica przyłącza 63 mm. Dalsza gazyfikacja Gminy Kolonowskie jest uwarunkowana techniczno-ekonomiczną opłacalnością inwestycji. Kryterium warunkującym rozwój sieci gazowej powinno być opracowanie projektu docelowej gazyfikacji gminy poprzedzone gruntowną analizą, z której wynikać winny opłacalne wskaźniki techniczno-ekonomiczne realizacji danego zamierzenia. Stanowić one będą podstawę do wystąpienia do gestorów energetycznych o zapewnienie dostawy gazu i podanie warunków technicznych. 5. SYSTEM TRANSPORTOWY Drugim obszarem, obok infrastruktury energetycznej, ciepłowniczej i gazowej, który znacznie oddziaływuje na środowisko jest obszar związany z infrastrukturą transportową. Transport decyduje o stanie jakości powietrza na terenie Gminy Kolanowskie. Zanieczyszczenia komunikacyjne, w tym głównie dwutlenek węgla, pogarszają jakość powietrza atmosferycznego oraz wpływają na wzrost stężenia ozonu w troposferze. Transport drogowy Układ drogowy Gminy Kolonowskie tworzy sieć dróg w układzie funkcjonalnym podzielona na kategorie: wojewódzka, powiatowa oraz gminna. Przez Gminę Kolanowskie przebiegają: droga wojewódzka Nr 463 Bierdzany Ozimek Zawadzkie, droga powiatowa Nr 1804 Strzelce Opolskie Kolonowskie, droga powiatowa Nr 1816 Kadłub Spórok, droga powiatowa Nr 1838 Staniszcze Wielkie Staniszcze Małe, droga powiatowa Nr 1839 Spórok Staniszcze Małe, droga powiatowa Nr 1844 Staniszcze Wielkie Kolonowskie, droga powiatowa Nr 1958 Myślina Staniszcze Małe Spórok. Ponadto na terenie Gminy Kolonowskie znajdują się drogi gminne o znaczeniu publicznym, drogi lokalne będące drogami wewnętrznymi oraz drogi rolne będące drogami dojazdowymi do pól. Transport kolejowy Układ kolejowy na terenie Gminy Kolonowskie tworzy pierwszorzędna jednotorowa linia kolejowa PKP Nr 144 prowadząc ruch pasażerski relacji Tarnowskie Góry Opole oraz krajowa linia Nr 61 Kielce Fosowskie. Ponadto na terenie Gminy Kolonowskie funkcjonowała pierwszorzędna linia kolejowa Nr 175 Kłodnica Fosowskie Kluczbork, jednak obecnie linia ta jest nieczynna. Na terenie Gminy leży ważny węzeł kolejowy o znaczeniu ogólnopolskim Fosowskie, obecnie jedna z części miasta Kolonowskie. Jest to jeden z głównych elementów infrastruktury komunikacyjnej regionu. S t r o n a 48 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 48
6. IDENTYFIKACJA OBSZARÓW PROBLEMOWYCH Plan Gospodarki Niskoemisyjnej umożliwia objęcie swym działaniem poniższych obszarów wyodrębnionych, jako sekcje/działy gospodarki: energetyka, budownictwo, transport, rolnictwo i rybactwo, leśnictwo, przemysł, handel i usługi, gospodarstwa domowe, odpady, edukacja/dialog społeczny, administracja publiczna. Na obszarze Gminy Kolonowskie, do głównych obszarów problemowych, które wymagają rozwiązania przez podjęcie odpowiednich działań inwestycyjnych ujętych w opracowanym dokumencie należą: niezadawalający stan jakości powietrza, niewielkie wykorzystanie OZE, niedostateczna świadomość ekologiczna społeczeństwa, wzrost ilości pojazdów samochodowych, ograniczone środki finansowe na ochronę powietrza. Niezadowalający stan jakości powietrza Na terenie Gminy Kolonowskie odczuwalna jest uciążliwość niskiej emisji: małe kotłownie i indywidualne paleniska domowe niskiej sprawności wykorzystujące węgiel złej jakości. W zaspokajaniu potrzeb mieszkańców znaczący udział mają indywidualne systemy grzewcze. Na złą jakość powietrza w skali całego województwa opolskiego wpływ mają również: Znaczne straty energii cieplnej spowodowane niezadowalającym stanem technicznym budynków, Emisja zanieczyszczeń ze źródeł komunikacyjnych rosnąca wraz ze wzrostem natężenia ruchu samochodowego przy niedostatecznej przepustowości układów drogowych, Niedostosowanie instalacji i urządzeń przemysłowych oraz energetycznego spalania paliw do obowiązujących standardów emisyjnych, Zbyt niska świadomość społeczeństwa odnośnie skutków niewłaściwej gospodarki odpadami (spalanie odpadów w paleniskach domowych). Niewielkie wykorzystanie OZE Obecnie, procent wykorzystania OZE w ogólnym bilansie energetycznym Gminy Kolonowskie jest niewielki. Nie przyczynia się to do realizacji celów wyznaczonych w pakiecie klimatyczno energetycznym do roku 2020, czyli tzw. 3x20. Pakiet ten wskazuje kierunek w jakim powinno się rozwijać zaopatrzenie w energię cieplną, elektryczną i paliwa gazowe mieszkańców miast i gmin. Dążenie do wspomnianych celów powinno być realizowane nie tylko za pomocą programów krajowych ale również za pomocą programów i działań lokalnych. S t r o n a 49 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 49
Niedostateczna świadomość ekologiczna społeczeństwa Niedostateczna świadomość ekologiczna społeczeństwa jest problemem ogólnym w skali zarówno regionu opolskiego jak i całego kraju. Jest to pewnego rodzaju przeszkoda przy wprowadzaniu różnego rodzaju programów środowiskowych np. związanych z wymianą pieców węglowych na gazowe dla indywidualnych odbiorców. W tym konkretnym przypadku barierą często jest czynnik ekonomiczny, który wiąże się z niechęcią do większych kosztów ogrzewania nawet jeżeli mają one swoje przełożenie na większy komfort. Czynniki takie jak zwiększona efektywność energetyczna czy mniejsze emisje substancji zanieczyszczających do powietrza często nie są brane pod uwagę. Gmina Kolonowskie jest przykładem samorządu, który przykłada dużą wagę do edukacji ekologicznej, szczególnie w tematach związanych z problematyką niskiej emisji, jednak wciąż należy dążyć do dalszego podnoszenia świadomości ekologicznej mieszkańców. Wzrost ilości pojazdów samochodowych Pomimo dobrej oferty przewoźników drogowych i kolejowych, zapewniających dogodne połączenie Gminy Kolonowskie z regionem, wciąż rośnie ilość zarejestrowanych w Starostwie Powiatowym w Strzelcach Opolskich pojazdów samochodowych. Bardzo wiele osób wybiera transport indywidualny zamiast transportu zbiorowego. Na koniec 2014 r. na terenie Gminy Kolonowskie zarejestrowanych było 2053 samochodów osobowych, 301 samochodów ciężarowych, 750 pozostałych pojazdów (m.in. motocykli, przyczep, ciągników rolniczych). Wzrosła znacząco liczba samochodów poruszających się w ruchu tranzytowym. Przyczyną tego stanu rzeczy są m.in. atrakcje turystyczne Gminy Kolonowskie i przepływająca przez jej obszar malownicza rzeka Mała Panew, na której liczne podmioty organizują spływy kajakowe. Większa ilość samochodów i odwiedzających turystów Gminę Kolonowskie, z jednej strony cieszy ale z drugiej wiąże się również ze zwiększoną emisją zanieczyszczeń do powietrza. Ograniczone środki finansowe na ochronę powietrza Gmina Kolonowskie prowadzi sukcesywnie działania związane z poprawą jakości powietrza na swoim obszarze. Do poprawy jakości powietrza przyczynia się m.in. przeprowadzona termomodernizacja w obiektach podległych samorządowi. Jednak pomimo wszystkich prowadzonych działań, samorząd lokalny posiada w swoim budżecie ograniczone środki na inwestycje w zakresie ochrony powietrza. Do przeprowadzenia bardziej kompleksowych zadań i wsparcia finansowego na takie działania dla mieszkańców potrzebne są duże nakłady finansowe. Pomocne w tym wypadku mogą okazać się dofinansowania zarówno ze środków krajowych jak i unijnych. 7. CELE STRATEGICZNE I SZCZEGÓŁOWE Celem Planu Gospodarki Niskoemisyjnej jest określenie, na podstawie analizy aktualnego stanu w zakresie zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych na obszarze Gminy Kolonowskie, działań zmierzających do redukcji zużycia energii, zwiększenia wykorzystania źródeł odnawialnych oraz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych wraz z ekonomiczno-ekologiczną oceną ich efektywności. S t r o n a 50 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 50
Plan gospodarki niskoemisyjnej ma na celu również wzmacnianie działań na rzecz poprawy jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu poprzez redukcję emisji zanieczyszczeń. Cele strategiczne zawarte w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Kolonowskie uwzględniają zapisy określone w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tj: redukcję emisji gazów cieplarnianych, zwiększenie udziału energii pochodzącej z źródeł odnawialnych, redukcję zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej. Cele strategiczne zawarte w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Kolonowskie zmierzają także do poprawy jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu. Działania zawarte w PGN dla Gminy Kolonowskie zmierzające do poprawy jakości powietrza są spójne z programem (naprawczym) ochrony powietrza (POP) dla strefy opolskiej oraz planem działań krótkoterminowych (PDK). W zakresie poprawy jakości powietrza, Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Kolonowskie przyjmuje takie cele, jak: rozwój niskoemisyjnych źródeł energii, poprawa efektywności energetycznej, poprawa efektywności gospodarowania surowcami i materiałami, rozwój i wykorzystanie technologii niskoemisyjnych, zapobieganie powstawaniu oraz poprawa efektywności gospodarowania odpadami, promocja nowych wzorców konsumpcji. Osiągnięciu celu głównego sprzyjać będą cele szczegółowe. Mając powyższe na względzie wyróżnia się następujące cele strategiczne i szczegółowe niniejszego PGN, przedstawione poniżej. I. Cel strategiczny: Zmniejszenie wielkości emisji poprzez rozwój niskoemisyjnych technologii i tym samym poprawa jakości powietrza Cele szczegółowe: I.1. Ograniczenie niskiej emisji ze źródeł komunalnych, w tym stopniowe eliminowanie węgla jako paliwa w lokalnych kotłowniach i gospodarstwach domowych i zastępowanie go innymi, bardziej ekologicznymi. I.2. Rozwój komunikacji publicznej oraz wdrożenie energooszczędnych i niskoemisyjnych rozwiązań w transporcie publicznym. I.3. Zwiększenie świadomości mieszkańców dotyczącej ich wpływu na lokalną gospodarkę energetyczną oraz jakość powietrza. II. Cel strategiczny: Zmniejszenie zapotrzebowania na energię finalną Cele szczegółowe: II.1.Promocja i wdrażanie idei energooszczędnych oraz proekologicznych zachowań konsumenckich. II.2.Termomodernizacja istniejących budynków oraz promocja energooszczędności w budownictwie. II.3. Montaż/instalacja efektywnego energetycznie oświetlenia. II.4. Wzrost efektywności produkcji i przesyłu energii. S t r o n a 51 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 51
III. Cel strategiczny: Zwiększanie udziału odnawialnych źródeł energii Cele szczegółowe: III.1. Wspieranie tworzenia i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. 8. INWENTARYZACJA EMISJI DWUTLENKU WĘGLA 8.1. Metodologia przeprowadzenia inwentaryzacji Inwentaryzacja emisji CO2 (bazowa, aktualna/istniejąca oraz prognozowana do roku 2020) została wykonana zgodnie z wytycznymi Porozumienia Burmistrzów (Covenant of Mayors) określonymi m.in. w dokumencie How to develop a Sustainable Energy Action Plan (tłumaczenie polskie Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii ). Inwentaryzację emisji zanieczyszczeń CO2 do atmosfery oraz prognozę emisji do 2020 r. wykonano w oparciu o dane uzyskane od gestorów energetycznych działających na obszarze Gminy Kolonowskie, dokumenty strategiczne Gminy Kolonowskie, m.in. w oparciu o,,projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Miasta i Gminy Kolonowskie (opracowany w 2009 r.) oraz dane i opracowania uzyskane w obszarze transportu drogowego i kolejowego w zakresie ruchu tranzytowego oraz lokalnego (m.in. pomiary ruchu na drogach wojewódzkich za lata 2005 oraz 2010 opracowane przez Zarząd Dróg Wojewódzkich w Opolu). W celu obliczenia emisji CO2 wyznacza się zużycie energii finalnej dla poszczególnych sektorów odbiorców na obszarze Gminy Kolonowskie. Celem inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla dla Gminy Kolonowskie jest określenie końcowego zużycia energii, tzw. energii finalnej [MWh] w zakresie ciepła, energii elektrycznej, paliw kopalnych oraz energii odnawialnej a także określenie wielkości emisji CO2 [t]. Podstawą oszacowania wielkości emisji jest zużycie energii finalnej oraz paliw w kluczowych obszarach, takich jak: Budynki mieszkalne jednorodzinne, Budynki mieszkalne wielorodzinne, Budynki użyteczności publicznej, Budynki pozostałe, Oświetlenie publiczne, Przemysł i usługi, Ruch tranzytowy, Transport lokalny. Zużycie energii finalnej związane jest z wykorzystaniem: Energii cieplnej, Energii elektrycznej, Paliw kopalnych (w tym: paliw opałowych oraz transportowych), Energii odnawialnej. Inwentaryzację emisji w roku bazowym i przejściowym oraz prognozę emisję w roku docelowym sporządzono w oparciu o dwie kategorie: Budynki, wyposażenie/urządzenia i przemysł, Transport. S t r o n a 52 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 52
Zgodnie z zapisami Poradnika: Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) opracowanego w ramach Porozumienia Burmistrzów dla zrównoważonej gospodarki na szczeblu lokalnym, Plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) musi zawierać jasne odniesienie do podstawowego zobowiązania podjętego przez samorząd lokalny podpisujący Porozumienie Burmistrzów, tj. zobowiązania do ograniczenia emisji CO2 o co najmniej 20% do 2020 r. Jako rok bazowy zaleca się przyjąć rok 1990, który jest rokiem bazowym dla wprowadzonego w 2008 r. Pakietu klimatyczno energetycznego. Jeżeli jednak samorząd nie dysponuje danymi umożliwiającymi opracowanie inwentaryzacji CO2 dla tego roku, wówczas należy wybrać najbliższy kolejny rok, dla którego można zebrać najbardziej kompletne i wiarygodne dane. Ogólne zobowiązanie do redukcji emisji CO2 musi zostać przełożone na konkretne działania i środki wraz z oszacowaniem w tonach związanej z nimi redukcji emisji CO2 do roku 2020. Dla obszaru Gminy Kolonowskie, zebrano najbardziej wiarygodne i kompleksowe dane we wszystkich grupach odbiorców, wytwórców i dostawców energii, umożliwiające opracowanie inwentaryzacji CO2, które są odzwierciedleniem stanu na koniec 2005 roku. Stąd też rok 2005 jest rokiem bazowym, czyli rokiem odniesienia do którego porównywana jest wielkość emisji. Rokiem, w którym zebrano aktualne/istniejące dane w zakresie emisji dwutlenku węgla dla Gminy Kolonowskie jest rok 2013. Stąd też rok 2013, nazwano w opracowaniu rokiem przejściowym. Rokiem docelowym dla którego prognozowana jest wielkość emisji jest rok 2020. W zakresie identyfikacji okoliczności i cech mających wpływ na wielkość emisji, wyróżnić można następujące czynniki: Determinujące aktualny poziom emisji, Determinujące wzrost emisyjności, Determinujące spadek emisyjności. Do czynników determinujących aktualny poziom emisji należą: Gęstość zaludnienia, Ilość gospodarstw domowych, Ilość podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy, Stopień urbanizacji, Obecność zakładów przemysłowych, centrów usługowych oraz stref przemysłowych, Szlaki tranzytowe przebiegające przez teren gminy, Ilość pojazdów zarejestrowana na terenie gminy, Obecność sieci infrastrukturalnych i ilości obiektów z niej korzystających. Wskazane powyżej czynniki wpływają na zużycie energii finalnej, a tym samym całkowitą wielkość emisji CO2 z obszaru Gminy Kolonowskie. Do czynników determinujących wzrost emisyjności należą: Wzrost liczby mieszkańców, Wzrost liczby gospodarstw domowych, Wzrost ilości podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy, Budowa nowych szlaków drogowych, Wzrost ilości pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy. Do czynników determinujących spadek emisyjności należą: Spadek ilości mieszkańców, Spadek ilości gospodarstw domowych, Spadek ilości podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy, S t r o n a 53 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 53
Spadek ilości pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy, Termomodernizacja i poprawa stanu technicznego obiektów publicznych, Poprawa efektywności energetycznej obiektów prywatnych, Rozbudowa scentralizowanych systemów ciepłowniczych, Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Czynniki determinujące wzrost lub spadek emisyjności wpływać będą na wielkość emisji w roku docelowym. Celem przeprowadzenia inwentaryzacji i prognozy w zakresie oszacowania wielkości emisji jest zatem dokonanie charakterystyki gminy w oparciu o wymienione wyżej kryteria, co pozwoli oszacować w roku bazowym oraz w roku przejściowym, poziom emisji gazów cieplarnianych oraz ustalić prognozowany trend zmian emisji do 2020 roku, zwanego rokiem docelowym. Dokonując wyboru wskaźników emisji w przedmiotowym opracowaniu wykorzystano standardowe wskaźniki emisji zgodne z zasadami IPCC (Zintegrowane Zapobieganie i Ograniczanie Zanieczyszczeń), które obejmują całość emisji CO2 wynikłej z końcowego zużycia energii na terenie Gminy Kolonowskie. Dotyczy to zarówno emisji bezpośrednich ze spalania paliw w budynkach, instalacjach i transporcie, jak i emisji pośrednich towarzyszących produkcji energii elektrycznej, ciepła i chłodu wykorzystywanych przez mieszkańców. Standardowe wskaźniki emisji bazują na zawartości węgla w poszczególnych paliwach i są wykorzystywane w krajowych inwentaryzacjach gazów cieplarnianych wykonywanych w kontekście Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu oraz Protokołu z Kioto do tej konwencji. W tym przypadku najważniejszym gazem cieplarnianym jest CO2, a emisje CH4 i N2O można pominąć (nie trzeba ich wyliczać). Co więcej, emisje CO2 powstające w wyniku spalania biomasy/biopaliw wytwarzanych w zrównoważony sposób oraz emisje związane z wykorzystaniem certyfikowanej zielonej energii elektrycznej są traktowane jako zerowe. Standardowe wskaźniki emisji występujące w przedmiotowym opracowaniu bazują na Wytycznych IPCC z 2006 roku. 8.2. Zastosowane wskaźniki emisji Do obliczenia emisji z poszczególnych źródeł, zastosowano: Wskaźniki emisji dla paliw, Wskaźnik emisji dla energii elektrycznej, Wskaźniki emisji dla energii cieplnej, Wskaźnik emisji związanej z transportem. Wskaźniki emisji dla paliw Wskaźniki emisji informują na temat ilości ton CO2 przypadających na jednostkę zużycia poszczególnych nośników energii. W niniejszym opracowaniu wykorzystano standardowe wskaźniki według wytycznych IPPC. W poniższych tabelach zestawiono przyjęte wskaźniki emisji na terenie Gminy Kolonowskie oraz zestawiono przelicznik podstawowych jednostek. Tab.15.Wskaźniki emisji dla stosowanych typów paliw na terenie Gminy Kolonowskie Paliwo Wartość opałowa netto Wartość opałowa netto Wskaźnik emisji CO2 Wskaźniki emisji CO2 [TJ/Gg] [MWh/t] [kg/tj] [t CO2/MWh] Węgiel kamienny 26.7 7,4 98 300 0,354 Koks 32.5 9,0 94 600 0,341 Gaz ziemny 48.0 13,3 56 100 0,202 S t r o n a 54 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 54
Odpady komunalne (oprócz biomasy) 10.0 2.8 91 700 0,330 Biomasa (drewno) 15,6 4,33 109 600 0,395 Olej opałowy 40.4 11,2 77 400 0,279 Olej napędowy 43.0 11,9 74 100 0,267 Benzyna silnikowa 44.3 12,3 69 300 0,249 LPG 47.3 13,1 63 100 0,227 Źródło: PORADNIK Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) Tab.16. Przeliczanie podstawowych jednostek TJ Mtoe GWh MWh Pomnóż przez TJ 1 2,388 x 10-5 0.2778 277.8 Mtoe 4.1868 x 10 4 1 11630 11630000 GWh 3,6 8.6 x 10-5 1 1000 MWh 0.0036 8.6 x 10-8 0.001 1 Źródło: PORADNIK Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) Wskaźnik emisji dla energii elektrycznej W celu wyliczenia emisji CO2 powstającej w związku ze zużyciem energii elektrycznej konieczne jest przyjęcie odpowiedniego wskaźnika emisji EFE (Lokalny wskaźnik emisji dla energii elektrycznej). Zgodnie z Tab.7. Krajowe oraz europejskie wskaźniki emisji dla energii elektrycznej PORADNIKA Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP), dla obszaru Polski przyjmuje się ogólny wskaźnik EFE= 1.191 [t CO2/MWhe]. Mając na uwadze wytyczne NFOŚiGW - Załącznik nr 2 do Regulaminu I konkursu GIS Część B.1 Metodyka, lokalny wskaźnik emisji dla energii elektrycznej EFE, dla obszaru Gminy Kolonowskie, określono na poziomie EFE= 0,890 [t CO2/MWhe]. Sposób wyliczenia powyższego wskaźnika EFE wynika z zależności jak poniżej. EFE = [TCE - LPE - GEP] x NEEFE + CO2LPE + CO2GEP / TCE gdzie: EFE = lokalny wskaźnik emisji dla energii elektrycznej [t/mwhe] TCE = całkowite zużycie energii elektrycznej na terenie gminy [MWhe] LPE = lokalna produkcja energii elektrycznej [MWhe] GEP = ilość zielonej energii elektrycznej zakupionej przez gminę [MWhe] NEEFE = krajowy wskaźnik emisji dla energii elektrycznej [t/mwhe] CO2LPE = emisja CO2 towarzysząca lokalnej produkcji energii elektrycznej [t] CO2GEP = emisja CO2 towarzysząca produkcji certyfikowanej zielonej energii elektrycznej kupowanej przez miasto/gminę [t] Stąd EFE = 0,890 [t CO2/MWhe] Wskaźniki emisji dla energii cieplnej Na terenie Gminy Kolonowskie nie funkcjonuje scentralizowany system ciepłowniczy. Potrzeby zapotrzebowania na moc i energię cieplną realizowane są przy pomocy kotłowni lokalnych oraz źródeł indywidualnych. Z tego tytułu, dla odbiorców energii cieplnej z terenu Gminy Kolonowskie nie można przyjąć jednolitego wskaźnika emisji EFH (wskaźnik emisji dla energii cieplnej), którego wyliczenie przedstawiono poniżej. S t r o n a 55 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 55
EFH= CO2LPH + CO2IH CO2EH / LHC gdzie: EFH = wskaźnik emisji dla energii cieplnej [t CO2/MWh] CO2LPH = emisja CO2 towarzysząca lokalnej produkcji ciepła [t] CO2IH = emisja CO2 związana z ciepłem importowanym spoza terenu gminy [t] CO2EH = emisja CO2 związana z ciepłem eksportowanym poza teren gminy [t] LHC = lokalne zużycie ciepła [MWh] Dla obszaru Gminy Kolonowskie, na potrzeby wyliczenia całkowitej emisji dla energii cieplnej zastosowano wskaźniki takich paliw, jak: Węgiel kamienny: 0,354 [t CO2/MWh], Gaz ziemny: 0,202 [t CO2/MWh], Olej opałowy: 0,279 [t CO2/MWh], Biomasa (drewno): 0,395 [t CO2/MWh], Energia elektryczna: 0,890 [t CO2/MWh], Gaz ciekły: 0,227 [t CO2/MWh]. Wskaźnik emisji związanej z transportem W celu oszacowania emisji związanych z transportem należy zebrać dane na temat ilości paliwa zużytego na terenie Gminy Kolonowskie. Zwykle ilość ta nie jest równa ilości paliwa sprzedanego. Dlatego też oszacowania zużycia paliwa należy dokonać na podstawie szacunków dotyczących: liczby kilometrów przejechanych przez pojazdy na terenie gminy [km], floty pojazdów poruszających się po terenie gminy (samochody, autobusy, pojazdy dwukołowe, ciężkie i lekkie pojazdy użytkowe), średniego zużycia paliwa dla poszczególnych typów pojazdów [l paliwa/km]. Zużycie paliwa dla każdego rodzaju paliwa i każdego typu pojazdu można wyliczyć wykorzystując poniższe równanie: Zużycie paliwa w transporcie drogowym [kwh] = liczba przejechanych kilometrów [km] x średnie zużycie [l/km] x współczynnik przeliczeniowy [kwh/l]. Najbardziej typowe współczynniki przeliczeniowe dla paliw transportowych: benzyna: 9,2 ; olej napędowy: 10,0 ; LPG: 9,0. W celu oszacowania wielkości emisji z transportu kolejowego ( szynowego ) pozyskujemy dane o liczbie przejechanych kilometrów przez pojazdy szynowe oraz średnie zużycie energii elektrycznej lub paliwa. Zużycie paliwa można wyliczyć stosując przedstawioną powyżej metodę. 8.3. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla w zakresie energii elektrycznej Zapotrzebowania na moc i energię elektryczną Zapotrzebowanie na moc i energię elektryczną Gminy Kolonowskie zbilansowano w podziale na: budynki mieszkalne jednorodzinne, budynki mieszkalne wielorodzinne, budynki użyteczności publicznej, budynki pozostałe, oświetlenie publiczne oraz przemysł z usługami. Zapotrzebowanie mocy i energii elektrycznej określono na podstawie danych uzyskanych od gestorów energetycznych, w tym firmy TAURON DYSTRYBUCJA S.A. Oddział w Opolu, na podstawie ankietyzowanych podmiotów w ramach niniejszego opracowania oraz w oparciu o dane,,projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Miasta i Gminy Kolonowskie. Ogólny bilans potrzeb energii elektrycznej Gminy Kolonowskie został określony dla 2005 r., który jest rokiem bazowym oraz dla 2013 roku, który nazwano rokiem przejściowym. S t r o n a 56 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 56
Rok bazowy 2005 Na terenie Gminy Kolonowskie w 2005 r. wystąpiło zapotrzebowanie na moc elektryczną ogółem na poziomie około 5,67 MW oraz zapotrzebowanie na energię elektryczną na poziomie około 15 230,90 MWh. Zapotrzebowanie na moc elektryczną związane z budownictwem mieszkaniowym oszacowano na poziomie ok.1,96 MW a na energię elektryczną na poziomie ok. 8 246,7 MWh. Zapotrzebowanie na moc elektryczną obiektów użyteczności publicznej wyniosło ok. 0,11 MW, a zapotrzebowanie na energię elektryczną ok. 236,90 MWh. Zapotrzebowanie na moc elektryczną obiektów przemysłowych i usługowych wyniosło ok. 3,50 MW, a zapotrzebowanie na energię elektryczną ok. 6 528,39 MWh. Ogólny bilans potrzeb energii elektrycznej Gminy Kolonowskie w roku bazowym obrazuje poniższa tabela oraz rysunek. Tab.17. Ogólny bilans potrzeb energii elektrycznej Gminy Kolonowskie w roku bazowym Zapotrzebowanie na moc elektryczną Zapotrzebowanie na energię elektryczną Kategoria Wskaźnik emisji Emisja CO2 Rok bazowy 2005 r. [ MW ] [ MWh ] [ t/mwh ] [ t ] Budynki mieszkalne 1,76 7 422,03 0,890 6 605,60 jednorodzinne Budynki mieszkalne 0,20 824,67 0,890 733,95 wielorodzinne Budynki użyteczności 0,11 236,90 0,890 210,84 publicznej Budynki razem 2,07 8 483,6 0,890 7 550,40 Oświetlenie publiczne 0,10 218,91 0,890 194,84 Przemysł i usługi 3,50 6 528,39 0,890 5 810,26 RAZEM 5,67 15 230,90 0,890 13 555,50 Źródło: Opracowanie własne Rys.3. Emisja CO2 w zakresie energii elektrycznej w roku bazowym Źródło: Opracowanie własne S t r o n a 57 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 57
Rok przejściowy 2013 Na terenie Gminy Kolonowskie w 2013 r. wystąpiło zapotrzebowanie ogółem na moc elektryczną na poziomie ok. 6,98 MW oraz zapotrzebowanie na energię elektryczną na poziomie ok. 18 232,13 MWh. Zapotrzebowanie na moc elektryczną związane z budownictwem mieszkaniowym oszacowano na ok. 2,13 MW a na energię elektryczną na poziomie ok. 5 168,82 MWh. Zapotrzebowanie na moc elektryczną obiektów użyteczności publicznej w 2013 r. wyniosło ok. 0,13 MW, a zapotrzebowanie na energię elektryczną ok. 364,64 MWh. Zapotrzebowanie na moc elektryczną obiektów przemysłowych i usługowych wyniosło ok. 4,18 MW, a zapotrzebowanie na energię elektryczną ok. 12 397,84 MWh. Ogólny bilans potrzeb energii elektrycznej Gminy Kolonowskie w roku przejściowym obrazuje poniższa tabela oraz rysunek. Tab.18. Ogólny bilans potrzeb energii elektrycznej Gminy Kolonowskie w roku przejściowym Zapotrzebowanie na moc elektryczną Zapotrzebowanie na energię elektryczną Kategoria Wskaźnik emisji Emisja CO2 Rok przejściowy 2013 r. [ MW ] [ MWh ] [ t/mwh ] [ t ] Budynki mieszkalne 1,88 4 512,45 0,890 4 016,08 jednorodzinne Budynki mieszkalne 0,21 501,37 0,890 446,22 wielorodzinne Budynki użyteczności 0,13 364,64 0,890 324,53 publicznej Budynki pozostałe 0,04 155,00 0,890 137,95 Budynki razem 2,26 5 533,46 0,890 4 924,78 Oświetlenie publiczne 0,54 300,83 0,890 267,74 Przemysł i usługi 4,18 12 397,84 0,890 11 034,08 RAZEM 6,98 18 232,13 0,890 16 226,60 Rys.4. Emisja CO2 w zakresie energii elektrycznej w roku przejściowym Źródło: Opracowanie własne S t r o n a 58 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 58
Prognoza zapotrzebowania na moc i energię elektryczną Na potrzeby prognozy zapotrzebowania na moc i energię elektryczną Gminy Kolonowskie zdefiniowano trzy podstawowe, jakościowo różne, scenariusze rozwoju społeczno gospodarczego gminy do 2020 roku. Analizy bilansowe dla prognozowanych trzech wariantów rozwoju społeczno gospodarczego wykonano w podziale na następujące sektory: budynki mieszkalne, budynki użyteczności publicznej, przemysł i usługi. W poniższych rozważaniach przyjęto następujące oznaczenia: W -1 - scenariusz STABILIZACJA, W -2 - scenariusz ROZWÓJ, W- 3 - scenariusz SKOK. Scenariusz A: stabilizacja, w której dąży się do zachowania istniejących pozycji i stosunków społeczno gospodarczych. Nie przewiduje się przy tym znaczącego rozwoju przemysłu i usług. Scenariuszowi temu nadano nazwę STABILIZACJA. Scenariusz B: harmonijny rozwój społeczno gospodarczy bazujący na lokalnych inicjatywach z niewielkim wsparciem zewnętrznym. Główną zasadą kształtowania kierunków rozwoju w tym wariancie jest racjonalne wykorzystanie warunków miejscowych podporządkowane wymogom czystości ekologicznej. W tym wariancie zakłada się umiarkowany rozwój gospodarczy. Scenariuszowi temu nadano nazwę ROZWÓJ. Scenariusz C: dynamiczny rozwój społeczno gospodarczy, ukierunkowany na wykorzystanie wszelkich pojawiających się z zewnątrz możliwości rozwojowych; globalizacja gospodarcza, nowoczesne technologie jak również silne stymulowanie i wykorzystywanie sił sprawczych. SKOK. Prognozę zapotrzebowania na moc i energię elektryczną określono przy istniejącym zagospodarowaniu przestrzennym a także przy przewidywanym stopniu zagospodarowania terenów rozwojowych Gminy Kolonowskie o funkcji mieszkaniowej, usługowej oraz przemysłowej, określonych wg Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, danych uzyskanych od gestorów energetycznych, Głównego Urzędu Statystycznego oraz Gminy Kolonowskie. Główne prognozowane wskaźniki scenariuszy rozwojowych przedstawiono w poniższej tabeli. Tab.19. Główne prognozowane wskaźniki scenariuszy rozwojowych Scenariusze rozwoju społeczno gospodarczego Roczny wskaźnik wzrostu gospodar czego Roczny wskaźnik rozwoju mieszkal nictwa Roczny wskaźnik WP zmniejszający zapotrzebowanie na energię efekt działań termomodernizacyjnych w [ W/m 2 ºC ] Budynki mieszkalne Budynki użyt. publ. Przemysł i usługi Stan istniejący Prognoza Stan istniejący Prognoza Stan istniejący Prognoza STABILIZACJA 1,0% 0,5% 2,04 0,85 2,53 2,0 2,86 2,10 ROZWÓJ 2,0% 1,0% 2,04 0,85 2,53 2,0 2,86 2,10 S t r o n a 59 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 59
SKOK 3,0% 1,5% 2,04 0,85 2,53 2,0 2,86 2,10 Źródło: Opracowanie własne Na potrzeby prognozy przyjęto także szacunkowe wskaźniki zapotrzebowania na moc elektryczną, jak poniżej: zapotrzebowanie na moc elektryczną dla zabudowy jednorodzinnej 15 kw, zapotrzebowanie na moc elektryczną dla zabudowy wielorodzinnej 5 kw, zapotrzebowanie na moc elektryczną dla zabudowy instytucjonalnej 50 kw/ha powierzchni przeznaczonej pod zabudowę, zapotrzebowanie na moc elektryczną dla zabudowy przemysłowo - usługowej 150 kw/ha powierzchni przeznaczonej pod zabudowę. Na potrzeby prognozowanego zapotrzebowania mocy i energii elektrycznej do 2020 r., wykorzystano analizy w zakresie pomiarów maksymalnych obciążeń transformatorów w stacjach WN/SN oraz SN/nn zasilających Gminę Kolonowskie w energię elektryczną. Zapotrzebowanie na moc i energię elektryczną Gminy Kolonowskie w tym budownictwa mieszkaniowego, w najbliższej perspektywie będzie powodowane przyłączaniem nowych obiektów, w tym mieszkaniowych oraz zużyciem energii przez obiekty istniejące, przewidziane do adaptacji. Wpływ na wielkość zapotrzebowania na moc i energię elektryczną do 2020 r. będą miały m.in.: aktywność gospodarcza (wielkość produkcji i usług) i społeczna (liczba mieszkań, standard życia); energochłonność produkcji i usług oraz gospodarstw domowych (energochłonność przygotowania posiłków, c.w.u., oświetlenia, napędu sprzętu gospodarstwa domowego, itp.). Przyłączanie nowych odbiorców lub zwiększanie mocy u obecnych odbiorców realizowane jest na podstawie bieżącej analizy i wydanych warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej oraz wynikającej z nich wymagań. Tab.20. Prognozowane zapotrzebowanie na moc elektryczną Gminy Kolonowskie Rok Zapotrzebowanie na moc elektryczną [MW] Budynki mieszkalne * Budynki użyteczności publ. Przemysł i usługi ** W1 W2 W3 W1 W2 W3 W1 W2 W3 2013 2,13 2,13 2,13 0,13 0,13 0,13 4,72 4,72 4,72 2014 2,14 2,15 2,16 0,13 0,13 0,13 4,74 4,77 4,79 2015 2,15 2,17 2,19 0,13 0,13 0,13 4,77 4,81 4,86 2016 2,16 2,19 2,23 0,13 0,13 0,14 4,79 4,86 4,94 2017 2,17 2,22 2,26 0,13 0,14 0,14 4,82 4,91 5,01 2018 2,18 2,24 2,29 0,13 0,14 0,14 4,84 4,96 5,08 2019 2,19 2,26 2,33 0,13 0,14 0,14 4,86 5,01 5,16 2020 2,21 2,28 2,36 0,13 0,14 0,14 4,89 5,06 5,24 * - budynki mieszkalne: jednorodzinne, wielorodzinne, pozostałe **- z oświetleniem publicznym Źródło: Opracowanie własne S t r o n a 60 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 60
Tab.21. Prognozowane zapotrzebowanie na energię elektryczną Gminy Kolonowskie Rok Zapotrzebowanie na energię elektryczną [MWh] Budynki mieszkalne * Budynki użyteczności publ. Przemysł i usługi ** W1 W2 W3 W1 W2 W3 W1 W2 W3 2013 5168,82 5168,82 5168,82 364,64 364,64 364,64 12698,67 12698,67 12698,67 2014 5246,35 5323,88 5375,57 370,11 375,58 379,23 12889,15 13079,63 13206,62 2015 5325,05 5483,60 5590,60 375,66 386,85 394,39 13082,49 13472,02 13734,88 2016 5404,92 5648,11 5814,22 381,30 398,45 410,17 13278,72 13876,18 14284,28 2017 5486,00 5817,55 6046,79 387,02 410,41 426,58 13477,91 14292,46 14855,65 2018 5568,29 5992,08 6288,66 392,82 422,72 443,64 13680,07 14721,24 15449,87 2019 5651,81 6171,84 6540,21 398,71 435,40 461,39 13885,28 15162,88 16067,87 2020 5736,59 6357,00 6801,81 404,69 448,46 479,84 14093,55 15617,76 16710,58 * - budynki mieszkalne: jednorodzinne, wielorodzinne, pozostałe **- z oświetleniem publicznym Źródło: Opracowanie własne Najbardziej realne wg autorów niniejszego opracowania, prognozowane zapotrzebowanie na energię i moc elektryczną Gminy Kolonowskie w horyzoncie czasowym do 2020 r. (rok docelowy) będzie przebiegało w scenariuszu ROZWÓJ, który zakłada harmonijny rozwój społeczno gospodarczy bazujący na lokalnych inicjatywach z niewielkim wsparciem zewnętrznym. Przewiduje się, iż na koniec 2020 r. zapotrzebowanie na moc elektryczną może wynieść ok. 7,48 MW a zapotrzebowanie na energię elektryczną ok. 19 547,30 MWh. Zapotrzebowanie na moc cieplną związane z budownictwem mieszkaniowym szacuje się na ok. 2,28 MW a na energię cieplną ok. 6357,00 MWh. Zapotrzebowanie na moc cieplną budynków użyteczności publicznej szacuje się na ok. 0,14 MW, a zapotrzebowanie na energię cieplną na ok. 448,46 MWh. Zapotrzebowanie na moc cieplną obiektów przemysłowych i usługowych szacuje się na ok. 5,06 MW, a zapotrzebowanie na energię cieplną na ok. 15617,76 MWh. Ogólny prognozowany bilans potrzeb cieplnych Gminy Kolonowskie obrazuje poniższa tabela. Tab.22. Ogólny bilans potrzeb energii elektrycznej Gminy Kolonowskie w 2020 r. (rok docelowy) Zapotrzebowanie na moc elektryczną Zapotrzebowanie na energię elektryczną Kategoria Wskaźnik emisji Emisja CO2 Rok docelowy 2020r. [ MW ] [ MWh ] [ t/mwh ] [ t ] Budynki mieszkalne jednorodzinne 2,04 4 931,67 0,890 4 389,19 Budynki mieszkalne wielorodzinne 0,22 554,16 0,890 493,20 Budynki użyteczności publicznej 0,14 390,94 0,890 347,94 Budynki pozostałe 0,02 55,84 0,890 49,70 Budynki razem 2,42 5 932,61 0,890 5 280,02 Oświetlenie publiczne 0,50 298,98 0,890 266,09 Przemysł i usługi 4,56 13 315,71 0,890 11 850,98 RAZEM 7,48 19 547,30 0,890 17 397,10 Źródło: Opracowanie własne S t r o n a 61 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 61
8.4. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla w zakresie ciepła Zapotrzebowania na moc i energię cieplną Zapotrzebowanie na moc i energię cieplną w zakresie centralnego ogrzewania oraz przygotowania ciepłej wody: budynków mieszkalnych, użyteczności publicznej a także obiektów przemysłowych i handlowych, oszacowano na podstawie uzyskanych ankiet od podmiotów w ramach niniejszego opracowania, w oparciu o dane,,projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Miasta i Gminy Kolonowskie a także wskaźnikowo, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej. Ogólny bilans w zakresie ciepła Gminy Kolonowskie został określony dla 2005 r., który jest rokiem bazowym oraz dla 2013 roku, który nazwano rokiem przejściowym. Zapotrzebowanie mocy i energii cieplnej oraz rocznego zużycia ciepła budownictwa określono na podstawie wielkości powierzchni ogrzewanej budownictwa przy zastosowaniu wskaźników: zapotrzebowania mocy szczytowej - 110 Wt/m 2, rocznego zużycia ciepła na centralne ogrzewanie 634 MJ/m 2 rok, rocznego zużycia ciepła na ciepłą wodę użytkową 158 MJ/m 2 rok. Zastosowano wskaźniki jednostkowego dobowego zużycia ciepłej wody użytkowej na jednego użytkownika dla mieszkalnictwa jak poniżej: budynki jednorodzinne jednostkowe dobowe zużycie c.w.u. o temp.55 0 C wynosi 35 dm 3, budynki wielorodzinne jednostkowe dobowe zużycie c.w.u. o temp.55 0 C wynosi 48 dm 3. Zapotrzebowanie na moc i energię cieplną Gminy Kolonowskie zbilansowano w podziale na: budynki mieszkalne jednorodzinne, budynki mieszkalne wielorodzinne, budynki użyteczności publicznej, budynki pozostałe oraz przemysł z usługami. Na obszarze Gminy Kolonowskie funkcjonują głównie obszary budownictwa jednorodzinnego o gęstości cieplnej ok. 6-12 MW/km 2. Występują również obszary budownictwa wielorodzinnego o gęstości cieplnej ok. 15-25 MW/km 2. Na terenie miasta znajdują się także budynki o gęstości cieplnej 30-45 MW/km 2. Tab.23. Gęstość cieplna terenu w zależności od rodzaju zabudowy L.p. Rodzaj zabudowy Średnia gęstość cieplna MWt / km 2 1 domy jednorodzinne 6-12 2 budynki wielorodzinne, 2 i 3 kondygnacyjne 15-25 3 bloki mieszkalne 30-45 4 gęsto zaludnione obszary śródmieścia >45 Źródło: Opracowanie własne Bilans cieplny Rok bazowy 2005 Na terenie Gminy Kolonowskie w 2005 r. wystąpiło zapotrzebowanie ogółem na moc cieplną na poziomie około 36,16 MW oraz zapotrzebowanie na energię cieplną na poziomie około 398,61 TJ. Zapotrzebowanie na moc cieplną związane z budownictwem mieszkaniowym oszacowano na poziomie ok. 22,31 MW a na energię cieplną na poziomie około 245,92 TJ. Zapotrzebowanie na moc cieplną budynków użyteczności publicznej wyniosło ok. 1,52 MW, a zapotrzebowanie na S t r o n a 62 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 62
energię cieplną ok. 12,72 TJ. Zapotrzebowanie na moc cieplną obiektów przemysłowych i usługowych wyniosło ok. 12,33 MW, a zapotrzebowanie na energię cieplną ok. 139,97 TJ. Ogólny bilans potrzeb cieplnych Gminy Kolonowskie w roku bazowym obrazuje poniższa tabela oraz rysunek. Tab.24. Ogólny bilans cieplny Gminy Kolonowskie w roku bazowym Kategoria Zapotrzebowanie Zapotrzebowanie na moc cieplną na energię cieplną Emisja CO2 Rok bazowy 2005 r. [ MW ] [ TJ ] [ MWh ] [ t ] Budynki mieszkalne jednorodzinne 20,10 221,32 61 482,69 25 280 Budynki mieszkalne wielorodzinne 2,21 24,60 6 833,88 2 809 Budynki użyteczności publicznej 1,52 12,72 3 533,61 1 296 Budynki razem 23,83 258,64 71 850,19 29 385 Przemysł i usługi 12,33 139,97 38 883,66 13 829 RAZEM 36,16 398,61 110 733,85 43 214 Źródło: Opracowanie własne Rys.5. Emisja CO2 w zakresie ciepła w roku bazowym Źródło: Opracowanie własne Rok przejściowy 2013 Na terenie Gminy Kolonowskie w 2013 r. wystąpiło zapotrzebowanie ogółem na moc cieplną na poziomie około 22,53 MW oraz zapotrzebowanie na energię cieplną na poziomie około 227,27 TJ. Zapotrzebowanie na moc cieplną związane z budownictwem mieszkaniowym oszacowano na poziomie około 14,15 MW a na energię cieplną na poziomie około 130,61 TJ. Zapotrzebowanie na moc cieplną budynków użyteczności publicznej wyniosło ok. 0,80 MW, a zapotrzebowanie na energię cieplną ok. 6,80 TJ. Zapotrzebowanie na moc cieplną obiektów przemysłowych i usługowych wyniosło ok. 7,58 MW, a zapotrzebowanie na energię cieplną ok. 89,86 TJ. S t r o n a 63 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 63
Ogólny bilans potrzeb cieplnych Gminy Kolonowskie w roku przejściowym obrazuje poniższa tabela oraz rysunek. Tab.25. Ogólny bilans cieplny Gminy Kolonowskie w roku przejściowym Kategoria Zapotrzebowanie Zapotrzebowanie na moc cieplną na energię cieplną Emisja CO2 Rok przejściowy 2013 r. [ MW ] [ TJ ] [ MWh ] [ t ] Budynki mieszkalne jednorodzinne 12,69 117,26 32 572,22 12 451 Budynki mieszkalne wielorodzinne 1,41 13,03 3 619,44 1 383 Budynki użyteczności publicznej 0,80 6,80 1 888,86 769 Budynki pozostałe 0,05 0,32 88,88 4 Budynki razem 14,95 137,41 38 169,44 14607 Przemysł i usługi 7,58 89,86 24 961,11 7 353 RAZEM 22,53 227,27 63 130,55 21 960 Źródło: Opracowanie własne Rys.6. Emisja CO2 w zakresie ciepła w roku przejściowym Źródło: Opracowanie własne Bilans paliwowy Rok bazowy 2005 W 2005 r. potrzeby cieplne Gminy Kolonowskie zabezpieczane były w oparciu o: węgiel kamienny (w tym koks), olej opałowy, biomasę (drewno), energię elektryczną oraz gaz ciekły (LPG). Na terenie Gminy Kolonowskie dominującym paliwem w strukturze pokrycia potrzeb cieplnych był węgiel kamienny. Węgiel kamienny pokrył ok. 60 % potrzeb cieplnych, tj. ok. 21,69 MW (265,73 TJ ), biomasa w postaci drewna opałowego pokryła ok. 25% potrzeb cieplnych, tj. ok. 9,04 MW (83,04 TJ), olej opałowy pokrył ok.8% potrzeb cieplnych, tj. ok. 2,89 MW (26,57 TJ), energia elektryczna pokryła ok. 5% potrzeb cieplnych, tj. ok. 1,80 MW (16,60 TJ), a gaz ciekły pokrył ok. 2% potrzeb cieplnych, tj. ok. 0,74 MW (6,67 TJ). Strukturę paliwową pokrycia potrzeb cieplnych w roku bazowym przedstawia poniższa tabela oraz rysunek. S t r o n a 64 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 64
Tab.26. Ogólny bilans paliwowy Gminy Kolonowskie w roku bazowym Udział paliwa w pokryciu potrzeb cieplnych gminy Ogółem Węgiel * Gaz Olej Biomasa Energia OZE ziemny opałowy (drewno) elektryczna Gaz ciekły Zapotrzebowanie na moc cieplną [MW] 36,16 21,69-2,89 9,04 1,80-0,74 Zapotrzebowanie na energię cieplną [TJ] 398,61 265,73-26,57 83,04 16,60-6,67 Zużycie na energię cieplną [ MWh ] 110 734 73 819-7 381 23 068 4 611-1 855 Wskaźnik emisji [ t/mwh ] - 0,354 0,202 0,279 0,395 1.191-0,227 Emisja CO2 [ t ] 43 214 26 131-2 059 9 112 5 491-421 * - węgiel kamienny, koks Źródło: Opracowanie własne Rys.7. Emisja CO2 z udziału paliw w pokryciu potrzeb cieplnych w roku bazowym Źródło: Opracowanie własne Rok przejściowy 2013 Na koniec 2013 r., potrzeby cieplne Gminy Kolonowskie zabezpieczane były w oparciu o: węgiel kamienny (w tym koks), gaz ziemny, olej opałowy, biomasę (drewno), energię elektryczną, odnawialne źródła energii (geotermia, solary, pelety), gaz ciekły (LPG). Na terenie Gminy Kolonowskie dominującym paliwem w strukturze pokrycia potrzeb cieplnych jest węgiel kamienny, biomasa (drewno) oraz gaz ziemny. Węgiel kamienny pokrywa ok. 40% potrzeb S t r o n a 65 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 65
cieplnych, tj. ok. 9,01 MW (90,91 TJ), biomasa w postaci drewna opałowego pokrywa ok. 25% potrzeb cieplnych, tj. ok. 5,63MW (56,81 TJ), gaz ziemny pokrywa ok. 23% potrzeb cieplnych, tj. ok. 5,18 MW (52,27 TJ ), olej opałowy pokrywa ok.4% potrzeb cieplnych, tj. ok. 0,90 MW (9,09 TJ), energia elektryczna pokrywa ok.4% potrzeb cieplnych, tj. ok. 0,90 MW (9,09 TJ), odnawialne źródła energii (geotermia, solary, pelety) pokrywają ok. 3 % potrzeb cieplnych, tj. ok. 0,69 MW (6,83 TJ), gaz ciekły pokrywa ok. 1% potrzeb cieplnych, tj. ok. 0,22 MW (2,27 TJ). Strukturę paliwową pokrycia potrzeb cieplnych w roku przejściowym przedstawia poniższa tabela oraz rysunek. Tab.27. Ogólny bilans paliwowy Gminy Kolonowskie w roku przejściowym Udział paliwa w pokryciu potrzeb cieplnych gminy Ogółem Węgiel * Gaz ziemny Olej opałowy Biomasa (drewno) Energia elektryczna OZE (solary, pelety) Zapotrzebowanie na moc cieplną [MW] Gaz ciekły 22,53 9,01 5,18 0,90 5,63 0,90 0,69 0,22 Zapotrzebowanie na energię cieplną [TJ] 227,27 90,91 52,27 9,09 56,81 9,09 6,83 2,27 Zużycie na energię cieplną [ MWh ] 63 131 25 251 14 519 2 525 15 782 2 525 1899 630 Wskaźnik emisji [ t/mwh ] - 0,354 0,202 0,279 0,395 1.191-0,227 Emisja CO2 [ t ] 21 960 8 939 2 933 704 6 234 3 007-143 * - węgiel kamienny, koks Źródło: Opracowanie własne Rys.8. Emisja CO2 z udziału paliw w pokryciu potrzeb cieplnych w roku przejściowym Źródło: Opracowanie własne S t r o n a 66 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 66
Prognoza zapotrzebowania na moc i energię cieplną Na potrzeby prognozy zapotrzebowania na moc i energię cieplną Gminy Kolonowskie przyjęto założenia jak dla sporządzonej prognozy zapotrzebowania na moc i energię elektryczną (Rozdz.8.3.). Zmiany zapotrzebowania na moc i energię cieplną w najbliższej perspektywie wynikać będą z przewidywanego rozwoju społeczno gospodarczego Gminy Kolonowskie w zakresie zagospodarowania terenów rozwojowych jak również z działań modernizacyjnych istniejącego budownictwa związanych z racjonalizacją użytkowania energii. Prognozowane zapotrzebowanie na moc cieplną i energię cieplną zobrazowano w poniższych tabelach. Tab.28. Prognozowane zapotrzebowanie na moc cieplną Gminy Kolonowskie Rok Zapotrzebowanie na moc cieplną [MW] Budynki mieszkalne * Budynki użyteczności publ. Przemysł i usługi W1 W2 W3 W1 W2 W3 W1 W2 W3 2013 14,15 14,15 14,15 0,80 0,80 0,80 7,58 7,58 7,58 2014 14,16 14,17 14,18 0,80 0,80 0,80 7,58 7,59 7,60 2015 14,16 14,19 14,21 0,80 0,80 0,80 7,59 7,60 7,61 2016 14,17 14,21 14,24 0,80 0,80 0,80 7,59 7,61 7,63 2017 14,18 14,24 14,26 0,80 0,80 0,81 7,60 7,63 7,64 2018 14,19 14,26 14,29 0,80 0,81 0,81 7,60 7,64 7,66 2019 14,19 14,28 14,32 0,80 0,81 0,81 7,60 7,65 7,67 2020 14,20 14,30 14,35 0,80 0,81 0,81 7,61 7,66 7,69 * - budynki mieszkalne: jednorodzinne, wielorodzinne, pozostałe Źródło: Opracowanie własne Tab.29. Prognozowane zapotrzebowanie na energię cieplną Gminy Kolonowskie w [TJ] Rok Zapotrzebowanie na energię cieplną [TJ] Budynki mieszkalne * Budynki użyteczności publ. Przemysł i usługi W1 W2 W3 W1 W2 W3 W1 W2 W3 2013 130,61 130,61 130,61 6,80 6,80 6,80 89,86 89,86 89,86 2014 130,68 130,81 130,87 6,80 6,81 6,81 89,90 89,99 90,04 2015 130,74 131,00 131,13 6,81 6,82 6,83 89,95 90,13 90,22 2016 130,81 131,20 131,40 6,81 6,83 6,84 89,99 90,26 90,40 2017 130,87 131,40 131,66 6,81 6,84 6,85 90,04 90,40 90,58 2018 130,94 131,59 131,92 6,82 6,85 6,87 90,08 90,54 90,76 2019 131,00 131,79 132,19 6,82 6,86 6,88 90,13 90,67 90,94 2020 131,07 131,99 132,45 6,82 6,87 6,90 90,17 90,81 91,13 * - budynki mieszkalne: jednorodzinne, wielorodzinne, pozostałe Źródło: Opracowanie własne Tab.30. Prognozowane zapotrzebowanie na energię cieplną Gminy Kolonowskie w [MWh] Rok Zapotrzebowanie na energię cieplną [MWh] Budynki mieszkalne * Budynki użyteczności publ. Przemysł i usługi W1 W2 W3 W1 W2 W3 W1 W2 W3 2013 36279,53 36279,53 36279,53 1888,83 1888,83 1888,83 24960,41 24960,41 24960,41 2014 36298,98 36335,09 36351,75 1888,83 1891,61 1891,61 24971,52 24996,52 25010,41 2015 36315,64 36387,87 36423,98 1891,61 1894,39 1897,16 24985,41 25035,41 25060,40 2016 36335,09 36443,42 36498,97 1891,61 1897,16 1899,94 24996,52 25071,52 25110,40 S t r o n a 67 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 67
2017 36351,75 36498,97 36571,19 1891,61 1899,94 1902,72 25010,41 25110,40 25160,40 2018 36371,20 36551,75 36643,41 1894,39 1902,72 1908,27 25021,52 25149,29 25210,40 2019 36387,87 36607,30 36718,41 1894,39 1905,50 1911,05 25035,41 25185,40 25260,40 2020 36407,31 36662,86 36790,63 1894,39 1908,27 1916,61 25046,52 25224,29 25313,18 * - budynki mieszkalne: jednorodzinne, wielorodzinne, pozostałe Źródło: Opracowanie własne Najbardziej realne wg autorów niniejszego opracowania, prognozowane zapotrzebowanie na energię i moc cieplną Gminy Kolonowskie w horyzoncie czasowym do 2020 r. (rok docelowy) będzie przebiegało w scenariuszu ROZWÓJ, który zakłada harmonijny rozwój społeczno gospodarczy bazujący na lokalnych inicjatywach z niewielkim wsparciem zewnętrznym. Bilans cieplny Na terenie Gminy Kolonowskie przewiduje się, iż na koniec 2020 r. zapotrzebowanie na moc cieplną może wynieść ok. 22,77 MW oraz zapotrzebowanie na energię cieplną ok. 229,67 TJ. Zapotrzebowanie na moc cieplną związane z budownictwem mieszkaniowym szacuje się na poziomie około 14,30 MW a na energię cieplną na poziomie około 131,99 TJ. Zapotrzebowanie na moc cieplną budynków użyteczności publicznej szacuje się na ok. 0,81 MW, a zapotrzebowanie na energię cieplną na ok. 6,87 TJ. Zapotrzebowanie na moc cieplną obiektów przemysłowych i usługowych szacuje się na ok. 7,66 MW, a zapotrzebowanie na energię cieplną szacuje się na ok. 90,81 TJ. Ogólny prognozowany bilans potrzeb cieplnych Gminy Kolonowskie obrazuje poniższa tabela. Tab.31. Ogólny bilans cieplny Gminy Kolonowskie w 2020 r. (rok docelowy) Kategoria Zapotrzebowanie Zapotrzebowanie na moc cieplną na energię cieplną Emisja CO2 Rok docelowy 2020 r. [ MW ] [ TJ ] [ MWh ] [ t ] Budynki mieszkalne jednorodzinne 12,82 118,61 32 953,44 13 961 Budynki mieszkalne wielorodzinne 1,44 13,06 3 620,44 14 Budynki użyteczności publicznej 0,81 6,87 1 908,27 777 Budynki pozostałe 0,04 0,32 88,98 4 Budynki razem 15,11 138,86 38 571,13 14 756 Przemysł i usługi 7,66 90,81 25 224,29 7 435 RAZEM 22,77 229,67 63 795,42 22 189 Źródło: Opracowanie własne Bilans paliwowy Na terenie Gminy Kolonowskie przewiduje się, iż na koniec 2020 r. potrzeby cieplne zabezpieczane będą w oparciu o: węgiel kamienny (w tym koks), gaz ziemny, olej opałowy, biomasę (drewno), energię elektryczną, odnawialne źródła energii ( geotermia, solary, pelety), gaz ciekły (LPG). Dominującym paliwem w strukturze pokrycia potrzeb cieplnych będzie nadal węgiel kamienny, biomasa (drewno) oraz gaz ziemny. Węgiel kamienny może pokryć ok. 9,10 MW i 91,87 TJ potrzeb cieplnych, biomasa w postaci drewna opałowego ok. 5,68 MW i 57,41 TJ, gaz ziemny ok. 5,23 MW i 52,82 TJ, olej opałowy ok. 0,90 MW i 9,18 TJ, energia elektryczna ok. 0,90 MW i 9,18 TJ, odnawialne źródła energii ( geotermia, solary, pelety) ok. 0,69 MW i 6,94 TJ, gaz ciekły ok. 0,27 MW i 2,27 TJ. Prognozowaną strukturę paliwową (na koniec 2020 r.) pokrycia potrzeb cieplnych przedstawia poniższa tabela. S t r o n a 68 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 68
Tab.32. Ogólny bilans paliwowy Gminy Kolonowskie w 2020 r. (rok docelowy) Udział paliwa w pokryciu potrzeb cieplnych gminy Ogółem Węgiel * Gaz ziemny Olej opałowy Biomasa (drewno) Energia elektryczna OZE (solary, pelety) Zapotrzebowanie na moc cieplną [MW] Gaz ciekły 22,77 9,10 5,23 0,90 5,68 0,90 0,69 0,27 Zapotrzebowanie na energię cieplną [TJ] 229,67 91,87 52,82 9,18 57,41 9,18 6,94 2,27 Zużycie na energię cieplną [ MWh ] 63 795 25 518 14 673 2 551 15 949 2 550 1916 638 Wskaźnik emisji [ t/mwh ] - 0,354 0,202 0,279 0,395 1.191-0,227 Emisja CO2 [ t ] 22 189 9 033 2 964 711 6 299 3 037-145 *- węgiel kamienny, koks Źródło: Opracowanie własne 8.5. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla w zakresie paliw gazowych Zapotrzebowanie na paliwa gazowe Zapotrzebowanie na paliwa gazowe Gminy Kolonowskie zbilansowano w podziale na: budynki mieszkalne jednorodzinne, budynki mieszkalne wielorodzinne, budynki użyteczności publicznej, budynki pozostałe a także obiekty przemysłowe i usługowe. Zapotrzebowanie na paliwa gazowe określono na podstawie danych uzyskanych od gestorów energetycznych, w tym firmy Anco Sp. z o.o. z Jarocina, na podstawie ankietyzowanych podmiotów w ramach niniejszego opracowania oraz w oparciu o dane,,projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Miasta i Gminy Kolonowskie. Ogólny bilans potrzeb paliw gazowych Gminy Kolonowskie został określony dla 2005 r., który jest rokiem bazowym oraz dla 2013 roku, który nazwano rokiem przejściowym. Dostosowując się do wymagań rynku oraz pozostając w zgodzie z regulacjami prawnymi, sektor gazowniczy w Polsce z dniem 1 sierpnia 2014 r. wdrożył proces rozliczeń paliw gazowych w jednostkach energii, aby rozliczać się nie za wykorzystaną objętość gazu ziemnego, a za faktyczną energię, która powstała w wyniku jego spalania. Z tego tytułu wprowadzono tzw. Współczynnik konwersji. Współczynnik konwersji to mnożnik, dzięki któremu można zamienić jednostki objętości [m 3 ] na jednostki energii [kwh]. W niniejszym opracowaniu, ilość pobranego gazu w tys. m 3 przeliczona została na zużytą energię w MWh przy użyciu współczynnika konwersacji, który dla obszaru działania PGNiG Zabrze, w tym obszaru Gminy Kolonowskie, wynosi 11,097. Rok bazowy 2005 Gmina Kolonowskie pozostawała niezgazyfikowana aż do 2016 roku. Stąd w roku bazowym, tj. w 2005 r. potrzeby cieplne Gminy Kolonowskie nie były zabezpieczane w oparciu o gaz ziemny. S t r o n a 69 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 69
Rok przejściowy 2013 Na koniec 2013 r., na terenie Gminy Kolonowskie zapotrzebowanie na paliwa gazowe ogółem wyniosło około 2 816,40 tys. m 3, co stanowiło 31 253,59 MWh zużytej energii. Zapotrzebowanie na paliwa gazowe związane z budownictwem mieszkaniowym oszacowano na poziomie około 38,7 tys. m 3, co stanowiło 429,42 MWh zużytej energii. Zapotrzebowanie na paliwa gazowe obiektów przemysłowych i usługowych wyniosło ok. 2701,40 tys. m 3, co stanowiło 29 977,43 MWh zużytej energii. Ogólny bilans potrzeb paliw gazowych Gminy Kolonowskie w roku przejściowym obrazuje poniższa tabela oraz rysunek. Tab.33. Ogólny bilans potrzeb paliw gazowych Gminy Kolonowskie w roku przejściowym Zapotrzebowanie na gaz ziemny Końcowe zużycie energii Kategoria Wskaźnik emisji Emisja CO2 Rok przejściowy 2013 r. [ tys m 3 ] [ MWh ] [ t/mwh ] [ t ] Budynki mieszkalne 36,54 405,48 0,202 81,90 jednorodzinne Budynki mieszkalne 2,16 23,94 0,202 4,85 wielorodzinne Budynki użyteczności 76,30 846,70 0,202 171,03 publicznej Budynki pozostałe - - 0,202 - Budynki razem 115,00 1 276,16 0,202 257,78 Przemysł i usługi 2701,40 29 977,43 0,202 6 055,44 RAZEM 2 816,40 31 253,59 0,202 6 313,22 Źródło: Opracowanie własne Rys.9. Emisja CO2 w zakresie gazu ziemnego w roku przejściowym Źródło: Opracowanie własne Prognoza zapotrzebowania na paliwa gazowe Na potrzeby prognozy zapotrzebowania na paliwa gazowe Gminy Kolonowskie przyjęto założenia jak dla sporządzonej prognozy zapotrzebowania na moc i energię elektryczną (Rozdz.8.3.) Zmiany zapotrzebowania na paliwa gazowe w najbliższej perspektywie wynikać będą S t r o n a 70 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 70
z przewidywanego rozwoju społeczno gospodarczego Gminy Kolonowskie w zakresie zagospodarowania terenów rozwojowych jak również z działań modernizacyjnych istniejącego budownictwa związanych z racjonalizacją użytkowania energii. Kryterium warunkującym rozwój sieci gazowej powinno być opracowanie projektu docelowej gazyfikacji gminy poprzedzone gruntowną analizą, z której wynikać winny opłacalne wskaźniki techniczno-ekonomiczne realizacji danego zamierzenia. Stanowić one będą podstawę do wystąpienia do gestorów energetycznych zapewnienie dostawy gazu i podanie warunków technicznych. Prognozowane zapotrzebowanie na paliwa gazowe zobrazowano w poniższych tabelach. Tab.34. Prognozowane zapotrzebowanie na paliwa gazowe Gminy Kolonowskie w [ tys m 3 ] Zapotrzebowanie na paliwa gazowe [tys m 3 ] Rok Budynki mieszkalne * Budynki użyteczności publ. Przemysł i usługi W1 W2 W3 W1 W2 W3 W1 W2 W3 2013 38,70 38,70 38,70 76,30 76,30 76,30 2701,40 2701,40 2701,40 2014 38,89 39,20 39,40 76,68 77,29 77,67 2714,91 2736,52 2750,03 2015 39,09 39,71 40,11 77,06 78,30 79,07 2728,48 2772,09 2799,53 2016 39,28 40,23 40,83 77,45 79,31 80,49 2742,12 2808,13 2849,92 2017 39,48 40,75 41,56 77,84 80,35 81,94 2755,83 2844,64 2901,22 2018 39,68 41,28 42,31 78,23 81,39 83,42 2769,61 2881,62 2953,44 2019 39,88 41,82 43,07 78,62 82,45 84,92 2783,46 2919,08 3006,60 2020 40,07 42,36 43,85 79,01 83,52 86,45 2797,38 2957,03 3060,72 * - budynki mieszkalne: jednorodzinne, wielorodzinne Źródło: Opracowanie własne Tab.35. Prognozowane zapotrzebowanie na paliwa gazowe Gminy Kolonowskie w [ MWh ] Rok Zapotrzebowanie na paliwa gazowe [MWh] Budynki mieszkalne * Budynki użyteczności publ. Przemysł i usługi W1 W2 W3 W1 W2 W3 W1 W2 W3 2013 429,45 429,45 429,45 846,70 846,70 846,70 29977,43 29977,43 29977,43 2014 431,56 435,00 437,22 850,91 857,68 861,90 30127,35 30367,16 30517,08 2015 433,78 440,66 445,10 855,13 868,89 877,43 30277,94 30761,88 31066,38 2016 435,89 446,43 453,09 859,46 880,10 893,19 30429,30 31161,81 31625,56 2017 438,10 452,20 461,19 863,79 891,64 909,28 30581,44 31566,97 32194,83 2018 440,32 458,08 469,51 868,11 903,18 925,71 30734,36 31977,33 32774,32 2019 442,54 464,07 477,94 872,44 914,94 942,35 30888,05 32393,03 33364,24 2020 444,65 470,06 486,60 876,77 926,82 959,33 31042,52 32814,16 33964,80 * - budynki mieszkalne: jednorodzinne, wielorodzinne Źródło: Opracowanie własne Najbardziej realne wg autorów niniejszego opracowania, prognozowane zapotrzebowanie na paliwa gazowe Gminy Kolonowskie w horyzoncie czasowym do 2020 r. będzie przebiegało w scenariuszu ROZWÓJ, który zakłada harmonijny rozwój społeczno gospodarczy bazujący na lokalnych inicjatywach z niewielkim wsparciem zewnętrznym. Na terenie Gminy Kolonowskie przewiduje się, iż na koniec 2020 r. zapotrzebowanie na paliwa gazowe może wynieść ok. 3082,91 tys m 3 (34211,04 MWh). Zapotrzebowanie na paliwa gazowe związane z budownictwem mieszkaniowym może wynieść ok. 42,36 tys m 3 (470,06 MWh) S t r o n a 71 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 71
budynków użyteczności publicznej może wynieść ok. 83,52 tys m 3 (926,82 MWh) a obiektów przemysłowych i usługowych ok. 2957,03 tys m 3 (32814,16 MWh). Ogólny prognozowany bilans potrzeb paliw gazowych Gminy Kolonowskie obrazuje poniższa tabela. Tab.36. Ogólny bilans potrzeb paliw gazowych Gminy Kolonowskie w 2020 r. (rok docelowy) Zapotrzebowanie na gaz ziemny Końcowe zużycie energii Kategoria Wskaźnik emisji Emisja CO2 Rok docelowy 2020r. [ tys m 3 ] [ MWh ] [ t/mwh ] [ t ] Budynki mieszkalne 38,12 465,36 0,202 94,00 jednorodzinne Budynki mieszkalne 4,24 4,70 0,202 0,94 wielorodzinne Budynki użyteczności publicznej 83,52 926,82 0,202 187,21 Budynki pozostałe - - 0,202 0,02 Budynki razem 125,88 1396,88 0,202 282,17 Przemysł i usługi 2957,03 32814,16 0,202 6 628,46 RAZEM 3082,91 34211,04 0,202 6 910,63 Źródło: Opracowanie własne 8.6. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla w sektorze transportu Przeprowadzona inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla związana jest z emisją z ruchu tranzytowego oraz transportu lokalnego. W zakresie ruchu tranzytowego, do obliczenia emisji CO2 na terenie Gminy Kolonowskie wykorzystano przeprowadzone na zlecenie ZDW w Opolu, pomiary potoków ruchu kołowego na drodze wojewódzkiej Nr 463 Bierdzany Ozimek Zawadzkie. Ponadto uzyskano szacunkowe dane od spółki Przewozy Regionalne Sp. z o.o. oraz PKP Cargo S.A. w zakresie emisji CO2 przez tabor kolejowy przejeżdżający tranzytowo przez teren Gminy Kolonowskie. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla w sektorze transport została przeprowadzona dla 2005 r., który jest rokiem bazowym oraz dla 2013 roku, który nazwano rokiem przejściowym. Rok bazowy 2005 Ruch tranzytowy Ruch kołowy Wyniki pomiarów przeprowadzonych w 2005 r. w zakresie potoków tranzytowego ruchu kołowego przez teren Gminy Kolonowskie odnośnie drogi wojewódzkiej DW 463 przedstawiono w poniższej tabeli. Tab.37. Pomiary potoków tranzytowego ruchu kołowego przez teren Gminy Kolonowskie Pojazdy sam. ogółem Motocykle Sam. osobowe mikrobusy Lekkie sam. ciężarowe dostawcze Samochody ciężarowe bez przy- z przyczep czepami Autobusy Ciągniki rolnicze 1891 13 1578 178 57 42 15 8 Źródło: Średni dobowy ruch w punktach pomiarowych w 2005 r. ZDW w Opolu S t r o n a 72 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 72
Na podstawie powyższych danych oraz zgodnie z zapisami Poradnika: Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP), opracowanego w ramach Porozumienia Burmistrzów dla zrównoważonej gospodarki na szczeblu lokalnym, oszacowano emisję dwutlenku węgla od ruchu tranzytowego przez teren Gminy Kolonowskie. Na podstawie danych Zarządu Dróg Wojewódzkich w Opolu, dla roku bazowego 2005 r. oszacowano liczbę przejechanych kilometrów przez pojazdy samochodowe w ruchu tranzytowym przez obszar Gminy Kolonowskie na poziomie ok. 14 354 720 km. Tab.38. Emisja dwutlenku węgla pojazdów w ciągu drogi DW 463 przebiegającej przez obszar Gminy Kolonowskie Samochody osobowe Lekkie pojazdy Ciężkie pojazdy Autobusy Pojazdy dwukołowe Razem użytkowe użytkowe Liczba przejechanych kilometrów ( mln km) ustalona na etapie gromadzenia danych* Razem 14,35 Rozkład pojazdów (% ogólnej liczby przejechanych km) ustalony na etapie gromadzenia danych Ogółem 83% 9% 5% 2% 1% 100% Benzyna 50% 6% 1% Olej napędowy 32% 3% 5% 2% LPG 1% Średnie zużycie paliwa (l/km) ustalone na etapie gromadzenia danych** Benzyna 0,080 0,130 0,04 Olej napędowy 0,071 0,098 0,298 0,292 LPG 0,102 Wyliczona liczba przejechanych kilometrów ( mln km) Benzyna 7,16 0,71 0,29 8,17 Olej napędowy 4,72 0,43 0,56 0,29 6,02 LPG 0,16 0,16 Wyliczone zużycie paliwa ( mln l paliwa) Benzyna 0,57 0,09 0,01 Olej napędowy 0,33 0,04 0,16 0,08 LPG 0,01 Wyliczone zużycie paliwa ( MWh) Benzyna 5 244 828 90 6 162 Olej napędowy 3 300 400 1 600 800 6 100 LPG 90 90 Wyliczona emisja CO2 ( t ) Wskaźnik emisji CO2 ( t/mwh) Zużycie paliwa (MWh) Benzyna 0,249 6 162 1 534 Olej napędowy 0,267 6 100 1 629 LPG 0,227 90 20 Emisja CO2 ( t ) * - na podstawie pomiarów natężenia ruchu na drodze DW 463 w 2005 r. ** - na podstawie danych Instytutu Transportu Samochodowego, Zakładu badań ekonomicznych: Opracowanie metodologii prognozowania zmian aktywności sektora transportu drogowego ( kontekście ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji) Źródło: Opracowanie własne S t r o n a 73 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 73
Ruch szynowy Emisja CO2 spalinowego taboru kolejowego przejeżdżającego tranzytowo przez teren Gminy Kolonowskie oraz związana z ruchem na węźle kolejowym Fosowskie ( m.in. przetaczanie, manewry, formowanie towarowych składów pociągowych) została oszacowana na podstawie pozyskanych danych od spółki Przewozy Regionalne Sp. z o.o. oraz PKP Cargo S.A. jak poniżej. Wyliczona orientacyjna liczba przejechanych kilometrów przez pociągi : 23 077 km, Wyliczone średnie zużycie paliwa: 75 l, Wyliczone zużycie paliwa: 1 730 775 l, Współczynnik przeliczeniowy: 10 kwh/l. Zużycie paliwa w transporcie kolejowym [kwh] = liczba przejechanych kilometrów [km] x średnie zużycie [l/km] x współczynnik przeliczeniowy [kwh/l]. Zużycie paliwa = 17 307 750 kwh = 17,30 MWh Tab.39. Emisja CO2 pojazdów szynowych przejeżdżających przez Gminę Kolonowskie Wskaźnik emisji CO2 Zużycie paliwa Rodzaj paliwa Emisja CO2 ( t ) ( t/mwh) (MWh) Olej napędowy 0,267 17,30 5 Transport lokalny Źródło: Opracowanie własne Emisję CO2 transportu lokalnego oszacowano na podstawie danych uzyskanych ze Starostwa Powiatowego w Strzelcach Opolskich, Urzędu Gminy w Kolonowskiem, ankietyzacji mieszkańców i podmiotów Gminy w Kolonowskiem oraz metodologii określonej w zapisach Poradnika: Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP). Tab.40. Pojazdy zarejestrowane na koniec 2005 r. na terenie Gminy Kolonowskie L.p. Rodzaj pojazdu Liczba Rodzaj paliwa pojazdów benzyna olej napęd. Gaz - LPG 1. motocykle 258 258 - - 2. samochody osobowe 1417 1018 387 12 3. samochody ciężarowe 336 97 235 4 4. autobusy 9 4 5-5. samochody specjalne 235 141 94-6. ciągniki rolnicze 79-79 - 7. inne pojazdy 8 5 3 - OGÓŁEM 2 342 1 523 803 16 Źródło: Urząd Powiatowy w Strzelcach Opolskich Tab.41. Średni przebieg kilometrów pojazdów na terenie Gminy Kolonowskie Liczba pojazdów Rodzaj paliwa Średni przebieg ( km ) * Liczba przejechanych kilometrów ( mln km) Samochody 1018 Benzyna 5 876,00 5,981 osobowe 387 Olej napędowy 12 016,00 4,650 Samochody ciężarowe 12 LPG 10 093,00 0,121 97 Benzyna 26 142,00 2,535 235 Olej napędowy 26 142,00 6,143 4 LPG 26 142,00 0,104 S t r o n a 74 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 74
Samochody specjalne Ciągniki rolnicze 141 Benzyna 7 417,00 1,045 94 Olej napędowy 14 134,00 1,328 - LPG - - - Benzyna - - 79 Olej napędowy 26 142,00 2,065 - LPG - - Autobusy 4 Benzyna 26 148,00 0,104 5 Olej napędowy 26 148,00 0,130 - LPG - - Motocykle 258 Benzyna 7 000,00 1,806 - Olej napędowy - - - LPG - - Inne pojazdy 5 Benzyna 7 417,00 0,037 3 Olej napędowy 14 134,00 0,042 - LPG 20 092,00 - * - na podstawie danych Instytutu Transportu Samochodowego, Zakładu badań ekonomicznych: Opracowanie metodologii prognozowania zmian aktywności sektora transportu drogowego ( kontekście ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji) Źródło: Opracowanie własne Tab.42. Emisja dwutlenku węgla pojazdów zarejestrowanych w Gminie Kolonowskie w 2005 r. Samoch. osobowe Samoch. ciężar. Samoch. specjalne Ciągn. roln. Autobusy Motocykle Inne pojazdy Razem Średnie zużycie paliwa (l/km) ustalone na etapie gromadzenia danych* Benzyna 0,080 0,320 0,320-0,316 0,04 0,080 Olej napędowy 0,071 0,071 0,298 0,298 0,292-0,071 LPG 0,102 0,322 - - - - - Wyliczona liczba przejechanych kilometrów ( mln km) Benzyna 5,981 2,535 1,045-0,104 1,806 0,037 11,508 Olej napędowy 4,650 6,143 1,328 2,065 0,130-0,042 14,358 LPG 0,121 0,104 - - - - - 0,225 Wyliczone zużycie paliwa ( MWh) Benzyna 4 402 7 463 3 076-302 664 27 15 934 Olej napędowy 3 301 4 361 3 957 6 153 380-30 18 182 LPG 111 301 - - - - - 412 Wyliczona emisja CO2 ( t ) Wskaźnik emisji CO2 (t/mwh) Zużycie paliwa (MWh) Emisja CO2 ( t ) Benzyna 0,249 15 934 3 968 Olej napędowy 0,267 18 182 4 855 LPG 0,227 412 94 * - na podstawie danych Instytutu Transportu Samochodowego, Zakładu badań ekonomicznych: Opracowanie metodologii prognozowania zmian aktywności sektora transportu drogowego ( kontekście ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji) Źródło: Opracowanie własne S t r o n a 75 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 75
Rys.10. Emisja CO2 z sektora transportu w roku bazowym Źródło: Opracowanie własne Rok przejściowy 2013 Ruch tranzytowy Ruch kołowy Wyniki pomiarów przeprowadzonych w 2010 r. w zakresie potoków tranzytowego ruchu kołowego przez teren Gminy Kolonowskie odnośnie drogi wojewódzkiej DW 463 przedstawiono w poniższej tabeli. Tab.43. Pomiary potoków tranzytowego ruchu kołowego przez teren Gminy Kolonowskie Pojazdy sam. ogółem Motocykle Sam. osobowe mikrobusy Lekkie sam. ciężarowe dostawcze Samochody ciężarowe bez przy- z przyczep czepami Autobusy Ciągniki rolnicze 2458 66 2061 199 47 71 12 2 Źródło: Średni dobowy ruch w punktach pomiarowych w 2010 r. ZDW w Opolu Na podstawie powyższych danych oraz zgodnie z zapisami Poradnika: Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP), opracowanego w ramach Porozumienia Burmistrzów dla zrównoważonej gospodarki na szczeblu lokalnym, oszacowano emisje dwutlenku węgla od ruchu tranzytowego przez teren Gminy Kolonowskie. \ Na podstawie danych Zarządu Dróg Wojewódzkich w Opolu, dla roku przejściowego 2013 r. oszacowano liczbę przejechanych kilometrów przez pojazdy samochodowe w ruchu tranzytowym przez obszar Gminy Kolonowskie na poziomie ok. 18 661 136 km. Tab.44. Emisja dwutlenku węgla pojazdów w ciągu drogi DW 463 przebiegającej przez obszar Gminy Kolonowskie Samochody osobowe Lekkie pojazdy użytkowe Ciężkie pojazdy użytkowe Autobusy Pojazdy dwukołowe Razem Liczba przejechanych kilometrów ( mln km) ustalona na etapie gromadzenia danych* Razem 18,66 S t r o n a 76 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 76
Rozkład pojazdów (% ogólnej liczby przejechanych km) ustalony na etapie gromadzenia danych Ogółem 84% 8% 4% 2% 2% 100% Benzyna 50% 5% 2% Olej napędowy 33% 3% 4% 2% LPG 1% Średnie zużycie paliwa (l/km) ustalone na etapie gromadzenia danych** Benzyna 0,080 0,130 0,04 Olej napędowy 0,071 0,098 0,298 0,292 LPG 0,102 Wyliczona liczba przejechanych kilometrów ( mln km) Benzyna 9,34 0,93 0,38 10,65 Olej napędowy 6,15 0,56 0,74 0,38 7,83 LPG 0,18 0,18 Wyliczone zużycie paliwa ( mln l paliwa) Benzyna 0,74 0,12 0 0 0,01 Olej napędowy 0,43 0,05 0,22 0,11 0 LPG 0,01 0 0 0 0 Wyliczone zużycie paliwa ( MWh) Benzyna 6 808 1 104 0 0 92 8 004 Olej napędowy 4 300 500 2 200 1 100 0 8 100 LPG 90 0 0 0 0 90 Wyliczona emisja CO2 ( t ) Wskaźnik emisji CO2 ( t/mwh) Zużycie paliwa (MWh) Emisja CO2 ( t ) Benzyna 0,249 8 004 1 993 Olej napędowy 0,267 8 100 2 163 LPG 0,227 90 20 * - na podstawie pomiarów natężenia ruchu na drodze DW 463 w 2010 r. ** - na podstawie danych Instytutu Transportu Samochodowego Źródło: Opracowanie własne Ruch szynowy Emisja CO2 spalinowego taboru kolejowego przejeżdżającego tranzytowo przez teren Gminy Kolonowskie oraz związana z ruchem na węźle kolejowym Fosowskie ( m.in. przetaczanie, manewry, formowanie towarowych składów pociągowych) została oszacowana na podstawie pozyskanych danych od spółki Przewozy Regionalne Sp. z o.o. oraz PKP Cargo S.A. jak poniżej. W ciągu doby, przez obszar Gminy Kolonowskie przemieszcza się ok. 50 składów taboru kolejowego, w tym 24 pociągi Inter City, 18 pociągów Przewozów Regionalnych oraz 10 pociągów towarowych). Wyliczona orientacyjna liczba przejechanych kilometrów przez pociągi spalinowe: 30 000 km, Wyliczone średnie zużycie paliwa: 75 l, Wyliczone zużycie paliwa: 2 250 000 l, Współczynnik przeliczeniowy: 10 kwh/l. Zużycie paliwa w transporcie kolejowym [kwh] = liczba przejechanych kilometrów [km] x średnie zużycie [l/km] x współczynnik przeliczeniowy [kwh/l]. Zużycie paliwa = 22 500,00 kwh = 22,5 MWh S t r o n a 77 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 77
Tab.45. Emisja CO2 pojazdów szynowych przejeżdżających przez Gminę Kolonowskie Rodzaj paliwa Wskaźnik emisji CO2 ( t/mwh) Zużycie paliwa (MWh) Emisja CO2 ( t ) Olej napędowy 0,267 22,50 6 Transport lokalny Źródło: Opracowanie własne Emisję CO2 transportu lokalnego oszacowano na podstawie danych uzyskanych ze Starostwa Powiatowego w Strzelcach Opolskich, Urzędu Gminy w Kolonowskiem, ankietyzacji mieszkańców i podmiotów Gminy w Kolonowskiem oraz metodologii określonej w zapisach Poradnika: Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP). Tab.46. Pojazdy zarejestrowane na koniec 2013 r. na terenie Gminy Kolonowskie L.p. Rodzaj pojazdu Liczba Rodzaj paliwa pojazdów benzyna olej napęd. Gaz - LPG 1. motocykle 383 383 - - 2. samochody osobowe 2053 1478 554 21 3. samochody ciężarowe 517 103 403 11 4. autobusy 6 3 3-5. samochody specjalne 307 181 126-6. ciągniki rolnicze 71-71 - 7. inne pojazdy 9 6 3 - OGÓŁEM 3 346 2 154 1 160 32 Źródło: Urząd Powiatowy w Strzelcach Opolskich Tab.47. Średni przebieg kilometrów pojazdów na terenie Gminy Kolonowskie Liczba pojazdów Rodzaj paliwa Średni przebieg ( km ) * Liczba przejechanych kilometrów ( mln km) Samochody 1478 Benzyna 5 876,00 8,684 osobowe 554 Olej napędowy 12 016,00 6,656 Samochody ciężarowe Samochody specjalne Ciągniki rolnicze 21 LPG 10 093,00 0,211 103 Benzyna 26 142,00 2,693 403 Olej napędowy 26 142,00 10,535 11 LPG 26 142,00 0,287 181 Benzyna 7 417,00 1,342 126 Olej napędowy 14 134,00 1,780 - LPG - - - Benzyna - - 71 Olej napędowy 26 142,00 1,856 - LPG - - Autobusy 3 Benzyna 26 148,00 0,078 3 Olej napędowy 26 148,00 0,078 - LPG - - Motocykle 383 Benzyna 7 000,00 2,681 - Olej napędowy - - - LPG - - Inne pojazdy 6 Benzyna 7 417,00 0,044 3 Olej napędowy 14 134,00 0,042 - LPG 20 092,00 - S t r o n a 78 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 78
* - na podstawie danych Instytutu Transportu Samochodowego, Zakładu badań ekonomicznych: Opracowanie metodologii prognozowania zmian aktywności sektora transportu drogowego ( kontekście ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji) Źródło: Opracowanie własne Tab.48. Emisja dwutlenku węgla pojazdów zarejestrowanych w Gminie Kolonowskie Samoch. osobowe Samoch. ciężar. Samoch. specjalne Ciągn. roln. Autobusy Motocykle Inne pojazdy Razem Średnie zużycie paliwa (l/km) ustalone na etapie gromadzenia danych* Benzyna 0,080 0,320 0,320-0,316 0,04 0,080 Olej napędowy 0,071 0,071 0,298 0,298 0,292-0,071 LPG 0,102 0,322 - - - - - Wyliczona liczba przejechanych kilometrów ( mln km) Benzyna 8,684 2,693 1,342-0,078 2,681 0,044 15,522 Olej napędowy 6,656 10,535 1,780 1,856 0,078-0,042 20,947 LPG 0,211 0,287 - - - - - 0,498 Wyliczone zużycie paliwa ( MWh) Benzyna 6 391 7 928 3 950-226 986 32 19 513 Olej napędowy 4 725 7 479 5 304 5 531 227-30 23 296 LPG 194 832 - - - - - 1026 Wyliczona emisja CO2 ( t ) Wskaźnik emisji CO2 ( t/mwh) Zużycie paliwa (MWh) Emisja CO2 ( t ) Benzyna 0,249 19 513 4 858 Olej napędowy 0,267 23 296 6 220 LPG 0,227 1 026 232 * - na podstawie danych Instytutu Transportu Samochodowego, Zakładu badań ekonomicznych: Opracowanie metodologii prognozowania zmian aktywności sektora transportu drogowego ( kontekście ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji) Źródło: Opracowanie własne Rys.11.Emisja CO2 z sektora transportu w roku przejściowym Źródło: Opracowanie własne S t r o n a 79 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 79
Prognoza emisji CO2 w sektorze transportu W zakresie ruchu tranzytowego przebiegającego przez Gminę Kolonowskie, w 2015 r. zostały przeprowadzone badania w zakresie potoków ruchu kołowego na drodze wojewódzkiej DW Nr 463, które pozwolą określić emisję, jaką wytwarzają poruszające się po ww. drogach pojazdy. Oszacowanie emisji CO2 w zakresie transportu lokalnego w prognozie do 2020 r. jest na tym etapie bardzo trudne do ustalenia gdyż nie można określić wiarygodnych czynników warunkujących rozwój społeczno gospodarczy Gminy Kolonowskie w planowanym horyzoncie czasowym. Pomimo tego, autorzy niniejszego opracowania dokonali prognozy emisji C02 w zakresie transportu, m.in. w oparciu o dostępne na rynku publikacje, dane pozyskane z Wydziału Komunikacji Starostwa Strzeleckiego także po konsultacjach z ZDW w Opolu. Zużycie paliwa w prognozie do 2020 r. sektora transportu oszacowano na poziomie ok. 398 803 MWh, natomiast wielkość emisji dwutlenku węgla oszacowano na poziomie ok. 103 049 t, co obrazuje poniższa tabela. Tab.49. Emisja dwutlenku węgla sektora transportu w prognozie do 2020 r. Paliwo Wskaźnik emisji CO2 ( t/mwh) Zużycie paliwa (MWh) Pojazdy w ruchu tranzytowym ( droga wojewódzka Nr 463) Emisja CO2 ( t ) Pojazdy kołowe Benzyna 0,249 10 405 2 590 Olej napędowy 0,267 10 530 2 811 LPG 0,227 145 33 Pojazdy szynowe Olej napędowy 0,267 29 8 Pojazdy w ruchu lokalnym Benzyna 0,249 23 415 5 830 Olej napędowy 0,267 27 995 7 464 LPG 0,227 1334 303 RAZEM 73 853 19 039 Źródło: Opracowanie własne 8.7. Wyniki inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla Poniżej przedstawiono wyniki przeprowadzonej inwentaryzacji zarówno w roku bazowym ( 2005 r.), jak i roku przejściowym (2013 r.). Wyniki inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla przeprowadzono w kategoriach: energii elektrycznej, gazu ziemnego, paliw kopalnych, energii odnawialnej oraz transportu w zakresie końcowego zużycia energii w [MWh] oraz w zakresie wielkości emisji C02 w [ Mg ]. Łącznie zużycie energii końcowej na terenie Gminy Kolonowskie w roku bazowym (2005 r.) wyniosło ok. 168 251 MWh. Na łączne zużycie energii końcowej złożyło się zużycie energii przez poszczególne sektory obszarowe, jak: Budynki mieszkalne ( 77 500 MWh), Budynki użyteczności publicznej (3 420 MWh), S t r o n a 80 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 80
Oświetlenie publiczne ( 219 MWh), Przemysł i usługi (40 215 MWh), Transport (46 897 MWh). Całkowita emisja dwutlenku węgla na terenie Gminy Kolonowskie w roku bazowym (2005 r.) wyniosła ok. 63 384 MgCO2. Na całkowitą emisję dwutlenku węgla złożyła się emisja przez poszczególne sektory obszarowe, jak: Budynki mieszkalne (31 860 Mg CO2), Budynki użyteczności publicznej (1 342 Mg CO2), Oświetlenie publiczne (195 Mg CO2), Przemysł i usługi (17 882 Mg CO2), Transport (12 105 Mg CO2). Łącznie zużycie energii końcowej na terenie Gminy Kolonowskie w roku przejściowym ( 2013 r.) wyniosło ok. 155 623 MWh. Na łączne zużycie energii końcowej złożyło się zużycie energii przez poszczególne sektory obszarowe, jak: Budynki mieszkalne ( 19 174 MWh), Budynki użyteczności publicznej (3 491 MWh), Budynki pozostałe ( 296 MWh), Oświetlenie publiczne ( 301 MWh), Przemysł i usługi (72 310 MWh), Transport (60 051 MWh). Całkowita emisja dwutlenku węgla na terenie Gminy Kolonowskie w roku bazowym 2013 wyniosła ok. 54 044 MgCO2. Na całkowitą emisję dwutlenku węgla złożyła się emisja przez poszczególne sektory obszarowe, jak: Budynki mieszkalne (9 235 Mg CO2), Budynki użyteczności publicznej (952 Mg CO2), Budynki pozostałe ( 188 Mg CO2), Oświetlenie publiczne (268 Mg CO2), Przemysł i usługi (27 915 Mg CO2), Transport (15 486 Mg CO2). Przeprowadzona inwentaryzacja emisji w roku bazowym oraz przejściowym na terenie Gminy Kolonowskie wykazała, iż w 2013 r., w stosunku do roku 2005 r., nastąpił spadek zużycia energii końcowej o ok. 12 628 MWh. Przeprowadzona inwentaryzacja emisji w roku bazowym oraz przejściowym na terenie Gminy Kolonowskie wykazała, iż w 2013 r., w stosunku do roku 2005 r., nastąpiło zmniejszenie emisji dwutlenku węgla o ok. 9 340 Mg CO2. S t r o n a 81 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 81
Tab.50. Końcowe zużycie energii wyniki inwentaryzacji w roku bazowym (2005 r.) Kategoria Ciepło systemowe Energia elektrycz na Węgiel kamienny Koks Biomasa (Drewno) Końcowe zużycie energii Paliwa kopalne Gaz Gaz Olej Olej ziemny ciekły opałowy napędowy MWh Benzyna Energia odnawialna Słoneczna Geotermiczna Razem Budynki, wyposażenie/urządzenia i przemysł Budynki mieszkalne - 7 422 38 865 4 318 13 494-1 206 4 564 - - - - 69 869 jednorodzinne Budynki mieszkalne - 825 4 319 480 1 500 - - 507 - - - - 7 631 wielorodzinne Budynki użyteczności - 237 1 993 221 692-56 221 - - - - 3 420 publicznej Budynki ogółem - 8 484 45 177 5 019 15 686-1 262 5 292 - - - - 80 920 Oświetlenie publiczne - 219 - - - - - - - - - - 219 Przemysł i usługi - 6 528 21 260 2 363 7 382-593 2 089 - - - - 40 215 Razem - 15 231 66 437 7 382 23 068-1 855 7 381 - - - - 121 354 Transport Ruch tranzytowy - - - - - - 90-6 117 6 162 - - 12 369 Transport lokalny - - - - - - 412-18 182 15 934 - - 34 528 Razem - - - - - - 502-24 299 22 096 - - 46 897 RAZEM - 15 231 66 437 7 382 23 068-2 357 7 381 24 299 22 096 - - 168 251 Źródło: Opracowanie własne Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 82
Tab. 51. Wielkość emisji CO2 wyniki inwentaryzacji w roku bazowym (2005 r.) Kategoria Ciepło systemowe Energia elektrycz na Węgiel kamienny Koks Biomasa (Drewno) Całkowita emisja CO2 Paliwa kopalne Gaz Gaz Olej ziemny ciekły opałowy Mg = t Olej napędowy Benzyna Energia odnawialna Słoneczna Geotermiczna Razem Budynki, wyposażenie/urządzenia i przemysł Budynki mieszkalne - 6 606 13 758 1 528 5 331-274 1 204 - - - - 28 701 jednorodzinne Budynki mieszkalne - 734 1 529 170 592 - - 134 - - - - 3 159 wielorodzinne Budynki użyteczności - 211 705 78 273-13 62 - - - - 1 342 publicznej Budynki ogółem - 7 551 15 992 1 776 6 196-287 1 400 - - - - 33 202 Oświetlenie publiczne - 195 - - - - - - - - - - 195 Przemysł i usługi - 5 810 7 526 837 2 916-134 659 - - - - 17 882 Razem - 13 556 23 518 2 613 9 112-421 2 059 - - - - 51 279 Transport Ruch tranzytowy - - - - - - 20-1 634 1 534 - - 3 188 Transport lokalny - - - - - - 94-4 855 3 968 - - 8 917 Razem - - - - - - 114-6 489 5 502 - - 12 105 RAZEM - 13 556 23 518 2 613 9 112-535 2059 6 489 5 502 - - 63 384 Źródło: Opracowanie własne S t r o n a 83 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 83
Tab.52. Końcowe zużycie energii wyniki inwentaryzacji w roku przejściowym ( 2013 r.) Kategoria Ciepło systemowe Energia elektrycz na Węgiel kamienny Koks Biomasa (Drewno) Końcowe zużycie energii Paliwa kopalne Gaz Olej ciekły opałowy MWh Gaz ziemny Olej napędowy Benzyna Energia odnawialna Słoneczna Geotermiczna Razem Budynki, wyposażenie/urządzenia i przemysł Budynki mieszkalne - 4 512 6 399 66 4040 405 504 646 - - 547 137 17 256 jednorodzinne Budynki mieszkalne - 501 799 8 505 24-81 - - - - 1918 wielorodzinne Budynki użyteczności - 365 720 7 454 847-73 - - 820 205 3491 publicznej Budynki pozostałe - 155 81 1 51 - - 8 - - - - 296 Budynki ogółem - 5 533 7 999 82 5050 1 276 504 808 - - 1367 342 22 961 Oświetlenie publiczne - 301 - - - - - - - - - - 301 Przemysł i usługi - 12 398 16 997 173 10 732 29 977 126 1717 - - 152 38 72 310 Razem - 18 232 24 996 255 15 782 31 253 630 2 525 - - 1519 380 95 572 Transport Ruch tranzytowy - - - - - - 90-8 122 8 004 - - 16 216 Transport lokalny - - - - - - 1 026-23 296 19 513 - - 43 835 Razem - - - - - - 1 116-31 418 27 517 - - 60 051 RAZEM - 18 232 24 996 255 15 782 31 253 1 746 2 525 31 418 27 517 1 519 380 155 623 Źródło: Opracowanie własne Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 84
Tab. 53. Wielkość emisji CO2 wyniki inwentaryzacji w roku przejściowym ( 2013 r.) Kategoria Ciepło systemowe Energia elektrycz na Węgiel kamienny Koks Biomasa (Drewno) Całkowita emisja CO2 Paliwa kopalne Gaz Gaz Olej Olej ziemny ciekły opałowy napędowy Mg = t Benzyna Energia odnawialna Słoneczna Geotermiczna Razem Budynki, wyposażenie/urządzenia i przemysł Budynki mieszkalne - 4 016 2 059 229 1 596 82 114 180 - - - - 8 276 jednorodzinne Budynki mieszkalne - 446 257 29 201 4-22 - - - - 959 wielorodzinne Budynki użyteczności - 324 232 26 179 171-20 - - - - 952 publicznej Budynki pozostałe - 138 26 2 19 - - 3 - - - - 188 Budynki ogółem - 4 924 2 574 286 1 995 257 114 225 - - - - 10 375 Oświetlenie publiczne - 268 - - - - - - - - - - 268 Przemysł i usługi - 11 034 5 471 608 4 239 6 055 29 479 - - - - 27 915 Razem - 16 226 8 045 894 6234 6 312 143 704 - - - - 38 558 Transport Ruch tranzytowy - - - - - - 20-2 163 1 993 - - 4 177 Transport lokalny - - - - - - 232-6 220 4 858 - - 11 310 Razem - - - - - - 252-8 383 6 851 - - 15 486 RAZEM - 16 226 8 045 894 6234 6 312 395 704 8 383 6 851 - - 54 044 Źródło: Opracowanie własne S t r o n a 85 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 85
Poniżej przedstawiono graficzne wyniki przeprowadzonej inwentaryzacji w kategoriach: ciepła (systemowego), energii elektrycznej, paliw kopalnych oraz energii odnawialnej, w zakresie końcowego zużycia energii w [MWh] oraz w zakresie wielkości emisji C02 w [ t ]. Rys.12. Wyniki inwentaryzacji emisji CO2 w roku bazowym Źródło: Opracowanie własne Rys.13. Wyniki inwentaryzacji emisji CO2 w roku przejściowym Źródło: Opracowanie własne Strona 86 Id: 7F7918E3-8181-4D4F-AB46-61EE06752455. Projekt Strona 86