SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT. ST Wymagania ogólne

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT ST- 00.01 Wymagania ogólne Nazwy i kody robót według kodu numerycznego słownika głównego Wspólnego Słownika Zamówień (CPV): Dział: 45000000-7 - Roboty budowlane Grupy robót: 45252100-9 Roboty budowlane w zakresie budowy zakładów oczyszczania ścieków Grupy robót występujące przy realizacji przedsięwzięcia: 45100000-8 Przygotowanie terenu pod budowę 45200000-9 Roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz roboty w zakresie inżynierii lądowej i wodnej 45300000-0 Roboty w zakresie instalacji budowlanych 45400000-1 Roboty wykończeniowe w zakresie obiektów budowlanych opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 1

SPIS TREŚCI: 1. INFORMACJE OGÓLNE... 8 1.1. Przedmiot Specyfikacji - zamówienie... 8 1.2. Układ i rola Specyfikacji... 8 1.3. Ogólna charakterystyka przedsięwzięcia inwestycyjnego... 9 1.3.1. Lokalizacja oczyszczalni ścieków... 9 1.3.2. Charakterystyka stanu istniejącego... 9 1.3.2.1. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków... 9 1.3.2.2. Oczyszczalnia ścieków... 9 1.3.2.2.1. Dane ogólne... 9 1.3.2.2.2. Opis układu technologicznego... 11 1.3.2.2.3. Charakterystyka techniczna istniejących obiektów oczyszczalni i ich wyposażenia... 13 1.3.2.2.3.1. Budynek krat... 13 1.3.2.2.3.2. Piaskownik... 14 1.3.2.2.3.3. Osadnik Imhoffa... 15 1.3.2.2.3.4. Komora przelewowa... 15 1.3.2.2.3.5. Przepompownia główna ścieków... 15 1.3.2.2.3.6. Reaktor biologiczny... 16 1.3.2.2.3.7. Osadnik wtórny... 17 1.3.2.2.3.8. Komora pomiaru ilości ścieków na odpływie... 18 1.3.2.2.3.9. Stacja dozowania PIX... 18 1.3.2.2.3.10. Przepompownia osadu recyrkulowanego i nadmiernego... 18 1.3.2.2.3.11. Pompownia osadu wstępnego... 20 1.3.2.2.3.12. Grawitacyjne zagęszczacze osadów... 20 1.3.2.2.3.13. Stacja odwadniania osadów... 21 1.3.2.2.3.14. Stacja wapnowania... 21 1.3.2.2.3.15. Poletka osadowe... 21 1.3.2.2.3.16. Zlewnia ścieków dowożonych... 22 1.3.2.3. Ocena stanu technicznego istniejących obiektów oczyszczalni... 22 1.3.2.4. Obecnie wymagana i uzyskiwana jakość ścieków oczyszczonych... 24 1.3.3. Odbiornik ścieków... 24 1.3.4. Uzasadnienie konieczności modernizacji oczyszczalni ścieków... 25 1.3.5. Bilans ścieków... 26 1.3.5.1. Pojęcie przepustowości oczyszczalni... 26 opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 2

1.3.5.2. Ilość ścieków i charakterystyczne przepływy... 27 1.3.5.2.1. Stan istniejący... 27 1.3.5.2.2. Założenia projektowe... 29 1.3.5.3. Jakość ścieków surowych... 30 1.3.5.3.1. Stan istniejący... 30 1.3.5.3.2. Założenia projektowe... 31 1.3.5.4. Wymagana i projektowana jakość ścieków oczyszczonych... 32 1.3.6. Rozważane obiekty oznaczenia i nazewnictwo... 33 1.3.7. Morfologia i warunki hydrogeologiczne terenu oczyszczalni... 34 1.3.7.1. Fizjografia i morfologia terenu... 34 1.3.7.2. Hydrografia... 35 1.3.7.3. Budowa geologiczna... 35 1.3.7.4. Warunki geotechniczne... 36 1.3.7.5. Warunki hydrogeologiczne... 36 1.3.7.6. Wnioski... 37 1.3.8. Ogólny zakres przebudowy i rozbudowy oczyszczalni... 37 1.3.8.1. Zakres część mechanicznej... 38 1.3.8.2. Zakres część biologicznej... 38 1.3.8.3. Zakres część osadowej... 39 1.3.9. Opis rozwiązań technologicznych... 40 1.3.9.1. Część ściekowa... 40 1.3.9.1.1. Część mechaniczna... 40 1.3.9.1.1.1. Komora dopływowa KD... 40 1.3.9.1.1.2. Komora przelewowa przed budynkiem krat KP1... 41 1.3.9.1.1.3. Budynek krat BK... 41 1.3.9.1.1.4. Komora przelewowa przed piaskownikami KP2... 42 1.3.9.1.1.5. Piaskowniki wirowe PW... 42 1.3.9.1.1.6. Budynek separacji piasku BSP... 43 1.3.9.1.1.7. Komora przelewowa ścieków retencjonowanych KP3... 44 1.3.9.1.1.8. Osadnik wstępny Imhoffa OWS... 44 1.3.9.1.1.9. Pompownia ścieków retencjonowanych PSR... 44 1.3.9.1.1.10. Zbiornik retencyjny ścieków ZRS... 45 1.3.9.1.1.11. Komora pomiarowa ścieków retencjonowanych KPSR... 45 1.3.9.1.1.12. Główna pompownia ścieków GPS... 46 1.3.9.1.1.13. Punkt zlewny ścieków dowożonych PZ... 47 1.3.9.1.1.14. Komora pomiarowa ścieków przelewowych KPSP... 47 opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 3

1.3.9.1.1.15. Składowisko skratek i piasku SSP... 48 1.3.9.1.2. Część biologiczna... 48 1.3.9.1.2.1. Komora rozdziału ścieków przed reaktorami biologicznymi KR1... 49 1.3.9.1.2.2. Reaktory biologiczne RB1 i RB2... 49 1.3.9.1.2.3. Komora rozdziału ścieków przed osadnikami wtórnymi KR2... 53 1.3.9.1.2.4. Osadniki wtórne OWT... 53 1.3.9.1.2.5. Komora pomiarowa ścieków oczyszczonych KPSO... 55 1.3.9.1.2.6. Stanowisko automatycznego poboru prób SAPP... 56 1.3.9.1.2.7. Budynek dmuchaw z trafostacją BDT... 56 1.3.9.1.2.8. Stacja dozowania koagulanta i źródła węgla SDKZW... 57 1.3.9.1.2.9. Komory osadowe KOS... 59 1.3.9.1.2.10. Pompownia osadu i części pływających POF... 60 1.3.9.2. Część osadowa... 61 1.3.9.2.1. Zagęszczacze grawitacyjne osadu ZG... 61 1.3.9.2.2. Budynek mechanicznego odwadniania BMOO... 62 1.3.9.2.3. Stacja wapnowania SW... 63 1.3.9.2.4. Składowisko osadu odwodnionego SKO... 63 1.3.9.3. Obiekty pomocnicze technologiczne... 64 1.3.9.3.1. Pompownia ścieków zakładowych PSZ... 64 1.3.9.3.2. Pompownia wody technologicznej PWT... 64 1.3.9.3.3. Waga samochodowa WS... 67 1.3.9.3.4. Biofiltr BIO... 67 1.3.9.4. Obiekty sieciowe... 67 1.3.9.4.1. Komora połączeniowa K1... 67 1.3.9.4.2. Komora zasuw KZ... 68 1.3.10. Sieci technologiczne... 68 1.3.11. Komunikacja... 69 1.3.12. Ukształtowanie terenu... 70 1.3.13. Ogrodzenie... 70 1.3.14. Zieleń... 70 1.3.15. Rodzaj robót występujący przy realizacji projektu... 72 1.4. Określenia podstawowe... 72 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót... 75 1.5.1. Teren budowy... 76 1.5.1.1. Przekazanie terenu budowy... 76 1.5.1.2. Utrzymanie ruchu... 76 opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 4

1.5.1.3 Zabezpieczenie terenu budowy... 77 1.5.1.4 Oznakowanie terenu budowy... 78 1.5.2. Dokumentacja projektowa... 78 1.5.2.1. Dokumentacja w posiadaniu Zamawiającego... 78 1.5.2.2. Dokumentacja do opracowania przez Wykonawcę... 78 1.5.2.2.1. Dokumentacja dla potrzeb realizacji robót... 78 1.5.2.2.2. Dokumentacja rozruchowa... 79 1.5.2.2.3. Instrukcje eksploatacji i konserwacji urządzeń (DTR urządzeń)... 80 1.5.2.2.4. Inne dokumenty i opracowania... 83 1.5.3. Dokumentacja powykonawcza... 84 1.5.4. Zgodność robót z dokumentacją projektową i ST... 85 1.5.5. Ochrona środowiska w czasie wykonywania Robót... 86 1.5.6. Ochrona przeciwpożarowa... 87 1.5.7. Materiały szkodliwe dla otoczenia... 88 1.5.8. Ochrona własności publicznej i prywatnej... 88 1.5.9. Ograniczenie obciążeń osi pojazdów... 89 1.5.10. Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia... 89 1.5.11. Ochrona i utrzymanie terenu budowy... 90 1.5.12. Stosowanie się do prawa i innych przepisów... 91 1.5.13. Równoważność norm i zbiorów przepisów prawnych... 91 1.5.14. Zapis stanu przed rozpoczęciem robót budowlanych... 91 1.5.15. Działania związane z organizacją Robót... 92 1.5.15.1. Projekt organizacji robót... 92 1.5.15.2. Szczegółowy harmonogram Robót... 93 1.5.16. Odbiór techniczny... 93 1.5.17. Zaplecze Wykonawcy... 93 1.5.18. Zieleń... 94 1.5.19. Oznakowanie obiektów, urządzeń, armatury i instalacji... 94 2. MATERIAŁY I URZĄDZENIA... 97 2.1. Źródła szukania materiałów... 98 2.2. Pozyskiwanie materiałów miejscowych... 98 2.3. Materiały nie odpowiadające wymaganiom... 99 2.4. Przechowywanie i składowanie materiałów... 99 2.5. Pochodzenie materiałów... 99 3. SPRZĘT... 99 4. TRANSPORT... 100 opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 5

5. WYKONANIE ROBÓT... 100 5.1. Ogólne zasady wykonywania Robót... 100 5.2. Roboty tymczasowe i towarzyszące... 101 5.2.1.Roboty tymczasowe... 101 5.2.2. Roboty towarzyszące... 101 5.3. Zgodność robót z dokumentami Kontraktu... 102 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT... 103 6.1. Program zapewnienia jakości (PZJ)... 103 6.2. Zasady kontroli jakości Robót... 104 6.3. Pobieranie próbek... 105 6.4. Badania i pomiary... 105 6.5. Raporty z badań... 105 6.6. Badania prowadzone przez Inżyniera... 105 6.7. Certyfikaty i deklaracje... 106 6.8. Dokumenty budowy... 106 6.8.1. Dziennik Budowy... 106 6.8.2. Dokumenty laboratoryjne... 107 6.8.3. Pozostałe dokumenty budowy... 108 6.8.4. Przechowywanie dokumentów budowy... 108 6.8.5. Dokumenty przygotowywane przez Wykonawcę w trakcie trwania budowy... 108 6.8.5.1. Rysunki robocze... 109 6.8.5.2. Aktualizacja harmonogramu robót i finansowania... 110 7. ODBIÓR ROBÓT (PRZEJĘCIE ROBÓT)... 110 7.1. Rodzaje odbiorów Robót.... 110 7.1.1. Odbiór Robót zanikających i ulegających zakryciu.... 111 7.1.2. Odbiory częściowe (Przejęcie części Robót)... 111 7.1.3. Odbiór końcowy... 112 7.1.4. Odbiór ostateczny pogwarancyjny... 112 7.2.Dokumenty Przejęcia Robót... 112 7.3. Pozwolenie na użytkowanie... 113 7.4. Świadectwo przejęcia... 113 8. ROZLICZENIE ROBÓT... 115 8.1. Ustalenia ogólne... 115 8.2. Zabezpieczenia terenu budowy.... 117 8.3. Zaplecze Wykonawcy... 117 8.4. Dokumentacja geodezyjna, wykonawcza i powykonawcza oraz prace... 118 opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 6

pomiarowe... 118 8.5. Dokumentacja ruchowa... 118 8.6. Wyposażenie w sprzęt p.poż. i BHP... 118 8.7. Opracowanie dokumentacji... 118 8.8. Tablice informacyjne.... 118 8.9. Koszty zawarcia ubezpieczeń na Roboty Kontraktowe... 118 8.10. Koszty pozyskania gwarancji należytego wykonania kontraktu.... 119 9. DOKUMENTY ODNIESIENIA... 119 opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 7

1. INFORMACJE OGÓLNE 1.1. Przedmiot Specyfikacji - zamówienie Niniejsze Specyfikacje Techniczne Wykonania i Odbioru Robót (określane dalej jako Specyfikacje, Specyfikacje Techniczne albo skrótami STWiOR lub ST) stanowią zbiór wymagań odnoszących się do: sposobu wykonania robót budowlanych, właściwości wyrobów budowlanych, oceny prawidłowości wykonania robót budowlanych, przewidywanych do wykonania lub zastosowania w ramach zamówienia o nazwie: Przebudowa i rozbudowa oczyszczalni ścieków w Rawiczu". 1.2. Układ i rola Specyfikacji Specyfikacje (STWiOR) stanowią element Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) dla kontraktu na realizację przedsięwzięcia określonego w rozdziale 1.1. SIWZ wraz z pewnymi innymi dokumentami dotyczącymi planowanego przedsięwzięcia tworzy zbiór dokumentów określanych zwyczajowo jako Dokumentacja Przetargowa. Specyfikacje (STWiOR) podzielone są na 10 grup oznaczonych kolejno ST-00, ST-01 ST-09. W każdej z grup występuje jedna lub więcej Specyfikacji. Wyszczególnienie wszystkich grup i kolejnych Specyfikacji znajduje się na początku opracowania. Specyfikacje obejmują wspólne wymagania dla wszystkich rodzajów robót podane w ST-00.01 Wymagania ogólne oraz wymagania charakterystyczne dla poszczególnych rodzajów robót podane w pozostałych specyfikacjach (ST-01 ST-09) zwanych wymaganiami szczegółowymi. Specyfikacje (STWiOR) należy rozpatrywać łącznie z Dokumentacją Projektową. Oba te rodzaje dokumentów opisują przedmiot zamówienia. Dokumentacja Projektowa określa szczegółowo zakres robót, natomiast Specyfikacja określa szczegółowo wymagane standardy wykonania tych robót. Jeżeli w wymaganiach szczegółowych nie podano sposobu wykonania jakiejkolwiek pozycji Przedmiaru Robót należy wykonać ją zgodnie z wymaganiami ogólnymi podanymi w ST-00.01. opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 8

1.3. Ogólna charakterystyka przedsięwzięcia inwestycyjnego 1.3.1. Lokalizacja oczyszczalni ścieków Oczyszczalnia ścieków komunalnych w Rawiczu zlokalizowana jest w południowej części miasta pomiędzy linią kolejową Poznań - Wrocław i Rawicz-Kalisz. Oczyszczalnia położona w granicach działek o następujących nr ewidencyjnych: 460, 461, 462/1, 462/4, 463/1, 463/4, 467/2, 468/2, 469/1, 469/4, 472/4, 474/1. Powierzchnia terenu oczyszczalni wynosi ok. 5,02 ha. Proponowane w ramach projektu nowe obiekty technologiczne zlokalizowane będą w granicach terenu zajmowanego przez obecnie eksploatowaną oczyszczalnię ścieków. 1.3.2. Charakterystyka stanu istniejącego 1.3.2.1. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków Aktualnie do oczyszczalni ścieków w Rawiczu doprowadzone są ścieki z miejscowości Rawicz, Dębno Polskie, Masłowo Sarnówka, Sierakowo i Szymanowo. Miasto Rawicz oraz gminne wioski wchodzące w skład zlewni oczyszczalni ścieków są skanalizowane w oparciu o system kanalizacji sanitarnej i deszczowej. Występują jednak odcinki kanalizacji o charakterze ogólnospławnym. Wynika to ze szczegółowej analizy bilansu ścieków dopływających do oczyszczalni. Czynione są jednak starania, aby oddzielić od kanalizacji sanitarnej dopływ ścieków deszczowych i przypadkowych związanych z tzw. dzikimi podłączeniami wymaga to jednak wielu lat realizacji i wysokich kosztów. Ścieki z terenów nie skanalizowanych gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych, skąd wywożone są transportem asenizacyjnym do punktu zlewnego zlokalizowanego na terenie oczyszczalni. System gospodarki ściekowej na obszarze miasta i gminy Rawicz oparty jest na systemie kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej i ciśnieniowej. Do oczyszczalni ścieków w Rawiczu dopływają ścieki o charakterze ścieków bytowogospodarczych. Wśród zakładów przemysłowych przeważają zakłady o charakterze produkcji ścieków nieodbiegających od średniej wartości. 1.3.2.2. Oczyszczalnia ścieków 1.3.2.2.1. Dane ogólne Oczyszczalnia ścieków została oddana do eksploatacji w 1975 r. Była to oczyszczalnia mechaniczna (kratownia, piaskownik i osadnik Imhoffa obiekty istnieją do dziś). Obecny układ technologiczny oczyszczalnia uzyskała w wyniku modernizacji zakończonej 30.06.2014 r. a wykonanej w oparciu o dokumentację projektową opracowaną w 2000 r. przez Pracownie Badawczo-Projektowe EKOSYSTEM Sp. z o.o. z Zielonej Góry. W wyniku jej przebudowy oczyszczalnia obejmuje następujące obiekty: stacja zlewcza ścieków dowożonych opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 9

budynek krat piaskownik osadnik wstępny Imhoffa komora przelewowa z przelewem burzowym główna przepompownia ścieków blok biologicznego oczyszczania ścieków tj. komora napowietrzania osadu czynnego z osadnikiem wtórnym radialnym osadnik wtórny komora pomiaru ilości ścieków oczyszczonych stacja dozowania soli żelaza przepompownia osadu recyrkulowanego i nadmiernego przepompownia osadu wstępnego grawitacyjny zagęszczacz osadu wstępnego grawitacyjny zagęszczacz osadu nadmiernego budynek stacji odwadniania i higienizacji osadów poletka osadowe budynek obsługi technicznej Blok biologiczny stopnia A wraz z pompownią recyrkulatu, stacja dmuchaw i filtrem torfowym został wyłączony z eksploatacji. W projekcie firmy EKOSYSTEM przyjęto następujące założenia: charakterystyczne dopływy Q dśr 7 000 m 3 /d Q maksd 7 700 m 3 /d Q śhr 321 m 3 /h Q maksh 600 m 3 /h stężenia wskaźników zanieczyszczeń BZT 5 300 mgo 2 /dm 3 ChZT 600 mgo 2 /dm 3 zaw. ogól. 320 mg/dm 3 N og 70 mgn og /dm 3 P og 12 mgp og /dm 3 ładunki zanieczyszczeń w ściekach dopływających Ł BZT5 2 100 kgo 2 /d Ł ChZT 4 200 kgo 2 /d Ł zaw.og. 2 240 kgo 2 /d opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 10

Ł Nog 490 kgo 2 /d Ł Pog 84 kgo 2 /d RLM=35 000 Przedstawione powyżej wartości uwzględniały wszystkie rodzaje ścieków dopływających do oczyszczalni łącznie ze ściekami dowożonymi. Zgodnie z obowiązującym w okresie opracowywania projektu Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopada 1991 roku stężenia wskaźników zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych powinny być mniejsze lub równe: BZT 5 15 mgo 2 /dm 3 ChZT 150 mgo 2 /dm 3 zaw. ogól. 50 mg/dm 3 N og 30 mgn og /dm 3 P og 1,5 mgp og /dm 3 1.3.2.2.2. Opis układu technologicznego Ścieki z miasta dopływają do oczyszczalni kolektorami grawitacyjnymi o średnicy DN 800 i 1200 mm i za pośrednictwem komory dopływowej (łączącej dopływy z obu kolektorów) są wprowadzane do budynku krat. Do kolektora DN 1200 przed komorą dopływową włączony jest dopływ ścieków dowożonych z kontenerowej stacji zlewczej znajdującej się na terenie oczyszczalni. W budynku krat znajdują się dwie kraty, jedna mechaniczna oraz druga ręczna pełniąca funkcję kraty rezerwowej. Kraty zamontowane są w żelbetowym kanale otwartym. Krata mechaniczna, to krata schodkowa o prześwicie 3 mm. Krata pracuje automatycznie i sterowana jest różnicą poziomów przed i za kratą. Nagromadzenie zanieczyszczeń stałych na kracie i spiętrzenie zwierciadła ścieków przed kratą powoduje jej załączenie. Wydzielone skratki są odwadniane za pomocą praski hydraulicznej i gromadzone w kontenerze. W kanale sąsiednim znajduje się rezerwowa krata ręczna o prześwicie 20 mm, która umożliwia usuwanie części stałych ze ścieków w czasie awarii, naprawy, czy remontu kraty mechanicznej. Zastawki ręczne przez i za każdą z krat, pozwalają na odcięcie jednego z kanałów i wprowadzenie ścieków w zależności od aktualnych potrzeb na kratę mechaniczną lub ręczną. Po usunięciu skratek ścieki kierowane są kanałem żelbetowym, prostokątnym, przykrytym do piaskownika poziomego. Piaskownik wykonany jest jako żelbetowy, dwukomorowy. Piaskownik wyposażony jest w dwa niezależne zgarniacze piasku. Pompy pulpy piaskowej odprowadzają piasek zgromadzony w piaskowniku do separatora piasku zlokalizowanego na wolnym powietrzu przy piaskownikach. Piasek gromadzony jest w kontenerze. Odcinek po separacji piasku zwracany jest do budynku krat. Zarówno skratki, jak i piasek usuwane są na składowisko odpadów. opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 11

Wadą piaskownika jest brak dobrze pracującego urządzenia regulującego w nim prędkość przepływu ścieków. Po piaskowniku ścieki wprowadzane są kanałem żelbetowym zakrytym do osadnika Imhoffa, w którym następuje sedymentacja i wstępna fermentacja osadu wstępnego (tylko 7 dni). Osad wstępny usuwany jest z osadnika pod ciśnieniem hydrostatycznym zwierciadła ścieków do przepompowni osadu wstępnego, skąd tłoczony jest do zagęszczacza grawitacyjnego (D=9,0m), przykrytego kopułą z tworzyw sztucznych. Zagęszczony osad kierowany jest do stacji mechanicznego odwadniania na wirówkę. Natomiast ścieki po oczyszczeniu mechanicznym na osadniku Imhoffa kierowane są na oczyszczalnię biologiczną, przy czym bezpośrednio za osadnikiem na kanale odpływowym umieszczony jest przelew burzowy. W komorze przelewowej następuje podział całej ilości ścieków dopływających na dwa strumienie: - jeden to maksymalna ilość ścieków, jaką może przyjąć oczyszczalnia biologiczna tj. 600 m 3 /h kierowany jest do przepompowni głównej i dalej na ciąg biologiczny, - drugi to nadmiar ścieków (powyżej 600 m 3 /h) kierowany jest do kanału odpływowego ścieków oczyszczonych - włączenie do kanału za korytem pomiarowym. Do komory przelewowej doprowadzone są również odcieki z zagęszczaczy osadu wstępnego i nadmiernego oraz ze stacji odwadniania. Na część biologiczną oczyszczalni składa się jeden bioreaktor z wbudowanym osadnikiem wtórnym oraz jeden wolno stojący osadnik wtórny, dodatkowy, który jako pierwotnie istniejący po wcześniejszej modernizacji został włączony do nowego układu biologicznego. Bioreaktor wykonany jest jako zbiornik żelbetowy w rzucie okrągły o średnicy 44,0 m z wbudowanym w część centralną osadnikiem wtórnym w średnicy 21,0 m. W reaktorze znajduje się jedna komora osadu czynnego, z symultanicznym procesem nitryfikacji i denitryfikacji. Napowietrzanie komory odbywa się za pomocą 3 rotorów powierzchniowych mamutowych wspomaganych mieszadłami średnio-obrotowymi. Sterowanie włączaniem i wyłączaniem napowietrzania jest automatyczne od ilości tlenu w komorze. Mieszanina ścieków wraz z osadem czynnym po procesie oczyszczenia biologicznego odprowadzana jest do dwóch osadników wtórnych (jednego zblokowanego z bioreaktorem i drugiego wolnostojącego). Doprowadzana tu instalacja PIX umożliwia końcowe strącanie fosforu do wymaganej wielkości. W osadnikach wtórnych następuje sedymentacja osadu czynnego i klarowanie ścieków oczyszczonych. Ścieki odpływają przez komorę pomiaru ścieków oczyszczonych do odbiornika. Osad zgromadzony w osadnikach wtórnych zgarniany jest za pomocą zgarniaczy radialnych do leja centralnego, skąd odpływa do komory czerpnej osadu i za pomocą pomp tłoczony jest jako osad recyrkulowany do bioreaktora i częściowo jako osad nadmierny usuwany jest do zagęszczacza grawitacyjnego o średnicy D=12,0 m. Po zagęszczeniu osad odwadniany jest za opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 12

pomocą prasy taśmowej. Układ rurociągów i zasuw umożliwia również odwadnianie tego osadu na wirówce. Po odwodnieniu obydwa osady są wapnowane i w celu dosuszenia i magazynowania składowane na poletkach osadowych, a następnie wywożone przez firmę zewnętrzną (do kompostowni albo wykorzystania rolniczego lub przyrodniczego) wyłonioną na drodze przetargu. 1.3.2.2.3. Charakterystyka techniczna istniejących obiektów oczyszczalni i ich wyposażenia 1.3.2.2.3.1. Budynek krat Budynek jest jednokondygnacyjny, niepodpiwniczony, wykonany w technologii tradycyjnej, ocieplony, wymiary w rzucie 8,63 m x 7,80 m, kubatura 349 m3. Do budynku dobudowana jest rozdzielnia NN o wymiarach 3,29 x 5,63 m zasilana z głównej rozdzielni na oczyszczalni. Wyposażenie budynku stanowią: Krata schodowa firmy HYDROPRESS WALLANDER & CO. n= 1 szt. typ STEP SCREE LINK SSL 2500x 465x 3. prześwit 3 m P = 1,5 kw Praska hydrauliczna do skratek HYDROPRESS WALLANDER & CO. n = 1 szt. typ HP 150/300 wydajność 0,3 m³/h P= 2,2 kw Krata ręczna płaska 1 szt. prześwit 20 mm wysokość 1,7 m kąt nachylenia 45 0 Obie kraty zainstalowane są na 2 niezależnych kanałach o szerokości 900mm i wysokości 1,5m. Kanały te stanowią rozgałęzienie kanału dopływowego do budynku, doprowadzającego ścieki z miasta oraz dowożone. Na wylocie z budynku kanały te połączone są w jeden doprowadzający ściek do piaskownika. Na kanałach zainstalowane są 4 zastawki kanałowe z napędem ręcznym umożliwiające kierowanie strumienia ścieków na kratę mechaniczną lub ręczną. Krata mechaniczna pracuje w układzie automatycznym w zależności od wysokości różnicy poziomów zwierciadła ścieków w kanale przed i za kratą. W ten układ automatyki włączona jest praska skratek. Oprócz wyposażenia technologicznego w budynku zainstalowane są dwa detektory siarkowodoru i metanu oraz sieci: wodociągowa, energetyczna, wentylacyjna, odgromowa (wyrównawcza i ochronna) oraz centralnego ogrzewania. opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 13

Wentylacja w budynku obejmuje: wentylację grawitacyjną wentylację mechaniczną wyposażoną w 5 wentylatorów Są to wentylatory przeciwwybuchowe. Załączanie wentylacji odbywa się ręcznie przyciskiem zlokalizowanym przed wejściem do budynku i automatyczne w funkcji stężenia siarkowodoru i metanu. Z budynku krat ścieki grawitacyjne przepływają do piaskownika o przepływie poziomym. 1.3.2.2.3.2. Piaskownik Na oczyszczalni wykonany jest piaskownik poziomy dwukomorowy o przepływie poziomym. Rozdział na poszczególne komory piaskownika możliwy jest za pomocą zastawek kanałowych z napędem ręcznym. Wymiary piaskownika: długość całkowita piaskownika L=20,30 m szerokość jednej komory B=1,30 m głębokość całkowita H=1,65 m wysokość komory piaskowej h=0,40 m szerokość komory piaskowej w dnie b=0,70 m Wyposażenie piaskownika stanowią: zgarniacz piasku 2 szt. pompy pulpy piaskowej 2 szt. separator piasku 1 szt. rynna do transportu pulpy piaskowej 1 szt. Parametry zgarniacza: producent HB-9 zgarniacz pompowy napęd jazdy P=0,55kW Parametry pompy pulpy typ KSB/AMAREXKRT F65-210/014 YG 110 Q = 6,5 dm 3 /s H =3,0 m sł H₂0 moc P=1,3 kw Parametry separatora piasku producent HB9 Q = 25 m³/h Hzrzutu = 1,75 m opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 14

P = 1,5 kw ogrzewanie separatora P=850W pojemność V=0,7 m 3 Rynna do transportu pulpy piaskowej ze stali nierdzewnej L = 17,5 m H = 65,5cm B = 40cm 1.3.2.2.3.3. Osadnik Imhoffa Istniejący osadnik Imhoffa posiada wymiary - Komory przepływowe n=2 szt. szerokość b=2,40 m każdej długość L=18,50 m wysokość czynna h=1,5 m + 0,55 m objętość czynna V=164m³ Komory osadowe n=2 szt. średnica D= 8m wysokość walca hw = 4,50m wysokość stożka hs = 2,30m objętość V= 536m³ 1.3.2.2.3.4. Komora przelewowa Komora przelewowa do której dopływają grawitacyjnie ścieki podczyszczone z osadnika Imhoffa pełni funkcję przelewu burzowego. Mieszanina ścieków sanitarnych i deszczowych w ilości Qmaxh = 600 m³/h dopływa do przepompowni głównej a nadmiar ścieków kierowany jest przelewem do rurociągu odprowadzającego ścieki oczyszczone biologicznie do odbiornika. Krawędź przelewowa posiada możliwość regulacji. Do komory tej doprowadzone są również odcieki z zagęszczaczy osadu oraz stacji odwodnienia. 1.3.2.2.3.5. Przepompownia główna ścieków Przepompownia wykonana jest w formie zbiornika żelbetowego podziemnego, częściowo odkrytego, o średnicy 7,0 m. pojemność czynna przepompowni wynosi 45m³. Wlot ścieków z komory przelewowej rurociągiem Wipro DN 600 mm W pompowni zainstalowane są 3 pompy zatopione. Część pompowni zakryta jest stropem i w tej części znajdują się rurociągi tłoczne z całą armaturą. Rurociągi tłoczne połączone są w jeden rurociąg DN 400 mm, którym ścieki odprowadzone są do reaktora biologicznego. Praca pomp sterowana jest czujnikiem ultradźwiękowym w zależności od poziomu zwierciadła ścieków. Parametry pomp: producent Flygt 3 szt typ CP 3152.181 opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 15

wydajność Q = 70 dm³ wysokość podnoszenia H = 11 m słw moc P = 13,5 kw obroty n=1 450 obr/min 1.3.2.2.3.6. Reaktor biologiczny Ścieki z pompowni głównej doprowadzone są do komory napowietrzania rurociągiem stalowym o średnicy 500 mm. Reaktor wykonany jest w postaci zbiornika żelbetowego w rzucie okrągły z wbudowanym centralnie osadnikiem wtórnym. Pierścień okalający stanowi komora osadu czynnego, w której zachodzą symultanicznie procesy nitryfikacji i denitryfikacji. Napowietrzanie komory jest powierzchniowe za pomocą rotorów mamutowych. Odprowadzanie ścieków przez komorę przelewowo- rozdzielczą równomiernie na dwa osadniki wtórne : jeden wbudowany w reaktor, drugi wolnostojący o identycznych wymiarach. Wymiary komory osadu czynnego: średnica zewnętrzna Dz = 44,0 m średnica wewnętrzna Dw = 21,8 m szerokość pierścienia B = 11,6 m głębokość czynna Hcz = 4,8 m głębokość całkowita H = 5,3 m objętość czynna komory nap. Vcz = 5 500 m³ całkowita kubatura reaktora Vc = 7 295 m³ Wyposażenie komory: a/ Wirnik mamutowy jednobiegowy ilość n = 2 szt. producent KD-GROUP A/S typ KD31 9000mmS długość L = 9000 mm średnica D = 1000 mm zdolność natlenienia 74 kg0₂/h prędkość obrotowa ɳ = 72 obr/min moc silnika P = 45 kw obroty ɳ = 1500 obr/min max. głębokość zanurzenia g = 30 cm b/ Wirniki mamutowy dwubiegowy ilość n = 1 szt. producent KD-GROUP A/S opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 16

typ KD31 9000D długość L = 9000 mm średnica D = 1000 mm zdolność natleniania 74kgO₂/h prędkość obrotowa ɳ = 72/48 obr/min moc silnika P = 47/32 kw obroty silnika ɳ = 1ɳ 500/1000 obr/min maksymalna głębokość zanurzenia g =30 cm c/ Mieszadła śrubowe ilość n = 2 szt. producent REDOR typ MD 8080/296/7,5 średnica śmigła 80cm obroty ɳ = 296 obr/min moc P=7,5kW d/ Urządzenia pomiarowe: tlen temperatura ph ścieków redox. Instalacja dawkowania PIX-KTS Szczecin. 1.3.2.2.3.7. Osadnik wtórny Zadaniem osadnika wtórnego jest oddzielenie, na drodze sedymentacji osadu czynnego od ścieków oczyszczonych. Zainstalowane na oczyszczalni dwa osadniki wtórne są osadnikami radialnymi o przepływie poziomym. Jeden z osadników jest zblokowany z komora osadu czynnego, natomiast drugi jest osadnikiem wolnostojącym Obydwa osadniki wykonane są jako żelbetowe. a/ gabaryty osadnika wtórnego ilość n=2 szt. średnica D = 21,0 m głębokość czynna H cz = 4,35 m głębokość na obwodzie H = 4,10 m całkowita wysokość osadnika H całk. = 5,15 m powierzchnia czynna F cz = 346 m² objętość czynna V cz =1505m³ opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 17

b/wyposażenie osadnika Zgarniacz wraz z grawitacyjnym urządzeniem do usuwania części pływających i systemem do czyszczenia koryta odpływowego firmy Gemar Umech Piła Dane techniczne zgarniacza: średnica cylindra wlotowego D = 4,00m wysokość cylindra wlotowego H = 2,50m moc P = 0,75kW prędkość zgarniana v = 3-6 cm/s Grawitacyjne zgarnianie ciał pływających Urządzenie do czyszczenia koryta odpływowego Osad z osadników odprowadzany jest odprowadzany jest pod ciśnieniem hydrostatycznym słupa cieczy w osadniku do komory czerpalnej pompowni osadu recyrkulowanego i nadmiernego. 1.3.2.2.3.8. Komora pomiaru ilości ścieków na odpływie Na kanale odpływowym ścieków z oczyszczalni znajduje się koryto pomiarowe z zwężką Venturiego: typ KPV-Vl. zakres pomiarowy Q = 21-330 dm 3 /s. metoda pomiaru przepływomierz ultradźwiękowy firmy Enderss - Hauser Odczyt z pomiarów przekazywany do sterowni. 1.3.2.2.3.9. Stacja dozowania PIX W skład instalacji do chemicznego dozowania soli żelaza w celu chemicznego strącania pozostałego fosforu wchodzi: zbiornik dwupłaszczowy z PE-HD firmy KTS o pojemności V= 10m³ z kompletną instalacją sygnalizacyjną membranowa pompka dozująca PIX firmy ProMinent: - Q = 0 40 dm 3 /h, - H =3 bary, - P= 0,5 kw 1.3.2.2.3.10. Przepompownia osadu recyrkulowanego i nadmiernego Przepompownia osadu recyrkulowanego i nadmiernego zlokalizowana jest bezpośrednio przy reaktorze biologicznym.. Wykonana jest w postaci prostokątnej komory żelbetowej przykrytej płytą górną z otworami technologicznymi. Komora składa się z trzech części mokrych wydzielonych ścianami. Dwie opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 18

skrajne części stanowią komory dopływowe. Do każdej z nich doprowadzony jest rurociąg osadu powrotnego z jednego osadnika wtórnego. W części środkowej znajduje się komora odpływowa. W obu ścianach miedzy komorami dopływowymi, a komorą odpływową znajdują się zastawki przelewowe służące do sterowania wielkością dopływu osadu powrotnego z poszczególnych osadników wtórnych. Gabaryty pompowni: szerokość B = 2,80m długość L = 6,50m wysokość H = 5,10m wysokość czynna H cz = 3,85m Na płycie dennej części odpływowej ustawione są 3 pompy zatapialne z kolanem sprzęgającym do przetłaczania osadu recyrkulowanego bezpośrednio do komory napowietrzania. Ponadto na płycie tej ustawiona jest jedna pompa zatapialna z kolanem sprzęgającym do tłoczenia osadu nadmiernego, do zagęszczacza grawitacyjnego. a/ wyposażenie części odpływowej pompowni pompa zatapialna osadu recyrkulowanego - ilość n = 3 szt.(2 + 1) - typ AMAREX KRT K 150 315/46 XG- 254 - wydajność Q = 68,3 dm 3 /s - wysokość podnoszenia H = 2,85 m słh₂o - moc P = 4,8kW - obroty silnika ɳ = 960 obr/min pompa zatapialna osadu nadmiernego - ilość 1 szt. - typ Amarex KRT F80 210/024 YG 190 - wydajność Q=20,1 dm 3 /s - wysokość podnoszenia H = 3,65 m H 2 O - moc P = 2,4kW - obroty ɳ = 1450 obr/min 2 zastawki przelewowe - B = 0,5 m - Hz = 1,20 m - H otworu = 1,65 m - Napęd AUMA P = 0,5 kw wciągnik łańcuchowy ręczny o udźwigu Q=0,5 t n = 2 szt. żuraw słupowy obrotowy przenośny o udźwigu Q=150 kg n = 1 szt opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 19

1.3.2.2.3.11. Pompownia osadu wstępnego Pompownia osadu wstępnego składa się z komory czerpnej i części suchej. Do komory czerpnej doprowadzany jest osad wstępny zagęszczony z osadnika Imhoffa oraz ścieki zakładowe. Parametry pracy pomp: ilość n = 2 szt. typ SEWABLOCK F-50-250-291 wydajność Q = 10 dm 3 /s wysokość podnoszenia H = 20 m sł H₂O moc P = 7,5 kw 1.3.2.2.3.12. Grawitacyjne zagęszczacze osadów Na oczyszczalni znajdują się dwa grawitacyjne zagęszczacze osadów jeden dla osadu wstępnego, a drugi dla osadu nadmiernego. Zagęszczacze wykonane są jako zbiorniki cylindryczne żelbetowe, przykryte kopułami z tworzywa. a/ gabaryty zagęszczacza dla osadu wstępnego. średnica D= 9,0 m głębokość czynna H cz = 4,0m spadek dna i = 1:10 objętość czynna V cz = 254 m³ b/ wyposażenie zagęszczacza dla osadu wstępnego mieszadło prętowe koryto przelewowe zbieracz części pływających c/ gabaryty zagęszczacza dla osadu nadmiernego średnica D = 12,0m wysokość czynna H cz = 5,0m spadek dna i = 1:10 objętość czynna V cz = 565 m³ wyposażenie zagęszczacza dla osadu nadmiernego mieszadło prętowe moc silnika P =0,55kW teleskopowe usuwanie cieczy nadosadowej Spust cieczy osadowej z obydwu zagęszczaczy trafia do kanalizacji wewnętrznej. Wprawdzie obydwa zagęszczacze osadu przykryte są kopułami z tworzywa sztucznego, ale brak jest odbioru powietrza zanieczyszczonego i brak jest biofiltru tj. instalacji do oczyszczenia powietrza zanieczyszczonego. opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 20

1.3.2.2.3.13. Stacja odwadniania osadów W budynku odwadniania osadów mieszczą się dwa odrębne ciągi technologiczne: dla odwadniania osadu wstępnego hala wirówki o wymiarach 18,26 m*5,65 m wyposażona w wirówkę, pompę nadawy osadu, stację polielektrolitu, pompę poliektrolitu i przenośnik osadu odwodnionego, dla odwadniania osadu nadmiernego obudowana wiata przylegająca do hali wirówki o wymiarach 12,8*9,1 m wyposażona w prasę taśmowa, pompę nadawy osadu, stację polielektrolitu, pompę poliektrolitu, układ przenośników osadu i wapna palonego Osady do odwadniania pobierane są z zagęszczaczy grawitacyjnych. Odwadnianie osadu wstępnego a/ charakterystyka wirówki producent NOXON typ DC 20 wydajność Q = 8-24m³/h moc P = 20kW Odwodnienie osadu nadmiernego b/ prasie sitowo-taśmowa producent Andritz wydajność Q = 20 m³/h moc P = 15 kw 1.3.2.2.3.14. Stacja wapnowania Instalacja do wapnowania osadu składa się z : silosa na wapno wykonanego w postaci zbiornika stożkowego z blach stoi poza obudowaną częścią wiaty, sprężarki powietrza i zbiornika powietrza stojących w pomieszczeniu prasy odwadniającej, przenośników ślimakowych Wapno w silosie mieszane jest wibratorem i sprężonym powietrzem. Poziom wapna w silosie mierzony jest specjalnym czujnikiem, a wapno z osadem mieszane jest w odrębnym mieszalniku. Przepustowość stacji wapnowania wynosi 5,0 m 3 /h. 1.3.2.2.3.15. Poletka osadowe Odwodnione osady są magazynowane na poletkach osadowych. Na terenie oczyszczalni zlokalizowane są poletka w ilości 10 sztuk o wymiarach 6,30 x 36 m każde. Poletka wyposażone są w drenaż zbierający ewentualne odcieki i odprowadzający je do kanalizacji wewnętrznej. opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 21

1.3.2.2.3.16. Zlewnia ścieków dowożonych Istniejącą zlewnię ścieków dowożonych stanowi jedynie punkt zlewczy z kontenerem wyposażonym jedynie w przepływomierz. 1.3.2.3. Ocena stanu technicznego istniejących obiektów oczyszczalni Analiza stanu istniejącego obiektów oczyszczalni ścieków w Rawiczu oraz efektywności ich pracy ujawniła występowanie szeregu problemów: przeciążenie hydrauliczne oczyszczalni w okresach intensywnych opadów powoduje: - zalewanie pomieszczenia krat - zbyt częste działanie przelewu awaryjnego (przy Q > 550 m 3 /h), co prowadzi do zrzutu znacznej ilości ścieków do odbiornika z pominięciem oczyszczalni biologicznej przeciążenie oczyszczalni ładunkiem zanieczyszczeń spowodowane podwyższeniem stężeń w ściekach dopływających oraz zwiększeniem ilości ścieków doprowadzanych doprowadził do - kłopotów ze zbyt małą ilością tlenu w komorze napowietrzania, - załamania procesów nitryfikacji i denitryfikacji na co wskazuje duża ilość azotu amonowego pozostałego w ściekach oczyszczonych (8,1 g / m 3 do 12 g/m 3 ) podczas, gdy jego wartość powinna oscylować wokół 0,0 g/m 3 problemy występujące na ciągu oczyszczania mechanicznego to: - istniejąca zlewnia ścieków dowożonych stanowi w zasadzie tylko punkt zlewczy z kontenerem wyposażonym jedynie w przepływomierz wymaga doposażenia w sondy pomiarowe, - budynek krat zbyt duży dopływ ścieków i za mała wydajność kraty mechanicznej powoduje jej złą pracę tj. zbyt wysokie prędkości przepływu i za częste załączanie się, - piaskownik o przepływie poziomym nie spełnia swojego zadania (konstrukcja i źle działający układ regulacji prędkości), co powoduje wynoszenie piasku, - osadnik Imhoffa dla aktualnego obciążenia hydraulicznego oczyszczalni stanowczo za mały (czas fermentacji osadu tylko 7,2 d a czas przepływu przez komory przepływowe 0,5 h), - przepompownia główna posiada zbyt małą wydajność w stosunku do prognozowanej wielkości, problemy występujące na oczyszczalni biologicznej to: opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 22

- reaktor biologiczny a) brak możliwości dostarczenia odpowiedniej ilości tlenu do komory napowietrzania, przy aktualnym ładunku zanieczyszczeń dopływającym na biologię; maksymalna zdolność natlenienia istniejących rotorów stanowi ok. 50% ilości potrzebnej dla prawidłowego prowadzenia procesu nitryfikacji, b) na skutek zmiany proporcji BZT5 i Nog w aktualnie dopływających ściekach w stosunku do wartości projektowanych znacznie pogorszyły się warunki do przeprowadzenia pełnej denitryfikacji, szczególnie w procesie symultanicznym jaki jest zastosowany, c) dodatkowo uległ skróceniu czas przepływu przez reaktor. Stąd widoczne w wynikach jakości ścieków na odpływie z oczyszczalni analizowanych metodą statystyczną, załamanie procesów nitryfikacji i denitryfikacji w istniejącym reaktorze. - częste awarie rotorów powierzchniowych wymuszają konieczność remontów (kilku lub nawet kilkunastodniowych), co utrudnia, a nawet wręcz uniemożliwia właściwą eksploatację reaktora, - istniejące rozwiązanie technologiczne oczyszczalni biologicznej nie zapewnia biologicznego usuwania fosforu, który aktualnie w całości strącany jest chemicznie, - przepompownia osadu recyrkulowanego i nadmiernego aktualnie ma zbyt niską wydajność, brak jest opomiarowania co uniemożliwia właściwą kontrolę procesów zachodzących w komorze napowietrzania, oraz brak jest automatycznego sterowania ilością osadu recyrkulowanego, - zagęszczacze grawitacyjne osadu wstępnego i nadmiernego wprawdzie zakryte są kopułami, ale brak jest odbioru powietrza złowonnego i biofiltru do jego oczyszczenia, - w stacji odwadniania osadów problem stanowi prasa taśmowa Andritz a służąca do odwadniania osadu nadmiernego z uwagi na jej 10 letni już czas pracy oraz aktualne obciążenie osadem; do odwadniania osadu wstępnego służy wirówka NOXON a, która z uwagi na 18 y rok pracy w każdej chwili może ulec awarii. - silos na wapno częściowo zużyty technicznie, - istniejące poletka osadowe służące aktualnie do magazynowania osadu wapnowanego przewidywane są do likwidacji, mają już wyeksploatowany system drenażu, przestarzały system automatyki na oczyszczalni utrudnia prowadzenie bieżącego monitoringu pracy, właściwe prowadzenie procesów oraz ich kontrolę. opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 23

1.3.2.4. Obecnie wymagana i uzyskiwana jakość ścieków oczyszczonych Dla oczyszczalni ścieków w Rawiczu obowiązuje pozwolenie wodnoprawne wydane w oparciu o Rozporządzenie Ministra Środowiska z 24.07.2006 r. decyzją Starosty Rawickiego, znak: OS.6341.20.2014 z dnia 4 sierpnia 2013 roku na odprowadzenie oczyszczonych ścieków komunalnych z oczyszczalni dla miasta Rawicza do rowu M-I-23 1 z miejscowości Masłowo, które następnie rowami: M-I-23A, M-I-22A, M-I-22, rowem opaskowym rzeki Masłówki i rowem M-I dopływają do rzeki Masłówki w km 3+740 w ilości: średniej w ciągu doby Q śr.d = 9 000 m 3 /d maksymalnej w ciągu godziny Q max.h = 660 m 3 /h maksymalnej w ciągu roku Q max.r = 3 285 000 m 3 /r o następującej jakości (tab.1): Tabela 1. Wymagania dla ścieków oczyszczonych wg pozwolenia wodnoprawnego WSKAŹNIK JEDNOSTKA Najwyższa dopuszczalna wartość wskaźnika zanieczyszczeń W warunkach normalnej pracy oczyszczalni W przypadku awarii urządzeń oczyszczalni istotnych dla realizacji pozwolenia BZT 5 go 2 /m 3 15 22,5 ChZT Cr go 2 /m 3 125 187,5 zawiesiny ogólne g/m 3 35 52,5 azot ogólny gn/m 3 15 22,5 fosfor ogólny gp/m 3 2 3,0 Obecne pozwolenie wodnoprawne ważne jest do dnia 4 sierpnia 2024 roku. 1.3.3. Odbiornik ścieków Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rz. Masłówka w km. 3 + 750. Ścieki bezpośrednio wprowadzone są do rowu melioracyjnego M-I-23, a następnie przez rowy M-I-23A, M-I-22A, MI- 22, rów opaskowy rz. Masłówki i rów M-I dopływają do rz. Masłówki w km. 3+750. Rz. Masłówka jest prawobrzeżnym dopływem rz. Orki. Powierzchna zlewni wynosi A= 287,8 km². Rzeka posiada długość 31,5 km i jest uregulowana do km 14,8. W przekroju ujścia ścieków do Masłówki ( km 3+750) wraz z wodami rowu M-I, w Masłówce występują następujące przepływy charakterystyczne: SNQ = 0,07 m³/s SSQ = 0,91 m³/s SWQ = 6,71 m³/s 1 Ścieki komunalne odprowadzane są wylotem kanalizacyjnym do rowu M-I-23 na działce 403/2 w miejscowości Masłowo. Rowy M-I-23, M-I-23A, M-I- 22A, M-I-22, rów opaskowy rzeki Masłówki i rów M-I znajdują się w zlewni rzeki Masłówka, JCWP Masłówka kod 60001714689; Region Wodny Środkowej Odry. Wylot kanalizacyjny posiada: Współrzędne: ʎ=51 0 35 54,5 N, φ=16 0 49 50,3 E, Średnica: DN 800 opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 24

1.3.4. Uzasadnienie konieczności modernizacji oczyszczalni ścieków Pracująca aktualnie oczyszczalnia w warunkach zmiennych ilości i składu ścieków na dopływie w stosunku do projektowanych nie osiąga zadawalającego efektu ekologicznego głównie w zakresie azotu ogólnego i amonowego, których efekt usuwania jest mało stabilny i notowane są okresowe przekroczenia wynikające z niezadawalającego przebiegu nitryfikacji i denitryfikacji. Oczyszczalnia nie posiada również rezerw umożliwiających przyjęcie przez nią dodatkowych ładunków zanieczyszczeń z planowanych dalszych podłączeń kanalizacyjnych a także w przypadku ewentualnego lokalnego rozwoju gospodarczego regionu. Ponadto szereg rozwiązań oczyszczalni uznaje się już za nienowoczesne z uwagi na postęp zarówno technologiczny jak i techniczny jaki nastąpił w ostatnim okresie. Oczyszczalnia ścieków zmodernizowana została bowiem przed 10-tu laty, według projektu wykonanego w 2000 roku. Zgodnie z tym projektem oczyszczalnia zaprojektowana została do oczyszczania ładunku w ściekach dopływających w ilości 2 100 kgbzt 5 /d co odpowiadało równoważnej liczbie mieszkańców RLM 35 000. Zaprojektowana została do oczyszczania ścieków w zakresie spełniającym wymogi obowiązującego wówczas Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopada 1991 w sprawie klasyfikacji wód oraz warunków, jakim powinny odpowiadać ścieki wprowadzane do wód lub do ziemi. Porównanie wymaganej obecnymi przepisami jakości ścieków oczyszczonych (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18.11.2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego; Dz.U. poz.1800) z obowiązującym na etapie opracowywania projektu w 2000 r. przedstawiono w tabeli 2. Tabela 2. Wymagania dla ścieków oczyszczonych wg obowiązującego Rozporządzenia Ministra Środowiska z dn. 18.11.2014 r z Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopada 1991r. Najwyższa dopuszczalna wartość wskaźnika zanieczyszczeń WSKAŹNIK JEDNOSTKA Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18.11.2014 r.; Dz.U. poz. 1800) Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 11.1991 r Dz.U nr 116 poz.503). BZT 5 go 2 /m 3 15 15 ChZT Cr go 2 /m 3 125 150 zawiesiny ogólne g/m 3 35 50 azot ogólny fosfor ogólny gn/m 3 15 30 gp/m 3 2 1,5 rzędna dna: 88,37 m npm opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 25

Z powyższego zestawienia wynika, że obecnie obowiązujące przepisy narzucają większe wymagania w zakresie jakości ścieków oczyszczonych. Kubatury istniejącego reaktora biologicznego i obiekty mające wpływ na efekt oczyszczania ścieków (pompownia recyrkulacji osadu, osadniki wtórne) zostały zaprojektowane do usuwania azotu poniżej 30 gn/m 3 a nie do wartości poniżej obecnie obowiązującej 15 gn/m 3. Stąd zrozumiałe jest, że Użytkownik oczyszczalni spotyka się z ogromnymi problemami eksploatacyjnymi aby uzyskać wymaganą przepisami jakość ścieków oczyszczonych głównie w zakresie azotu. Ponadto do oczyszczalni dopływała duża ilość wód deszczowych i infiltracyjnych, co wpływa przede wszystkim na jej przepustowość hydrauliczną. Okresowo przy intensywnych deszczach dochodzi bowiem do przelewania się ścieków z części mechanicznej na okoliczny teren. Jest to następne zagadnienie, który uzasadnia celowość modernizacji oczyszczalni pod kątem zwiększenia jej przepustowości hydraulicznej. Reasumując celem modernizacji oczyszczalni będzie: w zakresie części ściekowej: umożliwienie dodatkowego obciążenia oczyszczalni zarówno pod względem hydraulicznym jak i ładunkiem zanieczyszczeń, zapewnienie skutecznego oczyszczania ścieków do poziomu wymaganymi aktualnie obowiązującymi przepisami, w zakresie części osadowej zapewnienie możliwości odwodnienia całej ilości osadów biologicznych powstających w warunkach docelowych. 1.3.5. Bilans ścieków 1.3.5.1. Pojęcie przepustowości oczyszczalni W rodzimej tradycji projektowej przyjęło się utożsamiać przepustowość oczyszczalni z średnim dobowym przepływem ścieków przez oczyszczalnię (czasami z maksymalnym dobowym), czyli z hydrauliczną przepustowością, co jest miarodajne dla części mechanicznej oczyszczalni. Tymczasem najczęściej elementem determinującym przepustowość jest część biologiczna oczyszczalni wymiarowana głównie na podstawie ładunku zanieczyszczeń, który jest wartością bardziej stabilną niż przepływ (przy większych przepływach, np. przy deszczach, stężenie ścieków na ogół maleje i na odwrót). Stąd też w zwyczajach np. niemieckich podaje się równoważną liczbę mieszkańców RLM (odpowiadającą określonemu ładunkowi zanieczyszczeń) jako przepustowość oczyszczalni. W niniejszym projekcie tradycyjnie przez pojęcie przepustowości rozumie się przepływy średniodobowe, ale pamiętając, że odnoszą się one do założonej jakości ścieków, co łącznie określa ładunek zanieczyszczeń. Dla przepływów maksymalnych dobowych, utożsamianych z opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 26

przepływami okresu pogody deszczowej, przyjęto proporcjonalne obniżenie stężeń zanieczyszczeń, tak że ładunki zanieczyszczeń są wartościami stałymi. 1.3.5.2. Ilość ścieków i charakterystyczne przepływy 1.3.5.2.1. Stan istniejący Bilans sporządzono na podstawie bazy danych eksploatacyjnych Użytkownika, z okresu 01.01.2011r 31.08.2014r., tj. z uwzględnieniem najnowszych wyników pomiarów, bezpośrednio poprzedzających bilans. Na oczyszczalni występują duże różnice w dopływach ścieków w okresie pogody suchej (bezdeszczowej) oraz podczas pogody deszczowej. Poniżej graficzna wizualizacja nierównomierności dopływu ścieków do oczyszczalni w Rawiczu (wykres1). Wykres 1. Nierównomierność dopływu ścieków w okresie styczeń.2011 - sierpień.2014 r. Na podstawie rozkładu prawdopodobieństwa natężenia przepływu dla ww. okresów obliczeniowych wyznaczono charakterystyczne wartości natężenia przepływu ścieków. Zestawienie charakterystycznych przepływów za okres styczeń 2011- sierpień 2014 r. przedstawiono w tabeli 3 opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 27

Tabela 3. Zestawienie przepływów charakterystycznych za okres 01.2011-08.2014 r. Okres Wartość Jednostka 2011 2012 2013 2014( 01-08) 2011-2014 Średnia arytmetyczna m 3 /d 7720 7653 7851 7476 7693 Odchylenie standardowe m 3 /d 1760 1215 1479 1122 1445 Współczynnik zmienności - 0,23 0,16 0,19 0,15 0,19 Minimum m 3 /d 5790 5869 6080 6274 5790 Maksimum m 3 /d 16530 15131 20934 14481 20934 Przepływ z prawd. P 50% m 3 /d 7169 7387 7557 7113 7576 Przepływ z prawd. P 85% m 3 /d 9116 8477 8723 8077 8652 Przepływ z prawd. P 97,3% m 3 /d 12916 10680 11539 10931 11936 Jako Q d,śr. przyjęto średnią arytmetyczną natężenia przepływu w okresie bilansowym. Wartość tę dla suchej pogody reprezentuje przepływ występujący z prawdopodobieństwem 50%. Porównując tę wartość z ilością ścieków jaka powstaje w wyniku zużycia wody (średnio 2820 m 3 /d za okres 2011-2013 r.) wynika, że 4871 m 3 /d (7691-2820) jest wód infiltracyjnych i wód opadowych co stanowi 63% średniodobowej ilości ścieków. Standardowo ilość ta powinna wynosić 10-15%. Świadczy to o bardzo nieszczelnej sieci kanalizacyjnej i odprowadzaniu wód opadowych z kanalizacji ogólnospławnej (stare miasto) do kanalizacji sanitarnej. Wynika stąd jednoznaczny wniosek o konieczności systematycznego porządkowania sieci dla uzyskania ograniczenia dopływu na oczyszczalnię. Porządkowanie sieci kanalizacyjnej wymaga jednak wielu lat i dużych kosztów. Stąd,w zaistniałej sytuacji proponuje się pozostać przy udokumentowanych analizą statystyczną wielkościach charakterystycznych przepływów z niewielkimi korektami. Jako Q d,max uznano wartość natężenia przepływu z okresu bilansowego, występującą z prawdopodobieństwem 97,3%. Wartość prawdopodobieństwa wynika z założenia, że maksymalny przepływ obliczeniowy statystycznie może być nie częściej niż 10-krotnie przekroczony w skali roku (1-10/365=0,973). Przekroczenia te mogą wystąpić w okresach wiosennych roztopów, w latach ze śnieżnymi zimami lub rzadziej, podczas długotrwałych okresów deszczowych. Charakterystyczne dopływy ścieków na oczyszczalnię dla stanu obecnego przedstawiono w tabeli 4. opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 28

Tabela 4. Charakterystyczne przepływy ścieków dla stanu obecnego CHARAKTERYSTYCZNE PRZEPŁYWY: Jednostka WARTOŚĆ UWAGI Q dśr - przepływ średni dobowy m 3 /d 7693 Q dmax - przepływ maksymalny dobowy m 3 /d 11 936 Q dmax / Q dśr =1,55 Q hśr - przepływ godzinowy średni m 3 /h 321 Q hśr = (Q dśr /24) Q hmax - przepływ godzinowy maksymalny okresu pogody bezdeszczowej Q hmax-max - przepływ godzinowy maksymalny okresu pogody deszczowej m 3 /h 358 Ustalony jako maksymalny przepływ godzinowy z wybranych 10 dni suchej pogody m 3 /h 1270 Ustalony jako maksymalny przepływ godzinowy z wybranych 10 dni deszczowych Z powyższego zestawienia wynika, że oczyszczalnia jest przeciążona hydrauliczne szczególnie w okresie opadów. Zestawienie w tabeli 3 uwzględnia również ścieki dowożone, których średnia ilość dobowa wynosi ok. 30 m 3 /d co w stosunku do przepływu dobowego ścieków na oczyszczalnię jest bardzo znikoma i wynosi ok 0,4 %. Ilości ścieków dowożonych w latach 2012-2013 przedstawiono w tabeli 5: Tabela 5. Ilości ścieków dowożonych w latach 2012-2013 Lata: Jednostka Wartość 2012 m 3 /r 7772 2013 m 3 /r 7613 Średnio rocznie m 3 /r 7693 Średnio dobowo (wyliczone z 252 dni roku 5 dni roboczych w tygodniu) m 3 /d 31 1.3.5.2.2. Założenia projektowe W niedalekiej przyszłości nastąpi wzrost ilości ścieków dopływających do oczyszczalni w wyniku rozbudowy kanalizacji sanitarnej z miejscowości Rawicz, Dębno Polskie, Masłowo, Sierakowo, Szymanowo oraz w wyniku skanalizowania miejscowości gminnych Folwark, Kąty, Łaszczyn o łącznej liczbie ok.1100 mieszkańców. Przyjmując jednostkowe zużycie wody na cele socjalno-bytowe od mieszkańca w wysokości q= 100 dm 3 /Md ilość ścieków od 1100 mieszkańców wynosi: Q ść =q*m*0,95= 0,1*1100*0,95=105 m 3 /d Ilość ścieków wynikająca z ilości aktualnych i perspektywicznie odprowadzanych ścieków została określona w wysokości Q=7687+105=7792 m 3 /d przyjęto: Q dśr =7 800 m 3 /d Zweryfikowaną prognozowaną ilość ścieków przedstawiono w tabeli 6. opracowanie PPU PROJ-EKO Sp. z o. o., kwiecień 2017 r., nr rej. 178/STWiOR/17 strona 29