Anna Snochowska Polityka społeczna 2003 GN

Anna Snochowska Polityka społeczna 2003 GN

Wywiera negatywny wpływ na funkcjonowanie całego społeczeństwa, Nie jest przypisana do jednej konkretnej zbiorowości, wręcz przeciwnie, ma bardzo szeroki zasięg, Zaburza ład społeczny, Budzi kontrowersję, nie można do końca zwalczyć jej przyczyny, Budzi zainteresowanie wielu podmiotów publicznych i prywatnych.

Samobójstwo- zachowanie destrukcyjne, akt celowego, świadomego odebrania sobie życia na skutek różnorakich czynników.

Egoistyczne- jednostka odrzuca wszelkie normy społeczne, kierując się własnymi potrzebami, wykazując słabą integrację z grupą i społeczeństwem. Altruistyczne- wyraża się silną integracją jednostki ze społeczeństwem, dokonywane jest przez osoby przekonane, że poświęcają życie dla dobra innych. Anomiczne- w sytuacji zakłócenia istniejącego porządku społecznego, popełniane przez osoby, które nie są w stanie zaadoptować się do rzeczywistości. Fatalistyczne- obejmujące jednostkę, która znalazła się w sytuacji bez wyjścia.

Czynniki psychologiczne Czynniki społeczne

Depresja- samobójstwo popełnia się zazwyczaj pod wpływem impulsu w pierwszej, ostrej fazie. Są to zwykle poważne próby samobójcze i nie wiążą się z próbami zwrócenia na siebie uwagi. Samobójstwa te są zazwyczaj popełnianie w przeciągu kilku tygodni po doznanym urazie psychicznym, spowodowanym zwykle przez jakieś traumatyczne przeżycie. Mania- stan ten cechuje się silnym, wewnętrznym odrzucaniem. Dotyczy to zwłaszcza osób, które czują się współwinne zdarzeń, które wywołały u nich uraz psychiczny. Osoby z utajoną depresją zachowują się zupełnie normalnie i mogą nawet wyglądać na zadowolone z życia. Jednocześnie odczuwają bardzo silną nienawiść do siebie samych.

Samotność Rozpad rodziny Śmierć bliskiej osoby Nieradzenie sobie w nauce/pracy Warunki ekonomiczne Nieporozumienia rodzinne Zawód miłosny

Istnieje udowodniony związek pomiędzy nagłośnieniem w mass mediach faktu popełnienia samobójstwa a wzrostem liczby popełnionych samobójstw. Wzrost ten sięga średnio 1000% w przypadkach samobójstw sławnych ludzi. Efekt Wertera działa zgodnie z regułą społecznego dowodu słuszności fakt popełnienia samobójstwa przez jest wystarczającym powodem, aby niektórzy ludzie doszli do wniosku, iż odebranie sobie życia jest właściwą decyzją. Przy czym wzrost liczby samobójstw był tym większy, im więcej czasu poświęcano w mass mediach na opisywanie i informowanie o popełnionym czynie, a grupą najbardziej podatną na naśladowanie nagłośnionego samobójstwa są nastolatkowie. Oprócz potencjalnych samobójców na odebranie sobie życia decydują się także osoby które nigdy nie podjęłyby takiej decyzji.

Samobójstwo osób tymczasowo aresztowanych i skazanych na karę pozbawienia wolności w aresztach śledczych i zakładach karnych jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów wśród osób osadzonych. Wskaźnik samobójstw u osób przebywających w aresztach śledczych jest dziesięciokrotnie, wyższy niż u osób przebywających na wolności. Do grupy wysokiego ryzyka należą młodociani umieszczeni w zakładach karnych dla dorosłych.

Grupa wiekowa 16-21 lat. W tej grupie umiejętność radzenia sobie z problemami oraz odporność na niesprzyjające czynniki zewnętrzne dopiero się kształtują. Zapobieganie próbom popełnienia samobójstwa wśród nich jest ważnym punktem w strategiach krajów, które włączyły się do zainicjowanego przez WHO programu SUPRE (Suicide Prevention). Samobójstwo stanowi jedną z pięciu najczęstszych przyczyn zgonu w grupie wiekowej 15-19 lat. Około 11 % wszystkich uczniów amerykańskich szkół średnich próbuje co najmniej raz popełnić samobójstwo.

Nieprawidłowe funkcjonowanie rodziny, Złe oddziaływanie środowiska szkolnego; Nadmierny rygoryzm rodziców, Zatargi z nauczycielami, Słaba psychika, Obsesyjne myślenie o śmierci, Mała odporność na stres, Strach przed złymi ocenami, Nadużycie alkoholu, Niepowodzenia w miłości.

demograficzne (płeć, wiek, rasa, miejsce zamieszkania) społeczno-ekonomiczne (sytuacja rodzinna, szkolna, w grupie rówieśniczej) psychologiczne (cechy osobowości, postawy, poziom funkcjonowania, sposoby radzenia sobie, obecność stresorów) chorobowe, w tym somatyczne i psychiatryczne (obecność określonych zaburzeń psychicznych i chorób) biologiczne (neurochemiczne i genetyczne)

Najwięcej aktów samobójczych popełniają ludzie w wieku 16 21 lat. Drugim niebezpiecznym okresem jest wiek 45 55 lat. Wbrew rozpowszechnionym sądom samobójstwa w Polsce (oraz w większości innych państw świata) częściej popełniają mężczyźni niż kobiety, we wszystkich grupach wiekowych. W 2010 roku odnotowano 5.456 zamachów samobójczych, z których 4.087 zakończyło się zgonem. Dane GUS i KGP

Ogółem- 5391 prób samobójczych (w tym 4087 zgonów) w 2010 roku. 765- choroba psychiczna 679- nieporozumienia rodzinne 304- przewlekła choroba 331- zawód miłosny 348- warunki ekonomiczne 104- nagła utrata źródeł utrzymania 85- śmierć bliskiej osoby 55 popełnienie przestępstwa, wykroczenia 30- problemy szkolne 27- trwałe kalectwo 3- niepożądana ciąża 2.660- przyczyna nieustalona

6000 5000 4000 3000 2000 Ogółem Mężczyźni Kobiety 1000 0 1991 1994 1997 2000 2003 2006 2010

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Kobiety Mężczyźni

Rocznie na świecie w wyniku samobójstwa umiera około miliona osób, a podejmowanych jest 10-20 milionów prób samobójczych. Dla przykładu, liczba rocznie popełnianych samobójstw przedstawia się następująco: Chiny około 250 000, Rosja 60 000, USA 30 000, Japonia 30 000. Najwyższe wskaźniki samobójstw mają kraje dawnego bloku wschodniego, najniższe kraje Ameryki Łacińskiej. W Chinach więcej kobiet popełnia samobójstwa.

Otrucie gazem 0,76% Zażycie trucizny 0,39% Środki nasenne 3,34% Uszkodzenie ukł. Krwionośnego 1,92% Samookaleczenie 2,41% Rzucenie się z wysokości 7,11% Utopienie się 1,72% Powieszenie 75,04% Rzucenie się pod pojazd 2,27% Zastrzelenie się 0,92% Porażenie się prądem elektrycznym 0,12% Zadanie sobie ran kłutych na szczycie głowy z przebiciem pokrywy czaszki 0,17% Inne 3,96%

We współczesnych systemach prawnych samobójca nie podlega karze za próbę samobójczą. W polskim prawie nigdy nie uznawano samobójstwa za czyn zabroniony, nie jest czynem zabronionym również próba samobójcza. Ponieważ jednak samobójstwo jest czynem społecznie niepożądanym, przestępstwem jest nakłanianie do samobójstwa lub udzielenie pomocy w popełnieniu samobójstwa przez inną osobę, nawet na jej życzenie. od 3 miesięcy do lat 5.

W katolicyzmie samobójstwo jest grzechem, przez wieki uznawanym za grzech śmiertelny. Protestantyzm ogólnie uznaje samobójstwo za grzech, jednak nie potępia go jednoznacznie. Judaizm w Talmudzie również głosi potępienie samobójcy i zakazuje rytualnego pochówku takiej osoby. Islam zakazuje samobójstwa. Jednak męczennicy, którzy poświęcają własne życie dla Allaha (np. w walce) nie są uznawani za samobójców. Niektóre religie skrajne dopuszczają samobójstwa.

Przewlekła depresja, marazm, zniechęcenie do życia. Odizolowanie się od społeczeństwa. Znaki werbalne, np. Już niedługo nie będziesz się musiał o mnie martwić. Ciężkie problemy rodzinne. Zmiany osobowości. Utrata na wadze, bezsenność.

Edukacja społeczna Działania skierowane do populacji zagrożonej potencjalnie samobójstwem Wpływ instytucjonalny i pozainstytucjonalny na osoby znajdujące się w sytuacji krytycznej Pomoc w sytuacji kryzysowej przez otwieranie możliwości i motywacji do zachowania życia. Oddziaływania psychologiczne, socjologiczne i medyczne powinny uwzględniające fakt, że po odratowaniu życia, osoby te nadal mają poważne kłopoty z radzeniem sobie z problemami życiowymi, funkcjonowaniem w społeczeństwie.

Samobójstwa stanowią poważny problem naszego społeczeństwa. Duże ryzyko zachowań samobójczych dotyczy osób chorych na depresję jak również pacjentów ze schizofrenią. Znaczny odsetek popełniających samobójstwo to osoby nadużywające alkoholu i narkotyków. Prewencja samobójstw polega na wczesnym rozpoznaniu i właściwym leczeniu występujących zaburzeń psychicznych, które mogą ograniczyć negatywne skutki zdrowotne i społeczne. Prawidłowe zdiagnozowanie czynników ryzyka może wpłynąć na zmniejszenie wskaźnika umieralności wśród osób potencjalnie zagrożonych samobójstwem.