Gminny program dożywiania dzieci i młodzieży w szkołach podstawowych i gimnazjalnych na lata 2013 2015 Zdrowa Żywność I. Cele programu. Strategicznym celem programu jest ograniczenie zjawiska niedożywienia dzieci i młodzieży z rodzin na terenie gminy i promocja zdrowych nawyków żywieniowych. Zakłada on objęcie dożywianiem, wszystkich dzieci zamieszkujących w Gminie Słupsk i realizujących obowiązek szkolny na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjalnej w szkołach na terenie Gminy. Program jest elementem polityki społecznej, edukacyjnej i zdrowotnej Gminy Słupsk w zakresie: 1. poprawy poziomu życia rodzin 2. poprawy stanu zdrowia dzieci i młodzieży. 3. kształtowania właściwych nawyków żywieniowych. 4. pomocy dzieciom żyjącym w rodzinach w szczególności dysfunkcyjnych, w których występują: uzależnienia, przemoc, niepełnosprawność, niewydolność opiekuńczo wychowawcza. II. Ocena sytuacji warunkująca realizację programu (diagnoza). 1. Uwarunkowania społeczno gospodarcze występujące w gmine Słupsk mające wpływ na sytuację rodzin. W Gminie wg stanu na 31.12.2010r. Zamieszkiwało 15 tys. mieszkańców. Zjawiskiem charakterystycznym dla sytuacji społecznej naszej Gminy jest tendencja wzrostowa liczby mieszkańców 15 tys. w 2010r. do prawie 16 tys. na koniec czerwca 2013r. Wynika to przede wszystkim z dadatniego przyrostu naturalnego i z dodatniego salda migracji.
Wzrost liczby mieszkańców gminy nie powoduje bardzo dużego wzrastu liczby rodzin korzystających ze wsparcia Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej na podstawie przepisów ustawy o pomocy społecznej. Brak dużego wzrostu liczby osób uprawnionych do świadczeń z pomocy społecznej spowodowany jest przede wszystkim utrzymaniem na niskim poziomie progów kryteriów dochodowych (bardzo niskie kwoty) uprawniających do pomocy co powoduje że nawet niezamożne rodziny są za bogate aby tą pomoc otrzymywać oraz nie chęcią mieszkańców, wstydem związanym z koniecznością zwrócenia się o tą pomoc. Nadal jednak liczba rodzin objetych pomocą GOPS liczy ponad 1100 rodzin. Społeczeństwo Gminy doświadcza również wielu zmian w związku z transformacją ustrojową i gospodarczą. Sytuacja ta szczególnie dotknęła rynek pracy. Liczba osób bezrobotnych w Gminie wynosiła odpowiednio w roku 2010 1042, 2011-1048, 2012-1118 osób i posiada tendencję wzrostową. Wśród mieszkańców Gminy obok ludzi, którzy są w stanie samodzielnie zaspokoić wszystkie swoje potrzeby bytowe, żyją ludzie, których nie stać nawet na ich elementarne zaspokojenie. Ubóstwo jest zatem czymś realnym i przybiera różne oblicza może chodzić o bardzo niskie dochody rodziny lub ich brak, złe odżywianie, może być też związane z innymi problemami społecznymi, takimi jak: uzależnienia, przemoc, demoralizacja, przestępczość. Na terenie Gminy żyje również wiele rodzin wielodzietnych dla których każda pomoc skierowana do dzieci spowoduje istotne zmniejsze wydatków w ich budżetach domowych. Obserwuje się również brak własciwych nawyków żywieniowych które powodują, że rośnie populacja dzieci mających różne problemy zdrowotne wynikające z braku dostępu do odpowiednio przygotowanych, zdrowych i naturalnych posiłków. Promocja zdrowego jedzenia, aby była skuteczna powinna być realizowana stale w stosunku do całej populacji dzieci i młodzieży, a najlepszym miejscem jest szkoła. 2. Sytuacja dziecka w rodzinie Sytuacja dzieci żyjących w rodzinach ubogich jest szczególnie trudna. Rodzice często nie mogą zaspokoić podstawowych potrzeb życia codziennego. W rodzinach, w których nie występują inne problemy poza materialnymi, zaspakajanie podstawowych potrzeb dzieci jest priorytetem. Jednak brak środków finansowych prowadzi do coraz większych zaniedbań, ograniczania potrzeb oraz oszczędzania - również na jedzeniu. Szczególnie trudna sytuacja dotyka dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, w których dochodzi do socjalizacji biedy. Przyczyną są złe warunki mieszkaniowe, warunki materialne rodziny, zaniedbania wychowawcze ze strony obojga rodziców co w konsekwencji znajduje odzwierciedlenie w problemach wychowawczych, braku umiejętności dostosowania się dziecka do panujących w społeczeństwie norm. Zjawiska te mają znaczący wpływ na karierę szkolną
dzieci. Zdarza, się że jedynym powodem chodzenia do szkoły jest gorący posiłek, którą tam dostają. Najnowsze dane dotyczące głodnych dzieci w Polsce zatrważają. Co trzecie dziecko rodzi się u nas w skrajnym ubóstwie. 800 tys. jest niedożywionych. Ponad 600 tys. najmłodszych z wielodzietnych rodzin żyje w nędzy. Najwyższą cenę polskiej transformacji płacą bowiem rodzice i ich potomstwo. Odzwierciedleniem statystycznym opisanych uwarunkowań jest poniższe zestawienie wskazujące na wzrost liczby dzieci objętych pomocą w formie dożywiania.tabela 1. Rok liczba dzieci realizujących obowiązek szkolny ogółem Liczba wszystkich dzieci żywionych w stołówkach szkolnych Ogółem w tym liczba dzieci którym posiłek opłacają : Rodzice Gmina (GOPS) 2010 1541 202 45 157 2011 1564 214 56 158 2012 1537 240 68 172 Dożywianie dzieci w szkołach jest najlepszą formą wspomagania dziecka, jego rodziny oraz szkoły. Niedobory żywienia oraz złe nawyki żywieniowe w okresie dojrzewania dziecka i nastolatka, powodują poważne konsekwencje mające wpływ na aktywność umysłową, sprawność fizyczną, dojrzewanie płciowe, opóźnienie rozwoju społecznego i intelektualnego, anemię, zmniejszenie odporności organizmu [prof. Jerzy Socha Centrum Zdrowia Dziecka]. Problemem zdrowotnym o coraz wiekszym znaczeniu jest jakość posiłów spożywanych przez dzieci. Dotyczy on całej populacji, a nie tylko rodzin o trudnej sytuacji materialnej. Wszystkie dzieci powinny spożywać zdrowe i smaczne posiłki co ma wielki wpływ na poziom zdrowia naszego społeczeństwa. Już od najmłodszych lat należy promować zasady zdrowego żywienia i umożliwić wszystkim dzieciom dostęp do odpowiednio zbilansowanych posiłków. III. Koordynacja realizacji programu. W celu realizacji programu konieczne jest połączenie działań: a) Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, b) Gminnej Administracji Oświaty.
Koordynatorem programu na poziomie gminy jest Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej realizujący zadanie we współpracy z Kierownikiem Gminnej Administracji Oświaty. Podmiotami realizującymi zadanie są: a) w zakresie pomocy społecznej: pracownicy socjalni GOPS b) w zakresie edukacji: personel administracyjno - obsługowy zatrudniony w stołówkach szkolnych oraz pedagodzy placówek oświatowych, IV. Zadania podmiotów realizujących program. 1. Do zadań Gminnej Administracji Oświaty i Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej należy: 1) zabezpieczenie środków finansowych na realizację programu; 2) monitorowanie realizacji programu i jego realizacji. 3) koordynowanie i okresowa ocena realizacji programu; 4) rozeznanie potrzeb w zakresie innych form pomocy; 5) współpraca z podmiotami realizującymi program w zakresie dożywiania dzieci i młodzieży; 6) zbieranie informacji w zakresie realizacji programu od wszystkich podmiotów realizujących program. 7) organizowanie żywienia dzieci i młodzieży na terenie stołówek szkolnych; 8) rozeznanie potrzeb w zakresie liczby dzieci wymagających pomocy w formie dożywiania we współpracy z pedagogami szkolnymi; 9) współpraca z Urzędem Gminy mająca na celu poprawę bazy żywieniowej w szkołach i promocja zdrowej żywności; 10) zbieranie danych w zakresie realizacji programu (raz w miesiącu) i przekazywanie ich do Wójta Gminy Słupsk. 4. Do zadań Urzędu Gminy należy: 1) nadzór nad realizacją programu na poziomie wszystkich zaangażowanych podmiotów. V. Finansowanie programu. Środki finansowe na realizację programu pochodzić będą z budżetu gminy oraz innych
zewnętrznych źródeł finansowania. VI. Zasady udzielania pomocy w formie dożywiania. 1. Pomoc w formie dożywiania udzielana jest wszystkim dzieciom mieszkającym na terenie Gminy Słupsk i uczęszczającym do szkół podstawowych i gimnazjalnych na terenie gminy z zastrzeżeniem ust.2. 2. W przypadku wystapienia co najmniej jednego z powodów wymienionych w artykule 7 ustawy o pomocy społecznej lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej z własnej inicjatywy udziela pomocy zgodnie z ustawą z dnia 29 grudnia 2005 roku o ustanowieniu programu wieloletniego pomoc państwa w zakresie dożywiania, co związane jest z możliwościami uzyskania dotacji na ten cel z budżetu państwa. 3. Placówki oświatowe zobowiązane są do prowadzenia odpowiedniej kampanii informacyjnej i promocji zdrowego żywienia, a w szczególności o zasadach i terminach zgłoszenia przez rodziców lub opiekunów dziecka do udziału w programie dożywiania. 4. Pedagodzy szkolni w porozumieniu z pracownikami socjalnymi również z własnej inicjatywy dokonują zgłoszenia dziecka do udziału w programie oraz sposobu finansowania. 5. W przypadku braku możliwości zapewnienia dziecku gorącego posiłku w szkole z uwagi na brak stołówki, istnieje możliwość zorganizowania dowozu posiłków na zasadach konkursu ofert lub zakupu usług na podstawie przepisów ustawy z dnia 29.01.2004r. - Prawo zamówień publicznych(dz. U. Nr 19 poz. 177 z późn. zm.). VII. Monitoring realizacji programu. 1. Realizacja programu będzie monitorowana przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej we współpracy z Gminną Administracją Oświaty w celu zabezpieczenia dożywiania dzieci zgodnie z rozeznanymi potrzebami w tym zakresie w następujący sposób: - ze strony Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej informacje dotyczące liczby żywionych dzieci przekazywane będą przez pracowników socjalnych raz w miesiącu do Gminnej Administracji Oświaty, który sporządza na tej podstawie zbiorczą informację; - ze strony Gminnej Administracji Oświaty informacje dotyczące liczby żywionych dzieci przekazywane będą przez pedagogów szkolnych raz w miesiącu i sporządza następnie zbiorczą informacje, której kopie przesyła do wiadomości Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej; - przynajmniej raz w roku, w wybranych placówkach realizujących dożywianie uczniów w stołówkach szkolnych, zostanie przeprowadzona ankieta (zgodnie z załącznikiem nr 1 do niniejszego programu) przez podmioty realizujące program;
- podmioty realizujące program zobowiązane są do prowadzenia akcji promocyjno-informacyjnej dotyczącej zdrowego żywienia i jego wpływu na zdrowie dzieci, - w zamówieniach dotyczących dostarczania posiłków wykonawcy zostaną zobowiązani do przestrzegania normatywnych wartości energetycznych, wartości odżywczych i smakowych potraw oraz do przygotowywania ich zgodnie z prawnymi regulacjami o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia dzieci przy równoczesnym zapewnieniu modyfikacji opracowanych jadłospisów przez różnego rodzaju urozmaicenia, sezonowość produktów, zobowiązani zostaną również do minimalnego zastosowania produktów przetworzonych na poczet innych wartościowych składników i zabronione zostanie dostarczanie posiłków na bazie Fastfood, - w zamówieniach dotyczących dostarczania posiłków wykonawcy zostaną zobowiązani do przygotowywania posiłków z produktów wysokiej jakości i zawsze świeżych posiadających aktualne terminy ważności, nabytych w źródłach działających zgodnie z obowiązującymi przepisami sanitarnymi i higienicznymi, - po zakończeniu roku budżetowego sporządzona zostanie przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminną Administrację Oświaty zbiorcza informacja, podsumowująca realizację programu wraz z prognozą dotyczącą liczby dzieci, środków przeznaczonych na dożywianie oraz możliwości szkół w zakresie wydawania posiłków na rok następny. Informacja zostanie przedstawiona Wójtowi Gminy Słupsk. VIII. Okres realizacji programu Program dożywiania dzieci i młodzieży uczęszczających do szkół podstawowych i gimnazjalnych Gminy Słupsk Zdrowa Żywność będzie realizowany od 1 września 2013 roku do 30 czerwca 2015.
KALKULACJA KOSZTÓW PROGRAMU NA 2013r. 1. Do kalkulacji kosztów przyjęto następujące założenia: a) okres nauki szkolnej: wrzesień grudzień - 77 dni b) szacunkowa liczba dzieci dożywianych (zapisanych 2013 r.) 931 3. Liczba posiłków jeden posiłek gorący dziennie; 4. Formy żywienia: a) gorący posiłek (obiad), 5. Koszt jednego posiłku: a) gorący posiłek (obiad) do 3,00zł Koszt realizacji programu w 2013 roku (IX-XII) = 215 061 zł. 7
Zącznik nr 1 do Gminnego programu dożywiania dzieci i młodzieży w szkołach podstawowych, gimnazjalnych na lata 2013 2015 Zdrowa Żywność Ankieta dotycząca realizacji dożywiania uczniów w stołówkach szkolnych (sporządzana w trakcie spożywania posiłków) Nr szkoły, adres, telefon... Ilość dzieci korzystających ze stołówki ogółem... Koszt posiłku... Źródła finansowania...... Warunki lokalowe stołówki i organizacja wydawania posiłków (estetyka pomieszczenia, czystość pomieszczenia, estetyka i czystość naczyń, dostępność jadłospisu dla uczniów, czas spożywania posiłku przez dzieci).............. Jakie są uwagi i zalecenia dotyczące stanu sanitarnego stołówki i kuchni na podstawie zaleceń SANEPIDU......... Nowatorskie formy zastosowane w funkcjonowaniu stołówki....... 8
Ocena jakości posiłków zgodnie ze specyfikacją zamówienia (SIWZ)....... Osoba udzielająca informacji (imię i nazwisko-stanowisko)... Uwagi osoby sporządzającej ankieta....... miejscowość... dnia... podpis osoby sporządzającej informację 9