Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Bartoszycach OCENA STANU BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO GMINY BARTOSZYCE ZA 2016 ROK

Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Bartoszycach OCENA STANU BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO GMINY BARTOSZYCE ZA 2016 ROK

Spis treści I. Działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2016 r. 4 1. Sekcja Epidemiologii 4 1.1 Nadzór nad chorobami zakaźnymi 5 1.2 Nadzór nad szczepieniami ochronnymi 9 2. Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku 10 2.1 Zakłady żywności i żywienia 11 2.2 Stwierdzane nieprawidłowości higieniczno-zdrowotne w kontrolowanych zakładach żywnościowo-żywieniowych 11 2.3 Monitoring i urzędowa kontrola żywności 11 2.4 Wnioski konsumentów z prośbą o interwencję 12 3. Sekcja Higieny Komunalnej 12 3.1 Zaopatrzenie w wodę 12 3.2 Obiekty użyteczności publicznej, posesje 13 3.3 Skargi i interwencje mieszkańców 13 4. Sekcja Higieny Pracy 13 4.1 Nadzór nad warunkami higienicznymi i zdrowotnymi w środowisku pracy 14 4.2 Nadzór nad zakładami o szczególnym zagrożeniu 14 4.3 Choroby zawodowe 15 4.4 Nadzór nad środkami zastępczymi tzw. dopalaczami 15 5. Sekcja Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego 16 5.1 Działalność nadzorowa 16 5.2 Uczestnictwo w odbiorach technicznych.15 5.3 Zestawienie opiniowanych przedsięwzięć 17 5.4 Uzgadnianie dokumentacji projektowej 18 5.5 Spostrzeżenia...19 6. Sekcja Higieny Dzieci i Młodzieży 19 6.1 Działalność nadzorowa 19 6.2 Higiena procesu nauczania. 20 6.3 Zaplecze sanitarne i warunki do utrzymania higieny osobistej 20 6.4 Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego 20 6.5 Zapewnienie właściwego oświetlenia w pomieszczeniach do nauki...21 6.6 Problemy higieniczne uczniów w placówkach oświatowych 21 6.7 Dożywianie w szkołach 22 7. Sekcja Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej 22 7.1 Realizacja programów profilaktycznych 22 II. Spis Tabel 27 Strona 2 z 32

Szanowni Państwo Mam zaszczyt przedstawić Państwu ocenę stanu bezpieczeństwa sanitarnego Gminy Bartoszyce za 2016 rok. Znajdą w niej Państwo informacje z realizacji działań Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa sanitarnego i ochrony społeczeństwa przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych oraz zapobiegania powstawaniu chorobom zakaźnym i zawodowym. Wykonywane zadania określone w Ustawie z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej dotyczyły nadzoru nad warunkami higieny w tym: środowiska, pracy w zakładach pracy, procesów nauczania i wychowania, wypoczynku i rekreacji, zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku oraz higieniczno sanitarnymi jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne. Do obowiązków Państwowej Inspekcji Sanitarnej należy również szeroki zakres działalności oświatowo zdrowotnej, realizowany poprzez programy ogólnopolskie, wojewódzkie a także lokalne, mające na celu podniesienie świadomości społeczeństwa w zakresie zdrowia. Spośród ważnych faktów dotyczących 2016 roku, na szczególną uwagę zasługuje jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Zmiany w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 2015 r. (Dz. U. z 2015 r., poz. 1989) przełożyły się na krótki termin realizacji poprawy jakości wody dostarczanej przez podmioty wodociągowe. Szeroko rozumiany stan sanitarny Gminy Bartoszyce można ocenić jako dobry. Wyniki przeprowadzanych kontroli sanitarnych wykazały postępującą poprawę standardów mających wpływ na bezpieczeństwo sanitarne. Nadal jednak stwierdza się negatywne zjawiska w sferze sanitarno-higienicznej, wobec czego niezbędny jest stały i systematyczny nadzór sanitarno-epidemiologiczny w gminie. Szczegółowa charakterystyka zjawisk i przyczyn składających się na ocenę stanu bezpieczeństwa sanitarnego została zawarta w poniższej analizie. Pełną wersję oceny gminy znajdziecie Państwo na naszej stronie internetowej:www.bip.psse-bartoszyce.pl Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bartoszycach Małgorzata Lemieszek Strona 3 z 32

I. Działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2016 r. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bartoszycach obejmuje nadzorem teren Powiatu bartoszyckiego a w tym Gminę Bartoszyce. W 2016 roku pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bartoszycach znajdowały się 254 obiekty funkcjonujące na terenie Gminy Bartoszyce, w których przeprowadzono 117 kontroli sanitarnych, w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 30 decyzji administracyjnych oraz w wyniku naruszeń higienicznych nałożono 11 mandatów karnych na kwotę 2.200 zł. W analogicznym okresie 2015 roku pod nadzorem znajdowały się 249 obiektów funkcjonujących na terenie Gminy Bartoszyce, w których przeprowadzono 147 kontroli sanitarnych, w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 22 decyzje administracyjne oraz w wyniku naruszeń higienicznych nałożono 6 mandatów karnych na kwotę 1050 zł. Poniżej opisano wybrane elementy zasługujące na szczególną uwagę spośród wielu działań inspekcji sanitarnej w zakresie zdrowia publicznego mających wpływ na bezpieczeństwo mieszkańców Gminy Bartoszyce. 1. Sekcja Epidemiologii W 2016 roku na terenie Gminy Bartoszyce pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bartoszycach znalazło się 7 podmiotów wykonujących działalność leczniczą: 4 przychodnie, 2 gabinety stomatologiczne, 1 gabinet rehabilitacyjny. W placówkach tych przeprowadzono 6 kontroli. Wszystkie podmioty lecznicze znajdujące się na terenie Gminy Bartoszyce posiadają opracowane i wdrożone procedury sanitarno-higieniczne, w tym postępowania z odpadami medycznymi, które zapobiegają zakażeniom i chorobom zakaźnym związanym z udzielanymi świadczeniami zdrowotnymi. W placówkach prowadzona jest kontrola wewnętrzna, w zakresie działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. W analizowanym roku zostały przeprowadzone prace modernizacyjne w dwóch przychodniach lekarskich, tj.: remont ścian, sufitów, wydzielono pomieszczenia higieniczno-sanitarne dostosowane dla osób niepełnosprawnych, wymieniono meble w gabinetach lekarskich, a także wykonano remont elewacji zewnętrznej budynków. W jednej z modernizowanych przychodni wykonano podjazd dla osób niepełnosprawnych. Strona 4 z 32

Przeprowadzone remonty i modernizacje w podmiotach leczniczych mają wpływ na poprawę funkcjonalności obiektów oraz poziom świadczonych usług. Nadzorowane placówki świadczące usługi medyczne wyposażone są zgodnie z zakresem świadczonych usług. Bieżący stan sanitarny nadzorowanych placówek świadczących usługi medyczne systematycznie ulega poprawie i w 2016 roku nie budził zastrzeżeń. 1.1 Nadzór nad chorobami zakaźnymi W minionym roku sprawozdawczym na terenie Gminy Bartoszyce nie odnotowano nowych przypadków zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B przewlekłe i BNO, chorobę wywołaną przez Streptococcuspyogenes- róża, inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez E. coli biegunkotwórczą, inne bakteryjne zatrucia pokarmowe jadem kiełbasianym, kiłę rzeżączkę oraz świnkę. Na terenie Gminy Bartoszyce w 2016 r. odnotowano 1 nowy przypadek zachorowania na bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu, bąblowicę, różyczkę. Zarejestrowano 3 nowe przypadki wirusowego zapalenia wątroby typu C wg def. 2014r., zachorowania na biegunki u dzieci do lat 2, wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy, inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Clostridium difficile, świnkę, płonicę. Zarejestrowano także zachorowania na boreliozę z Lyme, krztusiec, salmonellozę- zatrucie pokarmowe, oraz pojedyncze przypadki zachorowań na bąblowicę i różyczkę. Odnotowano 5 nowych przypadków zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2. Na ternie Gminy Bartoszyce wystąpiło jedno ognisko zatrucia pokarmowego. Czynnikiem etiologicznym, który wywołał zatrucie pokarmowe były norowirusy. W 2016 r. roku na terenie powiatu bartoszyckiego odnotowano znaczny spadek zapadalności na ospę wietrzną. Liczba zachorowań w Gminie Bartoszyce była zbliżona do zapadalności powiatu. Sytuację tą przedstawia wykres nr 1. Strona 5 z 32

Wykres Nr 1 W 2016 roku zapadalność na ospę wietrzną na terenie Gminy Bartoszyce wynosiła 127,53 co stanowi znaczny spadek w porównaniu do roku 2015, w którym zapadalność wyniosła 681,08. W minionym okresie sprawozdawczym na terenie Gminy Bartoszyce odnotowano również spadek zachorowań na płonicę, co obrazuje wykres nr 2. Wykres Nr 2 W analizowanym roku sprawozdawczym zapadalność na płonicę na terenie Gminy Bartoszyce wynosiła 27,33 co stanowi spadek w porównaniu do roku 2015, w którym zapadalność na ww. jednostkę chorobowa wynosiła 81,73. Porównywalnie zapadalność na płonicę w 2016 roku na terenie powiatu bartoszyckiego wynosiła 13,53. Strona 6 z 32

W 2016 roku na terenie gminy Bartoszyce odnotowano wzrost liczby pogryzionych osób. Zarejestrowano 13 przypadków pogryzień, u 4 osób wystąpiła konieczność wdrożenia szczepień profilaktycznych. Wskaźnik zapadalności w roku 2016 w odniesieniu do roku 2015 dotyczący styczności i narażenia na wściekliznę prezentuje wykres nr 3. Wykres Nr 3 W minionym roku sprawozdawczym zapadalność dotycząca styczności i narażenia na wściekliznę na terenie Gminy Bartoszyce (118,42) była wyższa od zarejestrowanej w roku 2015 (99,89) oraz wyższa od zapadalności powiatu (91,32). Sytuacja epidemiologiczna dotycząca zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowego wywołane przez rotawirusy na terenie Gminy Bartoszyce oscyluje powyżej zapadalności powiatu. W porównaniu do roku poprzedzającego ww. jednostka chorobowa odnotowała spadek liczby zachorowań. Sytuację przedstawia wykres nr 4. Strona 7 z 32

Wykres Nr 4 W 2016 roku na terenie Gminy Bartoszyce nastąpił duży spadek zapadalności na wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy, z 81,73 w 2015 roku na 27,33 w minionym roku sprawozdawczym. Na terenie powiatu bartoszyckiego zapadalność na ww. jednostkę chorobowa wynosiła 5,07. W 2016 roku na terenie Gminy Bartoszyce odnotowano znaczny wzrost zapadalności na krztusiec. Sytuację tą przedstawia wykres nr 5. Wykres Nr 5 Strona 8 z 32

W minionym roku na terenie Gminy Bartoszyce ponad 3-krotnie wzrosła zapadalność na krztusiec z 18,16 w 2015 r. do 63,76. Na terenie powiatu bartoszyckiego zapadalność na ww. jednostkę chorobową wynosiła 30,44. Roczną sytuację epidemiologiczną przedstawia tabela 1 Analiza porównawcza sytuacji epidemiologicznej 2015-2016. 1.2. Nadzór nad szczepieniami ochronnymi W 2016 roku obowiązkowe szczepienia ochronne dzieci i młodzieży zamieszkałych na terenie Gminy Bartoszyce realizowane były przez Gminny Zakład Lecznictwa Otwartego Wiejskie Ośrodki Zdrowia: w Galinach, Łabędniku i Bezledach oraz Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ols-Med w Wojciechach. Podmioty te razem obejmowały opieką 1142 dzieci do 19 roku życia. Podmioty lecznicze zgodnie z Programem Szczepień realizują szczepienia: obowiązkowe, obejmują one dzieci i młodzież do 19 roku życia oraz osoby narażone w sposób szczególny na zakażenia, zalecane W 2016 roku odsetek dzieci zaszczepionych przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w pierwszym roku życia wynosił 85,9 %, więcej o 12,9 % w stosunku do roku 2015. Szczepienie przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis i haemophilus influenzae typu b wykonano u 63,3% dzieci w pierwszym roku życia, przy niezbędnym poziomie zabezpieczenia > 55%. Szczepionką przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi oraz poliomyelitis w 6 roku życia zaszczepiono 99,3 % dzieci w 2016 roku, o 0,7 % mniej w stosunku do roku poprzedniego. Przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi zaszczepiono 100% dzieci w 14 roku życia (rok 2015-99,2%) oraz 100% młodzieży w 19 roku życia przeciwko błonicy i tężcowi (rok 2015-91,6%). W roku 2016 szczepionką przeciw odrze, śwince i różyczce zaszczepiono 93,7% dzieci w 2 roku życia oraz 100% dzieci w 10 roku życia. Niezbędny poziom uodpornienia MMR wynosi > 95% dzieci w roczniku. Uzyskanie wysokiego odsetka osób zaszczepionych powyżej 95,0 % przeciw danej chorobie zakaźnej, zmniejsza ryzyko epidemicznego szerzenia się tej choroby w populacji i świadczy o osiągnięciu tzw. odporności zbiorowiskowej. Poddając analizie stan zaszczepienia dzieci i młodzieży Gminy Bartoszyce należy stwierdzić, że w dalszym ciągu utrzymuje się wysoki poziom zaszczepienia osób podlegających szczepieniom obowiązkowym, uzyskany w latach poprzednich. Strona 9 z 32

W 2016 roku na terenie gminy wykonano 168 szczepień zalecanych, podczas gdy w roku 2015 wykonano 163, przy czym to nadal zbyt niski poziom żeby miał wpływ na ograniczenie zachorowań. Realizacja szczepień ochronnych w ramach Programu Szczepień Ochronnych wpływa na sytuację epidemiologiczną Gminy Bartoszyce, w szczególności przyczynia się do spadku liczby zachorowań na choroby zakaźne i spadku liczby występujących powikłań po przebytej chorobie. Stan uodpornienia dzieci i młodzieży do 19 roku życia przedstawiają tabele w załączeniu: Tabela 1 Procentowe wykonanie obowiązkowych szczepień ochronnych w Powiecie bartoszyckim w latach 2015-2016, oraz Tabela 3 Realizacja szczepień zalecanych w Powiecie bartoszyckim w 2016 roku. 2. Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bartoszycach w 2016 roku w Gminie Bartoszyce obejmowała nadzorem 194 obiekty żywnościowo-żywieniowe, tj. o 15 obiektów więcej niż w roku 2015. Zakres kontroli obejmował przestrzeganie przepisów określających wymagania sanitarno-higieniczne niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności podczas produkcji, magazynowania, transportu i obrotu środkami spożywczymi, materiałami i wyrobami kontaktującymi się z żywnością oraz jakość żywienia w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego. Rodzaje obiektów objętych nadzorem w 2016 roku: obiekty produkcji żywności 105, w tym 101 to gospodarstwa rolne obiekty obrotu żywnością 66 zakłady żywienia zbiorowego otwarte 12 zakłady żywienia zbiorowego zamknięte 11 W minionym roku w 51 obiektach przeprowadzono 61 kontroli sanitarnych (w 2015 r. w 50 obiektach przeprowadzono 63 kontroli sanitarnych), w wyniku których wydano 38 decyzji administracyjnych (w 2015 r.- 18). Wydane decyzje administracyjne dotyczyły wykonania obowiązków, zatwierdzania lub wykreślenia obiektów z rejestru zakładów. Sprawców wykroczeń przeciwko zdrowiu ukarano 11 mandatami karnymi na kwotę 2 200 zł. (w 2015 r. wystawiono 6 mandatów karnych na kwotę 1050 zł.). Strona 10 z 32

Szczególnym nadzorem obejmowano zakłady, które w latach poprzednich wykazywały niewłaściwy stan sanitarny oraz zakłady produkcyjne i zakłady żywieniowe. 2.1 Zakłady żywności i żywienia W 2016 r. w kontrolowanych zakładach nie stwierdzono istotnych odstępstw od wymagań dla bezpieczeństwa żywności, w związku z czym 100% obiektów uzyskało ocenę pozytywną. Porównując dane z kolejnych lat, można stwierdzić, iż stan sanitarny obiektów branży spożywczej jest zadowalający. 2.2 Stwierdzane nieprawidłowości higieniczno-zdrowotne w kontrolowanych zakładach żywnościowo-żywieniowych: nieodpowiedni stan sanitarno-techniczny ścian, sufitów, podłóg; wyeksploatowane wyposażenie, urządzenia i sprzęt; brak porządku i czystości w obiekcie; brak bieżącej ciepłej wody przy umywalce do mycia rąk, brak wyposażenia w środki do higieny rąk; brak skutecznego zabezpieczenia zakładów przed dostępem owadów; brak odpowiednio zorganizowanych stanowisk przy sprzedaży żywności, brak segregacji asortymentowej; niezachowanie ciągu chłodniczego przy przechowywaniu środków spożywczych; brak aktualnych orzeczeń do celów sanitarno-epidemiologicznych osób zatrudnionych przy kontakcie z żywnością; brak dokumentacji GHP lub dokumentacja niekompletna, nieaktualna, brak urządzeń kontrolno-pomiarowych, brak zapisów; wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po terminie przydatności do spożycia oraz po upływie daty minimalnej trwałości lub bez etykiet; brak dokumentacji dotyczącej badań właścicielskich produkowanej żywności. 2.3 Monitoring i urzędowa kontrola żywności. W 2016 roku do badań laboratoryjnych w ramach Urzędowej Kontroli Żywności i Monitoringu pobrano 6 próbek żywności od producentów z terenu Gminy Bartoszyce. Próbki zostały zbadane w kierunku mikrobiologii (ciasta z kremem niepoddanym obróbce termicznej) oraz na obecność GMO (rzepak) i nie zostały zakwestionowane. Strona 11 z 32

2.4 Wnioski konsumentów z prośbą o interwencje. W 2016 roku wpłynął 1 wniosek konsumenta o interwencję w sprawie: niewłaściwa jakość potraw w restauracji Dworek Dębówko, gm. Bartoszyce. Przeprowadzono kontrolę sanitarną, nieprawidłowości potwierdzono, za uchybienia nałożono mandat karny w wysokości 300 zł. W 2015 roku nie wpływały wnioski konsumentów o interwencję w sprawie niewłaściwej jakości środków spożywczych oraz w sprawie stanu higieniczno-sanitarnego zakładów z terenu Gminy Bartoszyce 3. Sekcja Higieny Komunalnej Sekcja Higieny Komunalnej sprawuje nadzór nad jakością wody do spożycia, stanem sanitarnym obiektów użyteczności publicznej i posesji, jakością wody w kąpieliskach oraz sprawuje nadzór nad ekshumacjami. Sekcja na terenie gminy obejmuje swym nadzorem:: 15 obiektów użyteczności publicznej, 11 urządzeń wodnych. Przeprowadzono 13 kontroli jakości wody oraz 2 kontrole obiektów użyteczności publicznej. 3.1 Zaopatrzenie w wodę W 2016 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bartoszycach objął nadzorem sanitarnym 9 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę na terenie Gminy Bartoszyce. Jednostką organizacyjną odpowiedzialną za jakość dostarczanej wody z ww. wodociągów jest Zakład Budżetowy Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Gminy Bartoszyce w Sędławkach. W 2016 r. zlikwidowany został wodociąg publiczny w Sokolicy, miejscowości zasilane z tego wodociągu zostały podłączone do wodociągu Łabędnik. W związku z przekroczeniami parametrów fizykochemicznych w 4 wodociągach stwierdzono warunkową przydatność wody do spożycia: wodociąg Galiny przekroczone zawartości żelaza, manganu i jonu amonowego wodociąg Gromki - przekroczone zawartości żelaza, manganu i jonu amonowego wodociąg Kinkajmy - przekroczone zawartości żelaza i manganu Strona 12 z 32

wodociąg Osieka przekroczone zawartości żelaza i manganu W dwóch wodociągach tj. Galiny i Gromki działania naprawcze nie przyniosły poprawy jakości wody co zaskutkowało wydaniem decyzji o braku przydatności wody do spożycia. Administratorzy wodociągów, w których stwierdzono brak przydatności wody do spożycia byli zobowiązani do podjęcia działań naprawczych mających na celu poprawę jakości wody oraz zapewnienia mieszkańcom alternatywnego źródła zaopatrzenia w wodę spełniającą wymagania ( we wszystkich przypadkach była to woda butelkowana). 3.2 Obiekty użyteczności publicznej, posesje Na terenie gminy brak jest zakładów fryzjerskich, kosmetycznych i solariów. Stan sanitarny miejsc noclegowych na terenie gminy jest dobry. PPIS w Bartoszycach obejmuje nadzorem 1 hotel w Galinach, 1 motel w Połęczu, 8 gospodarstw agroturystycznych i 5 Domów Kultury. Coroczny konkurs Czysta i estetyczna wieś sprawia, że mieszkańcy zaczynają dbać o właściwy stan techniczny i higieniczny budynków mieszkalnych i ich otoczenia. Gmina Bartoszyce za prowadzenie domów kultury i świetlic oraz organizowanie konkursu zasługuje na szczególne wyróżnienie. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bartoszycach nie prowadzi nadzoru nad przejściem granicznym w Bezledach (zakres działalności Stacji Granicznej w Elblągu), kontroluje jedynie jakość wody w wodociągu Bezledy, zaopatrującym przejście. Nie stwierdzono przekroczeń obowiązujących norm. 3.3 Skargi i interwencje mieszkańców W 2016 roku do sekcji Higieny Komunalnej wpłynął 1 wniosek z prośbą o interwencję dotyczący jakości wody do spożycia. 4. Sekcja Higieny Pracy Sekcja Higieny Pracy sprawuje bieżący nadzór nad warunkami higienicznymi i zdrowotnymi w środowisku pracy, a zwłaszcza zapobieganiu powstawania chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami pracy, w zakresie przestrzegania przepisów przez producentów, importerów, osób wprowadzających do obrotu substancje chemiczne i ich mieszaniny, w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących wprowadzania do obrotu produktów biobójczych i substancji czynnych oraz ich Strona 13 z 32

stosowania w działalności zawodowej, przestrzegania przepisów przez podmioty wprowadzające do obrotu prekursory kategorii 2 i 3 (preparaty o działaniu narkotycznym) oraz nadzór nad wprowadzaniem do obrotu środków zastępczych tzw. dopalaczy. 4.1 Nadzór nad warunkami higienicznymi i zdrowotnymi w środowisku pracy W 2016 roku sekcja Higieny Pracy objęła nadzorem i skontrolowała 17 obiektów. W 10 obiektach stwierdzono uchybienia higieniczno zdrowotne dotyczące m.in. niewłaściwego stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń pracy i zaplecza sanitarnego, brak aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowiskach pracy, brak etykiety w języku polskim na pojemnikach substancji chemicznych i ich mieszanin stosowanych w zakładzie, brak dokumentacji oceny ryzyka zawodowego, szkoleń bhp, orzeczeń lekarskich pracowników, rejestru prac i pracowników narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych zaklasyfikowanych do 3 lub 4 grupy zagrożenia, kart charakterystyk substancji chemicznych i ich mieszanin stosowanych w zakładzie, brak odpowiedniego systemu udzielania pierwszej pomocy. Wydano 9 decyzji administracyjnych, wystawiono 4 upomnienia, 1 tytuł wykonawczy oraz 1 postanowienia o nałożeniu grzywny na kwotę 300,00 zł. W 2016 roku sekcja Higieny Pracy przeprowadziła 7 analiz do sprawozdań z badań środowiskowych, przeprowadzanych przez zakłady pracy, w zakresie najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN) występujących na stanowiskach pracy. W pozostałych zakładach badania środowiskowe są nieaktualne lub przeprowadzanie badań środowiskowych nie jest wymagane. 4.2 Nadzór nad zakładami o szczególnym zagrożeniu. Sekcja Higieny Pracy prowadzi nadzór nad obiektami o szczególnym zagrożeniu, w których występują czynniki rakotwórcze oraz powyżej 5-krotne przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia. W 2016 r. skontrolowano 2 zakłady pracy w których występują czynniki rakotwórcze są to: Zakład Odlewniczy A. Wasilewski Dąbrowa k/bartoszyc - czynnik rakotwórczy WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne)- narażonych jest 20 pracowników. Strona 14 z 32

Wytwórnia Mas Bitumicznych Dąbrowa k/ Bartoszyc czynnik rakotwórczy benzo/a/piren - pracujących w kontakcie 6 pracowników. W 2016 roku nie stwierdzono narażenia pracowników na powyżej 5-krotne przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) oraz najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia. 4.3 Choroby zawodowe W 2016 roku do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bartoszycach wpłynęło 3 zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej w związku z narażeniem na czynniki biologiczne występujące w środowisku pracy z terenu gminy Bartoszyce oraz 1 zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej astma oskrzelowa, wymieniona w poz. 6 wykazy chorób zawodowych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał 2 decyzje o stwierdzeniu choroby zawodowej u rolników indywidualnych choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa borelioza (poz. 26 wykazu chorób zawodowych). 4.4 Nadzór nad środkami zastępczymi tzw. dopalaczami W Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bartoszycach funkcjonuje zespół ds. nadzoru nad środkami zastępczymi, w skład którego wchodzą pracownicy sekcji HŻŻiPU, sekcji HP oraz sekcji PZiOZ. W 2016 roku w ramach nadzoru nad środkami zastępczymi, prowadzono działania profilaktyczne, oświatowo - informacyjne skierowane do społeczności lokalnej głównie do: uczniów, nauczycieli, rodziców, pracowników placówek oświatowych, przedstawicieli władz samorządowych. W celu zwiększenia poziomu wiedzy mieszkańców powiatu na temat profilaktyki uzależnień od środków psychoaktywnych prowadzono działania edukacyjne. Na staronach internetowych gazety Goniec Bartoszycki i PSSE Bartoszyce oraz w radio Eska Bartoszyce ukazywały się informacje na temat nowych substancji psychoaktywnych oraz ich negatywnego wpływu na zdrowie ludzi. Prowadzono również miesięczne raportowanie dotyczące nadzoru nad wytwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu środków zastępczych. Na terenie Gminy Bartoszyce w 2016 roku nie stwierdzono występowania w obrocie środków zastępczych, tzw. dopalaczy. Strona 15 z 32

5. Sekcja Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego Zakres działania Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego określa art. 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zadania Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego dotyczą w szczególności: opiniowania projektów planów zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków przestrzennego rozwoju gminy, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, uzgadniania warunków zabudowy i zagospodarowania terenu pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych; uzgadniania dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych; uczestniczenia w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych. 5.1 Działalność nadzorowa W zakresie działalności Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w 2016 roku: przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych dotyczących odbiorów końcowych, wydano 6 stanowisk dotyczących uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektów, zaopiniowano 8 projektów budowlanych, wydano 12 opinie sanitarne dotyczące realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, uzgodniono 1 projekt zmiany planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu Gminy Bartoszyce ( terenu położonego we wsi Plęsy ), uzgodniono zakres i stopień szczegółowości prognozy oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Bartoszyce. 5.2 Uczestnictwo w odbiorach technicznych W ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego uczestniczono w 6 odbiorach inwestycji polegających na: przystąpienie do użytkowania sieci wodociągowej wraz z przyłączami zlokalizowanej w Zawierszu oraz Dąbrowie, gm. Bartoszyce; Strona 16 z 32

przystąpienie do użytkowania budynku rekreacyjnego Ruska bania, wybudowanego w ramach rozbudowy istniejącej funkcji hotelarsko-turystycznej w Galinach, gm. Bartoszyce; przystąpienie do użytkowania kwatery składowania odpadów zawierających azbest wraz z infrastrukturą techniczną w ramach rozbudowy Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Wysiece, gm. Bartoszyce; przystąpienie do użytkowania studzienki ssawnej w celu umożliwienia poboru wody do celów przeciwpożarowych ze zbiornika przeciwpożarowego wraz z placem manewrowym, zlokalizowanej na terenie Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Wysiece, gm. Bartoszyce; przystąpienie do użytkowania budynku socjalnego stadionu wraz z przyłączeniami w Bezledach, gm. Bartoszyce; przystąpienie do użytkowania budynku biurowo-usługowego w Sędławkach 9, gm. Bartoszyce; W Gminie Bartoszyce odebrano istotne dla funkcjonowania regionu oraz istotne z punktu widzenia poprawy stanu sanitarno-higienicznego inwestycje: przystąpienie do użytkowania sieci wodociągowej wraz z przyłączami zlokalizowanej w Zawierszu oraz Dąbrowie, gm. Bartoszyce, 5.3 Zestawienie opiniowanych przedsięwzięć W ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego zaopiniowano 10 przedsięwzięć, które zaliczono do mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Rozpatrywanymi inwestycjami były: budowa toru motocrossowego w Leginach, gm. Bartoszyce; zmiana systemu odpylania żeliwiaka z istniejącego mokrego na wysokoskuteczne, suche odpylanie spalin w Dąbrowie, gm. Bartoszyce; budowa elektrowni wiatrowej w Ciemnej Woli, gm. Bartoszyce; uruchomienie przetwarzania odpadów biodegradowalnych w preparat poprawiający właściwości gleby w Bezledach, gm. Bartoszyce; rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 512 na odcinku Górowo Iławeckie-Bartoszyce; Dla w/w przedsięwzięć uznano potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. W przypadku n/w inwestycji, uznano, że nie ma potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko: Strona 17 z 32

przebudowa drogi powiatowej nr 1400N na długości 4 km wraz z budową zatok autobusowych na odcinku Galiny-Kosy, gm. Bartoszyce; przebudowa drogi gminnej w Bezledach, gm. Bartoszyce; budowa stacji uzdatniania wody w Łabędniku, gm. Bartoszyce; budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przebudową odcinka sieci wodociągowej w Łabędniku Dużym, gm. Bartoszyce; budowa farmy fotowoltaicznej o mocy do 2 MW wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i przyłączem do krajowej sieci energetycznej w Kiertynach Małych, gm. Bartoszyce. Wydano 2 opinie w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach: rozbudowa fermy drobiu w Parkoszewie, gm. Bartoszyce. budowa bazy transportowo-magazynowej w Wirwiltach, gm. Bartoszyce. 5.4 Uzgadnianie dokumentacji projektowej Uzgodniono 8 dokumentacji projektowych: remont sanitariatów budynku Szkoły Podstawowej w Wojciechach, gm. Bartoszyce; budowa altany ogrodowej w Dębówku, gm. Bartoszyce; zmiana sposobu użytkowania budynku inwentarskiego na budynek magazynowy wraz z przebudową dachu i częściową rozbiórką w Kinkajmach, gm. Bartoszyce; budowa budynku domu myśliwskiego z możliwością prowadzenia usług agroturystycznych w Bąszach, gm. Bartoszyce; zmiana sposobu użytkowania części pomieszczeń zaplecza kuchennego, pomieszczeń podpiwniczenia oraz pomieszczenia socjalnego z przeznaczeniem na chłodnię wyrobów gotowych, magazyny produktów i pomieszczenia socjalne w budynku restauracyjno-hotelowym w Dębówku, gm. Bartoszyce; zmiana układu funkcjonalnego pomieszczeń przychodni wraz z budową zewnętrznej pochylni dla osób niepełnosprawnych w Bezledach, gm. Bartoszyce; budowa stacji uzdatniania wody w Łabędniku Dużym, gm. Bartoszyce; remont i adaptacja pomieszczeń przychodni zdrowia na usługi fizjoterapeutyczne w Bezledach, gm. Bartoszyce. Strona 18 z 32

5.5 Spostrzeżenia: koniecznym jest realizacja wiejskich oczyszczalni ścieków, szczególnie w miejscowościach gdzie wykonano wodociągi wiejskie oraz skanalizowanie osiedli mieszkaniowych poprzez wykonanie kolektorów sanitarnych; należy zwrócić szczególną uwagę na edukację dzieci i młodzieży w szkołach w zakresie przestrzegania wymogów higieny i ochrony środowiska naturalnego; w opracowywanych strategiach rozwoju gminy należy umieścić zadania, które wpłyną na poprawę stanu sanitarnego środowiska. 6. Sekcja Higieny Dzieci i Młodzieży W 2016 roku na terenie Gminy Bartoszyce pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego znajdowało się 10 placówek oświatowo-wychowawczych: Przedszkole Gminne Nr 1, 6 szkół podstawowych (SP w Galinach, SP w Krawczykach, NSP w Rodnowie, SP w Wojciechach, SP w Żydowie, SP w Sokolicy), Gimnazjum w Kinkajmach, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Bezledach ( punkt przedszkolny, szkoła podstawowa, gimnazjum). 1.1 Działalność nadzorowa W obiektach oświatowo-wychowawczych przeprowadzono 11 kontroli sanitarnych, w tym: oceniających stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń szkolnych i przedszkolnych, oceniających rozkłady zajęć lekcyjnych. W 1 placówce tj. w Szkole Podstawowej w Krawczykach stwierdzono uchybienia higieniczno sanitarne, w związku z czym wydano decyzję administracyjną dotyczącą: niewłaściwego stanu sanitarno-technicznego ścian i sufitu w 1 sali lekcyjnej, niewłaściwego stanu sanitarno-technicznego sufitu na korytarzu szkolnym, braku bieżącej ciepłej wody w sanitariatach szkolnych. W pozostałych placówkach nieprawidłowości nie stwierdzano. Stan sanitarno-techniczny placówek oświatowo-wychowawczych zlokalizowanych na terenie Gminy Bartoszyce ulega ciągłej poprawie. Dyrektor Szkoły Podstawowej w Krawczykach poinformował pisemnie o zapewnieniu bieżącej ciepłej wody Strona 19 z 32

w sanitariatach szkolnych. W placówkach w okresie wolnym od nauki przeprowadza się bieżące remonty w pomieszczeniach szkolnych. W dalszym ciągu prowadzone jest postępowanie administracyjne w zakresie: zapewnienia właściwego oświetlenia zgodnego z parametrami określonymi w Polskiej Normie w Szkole Podstawowej w Wojciechach. 6.2 Higiena procesu nauczania Obok prowadzonego nadzoru sanitarnego nad obiektami prowadzono działania w zakresie warunków higieniczno-zdrowotnych procesu nauczania, w tym analizę tygodniowych rozkładów zajęć lekcyjnych oraz ocenę dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań ergonomii w salach lekcyjnych. Zestawienie mebli edukacyjnych i ich dostosowanie do wzrostu uczniów oceniono w 3 szkołach podstawowych na terenie gminy Bartoszyce tj. w Szkole Podstawowej w Sokolicy, Szkole Podstawowej w Żydowie, Szkole Podstawowej w Rodnowie. Analizie poddano 203 stanowiska pracy uczniów. Prawidłowość dostosowania mebli do wzrostu uczniów oceniano na podstawie Polskiej Normy. Wszystkie krzesła i stoły dostosowane były odpowiednio do wzrostu uczniów. Oceny rozkładów zajęć lekcyjnych dokonano w 6 szkołach ( Szkoła Podstawowa w Bezledach, Szkoła Podstawowa w Galinach, Szkoła Podstawowa w Krawczykach, Szkoła Podstawowa w Wojciechach, Gimnazjum w Bezledach, Gimnazjum w Kinkajmach. Poddane ocenie plany lekcji konstruowane były prawidłowo z uwzględnieniem zasady równomierności rozłożenia zajęć lekcyjnych w ciągu tygodnia oraz czasu rozpoczynania zajęć lekcyjnych. 6.3 Zaplecze sanitarne i warunki do utrzymania higieny osobistej Kontrole sanitarne w placówkach oświatowo-wychowawczych wykazały, że w 1 placówce występowały niewłaściwe warunki do utrzymania higieny osobistej. W Szkole Podstawowej w Krawczykach w stwierdzono brak bieżącej ciepłej wody w sanitariatach szkolnych. Do końca 2016 roku nieprawidłowości usunięto. 6.4 Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego W ramach nadzoru nad bezpieczeństwem i higieną pobytu dzieci i młodzieży w szkołach, kontrolami objęto również warunki sanitarno-higieniczne prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Oceniono m. in. posiadanie przez placówkę infrastruktury sportowej oraz stan sanitarno-techniczny zaplecza sportowego. Strona 20 z 32

Na terenie Gminy Bartoszyce nie ma placówek z pełną infrastrukturą sportową tj. szkolny zespół sportowy, w skład którego wchodzi sala gimnastyczna, sala rekreacyjna oraz pomieszczenia pomocnicze szatnia, natryski wraz z boiskiem zapewnia. Jedynie uczniowie Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Bezledach mają możliwość korzystania z zespołu sportowego bez boiska. Pozostałe placówki posiadają zastępcze sale gimnastyczne oraz boiska szkolne. Nie odnotowano placówek, zajęcia wychowania fizycznego odbywały się na korytarzach. 6.5 Ocena w zakresie zapewnienia właściwego oświetlenia w pomieszczeniach do nauki Podczas kontroli sanitarnych stwierdzono, że nie wszystkie placówki oświatowo wychowawcze na terenie Gminy Bartoszyce posiadają dokumentację potwierdzającą, że oświetlenie sztuczne w pomieszczeniach szkolnych, jest właściwe tj. zgodne z parametrami określonymi w Polskiej Normie. Do końca 2016 roku 3 placówki nie przedłożyły takiej dokumentacji (Szkoła Podstawowa w Krawczykach, Szkoła Podstawowa w Sokolicy, Gimnazjum w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Bezledach). Zgodnie z zaleceniami określonymi w Polskiej Normie natężenie oświetlenia sztucznego w polu zadania na płaszczyźnie ławki powinno wynosić co najmniej 300 lx, w polu zadania na płaszczyźnie tablicy co najmniej 500 lx. W ramach nadzoru, w 2016 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bartoszycach dokonał oceny oświetlenia sztucznego w 1 placówce szkolnej tj. w Szkole Podstawowej w Wojciechach. Wyniki przeprowadzanych badań natężenia sztucznego w polu zadania na płaszczyźnie ławki, w pomieszczeniach szkolnych, wykazały niedobory, najsłabsze oświetlenie wynosiło jedynie 215 lx oraz przy tablicach szkolnych, gdzie najsłabsze oświetlenie wynosiło zaledwie 102 lx. W celu zapewnienia właściwego natężenia oświetlenia sztucznego, wszczęto postępowania administracyjne. 6.6 Problemy higieniczne uczniów w placówkach oświatowych Problemem higienicznym zgłaszanym przez rodziców oraz dyrektorów szkół i przedszkoli jest pedikuloza/wszawica. W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bartoszycach prowadzi stałą współpracę z placówkami oświatowowychowawczymi, mającą na celu wyeliminowanie zachorowań wśród uczniów. W 2016 roku placówek przekazano materiały informacyjne nt. profilaktyki wszawicy i zwalczania wszawicy, dla rodziców uczniów prowadzono zajęcia edukacyjne ( 6 placówek ). Na Strona 21 z 32

stronie internetowej BIP PSSE Bartoszyce umieszczono informacje dotyczące profilaktyki i zwalczania wszawicy. W świetle obowiązujących przepisów wszawica nie jest zaliczana do chorób zakaźnych ujętych w załączniku do obowiązującej ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi ( Dz.U. z 2016 r., poz. 1866 ), zatem inspekcja sanitarna nie ma możliwości prowadzenia bezpośredniego nadzoru. Działania winny być podjęte przez rodziców, opiekunów lub placówki, w których przebywają dzieci kierując się dobrem dzieci uczęszczających do placówki. 6.7 Dożywianie w szkołach Ogółem z dożywiania w 2016 r. skorzystało 424 uczniów, co stanowiło 50% wszystkich uczniów (w 2015 roku 473 uczniów, co stanowiło 52%) nadzorowanych placówek szkolnych. We wszystkich szkołach wydawane są posiłki jednodaniowe. Istotną formą pomocy dzieciom z rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej jest finansowanie posiłków uczniowskich przez ośrodki pomocy społecznej oraz inne instytucje. Z tej pomocy skorzystało 337 uczniów, co stanowi 79,5 % ogółu korzystających z posiłków organizowanych przez szkołę, czyli o 4,5 % więcej, niż w roku 2015. 7. Sekcja Promocji Zdrowia i Oświata Zdrowotna W ramach działalności Sekcji Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej inicjowano, koordynowano, realizowano oraz nadzorowano programy o tematyce zdrowotnej. Realizowano 5 programów profilaktyczne w 9 placówkach oświatowych znajdujących się na terenie miasta. Działania profilaktyczne adresowano do przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych oraz ich rodziców. Ponadto popularyzowano zasady zdrowego stylu życia wśród społeczeństwa poprzez udostępnianie materiałów informacyjnych w placówkach leczniczych i w mediach lokalnych. 7.1 Działalność nadzorowa Działaniami nadzorowymi objęto 2 placówki, w których przeprowadzono wizytacje: 1 oceniająca realizację programu Czyste powietrze wokół nas w Szkole Podstawowej im. Janusza Korczaka w Krawczykach Strona 22 z 32

1 oceniająca realizację programu Trzymaj formę! w Szkole Podstawowej im. Jana Brzechwy w Wojciechach. W wyniku przeprowadzonych wizytacji stwierdzono, że programy profilaktyczne realizowane są zgodnie z wytycznymi. Tematyka działań prozdrowotnych ujęta jest w Szkolnym Programie Profilaktyki oraz Programie Wychowawczym Szkoły. 7.2 Realizowano następujące programy profilaktyczne: Na terenie miasta realizowano następujące programy profilaktyczne: Trzymaj formę, Czyste powietrze wokół nas, Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu, program profilaktyki Zakażeń HIV, Światowy Dzień Zdrowia, Zdrowe wakacje, Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych, Profilaktykę grypy, Profilaktykę zatruć grzybami oraz Profilaktykę Chorób Odkleszczowych. Działania edukacyjne nt. racjonalnego odżywiania, aktywnego stylu życia, profilaktyki uzależnień oraz szerzenia się chorób prowadzono wśród społeczności szkolnej i lokalnej. Program edukacyjny Trzymaj Formę Program adresowany jest do rodziców i uczniów szkół gimnazjalnych oraz klas V i VI szkół podstawowych. W roku szkolnym 2015/2016 program realizowany był w Szkołach Podstawowych w Galinach, Krawczykach, Sokolicy, Wojciechach i Żydowie oraz w gimnazjach w Bezledach i Kinkajmach. Działaniami edukacyjnymi objęto 352 uczniów oraz 304 rodziców. W roku szkolnym 2016/2017 do programu przystąpiła dodatkowo Szkoła Podstawowa w Rodnowie. Łącznie w programie bierze udział 361 uczniów. W Szkole Podstawowej w Krawczykach przeprowadzono zajęcia edukacyjne z rodzicami dotyczące prawidłowego odżywiania dzieci w wieku szkolnym. W zebraniu uczestniczyło 15 rodziców. W ramach realizacji programu zorganizowano i przeprowadzono 2 szkolenia skierowane do nauczycieli koordynujących i prowadzących działania profilaktyczne w placówkach oświatowych, podczas których omówiono realizację Konkursu na projekt edukacyjny promujący zmianę zachowań w zakresie stylu życia w środowisku lokalnym w ramach realizacji Ogólnopolskiego Programu Edukacyjnego Trzymaj formę, zmiany w żywieniu dzieci i młodzieży w placówkach oświatowych obowiązujące od 01.09.2016 r. oraz aktywność fizyczną, jako nieodłączny atrybut w życiu człowieka. Podczas spotkań nauczycielom przekazano materiały edukacyjne pomocne w realizacji programu. Strona 23 z 32

Do prasy przekazane zostały informacje na temat VI Edycji Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy o Zdrowym Stylu Życia przeznaczonego dla uczniów szkól gimnazjalnych oraz zmiany w rozporządzeniu o stołówkach i sklepikach szkolnych z dnia 26 lipca 2016 r. Przedszkolny Program Profilaktyki Tytoniowej Czyste powietrze wokół nas Program adresowano do dzieci 5 i 6-cio letnich oraz ich rodziców w placówkach oświatowych. Działania edukacyjne w roku szkolnym 2015/2016 prowadzono wśród 130 dzieci i 118 rodziców ze Szkół Podstawowych w Bezledach, Galinach, Krawczykach, Rodnowie, Sokolicy, Wojciechach i Żydowie. W roku szkolnym 2016/2017 do programu przystąpiło Przedszkole Gminne nr 1 w Bartoszycach. Do programu nie przystąpiły szkoły w Wojciechach i Żydowie. Szkoła Podstawowa w Wojciechach wyjaśniła, że grupa 6-latków uczestniczyła w Programie w roku ubiegłym, natomiast dzieci 4-o i 5-o letnie będą go realizować w roku przyszłym. Łącznie w Programie bierze udział 104 dzieci. W ramach realizacji programu w roku szkolnym 2016/2017 przeprowadzono szkolenie dla nauczycieli koordynujących i prowadzących działania profilaktyczne w placówkach oświatowych, podczas którego zostały przypomniano wytyczne Głównego Inspektoratu Sanitarnego do realizacji programu w placówce oświatowej oraz omówiono zmiany jakie wprowadziła ustawa z dnia 24.08.2016 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych w związku z dyrektywa unijną 2014/40/EU. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu Uczniowie z Gimnazjum w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Bezledach i z Gimnazjum w Kinkajmach wzięli udział w konkursie plastycznym zorganizowanym przez PSSE w Bartoszycach dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych pod hasłem Jesteśmy wolni od nałogu tytoniowego. Pierwsze miejsce w kategorii szkoła gimnazjalna zajęła uczennica Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Bezledach, Patrycja Szczerkowska. Wyróżniony z tej samej szkoły został Piotr Jasicki. Nagrody w konkursie zostały ufundowane przez Burmistrza Miasta Bartoszyce, Starostę bartoszyckiego oraz Wójta Gminy Bartoszyce. Strona 24 z 32

Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Celem programu jest ograniczenie używania tytoniu, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym, tj. między 15 a 49 rokiem życia. W ramach współpracy z Komendą Powiatową Policji w Bartoszycach zorganizowano spotkanie z rodzicami uczniów z Gimnazjum w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Bezledach oraz z Gimnazjum w Kinkajmach, podczas którego omówiono Profilaktykę środków psychoaktywnych dopalaczy. W spotkaniu uczestniczyło 120 rodziców, którym przekazano broszury Dopalacze to śmierć oraz Nowe narkotyki. Uwaga rodzice. Przedstawiciele Szkoły Podstawowej w Wojciechach, Gimnazjum w Kinkajmach, Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Bezledach oraz Szkoły Podstawowej w Galinach uczestniczyli w szkoleniu zorganizowanym przez PSSE w Bartoszycach i WSSE w Olsztynie na temat Chemiczne i czynnościowe pułapki mogące prowadzić do uzależnienia. Program Profilaktyki Zakażeń HIV Pielęgniarka z NZOZ Ols-Med w Wojciechach uczestniczyła w szkoleniu zorganizowanym przez PSSE w Bartoszycach podczas którego omówiono profilaktykę HIV/AIDS, popularyzowano kampanię HIVokryzja. Wyleczmy się oraz działalność Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych. Uczestnikom szkolenia przekazano materiały edukacyjne. Światowy Dzień Zdrowia - Pokonaj cukrzycę Wśród społeczeństwa przeprowadzono akcję edukacyjno-informacyjną Pt. Światowy Dzień Zdrowia 2016. Pokonaj cukrzycę poprzez publikację opracowania na łamach prasy. Pielęgniarka z NZOZ Ols-Med w Wojciechach uczestniczyła w szkoleniu zorganizowanym przez PSSE w Bartoszycach podczas którego pielęgniarka pani Ewa Jarzębowska z Przechodni Bart-Medica w Bartoszycach przeprowadziła wykład na temat cukrzycy. Strona 25 z 32

Zdrowe wakacje Celem akcji jest zwiększenie świadomości dzieci i młodzieży z zakresu zagrożeń związanych z wypoczynkiem letnim. Na łamach prasy opublikowano opracowanie Bezpieczne wakacje. Moje dziecko idzie do szkoły Przeprowadzono zajęcia edukacyjne dla rodziców uczniów pierwszych klas w Szkole Podstawowej w Bezledach i Galinach, podczas których omówiono zasady zdrowego odżywiania, odpowiedni dobór plecaka i przygotowanie miejsca do nauki dla ucznia oraz podstawowe zasady higieny osobistej w celu uniknięcia zarażenia wszawicą. Zajęcia przeprowadzono wspólnie z sekcją Higieny Dzieci i Młodzieży. W spotkaniu uczestniczyło 19 rodziców. Na stronie internetowej gazety Goniec Bartoszycki oraz BIP PSSE Bartoszyce umieszczono informacje na temat Przygotowujemy się do szkoły. Profilaktyka grypy Prowadzono działania edukacyjne skierowane do ogółu społeczeństwa poprzez opracowanie informacji dotyczących profilaktyki grypy i propagowania szczepień przeciwko grypie Sezon przeziębień i grypy oraz Grypa szczepisz czy ryzykujesz? opublikowanych na stronach internetowych gazety Goniec Bartoszycki. Celem akcji jest zwiększenie wiedzy mieszkańców na temat profilaktyki chorób zakaźnych. Profilaktyka zatruć grzybami Prowadzono działania edukacyjno-informacyjne poprzez opracowanie informacji pt. Jak nie zatruć się grzybami, którą opublikowano na łamach prasy i stronach internetowych. Celem akcji jest uświadomienie społeczeństwa o zagrożeniach związanych ze zbieraniem nieznanych grzybów, ich spożywaniem i zasad przyrządzania potraw oraz postępowania w przypadku zatrucia. Profilaktyka chorób odkleszczowych Prowadzono działania edukacyjno-informacyjne poprzez opracowanie informacji pt. Kleszcze groźne dla człowieka, którą opublikowano na łamach prasy i stronach internetowych. Strona 26 z 32

II. Spis tabel Tabela Nr 1: Analiza porównawcza sytuacji epidemiologicznej 2015 2016 Miasta i Gminy Bartoszyce Tabela Nr 2: Procentowe wykonanie obowiązkowych szczepień ochronnych w Powiecie bartoszyckim w latach 2015-2016. Tabela Nr 3: Realizacja szczepień zalecanych w Powiecie bartoszyckim w 2016 roku. Tabela Nr 4: Sytuacja w zakresie żywienia i dożywiania za 2016 rok - Gmina Bartoszyce. Strona 27 z 32

Tabela Nr 1 Analiza porównawcza sytuacji epidemiologicznej 2015-2016 Miasta i Gminy Bartoszyce na tle Powiatu bartoszyckiego Jednostka chorobowa Gmina Bartoszyce Miasto Bartoszyce Powiat bartoszycki 2015 2016 2015 2016 2015 2016 Zach. Zap. Zach. Zap. Zach. Zap. Zach. Zap. Zach. Zap. Zach. Zap. Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu, w innych chorobach objętych MZ-56 Bąblowica 0 0,00 1 9,11 0 0 1 4,15 0 0 2 3,38 1 9,08 1 9,11 0 0,00 0 0 2 3,36 3 5,07 Ospa 75 681,08 14 127,53 97 399,11 35 145,34 348 584,34 74 125,14 Biegunka ogółem 21 190,70 8 72,87 41 168,70 52 215,93 74 124,26 77 130,22 Biegunki u dzieci do lat 2 2 86,96 3 130,43 2 50,38 8 201,51 6 57,75 22 219,12 Borelioza z Lyme 2 18,16 8 72,87 7 28,80 21 87,20 21 35,26 44 74,41 Choroba wywołana przez Streptococcuspneumoniae, inwazyjna, posocznica Inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Clostridium difficile Inne bakter. zakaż jelitowe wywołane przez E.colibiegunkotwórczą Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe- jadem kiełbasianym (botulizm) Inne choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez Chlamydie 1 9,08 0 0 0 0,00 0 0 2 3,36 0 0 1 9,08 3 27,33 6 24,69 16 66,44 13 21,83 28 47,35 0 0,00 0 0 1 4,11 0 0 1 1,68 0 0 1 9,08 0 0 0 0,00 0 0 1 1,68 0 0 0 0,00 0 0 1 4,11 0 0 1 1,68 0 0 Kiła wczesna 1 9,08 0 0 1 4,11 2 8,30 2 3,36 3 5,07 Płonica Rzeżączka Różyczka Świnka 9 81,73 3 27,33 16 65,83 2 8,30 31 52,05 8 13,53 1 9,08 0 0 1 4,11 0 0 2 3,36 0 0 2 18,16 1 9,11 3 12,34 2 8,30 5 8,40 3 5,07 1 9,08 0 0 2 8,23 0 0 3 5,04 0 0 Strona 28 z 32

Jednostka chorobowa Gmina Bartoszyce Miasto Bartoszyce Powiat Bartoszycki 2015 2016 2015 2016 2015 2016 Zach. Zap. Zach. Zap. Zach. Zap. Zach. Zap. Zach. Zap. Zach. Zap. Krztusiec Salmonelozy- zatrucia pokarmowe Salmoneloza - posocznica Styczność i narażenie na wściekliznę- rejestracja Potrzeba szczepień przeciwko wściekliźnie Wirusowe zakażenia jelitowe inne określone Wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy Wirusowe zapalenie wątroby typu B przewlekłe i BNO Wirusowe zapalnie wątroby typu C def. 2009r./ 2014 r. 2 18,16 7 63,76 3 12,34 7 29,07 6 10,07 18 30,44 2 18,16 2 18,22 1 4,11 8 33,22 5 8,40 13 21,98 0 0,00 0 0,00 0 0,00 1 4,15 0 0,00 1 1,69 11 99,89 13 118,42 23 94,63 21 87,20 57 95,71 54 91,32 2 18,16 4 36,44 2 8,23 3 12,46 6 10,07 11 18,60 0 0,00 1 9,11 0 0,00 2 8,30 1 1,68 3 5,07 7 304,35 5 217,39 14 352,64 6 151,13 31 298,36 15 149,40 9 81,73 3 27,33 19 78,17 0 0 45 75,56 3 5,07 1 9,08 0 0 2 8,23 6 24,91 4 6,72 7 11,84 0 0,00 3 27,33 5 20,57 7 29,07 7 11,75 12 20,29 Ludność Powiatu bartoszyckiego z GUS, stan na 30.06.2016 r. 59 132, dzieci do lat 2 1004 Dzieci do lat 2-1039 stan na 31.12.2015 r. Ludność Gminy Bartoszyce 10,978, dzieci do lat 2-230 Ludność Miasta Bartoszyce 24082, dzieci do lat 2-397 Strona 29 z 32

Tabela Nr 2 Procentowe wykonanie obowiązkowych szczepień ochronnych w Powiecie bartoszyckim 2015-2016 DTP + IPV+Haemophilus influenzae WZW B MMR 1 r. życia 2 r. życia 1 r. życia 2 r. życia 10 r. życia 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 Średnia powiatu Miasto i Gmina Bisztynek Miasto i Gmina Sępopol Miasto Górowo Ił. Gmina Górowo Ił. Miasto Bartoszyce Gmina Bartoszyce 66,4 64,8 69,0 68,4 90,1 85,0 97,3 96,9 97,6 99,2 79,1 82,2 60,7 59,0 88,9 95,2 100 97,1 98,7 98,9 70,0 76,5 43,3 66,7 97,5 70,6 95,8 100 97,5 100 72,7 65,9 63,8 70,0 84,9 90,9 98,3 100 98,6 100 63,6 66,7 63,6 63,6 100 100 100 100 100 100 62,2 63,7 71,0 70,1 92,1 85,2 96,1 96,0 94,3 98,8 59,0 63,3 72,1 61,9 73,0 85,9 99,2 93,7 100 100 Strona 30 z 33