2016 r. Analiza rynku pracy w powiecie kłodzkim. I KWARTAŁ 2016 r.

2016 r. Analiza rynku pracy w powiecie kłodzkim I KWARTAŁ 2016 r.

Spis treści I. Popyt na pracę w województwie dolnośląskim w 2015r.... 3 1. Pracujący... 4 2. Wolne miejsca pracy... 6 3. Nowo utworzone miejsca pracy... 7 4. Zlikwidowane miejsca pracy... 8 5. Podsumowanie... 8 II. Biuletyn statystyczny województwa dolnośląskiego I kwartał 2016r... 9 1. Porównanie danych statystycznych.... 10 2. Zatrudnienie w warunkach zagrożenia.... 11 3. Prognoza demograficzna na lata 2014-2050 dla województwa dolnośląskiego.... 13 III. Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) przeprowadzonego w województwie dolnośląskim w I kwartale 2016 roku... 14 1. Aktywność ekonomiczna ludności w województwie dolnośląskim w wieku 15 lat i więcej... 15 2. Pracujący... 16 3. Bezrobotni.... 17 4. Bierni zawodowo.... 19 5. Podsumowanie... 20 IV. Prezentacja danych Dolnośląskiego Wojewódzkiego Urzędu Pracy... 21 1. Ogólne informacje o stanie bezrobocia... 21 2. Napływ i odpływ bezrobotnych... 23 3. Wzrost, spadek [-] bezrobocia według powiatów i podregionów... 24 V. Analiza danych statystycznych PUP w Kłodzku... 26 1. Ogólne informacje o stanie bezrobocia... 26 2. Dynamika bezrobocia... 27 3. Napływ i odpływ osób bezrobotnych... 29 VI. Działania aktywizacyjne.... 30 1. Regionalny plan na rzecz zatrudnienia.... 30 2

I. Popyt na pracę w województwie dolnośląskim w 2015r. 1 Badanie popytu na pracę prowadzone jest w ramach programu badań statystyki publicznej. Obejmuje podmioty gospodarki narodowej zatrudniające co najmniej 1 osobę. Badanie realizowane jest w cyklu kwartalnym przy zastosowaniu metody reprezentacyjnej, która umożliwia uogólnienie wyników na wszystkie podmioty gospodarki narodowej. Celem badania popytu na pracę jest uzyskanie informacji na temat popytu zrealizowanego i niezrealizowanego, czyli liczby pracujących i wolnych miejsc pracy oraz nowo utworzonych i zlikwidowanych (w okresie sprawozdawczym) miejsc pracy. Badaniem popytu na pracę w IV kwartale 2015 r. w województwie dolnośląskim objęto 52,0 tys. podmiotów, z czego 90,3% pochodziło z sektora prywatnego, a 9,7% z publicznego. Jednostki małe stanowiły 73,5% zbiorowości, jednostki średnie 19,3%, a duże 7,2%. Podstawowe informacje, jakie można uzyskać z badania popytu na pracę to: pracujący i wolne miejsca pracy według zawodów, rodzajów działalności, liczba nowo utworzonych miejsc pracy w okresie sprawozdawczym, liczba zlikwidowanych miejsc pracy. Rynek pracy charakteryzują dwa wzajemnie nakładające się segmenty podaż siły roboczej i popyt na pracę. Siła robocza jest to określona liczba ludności zainteresowana i gotowa wykonywać pracę. Popyt na pracę jest to liczba miejsc pracy, które oferuje gospodarka w określonych warunkach społeczno-ekonomicznych. Na wzajemne relacje między podażą siły roboczej a popytem na pracę ogromny wpływ wywierają mechanizmy rynkowe. Strona popytowa jest bardziej dynamiczna, a przez to bardziej podatna na oddziaływanie tych mechanizmów. Wielkość i struktura popytu na pracę jest zależna od wielu czynników, między innymi od zapotrzebowania na produkty i usługi, kondycji ekonomicznej przedsiębiorstwa, kosztów pracy. Najbardziej korzystny dla gospodarki jest układ równowagi obu tych elementów, ale praktycznie jest to bardzo trudne do osiągnięcia. Przez popyt na pracę rozumiemy: zagospodarowane miejsca pracy, określane aktualną liczbą pracujących, wolne miejsca pracy. 1 WWW.Wroclaw.stat.gov.pl, publikacja w kwietniu 2016 3

POPYT NA PRACĘ PODSTAWOWE DANE Tab. 1. Popyt na pracę Wyszczególnienie 2012 2013 2014 2015 Wolne miejsca pracy w końcu roku 2687 3576 6640 6895 Nowo utworzone miejsca pracy - w ciągu roku 33224 42735 44632 47887 Wolne nowo utworzone miejsca pracy - w końcu 576 789 1984 1950 roku Zlikwidowane miejsca pracy w ciągu roku 28612 24087 26520 21875 Rys. 1.Miejsca pracy wg sekcji 2015 r. Powyższy wykres przedstawia utworzone i zlikwidowane miejsca pracy w 2015 r. w województwie dolnośląskim. Najwięcej miejsc powstało w sekcji: przetwórstwo przemysłowe; handel naprawa pojazdów samochodowych; budownictwo; działalność profesjonalna naukowa i techniczna. 1. Pracujący Liczba pracujących w podmiotach objętych badaniem według stanu w dniu 31 grudnia 2015 roku w województwie dolnośląskim wynosiła 944,4 tys. osób (wzrost o 5,1% w skali roku), w tym ponad 3/4 to pracujący w podmiotach sektora prywatnego (77,1%). Najwięcej osób (60,3% ogółu pracujących) było zatrudnionych w jednostkach dużych, w tym najczęściej w podmiotach prowadzących działalność w 4

zakresie: przetwórstwa przemysłowego (28,7% ogółu pracujących w tej kategorii jednostek), handlu; napraw pojazdów samochodowych (10,7%) oraz administrowania i działalności wspierającej (9,5%). W jednostkach średnich najwięcej osób pracowało w: edukacji (22,5%), przetwórstwie przemysłowym (16,9%) oraz w handlu; naprawach pojazdów samochodowych (16,4%). Natomiast w jednostkach małych najwięcej osób znalazło zatrudnienie w podmiotach prowadzących działalność w zakresie handlu; napraw pojazdów samochodowych (35,6%), przetwórstwa przemysłowego (11,2%) i budownictwa (10,7%). W jednostkach objętych badaniem w końcu grudnia 2015 roku pracowało 476,1 tys. kobiet, które stanowiły 50,4% ogółu pracujących. Kobiety znacznie częściej niż mężczyźni pracowały w sektorze publicznym 31,4% wobec 14,3%. Najwięcej kobiet pracowało w jednostkach prowadzących działalność w zakresie handlu; napraw pojazdów samochodowych 20,0%, przetwórstwa przemysłowego 16,9%, edukacji 15,5% oraz opieki zdrowotnej i pomocy społecznej 11,3%. Wśród ogółu pracujących było 39,9 tys. osób niepełnosprawnych, z czego zdecydowana większość (82,9%) w sektorze prywatnym. Najwięcej niepełnosprawnych zatrudniały jednostki duże (81,2%). Blisko 40% niepełnosprawnych pracowało w jednostkach zajmujących się administrowaniem i działalnością wspierającą. Znaczny odsetek osób niepełnosprawnych zatrudniony był w przetwórstwie przemysłowym (21,1%), a także w opiece zdrowotnej i pomocy społecznej (8,5%). Na stanowiskach specjalnie dostosowanych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności pracowało 4,9 tys. osób niepełnosprawnych, w tym 69,3% w jednostkach dużych, natomiast według sekcji zdecydowana większość pracowała w przetwórstwie przemysłowym (60,4%). Możliwość zwiększenia zatrudnienia osób niepełnosprawnych w końcu 2015 r. zgłosiło 1698 zakładów w województwie (z sektora prywatnego 1392 zakłady), w tym szczególnie jednostki zajmujące się przetwórstwem przemysłowym (302 zakłady, tj. 17,8%). W ogólnej liczbie pracujących najliczniejszą grupą zawodową według stanu na koniec grudnia 2015 r. byli specjaliści 205,3 tys. osób, tj. 21,7% ogółu pracujących. Specjaliści najczęściej pracowali w jednostkach dużych 63,4%; natomiast według sekcji najwięcej pracowało w edukacji 32,0%, opiece zdrowotnej i pomocy społecznej 14,6% oraz w przetwórstwie przemysłowym 9,4%. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy stanowili 15,2% ogółu pracujących, w tym najliczniejsza grupa to robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni, którzy stanowili 44,7% tej grupy zawodowej. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy zatrudniani byli najczęściej w jednostkach dużych (59,0%), a także w jednostkach prowadzących działalność w zakresie przetwórstwa przemysłowego 53,4%. Znaczny udział wśród ogółu pracujących mieli operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 14,2% ogółu pracujących. Prawie połowa (44,7%) z nich pracowała w przetwórstwie przemysłowym. Blisko ⅓ ogółu pracujących kobiet (28,9%) zatrudnionych było w zawodach z grupy specjaliści, wymagających wysokich kwalifikacji zawodowych. Druga co do wielkości grupa zawodowa, w której pracowało dużo kobiet to pracownicy usług i sprzedawcy 18,1%, a trzecia grupa to pracownicy 5

biurowi 14,5% ogółu pracujących kobiet. Natomiast najwięcej mężczyzn pracowało jako robotnicy, przemysłowi i rzemieślnicy (25,4%) oraz operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 22,4%. 2. Wolne miejsca pracy W końcu 2015 r. spośród 52,0 tys. jednostek biorących udział w badaniu tylko 2,2 tys. (tj. 4,3%) dysponowało wolnymi miejscami pracy. Z ogólnej liczby jednostek dysponujących wolnymi miejscami pracy w końcu grudnia 2015 r. 65,0% stanowiły jednostki małe, 18,8% jednostki średnie, a 16,2% jednostki duże. W końcu grudnia 2015 r. badane podmioty posiadały 6,9 tys. wolnych miejsc pracy (o 3,8% więcej niż rok wcześniej) i koncentrowały się one głównie w sektorze prywatnym 93,7% oraz w jednostkach dużych 61,3% wszystkich wolnych miejsc pracy. Największą liczbą wolnych miejsc pracy dysponowały jednostki realizujące działalność w zakresie informacji i komunikacji 1,7 tys. (tj. 24,7%) oraz przetwórstwa przemysłowego 1,1 tys. (tj. 15,8%). Dużą gotowość przyjęcia nowych pracowników wykazywały także jednostki prowadzące działalność w zakresie handlu; napraw pojazdów samochodowych 0,8 tys. (tj. 11,4% wolnych miejsc pracy) oraz transportu i gospodarki magazynowej 0,8 tys. (tj. 11,2%). W większości sekcji w porównaniu z rokiem poprzednim odnotowano wzrost liczby wolnych miejsc pracy. Największy wzrost wystąpił w sekcjach: wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodna i gorącą wodę (15 razy), budownictwo (o 277,4%). Znacznie mniejszą niż rok wcześniej liczbą wolnych miejsc pracy dysponowały podmioty prowadzące działalność m.in. w sekcjach: zakwaterowanie i gastronomia (o 62,7%), działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (o 56,9%), obsługa rynku nieruchomości (o 38,9%) oraz dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja (o 38,6%). Najwięcej wolnych miejsc pracy według stanu w dniu 31 XII 2015 r. oczekiwało na pracowników o wysokich kwalifikacjach zawodowych. Dla specjalistów przeznaczonych było 2,1 tys., tj. 30,4% wolnych miejsc pracy. Najwięcej w podmiotach prowadzących działalność w sekcji informacja i komunikacja 65,6% oraz działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 8,3% wolnych miejsc pracy. Wolne miejsca pracy oczekiwały również dla pracowników o niższych kwalifikacjach zawodowych na operatorów i monterów maszyn i urządzeń 1,7 tys. (24,2% wolnych miejsc pracy), na robotników przemysłowych i rzemieślników 0,8 tys. (11,3%), na pracowników usług i sprzedawców 0,7 tys. (tj. 10,3%). W woj. dolnośląskim w IV kwartale 2015 r. odnotowano najwyższy (wraz z woj. zachodniopomorskim) wskaźnik wykorzystania wolnych miejsc pracy (0,72) wśród województw. 6

Rys.2 Wskaźnik wykorzystania wolnych miejsc pracy. 3. Nowo utworzone miejsca pracy W ciągu 2015 roku powstało 47,9 tys. nowych miejsc pracy (o 7,3% więcej niż przed rokiem), w tym 92,1% w sektorze prywatnym. W jednostkach małych zostało utworzonych 42,5% nowych miejsc pracy, w dużych 31,1%, a w jednostkach średnich 26,4%. 7

Nowe miejsca pracy tworzono przede wszystkim w podmiotach prowadzących działalność w zakresie przetwórstwa przemysłowego 21,2% ogółu nowo utworzonych miejsc pracy (głównie w jednostkach dużych), handlu; napraw pojazdów samochodowych 17,9% (głównie w jednostkach małych), oraz budownictwa 8,9% (głównie w jednostkach małych). Największy wzrost nowo utworzonych miejsc pracy odnotowano w sekcjach: opieka zdrowotna i pomoc społeczna (o 191,6%), działalność finansowa i ubezpieczeniowa (o 127,2%) oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodna i gorącą wodę (o 108,7%). W ogólnej liczbie nowo utworzonych miejsc pracy część z nich pozostała niezagospodarowana. W końcu 2015 roku było 2,0 tys. nowych miejsc pracy jeszcze nieobsadzonych, głównie w informacji i komunikacji 0,7 tys. (tj. 37,8%), budownictwie 0,3 tys. (17,1%), przetwórstwie przemysłowym 0,2 tys. (11,5%) oraz w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej 0,2 tys. miejsc pracy (10,4%). Spośród wolnych nowo utworzonych (w końcu grudnia 2015 r.) miejsc pracy 40% to miejsca przeznaczone dla specjalistów. Znaczny odsetek stanowiły miejsca pracy dla pracowników przy pracach prostych (12,6%). 4. Zlikwidowane miejsca pracy W 2015 roku zlikwidowano 21,9 tys. miejsc pracy (mniej o 17,5% niż przed rokiem), w tym najwięcej w podmiotach prowadzących działalność w zakresie: przetwórstwa przemysłowego 4,7 tys. (21,6%), handlu; napraw pojazdów samochodowych 3,4 tys. (15,5%) i budownictwa 3,3 tys. (15,2%); przede wszystkim w sektorze prywatnym i w jednostkach małych. W jednostkach dużych najwięcej miejsc pracy zlikwidowano w przetwórstwie przemysłowym 1,4 tys. (24,4%). W jednostkach średnich najwięcej miejsc pracy zlikwidowano w podmiotach prowadzących działalność w zakresie budownictwa 1,4 tys. (18,8%), a w podmiotach małych w zakresie przetwórstwa przemysłowego 2,0 tys. (22,3%). 5. Podsumowanie Wyniki badania popytu na pracę przeprowadzonego w 2015 r. wskazują, że: w końcu grudnia najwięcej wolnych miejsc pracy oferowały jednostki duże, a najwyższy odsetek wolnych miejsc pracy obejmował działalność w zakresie informacji i komunikacji, wolne miejsca pracy według stanu w dniu 31 XII przeznaczone były głównie dla specjalistów oraz operatorów i monterów maszyn i urządzeń, liczba wolnych miejsc pracy w końcu 2015 r. była wyższa niż w roku poprzednim, natomiast liczba wolnych nowo utworzonych miejsc pracy była niższa, 8

bilans nowo utworzonych i zlikwidowanych miejsc pracy był dodatni i większy niż rok wcześniej utworzono o 26,0 tys. miejsc pracy więcej niż zlikwidowano (zwłaszcza w sektorze prywatnym, gdzie utworzono ponad dwukrotnie więcej miejsc pracy niż zlikwidowano), liczba nowo utworzonych miejsc pracy przewyższała liczbę zlikwidowanych w 16 sekcjach; największy dodatni bilans wystąpił w sekcji przetwórstwo przemysłowe przybyło 5,4 tys. stanowisk. W sekcji opieka zdrowotna i pomoc społeczna przybyło 1,9 tys. miejsc pracy utworzono ponad pięciokrotnie więcej miejsc pracy niż zlikwidowano. Niekorzystny bilans odnotowano w 3 sekcjach, w tym największy w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodna i gorącą wodę mniej o 239 stanowisk. biorąc po uwagę liczbę zlikwidowanych miejsc pracy, to ponad 20% z nich dotyczyło sekcji przetwórstwo przemysłowe oraz jednostek małych (ponad 40%). II. Biuletyn statystyczny województwa dolnośląskiego I kwartał 2016r. 2 Tab. 2. Dane rynku pracy. Okresy Ludność w tys. Podmioty gosp. narod. Bezrobotni zarejestrowani w tys. Stopa bezrobocia Oferty pracy Bezrobotni na 1 ofertę pracy Styczeń 357,4 105,6 9,0 7599 17 2904,2 Wg stanu 31.XII.2015 Luty 358,0 106,4 9,1 10601 14 marzec 358,2 104,0 8,9 11637 13 Tabela obrazuje dane statystyczne rynku pracy w zakresach wskazanych. Egzegeza danych wskazuje na wyraźny wzrost liczby przyjmowanych ofert pracy oraz spadek liczby bezrobotnych. Tab.3. Podstawowe dane o województwie. Stan na 31.III.2016 r. Obszar Bezrobotni zarejestrowani w tys. W % ludności aktywnej zawodowo % udział osób z prawem do zasiłku do liczby bezrobotnych ogółem Liczba bezrobotnych na 1 ofertę pracy nowo zarejestrowani Bezrobotni w tys. wyrejestrowani Polska 1600,5 10,0 86,1 19 185,7 237,9 Województwo Dolnośląskie 104,0 8,9 84,3 13 14,1 16,5 2 WWW.Wroclaw.stat.gov.pl 9

Tab.4. Podmioty gospodarki narodowej. Stan na 31.XII.2016 r. Obszar Ogółem Przedsiębiorstwa państwowe Spółdzielnie Spółki handlowe Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą Polska 4199418 147 17524 467894 2973521 Województwo Dolnośląskie 358249 12 1371 38374 235380 Powyższe dane statystyczne wskazują dobrą koniunkturę na rynku pracy w województwie dolnośląskim w stosunku do zachodzących zjawisk na rynku ogólnokrajowym. Natomiast w końcu 2015 r. najwięcej podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych było we Wrocławiu 113,2 tys. oraz w powiatach: świdnickim 18,4 tys., kłodzkim 17,7 tys. i wrocławskim 17,3 tys., a najmniej w powiatach: górowskim 2,8 tys., milickim 3,6 tys. i strzelińskim 3,8 tys. W skali roku wzrost liczby podmiotów odnotowano w 27 powiatach (największy w powiecie jaworskim o 6,3%), spadek w 2 powiatach (kamiennogórskim o 0,9% i w Wałbrzychu o 0,7%), natomiast w powiecie dzierżoniowskim liczba podmiotów w ciągu roku nie zmieniła się. 1. Porównanie danych statystycznych. Tab. 5. Sytuacja społeczno gospodarcza województwa dolnośląskiego w marcu 2016 r. Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani ogółem w tym kobiety Bezrobotni na 1 ofertę pracy Stopa bezrobocia Mieszkania oddane do użytkowania a (w okresie styczeńmarzec) ogółem w tym indywidualne Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania w m 2 (w okresie styczeńmarzec) Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze REGON ogółem w tym spółki handlowe Województwo 103991 52518 13 8,9 4259 1295 80,7 358249 38374 Podregion wałbrzyski 31789 15582 16 14,4 208 151 128 73683 4502 Powiaty: dzierżoniowski 3883 1963 21 13,0 62 17 86,5 10584 632 kłodzki 10482 5012 26 20,3 56 56 160 17656 824 świdnicki 5898 2801 9 10,1 51 39 137 18363 1419 wałbrzyski 3073 1545 134 21,8 12 12 138 6290 278 ząbkowicki 3769 1828 14 16,7 13 13 141 6829 364 Tabela nr 5 przedstawia dane statystyczne powiatu kłodzkiego w porównaniu do województwa dolnośląskiego i podregionu wałbrzyskiego. Dane liczbo wskazują na wyraźnie wysoką liczbę podmiotów gospodarki narodowej w powiecie kłodzkim. 10

2. Zatrudnienie w warunkach zagrożenia. Warunki pracy to istotne zagadnienie, które opisuje zagrożenia i rodzaje środków podejmowanych w ramach działań profilaktycznych, wspomagających prowadzenie odpowiedniej polityki w za-kresie poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy. W 2014 r. w województwie dolnośląskim badaniem warunków pracy objętych zostało 428,2 tys. osób. W warunkach zagrożenia zatrudnionych było 44,0 tys. osób (licząc jeden raz w grupie czynnika przeważającego tzn. mającego największe szkodliwe znaczenie na danym stanowisku pracy), czyli 10,3% ogółu pracowników w przebadanych przedsiębiorstwach. Ogólne zatrudnienie w warunkach zagrożenia w przedsiębiorstwach, porównując z 2013 r., zmniejszyło się o 3,5%, co wskazuje na poprawę bezpieczeństwa warunków pracy. Biorąc pod uwagę rodzaj prowadzonej działalności (według PKD 2007), spośród przebadanej w 2014 r. zbiorowości największą liczbę osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia czynnikami szkodliwymi stanowiły osoby zatrudnione w przemyśle, tj. 82,9% udziału w liczbie ogółem (w tym 51,9% w przetwórstwie przemysłowym). Rys.3. zatrudnienia w warunkach zagrożenia na 1000 osób objętych badaniem według powiatów w 2014 r. 11

Największe natężenie zagrożenia dla zdrowia (w przeliczeniu na 1000 osób objętych badaniem) wystąpiło wśród zatrudnionych w przedsiębiorstwach działających w powiatach: głogowskim 440,6 osób, polko-wickim 286,1 osób oraz lubińskim 284,6 osób. W 2014 r. udział kobiet w grupie zatrudnionych w warunkach zagrożenia wynosił 14,8% i był o 1,0 p. proc. wyższy niż przed rokiem. W 2014 r. spośród zatrudnionych w warunkach zagrożenia w poszczególnych sekcjach największy udział kobiet odnotowano w: opiece zdrowotnej i pomocy społecznej 69,4%, edukacji 53,3% oraz w transporcie i gospodarce magazynowej 23,3%. Przestrzenne zróżnicowanie liczby zagrożeń dla stanowisk pracy związanych z czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi dla zdrowia ściśle związane jest z infrastrukturą i koncentracją w regionie zakładów pracy na obszarach wysoce zurbanizowanych. Rys.4. Zatrudnieni w warunkach zagrożenia czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi dla zdrowia według powiatów w 2014 r. W województwie dolnośląskim najwięcej osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia w przeliczeniu na 1000 mieszkańców zanotowano w powiatach polkowickim (124,3), lubińskim (41,7) oraz głogowskim (38,1). Najmniej zatrudnionych odnotowano w powiatach: lubańskim (3,6), legnickim (3,3), górowskim (3,2) oraz wałbrzyskim i złotoryjskim (po 0,9). 12

W 2014 r. w województwie dolnośląskim 57,8% ogółu zatrudnionych w warunkach zagrożenia było narażonych na zagrożenia związane ze środowiskiem pracy (25,4 tys. osób).najczęściej ten typ zagrożenia (w przeliczeniu na liczbę osobozagrożeń, tj. liczby osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia liczonych tyle razy, na ile czynników osoby te były narażone) spowodowany był przez: hałas (51,7% udziału), pyły przemysłowe (14,4%), mikroklimat gorący (12,8%), W tym samym czasie w warunkach zagrożenia związanych z uciążliwością pracy pracowało 32,1% ogółu zatrudnionych w uciążliwych warunkach, natomiast związanych z czynnikami mechanicznymi 10,1% udziału. 3. Prognoza demograficzna na lata 2014-2050 dla województwa dolnośląskiego. Na przestrzeni lat 2013-2050 w województwie dolnośląskim prognozuje się systematyczny spadek liczby ludności. W 2050 r. będzie o ponad 14% mniej mieszkańców niż w 2013 r. Istotny wpływ na ubytek liczby ludności będzie miała pogłębiająca się nadwyżka zgonów nad urodzeniami. Przez cały prognozowany okres utrzymywać się będzie ujemny przyrost naturalny. Występować będą także niekorzystne zmiany strukturalne, w szczególności obserwowany będzie gwałtowny wzrost odsetka osób w wieku 65 lat i więcej. Prognozuje się, że liczba ludności w miastach województwa dolnośląskiego w 2050 r. będzie o ok. 22% mniejsza niż w 2013 r., natomiast na wsi większa o ponad 3%. Współczynnik urbanizacji zmniejszy się z 69,4% w 2013 r. do 63,2% w 2050 r. Według prognozy w okresie 2013-2050 r. zarówno w miastach, jak i na wsi województwa dolnośląskiego najbardziej zmniejszy się liczba osób w wieku 30-34 lata (odpowiednio: w miastach o 56%, na wsi o 37%); natomiast największy wzrost wystąpi wśród osób w wieku 85 lat i więcej (odpowiednio o 207% i o 224%). Prognozuje się, że na przestrzeni lat 2013-2050 wiek środkowy statystycznego mieszkańca województwa dolnośląskiego zwiększy się o 13,5 roku (z 39,9 roku w 2013 r. do 53,4 roku w 2050 r.), co świadczy o starzeniu się społeczeństwa województwa w skali wyższej niż dla całego kraju (dla Polski 52,5 roku w 2050 r.). W województwie dolnośląskim w okresie 2013-2050 r. liczba osób w wieku 65 lat i więcej zwiększy się o ponad 404 tys., a osób w wieku 80 lat i więcej o 142 tys. Zmniejszy się natomiast liczba osób w wieku 15-64 lata (o blisko 705 tys.) oraz dzieci w wieku 14 lat i mniej (o ponad 114 tys.). W ostatnim roku prognozowanego okresu liczba osób w wieku 65 lat i więcej będzie o 94% wyższa niż w 2013 r. (w miastach i na wsi wyższa odpowiednio o 71% i o 163%). Przewiduje się, że zjawisko podwójnego starzenia się społeczeństwa (tj. udział liczby ludności w wieku 80 lat i więcej w liczbie ludności w wieku 65 lat i więcej) będzie narastało. W województwie dolnośląskim na przestrzeni lat 2013-2050 udział ten zwiększy się w miastach (z 26,0% w 2013 r. do 32,0% w 2050 r.); natomiast obniży się na wsi (odpowiednio z 29,3% do 28,4%). W 2050 r. w porównaniu do 2013 r. liczba dzieci i młodzieży w województwie dolnośląskim najbardziej 13

zmniejszy się w grupie młodzieży w wieku 19-24 lata (o 43,1%) oraz w grupie dzieci w wieku 3-6 lat (o 35,8%). W województwie dolnośląskim prognozuje się wzrost współczynnika obciążenia demograficznego. Na przestrzeni lat 2013-2050 zwiększy się liczba osób w wieku poprodukcyjnym (o blisko 38%); natomiast obniży się liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym (o ok. 29%) i w wieku produkcyjnym (o blisko 26%). Według prognozy w województwie dolnośląskim przez cały okres 2013-2050 r. będzie utrzymywał się ubytek naturalny, który będzie systematycznie zwiększał się (z minus 4,7 tys. w 2013 r. do minus 14,8 tys. w 2050 r.). Ubytek naturalny będzie występował zarówno w miastach, jak i na wsi. W 2050 r. przewiduje się nadwyżkę zgonów nad urodzeniami. W przeliczeniu na 1000 ludności ubytek naturalny będzie kształtował się na poziomie minus 5,9 (9. lokata w kraju). Nadwyżka napływu ludności nad jej odpływem (saldo migracji wewnętrznych) w prognozowanym okresie zmniejszy się z 2,4 tys. osób w 2013 r. do 1,1 tys. osób w 2050 r. W prognozowanym okresie, mimo obserwowanego w województwie dolnośląskim systematycznego wzrostu imigracji, przez cały okres 2013-2050 r. saldo migracji zagranicznych będzie ujemne. III. Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) przeprowadzonego w województwie dolnośląskim w I kwartale 2016 roku 3 Podstawowe wyniki BAEL Tab.6. Podstawowe wyniki BAEL dla osób w wieku 15 lat i więcej Wyszczególnienie I kwartał 2015 IV kwartał 2015 I kwartał 2016 Dolnośląskie Polska Dolnośląskie Polska Dolnośląskie Polska Współczynnik aktywności zawodowej w % 54,6 56,0 55,2 56,5 56,5 56,1 Wskaźnik zatrudnienia w % 50,0 51,1 51,8 52,6 53,0 52,1 Stopa bezrobocia w % 8,4 8,6 6,2 6,9 6,1 7,0 Aktywni zawodowo w tys. 1248 17331 1239 17489 1310 17215 Pracujący 1143 15837 1162 16280 1230 16012 Bezrobotni 105 1494 77 1210 80 1203 Bierni zawodowo w tys. 1038 13632 1006 13473 1010 13498 3 Aktywność ekonomiczna ludności w województwie dolnośląskim w IV kwartale 2015 r. [online], Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Wrocław, marzec 2015 r. Dostęp w Internecie: http://wroclaw.stat.gov.pl 14

1. Aktywność ekonomiczna ludności w województwie dolnośląskim w wieku 15 lat i więcej Rys.5. Struktura ludności wg aktywności ekonomicznej i płci. Według danych BAEL w I kwartale 2016 r. zbiorowość aktywnych zawodowo liczyła w województwie dolnośląskim 1310 tys. osób i w ciągu roku zwiększyła się o 5,0%, a zbiorowość biernych zawodowo 1010 tys. osób i w skali roku zmniejszyła się o 2,7%. W grupie aktywnych zawodowo odnotowano w tym okresie wzrost liczby pracujących (o 7,6%), jednocześnie odnotowano znaczny spadek liczby bezrobotnych (o 23,8%). W porównaniu do IV kwartału 2015 r. liczba osób aktywnych zawodowo zwiększyła się o 5,7%, a populacja biernych zawodowo o 0,4%. Wśród aktywnych zawodowo odnotowano wzrost liczby pracujących (o 5,9%) jak również liczby bezrobotnych (o 3,9%). W ogólnej liczbie osób w wieku 15 lat i więcej przeważały kobiety (52,5%), natomiast wśród aktywnych zawodowo dominowali mężczyźni (54,8%). Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania, zdecydowanie przeważali mieszkańcy miast, stanowiąc 69,2% ogólnej liczby osób w wieku 15 lat i więcej oraz 68,3% aktywnych zawodowo. Obciążenie pracujących osobami niepracującymi wyniosło 89 i było mniejsze niż w I kwartale 2015 r. (100) oraz mniejsze w porównaniu z kwartałem poprzednim (93). W kraju wskaźnik ten był wyższy niż w województwie dolnośląskim i w I kwartale 2016 r. wyniósł 92 (rok wcześniej 96, a w poprzednim kwartale 90). 15

Na każde 100 osób w wieku 15 lat i więcej w województwie dolnośląskim przypadało średnio 56 osób aktywnych zawodowo, czyli takich, które miały pracę lub jej poszukiwały oraz 44 osoby bierne zawodowo, czyli takie, które nie miały pracy i jej nie poszukiwały. Podobnie, jak w poprzednich kwarta- łach, wyraźnie wyższy współczynnik aktywności zawodowej wystąpił w populacji mężczyzn niż kobiet 65,2% wobec 48,6% (różnica o 16,6 p.proc.). W kraju odnotowano nieco mniejszą dysproporcję w wysokości tego współczynnika wyniósł on odpowiednio 64,5% dla mężczyzn i 48,3% dla kobiet (różnica o 16,2 p.proc.). Współczynnik aktywności zawodowej był wyższy na wsi (58,1%) niż w miastach (55,7%). Na wsi na 100 osób aktywnych zawodowo przypadały 72 osoby bierne zawodowo, w miastach 79 osób. W kraju współczynnik aktywności zawodowej również osiągnął wyższą wartość na wsi niż w miastach, jednak różnica była niewielka (odpowiednio 56,2% i 56,0%). Pod względem wartości współczynnika aktywności zawodowej województwo dolnośląskie zajmowało 12. miejsce wśród województw (przed rokiem 11. miejsce). W kraju odnotowano wzrost współczynnika aktywności zawodowej o 0,1 p.proc. w porównaniu z analogicznym kwartałem 2015 r., a w porównaniu z kwartałem poprzednim jego wartość zmniejszyła się o 0,4 p.proc. W województwie dolnośląskim w relacji z I kwartałem 2015 r. odnotowano wzrost o 1,9 p.proc., a w porównaniu z kwartałem poprzednim wzrost o 1,3 p.proc. 2. Pracujący W I kwartale 2016 r. liczba pracujących według danych BAEL wyniosła 1230 tys. osób i była wyższa w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku o 7,6%, a w relacji do poprzedniego kwartału o 5,9%. Ry.6. Pracujący wg płci i miejsca zamieszkania. Wskaźnik zatrudnienia kształtował się w omawianym kwartale na poziomie 53,0% (w kraju wyniósł 52,1%), tj. zarówno więcej niż przed rokiem, jak i w poprzednim kwartale (odpowiednio o 3,0 p.proc i o 1,2 p.proc). 16

Spośród ogółu pracujących w województwie dolnośląskim 68,3% stanowili mieszkańcy miast (840 tys.), a 31,6% (389 tys.) osoby mieszkające na wsi. W ciągu roku zwiększyła się liczba pracujących mieszkańców miast o 5,1%, jak i liczba pracujących mieszkańców wsi o 13,1%. W I kwartale 2016 r. wskaźnik zatrudnienia był wyższy na wsi niż w miastach odpowiednio 54,5% i 52,3%. W kraju wskaźnik ten był wyższy w miastach niż na wsi (wynosił odpowiednio 52,3% i 51,9%). Znacznie większe dysproporcje w wartościach wskaźnika zatrudnienia wystąpiły w przypadku mężczyzn i kobiet. Dla mężczyzn wskaźnik ten kształtował się na poziomie 61,4%, a dla kobiet na poziomie 45,3% (rok wcześniej odpowiednio 57,5% i 43,4%). Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku produkcyjnym w I kwartale 2016 r. wyniósł 71,4% (w kraju 69,6%). Najwyższe wartości wskaźnika zatrudnienia odnotowano w grupach wiekowych 35-44 lata i 25-34 lata (84,6% i 80,1%), natomiast najniższe wśród osób w wieku 55 lat i więcej (23,2%). W przypadku populacji osób z wykształceniem wyższym obciążenie ludności pracującej ludnością niepracującą było najmniejsze (na 100 osób pracujących przypadały 24 osoby niepracujących, tj. bezrobotne i bierne zawodowo), natomiast w przypadku osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym, niepełnym podstawowym i bez wykształcenia szkolnego było ono największe (698 osób). W I kwartale 2016 r. wśród ogółu pracujących największy odsetek ze względu na status zatrudnienia stanowili pracownicy najemni, czyli osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy w przedsiębiorstwie publicznym lub u pracodawcy prywatnego (85,0% ogółu pracujących). Kobiety stanowiły 46,4% ogólnej liczby pracowników najemnych. Pracujący na własny rachunek (w tym pracodawcy) stanowili 14,1% ogółu pracujących, a wśród nich 66,7% to mężczyźni. Wśród pomagających członków rodzin zdecydowaną większość stanowiły kobiety (90,0%) i mieszkańcy wsi (90,0%). 3. Bezrobotni. Według wyników BAEL w I kwartale 2016 r. w województwie dolnośląskim było 80 tys. bezrobotnych, z tego 54 tys. (tj. 67,5%) w miastach oraz 26 tys. na wsi. W porównaniu z poprzednim kwartałem zbiorowość bezrobotnych ogółem zwiększyła się o 3,9%, a w odniesieniu do I kwartału 2015 r. zmniejszyła się o 23,8%. Spadek liczby bezrobotnych odnotowano w skali roku w grupie mężczyzn i kobiet oraz w miastach i na wsi. 17

Rys. 7. Bezrobotni wg płci i miejsca zamieszkania. Stopa bezrobocia ukształtowała się na poziomie 6,1% (wobec 7,0% w kraju) i zmniejszyła się o 2,3 p.proc. w porównaniu z analogicznym kwartałem 2015 r. i o 0,1 p. proc. w porównaniu z poprzednim kwartałem. W ciągu roku spadek stopy bezrobocia odnotowano w 14 województwach (w kraju o 1,6 p.proc.). W województwie lubelskim odnotowano wzrost stopy bezrobocia o 0,4 p.proc., w województwie wielkopolskim pozostała na poziomie sprzed roku. Dolnośląskie było jednym z siedmiu województw, w których odnotowano spadek stopy bezrobocia również w porównaniu do poprzedniego kwartału. Stopa bezrobocia była wyższa na wsi niż w miastach (wyniosła odpowiednio 6,3% i 6,0%); w ciągu roku na wsi zmniejszyła się o 2,7 p.proc., a w miastach o 2,2 p.proc. Biorąc pod uwagę płeć, to była ona wyższa wśród kobiet niż mężczyzn (6,8% wobec 5,6%). W skali roku w populacji kobiet stopa bezrobocia zmniejszyła się o 1,4 p.proc., a w populacji mężczyzn o 3,2 p.proc. Analizując strukturę wiekową bezrobotnych w I kwartale 2016 r., można stwierdzić, że zdecydowanie najwyższą stopę bezrobocia odnotowano w przypadku osób najmłodszych, tj. w wieku 15-24 lata (15,2%), jednak była ona niższa o 6,7 p.proc. w porównaniu z analogicznym kwartałem poprzedniego roku i o 3,0 p.proc. w porównaniu z kwartałem poprzednim. W ogólnej liczbie bezrobotnych najwyższy był odsetek osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym (40,0%), a najmniejszy bezrobotnych z wykształceniem wyższym (7,5%). Rys.8. Struktura bezrobotnych wg wykształcenia. 18

Najczęściej bezrobotni poszukiwali pracy poprzez: ogłoszenia w prasie i biura pracy2 po 62 tys., tj. po 77,5%; krewnych i znajomych 61 tys. bezrobotnych, tj. 76,3%; bezpośredni kontakt z zakładem pracy 53 tys., tj. 66,3%. (Odpowiedź ogłoszenia w prasie obejmuje odpowiedzi: zamieszczanie, odpowiadanie na ogłoszenia i przeglądanie ogłoszeń. Odpowiedź biura pracy uwzględnia odpowiedzi powiatowy urząd pracy i prywatne biuro pośrednictwa pracy.) Największą grupą bezrobotnych stanowiły osoby, które powracają do pracy po przerwie (40,0% wszystkich bezrobotnych), ich udział w grupie bezrobotnych, w ciągu roku, zmniejszył się o 11,4 p.proc. W porównaniu z I kwartałem 2015 r. wzrosła liczba bezrobotnych, którzy zrezygnowali z pracy (o 16,7%) i bezrobotnych, którzy powracają do pracy po przerwie (o 6,7%). Bezrobotnych poszukujących pracy dłużej niż rok było 16,0 tys. (20,0% ogółu bezrobotnych), tj. o 61,9% mniej niż w I kwartale 2015 r. Bezrobotni poszukujący pracy najkrócej do 3 miesięcy włącznie stanowili 41,3% ogółu bezrobotnych (przed rokiem 31,4%), a ich liczba pozostała na poziomie sprzed roku. 4. Bierni zawodowo. W I kwartale 2016 r. zbiorowość biernych zawodowo liczyła 1010 tys. osób i stanowiła 43,5% ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej (w kraju odsetek ten był nieco większy i wyniósł 43,9%). Liczba osób biernych zawodowo zmniejszyła się w porównaniu z analogicznym okresem 2015 r. o 2,7%, a w odniesieniu do poprzedniego kwartału zwiększyła się o 0,4%. W populacji tej w ciągu roku najbardziej zmniejszyła się liczba osób poszukujących pracy, ale nie gotowych do jej podjęcia (o 87,5%) oraz zniechęconych bezskutecznością poszukiwań pracy2 (33,3%). Natomiast więcej niż rok wcześniej było m.in. osób nieposzukujących pracy z powodu przebywania na emeryturze i osób chorych lub niepełnosprawnych (odpowiednio o 3,9% i o 2,9%). Rys.9. Bierni zawodowo wg płci i miejsca zamieszkania. 19

Podobnie, jak w poprzednich kwartałach, zdecydowana większość ludności biernej zawodowo mieszkała w miastach 70,4%. W ogólnej liczbie ludności miejskiej w wieku 15 lat i więcej 44,3% stanowiły osoby bierne zawodowo, a wśród ludności wiejskiej 41,9%. Wśród osób biernych zawodowo przeważały kobiety 625 tys., stanowiąc 61,9% ogółu biernych zawodowo; mężczyzn było 385 tys., tj. 38,1%. Na 100 kobiet w wieku 15 lat i więcej przypadało 51 kobiet biernych zawodowo, natomiast na 100 mężczyzn w wieku 15 lat i więcej 35 mężczyzn biernych zawodowo (czyli o 16 osób mniej niż w przypadku kobiet). W relacji do analogicznego kwartału 2015 r. zbiorowość mężczyzn biernych zawodowo zmniejszyła się o 2,5%, natomiast zbiorowość kobiet biernych zawodowo o 2,8%. Ponad 39% biernych zawodowo było w wieku produkcyjnym; ich liczba zmniejszyła się w porównaniu do analogicznego okresu 2015 r. o 8,3%, a w porównaniu do poprzedniego kwartału zwiększyła się o 0,5%. W ogólnej liczbie biernych zawodowo największy odsetek stanowiła najstarsza grupa wiekowa (55 lat i więcej) 67,6%, a osób z najmłodszej grupy wiekowej (15-24 lata) było 17,2%. 5. Podsumowanie Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) przeprowadzonego w I kwartale 2016 r. wskazują, że w porównaniu z poprzednim kwartałem: zwiększyła się liczba pracujących (niezależnie od miejsca zamieszkania i płci), zwiększyła się liczba bezrobotnych (zmniejszyła się liczba bezrobotnych kobiet oraz ludności w wieku 15 24 lata oraz 55 lat i więcej), zwiększyła się liczba biernych zawodowo (zmniejszyła się liczba biernych zawodowo kobiet oraz mieszkańców miast), zwiększył się współczynnik aktywności zawodowej (zmniejszył się wśród mężczyzn i osób w wieku 55 lat i więcej), zmniejszyła się stopa bezrobocia (wzrosła stopa bezrobocia wśród mężczyzn oraz utrzymała się na tym samym poziomie wśród osób mieszkających w miastach), w ogólnej liczbie pracowników najemnych zwiększył się udział osób posiadających pracę stałą. W porównaniu z analogicznym kwartałem 2015 r. zaobserwowano: wzrost liczby pracujących (niezależnie od miejsca zamieszkania i płci), spadek liczby bezrobotnych (niezależnie od miejsca zamieszkania i płci), spadek liczby biernych zawodowo (niezależnie od miejsca zamieszkania i płci), wzrost wskaźnika zatrudnienia (niezależnie od miejsca zamieszkania i płci), spadek stopy bezrobocia (niezależnie od miejsca zamieszkania i płci), wzrost liczby pracodawców (niezależnie od miejsca zamieszkania i płci), w ogólnej liczbie pracowników najemnych zmniejszył się udział osób posiadających pracę stałą. 20

IV. Prezentacja danych Dolnośląskiego Wojewódzkiego Urzędu Pracy 4 1. Ogólne informacje o stanie bezrobocia W marcu 2016 r. odnotowano w województwie dolnośląskim spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych w porównaniu do stanu na koniec lutego b.r. Liczba bezrobotnych wynosiła na koniec marca 103991 osób i zmniejszyła się w omawianym okresie o 2452 osoby tj. o 2,3%. Porównanie wzrostu i spadku liczby zarejestrowanych bezrobotnych w okresie styczeń marzec w 2015 i 2016 roku przedstawia poniższa tabela: Tab.7.Wzrost/spadek liczby bezrobotnych 2015-2016 Lata Wzrost, spadek [-] liczby zarejestrowanych bezrobotnych I II III Razem 2015 6512 122-3454 3180 2016 5649 842-2452 4039 W przedziale lat 1999 2016, większy procentowy spadek zarejestrowanych bezrobotnych w porównaniu do stanu z miesiąca poprzedniego odnotowano w marcu w latach 2007-2008 oraz 2014-2015. Sytuację na dolnośląskim rynku pracy w marcu dla lat 1999 2016 ilustruje poniższe zestawienie: Tab.8.Wzrost/spadek liczby bezrobotnych 1999-2016 Wzrost, spadek [ - ] Okres bezrobocia w liczbach sprawozdawczy bezwzględnych Wzrost, spadek [-] w % marzec 1999 r. 2386 1,2 marzec 2000 r. 11 0,0 marzec 2001 r. 862 0,3 marzec 2002 r. -1516-0,5 marzec 2003 r. -2734-0,9 marzec 2004 r. -2856-1,0 marzec 2005 r. -3774-1,4 marzec 2006 r. -3493-1,5 marzec 2007 r. -8936-4,9 marzec 2008 r. -5195-4,0 marzec 2009 r. 4348 3,2 marzec 2010 r. 52 0,0 marzec 2011 r. -2232-1,4 marzec 2012 r. -1488-0,9 marzec 2013 r. -1715-1,0 marzec 2014 r. -5173-3,2 marzec 2015 r. -3454-2,7 marzec 2016 r. -2452-2,3 4 Informacja o sytuacji na rynku pracy w województwie dolnośląskim w grudniu 2015 roku [online], Dolnośląski Urząd Wojewódzki, Wrocław, styczeń 2016 r. Dostęp w Internecie: http://dwup.pl 21

Liczba bezrobotnych w tys. osób W marcu bieżącego roku zanotowano na rynku pracy województwa dolnośląskiego następujące tendencje w porównaniu z miesiącem poprzednim: zmniejszył się w porównaniu do miesiąca poprzedniego napływ bezrobotnych; powiatowe urzędy pracy zarejestrowały w marcu 14087 osób, tj. o 28 osób mniej niż w lutym, jednak o 46 osób więcej spośród bezrobotnych poprzednio pracujących, zwiększył się o 3 osoby napływ bezrobotnych w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (absolwenci), odpływ bezrobotnych był większy o 3266 osób w porównaniu do miesiąca poprzedniego, odpływ bezrobotnych z powodu podjęcia pracy zwiększył się o 1439 osób (wyłączono z ewidencji urzędów pracy 16539 osób, w tym 7746 osób z powodu podjęcia pracy), odpływ z powodu podjęcia pracy subsydiowanej zwiększył się o 767 osób (pracę subsydiowaną podjęło 1415 osób), a o 672 osoby zwiększył się w porównaniu do lutego odpływ bezrobotnych z powodu podjęcia pracy niesubsydiowanej (pracę niesubsydiowana podjęło 6331 osób), zwiększyła się w porównaniu do poprzedniego miesiąca liczba zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej; w marcu zgłoszono 11637 wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej tj. o 1036 więcej niż w lutym, wystąpił wzrost liczby bezrobotnych objętych subsydiowanymi programami rynku pracy; w marcu aktywizacją zawodową objęto 4244 osoby, tj. o 1968 bezrobotnych więcej niż w lutym. Skalę porównawczą wzrostu, spadku [-] bezrobocia rejestrowanego w województwie dolnośląskim w okresie marzec 2015 marzec 2016 przedstawia poniższy wykres: Rys. 10. Wzrost/spadek bezrobocia marzec 2015- marzec.2016 8,0 6,0 Wzrost, spadek [-] bezrobocia rejestrowanego w województwie dolnośląskim w okresie marzec 2015 - marzec 2016 5,6 4,0 2,0 0,0 0,3 2,2 0,8-2,0-4,0-6,0-8,0-3,5 III 2015-5,6-5,8 IV 2015 V 2015-6,5 VI 2015-3,3 VII 2015-1,9 VIII 2015-2,8 IX 2015-1,4 X 2015 XI 2015 XII 2015 I 2016 II 2016-2,5 III 2016 22

Liczba bezrobotnych (w tys. osób) 2. Napływ i odpływ bezrobotnych W marcu bieżącego roku powiatowe urzędy pracy odnotowały napływ 14087 bezrobotnych, tj. o 28 osób mniejszy niż w lutym, jednocześnie o 1043 osoby mniejszy niż w marcu 2015 roku. Napływ absolwentów zwiększył się w porównaniu do lutego br. o 3 osoby, natomiast w porównaniu do marca 2015 r. był mniejszy o 83 osoby. Do ewidencji bezrobotnych po zakończeniu subsydiowanych programów rynku pracy powróciło 669 osób, o 232 osoby więcej niż w poprzednim miesiącu, jednak o 248 osób mniej niż w marcu 2015 r. Napływ bezrobotnych w województwie dolnośląskim w okresie ostatnich 12 miesięcy przedstawia poniższy wykres: Rys. 11. Napływ bezrobotnych marzec 2015 marzec 2016. 20,0 15,0 10,0 Napływ bezrobotnych w okresie marzec 2015 - marzec 2016, w tym zarejestrowanych po raz pierwszy 15,1 13,4 13,0 12,5 14,3 12,9 16,5 15,1 14,1 17,9 15,8 14,1 14,1 5,0 2,3 2,1 2,5 2,1 2,6 2,2 3,6 2,7 2,1 1,7 2,2 2,3 2,0 0,0 III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2016 2016 2016 Liczna bezrobotnych w tys. osób w tym zarejestrowanych po raz pierwszy W omawianym miesiącu sprawozdawczym z rejestru bezrobotnych wyłączono 16539 bezrobotnych, tj. o 3266 osób więcej niż w miesiącu poprzednim. Był to jednak odpływ bezrobotnych o 2045 osób mniejszy niż w marcu 2015 roku. Osoby wyłączone z ewidencji powiatowych urzędów pracy stanowiły 15,5% stanu bezrobotnych z końca lutego b.r. (w marcu 2015 r. 14,9% stanu z końca lutego 2015 r.). Zwiększył się w porównaniu z miesiącem poprzednim odpływ bezrobotnych z powodu podjęcia pracy. W marcu wyłączono z ewidencji z powodu podjęcia pracy 7746 bezrobotnych, tj. o 1439 osób więcej niż w lutym, jednak o 661 osób mniej niż w marcu 2015 r. Pracę subsydiowaną podjęło 1415 bezrobotnych, tj. o 767 osób więcej niż w lutym b.r. W marcu 2015 r. pracę subsydiowaną podjęły 934 osoby. Odpływ bezrobotnych w województwie dolnośląskim, w tym z tytułu podjęcia pracy w okresie ostatnich 12 miesięcy przedstawia poniższy wykres 23

Liczba osób w tys. Rys.12. Odpływ bezrobotnych w okresie marzec 2015-2015 podjęcia pracy 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Odpływ bezrobotnych ogółem, w tym z tytułu podjęcia pracy w województwie dolnośląskim w okresie marzec 2015 r. - marzec 2016 r. 21,3 18,6 18,9 19,0 19,3 17,6 16,5 14,9 13,8 15,7 16,5 13,3 10,2 8,4 8,8 8,4 8,3 7,4 6,6 9,6 8,6 7,3 9,5 5,6 6,3 III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015201620162016 Odpływ bezrobotnych w tys. osób Podjęcia pracy 7,7 3. Wzrost, spadek [-] bezrobocia według powiatów i podregionów W marcu 2016 roku w 26 powiatach województwa dolnośląskiego odnotowano spadek liczby bezrobotnych w porównaniu do stanu na koniec lutego b.r. Największy spadek (o powyżej 100 osób) liczby zarejestrowanych bezrobotnych w porównaniu z liczbą zarejestrowanych w lutym b.r. wystąpił w powiatach: Tab.9. wzrost/spadek liczby bezrobotnych.2015-2016 Lp. Nazwa powiatu Spadek liczby bezrobotnych w marcu 2016 r. Wzrost, spadek (-) w analogicznym okresie 2015 r. 1 świdnicki -443-127 2 jeleniogórski grodzki -270-259 3 wrocławski grodzki -150-207 4 jaworski -138-176 5 kłodzki -129-265 6 bolesławiecki -122-158 7 złotoryjski -112-112 8 górowski -110-98 9 oleśnicki -103-113 W marcu bieżącego roku wystąpiły na dolnośląskim rynku pracy następujące zmiany w przekroju grup bezrobotnych w porównaniu z poprzednim miesiącem sprawozdawczym: Liczba bezrobotnych w marcu 2016 r. była mniejsza o 2452 osoby, tj. o 2,3% od stanu na koniec miesiąca poprzedniego. Dla porównania w marcu 2015 r. odnotowano spadek liczby bezrobotnych o 3454 osoby tj. o 2,7%. Zanotowano spadek liczby bezrobotnych kobiet o 1224 osoby, tj. o 2,3%, liczba bezrobotnych mężczyzn zmniejszyła się o 1228 osób, tj. także o 2,3%. W marcu odsetek kobiet w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych nie zmienił się w porównaniu do lutego b.r. i wynosił 50,5% (50,2% na koniec marca 2015 roku). W analogicznym okresie roku ubiegłego 24

odnotowano spadek liczby zarejestrowanych kobiet o 1846 osób, tj. o 2,9% oraz spadek liczby zarejestrowanych mężczyzn o 1608 osób, tj. o 2,5%. O 1854 osoby, tj. o 1,9% zmniejszyła się w porównaniu do lutego b.r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych poprzednio pracujących (w marcu 2015 roku wystąpił spadek o 2785 osób, tj. o 2,5%). Odsetek bezrobotnych poprzednio pracujących zwiększył się o 0,3 punktu procentowego w porównaniu do lutego i wynosił 90,0 % (na koniec marca 2015 r. wynosił 88,7%). O 248 osób, tj. o 5,0% zmniejszyła się w porównaniu do lutego liczba zarejestrowanych bezrobotnych zwolnionych z przyczyn zakładu pracy (w marcu 2015 roku wystąpił spadek o 23 osoby, tj. o 0,4%). Odsetek bezrobotnych zwolnionych z przyczyn zakładu pracy zmniejszył się w porównaniu do lutego o 0,1 punktu procentowego i wynosił 4,6% (na koniec marca 2015 r. wynosił 4,7%). Populacja bezrobotnych zamieszkałych na wsi zmniejszyła się w porównaniu do stanu na koniec lutego o 956 osób, tj. o 2,4%, natomiast w marcu 2015 r. roku odnotowano spadek o 1565 osób, tj. o 3,3% w porównaniu do miesiąca poprzedniego. Odsetek bezrobotnych zamieszkałych na wsi zmniejszył się w porównaniu do lutego b.r. o 0,1 punktu procentowego i wynosił 37,2% (na koniec marca 2015 r. wynosił 36,5%). Liczba osób w okresie 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki zmniejszyła się w porównaniu do stanu na koniec lutego o 260 osób, tj. o 7,0% (w analogicznym okresie roku ubiegłego odnotowano spadek o 222 osoby, tj. o 5,0%). Odsetek osób w okresie 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki zmniejszył się w porównaniu do stanu na koniec lutego b.r. o 0,2 punktu procentowego i wynosił 3,3% (na koniec marca 2015 r. wynosił 3,3%). Populacja bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych zmniejszyła się w porównaniu do stanu na koniec lutego o 591 osób, tj. o 1,8%, natomiast w marcu 2015 r. roku odnotowano spadek o 941 osób, tj. 2,3% w porównaniu do miesiąca poprzedniego. Odsetek bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych zwiększył się w porównaniu do lutego b.r. o 0,2 punktu procentowego i wynosił 31,9% (na koniec marca 2015 r. wynosił 31,4%). Populacja bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego zmniejszyła się w porównaniu do stanu na koniec lutego o 703 osoby, tj. o 4,0%, natomiast w marcu 2015 r. roku odnotowano spadek o 852 osoby, tj. o 3,8% w porównaniu do miesiąca poprzedniego. Odsetek bezrobotnych z tej grupy zmniejszył się w porównaniu do lutego b.r. o 0,3 punktu procentowego i wynosił 16,1% (na koniec marca 2015 r. wynosił 17,3%). Populacja bezrobotnych kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka zmniejszyła się w porównaniu do stanu na koniec lutego b.r. o 148 osób, tj. o 1,1%, natomiast w marcu 2015 r. roku odnotowano spadek o 297 osób, tj. o 2,0% w porównaniu do miesiąca poprzedniego. Odsetek bezrobotnych z tej grupy zwiększył się w porównaniu do 25

lutego b.r. o 0,2 punktu procentowego i wynosił 12,9% (na koniec marca 2015 r. wynosił 11,9%). 2394 osoby, tj. o 2,7% zmniejszyła się liczba bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy (w analogicznym okresie roku ubiegłego odnotowano spadek o 3150 osób, tj. o 2,9%. V. Analiza danych statystycznych PUP w Kłodzku 1. Ogólne informacje o stanie bezrobocia. Tab. 10. Stopa bezrobocia (%) w okresach: luty 2015 r. - luty 2016 r. Miesiąc Polska woj. dolnośląskie powiat kłodzki II 2015 11,9 10,9 24,1 III 2015 11,5 10,6 23,7 IV 2015 11,1 10,2 23,0 V 2015 10,7 9,7 22,2 VI 2015 10,2 9,2 21,3 VII 2015 10,0 9,0 20,9 VIII 2015 9,9 8,8 20,6 IX 2015 9,7 8,6 20,2 X 2015 9,6 8,5 19,8 XI 2015 9,6 8,5 19,8 XII 2015 9,8 8,6 20,0 I 2016 10,3 9,0 20,4 II 20165 10,3 9,1 20,6 Stopa bezrobocia w Polsce na koniec lutego 2016 r. wynosiła 10,3%, co oznacza, że nie zmieniła się w stosunku do poprzedniego miesiąca. W porównaniu do analogicznego miesiąca ubiegłego roku stopa bezrobocia w lutym 2016 r. była niższa o 1,6 p. proc. W województwie dolnośląskim stopa bezrobocia w końcu lutego 2016 r. wynosiła 9,1% i była o 0,1 p. proc. wyższa niż w poprzednim miesiącu, natomiast względem analogicznego miesiąca roku poprzedniego była niższa o 1,8 p. proc. Stopa bezrobocia w powiecie kłodzkim na koniec lutego 2016 r. wynosiła 20,6% i była wyższa w porównaniu ze styczniem 2016 r. o 0,2 p. proc. W analogicznym okresie ubiegłego roku stopa bezrobocia wynosiła 24,1%, tj. była wyższa o 3,5 p. proc. w stosunku do lutego br. 26

2. Dynamika bezrobocia Rys.13. Liczba bezrobotnych w powiecie kłodzkim w okresie: marzec 2015 r. marzec 2016 r. 14000 12588 12128 12000 11543 10947 10721 10509 10250 10029 10074 10208 10000 10503 10611 10482 8000 6000 4000 2000 0 III 2015 IV 2015 V 2015 VI 2015 VII 2015 VIII 2015 IX 2015 X 2015 XI 2015 XII 2015 I 2016 II 2016 III 2016 Na koniec marca 2016 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie kłodzkim wynosiła 10482 osoby i w porównaniu do stanu z końca lutego 2016 r. zmniejszyła się o 129 osób. Względem analogicznego miesiąca roku poprzedniego liczba zarejestrowanych bezrobotnych była niższa o 2106 osób. Od marca do października 2015 r. notowany był sukcesywny spadek liczby bezrobotnych. Od listopada 2015 r. do lutego 2016 r. stan bezrobocia nieznacznie wzrastał ze względu na coroczny sezonowy wzrost bezrobocia w okresie zimowym. Optymistyczne jest, że w marcu możemy mówić o zatrzymaniu tego zjawiska. Poniższa tabela przedstawia poziomy bezrobocia w gminach powiatu kłodzkiego. Tab.11. Liczba bezrobotnych w gminach powiatu kłodzkiego. Porównanie stanu na koniec lutego 2016 r. i marca 2016 r. Wzrost/ Powiat/miasto/ Zarejestrowani bezrobotni Wzrost/ spadek (-) w Lp. Spadek(-) gmina stosunku do Luty 2016 Marzec 2016 % II 2016 r. 1. Powiat kłodzki 10 611 10 482-129 -1,22 Gminy miejskie 2. Duszniki-Zdrój 298 297-1 -0,34 3. Kłodzko 1614 1592-22 -1,36 4. Kudowa-Zdrój 769 746-23 -2,99 5. Nowa Ruda 1310 1296-14 -1,07 6. Polanica-Zdrój 392 398 6 1,53 Gminy miejsko-wiejskie 7. Bystrzyca Kłodzka 1316 1280-36 -2,74 8. Kłodzko 1238 1208-30 -2,42 9. Lądek-Zdrój 497 475-22 -4,43 10. Lewin Kłodzki 189 175-14 -7,41 11. Międzylesie 545 551 6 1,1 12. Nowa Ruda 800 809 9 1,1 27

13. Radków 648 635-13 -2,01 14. Stronie Śląskie 474 489 15 3,16 15. Szczytna 521 531 10 1,92 W marcu 2016 r. w dziewięciu gminach powiatu kłodzkiego odnotowano spadek liczby bezrobotnych, z czego największym spadkiem charakteryzowały się gminy: Lewin Kłodzki (-7,41%) i Lądek-Zdrój (-4,43%). Poniższa tabela przedstawia poziomy bezrobocia w gminach powiatu kłodzkiego. Tabela 11. Liczba bezrobotnych w gminach powiatu kłodzkiego. Porównanie stanu na koniec lutego 2016 r. i marca 2016 r. Wzrost/ Powiat/miasto/ Zarejestrowani bezrobotni Wzrost/ spadek (-) w Lp. Spadek(-) gmina stosunku do Luty 2016 Marzec 2016 % II 2016 r. 1. Powiat kłodzki 10 611 10 482-129 -1,22 Gminy miejskie 2. Duszniki-Zdrój 298 297-1 -0,34 3. Kłodzko 1614 1592-22 -1,36 4. Kudowa-Zdrój 769 746-23 -2,99 5. Nowa Ruda 1310 1296-14 -1,07 6. Polanica-Zdrój 392 398 6 1,53 Gminy miejsko-wiejskie 7. Bystrzyca Kłodzka 1316 1280-36 -2,74 8. Kłodzko 1238 1208-30 -2,42 9. Lądek-Zdrój 497 475-22 -4,43 10. Lewin Kłodzki 189 175-14 -7,41 11. Międzylesie 545 551 6 1,1 12. Nowa Ruda 800 809 9 1,1 13. Radków 648 635-13 -2,01 14. Stronie Śląskie 474 489 15 3,16 15. Szczytna 521 531 10 1,92 W marcu 2016 r. w dziewięciu gminach powiatu kłodzkiego odnotowano spadek liczby bezrobotnych, z czego największym spadkiem charakteryzowały się gminy: Lewin Kłodzki (-7,41%) i Lądek-Zdrój (-4,43%). Nowelizacja ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która weszła w życie 27 maja 2014 r. wprowadziła obowiązek profilowania pomocy dla bezrobotnych. W końcu marca 2016 r. w powiecie kłodzkim w rejestrach znajdowało się 9 969 osób z ustalonym profilem pomocy z czego 122 w I profilu pomocy, 7057 w II profilu, a 2790 w III profilu pomocy. 28

Wykres 1. Struktura bezrobotnych w powiecie kłodzkim z ustalonym profilem pomocy stan na koniec marca 2016 r. I profil 1% III profil 28% II profil 71% 3. Napływ i odpływ osób bezrobotnych Tabela 12. Napływ i odpływ bezrobotnych. Porównanie stanu na koniec lutego 2016 r. i marca 2016 r. Okres sprawozdawczy Napływ osób bezrobotnych Wybrane kategorie rejestracji Luty 2016 Marzec 2016 Wzrost (+) spadek (-) Wskaźnik dynamiki Ogółem, z tego: 1169 1202 33 1,03 rejestrujące się po raz pierwszy 142 120-22 0,85 poprzednio pracujące 1061 1088 27 1,03 zwolnione z przyczyn zakładu pracy 54 37-17 0,69 dotychczas niepracujące 108 114 6 1,06 osoby do 30 roku życia 437 517 80 1,18 w tym osoby do 25 roku życia 261 293 32 1,12 osoby długotrwale bezrobotne 426 459 33 1,08 osoby powyżej 50 roku życia 232 249 17 1,07 osoby posiadające co najmniej 1 dziecko do 6 roku życia 140 144 4 1,03 osoby niepełnosprawne 66 74 8 1,12 osoby powracające po aktywnych formach: prace interwencyjne, roboty publiczne, szkolenia, staże, prace społecznie użyteczne 6 24 18 4,00 29