Prof. dr hab. Tadeusz Stryjakiewicz dr Michał Męczyński dr Krzysztof Stachowiak Rozwój sektora kreatywnej wiedzy w regionach metropolitalnych i jego uwarunkowania Założenia międzynarodowego projektu badawczego ACRE, realizowanego w ramach 6. Programu Ramowego Unii Europejskiej Inauguracja Partnerstwa Lokalnego (LOP) Plan prezentacji 1 2 Plan prezentacji Podstawy teoretyczne Richard Florida The rise of the creative class (2002) Cities and the creative class (2005) Richard Florida 3 4 Podstawy teoretyczne Podstawy teoretyczne Klasa twórcza to pojęcie, które pojawiło się w wyniku nowej stratyfikacji społeczno-ekonomicznej społeczeństwa. Regiony kreatywnej wiedzy Klasa twórcza osiedla się tam, gdzie występują czynniki określane jako 3 x T. Są to: Klasę twórczą tworzą: Super-twórczy rdzeń Zawodowi twórcy Wyróżniającą cechą klasy twórczej jest to, że jej członkowie angażują się w pracę, której funkcją jest tworzenie znaczących nowych form. Technologia Talent Tolerancja Główne przesłanie R. Floridy: Ludzka twórczość jest najważniejszym źródłem rozwoju gospodarczego. 5 6 R. Florida (2005, s. 34) 1
Podstawy teoretyczne Podstawy teoretyczne Struktura zatrudnienia w USA Struktura zatrudnienia w Zagłębiu Ruhry Sektor Pracownicy liczba % Zarobki mld USD % Średnie wynagrodzenie (w USD) Kreatywny 38 893 360 30,1 1 993 47,0 51 244 Produkcyjny 33 498 670 26,0 966 22,8 28 852 Usługowy 56 171 370 43,5 1 273 30,0 22 657 OGÓŁEM 129 024 100 100,0 4 241 100,0 32 869 Źródło: R. Florida, 2005, Cities and the creative class, s. 4 7 8 Cele projektu Zakres czasowy i przestrzenny Jakie są warunki stwarzania bądź pobudzania "regionów kreatywnej wiedzy" w kontekście rozszerzonej Unii Europejskiej? Jaką rolę pełnią tzw. "miękkie" czynniki w tworzeniu i pobudzaniu "regionów kreatywnej wiedzy"? Czas trwania projektu: 45 miesięcy (2006-2010) Zakres czasowy badań Badania obejmują ścieżki rozwoju regionów. Dlatego wyodrębniono 3 okresy analizy: przed 1950 1950 1990 1990 2006 (szczególny nacisk na lata 2000 2006) 9 10 Zakres czasowy i przestrzenny Uczestnicy projektu Nr Nazwa Skrót Kraj 1 Amsterdamski Instytut Badań nad Rozwojem Metropolitalnym i Międzynarodowym, Uniwersytet w Amsterdamie 2 Centre de Recerca en Economia del Benestar - Centrum Badań nad Gospodarką Dobrobytu, Uniwersytet w Barcelonie 3 Centrum Badań Miejskich i Regionalnych, Uniwersytet w Birmingham 4 Instytut Geografii, Węgierska Akademia Nauk w Budapeszcie UvA- AMIDST UB-CREB UoB- CURS HAS-GRI Holandia Hiszpania W. Brytania Węgry 5 Instytut Geografii, Uniwersytet w Helsinkach UniHel-ML Finlandia 6 Instytut Geografii Regionalnej im. Leibniza w Lipsku IfL Niemcy 7 Instytut Geografii, Uniwersytet Ludwika Maksymiliana w Monachium LMU-SSG Niemcy 8 Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu AMU- ISEGSM Polska 9 Sztokholmska Szkoła Ekonomii Filia w Rydze SSE Riga- BICEPS Łotwa 10 Centrum Praktyk Społecznych, Nowy Uniwersytet Bułgarski w Sofii NBU-CSP Bułgaria 11 Interdyscyplinarne Centrum Badań Miejskich i Socjologicznych, Uniwersytet w Tuluzie-Il Le Mirakl UTM- CIRUS Francja 12 Zakład Socjologii i Badań Społecznych, Uniwersytet degli Studi di Milan Bicocca w Mediolanie UNIMIB- DSRS Włochy 11 13 Szkoła Geografii, Planowania i Polityki Środowiskowej, University College w Dublinie UCD- GPEP Irlandia 12 2
Plan prezentacji Struktura organizacyjna projektu 13 14 Organizacja pracy pakiety robocze 1 12 (work packages) Harmonogram realizacji pakietów 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 wp1 x r wp2 s wp3 r wp4 Xw wp5 sx wp6 sx wp7 s wp8 x s wp9 X r wp10 s wp11 X r wp12 pi wp13 x - partners meetings X - conferences i- policy information conference r - integration reports s - 13 sets of local reports w - website publication p - diverse academic publications wp1 - Literature review wp2 - Analysis of paths of creative knowledge regions wp3 - Synthesis 1: comparing paths of creative knowledge regions wp4 - Target group importance wp5 - Target group opinion 1: graduates and workers wp6 - Target group opinion 2: managers wp7 - Target group opinion 3: trans-national migrants Gantt chart for ACRE local level research (in13 cities) synthesis and dissemination management activity wp8 - Synthesis 2: integration of wps 5,6 and 7 within case studies wp9 - Synthesis 3: integration of wps4 and 8 across cases wp10 - Policies and strategies within case studies wp11 - Policy recommendations wp12 - Dissemination of results wp13 - Project management Harmonogram spotkań uczestników projektu i Europejskiej Rady Decydentów i Ekspertów w Dziedzinie Kreatywnej Wiedzy (ECPE) Spotkanie Data Uczestnicy Miejsce 1 10.2006 Uczestnicy projektu Amsterdam 2 03.2007 Uczestnicy projektu i Europejska Rada Decydentów i Ekspertów Sofia w Dziedzinie Kreatywnej Wiedzy (ECPE) 3 12.2007 Uczestnicy projektu Monachium 4 07.2008 Uczestnicy projektu Ryga 5 03.2009 Uczestnicy projektu Dublin 6 09.2009 Uczestnicy projektu i Europejska Rada Decydentów i Ekspertów Poznań w Dziedzinie Kreatywnej Wiedzy (ECPE) 7 04.2010 8 09.2010 Uczestnicy projektu i przedstawiciele konsorcjum ACRE Koordynatorzy projektu ACRE i przedstawiciele Komisji Europejskiej Barcelona Bruksela 15 16 Organizacja pracy: pakiety robocze 1-13 (work packages) Etapy realizacji projektu 1. Przegląd literatury. 2. Analiza ścieżek rozwoju "regionów kreatywnej wiedzy". 3. Określenie znaczenia wybranych grup społecznych dla rozwoju regionów kreatywnej wiedzy. 4. Analiza opinii ww. grup społecznych. 5. Nakreślenie wskazań dla polityk i strategii rozwoju regionalnego. 6. Przedstawienie zbieżności lub rozbieżności procesów rozwojowych w regionach metropolitalnych Europy Zachodniej, Środkowej i Wschodniej. 7. Określenie wkładu jaki mogłyby wnieść "regiony kreatywnej wiedzy" w rozwój Europy. 17 18 3
Klasyfikacja sektora kreatywnej wiedzy oparta na Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) I. Działalność o charakterze twórczym Lokalizacja działalności artystycznej i rozrywkowej w Amsterdamie 1. Reklama 2. Architektura 3. Handel sztuką i antykami 4. Rzemiosło artystyczne 5. Video, film, muzyka i fotografia 6. Działalność artystyczna i rozrywkowa 7. Działalność wydawnicza 8. Gry komputerowe, oprogramowanie, elektroniczne wydawnictwa 9. Radio i telewizja 1996 2003 II. Technologie informacyjno-komunikacyjne 1. Produkcja technologii informacyjno-komunikacyjnych 2. Usługi w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych III. Pośrednictwo finansowe IV. Usługi prawne i usługi dla biznesu V. Działalność B+R i szkolnictwo wyższe 19 20 Plan prezentacji Rozwój sektora kreatywnej wiedzy a planowanie Przestrzeń jako jeden z aspektów rozwoju kreatywnego regionu miejskiego 21 22 Cechy kreatywnej przestrzeni Dogodne miejsce do życia i pracy dla twórców (nowe budynki lub dzielnice, skupienia warunek konieczny rozwoju sektora kreatywnego) Wykorzystanie starej tkanki miejskiej (rewitalizacja/odnowa, przekształcanie starych przestrzeni przemysłowych) Zabytkowe budynki (tzw. miejsca z klimatem) Rozwój poprzez formę (design) Lekcje z doświadczeń innych miast Dogodna przestrzeń dla kreatywnej działalności musi być spójna i trwała o wyraźnie określonej formie własności Forma zabudowy oraz przestrzeń publiczna wyraża i stymuluje kreatywność miasta i regionu Pojawienie się podmiotów sektora kreatywnego stwarza duże możliwości (także finansowe) dla odnowy zdegradowanych obszarów 23 Nowojorski Tydzień Mody Bryant Park, Manhattan 24 4
Lekcje z doświadczeń innych miast strategie rozwoju sektora kreatywnego Toronto Królewskie Muzeum Ontario www.creativelondon.org.uk 25 IBA-See (Internationale Bauaustellung - See) 27 28 29 30 5
31 32 Zagłębie Ruhry (zach. Niemcy) Wizja rozwoju (do roku 2030) 33 34 Zagłębie Ruhry Emscher Park Zagłębie Ruhry Emscher Park 35 36 6
Zagłębie Ruhry Essen kulturalną stolicą Europy w 2010 r. Poznań Śródka Stary Browar 37 Mechanizmy wspierające rozwój kreatywnych przestrzeni wykorzystywanie nieruchomości komunalnych dla tworzenia przestrzenie dla działania kreatywnych podmiotów pomoc w rozwoju sieci współpracy, doradztwo granty lub pożyczki dla podmiotów sektora kreatywnego zachęty fiskalne inwestycje w infrastrukturę (zwłaszcza w transport oraz ICT) inwestycje w tzw. miękką infrastrukturę, jak edukacja, szkolenia, kursy, praktyki zawodowe tworzenie planów zagospodarowania go Potrzeba wsparcia dla sektora kreatywnej wiedzy Kreatywne firmy potrzebują wsparcia National Post 25.07.2006 r. 39 40 Instytucje zajmujące się tworzeniem i organizacją kreatywnych przestrzeni Firma Creative Space Management Ltd. z Manchesteru (Wielka Brytania) Plan prezentacji Wyzwanie dla instytucji planistycznych? 41 42 7
Partnerstwo Lokalne Local Partnership (LOP) Skład LOP: przedstawiciele kluczowych dla regionu instytucji nauki, władz lokalnych i przedsiębiorstw Cele LOP: - rozwijanie innowacyjnych pomysłów i ich upowszechnianie, - platforma dyskusyjna dla wstępnego przeglądu i oceny pomysłów oraz wyników projektu Struktura Partnerstwa Lokalnego (LOP) 43 44 Partnerzy Lokalni (LOP) Poznań A. Przedstawiciele władz regionalnych i lokalnych: 1. Urząd Marszałkowski 2. Urząd Miasta 3. Starostwo powiatowe 4.? B. Instytucje planistyczne: 1. Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego 2. Miejska Pracownia Urbanistyczna 3.? C. Inne instytucje i przedsiębiorstwa: 1. Poznański Park Naukowo-Technologiczny (instytucja koordynująca wprowadzanie Regionalnej Strategii Innowacyjnej) 2. Urząd Statystyczny w Poznaniu 3. GlaxoSmithKline Pharmaceuticals (innowacyjne przedsiębiorstwo zagraniczne zakorzenione w lokalnej gospodarce) 4. Fortis Sp. z o.o. Stary Browar 5.? D. Instytucje naukowe: 1. Centrum Badania Gospodarki Regionalnej Akademii Ekonomicznej w Poznaniu 2. Instytut Wielkopolski Centrum Studiów Regionalnych UAM 3. Uczelniane Centrum Innowacji i Transferu Technologii UAM 4.? Dziękujemy za uwagę! i zapraszamy do współpracy w kształtowaniu kreatywnej przestrzeni! 46 8